quản trị tài chính công ty đa quốc gia-hình thành ,phát triển,sụp đổ của công ty ENRON VÀ WORLDCOM.pdf

KHOA KINH T
I HC QUC GIA TP.H CHÍ MINH
------------*-------------
MÔN QUN TR TÀI CHÍNH CÔNG TY A QUC GIA



















Ging viên hng dn: Ths Hunh Th Thúy Giang
TP. H CHÍ MINH
11/05/2009
ENRON & WORLDCOM

2
SINH VIÊN THC HIN

1. Võ Hoàng Anh K064020232
2. Nguyn Th Dim K064020244
3. Nguyn Hoàng Ái Liên K064020278
4. Phan Th Hà Linh K064020279
5. Phm Th Bo Long K064020281
6. Hunh Nh Ngc K064020302
7. Lê Quang Nh Ngc K064020303
8. Trn Th Nhn K064020305
9. Trn Th Kim Thanh K064020321
10. Lê ng Hoàng Th K064020336
11. Lê Th Ngc Thúy K064020344
12. Nguyn Th Thùy Trang K064020356











ENRON & WORLDCOM

3
MC LC
SINH VIÊN THC HIN.............................................................................................................. 2
I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIN CA ENRON VÀ WORLDCOM............... 4

1.Khái quát v lch s hinh thành và phát trin ca ENRON ..................................................... 4
2. Lch s hình thành và phát trin ca tp oàn Worldcom. ..................................................... 6
II. NGUYÊN NHÂN SP  CA ENRON VÀ WORLDCOM................................................ 8
1. Enron....................................................................................................................................... 9
1.1 S s!p " ca Enron: ........................................................................................................ 9
1.2 Hu qu:.......................................................................................................................... 12
2. WorldCom: ........................................................................................................................... 12
2.1 S s!p " ca WorldCom:.............................................................................................. 12
2.2 Hu qu:.......................................................................................................................... 13
3. K#t lun:................................................................................................................................ 14
L$I KT ....................................................................................................................................... 28
TÀI LIU THAM KH%O ............................................................................................................ 29
















ENRON & WORLDCOM

4
I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIN CA ENRON VÀ WORLDCOM

1.Khái quát v lch s hinh thành và phát trin ca ENRON
&c thành lp t' n(m 1985 trên c s) sáp nhp hai công ty Houston Natural Gas
và Internorth of Omaha, , m*t công ty chuyên v hi +t thiên nhiên ) Omaha thu*c bang
Nebraska (M,) và iu hành 59.200 km -ng +ng. Cái tên Enteron (ru*t) xu.t phát t' ý
t)ng cho r/ng ó là b* phn không th thi#u trong quá trình tiêu hóa. Nh- nh0ng quy
nh mi v t do hóa th tr-ng n(ng l&ng M, trong thp niên 90, h ã lt xác t' m*t
hãng làm (n m- nht thành tp oàn có th thay "i s cân b/ng trong l1nh v c kinh
doanh n(ng l&ng.
N(m 1989, Enron b2t u kinh doanh các mt hàng hi +t thiên nhiên. Trong
nhiu n(m, công ty tr) thành nhà kinh doanh -ng +ng và i3n n(ng ln nh.t B2c M,
và Anh Qu+c.
Lut chính sách n(ng l&ng n(m 1992 bu*c các công ty nh4 phi m) ca -ng
truyn ti i3n cho h3 th+ng phân ph+i ca Enron. Ngoài ra, Enron ki#m r.t nhiu tin t'
vi3c mua bán trên th tr-ng n(ng l&ng. Trên th c t#, h ch5 là nh0ng nhà buôn s2p x#p
h&p 6ng gi0a ng-i mua và bán r6i l.y tin hoa h6ng. Trong tay Enron, th tr-ng n(ng
l&ng ngang hàng vi m*t s u c tài chính. Hãng này ã xây d ng nh0ng nhà máy tr
giá hàng tri3u USD kh2p th# gii nhng ch5 s) h0u chúng khi giá n(ng l&ng lên ngôi,
khi gp khó kh(n thì bán ngay lp t7c.
Nh- hot *ng tài chính thun l&i, Vào n(m 1997, công ty b2t u m) r*ng phm
vi hot *ng b/ng vi3c sang kinh doanh các sn ph8m than á, gi.y và b*t gi.y, nh a,
kim loi và vin thông. Enron th-ng &c xem nh là trung tâm ca các cu*c cách
mng liên quan #n vin thông, Internet, s bãi b4 kim soát v n(ng l&ng, v.v.
Thành công áng k nh.t ca Enron là trong khong th-i gian t' n(m 1997 #n
n(m 2000. Trong khong th-i gian này, giá c" phi#u ca Enron t(ng t' di 20 USD lên
trên 80 USD. Cách ây

