Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tật cong vẹo cột sống ở lứa tuổi học đường tại quận 7 TPHCM

B

TR

NGă

GIÁO D CăVÀă ÀOăT O

I H C KINH T THÀNH PH

H

CHÍ MINH

  

LÊ TH PH

PHÂN TÍCH CÁC Y U T
CONG V O C T S NG

NGăDUNG

NHăH

NGă

L A TU I H Că

T I QU N 7-TPHCM

LU NăV NăTH CăS ăKINHăT

THÀNH PH H CHÍ MINH-N Mă2015

NT T
NG


B

TR

NGă

GIÁO D CăVÀă ÀOăT O

I H C KINH T THÀNH PH

H

CHÍ MINH

  

LÊ TH PH

PHÂN TÍCH CÁC Y U T
CONG V O C T S NG

NGăDUNG

NHăH

NGă

NT T

L A TU I H Că

NG

T I QU N 7-TPHCM
CHUYÊN NGÀNH: KINH T PHÁT TRI N
MÃ S : 60310105

LU NăV NăTH CăS ăKINHăT
NG

IăH

NG D N KHOA H C

PGS.TS.BS.V ăTH QU H

THÀNH PH H CHÍ MINH-N Mă2015

NG


L IăCAMă OAN

Tôi tên: Lê Th Ph

ngăDung

Là h c viên cao h c l p Th căs ăKinhăt và Qu n tr S c kh e, khóa 2013-2015
c a Khoa Kinh t Phát tri n,ătr

ngă

i h c Kinh t Thành ph H Chí Minh.

TôiăxinăcamăđoanăđơyălƠăph n nghiên c u do tôi th c hi n. Các s li u, k t lu n
nghiên c u trình bày trong lu nă v nă nƠyă lƠă trungă th că vƠă ch aă đ

c công b

nghiên c u khác.
Tôi xin ch u trách nhi m v nghiên c u c a mình.

H c viên

Lê Th Ph

ngăDung

các


M CL C
TRANG PH BÌA

L IăCAMă OAN
M CL C
DANH M C CÁC B NG
DANH M C CÁC HÌNH
DANH M C CH
CH

VI T T T

NGă1:ăT NG QUAN .......................................................................................... 1
1.1. V năđ nghiên c u: ................................................................................ 1
1.2. M c tiêu nghiên c u ............................................................................. 4
1.2.1. M c tiêu t ng quát. ........................................................................... 4
1.2.2. M c tiêu c th : ................................................................................ 4
1.3.
1.4. Ph

iăt

ng và ph m vi nghiên c u: ....................................................... 4
ngăphápănghiênăc u ....................................................................... 4

1.5. K t c u c a báo cáo nghiên c u ............................................................ 5
CH

NGă2:ăC ăS LÝ LU N VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C U .................................. 7
2.1. C ăs lý thuy t v v năđ nghiên c u ................................................... 7
2.1.1. Gi i thi uăs ăl

c v Qu n 7 ............................................................ 7

2.1.2. Khái ni m v b nh cong v o c t s ng: ........................................... 10
2.1.3. Phân lo i b nh cong v o c t s ng .................................................. ..12
2.1.4. D u hi u b nh cong v o c t s ng: ................................................. 12
2.1.5. Tác h i c a b nh cong v o c t s ng: ............................................... 13
2.1.6. Bi n pháp phòng ch ng b nh cong v o c t s ng............................. 14
2.1.7. nhăh

ng c a các y u t nhân ch ng h c,ăhƠnhăviăđ n t l

m c b nh cong v o c t s ng ...................................................................... 16
2.2. L

c s các nghiên c u có liên quan.................................................... 22

2.2.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i................................................... 22


2.2.2. Nghiên c u b nh cong v o c t s ng t i Vi t Nam ............................. 24
2.3. C ăs lý thuy t mô hình nghiên c u ........................................................ 26
2.3.1. Tìm hi u v hành vi s c kho .............................................................. 26
2.3.2..Mô hình ni m tin s c kho -HBM ....................................................... 30
2.3.3. Mô hình nghiên c u đ xu t ................................................................ 32
CH

NGă3:ăTHI T K NGHIÊN C U ...................................................................... 33
3.1. Ph

ngăphápănghiênăc u .................................................................... 33

3.2. Thi t k nghiên c u............................................................................. 35
3..3. Cách tính c m u ................................................................................ 39
3.4. Ph

ngăphápăthu th p và x lý s li u................................................ 40

3.4.1.ăPh

ngăphápăkhámăphátăhi n b nh cong v o c t s ng .................. 42

3.4.2. Ph

ngăphápăđi uătraăb ngăphi uăph ng v n................................. 45

3.4.3. Ph

ngăphápăđi uătraăb ngăph ngăv nătr căti p ............................ 46

3.4.4. Ph

ngăphápăquanăsátătr căti p. ..................................................... 46

3.4.5. Ph

ngăphápăx ălýăs ăli u. ............................................................ 46

3.5.

