Giải pháp phát triển hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng TMCP công thương việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.56 MB, 103 trang )
B
TR
NGă
GIÁO D CăVẨă ẨOăT O
I H C KINH T TP. H
CHÍ MINH
***
LỂMă
NG XUÂN HOA
GI I PHÁP PHÁT TRI N HO Tă
TÍN D NG TÀI TR
NG
XU T NH P
KH U T I NGÂN HÀNG TMCP CÔNG
TH
NGăVI T NAM
LU NăV NăTH CăS ăKINHăT
TP. H Chí Minh ậ N mă2014
2
M CăL C
Trang ph bìa
L i cam đoan
M cl c
Danh m c các ký hi u, các ch vi t t t
Danh m c hình v , đ th
Danh m c b ng
M
U............................................................................................................ 1
1. Lý do ch n đ tài ........................................................................................... 1
2. M c đích nghiên c u ..................................................................................... 2
3.
it
4. Ph
ng và ph m vi nghiên c u ................................................................. 2
ng pháp nghiên c u ............................................................................... 2
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài ....................................................... 3
6. B c c c a lu n v n ....................................................................................... 4
CH
NGă1:ăT NG QUAN V HO Tă
NH P KH U C AăNGỂNăHẨNGăTH
NG TÍN D NG TÀI TR
XU T
NGăM I ................................... 5
1.1 Tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a Ngân hàng th
ng m i ...................... 5
1.1.1 Khái ni m .................................................................................................. 5
1.1.2 Vai trò tín d ng tài tr xu t nh p kh u ..................................................... 5
1.1.2.1
i v i n n kinh t ................................................................................. 5
1.1.2.2
i v i các ngân hàng th
1.1.2.3
i v i các doanh nghi p ...................................................................... 6
ng m i ........................................................ 6
1.2 Các hình th c tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a NHTM theo thông l qu c t
............................................................................................................................ 6
1.2.1 Tài tr trên c s ph
1.2.1.1
ng th c thanh toán b ng Tín d ng ch ng t ....... 6
i v i L/C trong thanh toán hàng nh p kh u ..................................... 6
Th 1. Cho vay m L/C .................................................................................... 6
Th 2. Cho vay thanh toán b ch ng t hàng nh p ........................................... 7
Th 3. Cho vay thanh toán b t bu c ................................................................. 7
3
1.2.1.2
i v i L/C trong thanh toán hàng xu t kh u ...................................... 7
Th 1. Tài tr v n l u đ ng đ thu mua, ch bi n s n xu t hàng xu t kh u theo
đúng L/C quy đ nh trên c s h p đ ng ngo i th
ng đư ký k t, ho c đ n đ t
hàng .................................................................................................................... 7
Th 2. Tài tr v n trong thanh toán hàng xu t kh u ......................................... 8
1.2.2 Tài tr trên c s ph
ng th c thanh toán nh thu kèm ch ng t .......... 9
1.2.3 Tài tr trên c s h i phi u ...................................................................... 9
1.2.3.1 Chi t kh u h i phi u .............................................................................. 9
1.2.3.2 Ch p nh n h i phi u ............................................................................ 10
1.2.4 M t s hình th c tín d ng tài tr xu t nh p kh u khác ........................ 10
1.2.4.1 Bao thanh toán toàn ph n và bao thanh toán t ng ph n ..................... 10
1.2.4.2 Tín d ng thuê mua .............................................................................. 11
1.2.4.3 Tài tr b o lãnh và tái b o lãnh............................................................ 11
1.3 Các ch tiêu đánh giá s phát tri n ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u
các NHTM ................................................................................................... 12
1.3.1 Quan ni m v phát tri n ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u ...... 12
1.3.2 M t s ch tiêu ph n ánh s phát tri n v s l
ng c a ho t đ ng tín d ng
tài tr xu t nh p kh u ....................................................................................... 13
1.3.2.1 Doanh s tài tr xu t nh p kh u ......................................................... 13
1.3.2.2 Doanh thu t ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u .................... 14
1.3.2.3 D n các kho n tài tr quá h n ......................................................... 14
1.3.2.4
it
ng và s l
ng khách hàng ..................................................... 14
1.3.3 M t s ch tiêu ph n ánh s phát tri n v ch t l
ng c a thanh toán xu t nh p
kh u .................................................................................................................. 14
1.3.3.1 S đa d ng các lo i hình tín d ng tài tr xu t nh p kh u .................... 14
1.3.3.2 M ng l
i ngân hàng đ i lý ................................................................. 15
1.3.3.3 Th t c giao d ch.................................................................................. 15
1.4 Các nhân t tác đ ng đ n ho t đ ng tài tr xu t nh p kh u ...................... 15
1.4.1 Các nhân t khách quan ......................................................................... 15
1.4.1.1 Chính sách v xu t nh p kh u c a Nhà n
1.4.1.2 Môi tr
c ...................................... 15
ng kinh t , chính tr , xã h i trong và ngoài n
c................... 15
4
1.4.1.3 N ng l c c a doanh nghi p xu t nh p kh u ........................................ 16
1.4.2 Các nhân t ch quan ............................................................................. 17
1.5 Bài h c kinh nghi m v tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a m t s NHTM
n
c ngoài t i Vi t Nam .................................................................................. 17
1.5.1 Kinh nghi m c a HSBC.......................................................................... 17
1.5.2 Kinh nghi m c a CitiBank...................................................................... 18
1.5.3 Kinh nghi m c a ANZ ............................................................................ 18
ng 1 ............................................................................................ 19
K t lu n ch
CH
TR
NGă2:ăTH C TR NG PHÁT TRI N HO Tă
NG TÍN D NG TÀI
XU T NH P KH U T Iă NGỂNă HẨNGă TMCPă CỌNGă TH
NGă
VI T NAM ..................................................................................................... 20
2.1 T ng quan v Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t Nam ........................ 20
2.1.1 L ch s hình thành................................................................................... 20
2.1.2 Tình hình ho t đ ng kinh doanh giai đo n t n m 2010 đ n n m 2013 22
2.1.2.1 Quy mô t c đ t ng tr
ng .................................................................. 23
2.1.2.2 Nghi p v huy đ ng v n ...................................................................... 24
2.1.2.3 Nghi p v tín d ng............................................................................... 24
2.1.2.4 Ch t l
ng đ u t ................................................................................. 25
2.1.2.5 Ch t l
ng tín d ng ............................................................................. 25
2.1.2.6 Kh n ng thanh kho n ......................................................................... 26
2.1.2.7 Kh n ng sinh l i ................................................................................. 26
2.1.2.8 Hi u qu ho t đ ng .............................................................................. 27
2.2 Th c tr ng ho t đ ng tín d ng tài tr xu t kh u t i Vietinbank ................ 28
2.2.1 Tình hình xu t nh p kh u Vi t Nam t n m 2010 – 2013...................... 28
2.2.2 Th c tr ng ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u t i Vietinbank .... 30
2.2.2.1 C
s
pháp lý cho ho t đ ng tín d ng tài tr
xu t nh p kh u t i
Vietinbank ........................................................................................................ 30