ENRON & WORLDCOM

5
m*t n(m, giá tr th tr-ng ca Enron t 70 t5 USD. L&i nhun ca công ty c9ng
t(ng r.t nhanh, t' 20 t5 USD trong n(m 1997 lên thành 101 t5 USD trong n(m 2000.
Tuy nhiên, trên con -ng phát trin và m) r*ng l1nh v c hot *ng, vi3c kinh
doanh ca Enron ngày càng mang thêm nhiu ri ro.
Trong vi3c kinh doanh vn chuyn qua h3 th+ng -ng +ng, c l&ng và giá u
"n nh. Nhng trong l1nh v c buôn bán khí +t và x(ng du, giá c dao *ng r.t mnh
6ng th-i s+ l&ng c9ng dao *ng do s7c ép cnh tranh.
T' n(m 1985 #n cu+i n(m 2001, giá c" phi#u ca công ty liên t!c t(ng lên. Cao
im là vào tháng 10/2001, giá c" phi#u ca công ty ã t(ng hn g.p ôi trong vòng ch5
m*t n(m.

Khng hong b2t u hi3n ra t' cu+i n(m 2001. Ngày 26/10/2001, công ty ln u
tiên th'a nhn ã l: hàng tr(m tri3u USD trong m*t quý. Ngay trong tháng 12 n(m ó,
công ty tuyên b+ phá sn, khi#n cho hàng nghìn ng-i b m.t vi3c làm và "xóa x"" tài
khon hu trí tr giá hàng t; USD ca các nhân viên.
Vi lch s ng2n ngi, Enron nhanh chóng tr) thành m*t công ty a qu+c gia hùng
mnh trong l1nh v c n(ng l&ng. Enron ã tr) thành công ty ln th7 by ca Hoa k và
có lúc là công ty n(ng l&ng hàng u th# gii. Công ty có hot *ng ) hn 40 qu+c gia
trên th# gii, bao g6m c Vi3t Nam. Enron có 7.500 nhân viên làm vi3c ti tòa nhà 50
tng ) trung tâm Houston. Mc dù vy tp oàn kh"ng l6 này vn ri vào tình trng b
phat sn. Nói v nguyên nhân gây nên s s!p " ca công ty a qu+c gia này ng-i ta
nh2c nhiu #n nh0ng sai lm trong qun lý tài chính.Trong quá trình phát trin, các iu
ki3n tài chính ca Enron d-ng nh không ch7ng minh cho s t(ng tr)ng v&t bc ca
công ty này. L&i nhun ca công ty ã t(ng hn n(m ln trong ch5 trong vòng b+n n(m,
t' 1997 #n 2000, phn ln là do Enron vào th-i im này ang phát trin nh là m*t
công ty kinh doanh. Tuy nhiên, vào quý III n(m ngoái, công ty l: 638 tri3u USD, ch y#u
là do các chi phí k# toán. u tháng 11, giá c" phi#u ca Enron gim xu+ng di 10
USD, sau khi có nh0ng thông tin cho th.y công ty ang tìm ki#m ngu6n tài chính  cng

c+ lòng tin ca các nhà u t và ti#p t!c gim mnh cho #n u tháng 12 này.
ENRON & WORLDCOM

