Báo cáo tổng quan về tình hình đông bắc á năm 2005

VItN KHOA HQC XA HQI VIltT NAlVI
VI~N NGI-IIEN CUu DONG BAC A

NI-I1E!v1 vu CAP VIEN

nA.o cAo TONG QUAN
VE TINH HINH DONG BAC A NAlVI 2005

NhiCng nguo'i time Jzien:
Ph~m

Hong Th~1i

vnm<)t so din b<)

Vi~n Nghicn c(ru Bong lEic

H~t

N<)i - 2005

A


Ml)C Ll) C

So' trang

Loi n6i dau

1

1. M¢t so net d~c thu ve Khu vvc Dong B5.c A

2

2. Kinh te Dong Bac Anam 2005: D~c diem va

4

xu huemg phat trien
2 .I. Dac diem

4

2.2. Xu hu6ng phat triln

9

3. Moi tnrang an ninh Dong Bac Anam 2005:

10

Bien d¢ng, thach thuc va trien V9ng

4. Vfu de sua d6i n¢i dung m¢t so sach giao
khoa l!ch sir Nh~t Ban va vi~c

15

Thu tu6ng Nh~t

Blm vieng tham den Yasukuni
4 .]. van de' sua d6i n¢i dung cua m9t so'

15

cuon sach giao khoa
4.2. Van de'Thu tu6ng Nh¢t Bdn vierzg

25

tham dln Yasukuni
5. Cai each giao dl;lC tiep t\lC drrqc tien hanh tC;ti

37

cac nrroc trong Klm vvc Dong Bac A nhtr m¢t
chien luqc phat trien qu6c gia
Ket lu~

48

Tai li~u tham khao chfnh

50


1

LOI.NOI DAU

Nam 2005 Ia nam Khu vvc Dong B~c

A c6

nhi~u bien d¢ng dang

chu y. SJ! hqp tac kinh te giua cac quae gia trong khu v~:fc dien ra soi n6i
han bao gia het, dem l~i nhii'ng dau hi¢u l~c quan v~ tri~n vQng lien ket
Dong

A trong tuong l~i. Tuy nhien, tren phuang di¢n an ninh - chinh tri,

nguai ta duqc chling kien m¢t tinh hinh duang nhrr trai nguqc

I~i.

Sl;I tranh

chap ve Hinh th6, Sl;[ xung d¢t v~ quan di~m cua cac ntroc trtroc nhfrng van
d~ ve qua

khu ljch su... , cung vm xu huang gia tang cua chu nghia dan

t¢c t~ cac quoc gia la nhii'ng yeu to tiem ~n ngan can tien trinh phat tri~n
chung cua to~m khu vvc. Trong ban bao cao t6ng hqp v~ tinh hlnh khu vvc
nam 2005 nay, chung toi t~p trung vao ffiQt SO van de chu yeu va n6i CQffi
nhtr: d~c di~m phat tri~n kinh te, van de thach thuc ve an ninh, SJ! ki¢n
Nh~t Ban sua d6i m¢t so cuon sach giao khoa l!ch sir va phan ling quoc te

truoc vi¢c thu tuemg Nh~t Ban den vieng den Yassukuni. Chung toi cling

danh m¢t phan thfch dang d~ trinh bay m¢t van de khac tuy khong n6i
c¢m nhtmg n1t dang chu

y trong chien luqc

phat tri~n cua cac quoc gia

Khu vvc Dong B~c A hi¢n nay, d6la van de cai each giao d~c. Day la m¢t
d~ tai c6 tfnh t6ng quan thong tin tren nhieu linh vvc nghien CUu cua Khu

vvc Dong B[c

A. Chinh vi v~y, trong qua trinh thvc hi¢n d~ tai, chung tai

da ket hqp nghien CUu tU li¢u tham khao· vffi vi¢c doi chieu, ke thtra thanh
qua nghien CUu tlnh hlnh khu VlfC trong nam cua cac nha nghien Cllu khac,
nhat la ket qua nghien ct!u cua cac tac gia nhu Tran Ba Khoa, Tran Hi¢p,
Vo Hai Thanh, Mai Van Bao...M¢t de tai nghien ct!u c6 ph(_lm vi r¢ng rai
nhu v~y kh6 tranh khoi nhihlg khiem khuyet, so xuat. Chung toi rat mong

SJ! dong g6p CUa quy dong nghi¢p d~ cong trinh CUa chung toi dtrqc them
hoan thi¢n.


2

PHAN N(H DUNG
1. M¢t so net d~c thu ve Khu VlfC Dong Bac A

Dong Bac Aduqc hi~u Ia khu vvc bao gom Trung Quae, Nh~t Ban,

Ban dao Trieu Tien, Mong c6 va m¢t phan Vien Dong cua Nga.
Ve m~t ~a chinh tri va quan SJ!, Khu vt;rc Dong Bite

A- dong vai

tro quan trQng chien luge cua Chau A- Thai Blnh Duong. Dong Bac

A

la

. di~m giao thoa va h¢i W lqi ich va mau thu[n gifra 4 nu0c Ian nam lien ke
nhau Ht My, Nh~t Ban, Trung Quae va Nga. Dong Bac A cling vm Tay Au
va Bac My hqp th~mh ba trung tam kinh te hi~n d~ chu chat cua the gim
hi~n

nay.
Rat nhieu nha nghien CUu khu VlJC c6 cling quan di~m rang, Dong

Bac

A con Ia nai ket cau chinh trj quan sJ! thOi. Chien tranh l~h chua bi

lo~i bo t~o ra nguy co tiem ~n xung d¢t. Yeu t6 de t~o mat 6n djnh khu

vvc nhat la tlnh hlnh Ban dao Trieu Tien van

bi chia cftt; Eo

bi~n Dai

Loan v~n n6ng bOng; m¢t so hai dao, lanh th6, lanh hai, tat nguyen, nhat
la dau khi t~ cac vling bi~n Nh~t Ban, Bi~n Nam Trung Hoa van con nam
trong tlnh

tr~g

tranh chap. ThJ!c tn,mg nay la nguyen do va

t~o

ra co h¢i

cho My tiep t1,1c tang cuong sv hi~n di~n quan sv trong khu vvc, lien minh
My-

Nh~t

khong ngting duqc tang cuemg va nang cap;

Nh~t

Ban va Han

Quae tro thfmh ban d?p, di~m tga chien. luge 11y d~ duy trl vai tro ba
quyen trong khu

vvc.

Dong Bac

A tuy c6 tinh tuang dong nhat djnh ve van hoa, nhat Et

SJ! tuang dong dl:fa tren cot loi van minh Nho giao phuong Dong, nhung
l~i

rat da d~ng ve che d¢ chinh

tri, ve qua trinh ljch su, phat tri~n kinh te

va ban sac dan t<)c. Hon nfra, nhfrng van de ton t~i sau Chien tranh the gim
thu hai giua Nh~t Ban va nhieu nu0c den nay van tiep t~c gay anh hu0ng
tieu eve.

H~u

qua Ia,

vi~c

xay dvng co che hqp tac an ninh va lien ket

kinh te khu vvc g~p nhieu kh6 khan thu thach. Trong khi Tay Au til lau da


3
c6

ca cau hqp tac an ninh

(EU) thl
chinh

tri

t~p the (NATO) va lien ket kinh te k.hu vvc

o Dong Bac A chi c6 lien minh an ninh, lien rninh quan sJ! va
song phuang

My-Nh~t,

My-Han Quoc. Han nfra, khu vvc nay

von kh6ng c6 truyen thong ve chu ngh1a da phuang, con t!ft h~u han Dong
NamA trong vi~c thiet l~p cache an ninh khu vJ!c (ARF) va lien ket kinh
te khu vvc du6i d~g khu VJ!C m~u d!ch tl! do (FfA). Tl:r Hiu, nen kinh te
cua khu VJ!C nay mang

n~ng

tinh chat cat cu hay ban cat err v6'i nhau. Sau

Chien tranh l~nh, giao luu kinh te gifra Trung Quoc, Nh~t Ban va Han
Quoc phat tri~n rat m~nh. song quan h~ ve chinh

tri gifra Nh~t Ban v6'i 2

nu6'c nay nhat la v6i Trung Quoc b! h~n che, lam vao tr~ng thai "n6ng" ve
kinh te nhung "l~h gia" ve chinh tq. Quan h¢ kinh te, chinh tr! gifra Nh~t

Ban- Nga, Nh~t Ban- CHDCND Trieu Tien, gifra Han Quoc - CHDCN
Trieu Tien bi h~n che vi cac nu6'c nay va.n chua kY duqc hi¢p u6'c hoa binh
ket thuc tlnh tr~g Chien tranh ke tl:r sau Chien tranh the gi6i thu hai va
chien tranh Trieu Tien. Mong C6la nu6'c n<)i dia, quan h¢ gan glli v6i Nga
nhieu han la v6i cac nu6'c Dong Bac

A.

