Quan hệ hợp tác giữa CHDCND triều tiên và hàn quốc thời kỳ sau chiến tranh lạnh

DAI HQC QUOC GIA HA NQI
TRUONG DAI HQC KHOA HQC XA HQI VA NHAN VAN

NGUYEN THI• NGA

QUAN H:¢ H<}P TAC GIUA CHDCND TRIEU TlEN

VA HAN QUOC THOI KY SAU CHIEN TRANH L~H

Lu~n van Th~c si chuyen nganh Quan h~ qu6c t~
Ma s6: 60.31.40

Nguai hu6ng d~n khoa hQc: TS. TRAN THl NHUNG

:HANOI. 2011


MVCLVC

.

DANH MVC BANG ...............•.•....•.............•.....•............•....•....•........•................ 3
DANH MVC TU VIET TAT .............•..................................................•............ 4
'

J(

.:;

..

.

MODAU ........................................................................•..............................•...... 6
CHUONG 1: KHAI QUAT TINH HiNH HAl MIEN TRIEU TIEN SAU
CHIEN TRANH L~NH ...........•....•.................................................................. 11
1.1. Tinh hinh quAe t~ va khu Vl}'C sau Chi~n tranh L~nh ........•................ 11
1.2. Chinh sach ctia hai mi~n Tri~u Tien sau Chi~n tranh L~nh ............. 15
1.2.1. Chinh sach cua Tri~u Tien d6i v&i Han Qu6c ................................... 15
1.2.2. Chinh sach cua Han Qu6c d6i v&i Tri~u Tien ................................... 20
TiSu kSt ........................................................................................................ 28
CHUONG 2: QUAN H~ H<}P TAC GIUA TRIEU TIEN VA HAN
QUOC TU SAU CHIEN TRANH L~NH ..............................................•....... 29
2.1. Quan h~ chinh trj ngo~i giao ................................................•................ 29
2:1.1. Thai kY 1988- 1998 .......................................................................... 29
2.1.2. Thai kY 1998- 2003 .......................................................................... 30
2.1.3. Thai kY 2003-2008 ............................................................................ 35
' 2.1.4. Thai kY 2008 dSn nay ........................................................................ 37
2.2. Quan h~ hQ'P tac ph at tri~n kinh t~ .............................................•........ 43
2.2.1. Quan h~ thuang m~i .......................................................................... 43
2.2.2. Sv phat triSn cua TB hqp cong nghi~p Kaeseong ............................. .47
2.2.3. Dv an khu du ljch nui Kim Cuong .................................................... 53
2.2.4. Dv an n6i l~i.tuySn duang s~t Nam- B~c va duang b() ................... 55
2.3. Quan h~ hQ'P tac van bOa, xa hQi ••.••.••••.•.•.•••••••.••••...••.•••••••••••.••••••••••.••• 57
2.3 .1. Ho~t d()ng cua H()i chfr th~p do ......................................................... 58
2.3.2. Ho~t d()ng thi dftu thS thao ................................................................. 59
2.3.3~ Trq giup luang thvc ........................................................................... 60
2.3.4. Doan tv cac gia dinh ly tan do chiSn tranh ........................................ 64
TiSu kSt ........................................................................................................ 68
CHU'ONG 3: TRIEN VQNG QUAN H~ H<}P TAC GIUA HAl MIEN
.

"
TRIEU TIEN ...........................................•......................................................... 69
J<

J<

'

J<

1


3.1. Danh gia nhfrng thu~n IQ'i va kh6 khan trong quan h~ gifra hai
·" T rteu
·" T'"
mten
ten •.•.......••.•..........•.•..•••....••.••.........•..•.•••.....•.•••••..••••..•.•...•..•.•.•• 69
3 .1.1. Nhil'n.g thu~n lqi ................................................................................ 69
3.1.2. Nhil'n.g kh6 khan ................................................................................. 10

3.2. Tri~n VQng hQll tac hai ben tren mQt sB linh Vl}'c chu y~u .................. 73
3 .2.1 Linh vvc chinh trj - ngo~i giao ........................................................... 73
3.2.2. Linh V\fC kinh tS ................................................................................. 76
3.2.3. Linh V\l'C van h6a- xa h()i ································································· 78
3.3. MOt sA ki~n nghi ................•....•......................:........................................ 79

.

.

TiSu kSt ........................................................................................................ 84
KET LU~N ........................................................................................................ 86
'
.,.
TAl LI~U THAM KHAO ........................................•.................•..................•.. 89
"

2


DANH MVC BANG

Fl

Ki\ ho(!Ch 3 giai do(lll phat trien KIC ella

I Bang 2.2 I Cac m~t hi~g san xu~t t~i KIC

r-----+-----

I -..

.,

0

-

I

---------··-

t~p-

J

r!

do~n

I

49

I

I

I

I

doim Hyundai

.

!

----~- 51

______J.___·--··-;
l

I T6ng gia trj trq giup nhan d~o cua Han Qu6c va CQng d6ng qu6c I

Bang 2.3 1 ,
,
I te cho Trieu Tien giai

Trang

;

~

~

1

1995-2002

i

i

-.-----------

Bang 2.4 I Trao doi gifra cac gia dinh ly tan

I

---··-----·---

...,

J

I

61

!


DANH MVC TUVIItT TAT

ABM

I Anti-ballistic Missile Treaty
I Hi?p uac Ch6ng ten lira agn ago

ARF

I ASEAN Regional Forum

~

rJ

J

Diln ilim khu V!fC ASEAN

1Demilitarized Zone
EU --1 ::;:~~=i::
DZ

~------

- - - - - - - - - ---

1
i H'

r'

ran Quoc

I

l

·

ii

Lien minh Chdu Au------Republic of Korea

·--·-------1

!

\ fJgi Him dan qu6c
I -------

~~A-----, International Atomic Ene~gy Agency

.

----------:

I Ca quan nang lu(rng nguyen tir qu6c ti
1

L

KIC

j

I

1

Kaeseong Industrial Complex

I TJ ht;tp cOng nghi¢p Kaeseong

j

I . ------------·-----+--·-·--.------------------·-·····-----------------------------------!
•
1

My

1 Umted
I

I

\
,

'

! H9P chimg qu6c Hoa Ky

----··-·-----·····--~----·

NIC

States

I

-----·--·-···-·---·-·--···----···--·-··-·--------·--······-·-·-··-·--·-··-------·-·--···-·······--··-·-l

I Newly Industrialized Country

j

INuac c6ng nghi?p mai

!

---1

:--·-·--------··-----·--------1----------;--:·-···--;-··----·---··---··--·-·-·----·------------·----·--·--------........- . . -------....

I

NLL

1

I
I

~T

Northern Limit ~me
,
•
I
Duirng gibi tuyen phia Bac
ii
J Nuclear No~-Pro1~fe~ti0~-----. ----·-----------~

r-~ I;~:t::~::,:~e:~:~khi~t ~-------.--I

I
!----·----··-·-

I TriSu Tien

I

,

,

i H? thong phong thu ten lira chien truirng
i.

I
i

I

-·-------------·-·----···----------·--·-----·---·--··--·-··-··-··-·--------·-·---i

j People Democratic Republic ofKorea

l_ _ _ _. _ _ --------·-···--....1-.~~~~~o~ da_~--~~~--'!_~~~--~~~-~~~~~--~~~~---------------.-·------..--......................_______.
4

1

J


UNICEF

!! United Natio~s
Children's Fund
'
,
1

WFP

Qujl Nhi dong Lien h9P Q"'-u_o_c_______

I World Food Program

l------+-l_c_h_Ui_'01l_g_tr_inh luang thl!~ thi gi&i
Socialism
XHCN
xa h9i chu ngh'ia

5

-··-----·-,
!