6
Chính s bí him v tài chính ca Enron là c*i ngu6n cho s s!p " ca công ty
này. Ngoài nh0ng gian ln liên quan #n k# toán và s sa thi liên ti#p các lãnh o cao
c.p ca công ty, vi3c dành hàng tr(m tri3u USD cho các quan ch7c và nhân viên mua c"
phi#u hay ch7ng khoán vi giá c bi3t là m*t nguyên nhân không kém phn quan trng.
Nh0ng d án này m2c n& hàng t5 USD nhng không th.y a ra trong báo cáo tài chính
ca công ty này. Trong báo cáo tài chính cu+i cùng ca mình, Enron m2c n& m*t khon
tin là 10,5 t5 USD .

2. Lch s hình thành và phát trin ca tp oàn Worldcom.

nh nh ca Enron
1985

2001

10/2001

12/2001

2004


1/2006

5/2006
Enron c nh lp

Enron l638 triu trong ba

y ban chng n bt u iu tra

Enron v n, xin phá sn

Cu m c i  nh Andrew Fastow n m!i

n"m #

Bt u $%&'t x(Enron

Hai ông Skilling $Lay bk)t ti gian ln $mc n
*+c tuyên $o ng 10/2006
ENRON & WORLDCOM

7
Tp oàn vin thông WorldCom t'ng là m*t trong nh0ng tp oàn vin thông ln
nh.t nc M, 7ng u là c u T"ng Giám +c Bernard Ebbers, giám +c tài chính là ông
Scott Sullivan, giám +c ph! trách kim toán là ông Buford Yates Jr
Các c*t m+c trong lch s hình thành ca tp oàn này có th tóm t2t s l&c nh
sau.

1983: Hai thng nhân Murray Waldron và William Rector phác tho m*t k#
hoch nh/m thành lp m*t công ty i3n thoi -ng dài có tên LDDS (Long-Distance
Discount Service).
1985: Nhà u t Bernard Ebbers tr) thành T"ng giám +c iu hành LDDS.
1989: LDDS n"i danh nh- v! mua Advantage Companies Inc.
1992: LDDS sáp nhp trong m*t th4a thun trao "i c" phi#u vi công ty dch v!
i3n thoi -ng dài giá r< Advanced Telecommunications Corp.
1993: LDDS mua các công ty i3n thoi -ng dài Resurgens Communications
Group Inc và Metromedia Communications Corp. trong m*t th4a thun trao "i c" phi#u
và tin mt gi0a 3 bên, to ra mng i3n thoi -ng dài ln th7 4 ) M,.
1994: LDDS mua mng vin thông n*i a và qu+c t# IDB Communications
Group Inc. theo m*t th4a thun trao "i c" phi#u.
1995: LDDS mua công ty truyn d0 li3u và thoi Williams Telecommunications
Group Inc. (WilTel) vi giá 2,5 t; USD b/ng tin mt và "i tên thành WorldCom Inc.
1996: WorldCom sáp nhp vi MFS Communications Company Inc. (MFS), s)

h0u các c s) truy cp mng a phng qua các mng cáp quang k, thut s+ ) trong và
xung quanh các thành ph+ ln ca M, và châu Âu, c9ng nh UUNet Technologies Inc.,
m*t hãng cung c.p dch v! truy cp Internet cho các doanh nghi3p.
1998: WorldCom hoàn t.t 3 v! h&p nh.t: vi MCI Communications Corp. (40 t;
USD) -v! ln nh.t trong lch s vào th-i im ó, Brooks Fiber Properties Inc. (1,2 t;
USD) và CompuServe Corp (1,3 t; USD).
1999: WorldCom và Sprint Corp. 6ng ý sáp nhp.
ENRON & WORLDCOM