Tl:r thvc tr~ng tinh hlnh khong

blnh thuemg tren, uu the 16'n ve nhan van va d!a chinh tr! cua Dong Bac

A

trong quan h¢ k.hu vvc khong duqc phat huy day du. Cac quoc gia Dong
Bac

A va toan Dong A, d~c bi¢t cac nu6'c dang phat trien 0 khu vvc nay,

dang t~p trung no lJ!c vao phat tri~n kinh te, gia tang sue m~nh quoc gia.
Nh~m ill1fC dich d6, cac nuoc nay deu quan tam den vi¢c duy tri hoa blnh,

6n d!nh lau dai

ak.hu VJ!C Va the gi6i noi Chung.

Tren co so kinh te phat tri~n va do moi tnremg an ninh k.hu yVC,
quoc te bien dcac nuac trong khu vvc deu ra sue tang cuong kha nang quoc phong. Tuy
t6ng quan so khong tang ho~c giam bat nhieu (Trung Quoc gifun quan so

tu tren 4 tri¢u xuong 2,2 tri~u) nhung d.c nuac deu gia tang ngan sach
quoc phong, tim each hi¢n d~ hoa vU khi trang
quan, thong qua vi¢c san xuat

bi nhat la khong quan, hru

atrong nuac ho~c mua sam ciia ntr6'c ngoai.


4
Dang chu

y khong nhfrng

Nh~t che t~o dugc lo~i khu trl;lc h~m ten lira

My m6i c6) rna ca Han Quoc va
Trung Quoc cling c6 ke ho~ch che t~o va dua vao trang bi cho quan d¢i.
aegis phong kh6ng khu vvc tien tien (chi

Dai Loan c6 ke ho~ch chi 15,2 ty USD mua Vl1 khi tien tien nhu tau ngam,
ten llra chong ten lila PAC III, may bay trinh sat tren bi~n va chong tau
ngam P3C v.v. Nh~t Ban, sau may nam giam b6t chi phf quan St.! 1%,
quyet d!nh tang ngan sach phong v~ tai khoa 2006 them 1.,2%, chu yeu d~
nghien CUu va tri~n khai h~ thong ten lila phong kh6ng khu vvc (TMD),

trmS'c mat gianh dugc ban quy~n cua

My

che t~o ten lila phong kh6ng

PAC III.

2. Kinh

te Dong Bac Anam 2005: D~c diem va xu hu6ng phat

trien
2 .1. D9c dilm:

Trang nhfrng nam gan day, Khu Vlf'C Dong Bac a d~t dugc nhi~u thanh

n;ru phat tri~n kinh te rat ngo~ ffil;lC. Hi~n t~, Dong Bac A dtrQ'C coi la m¢t
trong nhiing khu Vlf'C kinh te quan trQng cua the gi6i. D~c bi~t Ia 3 n~n kinh te
chu yeu ciia khu vt!C nay (Trung Quoc, Nh~t Ban, va Han Quoc) eta chiem t6i
1/5 GDP, han 15% t6ng gia

tr!

m~u d!ch, va 1/4 dan so the gi6i. Du6i tac

d¢ng cua qua trlnh toan cau hoa va h¢i nh~p kinh te quoc te dang dien ra
m~ me, kinh te Dong Bac

Ada c6 nhfrng thay d6i rat dang k~. D~c tnmg

kinh te n6i b~t cua khu vvc nay trong nam 2005 va nhiing nam gan day dugc
the hi~n rat r6 tren cac khia c~h sau day:

Thit nhdt. Theo cac s6 li~u th6ng ke, t6c d¢ tang tnr6ng kinh t~
binh quan cua cac nu&c Dong B~c A chu y~u nhu Trung Qu6c, Nh~t Ban

vi Han Qu6c trong nhftng nam g§n day da c6 nhfing cai thi~n rfrt dang k~.
B~c bi~t

la nam 2004 va 2005 cac nu&c trong khu v.gc da d~t muc tang

tru6ng lcy h,lC k~ tU thai di~m 1997, bfrt chfrp nhfing tac d¢ng CUa S\1' tang
gia nhien li~u. Sv gia Umg m~mh cua sue tieu th1,1 n9i d1a cling nhu xufrt


5
khfru la hai d(>ng h.rc chfnh t~o nen muc tang tnr6ng kinh t~ m~nh me cua
CaC mr&c trong khu VlfC nay. Ca th~ n6i, day 1a khu yVC nang d(lng, CO toe
dQ tang truang kinh te blnh quan cao so vm cac khu vvc k.hac tren the

gim.
Trung Qu6c la qu6c gia c6 t6c d9 tang tru6ng cao va 6n dinh nh§t &
Bong B~c

A. V 6i muc tang

tnrang GDP trung binh 9%/nam trong han 20

nam qu~ tlm nh~p quae dan blnh quan d~u ngum tang nhanh, vi~c lam &
thanh thi va nang than 6n dinfl, ngo~i thuong phat tri€n kha can bfu-lg, va dv
trCr ngo~i t~ ngay cang tang nen kinh te Trung Quae da thl;l'C Stf tr0 thanh mQt
''sv than kY" m6i (;Dong A. Tren co

sa phat trien kinh te, Trung Quae dang

thtJc hi¢n ml}c tieu xay dlJilg xa h9i kha gia.
Sg phat tri€n qua n6ng cua n€n kinh t~ Trung Qu6c n~u khong dugc

di~u chinh va ki€m soat kjp thm c6 th€ se dful d~n nhfrng h~u qua kh6 luang.
Trang nhi€u linh vvc, cac d§u hi~u d§u tu san xu§t du thira da xu§t hi~n, cac
bien d9 an toan dang bi de do~ nghiem trQng. Do xu§t phat ill nhiing tfnh toan

Chinh tJi Va kinh t~ Cl)C bQ, dia phuong nao cling mu6n CO nha may San xu§t
6-to ho?c nha may san xu§t thep ctla rieng minh, nen vili-1 tim du mQi each va
b~g ffiQi gia c~ tranh thu hut d§u tu, khong dn bi~t nhfrng dv

an d6 c6

mang l~i hi~u qua thi~t thgc hay khong. Ben c~ d6 Ia sv y~u kern cua h~
th6ng ngan hang Trung Qu6c hoan toan .khong c6 kha nang danh gia m9t
each dting

emu nhilng rui ro trong vi~c cho vay tin dl)I1g. Vi v~y, trong hai

nam g§n day, Trung Qu6c da thvc hi~n chtl truang h~ nhi~t n€n kinh t~. Cac
tinh thanh, dia phuong dugc yeu c§u phai ngung vi~c dp phep d§u tu m61,
cac ngan hang phai h~ ch~ vi~c cho vay. M?c du chfnh sach nay c6 th€ giup
ngan ngua dugc khtlng hoang phat tri€n n6ng, song se c6 nhiing tac d(>ng tieu
eve nh§t dinh len ho~t d(>ng kinh t~ chung cua Trung Qu6c.