MODAU
1. Tinh cip thiSt ctia dS tai

Tinh hinh ban dao Tri8u Tien dugc nh§n dan Tri8u Tien cling nhu ca
thS gi&i quan tfu:n, theo doi. Day la diSm h9i 1\1, dan xen va tranh gianh anh
hu(mg cling nhu lgi ich cua cac nu&c l&n. Sau chiSn tranh thS gi&i thu hai,
ban dao Tri8u Tien hi chia c~t lam hai mi8n, d~n dSn sv hinh thimh hai nha
nu6c c6 chS d9 chinh tri khac nhau. MiSn B~c di theo chS d9 CQng san va
mien Nam di theo chS d9 dan chu phuong Tay, gay nen sv xung d9t v8 h~ tu
tu6ng, d~n dSn CUQC chiSn tranh nam 1950 va chi kSt thuc b~ng m9t Hi~p
dinh ngimg bifu. nam 1953. Sau chiSn tranh l~nh ban dao Tri8u Tien luon

a

trong tinh tr~ng cang th~ng, xung d{>t, c6 nguy ca tai diSn chiSn tranh.
Thai gian qua, v&i SlJ n6 lvc cua ca hai ben, quan h~ gifra hai mi8n da
dUQ'C cai

thi~n

nha nhfrng chinh sach dUQ'C dua ra trong hai CUQC hQp thugng

dinh lien TriSu nam 2000 va nam 2007. Thong qua hgp tac v&i nhau tren cac
linh V\fC kinh tS, an ninh chinh tri va van hoa xa h9i, hai mien Tri8u Tien da
thuc dAy hgp tac phat triSn. Tuy nhien nhfrng cang th~ng trong m6i quan h~
cua hai nu&c v~n co nhfrng song gio va luon la m6i quan tam cua r~t nhiSu
ngum.
La m9t nu&c n~m trong khu vvc Dong

A, Vi~t Nam chiu tac

d9ng tir

chinh qua trinh v~n d{>ng cua cac m6i quan h~ trong khu V\fC. DS giup Vi~t
Nam rna r9ng quan h~ v6i hai nu6c Han QuBc va Trieu Tien, nang cao vai tro
va vi thS cua minh trong khu VlJC va tren thS gi&i. DS tai: "Quan hf h!fp tac

giua Cpng hoii dan chit nhan dan Triiu Tien va Han Quae thOi kj sau
Chiin tranh Lf!.nh" hi hSt sue c~n thiSt, co y nghia khoa hQc va thvc tiSn sau
s~c. De tai c6 g~g lam ro hue tranh toan canh ve quan h~ hgp tac gifra hai

miSn Trieu Tien tir sau ChiSn Tranh L~nh dSn nay thong qua cac linh vvc hgp

6


tac CO ban, tir do danh gia hi~U qua, nhfrng thu~ lqi, kh6 khan, tri~n VQng Va
dua ra nhfrng khuy@n nghi d~ phat tri~n quan h~ Vi~t Nam v&i hai mi~n Tri~u
Tien, nang cao vai tro va vi th@ cua minh trong khu V\fC va tren th@ gi&i, thgc
hi~n co ch@ hgp tac toan di~n nh~m phat huy cao d() nhiing lgi th@ v6n c6 cua

ddt nu&c va dAy nhanh qua trinh h9i nh~p khu vgc va qu6c t@.
2. Tinh hinh nghien ct'fu
Tren thvc t@, trong va ngoai nu&c da c6 nhi~u bai bao, cong trinh vi@t
v~ tinh hinh ban dao Tri~u Tien va d~ c~p d@n anli huemg cua quan h~ giua

hai mi~n d@n vdn d~ an ninh khu vvc Dong B~c

A nhu

cu6n sach "Inter-

Korean Relations: Problems and Prospects" va cu6n "North Korean Foreign

Relations in the post-Cold War Era" cua Samuel. S.Kim, hay cu6n "The
future of US-Korea-Japan Relations: Balancing Values and Interests" cua
Tae-Hyo Kim & Brad Glosserman.v .. v. Tuy nhien, nhiing cong trinh nay h~u
nhu chi dirng

l~i

a goc dQ mieu ta tinh hinh han la S\[ nghien Clru m{)t each

khach quan, nhin nh~n tlmg th~ v~n d~ v~ tac d()ng cua tinh hinh ban dao
Tri~u Tien dSn an ninh khu vvc Dong B~c

A.

Han thS nua, khi phan tich,

ngum nghien c(ru thuang dva tren lgi ich cua nu&c minh d~ danh gia, nhin

nl$1 vdn d~ nen kh6 c6 th~ n6i phu hqp v&i lgi ich cua Vi~t Nam.

d trong nu&c, cac hang thong tdn bao chi, cac t~p chi cua Vi~n nghien
CUu Dong B~c

A, Vi~n Quan h~ quAe tS cua BQ Ngo~i giao da dang tai nhi~u

bai viSt v~ tinh hinh ban dao Tri~u Trien va an ninh khu V\(C Dong B~c
d\l bai " Ban dao Tri~u Tien trong quan h~ Dong B~c

A. Vi

A sau chi@n tranh l~nh"

cua tac gia Nguy@n Van Lich dang tren t~p chi Nghien c(ru Nh~t Ban, sf> 32000, Bai "TiSn t&i c(}ng dBng Dong
cfru Dong B~c

A s6

A" cua Tr~n Ba Khoa (t~p chi Nghien

1-2007), hay cu6n sach " V ~ m<)t s6 v~n d~ sau th6ng

nh~t cua ban dao Tri~u Tien. G6c nhin tir Vi~t Nam" do tac gia Ngo Xuan

Binh va Ph~m Quy Long chu bien.v.v. Tuy nhien, m6i cong trinh chid~ c~p

7


dSn m()t vfrn de nho, le hay m{>t v~li khia c~nh nhfrt dinh, chua c6 cong trinh
nao ttvc tiSp ban lu~ ve quan h~ hqp tac hai mien Trieu Tien m()t each sau
s~c va toan di~n. Cac nghien CUu tru&c day thuang t~p trung nghien CUu ve

Han Qu6c, de c~p dSn tinh hinh quan h~ kinh tS, an ninh hai mien nhung m&i
chi dirng l~i

a muc mieu ta thvc tr~ng chung chung, chua di vao chi tiSt,

Cl)

the.

I>e tai "Quan h? h!JP tac giii'a Cpng hoa dan chii nhan dan Triiu Tien

va Han Quae thifi kY sau Chiin tranh L{lnh" de c~p m{>t each toan di~n quan
h~ giua hai mien Trieu Tien tren g6c d(), quan diem ctia nguai Vi~t Nam,

phl)C V\1 ml)C dich, lqi ich ctia Vi~t Nam va vi lqi ich hoa binh ctia ca khu V\fC.
3. My.c dich nghien cuu
Xufrt phat tu S\f cAn thiSt va tinh hinh nghien CUu nhu tren, ml)C tieu ctia
lu~ van chu tn;mg vao nhilng diem chinh sau:

- Lam ro sv tac d()ng ctia bBi canh qu6c tS sau ChiSn tranh L~nh d6i v&i
quan h~ Han Qu6c - Trieu Tien, phan tich nhfrng nhan t6 tac d()ng, anh hu6ng
dSn m6i quan h~ nay. Phan tich va danh gia chinh sach ctia Trieu Tien dBi v&i

Han Qu6c va nguqc l~i.
- Phan tich va tdng hqp tinh hinh quan h~ hqp tac giua hai mien Trieu
Tien tren cac m~t chinh tri - ngo~i giao, kinh tS, van h6a xa h()i theo tiSn trinh
lich SU C\1 the.
- Phan tich nhilng thu~n lqi va kh6 khan trong quan h~ giua hai mien tu
d6 danh gia trien v<;mg hqp tac gifra hai mien ve cac linh V\fC kinh tS, chinh tri,
van hoa xa h9i cung nhu danh gia kha nang th6ng nhfit thanh m9t qu6c gia
nhu tru&c day, ddng thai dua ra m{>t s6 khuySn nghi de phat trien quan h~ ctia
Vi~t Nam vm Han Qu6c va Trieu Tien.