8
22/7/2002 Worldcom n*p n xin phá sn. ây là v! phá sn ln th7 hai trong
lch s nc M,. Trc khi phá sn, t"ng tài sn ca WorldCom là 104 t; USD, nhng
ang gánh chu khon n& kh"ng l6 30 t; USD. Khong 17.000 nhân viên b sa thi sau v!
phá sn này. . Sau khi chính th7c tuyên b+ phá sn, Worldcom ã "i tên thành MCI.
Nh0ng gian ln tài chính ca Worldcom &c a ra ánh sáng cha y m*t n(m
sau vi3c Enron phá sn do nh0ng scandal tài chính hàng ch!c t; USD. V! vi3c ca
Worldcom và Enron &c ánh giá là hai v! phá sn ln nh.t trong lch s nc M,.
Tìm hiu v nguyên nhân dn #n s sup " ca tp oàn Worldcom chúng ta th.y
có nhiu im tng 6ng vi nguyên nhân phá sn ca tp oàn n(ng l&ng Enron.
Trong khi nh0ng gian ln ti Enron liên quan ti các th thut k# toán tinh vi thì ti
Worlcom các gian ln din ra r.t n gin. Worldcom khi ó ã t(ng gi mo các ch5 s+
k# toán hi3n hành và b4 i các s+ li3u v v+n theo th-i gian mà nh= ra phi công b+ công
khai. V bn ch.t, Worlcom ã chuyn dch m*t lot các con s+ t' c*t này sang c*t khác
trong báo cáo tài chính.  hiu rõ hn v nh0ng nguyên nhân này chung ta hãy cùng i
sâu vào phân tích ) phn di ây.


II. NGUYÊN NHÂN SP  CA ENRON VÀ WORLDCOM

M*t c ch# qun tr công ty t+t s= là l-i chào m-i h0u hi3u nh.t +i vi nhà u t

khi quy#t nh u t vào doanh nghi3p.
C ch# qun tr công ty (Corporate Governance)  cp ch y#u #n m+i quan h3
gi0a “b* ba” H*i 6ng qun tr (HQT), Ban Giám +c (BG) và các c" ông. Làm sao
 m+i quan h3 này luôn bn v0ng là câu h4i mà hu h#t doanh nghi3p ang mu+n xã h*i
hoá công ty ) m*t tm cao mi t ra. M*t HQT nhi3t tâm, m*t BG có tài hay m*t
Ban kim soát và Kim toán trung th c?
S s!p " ca các tp oàn nc ngoài nh WorldCom, Enron và s c+ tài chính
ca các doanh nghi3p trong nc trong nh0ng n(m gn ây là minh ch7ng cho s y#u
ENRON & WORLDCOM

9
kém ca BG. Vi3c BG c.p cao gây áp l c ln lên các nhà qun lý c.p trung và kim
toán viên ã góp phn kéo Enron, WorldCom xu+ng v c th>m.
1. Enron
1.1 S sp  ca Enron:
Giá c" phi#u ca Enron lên #n 5nh cao 90 USD vào tháng 8/2000. M*t n(m sau
ó, vào tháng 10/2001 công ty thông báo l: 638 tri3u USD trong quý 3/2001 và giá tr
v+n c" ông gim 1,2 t5 USD. B7c màn b2t u &c hé m).
Tháng 11/2001 giá c" phi#u ca công ty t!t xu+ng di 1 USD. Tháng 12/2001
công ty tuyên b+ tình trng có th phá sn và cho ngh5 vi3c hàng ngàn nhân viên.
S s!p " ca Enron &c gii thích b)i các nguyên nhân ch y#u sau:
• S lm d!ng các SPE (Special Purpose Entity- công ty con).
Tuy s+ l&ng các SPE ã t(ng lên trong nhiu n(m qua, các chuyên gia cho là m*t
công ty có #n b+n hay n(m +i tác nh vy ã là quá nhiu. Vào th-i im s!p ",
Enron có #n 900 SPE, hu h#t t ) các nc u ãi thu# hay d dãi v lut k# toán. C
h3 th+ng che gi.u l: lãi và ri ro, phóng i l&i nhun và tài sn.
Enron s d!ng nh0ng SPE này  thao túng các báo cáo tài chính, che gi.u các
nhà u t nh0ng thông tin l= ra phi công b+; khai thác các khác bi3t v lut k# toán tài
chính c9ng nh lut k# toán thu#, b)i l= m*t công ty có th m) ra m*t hay nhiu công ty
con “di bóng” ca mình. Công ty con d a uy công ty m  &c vay v+n,  th2ng

