Hoạt động quản lý quỹ BHXH ở Việt Nam

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đề tài: Hoạt động quản lý quỹ BHXH ở Việt Nam
Mục lục
LỜI NÓI ĐẦU........................................................................................3
I – KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BHXH.......................................................4
1. Sự cần thiết khách quan của BHXH..................................................4
2. Khái niệm BHXH................................................................................5
3. Bản chất BHXH...................................................................................6
4. Vai trò BHXH......................................................................................7
II – BHXH VỚI CÔNG TÁC QUẢN LÝ QUỸ BHXH...........................8
1. Quỹ BHXH...........................................................................................8
1.1. Khái niệm......................................................................................8
1.2. Đặc điểm quỹ BHXH.....................................................................9
1.3. Vai trò của quỹ BHXH................................................................10
1.4. Nguồn hình thành quỹ BHXH......................................................11
1.5. Mục đích sử dụng quỹ BHXH......................................................12
2. Nội dung quản lý quỹ BHXH...........................................................13
2.1. Vai trò của công tác quản lý quỹ BHXH.....................................13
2.2. Nội dung quản lý quỹ BHXH.......................................................13
2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc quản lý quỹ.............................16
III – TÌNH HÌNH QUẢN LÝ QUỸ BHXH VIỆT NAM TRONG THỜI
GIAN QUA.................................................................................................18
1. Quản lý thu BHXH............................................................................18
1.1. Quản lý đối tượng tham gia........................................................19
1.2 Quản lý quỹ lương của doanh nghiệp.........................................20
1.3 Quản lý tiền thu BHXH................................................................20
2. Quản lý chi BHXH............................................................................21
2.1. Quản lý chi BHXH ngắn hạn .....................................................21
2.2 Quản lý chi trả BHXH dài hạn.....................................................22
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368

2.3 Chi cho quản lý............................................................................24
2.4 Các khoản chi khác......................................................................25
3. Quản lý hoạt động đầu tư quỹ BHXH.............................................26
IV – CÁC ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ
QUỸ BHXH Ở VIỆT NAM......................................................................27
1. Đánh giá chung về công tác quản lý quỹ BHXH............................27
1.1 Thuận lợi......................................................................................27
1.2. Khó khăn....................................................................................28
2. Giải pháp để nâng cao chất lượng quản lý quỹ BHXH.................30
2.1 Đối với công tác thu BHXH.........................................................30
2.2 Đối với công tác chi trả BHXH....................................................32
2.3 Đối với công tác quản lý chung BHXH........................................34
3. Điều kiện để thực hiện các giải pháp...............................................35
3.1 Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính........................................35
3.2 Quy hoạch và đào tạo đội ngũ cán bộ..........................................35
3.3 Nâng cao hiệu lực của công tác kiểm tra quản lý BHXH.............36
3.4 Áp dụng công nghệ thông tin........................................................37
3.5 Đầu tư cơ sở vật chất phục vụ công tác quản lý BHXH...............37
3.6 Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các ngành, với BHXH các cấp.
...........................................................................................................38
KẾT LUẬN........................................................................................... 39
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI NÓI ĐẦU
Cũng như mọi quốc gia khác trên thế giới thì BHXH trong nhiều năm
qua đã được xem như là một trong những chính sách lớn của Đảng và Nhà
nước. Điều này có thể dễ dàng lý giải bởi vì BHXH không chỉ liên quan đến
hàng triệu người lao động mà còn bởi nó có ý nghĩa rất lớn đối với cả những
người phụ thuộc vào các đối tượng tham gia BHXH. Hơn nữa BHXH không
những có ý nghĩa về mặt kinh tế xã hội mà còn có ý nghĩa nhân đạo, nhân văn