Tu cuoi nam 2004, nh~t la bu6c sang nam 2005, kinh t~ Nh~t Ban da
b~t d§u bu6c vao giai do~ h6i phl)c, sau nhfrng nam thang tri tr~ k€

ru sau

/


6
CUQC d:;ti khting hoang tai chinh va b§t d<)ng san. Sl,I tang tru6ng khong con
phfu nha vao tai trg cua Nha nu&c nhu trong nhfmg nam tru&c d6 nfra, rna
tru&c h~t xu§t phat 1ir Sl,I nang d<)ng mm gifuili l:;ti GUQ'C CUa k.hu Vl,IC kinh t~ tu
nhan - n~n kinh t~ trong thm gian qua da Iii b6 dugc nhfmg ganh n~g do
CUQC d:;ti k.hung hoang gay ra. Nhiing thanh tgu nay c6 duqc la do qua trinh
cai t6 kien trl ca du cong nghi~p va th~ ch~ cua Nh~t Ban da bftt d~u rna ra
nhfmg tri~n VQng dang l:;tc quan.
Cong cu9c cai t6 ca du kinh t~ cua Nh?t Ban tuy di€n ra ch~m ch:;tp,
song trong nhi~u llnh Vl,IC quan trQng song c6 kch qua. M9t b9 phi;ill dang k~
trong cac k.hoan nq x§u cua cac ngan hang Nh?t Ban da dugc thanh toan.
N~u qua trinh nay vful ti~p D,Ic dugc dfry rn:;tnh, h~ th6ng tai chfnh Nh?t BC:m

se dugc cai thi~n m:;tnh me du sue thuc dfry tang tru6ng cao cua n~n kinh t~
nu&c nay trong tuang lai. Cac cai t6 quan trQng trong ca du c6ng ty CUa
Nh(tt Ban trong cac nganh cong nghi~p then ch6t da tra thanh nhan t6 chu
y~u thuc dfry Sl,I phl,lC hf>i m&i day Va rna ra cac tri~n VQng tang tru6ng

tuang lai cuan~n kinh t~ nu&c nay.
Sau hon bon muai nam xay dvng va phat tri~n kinh te, Han quoc da
d~t

dugc dieu rna mQi nguoi cho Ia SlJ than ky kinh te tren song Han". Tir
II

ch6 la m¢t trong nhfrng mr6'c nong
hi~n nay Han Quoc da

nghi~p

xep vao hang ngheo nhat the giai,

tra thanh m¢t nuoc cong nghi~p phat tri~n, c6 muc

thu nh~p binh quan dau ngum d~t con so xap xi 10.000 USD.
C6 th~ n6i clng 3 n~n kinh t~ chu ch6t cua khu vvc Dong B~c
Trung Qu6c, Nh?t Ban va Han Qu6c d~u eta d:;tt dugc nhUng thanh

A la

tl,lU

nit

dang khich 1~ trong nhfmg nam gfu.J. day dua Dong B~c A tra thanh mot khu
vvc d§.y nang d9ng va dful d§.u th~ gi&i v~ t6c d¢ tang tru6ng kinh t~. Ngoai ra
cling ck phai k~ d~n nhfmg cai thi~n dang k~ trong cac n~n kinh t~ Mong C6
va CHDCND Tri~u Tien. M?c du muc d9 thl,Ic hi~n h~t sue ch?ffi ch:;tp va de
d?t, song vi~c cai t6 n~n kinh t~ theo hu6ng thi truang

a CHDCND Tri~u

Tien cling da cho thcly m()t s6 tin hi~u kha quan. N~u v§n d~ h:;tt nhan tren ban

7

dao Tri~u Tien duqc gifu quy~t thea chi~u hu6ng tich qrc, ch~c chk la cac

ho~t d(lng kinh t~ tren ban dao mly se soi d(lng han d.t nhi€u trong nhiing nam
,

sap t6i.
ThLt hai, m¢t trong nhfrng ho~t d¢ng kinh te d6i ngo~i n6i b~t cua

A trong nhfrng nam gan day la dam phan va ky ket
thuang m~i song phuang (FTA). Chau A n6i chung va

ca.c nuac Dong B~c
cac hi~p diflh

Bong B~c A n6i rieng duqc coi la khu vvc "ch~m chan" nh~t trong lan
s6ng FTA. Trong khi cac FTA ner r9 kh~p chau Au, B~c My va Nam My,
thi mai d~n nhfrng nam g~n day, FTA m6i duqc cac nu6c BBA quan tam
va hu6ng t6i.
C6 thS n6i tfmg vi~c ch~y dua dS

kY

c:k hi~p djnh buon ban h,r do

(FTA) la m(lt ho~t d(lng kinh t~ a6i ngo~i r~t soi d(lng cua cac nu6c Bong
B~c A (trir 2 ngo~ 1~ la B~c Tri~u Tien va Mong C6) hi~n nay. £)6 la vi~c kY
k~t cac hi~p djnh thuang m~i

wdo song phuang khong chi trong khu vvc rna

ca v6i cac nu6c ngoai klm vvc, nhu v6i My chfulg h~. Khong chi gifra cac
qu6c gia v6i nhau, rna ca gifra m(lt kh6i v6i tUng nu6c rieng le nhu trong
tru<'mg hqp FTA gifra A SEAN vm Trung Qu6c hay vm

An D9 ho~c Nh~t

tra thanh ph6 bi~n va cho d~n
nay, khong ai c6 thS phu nh~ tfun quan tr<;mg cua cac hi~p dinh buon ban w
. .
Ban. Cac hi~p djnh nhu v~y da nhanh chong
do nay d6i v6i cac mr6c Dong B~c

A. N6

da

khm d(lng m(lt thOi kY nang

d(lng hem trong chinh sach buon ban CUa cac nu6c nay. Nhfrng ITA tieu biSu
cua cac nu6c trong khu vvc nay dn phru duqc k~ d~n la FTA gifra Trung
Qu6c va ASEAN, gifra Nh~t Ban va m(lt s6 nu6c ASEAN, gifra Han Qu6c va
Chi Le, Han Qu6c va Nh~t Ban...
M~c du phai d6i ph6 v6i nhfrng v~ a€ gay g~t trong nu&c lien quan

d~n FTA, song ci Nh~t Ban va Han Qu6c d€u dang n6 h;rc tim ki~m them cac
th6a thu~ FTA v6i nhi~u nu&c khac. Hi~n t~i, cac nu6c Bong Nam A, v6i

8
thu~ quan cao, dugc coila nhfmg a6i tuQTig quan trQng nhfrt trong ehi~n luge

FTA eua ca Nh?t Ban lful Han Qu6e. D~n thm diem nay, Thai Lan va
Philippines da c6 th6a thu~ sa b9 v6i Nh?t Ban v~ FTA. Tuy nhien, de tang
cuang tham nh?p vao cae thi truang eae nu&e, thl di~u khong tranh kh6i la
Nh?t Ban va Han Qu6e cling phai tv- do h6a cae thi truang eua ehinh minh.
M¢t s6 nha blnh lu~ kinh t€ cho dmg Nh?t Ban, Han Qu6e va nhi~u
nu6e chau A khac s6t s~g ehl;ly dua thuang lugng cae hi~p dtnh buon ban t1J
do v6i nhau la do sue ml;lnh cua n~n k1nh t~ Trung Qu6e dang tang len va
Trung Qu6e sfuJ sang lao vao cl;lnh tranh kinh t€ th€ gi6i. N~n kinh t~ Trung
Qu6e hi~n dang e6 tac d(>ng l&n d6i v6i nhfrng n6 h,re m?u d!ch t1J do cua
Nh?t Ban va Han Qu6e. Nhi~u chinh khach Nh?t Ban va Han Qu6e cho dng,
n€u hai nu&c nay khong tang euang duge kha nang cl;lnh tranh eua mlnh
thong qua cac FTA, thi hQ c6 th€ d~ dang bj I rung Qu6e lfrn at.
Thu ba, duqc thuc dfty boi StJ phat tri~n m~ cua l~m s6ng khu vt;re hoa

tren the gi& va sue ep v~ nhu cau hqp tac kinh te n¢i b¢, d~c bi~t Ia k~ tir sau
cu¢c khung hoang tai chinh chau

A, qua trlnh hqp tac kinh te gifra cac nuac

trong khu vt;rc Dong Bi1c A da c6 nhfrng tien tri~n m~ trong nhfrng nam gan
day la m¢t buac quan tr9ng tien tai kha nang h¢i nh~p kinh te Dong Bac

A

trong tuong lai.
Di~m n6i b?t trong ti€n trinh hqp tac kinh t€ gifra cac nu&c Dong Bae

A chu y€u (Irung Qu6c, Nh?t Ban, va Han Qu6e) la S\1' gia tang ml;lnh cua
quan h~ thuang m~i va d~u tu. Trong d6, Trung Qu6c da tra thanh thi truong
d~y hfrp dful d6i v6i cac nha d~u tu Nh?t Ban va Han Qu6c. Ngoai cac hi~p

dinh v~ FfA v6i eac mr&c ngoai khu vvc, Trung Qu6c, Nh~t Bfm va Han
Qu6c da va dang xuc ti€n vi~c kY FfA ba ben gifra ba nu6e nay.
Tuy nhien, ciing nhu (J cac khu vt;rc khac, h¢i nh~p kinh te 0 Dong Bac