2.2.2.2 Các hình th c tín d ng tài tr xu t nh p kh u t i Vietinbank ............. 31
2.2.2.3 Tình hình tín d ng tài tr xu t nh p kh u t i Vietinbank t 2010-2013
.......................................................................................................................... 36
5
2.3 Kh o sát v ch t l
ng ho t đ ng tín d ng tài tr
xu t nh p kh u t i
Vietinbank ........................................................................................................ 42
2.3.1 K t qu kh o sát - th ng kê mô t ........................................................... 42
2.3.2 K t qu đánh giá thang đo ..................................................................... 44
2.3.2.1 ánh giá đ tin c y c a thang đo y u t h u hình............................... 46
2.3.2.2 ánh giá đ tin c y c a thang đo thành ph n đ tin c y .................... 46
2.3.2.3 ánh giá đ tin c y c a thang đo thành ph n s nhi t tình đáp ng .. 47
2.3.2.4 ánh giá đ tin c y c a thang đo thành ph n s đ m b o .................. 48
2.3.2.5 ánh giá đ tin c y c a thang đo thành ph n s c m thông .............. 49
2.3.2.6 ánh giá đ tin c y c a thang đo y u t chi phí ................................. 49
2.3.2.7 ánh giá đ tin c y c a thang đo thành ph n danh m c s n ph m ..... 50
2.3.2.8 ánh giá đ tin c y c a thang đo t giá ............................................... 50
2.3.2.9 ánh giá đ tin c y c a thang đo s hài lòng chung ........................... 51
2.3.3 ánh giá ch t l
ng d ch v b ng phân tích nhân t khám phá (EFA).. 52
2.4 ánh giá nh ng k t qu đ t đ
c và t n t i c a ho t đ ng tín d ng tài tr xu t
nh p kh u t i Vietinbank ................................................................................. 58
2.4.1 Nh ng k t qu đ t đ
c .......................................................................... 58
2.4.2 Nh ng v n đ còn t n t i ........................................................................ 59
2.4.3 Nguyên nhân t n t i trong ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u
.......................................................................................................................... 60
K t lu n ch
CH
TR
ng 2 ............................................................................................ 62
NGă 3:ă GI I PHÁP PHÁT TRI N HO Tă
NG TÍN D NG TÀI
XU T NH P KH U T Iă NGỂNă HẨNGă TMCPă CỌNGă TH
NGă
VI T NAM ..................................................................................................... 63
3.1
nh h
ng và m c tiêu phát tri n ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u
t i Vietinbank ................................................................................................... 63
3.1.1
3.1.2
nh h
nh h
ng và m c tiêu phát tri n chung c a Vietinbank ..................... 63
ng và m c tiêu phát tri n ho t đ ng xu t nh p kh u c a
Vietinbank ........................................................................................................ 64
3.2 Các gi i pháp nh m phát tri n ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u do
Vietinbank t ch c th c hi n ........................................................................... 65
6
3.2.1 Gi i pháp nh m m r ng th tr
3.2.1.1 T ng c
3.2.1.2
ng ....................................................... 65
ng ngu n v n c a ngân hàng th
ng m i ............................. 66
ng d ng Marketing trong ngân hàng -
khuy ch tr
y m nh chính sách giao ti p,
ng ................................................................................................ 66
a d ng hóa đ i t
3.2.1.3 Chính sách khách hàng -
ng đ u t , ch m sóc khách
hàng hi n t i đ ng th i thu hút khách hàng ti m n ng .................................... 68
3.2.1.4 T ng c
ng qu n tr r i ro trong ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u
.......................................................................................................................... 70
3.2.1.5
u t công ngh ................................................................................. 72
3.2.2 Nhóm gi i pháp nâng cao s hài lòng c a khách hàng ........................... 73
3.3 M t s gi i pháp h tr .............................................................................. 76
3.3.1 Ki n ngh đ i v i Chính ph ................................................................... 76
3.3.2 Ki n ngh đ i v i Ngân hàng nhà n
c .................................................. 80
3.3.3 Ki n ngh đ i v i các doanh nghi p xu t nh p kh u .............................. 77
K t lu n ch
ng 3 ............................................................................................ 79
K t lu n ............................................................................................................ 80
Danh m c tài li u tham kh o
Ph l c 1 - B ng câu h i kh o sát
Ph l c 2 - K t qu ch y cronbach’s alpha
Ph l c 3 - K t qu phân tích nhân t
Ph l c 4 - K t qu phân tích t
ng quan và h i quy
DANH M C CÁC KÝ HI U, CÁC CH
VI T T T
ng m i
NHTM
Ngân hàng th
NHNN
Ngân hàng nhà n
XNK
Xu t nh p kh u
TTTM
Tài tr th
Vietinbank
Ngân hàng TMCP Công th
L/C
Letter of credit – Th tín d ng
c
ng m i
ng Vi t Nam
7
DANH M C HÌNH V ,
TH
Hình 2.1 Bi u đ NIM, ROA, ROE ................................................................... 27
Hình 2.2 Bi u đ T l chi phí/thu nh p (CIR) và t l chi phí chung (Overhead
ratio) ..................................................................................................................... 28
8
DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1 K t qu ho t đ ng kinh doanh giai đo n 2010 – 2013 ......................... 23
B ng 2.2 Doanh s và d n quá h n t ho t đ ng tín d ng tài tr xu t kh u 20102013 ...................................................................................................................... 36
B ng 2.3 Doanh s và d n quá h n t ho t đ ng tín d ng tài tr nh p kh u 20102013 ...................................................................................................................... 37
B ng 2.4 Doanh s , d n cho vay b t bu c ho t đ ng b o lãnh 2010-2013 ..... 39
B ng 2.5 Phí thu t ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u 2010-2013 ......... 39
B ng 2.6 Thông tin chung c a khách hàng .......................................................... 43
B ng 2.7 Mã hóa d li u ...................................................................................... 44
B ng 2.8 K t qu ki m đ nh Cronbach Alpha thang đo y u t h u hình ............ 46
B ng 2.9 K t qu ki m đ nh Cronbach Alpha thang đo thành ph n đ tin c y... 46
B ng 2.10 K t qu ki m đ nh Cronbach Alpha thang đo thành ph n s nhi t tình đáp
ng........................................................................................................................ 48
B ng 2.11 K t qu ki m đ nh Cronbach Alpha thang đo thành ph n s đ m b o
.............................................................................................................................. 48
B ng 2.12 K t qu ki m đ nh Cronbach Alpha thang đo thành ph n s c m thông
.............................................................................................................................. 49
B ng 2.13 K t qu ki m đ nh Cronbach Alpha thang đo y u t chi phí ............ 49
B ng 2.14 K t qu ki m đ nh Cronbach Alpha thang đo danh m c s n ph m..50
B ng 2.15 K t qu ki m đ nh Cronbach Alpha thang đo t giá .......................... 50
B ng 2.16 K t qu ki m đ nh Cronbach Alpha thang đo s hài lòng chung....... 51
B ng 2.17 Tóm t t phân tích Cronbach's Alpha .................................................. 51
9
B ng 2.18 K t qu phân tích EFA các bi n đ c l p ........................................... 53
B ng 2.19 K t qu phân tích EFA bi n ph thu c ............................................. 55
B ng 2.20 Ma tr n t
ng quan Pearson .............................................................. 56
B ng 2.21 K t qu phân tích h i quy ................................................................... 57
1
M
U
1. LỦădoăch năđ ătƠi:
Trong b i c nh hi n nay, b c tranh chung c a n n kinh t Vi t Nam v n còn
trong giai đo n khó kh n và ph i đ i di n v i nhi u thách th c trong vi c c i thi n
c t c đ và ch t l
ng t ng tr
ng. Do đó, vi c đ nh h
l nh v c ho t đ ng phát tri n nh m t ng b
ng và khuy n khích các
c tháo g nh ng khó kh n là m c tiêu
chung c a n n kinh t .