sâu sắc. Chính sách này còn thể hiện trình độ văn minh, văn hóa, tiềm lực
kinh tế và khả năng tổ chức quản lý của Nhà nước.
Từ khi đất nước chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền
kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN thì
việc bao cấp toàn bộ cho hoạt động BHXH tỏ ra không còn phù hợp với tình
hình mới nữa. Vì vậy để từng bước đổi mới công tác tổ chức thì Chính phủ đã
ra nhiều nghị định, thông tư về việc ban hành các quy chế tổ chức và hoạt
động của BHXH Việt Nam. Với mục đích là thống nhất việc quản lý và thực
hiện các chế độ BHXH nhằm đảm bảo lợi ích của người lao động thì BHXH
đã được thành lập trên hệ cơ sở thống nhất các tổ chức BHXH ở trung ương
và địa phương. Theo sau đó là những mối quan hệ đa dạng và phức tạp giữa
những người lao động với nhau và giữa những người lao động với chủ sử
dụng lao động. Những mối quan hệ này cũng đã gây ra không ít những khó
khăn cho việc thực hiện các chính sách BHXH nói chung và công tác thu chi
quỹ BHXH nói riêng. Vì thế mà các chính sách BHXH luôn cần được nghiên
cứu, tìm hiểu nhằm để đổi mới chính sách BHXH nói chung và công tác quản
lý quỹ BHXH nói riêng.
Quỹ BHXH là một trong những nội dung quan trọng trong mỗi chính
sách của BHXH. Nó vừa mang tính kinh tế xã hội lại vừa mang tính chính trị
để nhằm ổn định ASXH cho một đất nước đang phát triển. Chính vì vậy việc
đảm bảo hệ thống tài chính cho quỹ BHXH là hết sức cần thiết và mang ý
nghĩa sống còn đối với hoạt động của BHXH. Thông qua việc xem xét đánh
giá cơ chế quản lý BHXH ở Việt Nam từ đó đưa ra những kiến nghị nhằm
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hoàn thiện và đổi mới cơ chế quản lý quỹ BHXH cho phù hợp với giai đoạn
mới.
I – KHÁI QUÁT CHUNG V BHXHỀ
1. Sự cần thiết khách quan của BHXH
Ai cũng có nhu cầu làm việc, lao động và mong muốn được trả công

xứng đáng với công sức bỏ ra. Đảm bảo thu nhập là nhu cầu chính đáng.
Nhưng thực tế trong cuộc sống sinh hoạt cũng như hoạt động sản xuất kinh
doanh hàng ngày dù đã luôn chú ý ngăn ngừa và đề phòng nhưng con người
vẫn có nguy cơ gặp phải những rủi ro bất ngờ xảy ra (như thiên tai, ốm đau,
tai nạn, tuổi già, thai sản...) làm cho khả năng làm việc, khả năng có việc làm
không được ổn định, gây mất, giảm thu nhập, ảnh hưởng đến đời sống của
con người, thậm chí sản xuất ngày càng đình đốn.
Khi nền sản xuất hàng hóa ra đời, xuất hiện sự phân công lao động ngày
càng rõ nét hơn và dần hình thành hai giới chủ thợ. Hai giới này lúc đầu bao
giờ cũng rất dễ hòa hợp vì cả hai có những nhu cầu riêng của mình và đều
được đáp ứng. Tuy nhiên một thời gian ngắn sau bắt đầu phát sinh các mâu
thuẫn giữa hai giới (về tiền lương, thời gian làm việc…). Mâu thuẫn càng
ngày càng lên cao dẫn tới những cuộc đấu tranh. Ban đầu chỉ là những cuộc
đấu tranh mang tính tự phát, quy mô nhỏ. Sau đã trở thành một phong trào
rộng lớn bởi vì họ nhận thức được là cần phải đấu tranh. Khi phong trào đã
lan rộng ra thì lúc này nhà nước phải can thiệp bằng cách yêu cầu giới chủ
phải trích từ lợi nhuận của mình một khoản để hình thành một quỹ chung,
đồng thời yêu cầu giới thợ cũng phải trích một khoản nhất định vào quỹ này
và nhà nước cũng cam kết tham gia đóng góp. Và quỹ này được dùng để hỗ
trợ người lao động tham gia góp quỹ khi không may gặp tai nạn, ốm đau, gia
cảnh khó khăn và nhà nước cũng tham gia quản lý quỹ này để đảm bảo khách
quan, công bằng, chính xác. Việc này được cả hai bên đồng ý chấp nhận và
đồng ý thực hiện cam kết.
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Từ những vấn đề nêu trên, thế giới quan niệm việc hình thành nguồn quỹ
đó và cách thức quản lý nguồn quỹ đó chính là để BHXH cho người lao động,
trước hết là những trường hợp ốm đau, tai nạn, gia cảnh người lao động gặp
khó khăn.
Như vậy, BHXH ra đời là cần thiết khách quan. Đây là một loại hình bảo