8


d8n m<.>t vfin d8 nho, le hay m9t vai khia c~nh nhfit dinh, chua co cong trinh
nao tf\Ic tiSp ban lu~ v8 quan h~ hqp tac hai mi8n Tri8u Tien m()t each sau
s~c va toan di~n. Cac nghien CUu truac day thuemg t~p trung nghien CUu v8

Han Qu6c, d8 c~p dSn tinh hinh quan h~ kinh tS, an ninh hai mi8n nhrmg mai
chi dirng l~i

a muc mieu ta thvc tr~ng chung chung, chua di vao chi tiSt, Cl)

the.
I>@ tai "Quan h? h!']J tac giii'a Cpng hoa dfln chii nhfln dfln Triiu Tien
va Han Quae thOi kY sau Chiin tranh L{lnh" d@ c~p m()t each toan di~n quan
h~ giiia hai mi8n Tri@u Tien tren goc d(), quan diem cua nguai Vi~t Nam,

phvc V\1 ffil)C dich, lqi ich cua Vi~t Nam va vi lqi ich hoa binh cua ca khu V\fC.
3. Myc dich nghien clfu
Xufit phat tu S\f c~n thiSt va tinh hinh nghien CUu nhu tren, mvc tieu cua
lu~ van chu tr9ng vao nhiing diem chinh sau:

- Lam ro S\f tac d()ng cua b6i canh qu6c tS sau ChiSn tranh L~nh d6i vai
quan h~ Han QuBc - Tri8u Tien, phan tich nhiing nhan tB tac d()ng, anh huang
dSn m6i quan h~ nay. Phan tich va danh gia chinh sach cua Tri8u Tien dBi vai
Han Qu6c va nguqc l~i.
- Phan tich va tdng hqp tinh hinh quan h~ hqp tac gifra hai mi8n Tri8u
Tien tren cac m~t chinh tri - ngo~i giao, kinh tS, van hoa xa h()i theo tiSn trinh
ljch SU Cl) the.
- Phan tich nhiing thu~n lqi va kho khan trong quan h~ gifra hai mi8n tu
do danh gia trien V<)ng hqp tac giiia hai mi8n v8 cac linh V\fC kinh tS, chinh tri,
van hoa xa h()i cung nhu danh gia kha nang thBng nhfi.t thanh m<.>t qubc gia
nhu truac day, dbng thai dua ra m()t sB khuySn nghi de phat trien quan h~ cua
Vi~t Nam vai Han QuBc va Tri8u Tien.

8

4. BAi tll'Q'Dg va ph,m vi nghien

CtfU

D6i tu(fng nghien CUu: Quan h~ hqp tac gifra TriSu Tit~n va Han Qu6c
thong qua cac linh vvc: chinh

tri

ngo~i

giao qua cac thai k)r: 1988-1998,

2000-2003, 2003-2008, 2008-d~n nay; linh vvc kinh t~: Quan h~ thuang m~i,
S\l phat tri8n ctia T6 hqp kinh t~ Kaeseong, D\1 an khu du ljch nui Kim

Cucmg, D\1 an n6i l~i tuy~n duang sit Nam - B~c va duang b9; linh V\l'C van
h6a- xa h<)i: Ho~t d<)ng ctia H<)i chfr th~p do, ho~t d<)ng thi dfiu th8 thao, trq
giup luang th\IC va doan t\1 CaC gia dinh ly tan.

Phq,m vi nghien cUz.t:

Lu~

van

t~p

trung vao phan tich khai quat tinh

hinh hai miSn TriSu Tien; Tinh hinh hqp tac giua hai ben thong qua cac linh
V\JC kinh t~, chinh trj, van h6a xa h<)i; Danh gia thu~ lqi va kh6 khan ctia S\1'
hqp tac nay.
VS ph~ vi thai gian, lu~n van t~p trung nghien cl1u giai do~n tir sau
Chi~n tranh L~nh d~n nay, khi quan h~ hai ben duqc cai thi~n dang kS, b~t

ddu co nhfrng thoa thu~ vS hoa giai, d~c bi~t Ia vi~c hai miSn ky "Hi~p dinh
co ban vs hoa giai, khong xam luge, trao d6i va hqp tac" nam 1991, danh dfiu
. . mAc chuy8n bi~n m&i trong quan h~ hai miSn sau nhiSu th~p kY dBi dfiu .
. .5. Phll'O'Dg phap nghien

CtfU

Ngoai cac phuang phap co ban va mang tinh truySn thBng nhu duy v~t
bi~n

ch(rng, duy

v~t

ljch sir va nghien c(:ru ljch sir,

lu~n

van con ap dvng cac

phuang phap phan tich, t6ng hqp, th6ng ke, so sanh, danh gia va dv bao d8

lam sang to cac vfin ds cfin duqc nghien cl:ru trong ph~m vi dS tai.
6. n.., ki~n nhfing dong gop m6i ctia loin van
- Dua ra nhfrng phan tich, danh gia vS tinh hinh qufic t~ va khu V\fc; phan
tich chinh sach ctia Han Qufic dBi v&i TriSu Tien va nguqc l~i.

9


- Phan tich, danh gia m9t each h~ th6ng v~ quan h~ hgp tac Him Qu6c Tri~u Tien va d~ xudt m9t s6

y kiSn dS phat triSn quan h~ cua Vi~t Nam vai

Han Qu6c va Tri~u Tien, nang cao vai tro va vi thS cua minh trong khu vgc va
tren thS giai.
- Cl;lng cdp, b6 sung cac thong tin va dfr li~u cftn thiSt v~ quan h~ hqp tac
Han Qu6c - Tri~u Tien cho cac d6i tuQllg quan tam dSn vdn d~ nay

a Vi~t

Nam hi~n nay.

7. K~t ciu loin van
Ngoai cac phftn m& dftu, kch lu~n va danh

ffil)C

tai li~u tham khao, n9i

dung cua lu~n van duqc s~p xsp thanh 3 chuang.
Chuang 1: Khai quat tinh hinh hai mi~n Tri~u Tien sau Chiin tranh

LC:Znh. Chuang nay se t~p trung phan tich khai quat tinh hinh qu6c tS va khu

vgc va chinh sach cua hai nu6c d6i v6i nhau.
Chuang 2: Quan h? h9P tac giiia Him Qu6c- Tri~u Tien tu sau Chiin
tranh LC:Znh. TAng hqp va phan tich tinh hinh quan h~ hqp tac Han Qu6cTri~u Tien tu sau ChiSn tranh L~nh dSn nay thong qua cac linh vgc hqp tac

~~:··"·&.&U.JLl.l tri ngo~i giao, kinh ts va van hoa xa hoi.

Chuang 3: Triin v9ng quan h? h9P tac giiia hai mi~n Tri~u Tien. Danh

gia nhfrng thu~ lqi va kh6 khan trong hqp tac, qua do dg bao triSn VQng hqp
tac tren m9t s6 linh vgc va dua ra nhfrng kiSn nghi nh~m phat triSn quan h~
cua Vi~t Nam v6i Han Qu6c va Tri~u Tien trong thai gian t6i.