M t trong nh ng l nh v c đ
đ ng ngo i th
c khuy n khích t ng tr
ng hi n nay là ho t
ng vì nó gi vai trò quan tr ng trong phát tri n và t ng tr
t c a m i qu c gia, đ c bi t là
Vi t Nam khi mà t c đ t ng tr
ng kinh
ng GDP trong
giai đo n hi n nay đang ph thu c khá nhi u vào nhân t xu t nh p kh u. Tuy
nhiên, hi n nay kh n ng v tài chính và uy tín trên th tr
ng qu c t là m t rào c n
r t l n trong ho t đ ng xu t nh p kh u c a m t s doanh nghi p. Ngân hàng s là
c u n i đáp ng nh ng yêu c u đa d ng, ch ng đ r i ro, nâng cao hi u qu và t ng
c
ng kh n ng c nh tranh c ng nh n ng l c tài chính và kh ng đ nh uy tín cho
các doanh nghi p xu t nh p kh u, đi u này thúc đ y ho t đ ng xu t nh p kh u ngày
càng phát tri n.
Trong giai đo n g n đây, h u nh các ngân hàng xi t ch t h n trong vi c t ng
tr
ng tín d ng, trong đó u tiên tr
c h t là nh ng ngành không gây n quá h n,
vòng quay v n nhanh, su t sinh l i cao là h t s c c n thi t. Theo đó, đ y m nh ho t
đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u đóng m t vai trò r t quan tr ng trong chi n
l
c phát tri n c a Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t Nam trong th i gian hi n
t i và s p t i. Tuy nhiên, nhu c u tài tr xu t nh p kh u c a các doanh nghi p ngày
càng cao và hình th c ngày càng đa d ng, đ ng th i đ có th c nh tranh v i các
ngân hàng trong n
c và nâng cao v th c ng nh uy tín v i các ngân hàng n
c
ngoài thì vi c nghiên c u th c tr ng đ tìm ra nh ng gi i pháp là vi c h t s c c n
thi t đ Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t Nam đ y m nh h n n a ho t đ ng tín
d ng tài tr xu t nh p kh u c v quy mô và ch t l
ng ho t đ ng.
Xu t phát t nh ng nh n đ nh trên, h c viên xin ch n đ tài ắGi i pháp phát
tri n ho tă đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u t i Ngân hàng TMCP Công
2
th
ngăVi tăNam” làm đ tài nghiên c u c a mình.
2. M căđíchănghiênăc u:
tài nh m nghiên c u nh ng v n đ c b n đ ng th i nghiên c u nh ng
nhân t tác đ ng đ n ch t l
ng d ch v ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u
thông qua phân tích th c tr ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a Ngân hàng
TMCP Công th
ng Vi t Nam và kh o sát ý ki n khách hàng v ch t l
ng ho t
đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u Ngân hàng. Qua đó, đánh giá, phân tích c h i
và thách th c trong ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a Ngân hàng TMCP
Công th
ng Vi t Nam nh m đ xu t các gi i pháp nh m đ y m nh ho t đ ng này.
iăt
3.
ngăvƠăph măviănghiênăc u:
Nghiên c u nh ng v n đ c b n và đánh giá th c tr ng ho t đ ng xu t nh p
kh u c a Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t Nam t n m 2010-2013 thông qua:
s đa d ng các s n ph m tài tr xu t nh p kh u, doanh s tài tr xu t nh p kh u t i
Ngân hàng TMCP Công th
l
ng Vi t Nam, kh o sát ý ki n c a khách hàng v ch t
ng các giao d ch tài tr xu t nh p kh u t i Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t
Nam t đó đ xu t các gi i pháp phát tri n h n ho t đ ng này.
4. Ph
ngăphápănghiênăc u:
đánh giá tình hình th c t , h c viên s d ng ph
ng pháp đi u tra kh o sát
ý ki n khách hàng và các d li u đ
c thu th p, mã hóa và th c hi n các th ng kê
d a trên ph n m m SPSS sau đó đ
c th ng kê mô t và phân tích t ng h p. Trên
c s đó so sánh và phân tích v th c a Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t Nam
đ a ra gi i pháp c n thi t đ nâng cao hi u qu ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p
kh u c a Ngân hàng TMCP Công th
Ph
ng Vi t Nam.
ng pháp thu th p s li u:
+ S li u s c p: đ
c t p h p trên c s đi u tra th m dò ý ki n c a các
khách hàng có giao d ch d ch v thanh toán qu c t t i Ngân hàng TMCP Công
th
ng Vi t Nam. Qua đó đánh giá v ch t l
ng d ch v , giá c d ch v , thái đ và
phong cách ph c v , trình đ t v n c a nhân viên c ng nh m c đ hài lòng c a
khách hàng v i các s n ph m tài tr th
ng m i. Vi c th m dò đ
c th c hi n b ng
3
cách g i tr c ti p phi u th m dò cho khách hàng đ n giao d ch thanh toán qu c t
t i Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t Nam.
+ S li u th c p: Các s li u v k t qu doanh s tài tr th
ng m i và m t
s ho t đ ng kinh doanh khác qua các n m 2010-2013 c a Ngân hàng TMCP Công
th
ng Vi t Nam đ
c thu th p t các Báo cáo t ng k t, Báo cáo k t qu kinh
doanh, Báo cáo quy t toánầ
Ph
ng pháp ch n m u:
Ch n m u ng u nhiên trong s các khách hàng doanh nghi p có giao d ch
thanh toán qu c t t i Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t Nam.
5. ụăngh aăkhoaăh căvƠăth căti năc aăđ ătƠi:
Tài tr th
ng m i là m t trong nh ng m ng kinh doanh chính đ i v i ho t
đ ng c a m i ngân hàng. Ngày nay, v i quy mô ngân hàng hi n đ i, không ch t p
trung vào ho t đ ng tín d ng mà c n ph i t ng l i nhu n t các ho t đ ng bán l là
đi u h t s c c n thi t và gi m thi u đ
c r i ro đ i v i ngân hàng. Tài tr xu t nh p
kh u không nh ng đem l i cho ngân hàng vi c gia t ng doanh s tín d ng mà ngu n
thu d ch v t ng đáng k t các giao d ch liên quan nh thanh toán qu c t , kinh
doanh ngo i t ầH n th , v i các giao d ch tín d ng tài tr xu t nh p kh u c th
mà Ngân hàng TMCP Công th
Ngân hàng có th nh n đ
đ nh ch tài chính n
ng Vi t Nam cung c p cho khách hàng, b n thân
c các kho n tài tr t
ng ng t các ngân hàng l n/các
c ngoài v i lãi su t r t u đưi, đi u đó đóng góp không nh
trong vi c gi m áp l c v ngu n v n cho các ngân hàng trong giai đo n hi n nay.
Trong th i gian s p t i, khi hàng rào b o h đ i v i ngân hàng th
Vi t Nam ngày càng đ
c n i l ng và xóa b theo cam k t h i nh p, nguy c b
c nh tranh ngày càng cao.
tr
ng m i
i u này đư đ t các ngân hàng th
ng m i Vi t Nam
c nguy c , thách th c l n v c nh tranh. Áp l c không ch t các ngân hàng c
ph n trong n
c mà còn t các ngân hàng n
c ngoài v i n ng l c cao h n, uy tín
và kinh nghi m lâu n mầ
Vì v y, vi c xem xét các nguy c c nh tranh, phân tích th c tr ng phát tri n và
hi u rõ đánh giá c a khách hàng đ i v i ho t đ ng, t đó giúp Ngân hàng TMCP
Công th
ng Vi t Nam xây d ng gi i pháp đ y m nh ho t đ ng tín d ng tài tr xu t
4
nh p kh u là h t s c c n thi t, v a có ý ngh a khoa h c, v a có ý ngh a th c ti n đ i
v i Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t Nam trong b i c nh n n kinh t hi n nay.