hiểm có phạm vi và đối tượng tham gia rất rộng và không phải ngẫu nhiên tất
cả các nước trên thế giới đều tham gia BHXH.
2. Khái niệm BHXH.
Có rất nhiều khái niệm khác nhau về BHXH.
- Từ giác độ pháp luật: BHXH là một chế định bảo vệ người lao động sử
dụng nguồn đóng góp của mình, đóng góp của người sử dụng lao động và
được sự tài trợ, bảo hộ của Nhà nước nhằm trợ cấp vật chất cho người lao
động được bảo hiểm và gia đình họ trong trường hợp bị giảm hoặc mất thu
nhập bình thường do ốm đau, tai nạn lao động hoặc hết tuổi lao động theo quy
định của pháp luật hoặc người lao động bị chết.
- Dưới giác độ tài chính: BHXH là quá trình san sẻ rủi ro và san sẻ tài
chính giữa những người tham gia BHXH theo quy định của pháp luật.
- Theo Luật BHXH Việt Nam năm 2006: BHXH là sự đảm bảo thay thế
hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất
thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp,
hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng góp vào quỹ BHXH.
- Gần đây một số quan điểm lại cho rằng: BHXH là sự đảm bảo thay thế
hoặc bù đắp một phần thu nhập đối với người lao động khi họ gặp phải những
biến cố làm giảm hoặc mất khả năng lao động hoặc bị mất việc làm, bằng
cách hình thành và sử dụng một quỹ tài chính tập trung do sự đóng góp của
các bên tham gia BHXH, nhằm góp phần bảo đảm an toàn đời sống của người
lao động và gia đình họ, góp phần bảo đảm ASXH.
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Tuy có nhiều cách hiểu khác nhau, song bản chất của BHXH lại được
thể hiện khá rõ ràng và cụ thể.
3. Bản chất BHXH
BHXH ra đời tồn tại và phát triển là một tất yếu khách quan cùng với sự
phát triển của xã hội loài người. Bản chất của BHXH là sự phân phối lại thu
nhập dựa vào sự tập trung, san sẻ những rủi ro mang tính chất xã hội.

- BHXH là nhu cầu khách quan, đa dạng và phức tạp của xã hội, nhất là
trong xã hội mà sản xuất hàng hóa hoạt động theo cơ chế thị trường, mối quan
hệ thuê mướn lao động phát triển đến một mức độ nhất định. Kinh tế càng
phát triển thì BHXH càng đa dạng và hoàn thiện. Vì thế có thể nói kinh tế là
nền tảng của BHXH hay BHXH không vượt quá trạng thái kinh tế của mỗi
nước.
- Mối quan hệ giữa các bên trong BHXH phát sinh trên cơ sở quan hệ lao
động và diễn ra giữa ba bên: bên tham gia BHXH, bên BHXH và bên được
BHXH. Bên tham gia BHXH có thể chỉ là người lao động hoặc cả người lao
động và người sử dụng lao động. Bên BHXH thông thường là cơ quan chuyên
trách do nhà nước lập ra và bảo trợ. Bên được BHXH là người lao động và
gia đình họ khi có đủ các điều kiện ràng buộc cần thiết.
- Những biến cố làm giảm hoặc mất khả năng lao động, mất việc làm
trong BHXH có thể là những rủi ro ngẫu nhiên trái với ý muốn chủ quan của
con người: ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp… hoặc cũng có thể là
những trường hợp xảy ra không hoàn toàn ngẫu nhiên: tuổi già, thai sản…
Đồng thời những biến cố đó có thể diễn ra trong và ngoài quá trình lao động.
- Phần thu nhập của người lao động bị giảm hoặc mất đi khi gặp phải
những biến cố, rủi ro sẽ được bù đắp hoặc thay thế từ một nguồn quỹ tiền tệ
tập trung được tồn tích lại. Nguồn quỹ này do bên tham gia BHXH đóng góp
là chủ yếu, ngoài ra còn được sự hỗ trợ từ phía Nhà nước.
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
- Mục tiêu của BHXH là nhằm thỏa mãn những nhu cầu thiết yếu của
người lao động trong trường hợp bị giảm hoặc mất thu nhập, mất việc làm.
4. Vai trò BHXH
- Đối với người lao động:
+ Trực tiếp góp phần ổn định cuộc sống cho người lao động và gia đình
của họ khi người lao động gặp phải những rủi ro và sự kiện bảo hiểm.
+ Tạo tâm lý ổn định yên tâm làm việc để từ đó người lao động nâng cao

