GIÁO AN TÍCH hợp LIÊN môn SING HOC 11 tiết 20 bài 17 hô hấp ở ĐỘNG vật

GIÁO AN TÍCH HỢP LIÊN MÔN SING HOC 11
Tiết 20 - Bài 17: HÔ HẤP Ở ĐỘNG VẬT
Người soạn: Nguyễn Thị Nhung
Tổ : Hóa - Sinh
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức:
+ Môn sinh học
- Nêu được đặc điểm chung của bề mặt hô hấp của động vật.
- Liệt kê được các hình thức hô hấp của động vật ở cạn và ở nước.
- Phân tích được hiệu quả của sự trao đổi khí ở động vật.
- Trình bày được các tác nhân gây hại hoạt động hô hấp, các bệnh đường hô hấp
thường gặp, đề ra các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp.
- Nêu được các biện pháp để có hệ hô hấp khỏe mạnh đối với con người và động vật.
+ Môn Thể dục :
- Vai trò của các bài thể dục phát triển chung, đặc biệt là động tác vươn thở, tay- ngực,
các bài tập chạy đối với hệ hô hấp.
- Giải thích được cơ sở khoa học của việc tập luyện TDTT đúng cách.
+ Môn GDCD :
- Biết được sức khỏe là vốn quí nhất của con người nên con người phải biết trân trọng và
bảo vệ sức khỏe.
- Vai trò của môi trường trong đời sồng con người, trách nhiệm của con người trong bảo
vệ môi trường.
- Trồng nhiều cay xanh và bảo vệ rừng

2. Kĩ năng:
+ Môn sinh học;
Rèn kỹ năng quan sát, phân tích, tổng hợp kiến thức.
Kỹ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm
Kỹ năng lắng nghe tích cực
Kỹ năng giải thích các vấn đề thực tế.
Kỹ năng hợp tác ứng xử/ giao tiếp trong khi thảo luận

Đề ra các biện pháp luyện tập để có hệ hô hấp khoẻ.
+ Môn Thể dục:
Kỹ năng rèn luyện thân thể phù hợp với tình trạng sức khỏe.
+ Môn GDCD:
Rèn kỹ năng quan sát, phân tích, tổng hợp kiến thức.
Kỹ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm
Kỹ năng lắng nghe tích cực
Kỹ năng giải thích các vấn đề thực tế.
Rèn luyện kĩ năng giải quyết tình huống trong cuộc sống và ứng dụng vào thực tế
đời sống.
Kỹ năng hình thành ra quyết định

3. Thái độ :
Yêu khoa học, có ý thức bảo vệ môi trường sống cho con người và động vật
Luôn có ý thức tập luyện và bảo vệ hệ hô hấp.
Giáo dục tình yêu thiên nhiên môi trường.

II. PHƯƠNG PHÁP, PHƯƠNG TIỆN
- Phương pháp:
Phương pháp chính: giảng giải và thảo luận.
Phương pháp xen kẽ: hỏi - đáp.
- Phương tiện dạy học:


Hình 17.1 và hình 17.2/trang 72, hình 17.3 và hình 17.4/trang 73, hình
17.5/trang 74, bảng 17/trang 75 – SGK.
Phiếu học tập.
III. TRỌNG TÂM BÀI HỌC:
Cơ quan hô hấp ở động vật thích nghi với môi trường sống.
IV. TIẾN HÀNH TỔCHỨC DẠY HỌC.

1. Ổn định lớp: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ :
- Phân biệt tiêu hóa nội bào với tiêu hóa ngoại bào? Cho ví dụ
- Nêu ưu điểm của tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa so với trong túi tiêu hóa.
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy - trò
Nội dung kiến thức cơ bản
* Hoạt động 1: Tìm hiểu hô hấp ở động 1. Hô hấp là gì?
vật.
- Hô hấp là tập hợp những quá trình, trong đó
GV : Yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trả cơ thể lấy O2 từ bên ngoài vào đẻ ôxi hóa các
lời câu hỏi:
chất trong tế bào và giải phóng năng lượng
- Đánh dấu x vào ô trống cho câu trả lời cho các hoạt động sống, đồng thời thải CO2 ra
đúng về hô hấp ở động vật.
ngoài.
HS : Nghiên cứu SGK → trả lời câu hỏi. - Hô hấp ở động vật gồm : hô hấp ngoài và
GV : Nhận xét, bổ sung → kết luận.
hô hấp trong.
GV :Yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trả 2. Bề mặt trao đổi khí:
lời câu hỏi:
- Bề mặt trao đổi là bộ phận cho O2 từ môi
- Bề mặt trao đổi khí có tầm quan trọng trường ngoài khuếch tán vào trong tế
ntn ?
bào(máu) và cho CO2 khuếch tán từ tế
- Đặc điểm và nguyên tắc trao đổi khí bào(máu) ra ngoài.
qua bề mặt hô hấp ?
- Đặc điểm bề mặt trao đổi khí :
HS : nghiên cứu SGK → trả lời câu hỏi.
+ Diện tích bề mặt lớn.