10


CHUONG 1: KIIAI QUAT TiNH HINH HAl MIEN
TRIEU TIEN SAU CHIEN TRANH L~NH
1.1. Tinh hinh quae t~ va khu VI}'C sau Chi~n tranh L~nh
Chi~n tranh L~nh k~t thuc keo theo nhfrng bi~n chuySn sau sic cua tinh

hinh th~ gi&i va khu V\}'C kS tl:r dAu th~p nien nhfing nam 90 d~n nay va da c6

imh huang l&n d~n mai quan h~ gifra Han Quae va TriSu Tien.
Thu nhdt, thS gi&i dang trong thai
m()t Tr~t tg m&i vm

S\}'

kY qua.. d() tl:r Tr~t tg cii dS tiSn t&i

phat triSn nhanh chong theo huang da qrc vm

S\}'

trdi

~y cua m()t lo~t cac trung tam quysn lgc m&i co anh huang l&n dSn dai sang

chinh tri quae t~. Sau khi Lien Xo va h~ thang xa h()i chu nghia & Bong Au
S\}p dB, My da tr& thanh sieu cuang duy nh~t v&i sue m~nh vuqt: tr()i, nhung
khong con gift dia vi chi phai vS IDQi m~t nhu tru&c day. Trong khi d6, cac
trung tam kinh tS quae tS va cac cuang quae khu V\}'C nhu Nh~t Ban, Tay Au
(EU), Trung Quae, Nga dSu dang c6 giog vuon len t~o cho minh m()t vi thS
c6 lqi hon dS chia se quySn lgc chi phai dai sang chinh tri qu6c tS. C6 thS n6i,
him dao TriSu Tien, duqc biSt dSn nhu "Balkan cua Chau A"' la nai t~p trung,
dan xen lqi ich cua cac nu&c l&n da tr& thanh m()t khu V\IC c~nh tranh quy~t
Ii~t gifra cac cuang quae nay. Vi v~y, khi tuong quan lgc luqng gifra cac

cuang quAe thay dBi khong trcinh khoi co anh huang tfl!c tiSp d~n tinh hinh
tren ban dao TriSu Tien hay C\l thS la d~n mai quan h~ hai nu&c. NSu nhu
tru&c day,

C\}C

di~n tren ban dao tuong dai can b&ng va xoay quanh hai tf\}C

chinh, m()t ben la Xo-Trung-TriSu va ben kia la My-Nh~t-Han, thi sau ChiSn
tranh L~nh nhfrng dan x~p an ninh d6 da m~t dAn y nghia. Lien Xo khong con,

Nga va Trung Quae chuySn huang sang thi~t l~p quan h~ ngo~i giao dAy du
v&i Han Quae, trong khi My, Nh~t Ban va cac nu&c phuong Tay vfui tiSp t\lc

11
I


cO l~p TriSu Tien. MBi quan h~ giua Him Qu6c va TriSu Tien ciing da thang
len xu6ng dum imh hu6ng cua nhiing thay dbi nay.
Thir hai, sv k@t thuc cua cu9c Chi@n tranh L~nh da ~o ra m9t xu th@
hoa binh, hgp tac va phat triSn, nguy ca chi@n tranh th@ gim bi dAy lui ro r~t,
gop phfin thuc dfry quan h~ giua Han QuBc va TriSu Tien. M~c du, hoa binh &
nhiSu khu vvc bi de dQa, th?m chi & nhiSu nai xung d9t quan sv, n9i chi@n
di~n ra ac li~t nhung khong khi hoa binh va hgp tac giua cac quae gia kh~p

mQi noi da tac d9ng khong nho d@n mBi quan h~ giua Han Qu6c va TriSu
Tien. Hoa vao xu th@ chung, cac nu&c tren th@ gi&i dSu diSu chinh quan h~

· vm nhau theo chi8u huang xay d\ffig quan h~ b~n be hiiu nghi, giai quy@t cac
mau thu&n, tranh ch&p thong qua dBi tho~i, thoa hi~p va tranh xung dQt. Cac
ho~t d9ng trao dbi hqp tac giua Han Qu6c va TriSu Tien diSn ra nhiSu han,

gop phfin dua hai nu&c xich l~i gfin nhau dS ti@n t&i thBng nh&t d&t nu&c.
Thang 6-2000, th@ gi&i da duqc chl:mg ki@n H9i nghi thuQ'Ilg dinh dang nh&
nhdt trong ljch sir quan h~ hai ben tir tru&c d@n nay. Lfin dfiu tien, hai nha lanh

d~o cdp cao nhdt cua Han QuBc va TriSu Tien da ng6i vao d6i tho~i trvc ti@p,
mo ra m9t giai do~n phat trit3n m&i trong quan h~ giua hai miSn, giai do~n
cimg t6n ~i hoa binh, d6i tho~i va hqp tac.
Thir ba, xu th@ toan cfiu hoa kinh t@, l&y kinh t@ lam trQng ciing co tac

d9ng thuc dfry quan h~ giua Han QuBc va TriSu Tien. Bai hQc cua thai k)'
chi@n tranh l~nh da ch(rng to phuang phap quan h~ quBc t@ l&y dBi dfiu chinh
tri - quan sv la chu y@u khong con phu hgp, phai chiu nhi8u tbn th&t ho~c th&t
b~i nhu hai nu&c My - Xo. Trong khi do, phuang thuc l&y hgp tac va c~

tranh v8 kinh t@- chinh tri la chinh l~i thu duqc nhi8u ti@n b9, k@t qua nhu cac
nu&c Due, Nh~t va NIC. Sg hung thinh hay suy vong cua m(>t qu6c gia duqc
quy@t dinh b&i sue m~nh tbng hgp cua qu6c gia do, rna chu y@u la thgc lgc
kinh t@ va khoa hQC - ky thu?t.

12


Vi v~y, sau chiSn tranh l~nh, t~t ca cac quae gia dSu dang ra sue diSu
chinh chiSn luqc phat triSn va t~p trung m<.>i sue h;rc vao uu tien phat triSn
kinh tS. Trong thai diSm hi~n nay, kinh tS tr& thanh tr<,>ng diSm trong quan h~

qu6c tS. c~ tranh sue m~nh tAng hqp quae gia thay thS cho ch~y dua vii
trang da tr& thanh hinh thuc chu ySu trong d<,> sue gifra cac cuang quae. Cac
nuoc ngay cang nh~ thuc sau s~c r~ng, sue m~nh cua m6i quae gia la m9t
nSn san xu~t ph6n vinh, m()t nSn tai chinh lanh m~nh va m()t nSn cong ngh~
co trinh dQ cao va d6 m6i la ca

sa dS xay d\ffig "sue m~nh th~t S\f cua m6i

·.... qu6c gia. Bu6c sang th~p Icy 90, thS gi6i da chl:rng kiSn m()t tac d() dAi m6i

nhanh chong cong ngh~ cling v&i S\f phat triSn nhu vii bao cua CUQC each
m~g vS cong ngh~ thong tin lam "dao l()n ca thS gi6i". ThS gi6i dful tr& thanh

m()t thi truang chung b~t kS sv khac bi~t vS thS chS chinh tri va trinh d() phat
triSn cua m6i quae gia. Sv my thu()c lftn nhau giua cac quae gia, cac khu V\fc
theo d6 ngay m()t tang len. Trong bai canh nhu v~y' cac quae gia bu()c phai
tham gia h()i nh~p dS t6n t~i va phat triSn. Han Quae va TriSu Tien cilng
khong ngo~i 1~, d~c bi~t la TriSu Tien. Sau m()t thai gian dai dong cua, nhfrng

nam gAo day, TriSu Tien da b~t dfiu tham gia va h()i nh~p v6i CQng d6ng quae
-~.