năng suất lao động của mình, góp phần nâng cao năng suất lao động của xã
hội.
+ Thông qua BHXH còn góp phần đoàn kết những người lao động trong
nội bộ các cơ quan doanh nghiệp và kích thích những người lao động chưa
tham gia BHXH hăng hái tham gia.
- Đối với người sử dụng lao động: mặc dù phải đóng góp vào quỹ BHXH
một khoản tiền nhất định trích ra từ lợi nhuận của mình xong xét về lâu dài
BHXH vẫn có vai trò rất lớn đối với người sử dụng lao động:
+ Người lao động làm thuê cho mình sẽ yên tâm phấn khởi hơn, gắn bó
với cơ quan, doanh nghiệp hơn.
+ Nếu chính sách BHXH được thực hiện tốt sẽ hạn chế các hiện tượng
đình công, bãi công, biểu tình. Từ đó làm cho sản xuất kinh doanh diễn ra liên
tục ổn định.
+ Người sử dụng lao động không phải bỏ ra những khoản tiền lớn cùng
một lúc để giải quyết hậu quả những vụ tai nạn rủi ro mang tính tập thể.
+ Thông qua chính sách BHXH, người sử dụng lao động thể hiện được
nghĩa vụ và trách nhiệm của mình đối với người lao động và đối với xã hội.
Sự thể hiện này là công khai minh bạch và được pháp luật công nhận, điều đó
càng làm cho người lao động tin tưởng hơn vào giới chủ và Nhà nước.
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
- Đối với nền kinh tế:
+ Mối quan hệ trên thị trường lao động phát triển lành mạnh hơn vì có sự
gắn bó giữa giới chủ và giới thợ.
+ Mâu thuẫn vốn có giữa giới chủ và giới thợ về cơ bản được giải quyết
và đây là tiền đề rất quan trọng để giúp người lao động nâng cao năng suất lao
động, phát huy sáng tạo, góp phần thúc đẩy sản xuất ngày càng phát triển.
+ Nhờ có chính sách BHXH mà quỹ BHXH được hình thành và tồn tích
lại theo thời gian. Đặc biệt ở các nước phát triển, quỹ BHXH đã trở thành một
khâu tài chính trung gian vô cùng quan trọng góp phần đầu tư, tăng trưởng,