ánhăgiáăv d t t cong v o c t s ng ................................................... 47

3.5.1. Khám, phát hi n các ki u cong v o c t s ng .................................. 47
3.5.2. So sánh các ch tiêu v cong v o c t s ng ..................................... 47
3.5.3. D t t cong v o c t s ng và m t s y u t liên quan ...................... 47
CH

NG 4: K T QU NGHIÊN C U- TH O LU N ............................................. 48
4.1. T l cong v o c t s ng........................................................................ 48
4.2. M i quan h gi a t t cong v o c t s ng và m t s y u t
gây nhăh

ng .............................................................................................. 50

4.2.1. M i quan h gi a cong v o c t s ngăvƠăt ăth ng i vi t ............... 50
4.2.2. M i quan h gi a cong v o c t s ng và vi c mang xách n ng ..... 51
4.2.3. M i quan h gi a cong v o c t s ng và các lo i c p h c sinh ...... 52
4.2.4. M i quan h gi a cong v o c t s ng và các ki u ch vi t ............ 53


4.2.5. M i quan h gi a cong v o c t s ng và vi c luy n t p
th d c th thao ......................................................................................... 54
4.2.6. M i quan h gi a cong v o c t s ng và t ăth đ c sách

nhà .... 55

4.2.7. M i quan h gi a cong v o c t s ng và các thói quen sai ............ 56
4.2.8. M i quan h gi a cong v o c t s ng và gi i tính .......................... 57
CH

NGă5:ăK T LU N VÀ KI N NGH .................................................................. 58
5.1.

K t lu n: ............................................................................................ 58

5.2.

Ki n ngh : .......................................................................................... 59

5.3.

H n ch c a đ tài ............................................................................. 60

TÀI LI U THAM KH O
PH L C


DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1: T ng s tr
tr

ng h c, h c sinh, giáo viên, cán b làm công tác y t trong các

ng h c t i Q7

B ngă4.1:ăB ngăt ăl ăcongăv oăc tăs ngătheoăc păh c.
B ngă4.2:ăB ngăt ăl ăcácăki uăcongăv oăc tăs ng.
B ngă4.3:ăB ngăth ăhi năquanăh ăgi aăt tăcongăv oăc tăs ngăvƠăt ăth ăng iăvi tăc aăh că
sinh.
B ngă4.4:ăB ngăth ăhi năm iăquanăh ăgi aăcongăv oăc tăs ngăvƠăvi cămangăxáchăn ng
B ngă4.5:ăB ngăth ăhi năm iăquanăh ăgi aăcongăv oăc tăs ngăvƠălo iăc păh căsinh.
B ngă4.6ă:ăB ngăth ăhi năm iăquanăh ăgi aă congăv oăc tăs ngăvƠăki uăch ăvi t.

B ngă4.7:ăB ngăth ăhi năm iăquanăh ăgi a congăv oăc tăs ngă vƠăvi căluy năt păTDTT
B ngă4.8:ăB ngăăth ăhi năm iăquanăh ăgi aăcongăv oăc tăs ngăvƠăt ăth ăđ căsáchă ănhƠ.
B ngă4.9:ăB ngăăth ăhi năm iăquanăh ăgi aăcongăv oăc tăs ngăvƠăcácăthóiăquenăsaiă.
B ngăă4.10:ăB ngăăth ăhi năm iăquanăh ăgi aăcongăv oăc tăs ngăvƠăgi iătính


DANH M C CÁC HÌNH
Hình 2.1:ăS ăđ quy ho ch không gian Q7-TPHCM
Hình 2.2: Bi uăđ tình hình dân s t iăQ7ăn mă2011
Hình 2.3: Haiămôăph ngăc aăt ăth ăng iăth
Hình 2.4:Hai lo i hình th th

ngăg p

ng g p c a v o c t s ng

Hình 2.5: M t s nguyên nhân cong v o c t s ng
Hình 2.6: Nh ng y u t

nhăh

ngăđ n hành vi s c kho

Hình 2.7: Mô hình ni m tin s c kh e (Glanz , 2008)
Hình 2.8: Mô hình nghiên c u v các y u t
h căđ

ngăđ

c đ xu t

nhăh

ngăđ n t t cong v o c t s ng

tr


DANHăM CăCH ăVI TăT T
KCX

Khuăch ăxu t

GDTX

Giáoăd căth

GD& T

Giáoăd căvƠăđƠoăt o

QLSK

Qu nălýăs căkho

ngăxuyên

TTYTDPQ7 TrungătơmăYăt ăD ăphòngăQu nă7
UBNDQ7

U ăbanănhơnădơnăQu nă7

YTTH

Yăt ătr

YTH

Yăt ăh căđ

CBCNV

Cánăb ăcôngănhơnăviên

HS

H căsinh

TH

Ti uăh c

THCS

Trungăh căc ăs ă

THPT

Trungăh căph ăthôngă

CVCS

Congăv oăc tăs ng

BDCS

Bi năd ngăc tăs ng

Ct

Congăhìnhăch ăCăthu n

Cn

Congăhìnhăch ăCăng

St

Congăhìnhăch ăSăthu n

Sn

Congăhìnhăch ăSăng

TDTT

Th ăd căth ăthao

ngăh c
ng

c
c


1

CH

NGă1:ăT NG QUAN

V năđ nghiên c u:

1.1.