A se phv thu¢c rat 16n khong chi vao vi~c tang cuemg trao ct6i m~u dich n¢i


9
vling rna con vao Sl;f phat trien CUa dau tu trl!C tiep n¢i vling. Trong nhfrng nam
gan day, c:k dong FDI trong n<)i b9 khu VlJC da tang rat nhanh, th~ chi con
nhanh han ca thuong me;ri, va tr6 thanh m¢t trong nhfrng d¢ng ll;Ic cho Slf tang
cuOn.g h¢i nh~p kinh t€ khu vvc. Han niia, quan h~ gifi'a dau tu va thuong m'.ri
cling dang ngay cang

tra nen gfu1 b6 m¢t each khang khit M¢t vi d1;1 dien hlnh

Ve van de nay la trao dcSi trong nc)i be) cac c6ng ty CUa cac nuac trong khu V1JC
da tang rat m?llh trong nhfrng nam gfui day. Dieu nay cht1ng to qua trlnh h¢i
nh~p kinh te

a DOng Ba.c A

da c6 nhfrng ti€n tri€n r§t dang khich l~. Tuy

nhien, vful con kha nhieu tr0 nge;ri tren con duOn.g nay' va dieu quan trQng la
cac nUOC trong khu VlfC can

nh~

thUC dUQ'C nhfrng trO nge;ri d6 va CO nhfrng

chien luqc thich hqp nham kha.c pht;tc tr6 ng~i va dliy m~ han nua tien trinh
hqp tac khu Vtfc.
Ben c:;mh cac v§n d~ thuang m~i va d~u tu, ti€n trinh h<)i nh?p v~ tai
chinh aDong Bac A cling da cho th§y c6 nhfrng tin hi~u kha quan. Thea Sang
ki€n Chi~ng Mai (Chiang Mai Initiative), cac nu6'c Bong NamA cling Nh?t
Ban va Han Qu6c da th6ng nh~t cac hi~p dinh song phuang v~ cho vay ngu6n
dv tru ngo~i t~ cua cac nuac, va thanh l?p hi~p d!nh da phuang v~ v~ d~ nay.
Ngohl ra, nhfun tang cu<'mg quan h~ hgp tac kinh t~, cac B9 tru6ng Tai chinh
cac nu6c trong khu Vl;fc da va dang xem xet vi~c phat tri€n thi truemg trai
phi€u chau A.
Sang ki€n thanh l?p thi tru<'mg trai 'phi€u chau

A se

giup cac nuac

trong khu VlJC sir d1,mg ngu6n dv tru ngo~i t~ c6 hi~u qua han, c6 th~ cling c6
thi truemg tai chinh khu Vl,l"C, lam da d~g cac nguf>n tai chinh va giam ph\1
thu<)c vao vay ng nuac ngoai bkg USD. Tuy nhien, thea cac nha pharr tich,
ti~n trinh thanh I?p m9t lien minh tai chinh cua khu vvc chau A se con phai

m~t nhi~u thCri gian dam pharr nua cac nuac tham wa m6i c6 the tr& thanh
hi~n thvc.

.2.2. Xu huang phat triln

10

Theo nha nghien ctlli Mai Van Bao, qua danh gia thl,l'c ~g tinh hinh
kinh t~ Bong B~c A, c6 th~ dua ra m9t s6 dl! bao v€ xu hu6ng bi~n ct6i ella
kinh t€ khu Vl,!C nay trong nhfrng nam s~p t&i nhu sau:

C6 th~ n6i ~g tri€n v9ng tang tru6ng cua Dong Bac

A trong nhfrng

nam s~p tai se ph1;1 thu9c chi;it che vao qua trinh pht,1c h6i kinh t~ cua Nh?t

Ban cling nhu S\1' phat tri€n 6n dinh cua kinh t~ Trung Qu6c nhu m9t cuemg
qu6c kinh t€ tren th€ gi&i. Kinh t€ Nh?t Ban h6i ph1;1c vfrng ch~c ch~m dm
han m9t th?p kY tri tr~ se la y€u t6 quan trQng ding nhu anh huang sau r9ng
cua vi~c Trung Qu6c n6i len nhu m9t n€n kinh t€ l&n tren th~ gi&i, se quyet
dinh tri€n VQng CUa khu Vl,l'C nay.
Trong nhfrng nam s~p tai, S\1' ti~n tri€n cua qua trinh h9i nh~p kinh t€
Dong Bac

A se ti~p tl}c duqc d~y m~. H9i nh?p khu Vl,!C han nfra se Ia m<)t

trong nhfrng thach thuc hang d§u cua cac nen kinh t€ trong khu Vl,!C.

HQP

tac

va qmh tranh da, dang va vful se Ia hai mi;it cua m9t qua trinh ti€n t&i h9i nh?p
kinh t€ khu Vl,!C. Trong d6, thuang

ID:;li,

d§u tu, va tai chinh se ti€p tl}C la

nhfrng n<)i dung chu y€u di;it ra tru&c cac nu&c c6 lien quan.
Vi~c cai each cac n€n kinh t€ hi~n dang thi~u rninh b?ch va kh~c phvc

nhfrng h?u qua cua cu<)c khting hoang tai chinh chau

A nam

1997 se vful

duqc ti~p tl}c d~y m:;lllh. Mi;ic du m9t s6 qu6c gia, di;ic bi~t la Han Qu6c va
Nh~t Ban, da ti~n hanh hang lo:;!t cac cai each sau CUQC khung hoang nay,

cong vi~c nay vful chua thgc S\I hoan t§t. VfuJ d~ quan trQng df>i v&i cac qu6c
gia nay la phai xac l?p duqc m9t h~ th6ng kinh t~ thl,l'C S\I minh b:;!ch.
3. 1\16i trzrirng an ninh Dong Bdc A niim 2005: Bie'n di)ng, thach
thftc Va triln V(Jng.

Then

gian gan day nhieu Sl:f k.i¢n don

d~p

xay ra trong khu Vl:fC

khien quan h¢ gifra nhieu nu6'c, nhat la quan h¢ Trung-Nh~t va Han-Nh~t
xau di, dong thOi. cling xuat

hi~n

m9t xu the nguqc 1'!-i: quan h¢ doi t:k


11
chien luqc Trung- Nga ch~t che hon, quan h~ Trung- Han tot han, quan
h~ hai mien Trieu Tien tiep n;~c mo r(>ng, dam phan 6 ben ve khung hoimg
h~t

nhan tren ban dao Trieu Tien xuat hi~n vai dau hi~u tich qrc. Qua dien

bien tinh hinh va theo dtr lu~ quae te nhfrng nhan to khong on d!nh, mau
thuful CU Va m6i tiem ~n nguy CO de doa an ninh khu VlfC rna cac ntiOC
dang tim each kh~c phl.fC th~ hi~n t~p trung tren cac van de chu yeu sau:
Mgt Ia, quan h¢ Trung-

Nh~t,

trong 60 nam qua khong xay ra chien

tranh giUa hai ntrOC nhtrng anh huang CUa CclC CUQC chien tranh trUOC van
chua het, ket hqp v6i nhfrng mau thuan tranh chap m6i,
de

t~o

thanh b6n van

ian duqc coi nhu 4 nguyen nhan khien quan h~ Trung Nh~t g~p nhieu

thtr thach:

Nh~t

va

My lien ket

chien luqc xem Trung Quae la "moi de

doe;1". Ca hai nu6'c deu keu g9i Lien minh chau Au va Ixraen khong ban
vii khi cho Trung Qu6c. Dong thOi Han Quae va Trung Quae ciing khong

ling h¢ Nh~t Ban tro thanh uy vi en thuang tfl:!c Hoi dong bao an LHQ.
Trung Quae va Nh~t Ban c6 van de tranh chap Hinh tho tuy chi Ut
m¢t so dao nho va m¢t vting Hinh hai chua duqc phan dinh, nhung lien
quan t6'i m¢t di~n tich bi~n c6 nhieu tai nguyen dau khi va hai san. Hai
nUOC dang ffiO nhieu CUQC doi tho~i d~ giru quyet van de nay.
Van de Dai Loan khong nhfrng rat quan trQng ve chien luqc doi v6'i
Trung Quae rna d~c bi~t quan trQng doi v6i Nh~t vl n6 nam 0 vi tri yet
hau c6 th~ ch~ d1.Ing'' con duang s6ng"v~n tai tren bi~n cua Nh~t, Ia mroc
thieu hl;lt tai nguyen tram trQng. Tuyen b6 h¢i ngh! an ninh Nh~t My ngay
19-2-2005 xem eo bi~n Dai Loan la "moi quan tam chung". D~ ngan ch~n
Dai Loan tuyen bo "d¢c l~p"thong qua trung cau dan

y,

Quae h¢i Trung

Quae da thong qua lu~t chong ly khai(3-2005). Ca hai ben ba Eo bi~n Dai
Loan deu tang cuang bo tri lt;rc luqng, t6 chuc dien t~p quan Sl!, chu~n bi
phuang an tac chien va trong tu the san sang ling ph6 v6i tinh huang d(>t
xuat.