phát triển cho nền kinh tế đất nước.
- Đối với xã hội:
+ Người lao động tham gia BHXH nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi trực
tiếp cho chính mình và gia đình của mình nhưng đồng thời cũng là trách
nhiệm đối với cộng đồng xã hội.
+ Người sử dụng lao động tham gia BHXH trước hết cũng vì quyền lợi
của người lao động nhưng gián tiếp cũng là bảo vệ cho chính mình và giúp
mình phát triển ổn định, bền vững.
+ Nhà nước tham gia BHXH nhằm góp phần ổn định chính sách cho các
thành viên trong xã hội đảm bảo công bằng nhưng đồng thời cũng là trách
nhiệm trong quản lý xã hội của nhà nước.
II – BHXH V I CÔNG TÁC QU N LÝ QU BHXHỚ Ả Ỹ
1. Quỹ BHXH
1.1. Khái niệm
Quỹ BHXH là quỹ tài chính độc lập, tập trung nằm ngoài Ngân sách Nhà
nước. Bởi vậy nó có tính độc lập rất cao và quỹ BHXH được hình thành chủ
yếu từ sự đóng góp của các bên tham gia BHXH (người lao động, người sử
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
dụng lao động và Nhà nước) nhằm mục đích chi trả cho những người được
hưởng BHXH và gia đình họ khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do gặp các rủi
ro, mất khả năng lao động và mất việc làm. Quỹ BHXH chủ yếu được hình
thành từ ba nguồn sau: người lao động, người sử dụng lao động và Nhà nước
bù thiếu.
Như vậy, quỹ BHXH là một quỹ tiêu dùng, đồng thời là một quỹ dự
phòng, nó vừa mang tính kinh tế vừa mang tính xã hội rất cao và là điều kiện
quan trọng nhất đảm bảo cho toàn bộ hệ thống BHXH tồn tại và phát triển.
1.2. Đặc điểm quỹ BHXH
- Quỹ ra đời, tồn tại và phát triển gắn với mục đích là đảm bảo và ổn
định cuộc sống cho người lao động và gia đình họ khi họ gặp phải những rủi

ro làm giảm hoặc mất thu nhập từ người lao động. Như vậy hoạt động của
quỹ BHXH không nhằm mục tiêu lợi nhuận mà vì quyền lợi của người lao
động và của cả cộng đồng.
- Phân phối quỹ vừa mang tính hoàn trả vừa mang tính không hoàn trả.
Tính hoàn trả thể hiện ở chỗ người lao động là đối tượng tham gia và đóng
góp BHXH, đồng thời họ cũng là đối tượng nhận trợ cấp, được chi trả từ quỹ
BHXH cho dù chế độ, thời gian trợ cấp và mức trợ cấp của mỗi người khác
nhau là khác nhau. Tính không hoàn trả thể hiện ở chỗ cùng tham gia và đóng
góp BHXH, nhưng cũng có người được hưởng trợ cấp nhiều lần, nhiều chế độ
khác nhau nhưng cũng có người được hưởng trợ cấp ít hơn, thậm chí không
được hưởng.
- Quá trình tích lũy để bảo tồn giá trị và bảo đảm an toàn về tài chính đối
với quỹ BHXH là một vấn đề mang tính nguyên tắc. Đặc điểm này xuất phát
từ chức năng cơ bản nhất của BHXH là đảm bảo an toàn về thu nhập cho
người lao động. Vì vậy mà quỹ BHXH phải luôn bảo tồn giá trị và tăng
9
Website: Email : Tel : 0918.775.368
trưởng quỹ BHXH đã trở thành yêu cầu mang tính nguyên tắc trong quá trình
hoạt động của BHXH.
- Quỹ BHXH là hạt nhân, là nội dung vật chất của tài chính BHXH. Nó
là khâu tài chính trung gian cùng với Ngân sách Nhà nước và tài chính doanh
nghiệp hình thành nên hệ thống tài chính quốc gia, đều chịu sự chi phối của
pháp luật Nhà nước.
- Sự ra đời, tồn tại và phát triển quỹ BHXH phụ thuộc vào trình độ phát
triển kinh tế xã hội và điều kiện phát triển lịch sử của từng thời kỳ nhất định
của đất nước.
1.3. Vai trò của quỹ BHXH
Quỹ BHXH là một trong những quỹ tài chính quan trọng trong hệ thống
tài chính – tiền tệ của Nhà nước và nó có vai trò quan trọng trong việc thực
hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước ở mỗi quốc gia. Tùy thuộc vào chính