6. B ăc căc aălu năv n:
Ngoài ph n m đ u và k t lu n, lu n v n đ
Ch
hàng th
Ch
ng:
ng 1: T ng quan v ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a Ngân
ng m i.
ng 2: Th c tr ng phát tri n ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u t i
Ngân hàng TMCP Công th
Ch
c k t c u thành 3 ch
ng Vi t Nam
ng 3: Gi i pháp phát tri n ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u t i
Ngân hàng TMCP Công th
ng Vi t Nam
5
CH
NGă1:ăT NGăQUANăV ăHO Tă
NGăTệNăD NGăTẨIăTR ă
XU TăNH PăKH UăC AăNGỂNăHẨNGăTH
1.1 Tín d ng tài tr xu t nh p kh u c aăNgơnăhƠngăth
NGăM I
ngăm i
1.1.1 Khái ni m
Trong nh ng ho t đ ng chính c a Ngân hàng th
ng m i (NHTM) thì s d ng
v n là ho t đ ng ch l c. Ngu n thu nh p t ho t đ ng này chi m t l l n (kho ng
70%) trong t ng thu nh p. M t trong nh ng ho t đ ng s d ng v n giúp ngân hàng
mang l i hi u qu , h n ch r i ro là nghi p v tín d ng tài tr xu t nh p kh u
(XNK).
Hi n nay, rào c n l n nh t trong ho t đ ng xu t nh p kh u c a m t s doanh
nghi p là kh n ng tài chính và uy tín trên th tr
ng qu c t . Vì v y, vi c xác l p
ngu n v n tài tr ho t đ ng XNK là v n đ r t quan tr ng. Ngu n v n vay t các
NHTM là ngu n t t nh t cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
1.1.2 Vai trò tài tr xu t nh p kh u
1.1.2.1ă
i v i n n kinh t
Thông qua các hình th c tài tr XNK, ho t đ ng mua bán XNK đ
th
ng xuyên, liên t c, các s n ph m trong n
c th c hi n
c có th thâm nh p th tr
ng qu c
t d dàng h n. Ho t đ ng tài tr XNK góp ph n nâng cao tính n ng đ ng c a n n
kinh t và giúp n đ nh th tr
ng.
Bên c nh đó, ho t đ ng tín d ng tài tr XNK còn giúp doanh nghi p t n t i và
đ ng v ng trong c ch th tr
ng. Và chính s phát tri n c a các doanh nghi p là
đ ng c thúc đ y n n kinh t phát tri n. Bên c nh đó, các doanh nghi p có v n đ
thay đ i dây chuy n công ngh , hi n đ i hóa máy móc thi t b nh m t ng n ng su t
lao đ ng, h giá thành s n ph m, t o ra s n ph m phong phú đ đáp ng nhu c u
ngày càng cao c a ng
i dân. Các doanh nghi p c ng có th nh p kh u các m t
hàng tiêu dùng thi t y u ph c v đ i s ng ho c các m t hàng ph c v s n xu t mà
trong n
c ch a s n xu t đ
c hay giá thành còn cao. Vì v y, s phát tri n c a các
doanh nghi p đư mang l i l i ích cho ng
i tiêu dùng.
Ho t đ ng tài tr c a ngân hàng còn giúp t o công n vi c làm cho ng
đ ng, gi m t l th t nghi p, t o ngu n thu ngo i t cho ngân sách nhà n
ph n ph c v cho m c tiêu phát tri n kinh t c a đ t n
i lao
c, góp
c, giúp m r ng m i quan
6
h đ i ngo i v i các n
1.1.2.2ă
c trên th gi i.
i v iăcácăngơnăhƠngăth
ngăm i
Tín d ng tài tr XNK đóng vai trò quan tr ng đ i v i các NHTM b i vì đây là
m ng d ch v t o ngu n thu phí và lãi su t l n nh t trong s các d ch v kinh doanh
đ i ngo i c a ngân hàng. Thêm vào đó, đây còn là hình th c cho vay nâng cao đ
c
tính an toàn cho ngân hàng thông qua vi c qu n lý ch t ch ngu n thu các kho n
thanh toán tránh đ
c tình tr ng xoay vòng v n, s d ng v n không đúng m c đích.
Tín d ng tài tr XNK có u đi m là th i gian thu h i v n nhanh. Do g n li n
v i th i h n th c hi n th
ng v nên k h n tài tr th
ng ng n (d
i 1 n m), vì
v y nó phù h p v i k h n huy đ ng v n c a ngân hàng, giúp ngân hàng tránh đ
c
các r i ro v thanh kho n. L i ích quan tr ng khác là nó còn giúp ngân hàng m
r ng ho t đ ng thanh toán qu c t , m r ng các quan h v i các doanh nghi p và
ngân hàng n
1.1.2.3ă
c ngoài và nâng cao uy tín c a ngân hàng trên th tr
ng qu c t .
i v i các doanh nghi p
Trong kinh doanh qu c t , có nh ng h p đ ng đòi h i m t ngu n v n r t l n
đ thanh toán mà đôi khi ngu n v n l u đ ng c a doanh nghi p không đáp ng k p
th i. Chính nh ho t đ ng tín d ng tài tr XNK mà ngân hàng đư giúp doanh nghi p
gi i quy t bài toán v nhu c u tài chính đ có th th c hi n đ
c nh ng h p đ ng
l n này. Ngoài ra, nó còn giúp doanh nghi p nâng cao uy tín trên th tr
ng qu c t .
1.2 Các hình th c tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a NHTM theo thông l
qu c t
1.2.1 TƠiătr ătrênăc ăs ăph
1.2.1.1ă
ngăth c thanhătoánăb ngăTínăd ngăch ngăt
i v i L/C trong thanh toán hàng nh p kh u
Th 1.ăChoăvayăm ăL/Că
Tr
c khi ra quy t đ nh cho vay m L/C, ngân hàng s th m đ nh xem doanh
nghi p và m t hàng kinh doanh có đ đi u ki n đ m L/C hay không, tài s n th
ch p có đ đ m b o hay không và đ i v i L/C tr ch m thì d n cho vay ph i n m
trong h n m c cho vay v n n
c ngoài đ
c ngân hàng nhà n
c (NHNN) phê
duy t. Trên c s đó, ngân hàng s quy t đ nh m c ký qu L/C. M c ký qu này
nh m đ m b o khách hàng nh n hàng và thanh toán L/C.
Th 2.ăChoăvayăthanhătoánăb ăch ngăt ăhƠngănh p
7
Khi nh n đ
c b ch ng t t ngân hàng thông báo L/C, ngân hàng m L/C
ti n hành ki m tra ch ng t và đ a ra ý ki n thanh toán ho c t ch i. Trong nghi p
v này, Ngân hàng ki m tra b ch ng t d a trên b m t b ch ng t . N u ch ng t
h p l và phù h p v i L/C, ngân hàng s thanh toán ho c ch p nh n h i phi u.