My dang thuong luqng voi Nhat Ban chuy~n BQ tu l~nh quan doan


12

lt tir My qua dong 0 Nh~t va t6 chuc 1~ lgc hrqng My t~ Han Qu6c va
Nh~t

thanh lgc luqng ca d<)ng lam

nhi~m

V\1 phan Un.g nhanh san sang

hanh d¢ng can thi~p khi can thiet vao cac "di6m n6ng" t~i Dong A.
Kinh te Trung Qu6c tang tru6ng nhanh han Nh~t, truoc m!t c~nh
tranh gay g~t vm Nh~t ve thi truemg va nang luqng, trong tuang lai gan de
doc:t vai tro dlin dau dan nh~n bay trong phat tri6n kinh te Dong

A cua

Nhat Ban.
Hai Ia, quan h¢ Nhdt-Han,vira qua do phia

Nh~t

khuay d¢ng cu¢c

tranh chap tir lau ve dao nho hoang vang (Han qu6c con g<;>i Et Dokdo,
con Nh~t g<;>i la Takeshima) lien quan den nguon khi dot va van de sach
giao khoa mffi cua Nh~t chua phan anh dung SJ! th~t l!ch Slr, quan h~ hai
mroc t¥Q thOi xau di. Trong lich sir quan h~ Trung-Nh~t thuang ton t~
tranh chap cang thang, nhung quan h~ Nh~t-Han, tuy c6 van de l!ch su
nhung luon 6n dinh Vl hai nuoc deu dva vao 0 bao h¢ an ninh cua My, hai
nu6c deu dt!ng ve phia phuang Tay nhat 13. trong Chien tranh lc:tnh. Han
nua H~m Quae la cuemg qu6c kinh te, duy tri quan h~ vfrng chac v6i Han
Qu6c c6 tam quan tr<;>ng chien luqc d6i vm Nh~t Ban va My, m¢t khi Nh~t
xa rOi Han Qu6c, se day nuoc nay ve phia doi phuang va Nh~t Ban cling
rai vao the bat lqi trong khu yVC. Tren
quan sv hung

h~u,

chien luqc m6i rna

Han Qu6c cung vm

CO'

so thgc lvc kinh te va thJ!C }J!C

Nh~t

Ban, Trung Quoc

t~o

ra the

ta Tuan san Chau A rangay 14-8-2005 gQi la" thm d~i

aDong B~c A. Vira qua Han Qu6c tuyen bo khong tham gia
h~ thong phong thu ten lira khu VJ!C (TMD) v6i My va Nh~t, tiep d6 l~i

tam.cuang"

tuyen b6 khong cho phep quan My d6ng

aHan Quoc trJ!c tiep hanh d¢ng

quan sv khi tJ.nh hlnh eo bi6n Dai Loan c6 bien d¢ng. Qua cac tuyen b6 tir
thang 2-2005 den nay, t6ng thong Ro-Mu-Hien, m¢t m~t khang djnh tiep
tl;IC duy tri quan h~ dong minh v& My, m~t khac bay to<; djnh muon lam
2/ BQ tu l~nh quan doan l My chi huy m¢t h,rc luc;mg htin hqp I~:~c quan, hii quan, Ithuy danh b¢ tren m¢t khu Vl,t'C r¢ng tan tir Thai B1nh Ducmg den An D¢ Ducmg va d~t du6i S1! chi huy
cua B(> nr l¢nh Thai Blnh Ducmg My.


13
ngum "trung gian moi gi6i" "can bang" trong quan

Quoc gifra

Nh~t

va Trung Quae nham k.hong

th!ng quay tra l~i va leo thang trong k.hu

h~

lam

gifra My va Trung

cho tinh hinh cang

yVC.

Ba liz, quan h¢ Nh(zt-Nga vira qua c6 SlJ cai

thi~n

m~t

tren m¢t so

nhung khong c6 tien trien mang tinh d¢t pha SlJ ngung tr~ trong quan h~
tl:r lau gifra hai nu6c. Hi¢n nay

Nh~t

khong xem Nga la moi "de

do~"

nen

da dieu chinh b6 trf llJc lm;mg phong v¢ tir huang Tay Bac xuong phia
Nam giap gi6i v6i Dai Loan. Hai quan hai nu6c da c6 SlJ hqp tac v6i nhau
ke tir nam 2001. Hang nam, uiu chien Nh~t Ban deu ghe tham cang
Vladivoxtoc va t6 chile dien t~p chung tren bi~n. Ve m~t kinh te, Nh~t da

Ia nha dau tu nhieu nhat vao quan dao Sa-kha-lin, thucmg
phuang dang

rna r¢ng.

Nh~t

m~i

song

da thuyet phl;IC duqc Nga xay dlJilg duemg

ong d~n dau tu Tay Xi-bia se ch~y t6i Nakhotka tren ba bien Thai Blnh
Duang va c6 m¢t nhanh ch~y xuong D~i Khanh, Trung Quoc. Ve m~t
chfnh trt, cac cu¢c dam phan cap cao ve tranh chap 4 hru dao phfa
Bac(quan dao Ku-rin) da bat dau trb l~i, nhung phia Nh~t k.hong chap
nh~ de nghi ciia Nga trao tra 2 trong so 4 dao. T6ng thong Nga V.Putin

dl! kien se s6m tham Nh~t nhung do thuang luqng ve 4 dao chua d~t ket
qua, nen da b! tri hoan t6i cuoi nam 2005 nhan h¢i nght cap cao APEC

a

Han Qu6c.

Bon Ia, vdn de' khttng hodng hc;zt nhdn tren Bcm ddo Trieu Tien can
phai duqc giai q uyet tren co

so xoa b6 nguon g6c sinh ra van de h(;lt nhan,

giru quyet quan h¢ gifra cac mroc 16n xoay quanh van de

h~t

nhan, thong

qua vi~c thuc day hqp tac an ninh k.hu V\!C d~ lo~ b6 van de do l!ch sir d~
l~i.

Van de h~t nhan ciia CHDCN Trieu Tien la san v~t ciia SlJ doi khang

gifra hai mien Nam - Bac Trieu Tien va d6i khang gifra phuang Dong va

a khu Vl;l'C Dong Bac A, dong thai cling phan anh ket cau
chfnh tii thai Chien tranh l~nh con ton t~ aDong Bac A. Dam phan 3 ben
phuang Tay

tu dau nam 2003 gom CHDCND Trieu Tien, My va Trung Qu6c, sau d6


14

rna rc)ng thanh dam phan 6 ben (them Han Quae, Nh~t, Nga). Trai qua
ch~g duemg dai quanh co, d9 sue cang thfing, den vong 4 (19-9-2005)

tuang da c6 Sl;I dc)t pha

ky

di~u.