sách cụ thể của từng nước mà quỹ BHXH có thể tồn tại như một quỹ tài chính
nằm ngoài Ngân sách Nhà nước hoặc nằm trong Ngân sách Nhà nước. Nhà
nước có toàn quyền chi phối và điều hành quỹ theo các chế độ chính sách của
Nhà nước và quỹ hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận.
Vì vậy, đối với người lao động thì quỹ BHXH giúp người lao động chi
trả trợ cấp cho họ trong các trường hợp người lao động bị ốm đau, thai sản, tai
nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hay các rủi ro khác nhằm đảm bảo cuộc sống
tối thiểu cho người lao động góp phần làm cho đời sống kinh tế của người lao
động được đảm bảo.
Còn đối với người sử dụng lao động thì khi cuộc sống của người lao
động được đảm bảo, ổn định thì sẽ giúp cho người lao động yên tâm làm việc
khi còn sức lao động và họ sẽ gắn bó với công việc hơn, góp phần ổn định và
phát triển sản xuất kinh doanh, thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
10
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đối với đời sống kinh tế xã hội, cũng chính nhờ có quỹ BHXH mà Ngân
sách Nhà nước không phải trợ cấp cho những rủi ro bất ngờ, từ đó mà Nhà
nước có điều kiện để đầu tư phát triển kinh tế xã hội. Hơn nữa cũng từ nguồn
quỹ BHXH chi trả các chế độ cho người lao động giải quyết đời sống cho
người lao động, tạo việc làm và chống lạm phát, góp phần đảm bảo sự công
bằng xã hội đối với mọi người lao động trong các khu vực kinh tế khác nhau.
1.4. Nguồn hình thành quỹ BHXH
Quỹ BHXH được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau tùy theo chính
sách của mỗi quốc gia trong từng giai đoạn cụ thể. Nhưng nhìn chung thì quỹ
BHXH ở các nước trên thế giới thì đều được hình thành chủ yếu bằng sự đóng
góp của người sử dụng lao động, người lao động và của Nhà nước. Trong đó
sự đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động là nguồn chủ yếu
để hình thành quỹ BHXH.
Về phía người lao động thì người lao động tham gia đóng góp vào quỹ
BHXH dưới hình thức là đóng phí BHXH để bảo hiểm cho chính bản thân và

cho gia đình trong trường hợp họ gặp phải rủi ro, bất trắc trong cuộc sống làm
suy giảm khả năng lao động từ đó làm giảm thu nhập của họ.
Về phía người sử dụng lao động thì họ tham gia đóng góp BHXH chính
là đóng bảo hiểm cho người lao động mà họ thuê mướn, vì vậy người sử dụng
lao động sẽ tránh được thiệt hại về kinh tế do phải chi ra một khoản tiền lớn
khi có rủi ro xảy ra đối với người lao động mà họ thuê mướn.
Còn về phía Nhà nước thì Nhà nước có thể đóng góp trực tiếp hoặc gián
tiếp vào quỹ BHXH. Nhưng sự tham gia của Nhà nước chủ yếu dưới hình
thức đảm bảo giá trị đồng vốn của quỹ BHXH trong trường hợp có khủng
hoảng kinh tế hay mất giá tiền tệ. Ngoài ra Nhà nước còn có thể hỗ trợ trực
tiếp cho quỹ BHXH trong một số trường hợp như bội chi quỹ BHXH.
11
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Bên cạnh những nguồn thu nói trên thì quỹ BHXH còn có một nguồn thu
quan trọng là thu từ các hoạt động đầu tư bằng chính số tiền tạm thời nhàn rỗi
của quỹ. Và quỹ BHXH còn là nguồn thu khác như thu từ nguồn tài trợ, viện
trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, thu từ tiền phạt nộp chậm
BHXH…
Tuỳ theo điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội của mỗi nước mà tỷ lệ đóng
góp của mỗi bên được quy định khác nhau.
Ví dụ: Ở Việt Nam, theo quy định hiện hành thì người lao động đóng
bằng 6% lương hàng tháng; người sử dụng lao động đóng bằng 16% so với
tổng quỹ lương của những người tham gia trong đơn vị.
1.5. Mục đích sử dụng quỹ BHXH
Mục đích của việc sử dụng quỹ BHXH là tập trung được một quỹ tiền tệ
lớn nhằm đảm bảo chi trả trợ cấp BHXH cho những người tham gia đóng góp
BHXH và có đủ điều kiện thụ hưởng các chế độ BHXH. Và quỹ BHXH hoạt
động không vì mục tiêu lợi nhuận mà vì mục đích đảm bảo an sinh xã hội.
Ngoài ra quỹ BHXH còn phải chi cho bộ máy quản lý sự nghiệp như:
tiền lương cho cán bộ nhân viên, chi phí đào tạo…