Bên c nh đó, khách hàng ph i l p ph
ng án s n xu t kinh doanh mang tính
kh thi cho lô hàng nh p v ph c v s n xu t ho c kinh doanh.
ng th i, khách
hàng ph i lên k ho ch tài chính nh m xác đ nh kho n thi u h t c n ngân hàng tài
tr . Ngân hàng s ti n hành th m đ nh đ t đó quy t đ nh cho vay hay không.
Th 3.ăăChoăvayăthanhătoánăb tăbu c
Hình th c tài tr này ch phát sinh khi nhà nh p kh u không đ kh n ng thanh
toán b ch ng t giao hàng. Khi đó, ngân hàng s cho vay trên giá tr ti n hàng còn
thi u. Tuy nhiên, m c lãi su t mà khách hàng ph i ch u s r t cao, t
ng ng v i
m c lãi su t vay quá h n mà NHNN quy đ nh vì tính ch t c a kho n vay b t bu c là
n quá h n. M t khác, th i gian vay b t bu c th
ng không quá 30 ngày k t ngày
ngân hàng tr thay, do v y áp l c thanh toán n vay s r t l n.
1.2.1.2ă
i v i L/C trong thanh toán hàng xu t kh u
Th 1. Tài tr v năl uăđ ngăđ thu mua, ch bi n s n xu t hàng xu t kh u
theoăđúngăL/Căquyăđ nhătrênăc ăs h păđ ng ngo iăth
ngăđƣăkỦăk t, ho căđ nă
đ t hàng.
Hình th c này đ
c th c hi n tr
c khi giao hàng.
hình s d ng v n vay theo đúng m c đích, ngân hàng th
giám sát, ki m tra tình
ng th c hi n nh sau:
+ Nhà xu t kh u ph i có v n t có ban đ u cùng v i s ti n cho vay c a ngân
hàng đ thu mua, ch bi n, s n xu t hàng hoá xu t kh u. Hàng hoá s làm tài s n
đ m b o. Thông th
ng ngân hàng cho vay kho ng 70% giá tr lô hàng xu t kh u.
+ Sau khi giao hàng, nhà xu t kh u hoàn t t b ch ng t phù h p v i nh ng
đi u ki n quy đ nh trong L/C, nh ngân hàng c a mình g i đi đòi ti n. Trên h i
phi u đòi n , ngân hàng cho vay (ngân hàng th
ng l
ng) s là ng
tr c ti p. Ngân hàng ki m tra b ch ng t , n u h p l thì chuy n ra n
ti n ngân hàng m L/C. Khi nh n đ
hàng th
ng l
ih
ng l i
c ngoài đòi
c đi n chuy n ti n t ngân hàng m L/C, ngân
ng L/C ghi có trên tài kho n cho vay đ thu n .
+ Trong quá trình cho vay, r i ro có th x y ra đ i v i ngân hàng n u nh sau
8
khi đ
c tài tr , doanh nghi p không xu t đ
không đ
c hàng, ho c đư xu t hàng nh ng
c thanh toán, ho c khách hàng không dùng s ti n trên vào m c đích xu t
hàng nh đư cam k t. Chính vì v y, ngoài tài s n đ m b o là hàng hóa xu t kh u các
ngân hàng th
ng yêu c u khách hàng ph i có các tài s n đ m b o nh t đ nh khác.
Th 2. Tài tr v n trong thanh toán hàng xu t kh u
Sau khi giao hàng, n u nhà xu t kh u c n ti n thì có th th
ngân hàng đ chi t kh u b ch ng t , ho c ng tr
đ
c ch đ nh rõ trong L/C, ho c
n đ
ph i đ
ng v i
c ti n hàng t i ngân hàng đư
b t k ngân hàng nào.
c d dàng, nhanh chóng, các ngân hàng th
ng l
đ m b o vi c thu h i
ng yêu c u các L/C hàng xu t
c thông báo qua ngân hàng, ngân hàng tài tr v a là ngân hàng thông báo,
ho c v a là ngân hàng thanh toán L/C. L/C không nh ng là công c đ m b o thanh
toán mà là công c đ m b o tín d ng.
Chi t kh u b ch ng t xu t kh u là hình th c ngân hàng tài tr cho ng
xu t kh u b ng cách mua l i ho c cho vay trên c s giá tr b ch ng t đ
trình. (Lu t các công c chuy n nh
i
c xu t
ng, 2005).
Sau khi ti p nh n h s t phía khách hàng, ngân hàng th m đ nh v m c đích
vay, tình hình tài chính, kh n ng thanh toánầ ki m tra tính h p l và s phù h p
trên b m t ch ng t so v i các đi u kho n đư ghi trong L/C đ có c n c chính xác
tr
c khi quy t đ nh cho vay. S ti n chi t kh u tùy thu c m i ngân hàng, có th lên
t i 98% giá tr h i phi u. Hình th c chi t kh u ph bi n hi n nay là chi t kh u đ
phép truy đòi: Ngân hàng th c hi n chi t kh u ch ng t đ
hàng kho n thanh toán đư ng tr
c n u ngân hàng n
c
c quy n truy đòi khách
c ngoài t ch i thanh toán.
Th i h n chi t kh u tùy thu c vào hình th c thanh toán và m i ngân hàng, thông
th
ng đ i v i L/C tr ngay th i h n chi t khâu thông th
ngày ghi có s ti n chi t kh u vào tài kho n ng
i th h
ng t i đa là 60 ngày k t
ng; đ i v i L/C tr ch m
t i đa không quá 360 ngày.
1.2.2 Tài tr trênăc ăs ph
Nh thu là ph
ngăth c thanh toán nh thu kèm ch ng t
ng th c thanh toán, theo đó bên bán (nhà XK) sau khi giao
hàng hay cung ng d ch v , y thác cho ngân hàng ph c v mình xu t trình b
ch ng t thông qua ngân hàng đ i lý cho bên mua (nhà NK) đ đ
c thanh toán,
ch p nh n h i phi u hay ch p nh n các đi u kho n khác (Quy t c th ng nh t v nh
9
thu URC 522).
Nh thu trong thanh toán hàng nh p kh u: Ngân hàng ti p nh n ch ng t t
ngân hàng n
c ngoài, h i phi u đ
c xu t trình đòi ti n nhà nh p kh u. N u nhà
nh p kh u không đ kh n ng thanh toán, thì c n ph i có s tài tr c a ngân hàng
cho vay thanh toán hàng nh p kh u.
Nh thu trong thanh toán hàng xu t kh u: Ngân hàng cho vay đ thu mua, s n
xu t hàng xu t kh u, chi t kh u ng tr
c b ch ng t hàng xu t.
1.2.3 Tài tr trênăc ăs h i phi u
Trong kinh doanh ngo i th
ng h i phi u đóng vai trò r t quan tr ng, trên c
s h i phi u ngân hàng có các hình th c tài tr sau:
1.2.3.3 Chi tăkh uăh iăphi u
Chi t kh u h i phi u là m t lo i tín d ng ngân hàng cung c p cho khách hàng
d
i hình th c mua l i h i phi u tr
c khi nó đ n h n thanh toán, t c là ngân hàng
mua l i kho n n ph i đòi (Lu t các công c chuy n nh
phi u t o đi u ki n cho nhà xu t kh u nh n đ
ng, 2005). Chi t kh u h i
c ti n s m h n nh m đáp ng đ
c
nhu c u v v n đ i v i kho n tín d ng cung ng hàng mà anh ta c p cho nhà nh p
kh u. Hình th c chi t kh u hi n nay là chi t kh u đ
c phép truy đòi.