CHDCN Trieu Tien da dong y tir bo

chuang trlnh h~t nhan va se tham gia tra l~i Hi~p u6c khong ph6 bien h~t
nhan. D6i l~i , My va cac nu6c khac se vi~n trq luang tht;c, nang luqng,
dam bao an ninh va cong nh~n ve ngo~i giao. Tuy nhien, chua day 24 gio
sau, Be)

ngo~

giao CHDCND Trieu Tien ra tuyen b6 neu r6, My ch6 nen

rna tuang CHDCND Trieu Tien tir bo chuang trlnh phong thu h~t nhan

chirng nao My chua cung cap rn(>t lo phan Un.g

h~t

nhan nu6c nhy vl rn1:1c

dich dan sv cho nu6c nay. Tuyen b6 cling neu ro, CHDCND Trieu Tien
se khong nh~n bat ky lo phan Un.g h~t nhan nao cua My neu hai ben chua
blnh thuemg hoa quan h~. Day la di~rn khac bi~t 16n nhat con lCHDCND Trieu Tien va My. D6i v6i tuyen b6 nay, My va Nh~t Ban Iqch
li~t

phiin doi trong khi Trung Quae, Nga va ca Han Quae l~i ling he).
Vtra qua nhfrng tranh chap cang thftng xay ra gifra cac-nu6c Dong

Bac

A,

nhat la gifra Nh~t Ban va Trung Quae da c6 anh huang t6i rnoi

truemg an ninh khu VlfC. Neu xu ly kh6ng tinh tao thai khong nhfrng anh
huang t6i quan h~ chinh tri rna ca giao ltru kinh te gifra hai nu6c, hqp tac
va lien ket kinh te khu VlJC Dong

A. Tinh hlnh tren

xay ra c6 nguon g6c

tir nhfrng tranh chap ijch sir, tanh th6, tai nguyen, nhat la dau khf va tren
het la SlJ lo SQ' ve rnoi "de do~" nUOC 16n nay gay ra cho lqi feb quoc gia va
v! tri quoc te cua nu6'c 16n kia trong qua trlnh phat tri~n kinh te, tang
cuong quan Slf va iinh huang ngo~i giao. Trang b6i canh doi tho~i. hqp

tac Asean+3 va ttmg bu6c thiet

l~p

khu VlJC

rn~u

dich tl;! do Asean + 1 v6i

Trung Quae, v6i Nh~t, v6i Han Quae, th~ theo nguy~n VQng va y chi cua
chfnh phil va nhan dan cac nuoc c6 th~ phat tri~n thanh Cc)ng Dong Dong

A

11

rn0" rna cot loi la cac FTA, buoc dau duqc dua ra xern xet t~ Dien dan

Hc)i nghi nguyen thu cac nu6c Dong

A rna

r(>ng (c6 them

An De), 6-

xtray-lia, Niu-Di-lcm) t~i Ku-la-larn-po, Ma-lai-xia vao thang 12-2005. V1

15
lQ'i ich CUa m6i ntr6c Va ca khu Vl,IC, cac UUOC trong khu Vl;tC da va dang n6
ll!c vuqt. qua thu thach, giai quyet.hoa binh cac tranh chap mau
t6i xay dt;rng khu vt;rc Dong Bac

thu~n,

A va Dong A an ninh, hqp tac

tien

va cling

ph6n vinh./.
4. Van de si'ra d6i n(>i dung m(>t so sach giao khoa l~ch sir Nh*t
Ban va vi~c Thu tu6ng Nh*t Ban vieng tham den Yasukuni

Ba nhi€u nam nay, vftn d:~ sua d:6i sach giao khoa l!ch sir ella Nh?t
Ban va vi~c Thu tu&ng Nh?t Ban d~n vi~ng d€n Y asukuni d:a lu6n tr0
thanh d:€ tai chfnh tq n6i c(>m trong quan h~ ella Nh?t Bfm v&i cac nu&c
trong khu vvc Dong Bac

A, nhftt la v&i Trung Qu6c va Han Qu6e. Thang

4 nam nay (2005), nhan st;r ki¢n nay, t~i Trung Quae da n6 ra nhieu eu¢c
bi~u tinh phim d6i Nh~t Ban t~i cac thanh ph6 16n2• T~ Vi~t Nam, m~c du

Chfnh phu Vi~t Nam khong th~ hi~n thai d¢ ro rang va thuang dan Vi~t
N am kh6ng may quan tam, nhung nhieu ngum Trung Qua e dang song va
lam vi~c t~i Vi~t Nam cling da q.p hqp tru6e D~i su quan Nh~t Ban 0 Ha

N ¢i d~ bi~u tinh phan doi.

d

Han Quae, nhfrng cu¢c bi~u tinh phan d6i

Nh~t Ban cling dien ra tuong tt;r. D~ g6p pharr nh~n thuc ro them t1nh hinh,

trong phan viet nay Xin duqc trinh bay n¢i dung eua Sl;£ vi~c, phim ling cua
du lu~n Nh~t Ban va cua cac nu6c trong khu vt;re Dong Bac

A cling nhu

kien nghi ve each ling xu cua Vi~t Nam.· ..

4.1.

van de' sira d6i trong nc)i dung mqt stJ sach giao khoa ljch sir

cua Nh(lt Bdn
4.1.1.

2

May net ve' nqi dung sach giao khoa ljch susLta ddi

Theo tin Dai truyen hlnh Vi~t Nam VTVI ngay 17/4/2005 t<;ti Thanh pho Thuqng Hai Trung Qu6c c6
khoiing 30.000 ngubi bieu tlnh phiin d6i sach giao khoa ljch sii cua Nh~t Ban c6 nqi dung xuyen t~c ljch

su.

16
T~i Nh~t

Ban, tl! nhfrng narn 1990 da xuat hi~n nhfrng d¢ng thai

rn¢t s6 nha xuat ban si'ra chua l~i n¢i dung sach giao khoa Itch si'r dung
trong nha truemg ph6 th6ng. Nhat la tu nam 2002, do ap d~ng chuang
trlnh giao d~C cfu each rn6i, nhieu m6n hQC, trong do CO m6n lich Slr b!
b6t thOi luqng giang

d~y

tren lap, do

v~y

cac cu6n sach giao khoa duqc

bien SOJ?.n mong di, kern the do la nhieu n¢i dung CO lien quan den vi~c
nh~n thuc va danh gia ve t¢i ac cua Phat

xit

Nh~t trong Chien tranh the

gi6i thu hai hi bO qua ho~c xem nht; b6t. Cho den nay (narn 2005) cac
sach giao khoa bien t~p theo chieu huang tren van tiep ~c duqc dua ra
xuat ban. De thay r6 van de, chung t6i xin neu ra rn¢t s6 n¢i dung bi si'ra

d6i trong sach giao khoa Itch sir rna cu6n sach Ljch

su Nhqt Bdn B dung

cho cac truO'ng Trung hr;c Phd thong (Koko Nihon shiB: ~f~ B *1:. B o
~f4=1=) cua

Nhd xwft bdn Minh Thanh xii (Meiseisha) la rn¢t vi d~ dien

hinh.
Cu6n Ljch

su Nhqt Bdn B dung cho cac truO'ng Trung hr;c Phd

thong do Nha xuat ban Minh Thanh xa xuat him, duqc BQ Giao d~c3 cap
phep ngay 9/04/200213. cu6n sach taiban Ian thu 2 cua cu6n T6i tan Nhqt

Bdn

SLC

(Saishin Nihonshio ·~JJT B *1:.) do Kokushokai xuat ban. Cu6n

To! tan Nhqt Bdn
Bdn

SLt

su l~i Ia cu6n bien t~p Ian 2 cua cu6n Tan bien Nhqt

(Shinpen Nihonshio ~JT~ B *1:.) do Hasashobo xuat ban duqc

B¢ Giao d~c cap phep vao thang 3/1994 va tr6' th~mh cu6n sach giao khoa
dua ra cho cac truemg tuyen chQn de dem ra giang d~y.

Tan bien Nh¢t Bdn

su do H
(Gan day gQi la H<?i dong Nh¢t Bdno B*~tH> bien soJ?.n. Cu6n giao
khoa nay b! chi trich vi n6 ling h¢ vi~c tn1l~i nhiing gia tri truyen thong

1

Bq giao dtfc trong tai li~u nay Ia ten duqc gQi rat cua BQ Giao dtfC, Khoa hQc, the thao va MOi tnremg

Nhij.t

Ban (:)($f4$~ ).