thu,  xây d ng thng hi3u. Công ty m s d!ng công ty con  huy *ng v+n, 
h7ng chu nh0ng h&p 6ng y ri ro,  gi.u bt nh0ng trách nhi3m n& ca mình, làm
cho báo cáo tài chính “p =” hn... Ngay c nh0ng h&p 6ng mua i bán li gi0a m và
con c9ng to ra doanh thu và l&i nhun  báo cáo.
N& ca công ty con: Dù cho ch5 có r.t ít v+n ch s) h0u, các SPE có th vay ngân
hàng do hai lý do. Th7 nh.t, các ch n& tin t)ng là Enron ã ký h&p 6ng s d!ng tài
sn ca SPE nên hot *ng ca SPE &c bo m. Th7 hai, h tin là Enron ã bo lãnh
ri ro cho các khon vay ca SPE.
ENRON & WORLDCOM

10
N& ca Enron: Bn thân Enron c9ng i vay  phát trin m) r*ng, nhng m*t
công ty không th vay quá nhiu do các iu khon hn ch# ca ch n&. Enron ã sáng
to ra m*t xo thut h&p pháp trong ó Enron, SPE, và công ty JP-Morgan ã dùng các
h&p 6ng hoán chuyn làm cho n& dài hn &c th hi3n trên bng cân +i nh “trách
nhi3m ch7ng khoán”.
Th"i ph6ng doanh thu và l&i nhun: Enron bán tài sn cho các SPE vi giá ã
&c th"i ph6ng lên  to ra l&i nhun gi to. Công ty c9ng mua qua bán li vi SPE 
t(ng doanh s+ và gim bt m7c * dao *ng ca l&i nhun.
Che gi.u thua l:: Tuy #n quý 3/2001 công ty mi báo cáo l:, nhng th c ch.t l:
ã phát sinh t' các n(m trc. c bi3t là vào cu*c khng hong nhiên li3u n(m 2000,
khi giá nhiên li3u th# gii lên cao nhng Enron vn phi bán ra vi giá c+ nh theo các
h&p 6ng ã ký trc. Công ty ã dùng các th thut h&p 6ng  chuyn nh0ng khon l:
này sang các SPE. Tuy nhiên khi các SPE thua l: thì tr giá c" phn ca Enron trong SPE
gim xu+ng di m7c t+i thiu 3% theo yêu cu. Vi3c Enron phi h&p nh.t tình hình tài
chính ca SPE vào báo cáo tài chính ca công ty m gây ra hai tác *ng: n& ca công ty
m t(ng lên và l&i nhun ca công ty m gim xu+ng.
Phn 7ng dây chuyn: Enron c9ng cho các SPE “vay” các c" phi#u ca mình, khi
giá c" phi#u ca Enron gim xu+ng, tài sn ca các SPE ti#p t!c gim xu+ng và ti#p t!c
vi phm quy nh v 3% #n m7c phi h&p nh.t vào báo cáo ca Enron.