1.2.3.4 Ch pănh năh iăphi u
Ch p nh n h i phi u c a ngân hàng là hình th c tài tr d a trên vi c cam k t
tr ti n đúng h n cho h i phi u tr ch m (Lu t các công c chuy n nh
v i th i h n thông th
h i phi u có th đ
ng, 2005)
ng là 180 ngày ho c ng n h n. D a trên vi c ch p nh n này,
c s d ng đ mua bán, trao đ i trên th tr
ng. Th c ch t t i
th i đi m ch p nh n h i phi u ngân hàng ch a ph i gi i ngân cho ng
i vay. Tuy
nhiên khi đ n h n, n u nhà nh p kh u không đ kh n ng thanh toán thì ngân hàng
m i th c s ph i tr n thay.
1.2.4 M t s hình th c tín d ng tài tr xu t nh p kh u khác
1.2.4.1 Bao thanh toán toàn ph n và bao thanh toán t ng ph n
Bao thanh toán toàn ph n (factoring): là hình th c c p tín d ng c a ngân hàng
cho khách hàng xu t kh u thông qua vi c mua l i các kho n ph i thu ch a t i h n
và ng n h n phát sinh t vi c mua bán hàng hóa ho c cung ng d ch v theo h p
đ ng xu t kh u c a khách hàng v i nhà nh p kh u.
10
Khác v i ho t đ ng mua bán l i ch ng t thanh toán
factoring ch s d ng cho nh ng ho t đ ng xu t kh u th
ph n trên, ho t đ ng
ng xuyên theo đ nh k ,
ng n h n. Nh ng kho n thanh toán đáp ng nh ng đi u ki n sau:
+ Nh ng kho n mua bán ph i t n t i m t cách h p pháp, có đ t cách pháp lý
đ c l p v i quy n m t ng
+ Hàng hoá đư đ
i th ba.
c cung ng đ y đ , đ m b o ch t l
ng.
+ Th i h n thanh toán t i đa là 180 ngày.
+ Không có quy n c m chuy n nh
nh p kh u ho c n
ng các kho n thanh toán này c a ng
i
c nh p kh u.
Bao thanh toán t ng ph n (forfaiting): c ng là nghi p v mua bán nh ng
kho n thanh toán ch a t i th i h n nh factoring nh ng khác
m t s đi m sau:
Forfaiting ch bao g m nh ng kho n thanh toán c th riêng l trong toàn b
quá trình XNK dài h n và cho t ng đ i t
ng nh p kh u riêng.
Th i h n thanh toán c a factoring t i đa là 6 tháng trong khi th i h n đ i v i
forfaiting là 6 tháng đ n 10 n m. Forfaiting đ
c coi là hình th c tín d ng trung và
dài h n.
1.2.4.2 Tín d ng thuê mua
Thuê mua là hình th c thuê tài s n dài h n mà trong th i gian đó ng
thuê chuy n giao tài s n thu c s h u c a mình cho ng
i cho
i đi thuê s d ng. Ng
i
thuê có trách nhi m thanh toán ti n thuê trong su t th i gian thuê và khi k t thúc
th i h n h có th đ
hay là đ
c quy n s h u tài s n thuê ho c đ
c quy n thuê ti p.
c mua l i tài s n thuê
i u này tùy thu c vào th a thu n c a hai bên khi ký
h p đ ng thuê. Có hai lo i hình th c thuê mua.
ó là: cho thuê v n hành và cho
thuê tài chính. (PGS.TS Nguy n V n Ti n, 2008; GS inh Xuân Trình, 2012).
Cho thuê tài chính: là ho t đ ng tín d ng trung và dài h n thông qua vi c cho
thuê máy móc, thi t b và các đ ng s n khác. Bên đi thuê đ
c chuy n quy n s h u
ho c ti p t c thuê khi k t thúc th i h n thuê.
Cho thuê v n hành: bên đi thuê thuê máy móc, thi t b trong th i gian ng n đ
s d ng vào m c đích t m th i. M i r i ro và l i ích đem l i đ i v i quy n s h u
tài s n cho thuê v n thu c ng
i cho thuê.
1.2.4.3 Tài tr b o lãnh và tái b o lãnh
11
B o lãnh ngân hàng là hình th c c p tín d ng, theo đó bên b o lãnh cam k t
b ng v n b n v i bên nh n b o lãnh s th c hi n ngh a v tài chính thay cho bên
đ
c b o lưnh khi bên đ
c bão lãnh không th c hi n ho c th c hi n không đ y đ
ngh a v cam k t v i bên nh n b o lưnh; bên đ
c b o lãnh ph i nh n n và hoàn
tr cho bên b o lãnh theo th a thu n (Thông t 28/2012/TT-NHNN).
Trong th
ng m i qu c t , r i ro là m t y u t luôn luôn xu t hi n. T đó n y
sinh nhu c u b o lưnh đ h n ch r i ro. Có nhi u hình th c b o lãnh khác nhau:
+ B o lãnh thanh toán: Ngân hàng cam k t b o đ m ngh a v thanh toán thay
cho khách hàng khi khách hàng không th c hi n ho c th c hi n không đ y đ ngh a
v thanh toán đ n h n cho Bên bán.
+ B o lãnh d th u: Khi khách hàng tham gia đ u th u, ngân hàng cam k t b o
đ m ngh a v tham d đ u th u c a khách hàng và ch u trách nhi m b i th
ng cho
Ch đ u t /Bên m i th u n u khách hàng vi ph m ngh a v đ u th u.
+ B o lãnh th c hi n h p đ ng: Sau khi khách hàng đư trúng th u ho c ký k t
h p đ ng ngo i th
ng, ngân hàng cam k t b o đ m vi c th c hi n đúng, đ y đ các
ngh a v c a khách hàng theo H p đ ng đư ký v i Bên nh n b o lãnh và ch u trách
nhi m b i th
ng cho Ch đ u t /Bên nh n b o lãnh các t n th t phát sinh khi
khách hàng không th c hi n đúng và/ho c đ y đ các ngh a v theo H p đ ng.
+ B o lãnh hoàn tr ti n ng tr
c: Khi khách hàng đ
c t m ng ti n đ th c
hi n H p đ ng kinh t , Ngân hàng cam k t b o đ m ngh a v hoàn tr ti n ng
tr
c c a khách hàng theo H p đ ng đư ký v i Bên nh n b o lãnh và ch u trách
nhi m hoàn tr ti n ng tr
ct
ng ng các ngh a v khách hàng ch a hoàn thành
đ i v i Ch đ u t /Bên nh n b o lãnh.
+ B o lãnh thanh toán thu XNK: Ngân hàng phát hành th b o lãnh thanh
toán cho doanh nghi p kinh doanh XNK có nhu c u ch m n p các kho n thu liên
quan đ n ho t đ ng XNK v i c quan h i quan.
+ B o lưnh đ i ng: là hình th c b o lãnh thông qua m t Ngân hàng n
ngoài, Ngân hàng trong n
khách hàng n
n
c
c s cam k t b o đ m kh n ng th c hi n ngh a v c a
c ngoài v i đ i tác là doanh nghi p Vi t Nam, ho c nh Ngân hàng
c ngoài cam k t b o đ m kh n ng th c hi n ngh a v c a khách hàng v i đ i
tác là doanh nghi p n
c ngoài và ch u trách nhi m hoàn tr thay s ti n b o lãnh
12
t
ng ng ngh a v ch a hoàn thành c a khách hàng khi khách hàng vi ph m cam
k t v i đ i tác/Bên nh n b o lãnh.