Chi phí đảm bảo các cơ sở vật chất cần thiết và các khoản chi khác.
Chi cho các hoạt động đầu tư để bảo toàn và tăng trưởng quỹ BHXH
như: mua trái phiếu, tín phiếu, công trái của Nhà nước hay đầu tư vào các
công trình kinh tế trọng điểm quốc gia…
Trong tất cả các mục đích nói trên thì khoản chi trả trợ cấp cho các chế
độ BHXH là mục đích lớn nhất và quan trọng nhất. Khoản chi này được thực
hiện theo luật định và phụ thuộc vào phạm vi trợ cấp của từng hệ thống
BHXH. Nhưng về nguyên tắc thì có thu mới có chi và thu trước chi sau. Vì
vậy mà quỹ chỉ được chi cho các chế độ trong phạm vi có nguồn thu.
12
Website: Email : Tel : 0918.775.368
2. Nội dung quản lý quỹ BHXH
2.1. Vai trò của công tác quản lý quỹ BHXH
Như phần trên đã trình bày, quỹ BHXH có rất nhiều mục đích sử dụng
khác nhau nhưng làm thế nào để các mục đích đó được sử dụng đúng đối
tượng và có hiệu quả? Vì vậy mà cơ quan quản lý quỹ BHXH phải có trách
nhiệm kiểm tra giám sát tình hình hoạt động của quỹ này.
Như vậy, vai trò chính của công tác quản lý quỹ BHXH chính là quản lý
sự vận động của tiền tệ thông qua ba khâu: đó là thu BHXH, chi BHXH và
bảo toàn quỹ BHXH. Sao cho thu đúng, thu đủ của các đối tượng tham gia
BHXH, chi trả trợ cấp BHXH đúng thời hạn, đúng chính sách và phải đảm
bảo sự vận động và phát triển của quỹ BHXH.
2.2. Nội dung quản lý quỹ BHXH
Hầu hết ở các nước thì đều có một cơ quan của Chính phủ trung ương
chịu trách nhiệm về các chính sách BHXH. Thường lệ thì đó là Bộ về vấn đề
lao động với các tên gọi khác nhau ở các nước như là: Bộ lao động thương
binh xã hội, Bộ lao động và phúc lợi… Còn ở một số nước khác thì BHXH
nằm trong một số Bộ như là Bộ Y tế, Bộ Tài chính hay là Bộ Nội vụ. Hầu hết
ở tất cả các quốc gia trên thế giới thì chưa có nước nào thành lập một bộ riêng
về BHXH.