0 trong nu6c, chinh phu da dS ra nhfrng tu tu&ng,

chinh sach m6i, d6ng

. thiri thvc hi~n cai each kinh ts, nang cao muc sang nguai dan.v.v, con vs m~t

ddi ngo~i, cilng da chit truang m& r()ng va phat triSn toan di~n quan h~ dai
ngo~i voi t~t ca cac nuoc tren thS gi&i.

KS tu sau ChiSn tranh L~ dSn nay, cling v6i nhfing chuySn biSn

nhanh chong tren thS gi6i, khu vvc Dong B~c

A nai ban dao TriSu Tien t6n

t~i cilng co nhiSu thay dBi dang kS, anh huang tf\l'C tiSp dSn S\1' phat triSn

trong quan h~ gifra hai qudc gia tren ban dao. M~c du v~n con t~i nhfrng b~t
An tiSm tang nhung Dong B~c

A cling hoa chung vao dong chay hoa binh, An

dinh va uu tien phat triSn kinh ts.

13


Sau S\f ki~n nu&c My bi tftn cong ngay 11/9/2001, moi tru
:. tra nen hap benh, kho dv doan khiSn cac cu· vi~c tang cutranh IDO fQng anh hu(mg trong khu V\fC va hi~n d~i hoa lgc luQllg quBc
phong. Trong khi My rut khoi Hi~p u&c ChBng ten lira d~ d~o ABM va triSn
khai h~ thBng phong chBng ten lira gay ra Ian song phan dBi cua cac nu&c
trong khu V\fC thi cac curQng iinh huOn.g qu6c tS va khu V\fC cua minh thong qua cac bi~n phap kinh tS,
. ciing dBng thai khong ngirng tai C(J cftu Ivc luQllg khong quan va hai quan cua
minh theo huang

hi~n d~i

hoa va tinh

nhu~

han. Nga trong khi

t~p

trung vim

An dinh kinh ts va chinh tri ciing dang tim each xac I~p vi thS cua m9t cuqu6c b&ng each cai each, hi~n d~i h6a quan dQi va cai thi~n quan h~ v&i cac
nu&c trong khu vvc.

Nh~t

Ban ngay dmg coi trQng

hi~n d~i

hoa kha nang

phong thu eva coi do Ia ffiQt trong nhfrng uu tien chiSn luge va dang tim each

tra thanh "qu6c gia binh thuchBng khung b6 cua My. Co thS noi, nhfrng thay d6i trong moi trukhu V\fC dang t~o ra nhfrng t~p hqp Ivc luQllg m&i khiSn m6i quan h~ Han Trieu ngay cang tr& nen phuc t~p do hi chi phBi b&i S\f tranh gianh anh huOn.g
cua cac cuTrong llnh vvc kinh tS, hoa chung v&i xu thS t~p trung uu tien phat
triSn kinh tS, bu&c sang th~p nien 90, khu vvc Dong B~c

A nAi len thanh m9t

trong nhfrng khu V\fC t~p trung nhfrng nSn kinh tS phat triSn nang d{lng tren
thS gi&i. Ngoai Nh~t Ban la nSn kinh tS dl:mg thu hai thS gim, Trung Qu6c va
Han Qu6c ciing dang n6i len Ia nhfrng "con r6ng", "con h6" kinh tS trong khu
vgc, trong do d~c bi~t la Trung Qu6c, khi do dang duqc coi Ia nSn kinh tS l&n
thu tu tren ths gi&i v&i t6c d9 tang trunhftt thS gi&i. M~c du vao cu6i th~p nien 90, khu V\fC Dong B~c

14

A lam vao


cu()c khung hoeing titi chinh tiSn t~ nghiem trQng khiSn cho t6c d() phat tri~n
kinh tS bi anh hu&ng dang k~. Tuy nhien, tiSm nang con r~t m~nh cua minh,
khu vgc Dong B~c

A vful hi~n

dang la m()t trong nhiing trung tam kinh tS

nang d()ng, c6 anh hu&ng to 16n dSn
Trao luu phat tri~n kinh tS cua khu

S\f

VlJC

phat tri~n cua nSn kinh tS thS gi&i.

da c6 anh hu&ng it nhiSu dSn

S\f

rna

ci'ra h()i nh~p cua TriSu Tien nhung ciing t~o ra khming each kinh tS ngay cang
16n gifra hai miSn. Trong khi Han Qu6c tra thanh m()t trong bBn "con rdng

Chau

A"

thi TriSu Tien vful dang trong tinh tf~ng thiSu thAn va kern phat

triSn. DiSu nay vo hinh chung da khiSn quan h~ Han - TriSu bi h~n chS ph~n
nao trong linh VlJC hqp tac kinh tS ciing nhu giao luu van h6a, xa h()i.
1.2. Chinh sach ctia hai mi~n Tri~u Tien sao Chi~n tranh L~nh

, h sac
' h cua
., T r1eu
.::~. T""
'. H'an Q uoc
~
1.2.1. Ch m
1en d~.
01 v01
C6 th~ th~y dmg k~ tir sau khi hai nha nu&c TriSu Tien va Han Qu6c ra
dai cho dSn khi ChiSn tranh I~ kSt thuc TriSu Tien thi hanh m()t chinh sach
dbi d~u, thu dich v&i Han Qu6c. Chua bao gia Binh Nhu6ng ch~p nh~n sv tbn
t~i cua Seoul nhu m()t thS chS chinh tri tren Ban dao, cho du trong nhiing th~p

nien 1970-1980, phia Han Qubc da c6 nhiSu d~u hi~u tich eve dBi v&i vi~c
phat triSn quan h~ v6i TriSu Tien.
ChiSn tranh 1~ kSt thuc ciing la luc h~u hSt cac nu&c tren thS gi&i dSu
c6 sg diSu chinh chinh sach dBi ngo~i cho phu hqp v&i tinh hinh m&i, nhung
Binh Nhu6ng h~u nh{r khong c6 thay dBi nao dang kS. Tuy nhien,khi hai nu&c
phe xa h()i chu nghia than thiSt nh~t Ia Lien

Xo va Trung Qu6c

di dSn binh

thuang h6a v&i Han Qubc da khiSn TriSu Tien phai thay d6i quan di~m va
d~n tirng bu&c diSu chinh chinh sach d6i ngo~i, trong do co chinh sach d6i v&i

Seoul. Nam vong dam phan l~n lugt: da duqc t6 chuc
Nhu6ng tru&c khi

Hi~p

a Seoul

va Binh

u6c hoa giai, khong xam luge, giao luu va hqp tac

gifra hai miSn duqc ki kSt vao 13112/1991. Khi d6, Thu tu6ng TriSu Tien la

15


Yon Hyong-Muk da g<;>i thoa thu~n nay la "thanh tgu gia tri nhftt tirng c6 gifra
hai chinh phu Han QuAe va Tri~u Tien" 1• Va day cling la Ifill d~u tien Binh
Nhuang chinh thuc cong nh~
CO'

S\f

tAn t~i cua chinh phti Seoul. Tuy nhien, v~

him, chinh sach cua Tri~u Tien dAi vm Han QuAe vful khong c6 nhi~u thay

dAi so vm truac day, m~c du co bat thu dich nhung vfu1 th~ tr<;>ng va canh
giac dBi v6i m<;>i hanh d<)ng cua Seoul. Chinh sach dBi ngo~i cua Tri~u Tien
h!c nay la vdn dong cua d6i vm quAe ts, trong khi 6 trong nuac thvc hi~n
du(mg lBi "quan