17

loi thOi

aNh~t Blm va duqc coi nhu cu6n "Sach giao khoa Thien Hoang",

''Cu6n sach giao khoa ph~c c6".v.v..
Vl la cu6n sach duqc cac truong lva Ch9n trong so nhieu Sckh khac
d~ dua vao chuong trinh giang d~y cho nen hau nhu rat ft giao vien ch9n

n6. Vao phat hanh cao di~m (1998) c6 9.357 cu6n duqc dung, sau d6 so
luqng nay giam dan. Nam 2001 c6 2.682 cu6n dung

a 14 truang, nam

2002 c6 2.117 cu6n a 13 truemg. Do tieu th~ duqc qua it rna ngay tl:r nam
1995 Nha xuat ban Harashobo (Nguyen Thu Phong) da ngl:rng xuat ban
cuon sach nay va vi~c in an va phat hanh cu6n "T6i tan Nh~t Ban si'r'' do
Hqi in
vi~c

an va phat hanh qu6c thu dam nhi~m. Cling nhu cu6n sach truoc,

phat hanh cu6n sach nay cling roi vao tlnh tr~g thua lo tram tr9ng.
Ngay khi cu6n ''Tan bien

Nh~t

Nh~t

Ban sir" duqc phat hanh, ngay

t~i

Ban, nhieu nha nghien ct!u L!ch sir, Nha bao, nha phe blnh da len

tieng phe phan n6 nen den llic ''T6'i tan N h9-t Bdn slr'' duqc xu at ban thi
phan nhieu nguOi ta khong quan tam den n6 nua. Tuy nhien, ttr nam 1998
thi van de sira d6i trong sach giao khoa tra nen tram tr9ng hon do sv vi~c

la Hqi Tsukuru kai (Hqi hanh dqng. {'F 0 ~) va Hqi dong Nh~t Ban
(Nihon kaigio a*~~~) da lien ket vm nhau v~ d¢ng va tlm each gia
tang anh huang den cac truemg Trung h9C Ph6 thong nham ffil;lC dfch
thuyet ph~c cac truemg dua sach giao khoa sua d6i nay vao nqi dung
giang

d~y.

Chfnh do v~y rna tl:r day cho den nay, du

lu~n t~i Nh~t

Ban va

qu6c te da quan tam sau siic dqng thai nay va len tieng phan d6i kien
quyet.
4.1.2 . Nhiing n¢i dung sua d6i d~ta vao cuor~ sach giao khoa CLta
Nha xuat bdn Minh Thanh xa:
a. Nhan manh lich sU' lay Thien Hoang Ia trung tam.
I


18

+ Lay pha h~ Thien Hoang thay cho Bang nien bi~n
Thong thuemg trong cac cuon sach giao khoa ljch Str

a Nh~t Ban

cho h9c sinh cap ph6 thong bao gio cling c6 bang Nien bi~n su trong phan

phl;l ll;!C cuoi sach. Nien bi~n nay th~ hi~n ten cac thm

kY l!ch Slr Nh~t Ban

c6 doi chieu v6i l!ch phuong Tay. Trong sach giao khoa thi bang nien
bieu nay CO

y nghia rat quan trQng, VI n6 cung cap cho hQC sinh cai nhJ.n

khai quat nhat ve Itch str Nh~t Ban trong tuong quan so sanh v6i J!ch Slr
the gi6i. Nien bi~n nay thuoog neu ten cac thoi d~, cac Thien Hoang, cac
tu6ng quftn va dUQC sAp d~t theo duang Itch. N6 con neu ra cac SlJ ki~n, st,r
co va nhfrng thm di~m mau chot ve chinh tq, kinh te, xa h¢i va van hoa
trong m6i lien

h~

doi chieu v6i cac st,r

ki~n

chinh trong Itch

su the gi6i.

Tuy nhien, Minh Thanh xa da thay bang nay trong cuon sach m6i bien
so~n bmg m¢t bi~u d6 cac thm ky cua Itch

su Nh~t Ban gAn v6i gia pha

Thien Hoang khong c6 lien h~ gl den lich su the gi6i.

+ Van de ve pha h~ Thien Hoang va Gia pha Hoang Gia.
-

St,t t6n t~ cua 9 vi Thien hoang sau Thien Hoang Kamu la
c6 tinh truyen thuyet, duqc chap nh~n kha r¢ng rai la do
st,r hu cau cua cac nha viet Slr.
giao khoa cua Minh Thanh xa

V~y

l~i

rna trong cuon sach

xep 9 vt nay trong cling

m¢t danh sach nien bien ·v6i cac v! Thien hoang c6 tht,rc
khac.
-

Nh~t Ban thu

ky

(Nihonshoki) da viet ro rmg thai ttr

Otomo khong len ngoi Thien Hoang. Tuy v~y, Minh
Thanh xa da str dl;lng loi giai thich cua cuon D~i Nh~t Ban

sir (DaiNopponchi) va coi ong nhu m¢t Thien Hoang
chinh thuc du6i ten gqi Thien Hoang Kobun. Ngoi
nay chi la ngoi

hi~u

do Thien Hoang Minh

cho ong vao nam 1870.

hi~u

tri truy phong


19
-

Thien Hoang Kogan von duqc Thien Hoang Godaigi
phong ngoi ke vi,- da b! lo~i bo sang m(>t nhanh khac. D3.y
Ia each bien so~n sach giao khoa l!ch sir khong ton tr9ng
SlJ th~t lich

sir rna 13. SlJ hon d(>n gifra SlJ th~t ijch Slr va

nhfrng SIJ ki~n truyen mi~ng.
+So v6'i cuon l!ch sir cua H9i dong cdi each giao khoa Nhg.t Bdn,
cuon giao khoa cua Minh Thanh xa chu tr9ng han vao nhfrng err li~u ve
Thien Hoang, d~c bi~t la trong phan I!ch sir trr Trung d~i den Hi~n d~i. Vf
d\}, trong phan lich sir Trung the cua cuon sach giao khoa da XU

vi Thien Hoang. H9 duqc ghi 0 n(>i dung chinh va pharr chu thfch. Trang
khi d6 cu6n giao khoa do Yamakawa xuai ban thi chi li~t ke c6 8

vi- Minh

Thanh xa con mieu ta ky Iu6ng h9 bang cac cau chuy~n ve cac b¢ t(>c n6i
tieng tro thanh cac than dan trung thanh cua h9.
+ Ham y de cao Than d~o han Ph~t giao
Meiseisha xep den lse va den Izumo (cac den Than d~o) vao
chuang thai d£P. M(>go (Kofunjidaij-cuoi 300 den gifra 600) va chua
Asuka va chua Horyuji vao chuang ve thm d<;ti Asuka (gifra 600 den dau
nam 700 sau CN.). Tuy nhien, chua Asuka duqc xay dlJllg vao nam 596 va
chua Horyuji (Phap Long tiJ) duqc xay nam 607. ThlJc te thl kien true
chua c6 tru6'c roi sau d6 xuat hi~n kien .trUe den. Den sau nay b~t dau
dtrQ'C xay dtp1g tren cac khu VlJC chon Cat nai ngtrOi ta thlJC hanh CaC tin
ngu6ng than bf. Theo cuon Nh~t Ban thu ky (Nihonshoki), den Izum6
duqc dlJllg vao nam 659 va thea cuon Daijngu Shozoujiki (M¢t cuon ky sir
ghi l~i cac Sl.J ki¢n c6 lien quan den den Than d~o Nh~t Ban) thi den Ise
duqc dvn.g vao nam 690. Do v~y Bien nien

sir ghi rang chua Asuka va

chua Horgu sau den Izumo va den Ise la sai sv tht;rc lich sir. Sach giao
khoa CO g~ng lam nhtr V~Y 13. de h9c sinh tin rang kien trllC CUa den Than


20
d~o

c6 lich si'r lau dm han kien true chua Ph~t nham nhan m~nh, de cao

Than d~o han Ph~t giao.

b. De' cao Hiln phav Minh Tri va Scic du ve' Giao due cua Thien
hoimg.
Minh thanh xa danh gia cao Sac dl;l ve Giao dt.Jc cuaThien hoang
Minh Tii va trinh bay to~m van sac dt.I nay. Tuy nhien, h9l~ kh6ng de c~p
den nhfrng dieu dang chu

y nao cua Hien phap m6i cua Nh~t Bin hay ban

hien phap nay duqc nhan dan danh gia nhu the nao.
N6i chung, Minh Thanh xa da c6 thai d¢ phe pharr Hien phap sau
chien tranh va nhiing nguyen tac C(J ban cua Lu~t giao d"t.JC.

c. Sach giao khoa cua Minh Thanh xti se kh6ng giup giao due tre
em hilu bilt dung ddn nhan dan cac nu6'c chau A lang gie'ng.
N6 bop meo l!ch si'.r vase d~y chung nhiing quan di~m thanh kien
d6i v6i quan h¢ l!ch Slr cua Nh~t Blm v6i Trung Qu6c va Chau A.
-

Cu6n sach kh6ng coi
Trieu Tien la

CUQC

1~ Sl! xam luqc

CUQC

hanh binh cua Hidryoshi t6i

"xam luqc", rna nhrr

Stf

"W v¢" chong

cua Trung Qu6c, cua Tay Ban Nha va Bo

Dao Nha. N6 kh6ng c6 th~ hi¢n cai nhin thtJc t~ da xay ra,
ho~c

kh6ng de c~p den vi¢c Nh~t Bin da cu6'p b6c nhfrng

tai sin van hoa cua nhiing vimg dat d6 nhu the nao.
-

Cu6n sach si'r dt.Jng thu~t ngfi' "St! hoa nh~p cua Nh~t Bin
va Trieu Tien" thay cho thu~t ngfi' "Th6n tfuh Trieu Tien".
Cu6n sach da danh gia sai l¢ch chinh sach xam lrrqc Trieu
Tien cua Nh~t Bin bang each nhan m~nh nhiing thanh tt!U
rna h

21
-

Meiseisha ciing bo tat ca nhfrng tham khao ve van de
ShoshiKaimei ( chii truong cru each ten g9i theo ten Nh~t)

va vi¢c hQC tieng Nh~t nhu m¢t b¢ ph~ trong chfnh sach
thl;Tc dan dong hoa ngum Trieu Tien va Dai Loan.