1.3 Các ch tiêuă đánhă giáă s phát tri n ho tă đ ng tín d ng tài tr xu t nh p
kh u
các NHTM
1.3.1 Quan ni m v phát tri n ho tăđ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u
Vi c phát tri n ho t đ ng tín d ng tài tr XNK có th th c hi n theo 2 cách:
+ Phát tri n ho t đ ng theo chi u r ng: Là vi c ngân hàng xâm nh p vào th
tr
ng m i đ m r ng ho t đ ng theo vùng đ a lý và đ i t
ng khách hàng.
+ Phát tri n ho t đ ng theo chi u sâu: Là vi c ngân hàng khai thác t t h n th
tr
ng hi n có, phân lo i th tr
ng đ th a mãn nhu c u ngày càng đa d ng c a
khách hàng. Vi c phát tri n theo chi u sâu có th th c hi n b ng cách đa d ng hóa
s n ph m tài tr . M t m t giúp ngân hàng có thêm nhi u s n ph m d ch v . M t
khác giúp ngân hàng nâng cao kh n ng c nh tranh, gi m r i ro trong ho t đ ng,
nâng cao t l thu nh p t d ch v phi tín d ng trên t ng thu nh p.
Có th đa d ng hóa ho t đ ng tài tr XNK theo nhi u chi u h
ng nh :
Hoàn thi n các d ch v hi n có v n i dung và hình th c.
Phát tri n d ch v m i t
ng đ i: Là d ch v m i đ i v i m t s ngân hàng,
nh ng không m i đ i v i m t s ngân hàng khác và th tr
m i theo ph
ng th c này th
ng. Phát tri n d ch v
ng chi phí nghiên c u d ch v không cao.
Phát tri n d ch v m i tuy t đ i: Là d ch v m i v i c NHTM và th tr
1.3.2 M t s ch tiêu ph n ánh s
phát tri n v s l
ng.
ng c a ho tă đ ng tín
d ng tài tr xu t nh p kh u
1.3.2.1 Doanh s tài tr xu t nh p kh u
Doanh s tài tr XNK là t ng giá tr các kho n tài tr mà ngân hàng đư cho
vay/cung ng trong m t th i k nh t đ nh. Nó ph n ánh m c đ phát tri n ho t đ ng
kinh doanh c a ngân hàng qua các k kinh doanh, bao g m:
Doanh s tài tr nh p kh u: là t ng doanh s cho vay thanh toán b ch ng t
nh p kh u.
Doanh s tài tr xu t kh u: bao g m doanh s cho vay tr
c/sau khi giao hàng
và doanh s chi t kh u b ch ng t xu t kh u.
Ngoài ra, doanh s giao d ch còn bao g m doanh s t ho t đ ng b o lãnh.
13
1.3.2.2 Doanh thu t ho tăđ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u
Doanh thu t ho t đ ng tín d ng tài tr XNK là m t trong nh ng ch tiêu quan
tr ng, có tính ch t đánh giá bao trùm trong các ch tiêu đ nh l
n ng sinh l i c a ho t đ ng. Ngu n thu này đ
ng. Nó ph n ánh kh
c c u thành t phí d ch v thanh
toán qu c t , phí mua bán ngo i t và lãi vay ngân hàng. Bên c nh ph n ánh tình
hình ho t đ ng tín d ng tài tr XNK, ch tiêu này còn ph n ánh chính sách phí c a
ngân hàng.
1.3.2.3ăD ăn các kho n tài tr quá h n
ây là d n các kho n tài tr NHTM đư cung ng cho khách hàng nh ng
khách hàng không có kh n ng tr n . Ch tiêu này ph n ánh ch t l
ng c a ho t
đ ng tài tr XNK. Các NHTM luôn chú ý ki m soát ch tiêu này b i d n quá h n
gia t ng cho th y ch t l
ng công tác th m đ nh trong ho t đ ng tín d ng tài tr
không t t c ng nh r i ro và nguy c t n th t cho NHTM là r t l n.
1.3.2.4ă
iăt
S l
ng và s l
ng khách hàng
ng khách hàng là t ng s các doanh nghi p XNK l a ch n, s d ng d ch
v tài tr XNK trong m t kho ng th i gian nh t đ nh th
S l
ng khách hàng đông đ o, đ i t
ng là m t n m.
ng khách hàng s d ng d ch v phong
phú đa d ng là m t tiêu chí th hi n s phát tri n c a ho t đ ng tín d ng tài tr
XNK.
1.3.3 M tăs ăch ătiêuăph năánhăs ăphátătri năv ăch tăl
ngăc aăho tăđ ngă tín
d ng tƠiătr ăxu tănh păkh u
1.3.3.1 S đaăd ng các lo i hình tín d ng tài tr xu t nh p kh u
Ho t đ ng tín d ng tài tr XNK đ
c chia thành nhi u lo i khác nhau. Theo
t ng cách phân chia, m i lo i hình có m c đích s d ng và h
t
ng t i nh ng đ i
ng riêng. Tuy nhiên, do kh n ng h n ch , nhi u ngân hàng m i ch t p trung vào
m ts đ it
ng nh t đ nh. S đa d ng v s n ph m th hi n s quan tâm trong vi c
phát tri n ho t đ ng tín d ng tài tr XNK c a ngân hàng đó. Danh m c các lo i hình
tài tr càng phong phú, ho t đ ng tín d ng tài tr XNK càng phát tri n và ng
1.3.3.2 M ngăl
M ng l
c l i.
iăngơnăhƠngăđ i lý
i ngân hàng đ i lý v a là nhân t tác đ ng đ n ho t đ ng tín d ng tài
tr XNK v a là ch tiêu đ đánh giá n ng l c v th và quan h c a NHTM trong
14
giao d ch qu c t . M t NHTM có m ng l
i quan h đ i lý r ng kh p s t o đi u
ki n thu n l i trong ho t đ ng tín d ng tài tr XNK.
1.3.3.3 Th ăt căgiaoăd ch
Th t c là m t trong các y u t khách hành r t quan tâm khi l a ch n ngân
hàng tài tr . N u th t c nhanh g n thì gi m b t nhi u th i gian c ng nh chi phí.
Bên c nh đó, ngân hàng v n c n đ m b o đúng quy trình nghi p v ch t ch đ m
b o an toàn trong ho t đ ng. Có v y, ho t đ ng tín d ng tài tr XNK m i th c s
phát tri n.
1.4 Các nhân t tácăđ ngăđ n ho tăđ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u
1.4.1 Các nhân t khách quan
1.4.1.1 Chính sách v xu t nh p kh u c aăNhƠăn
Ngày nay ho t đ ng ngo i th
ng đóng m t vai trò r t to l n trong n n kinh t
c a m i qu c gia. Nó giúp các qu c gia v
n ra th gi i bên c nh đó c ng ti m n
nh ng r i ro khá cao. Chính vì v y, m i qu c gia th
ngo i th
N
c
ng phù h p v i tình hình kinh t đ t n
ng đ a ra nh ng chính sách
c và th gi i.
c ta trong m i th i k phát tri n c ng có các chi n l
c và bi n pháp phát
tri n riêng nh m nâng cao hi u qu ho t đ ng này. Chính sách XNK c a Vi t Nam
bao g m: chính sách m t hàng, chính sách th tr
ng; chính sách thu ; chính sách t
giá; chính sách h tr đ u t , h tr giá; chính sách t do hoá và b o h m u d ch...