S\f

tren hSt"' quan

SlJ

h6a toan b<) dai sAng xa h<)i, bftt chftp

tinh tr~ng kinh ts kho khan cua dftt nuac, luon danh 30%/nam ngan sach ds
phat triSn cac vii khi hi~n d~i, kS ca chuang trinh vii khi h~t nhan, ten lira, vii
khi sinh h<;>c, h6a h<;>c.
Nhin chung, dm sAng chinh tri 6 Tri~u Tien mang n~ng mau sAc quan
SlJ,

tftt ca m<;>i quy~n lvc d~u t~p trung vao H<)i dBng QuAe phong do Kim

Jong-illam chu tich va nha lanh d?o nay tiSp tvc dong cira vm ben ngoai, thvc
hi~n m~nh me va kien quyst duang lAi uu tien s6 m9t cho vi~c xay dgng Ivc

luQllg quan

S\f,

bftt chftp khling hoang kinh tS va tinh tr~ng thiSu luang thvc

tr~m tr<;>ng. V6i chinh sach nay, trong th~p ki 1990, Tri~u Tien da gay ra hai
CUQC

khung hming 16n tren ban dao: khung hoang

h~t

nhan nam 1994 va

khting hoang ten lira nam 1998, khiSn cho quan h~ Nam-BAc kh6 c6 di~u ki~n
phat triSn.
Vao cu6i th~p nien 1990, sau cu<)c khung hoang tai chinh - ti~n t~
Dong

a

A, Binh Nhuang bAt d~u c6 nhfrng dftu hi~u thay dBi v~ duang lBi dBi

ngo~i n6i chung cling nhu chinh sach dBi v6i Seoul n6i rieng. Cu6i nam 1998,

sau han 17 nam v6i 17 ki h<)i nghi Trung uang, cuAi cung, qua trinh chuySn
giao quy~n lgc cho Kim Jong-il da hoan thanh. Kim Jong-il duqc b~u lam
Chti tich H<)i dBng quAe phong,
1

CO'

quan lanh d~o quan

North Korea Policy tren Website: />
16

S\f

cao cftp nhftt va


chinh thuc n~m gifr to~m b(> quySn lanh d~o ca vS Dang, Nha nu6c va quan
dl;>i. L§.n d§.u tien, chinh quySn Binh NhuOn.g thvc hi~n sua d6i HiSn phap, ghi
nh~n m9t s6 khai ni~m kinh ts thi truemg, cho

r<;>ng ph~m vi
doanh;

sa hilu

rna r9ng quysn sa hilu va nai

ca nhan; coi tn;mg tinh kinh ts cua ho~t d9ng kinh

rna r<;>ng ph~ vi ho~t d(>ng thuong m~i, khuysn khich thanh I~p nhiSu

Io~i hinh xi nghi~p trong cac d~c khu kinh tS.v.v.

Trong duemg lBi dBi ngo~i v&i Han Qufic, Kim Jong-il neu ra chinh

sach 5 diSm trong tac ph~m "Chung ta hay thfmg ilh&t nha nu&c m9t each d(>c
l~p va hoa binh thong qua d~i doan kSt toan thS dan t(>c" bao gbm: (1) D~i

doan kSt dan t(>c phai tri~t dS dva tren nguyen t~c d(>c l~p dan t(>c; (2) Toan
thS dan t(>c phai doan kSt dum ng<;m co cua chu nghia yeu nu&c, ng<;m co tai
thBng nhfrt dan t<;>c; (3) MiSn B~c va miSn Nam phai cai thi~n quan h~ vm
nhau; (4) Chung ta phai hac bo S\1' thBng tri va can thi~p cua cac Ivc luc;mg ben
ngoai; (5) Tfit ca ngu:oi TriSu Tien a miSn B~c, miSn Nam va

aben ngoai c§.n

tham viSng Ifin nhau, t6 chuc tiSp xuc, xuc tiSn dBi tho~i va tang cuemg .doan
kSt. DiSu gi da khiSn chinh quySn Binh Nhu6ng v6n rfrt bao thu va thu dich,
khong mufin tiSp xuc v6i ben ngoai l~i c6 nhfrng thay d6i dang kS nhu v~y.
C6 thS thfiy, ly do hang d§.u a day chinh la v&n dS kinh tS.

0 TriSu Tien,

trong khi khoang each vS sue m~nh quan SlJ thu http l~i v&i Han Qu6c, thi
kinh tS TriSu Tien rai vao c~n ki~t cling v6i khung hoang luang thvc ngay
cang nghiem trQng. Tru&c nguy ca chinh thS Binh Nhuang c6 thS svp d6
trotig khi Seoul thS hi~n thi~n chi n6i l~i quan h~ hai miSn v&i nhiSu khoan
vi~n trg kinh tS va Iuong thgc dang kS da khiSn nha lanh d~o Kim Jong-il thfry

cAn phai thay d6i chinh sach dS c(ru van nSn kinh tS, lfry d6 dS tiSp tvc phvc

vv ml)c tieu Iau dai la phat triSn vii khi quan sv h~t nhan. Chinh sv dap l~i tich
ClJC

cua phia TriSu Tien Ia m(>t nhan t6 quan trQng dS t~o nen

17

SlJ

thanh cong


cua "chinh sach Anh duang"' dua dSn dinh cao cua S\}' hoa giai gifra hai miSn
vao nam 2000.
Binh Nhu6ng da c6 nhiSu d~u hi~u tich

C\}'C

cai thi~n quan h~ v6i Han

Qufic dang ngay cang cang th~ng sau V\1 dvng d9 hai quan tren bi~n ngay
29/06/2002 lam 4 thuy thu thi~t m~ng va 19 nguai Han Qufic hi thuang. Phia
TriSu Tien da bay to y "l~y lam tiSc" vS sv cb tren va cho r~ng hai ben cftn c6
n6 Ivc chung d~ tranh tai diSn sv c6 nhu v~y, d6ng thai dua ra dS nghj tiSn
hanh
S\1'

CUQC

h9i dam c~p B9 tru6ng lftn thu 7 t~i ~Seoul. DiSu nay da phfm anh

thay d6i l~p truang cua TriSu Tien v6i chiSu huang tich

C\}'C

han vi day Ia

lftn thu ba nu6c nay to y hfii tiSc sau V\). sat h~i binh linh My a lang dinh chiSn
Ban Mon DiSm nam 1976 va V\1 tau ngftm xam nh~p phia dong ba bi@n Han
Qubc nam 1996. Trang

CUQC

g~p v6i Ngo~i tru6ng Nga Ivanov tir ngay 28

dSn 30/07, Binh Nhu5ng kh~ng djnh quySt tam thuc d~y quan h~ v6i Han
Qufic tren ca

sa tuyen hfi chung Nam-B~c thang 02/2000. C6 th~ n6i, t~t ca

nhfrng diSu nay c6 anh hu6ng hSt sue tich cgc, dua dSn m9t

S\}'

hqp tac, hoa

ghii dang k~ trong quan h~ gifra hai miSn Nam-B~c tren Ban dao.
Tuy nhien, k~ tir nam 2003 trcr di, TriSu Tien duang nhu l~i quay tr& l~i
chinh sach hiSu chiSn C\}'C doan cua thai ki ChiSn tranh l~nh v6i vi~c tuyen bb
hac bo yeu cftu thanh tra cua Ca quan nang luqc nguyen tu qu6c tS (IAEA),
chinh thuc rut khoi Hi~p u6c c~m ph6 biSn vii khi h~t nhan (NPT) va ngay
cang leo thang trong v~n dS phat tri~n vii khi h~t nhan. Quan h~ Nam-B~c
ngay cang x~u di cho du phia Han Qufic du&i chinh quySn cua t6ng thbng
Roh Moo Huyn vfin kien tri chinh sach cam kSt v6i Binh Nhu6ng.