• S c.u k#t không minh bch ca Enron vi các “th# l c ngm”
Toàn b* hot *ng ca Enron u &c d a trên s thi#t k# và vn hành ca iu
mà nhiu nhà phân tích t tên là “nh0ng liên minh ma quái”. M*t mng li ch/ng cht
quan h3 gi0a Enron, Nhà Tr2ng, Công ty kim toán Arthur Andersen (m*t trong “ng9 i
gia” kim toán ca M,), các công ty phân tích ch7ng khoán, ngân hàng u t và Công ty
lut ti ph+ Wall ã giúp cho Enron th"i ph6ng &c uy tín ca mình.
ó là s liên minh m- ám gi0a quyn l c tài chính và quyn l c chính tr, Nhà
Tr2ng th'a nhn nh0ng liên h3 cht ch= gi0a T"ng giám +c iu hành Kenneth Lay vi
nhiu thành viên n*i các ca T"ng th+ng Bush. Rõ ràng Nhà Tr2ng bi#t trc vi3c Enron
ENRON & WORLDCOM

11
s2p rt xu+ng b- v c th>m nhng li c+ tình pht l-, không làm gì  bo v3 nhân viên
và c" ông ca công ty.
Ngân hàng CIBC (Canadian Imperial Bank of Commerce) là m*t trong nh0ng th#
l c ngm nh vy. Mi ây, tp oàn ngân hàng này ã ch.p nhn b4 ra 80 tri3u USD 
dàn x#p các khon chi phí ca hãng liên quan #n vi3c s!p " ca Enron, và giúp Enron
l'a d+i các nhà u t thông qua m*t dãy các giao dch trong báo cáo tài chính vi c.u
trúc ph7c tp trong m*t vài n(m trc khi Enron phá sn.
• Nh0ng gian ln k# toán c c kì nghiêm trng.
ây là nguyên nhân ch y#u dn #n s s!p " ca Enron, quan h3 gi0a Enron và
Công ty kim toán/t v.n Arthur Andersen c9ng ã bi#n m*t công ty thua l: tr) thành
m*t công ty ang (n nên làm ra. Arthur Andersen ã nh2m m2t làm ng trc nhiu th
thut tài chính ca Enron, có th d dàng b phát hi3n n#u Arthur Andersen không vì
nh0ng h&p 6ng t v.n u t béo b) có tính ch.t mua chu*c ca Enron mà b m.t i
tính ch.t *c lp ca m*t công ty kim toán có ti#ng. R6i các công ty phân tích ch7ng
khoán và ngân hàng u t ) ph+ Wall cho #n tn lúc tan cu*c vn khuyên các nhà u
t mua c" phi#u ca Enron. K#t qu là Enron ã to &c m*t danh ti#ng nh c6n trong
khi v th c ch.t ang thua l: nng.
Thêm vào ó, lãnh o Enron ã không chu 7ng ) l1nh v c sn xu.t và buôn

bán n(ng l&ng mà li nhy sang nh0ng l1nh v c dch v! tài chính trong ngành n(ng
l&ng. ây là l1nh v c kinh doanh y mo him và cn r.t nhiu v+n.  che gi.u vi3c
công ty ã vay quá kh n(ng chi tr, lãnh o Enron ã l&i d!ng k= h) lut pháp  lp ra
các công ty con ma không khai báo tài chính (off-balance-sheet partnerships). B/ng cách
này, Enron v'a không phi công khai các khon vay lãi v'a che gi.u &c nh0ng khon
l: v+n khi các công ty con làm (n thua l:. K#t qu là “Enron m” ã th"i ph6ng l&i nhun
ca mình và giá c" phi#u ca công ty c9ng theo ó t(ng lên vun vút. Nhng khi vi3c gian
ln tài chính không th kéo dài &c n0a, Enron ành phi thông báo chính th7c r/ng t'
n(m 1997 Enron không nh0ng không sinh l&i mà còn thua l: trên 500 tri3u USD. Khi
thông tin này lt ra ngoài, th-i kh2c “báo t” ca Enron ã ti.