- Lan bien so~n hi¢n nay cua cu6n sach da c6 th~ hi¢n rang
Trung Quoc da co bu¢c t¢i
tranh Trung -

Nh~t,

Nh~t

R1n trong cu¢c chien

giong nhu cac sach truoc da lam. N6

con c6 gang giai thich Slf' ki¢n Man Chau bttng each n6i
rttng Trung Quoc da khai dau cu¢c v~n d¢ng d~ gianh 1~
nhfrng lqi fch

aMan Chau rna Trung Quoc da d~ roi vao

tay Nh~t va co nhan

m~nh

vao Slf' mat mat cua Nh~t Ban.

Lan xuat ban nay con duqc them cau "Vao ltic cao di~m
cua tinh than chong Nh~t, st;r thi¢t h~ tiep t~c xay ra doi
v6i cac cu dan

Nh~t

Ban va v6i cac quyen va lqi fch c6

duqc cua Nh~t Bi'm".
- Trang cuon sach nay thi Stf giru thfch ve st;r ki¢n Thuqng
Hru bi b6p meo. H9 cho dng Trung Quoc da gay ra st;r
ki¢n d6. Slf' trinh bay nay trong sach viet

"Nh~t

Ban cuoi

cling da phai dua quan den vi m¢t nuOi. linh Nh~t Ban bi
giet aThuqng Hru" va quan duqc giri den lad~ bao v¢ cac
cong dan Nh~t Ban
trinh bay tuong

ad6. Lan xuat ban nam 1986 da c6 Slf'

tv nhu the va da bi du

lu~n

c¢ng dong

quae te len an va B¢ giao d~c Nh~t Ban da ra l¢nh cho
do~n

Minh Thanh xa bo
Giao

d~c

khong c6

l~p

nay di. Tuy

thu~t

hi¢n nay B¢

truOn.g ro rang ve van de nay ..

Minh Thi'mh xa ciing dung
(Nikka Jihen)- m¢t

v~y,

thu~t

ngu Sif biln Nh(zt- Hoa

ngu thuemg duqc dung trong cac

sach giao khoa Itch su tru6c chien tranh, d~ chi cu<)c
chien tranh

Nh~t

- Trung. M¢t tu li¢u khac ve Slf' xam

luge Trung Quae cua

Nh~t

Ban nhu cu<)c tham sat Nam


22
Kinh chi duqc dua vao phan chu thich trong Ian bien so~n
m6i day cua Minh Thanh xa. N¢i dung ve

Vl._l

tham sat

Nam Kinh ct1ng bj b6t xen dang ke 0 cac nha xuat ban
khac. Trong nhfrng sach giao khoa duqc cac Nxb khac
xu at ban thi "st,r ki¢n thim sat N am kinh" cung duqc dien
d~t

theo m¢t each khac. Trong so 4 Nxb truoc day dung

thu~t ngfr 'Thdm sat N am Kinh" thl c6 2 Nxb chuyen

thanh "SI! ki¢n Nam Kinh". Ba Nxb trong so d6 truoc day

dung til' 'Thdm s{u", nay thay bfing chi! "Sat hc;zi"
(Satsugai) hay giet ngum (Koroshita). Han nfra, trong so 6
cong ty vful de c~p t6i so luqng nguai b! giet, den nam
2004 chi con 2 cong ty, so con l~i thay so luqng Cl;l the

bang cac tll' nhtr "so luqng l6n bj giet", "Nhieu nguOi bj
giet" ...
-

Cuon giao khoa cua NXB Minh Thanh xa da dung thu~t
ngfr Chien tranh Dc;zi Dong
thu~t

A (Daitowa

Senso)athy cho

ngu Chien tranh Thai Blnh Duong voi

y phu nh~n S\!

xam luqc cua Nh~t Ban trong chien tranh Chau
Blnh Duong. Cuon sach da

t~o

A Thai

ra m<)t n<)i dung l!ch

su

khong c6 st,r danh gia c6 tfnh phe phan nhfrng ml;lc dfch
cua Chien tranh D~i Dorig
nghi D~ Dong

A . N6

Nhan m~nh vao H¢i

A va tfnh den tinh tbinh vuqng cua khu

Vf!C chung D~ Dong

A. Trang Ian bien so~ m6i, phan ve

tht,rc dan Nh~t Ban 0 Dong Nam

A da duqc them vao cau

"C6 nit nhilu nguOi muon ung ht) qudn Nh(u vi h9 muon
c6 ne'n dt)c ltJp cua dat nu&c h9". Day la quan diem giong
h¢t quan diem cua Ht)i dong cdi each sach giao khoa if

Nhtj.t Bdn. HQ co t~o ra an tuqng rang chien tranh khong


23
c6

y Ia

xam luqc rna la sl.J giai ph6ng khu vl.Jc Chau

A

khoi ach thl.Jc dan Phucmg Tay. Tuy nhien, dieu nay da
khong duqc Sl! thong qua cua Chfnh phu va

bi bo. Sl! b6p

meo lich Slr nay da lo di nhfrng t6n thucmg, mat mat da

A va khu Vl.JC Thai
rna trach nhi~m ciia

giang xuong ngum dan Dong Nam
Blnh Ducmg. Hem nfra, n6 lam lu
Nh~t Ban doi v6i ngum dan Chau

-

A.

Sach giao khoa ciia Minh Thanh xa khong mo ta ngum
dan blnh thuang Nh~t Ban da song kh6 Cl!C nhu the nao
trong thai

kY chien tranh. Cuon sach chi de c~p den m<)t

m~t la ngum dan Nh~t chuan b~ de thich ilng v6i nhfrng

kh6 khan m.6 i trong CUQC chien tranh, de ung hQ nhfrng n6
ll.Jc chien tranh ciia Nha mr6c rna khong he de c~p den
phong tr~10 chong Chien tranh trong nhan dan Nh~t Ban.
Vi~c mota ve CUQC chien Okinawa cung chi c6 tfnh phien
di~n.

Cuon sach viet "Ngum Okinawa go'm cd cdc hQc

sinh trung h9c ca sif da tr;JO thimh mf?t mfit tr{m tho'ng
nhdt chong lr;Ji qudn do'ng minh". Sach khong de c~p den

m<)t CUQC tham sat ngum Okinawa nao do quan d<)i Nh~t
tien hanh ho~c S~r hy sinh nao cua hQ trong SUOt CUQC
chien.
d. Xoa

bo nhfing doan vi vdn de' phu 'nfi no le tinh due
.

C6 m<)t Sl! thu h~p dang k~ so nhfrng sach giao khoa l!ch Slr cua h<;>c
sinh Pho thong Trung hqc c6 dua n<)i dung van de ph1:1 nfr bi b~t lam no 1~
tlnh d1:1c trong quan d<)i Nh~t. Xu hu6ng nay cung thay trong sach giao
khoa h<;>c sinh cap Trung hqc

C(J

so. Ngo~ trir sach giao khoa do Minh

Thanh xa xuat ban, cac sach giao khoa lich Slr Nh~t Ban cho h<;>c sinh
Trung h<;>c CC1 so gan day c6 dua m<)t so tu li~u ve van de phl;l nfr no 1~ tlnh