Sv chi trich gay g~t cua du lu~n qu6c tS cung nhfrng bi~n phap trirng
ph~t cua cac nu6c duang nhu khong th~ lam Binh Nhu6ng suy chuy@n. Seoul

sau khi chinh quySn Lee Myung-Bak len nim quySn cling b~t dftu c6 phfm
t!ng gay g~t va thvc hi~n duang Ifii cilng riin d6i v6i Binh Nhu6ng. NhiSu cau

18


hoi d~t ra la ~i sao lanh d~o Tri~u Tien l~i c6 sv thay d6i d9t ng9t nhu v~y v~
dud9t pha nao, th~m chi v&n con dang trong tinh tr~g khimg hoang Iuong thgc
trAm trQng. Thvc chfrt khong phai chinh thS Kim Jong-il khong con quan tam
dSn phat triSn kinh ts rna hoan toan ch~y theo vi~c phat triSn vii khi h~t nhan
dS chBng khung bB thS gi&i. Vi~c lam thS nao dS phat triSn kinh tS d~t nu&c
vful luon la tham VQng cua liinh d~o Tri~u Tien nhung chinh quy~n Binh
Nhu6ng nh~n ra r~ng nSu chi trong cha vao nhfriig khoan trq giup hao tam
cua Han QuBc va cac nu&c lang gi~ng thi kinh tS Tri~u Tien se kh6 co duqc
buac d9t pha dang kS, nh~t la khi chinh quy~n hi~n t~i cua Lee Myung-Bak

dang ngay cang chu trQng quan h~ v&i My hon la quan tam phat triSn quan h~
vm Binh Nhu5ng. DBng thai, Han QuBc da dua nhi~u di~u ki~n v&i nhfing trq
giup kinh tS cua Seoul. Nhu v~y, "Ia bai h~t nhan" la phuong sach cu6i cling
cua Binh Nhu5ng dS keo l~i S\f chu y cua Han QuBc cling nhu quae tS, giup
Tri~u Tien c6 duqc nhi~u hon qua cac CUQC m~c ca.
M~c du vi~c thgc hi~n chinh sach h~t nhan nay c6 phftn nguy hiSm, b&i

m9t m~t Tri~u Tien se bj sue ep, phan dBi tir ben ngoai, th~m chi la kha nang
bj My t~n cong nhu Iraq, con m~t khac, S\f suy ki~t trong nu&c do vi~e phat
triSn h~t nhan c6 thS d~n dSn sv svp d6 cua chinh quy~n. Tuy nhien, Binh

Nhu6ng v~n quySt djnh thgc hi~n. D6 la vi Tri~u Tien hiSu ro, trong tinh hinh
khu vgc hi~n nay, cac nu&c lang gi~ng nhu Trung Qu6c, Nh~t Ban, Nga v&i
nhiing lqi ich rieng ch~c chiin se khong ch~p nh~n dS My t~n cong Tri~u Tien
ciing nhu S\f S\lP d6 kinh tS cua Binh Nhu6ng la di~u rna Trung QuBc va ngay
bfm than Han QuBc khong bao gia mu6n. NSu thgc sg Binh Nhu5ng thanh
cong trong Vi~c Slr d\Ing con bai nay CUa minh thi di~u ch~c ch~n la mQt khi
chinh phil Kim Jong-il con t6n t~i thi se v~n kien tri theo du6i dS d~t duqc
tham VQng CUa minh.

19


1.2.2. Chinh sach ctia Him Quae ctfii v6i TriSu Tien

Thai

kY dclu Chien tranh L~nh, khi quan h~ hai miSn dang a hai chien

tuyen kh6c li~t, c6 thS thfty chinh sach cua Han Qu6c d6i v&i TriSu Tien luc
nay chi c6 m9t ml)c tieu th6ng nhftt va xuyen su6t la phai di den thBng nhftt
dftt nu&c bfuig ffiQi each, kS ca gay chien tranh quan S\1'. DiSu miy thS hi~n qua
chit truong "Bic tien va thBng nhftt" cua Ly Thira Van hay chit truong khong
d6i tho~i v&i TriSu Tien cua chinh quySn Chang Myon ke tiep. Tuy nhien,
trong giai do~n sau d6, chinh sach cua Han Qudc bit dclu c6 S\1' thay d6i, bat
c(mg rin va thu djch v&i TriSu Tien giup quan h~ hai miSn c6 nhiSu tien triSn
tich C\l'C. Nguai

rna

dclu cho S\f diSu chinh chinh sach TriSu Tien cua Han

Qu6c la T6ng th6ng Pak Chung Hee. Sau khi d~t dugc S\1' phat triSn m~nh me
vs kinh te nha "chinh sach d~ nhftt kinh te", trong b6i cimh tinh hinh quan h~
qu6c te va khu V\l'C nhfrng nam 1970 co nhiSu bien d6i sau sic, chinh quySn
Pak da c6 sv diSu chinh chinh sach chuySn sang thvc hi~n chinh sach dBi

rna r{)ng, tich C\l'C can dv v&i TriSu Tien va bit dclu thira nh~ S\1' tAn t~i
hai chinh thS tren Ban dao. Trong diSn van kY ni~m 25 nam ngay giai ph6ng
ngo?i

TriSu Tien khoi ach th6ng tri cua Nh~t Ban, lcln dclu tien Tfing th6ng Pak
Chung Hee da tuyen b6 ring Han Qu6c s~n sang cling t6n t?i hoa binh va
chufin bj dua ra cac bi~n phap th\(C te nhiro ffil)C dich thao bo nhfrng rao chin
gia t?o gifra hai miSn, dBng thai ciing dS nghi TriSu Tien nen thay d6i sv d6i
dclu quan sv thu dich bfuig c~nh tranh kinh te-xa h9i. C6 thS n6i, chinh sach
m&i cua chinh quySn Pak Chung Hee m~c du chua t~o ra dugc bu&c d{)t pha
trong quan h~ Nam - Bic nhung n6 da rna ra m{)t huang di m&i cho cac chinh
quySn sau d6.
Nhfrng diSn bien m&i cua tinh hinh th8 gi&i va khu V\l'C Dong B~c

A

trong nhfrng th?p nien cu6i cua thai ky Chien tranh L~nh khi8n cho kha nang
th6ng nhftt hai miSn bing b?o lvc ngay cang tra nen kh6 thvc hi~n. Han nfra,

20


sg d6i l~p vS

y thuc

h~, vS chS d(>, vS con du(mg phat triSn.v.v. kh6 c6 thS

thuc dAy hai miSn Nam - B~c di nhanh dSn th6ng nh~t vS m~t chinh tri. Vi
v~y, tru&c hSt, cling giao luu, th6ng nh~t vS kinh tS, xa h(>i, van h6a sau d6

th6ng nh~t vs chinh tri da tra thrum each tisp c~n thvc ts nh~t cua chinh phu
H~m Qu6c. Nam 1982, TBng th6ng Chun Do Hoan cong b6 "Cong thuc th6ng
nh~t hoa binh m&i" hay con g<;>i Ia "Cong thuc hoa giai dan t(>c va th6ng nh~t

dan chit". D6i v&i TriSu Tien, TBng th6ng Chun cho r~ng "quan h~ khong
binh thu(mg" gifra hai miSn Nam - Bic se ch~m" dUt va dugc thay thS b~ng
"cac cu(>c tiSp xuc binh thuang nhk thuc dAy sv thinh vuqng qu6c gia". Cac
CUQC

tiSp xuc nay dva tren cac quan h~ binh thuang h6a m(>t each d~y du va

nen rna r(>ng ph~m vi trao dBi va hqp tac Nam - Bic bao gBm cac linh vgc
thuang m~i, giao thong, vi en thong va cac linh vvc khac. Va tren thgc tS,
chinh phil Han Qu6c da dua ra m(>t lo~t dS nghi v&i TriSu Tien vS vi~c tiSn
hanh trao dBi cac phai doan c~p cao chuk bi cho cu(>c g~p thuqng dinh gifra
cac nha lanh d~o hai nu&c. M~c du kSt qua d~t duqc trong giai do~n nay con
h~n chS nhung bu&c d~u da c6 duqc S\f dBng