Nguyên tắc của việc quản lý quỹ BHXH là phải chú trọng tới mục đích
của hoạt động BHXH: quỹ BHXH không lấy lợi nhuận làm mục đích hoạt
động của mình. Sự huy động một quỹ tiền tệ nhàn rỗi lớn cũng không phải là
mục đích thuần túy của nó. Quỹ BHXH này được thành lập dựa trên nguyên
tắc sự đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động nhằm mục
đích là tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn để tránh gây sức ép
căng thẳng bất lợi trong xã hội.
13
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Cơ quan quản lý quỹ BHXH phải có nghĩa vụ và trách nhiệm chi trả trợ
cấp BHXH đầy đủ, kịp thời, đúng hạn, đúng đối tượng. Mức chi trả BHXH
phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như mức đóng, thời gian đóng góp và những
quy định cụ thể về tín hiệu được phép trả BHXH theo đúng quy định của pháp
luật. Cơ quan quản lý quỹ BHXH vừa phải đảm bảo chi trả đúng đối tượng,
đúng chế độ lại vừa phải tích cực thu BHXH. Nguyên tắc cơ bản của quỹ này
là thu phải cân bằng với chi.
Nếu xét trên góc độ tài chính thì quản lý quỹ BHXH về bản chất chính là
điều hành sự vận động của tiền tệ. Trong hoạt động BHXH thì tồn tại ba loại
hình độc lập tương đối với nhau: đó chính là hoạt động bán bảo hiểm (hay thu
BHXH), hoạt động chi BHXH và hoạt động bảo toàn và phát triển vốn.
Thứ nhất là việc quản lý hoạt động thu BHXH.
Như chúng ta đã biết thì quỹ BHXH được hình thành chủ yếu từ sự đóng
góp của người lao động, người sử dụng lao động và một phần từ sự hỗ trợ của
Nhà nước. Ngoài ra quỹ này còn được hình thành từ lợi nhuận của hoạt động
đầu tư tăng trưởng quỹ. Vì vậy công tác quản lý thu BHXH là hết sức quan
trọng, bởi vì các nguồn thu là cơ sở để hình thành nên quỹ tài chính của cơ
quan. Trong khi đó nguồn thu chính của cơ quan BHXH là thu từ các chế độ
BHXH, BHYT. Vì vậy cần phải có những biện pháp cụ thể để công tác quản
lý có hiệu quả:
Phải tính toán cụ thể mức thu của mỗi doanh nghiệp, cá nhân cụ thể.

Tránh tình trạng nhầm lẫn, sai sót trong việc thu phí BHXH.
Phải kiểm tra giám sát nghiêm ngặt việc thu phí BHXH của các đại lý,
tránh tình trạng kê đọng, tham ô. Cơ quan cần áp dụng công nghệ thông tin
tiên tiến để kiểm tra, kiểm soát việc thu phí của các đại lý.
14
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Cần phải thu hút khách hàng qua những biện pháp khác nhau như: tuyên
truyền phổ biến rộng rãi và giải thích cho người dân hiểu những lợi ích từ
việc tham gia BHXH.
Bên cạnh nguồn thu từ các chế độ BHXH thì nguồn thu từ hoạt động đầu
tư cũng đóng vai trò quan trọng. Khi đầu tư tăng trưởng quỹ nhàn rỗi cần phải
đảm bảo nguyên tắc an toàn, có hiệu quả vì đây là tiền đóng góp của khách
hàng dùng để chi trả cho các chế độ chính sách.
Thứ hai là hoạt động quản lý chi BHXH.
Đối với mỗi cơ quan BHXH thì nguồn chi chủ yếu là chi trả cho các chế
độ chính sách, chi lương hưu, chi tử tuất, thai sản, bệnh nghề nghiệp… Ngoài
ra còn chi phí thường xuyên cho bộ máy quản lý hoạt động, chi cho các hoạt
động đầu tư tăng trưởng quỹ. Để quỹ này hoạt động một cách có hiệu quả thì
cần phải có những giải pháp sau đây:
Cơ quan cần phải có những kế hoạch cụ thể để luôn đảm bảo sẵn sàng
chi trả cho các chế độ. Việc chi trả phải đảm bảo tính kịp thời, nhanh chóng,
đầy đủ và chính xác cho người lao động và gia đình họ.
Cơ quan cũng cần phải có những biện pháp cụ thể để chống tham ô,
chiếm đoạt tài sản của cơ quan. Cần phải quản lý hồ sơ khách hàng nghiêm
ngặt, cần phải ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại để hỗ trợ trong công tác
quản lý.
Thứ ba là quản lý hoạt động đầu tư.
Nguồn thu từ hoạt động đầu tư cũng là nguồn thu không nhỏ đối với mỗi
cơ quan BHXH. Mà số tiền dùng để tham gia vào quá trình đầu tư chính là số
tiền từ sự đóng góp của cá nhân người lao động, các doanh nghiệp, và sự hỗ

trợ của Nhà nước tạm thời nhàn rỗi. Vì vậy để đảm bảo quyền lợi cho người
lao động thì cần phải có những biện pháp cụ thể để quá trình đầu tư đạt được
an toàn và hiệu quả cao.
15