Các ngân hàng trong đi u ki n này c ng s m r ng ho t đ ng tín d ng tài tr XNK
đi đôi v i an toàn và hi u qu vì h u h t các d án, k ho ch s n xu t kinh doanh
XNK c a các doanh nghi p có đ
c đ nh h
ng t t t Chính ph - c s đ m b o
tính kh thi cao.
1.4.1.2ăMôiătr
ng kinh t , chính tr , xã h iătrongăvƠăngoƠiăn
- Nhân t kinh t : M t n n kinh t
d ng đ
c
n đ nh s t o đi u ki n thu n l i cho tín
c m r ng và đ t hi u qu cao và ng
c l i.
- Nhân t xã h i: Quan h tín d ng là s k t h p gi a ba nhân t : khách hàng,
ngân hàng và s tín nhi m. Trong đó s tín nhi m là c u n i m i quan h gi a ngân
hàng và khách hàng.
c bi t trong ho t đ ng tài tr XNK còn liên quan t i các m i
quan h xã h i mang tính qu c t r t cao, do v y tín nhi m là đi u ki n đ nâng cao
kh n ng m r ng tín d ng và mang l i hi u qu tín d ng nh mong mu n c a ngân
15
hàng và khách hàng.
- Nhân t chính tr , pháp lý: đây là nhân t đ c bi t quan tr ng đ i v i ho t
đ ng ngân hàng. Ch khi các ch th tham gia quan h tín d ng hi u bi t và tuân th
pháp lu t m t cách nghiêm ch nh thì quan h tín d ng m i đem l i l i ích cho c hai
và hi u qu tín d ng m i cao, đ a quy mô tín d ng ngày càng m r ng.
1.4.1.3ăN ngăl c c a doanh nghi p xu t nh p kh u
N ng l c c a doanh nghi p XNK đ
c đánh giá trên các ph
ng di n:
+ Kh n ng tài chính: Thông qua các h s v n t có, h s n , kh n ng sinh
l i... cho bi t ti m l c tài chính c a doanh nghi p có l n m nh hay không.
+ N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p: N u doanh nghi p ho t đ ng s n
xu t kinh doanh ngày càng phát tri n thì s có kh n ng hoàn tr v n vay ngân hàng
và t o l p quan h g n bó cùng phát tri n gi a ngân hàng và doanh nghi p.
+ Trình đ qu n lý và đ o đ c kinh doanh c a lưnh đ o doanh nghi p.
ây là
y u t quy t đ nh đ n s thành công hay th t b i c a m t doanh nghi p. Tình hình
kinh doanh cùng v i thái đ ý th c thanh toán c a doanh nghi p s thúc đ y hay
kìm hãm ho t đ ng tín d ng ngân hàng.
+ Chi n l
chi n l
c kinh doanh c a doanh nghi p: Ngân hàng luôn c n bi t chi ti t
c kinh doanh c a doanh nghi p, m c tiêu là giúp doanh nghi p có v n đ
s n xu t kinh doanh đem l i hi u qu , phù h p v i nhu c u tín d ng và th i h n c a
các kho n tín d ng đ doanh nghi p có kh n ng thu h i v n tr n ngân hàng. M t
khác kh n ng l p ph
c ng nh h
ng án kinh doanh kh thi th c t và có tính thuy t ph c cao
ng nhi u đ n quá trình ti p c n v n tín d ng ngân hàng.
1.4.2 Các nhân t ch quan
Kh n ng cung ng b t k s n ph m d ch v nào c a ngân hàng t t y u d a
vào chính s c m nh c a ngân hàng đó, nó đ
c đánh giá trên nhi u khía c nh:
+ Kh n ng huy đ ng v n c a ngân hàng: N u kh n ng huy đ ng v n t t thì
ngân hàng d ti p c n nh ng h p đ ng l n, mang l i hi u qu kinh doanh cao.
+ Quy mô các hình th c cho vay: N u các hình th c cho vay c a ngân hàng đa
d ng thì ch c ch n s thu hút đ
c nhi u khách hàng.
+ V n ng l c đi u hành kinh doanh: Th hi n
ph m d ch v , nh ng v n đ m b o an toàn, ch t ch .
vi c đa d ng và đ i m i s n
16
+ Trình đ nghi p v c a nhân viên ngân hàng: ây là m t nhân t quan tr ng
quy t đ nh hi u qu c a ho t đ ng tín d ng tài tr XNK.
òi h i cán b ph i có
trình đ chuyên môn cao, th c hi n t t quy trình c p tín d ng và có ngo i ng c n
thi t và am hi u v l nh v c thanh toán qu c t ầ đ có th v a h
khách hàng v a mang l i hi u qu công vi c đ ng th i tránh đ
ng d n t v n
c các r i ro.
Trên đây là nh ng nhân t chính tác đ ng t i ho t đ ng tín d ng tài tr XNK.
có th khai thác tri t đ nh ng tác đ ng tích c c và h n ch nh ng nh h
ng
tiêu c c c a các y u t nói trên, đòi h i các NHTM c n tìm hi u sâu và có s phân
tích khoa h c trên c s th c ti n ho t đ ng c a mình.
1.5 Bài h c kinh nghi m v tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a m t s NHTM
n
c ngoài t i Vi t Nam
1.5.1 Kinh nghi m c a HSBC
Ngày 01 tháng 01 n m 2009, NH TNHH m t thành viên HSBC (Vi t Nam)
chính th c đi vào ho t đ ng. Hi n t i HSBC là ngân hàng n
Vi t Nam xét v v n đ u t , m ng l
c ngoài l n nh t t i
i, ch ng lo i s n ph m, s l
ng nhân viên và
khách hàng. S n ph m tài tr XNK c a HSBC phong phú và đáp ng t t nhu c u
c a khách hàng mà các ngân hàng n i đ a còn b ng nh : d ch v thanh toán qu c
t tr c tuy n, chi t kh u hóa đ n xu t kh u thanh toán b ng ph
lãnh thanh toán tr tr
ng th c ghi s , b o
c, b o lãnh thanh toán thu nh p kh u/VAT.
HSBC có quy trình tài tr ch t ch và rõ ràng d a trên các tiêu chu n quy t c
qu c t và có tính chuyên nghi p r t cao, đ ng th i đ m b o tính h th ng ch t ch ,
minh b ch. HSBC có h th ng giám sát n i b đ
c thi t k theo h th ng d c t tr
s chính đ n các chi nhánh, tr c ti p do T ng giám đ c đi u hành và ch đ o. B
ph n giám sát t i chi nhánh làm vi c đ c l p v i giám đ c chi nhánh, do đó đ m b o
đ
c tính khách quan, hi u l c và hi u qu c a công tác này. Ngân hàng c ng có b
ph n chuyên trách h tr v lu t pháp trong ho t đ ng tài tr th
ng m i (TTTM)
qu c t , b o lưnhầ
1.5.2 Kinh nghi m c a CitiBank
Vi c tìm hi u và thu th p thông tin t khách hàng ti m n ng đ
c ngân hàng
r t chú tr ng và có k ho ch s n đón b ng vi c gia t ng l i ích, u đưi t d ch v
ngân hàng và th c hi n bán chéo s n ph m. Thông qua vi c th c hi n các chính