y va hgp tac cua phia TriSu

Tien.
Cu6i th~p nien 1980,

CO'

c~u ChiSn tranh L~nh bit d~u r~n nUt va xu

huang hoa giai, hgp tac ngay cang nBi tr(>i. DiSu miy da t~o ra moi truang
thu~ lgi cho qua trinh th6ng nh~t TriSu Tien va Han Qu6c ciing nh~n th~y

r~ng S\f d6i d~u cang th~g gifra hai miSn ck phai ch~m dUt hoan toan. TiSp

tvc ma r(>ng chinh sach cua TBng thBng Chun Do Hoan, nguai kS nhi~m Ia Ro
Te U da dua ra chinh sach "ngo~i giao phuang Bic" v&i n(>i dung chit ySu
nh~m cai thi~n quan h~ vai cac nuac xa h(>i chu nghia va thuc dAy hoa giai,

hgp tac v&i TriSu Tien trong khi vftn duy tri lien minh an ninh vm My. Trong
tuyen b6 d~c bi~t vS quySn dan t(>c tv quySt, thBng nh~t va thinh vuqng ngay
717/1988, TBng th6ng Ro da gin v~n dS chia cit ban dao khong phai v&i "ban

21


ch~t cua h~ thBng chinh trj Tri~u Tien va chinh sach hiSu chiSn cua cac nha

lanh d~o Tri~u Tien rna la g~n v&i tht;rc tS la ca hai mi~n Nam va B~c d~u coi
nhau nhu ke thu". DBng thm, ong ciing cho rfuig, Han Qu6c can phai nghi dSn
quan h~ Nam - B~c khong chi don gian la m()t quan h~ dBi tac binh thu(mg dS
c6 thS tiSn t&i st;r thjnh vuqng chung. Tren ca

sa nh~n thuc nhu v~y, chinh

phil HC::m Qu6c da dua ra chinh sach 6 diSm dBi v&i Tri~u Tien, trong d6, diSm

quan tn;mg nhfit la Han Qu6c khong chi cong nh~ rna con khong xem chS d()
Tri~u Tien la ke thu, rna con, coi Tri~u Tien la thanh vien trong c()ng dBng

dan t()c Tri~u Tien, m()t "dBi tac chan thanh", quan tn;mg cua Han Qu6c trong
vi~c giai quySt v&n d~ Tri~u Tien. Day c6 thS n6i la m()t bu&c ngo~t quan

trQng trong vi~c nhin nh~ v~ chS d()

a mi~n B~c cua Chinh phu Han Qu6c.

v&i each tiSp c~n nay' chinh phu Han Qu6c da thanh cong trong vi~c khiSn
Binh Nhuang thay d6i thai d9 va di~u chinh chinh sach cua minh dBi v&i Han
QuBc. Cu()c dBi tho~i gifra Han Qu6c va Tri~u Tien

a c~p b() tru&ng va sau

nay duqc nang len c~p Thu tu&ng da duqc nBi l~i b~t d~u tir nam 1990.
Th~p

ky h~u ChiSn tranh L~nh danh d~u S\f di~u chinh chinh sach dBi

ngo~i cua nhi~u qu6c gia, trong d6 c6 Han Qu6c. St;r phat triSn trong quan h~

Han - Tri~u do d6 l~i tiSp tvc chju anh huang tir nhiing thay d6i trong chinh
sach Tri~u Tien cua Han Qu6c. T6ng thBng Han Qu6c d~u tien cua thai ki h~u
ChiSn tranh L~nh la Kim Young Sam trong chinh sach Tri~u Tien cua minh
da dua ra mvc tieu ca ban la nh~m chuySn h6a chS d() c()ng san

a mi~n B~c,

tht;rc hi~n thBng nh~t d~t nu&c. Du&i chinh quy~n Kim Young Sam, lqi ich
cua Han Qu6c la phai chuySn h6a quan h~ dBi d~u, cang th~ng gifra hai mi~n
sang dBi tho~i hoa binh; khuySn khich Tri~u Tien cai each va m& cua, tir d6 tir
bo chinh sach thu djch "c()ng san h6a" mi~n Nam va tich

C\fC

tham gia vao

cac phong trao chung cua thS gi&i. Trong diSn van ki ni~m ngay giai ph6ng
15/08/1994, T6ng thBng Kim dad~ nghj Tri~u Tien tir bo chiSn luqc CQng san

22


h6a mi~n Nam va d~ nghi Tri~u Tien tiSn hanh cai each, kS ca vi~c cai thi~n
nhan quy~n. Han QuBc cling hua se ra sue giup do va hgp tac v6i mi~n B~c
thgc hi~n cai each. Day c6 thS n6i la m9t S\f di~u chinh kha tich C\fC cua chinh
quySn dan S\f m6i len cAm quySn 6 Han QuBc. Di~u d6 chi ra rAng, con du6ng
ds di dSn thBng nhfit hai mit3n phai b~ng con du6ng hoa binh va hgp ta.c. Di~u
nay hoan toan phu hgp vm xu thS chung tren thS gioi dang chuysn

ru hinh

thuc d6i d!u sang d6i tho~i va hgp tac, da co tac d9ng khong nho dSn quan h~
hai mi~n Nam - B~c.
Tuy nhien, sau d6, tru6c nhiing thach thuc do TriSu Tien gay ra (khung
ho::ing h~t nhan, dvng d9 tren biSn ... ) chinh quySn Kim Young Sam chuySn
huang cho r~ng TriSu Tien la ke thu nguy hiSm, chinh vi thS da diSu chinh
chfnh sach CUa minh vm nhi~m Vl) hang d!u la phai dam bao an ninh t6i da,

giam ding th~ng, ngan ch~n m9t cu<)c chiSn tranh c6 thS bung nB tren ban
dao. M~t khac, Han Qu6c cling thvc hi~n chinh sach can d\f v6i TriSu Tien dS
th\fc hi~n thBng nhfit, tuc la khuySn khich S\f thay dBi trong chS d9 TriSu Tien.
Chinh quySn Seoul cho rAng, nSu S\f thay dBi d6 diSn ra nhanh chong va hoa
binh thi c6 thS m<;>i vi~c se t6t d~p. Nhung ngugc l~i, m<;>i c6 g~ng mu6n co
l~p Tri~u Tien va cho dqi S\f Sl)p dB bfit ngo se la vo cung nguy hiSm. Sl! r6i
lo~ 6 mi~n B~c c6 thS dem dSn nguy ca m9t cu<)c xung d<}t vii trang. Vi v~y,

Seoul vira tfl!c tiSp, vira gian tiSp loi keo Tri~u Tien tham gia dBi tho~i dS giai
quySt cac vfiu dS cua ca hai ben. Sang kiSn thiSt l~p ca chS dam pharr bBn ben
(My, Trung Qu6c, Han Qu6c, Tri~u Tien) duqc danh gia c6 y nghia tich C\fc
nh~m cai thi~n tinh hinh quan h~ hai mi~n dang cang th~ng, bS ~c.

C6 thS n6i, S\f cai thi~n quan trqng nhfit trong quan h~ gifra hai mi~n d6
la CUQC g~p thuqng dinh nam 2000. Day la kSt qua cua chinh sach TriSu Tien
tich Cl)'C du6i chinh quy~n Kim Dea Jung. Ro rang vi~c Han Qu6c nhfin m~nh
khia c~nh an ninh quan S\f trong chinh sach dBi v6i TriSu Tien ngay cang tr6

23