GV : nhận xét, bổ sung → kết luận.
+ Mỏng và luôn ẩm ướt.
GV : về mùa khô cần làm gi để bảo vệ
+ Có rất nhiều mao mạch và sắc tố hô
đường hô hấp ?
hấp.
GV : Yêu cầu HS nghiên cứu SGK mục
+ Có sự lưu thông khí.
III, quan sát hình 17.1, 17.2, 17.3, 17.4, 3. Các hình thức hô hấp:
17.5 hoàn thành phiếu học tập:
a. Hô hấp qua bề mặt cơ thể:
- PHT
- Động vật đơn bào hoặc đa bào bậc thấp :
ruột khoang, giun tròn, giun dẹp.
- Sự trao đổi khí được thực hiện trực tiếp qua
Kiểu hô hấp Đặc điểm Đại
màng tế bào hay bề mặt cơ thể nhờ sự khuếch
diện
tán.
Hô hấp qua bề
b. Hô hấp bằng hệ thống ống khí:
mặt cơ thể
- Động vật : côn trùng.
Hô hấp bằng
- Hệ thống ống khí được cấu tạo từ những
hệ thống ống
ống dẫn chứa không khí. Các ống dẫn phân
khí
nhánh nhỏ dần phân bố đến tận các tế bào
Hô hấp bằng

của cơ thể. Hệ thống ống khí thông ra ngoài
mang
bằng lỗ thở.
Hô hấp bằng
c. Hô hấp bằng mang:
phổi
- Quan sát hình 17.1, 17.2 hãy mô tả quá - Động vật : cá, tôm, cua, trai, ốc
trình trao đổi khí ở giun đất và côn - Ngoài 4 đặc điểm của bề mặt trao đổi khí,
cá xương còn có thêm 2 đặc điểm làm tăng
trùng.
- Đối chiếu với 4 đặc điểm đảm bảo hiệu hiệu quả trao đổi khí là :
+ Miệng và diềm nắp mang phối hợp nhịp
quả trao đổi khí, hãy lí giải tại sao trao
đổi khí ở các xương đạt hiệu quả cao và nhàng giữa để tạo dòng nước lưu thông từ


Hoạt động của thầy - trò
phổi là cơ quan trao đổi khí hiệu quả của
động vật trên cạn?
HS : Nghiên cứu SGK → hoàn thành
phiếu học tập, trả lời câu hỏi.
GV : Nhận xét, bổ sung → kết luận.

Nội dung kiến thức cơ bản
miệng qua mang.
+ Cách sắp xếp của mao mạch trong mang
giúp cho dòng máu chảy trong mao mạch
song song và ngược chiều với dòng nước
chảy bên ngoài mao mạch của mang.
4. Hô hấp bằng phổi:

GV : Làm gi để bảo vệ đường hô hấp ? - Động vật : Bò sát, Chim, Thú, riêng lưỡng
( liên hệ kiến thức thể dục và GDCD)
cư hô hấp bằng da và phổi, chim hô hấp bằng
phổi và hệ thống túi khí.
- Sự thông khí ở phổi của bò sát, chim và thú
chủ yếu nhờ các cơ hô hấp co dãn làm thay
đổi thể tích của khoang bụng hoặc lồng ngực.
- Sự thông khí ở phổi của lưỡng cư nhờ sự
nâng lên và hạ xuống của thềm miệng.
4. Củng cố:
- So sánh ống tiêu hóa của động vật ăn thịt và động vật ăn thực vật?.
- PHT số 2
5. Dặn dò
Kiểu hô hấp
Hô hấp qua
bề mặt cơ
thể

Đặc điểm

Đại diện

+ Chưa có cơ quan hô hấp
+ Chất khí được trao đổi trực tiếp qua bề mặt cơ Giun đất
thể ẩm ướt

Hô
hấp + Cơ quan hô hấp là hệ thống ống khí
bằng hệ ống
+ Chất khí trao đổi trực tiếp giữa tế bào với các

khí
ống nhỏ nhất

Côn trùng

Hô
hấp + Cơ quan hô hấp là mang
bằng mang
+ Trao đổi khí diễn ra giữa các phiến mang với Cá
môi trường nước
Hô
hấp + Cơ quan hô hấp là phổi
bằng phổi
+ Trao đổi khí diễn ra ở các phế nang

Động vât: lưỡng
cư, bò sát, chim,
thú, người

- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Ôn tập kiến thức về tiêu hóa và hô hấp ở động vật
Phần bổ sung kiến thức:
Em hãy cho biết vì sao một số loài cá như : cá trê, lươn, trạch có thể sống rất lâu
trên cạn khi có đủ ẩm.
Đáp án phiếu học tập số 1
ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC KIỂU HÔ HẤP
Đáp án phiếu học tập số 2
SO SÁNH TRAO ĐỔI KHÍ Ở THỰC VẬT VÀ ĐỘNG VẬT

Nội dung
Con đường
chuyển

Thực vật

Động vật

vận Khuếch tán qua khoảng gian Máu
bào

Bộ phận thực hiện Chưa có cơ quan chuyên Có cơ quan chuyên biệt. Trao
TĐK giữa cơ thể và biệt. Trao đổi khí qua khí đổi khí qua: da, mang, phổi
môi trường
khổng và biểu bì
Cơ chế thực hiện

Thụ động

Giống nhau

Đều là quá trình lấy ôxi từ ngoài vào cung cấp cho quá trình ôxi
hoá các chất trong tế bào, tạo năng lượng cho các hoạt động
sống, đồng thời thải khí cacbonnic ra khỏi cơ thể dựa trên sự
khuếch tán và thẩm thấu các chất khí, bao gồm hô hấp ngoài và
hô hấp trong.

RÚT KINH NGHIỆM

Chủ động, được điều hoà bằng

thần kinh và thể dịch

V.