S căkho ălƠăv năquýănh tăc aăconăng

i,ăcóăđ yăđ ăs căkho ,ăconăng

iăm iăcóă

ni măvuiăvƠăh nhăphúcăth tăs ,ăđ tăbi tălƠă ăxƣăh iăv năminhăthìăv năđ ăs căkho ăcƠngă
đ

că uătiênăhƠngăđ u.ă

tăđ

căs căkho ăt tălƠăm tătrongănh ngăm cătiêuăquanătr ngă

c aăgiáoăd cătoƠnădi năh căsinh,ăsinhăviênătrongătr
và giáo d c s c kh e cho m iăng

i,ăđ c bi t h c sinh t iăcácătr

tâm l n c a m iăgiaăđìnhăvƠătoƠnăxƣăh i. H căsinhăn
l aătu iătr ăt

ngălaiăc aăđ tăn

kho ăc aădơnăt cămaiăsau.ăTr

ngăh căcácăc p. Ch măsóc, b o v
cătaăchi mătrênăữădơnăs ,ăthu că

c.ăVìăth ăs căkho ăc aăh căsinhăhômănayăchínhălƠăs că
ngăh călƠăngôiănhƠăchungăc aăh căsinh.ăH ngăngƠyăcácă

emăh căt p,ărènăluy năvuiăch i,ăgi iătríă ăđó.ăDoăv y,ămôiătr
tr ng,ănóăs ă nhăh

ng h c là m i quan

ngăh că t păh tăs căquană

ngătr căti păđ năs căkho ăth ăch t,ătinhăth năvƠăh căt p,ăc ngănh ăcóă

th ăgópăph nănơngăcaoăho căgơyăt năh iăđ năs căkho ăh căsinh. S c kh e c a tr em có
m tăýăngh aăđ c bi t quan tr ngăđ i v i s b n v ng c aăđ tăn

c và s t n vong c a

dân t c. N u tr em ngày hôm nay có s c kh e không t t, g y gò, m y u, b nh t t... thì
đóăs là m t d u hi u không t tăđ p và nhăh

ngăđ n ngu n nhân l c mai sau cho Qu c

gia và dân t c. H c sinh ng i trên gh nhƠătr

ng ngày hôm nay s là nh ng ông b , bà

m trongăt

ngălai.ăNh ngăgìăcácăemăcóăđ

cătrongăt

ngălaiăv s c kh e, tri th c, tình

c m,ăđ oăđ căđ u kh i hành t ngày hôm nay.
Trongă nhi uă n mă qua,ă v nă đ ă s că kho ă h că sinhă ch aă đ
Công tác y t ătrongăcácătr
cánăb ăyăt ănhƠătr

căquană tơmă đúngă m c.ă

ngăh căv năcònăt năt iănhi uăkhóăkh n,ăb tăc p.ăM ngăl

ngăcònăthi uăv ăs ăl

ng,ăch aăđ măb oăch tăl

iă

ng,ăđi uăki năgiáoă

d căvƠăch măsócăs căkho ăchoăh căsinhăch aăđ măb oădoăthi uăc ăs ăv tăch t,ătrangăthi tă
b ăvƠăkinhăphíăho tăđ ng.ăCácăkhóăkh n,ăt năt iănêuătrênăđƣăd năđ nătìnhătr ngăs căkho ă
h căsinhăcóăph năgi măsút,ăgiaăt ngăm tăs ăb nh,ăt tăh căđ

ng.

căbi tătrongăgiaiăđo nă

hi nănayătìnhătr ngăd yăthêm,ăh căthêmătrƠnălanălƠmăchoăh căsinhăph iăd năh tăs căl căvƠ


2

th iăgianăvƠoăh căt p,ăm tăd năđiăquy năđ
nhăh

căvuiăch i,ăgi iătrí.ăChínhănh ngăđi uănƠyăđƣă

ngăkhôngănh ăt iăs căkho ăc aăh căsinh. V năđ y t h căđ

ng t iăcácătr

ng

h căvƠăgiaăđìnhălƠănh ng y u t cóătácăđ ng r t to l n và tr c ti păđ n tình hình s c kh e
h c sinh,ăđ c bi t là các b nhănh ăc n th và cong v o c t s ng là hai b nh chính trong
tr

ng h c, chúng có m i liên quan ch t ch v i quá trình h c t p c a h c sinh. Ápăl că

h căt păđ iăv iătr ăemăngƠyăcƠngăl n,ăc ăs ăv tăch tăcácătr
ch tă l

ngăh căch aăđ măb oăv ă

ngă vƠă tiêuă chu n,ă thi uă th nă (nh tă lƠă vùngă mi nă núi,ă vùngă sơu,ă vùngă xa),ă th iă

gianăh căt p,ăngh ăng iăkhôngăh pălý,...ăgơyă nhăh

ngăl năt iăs căkh e,ălƠmăgi măkh ă

n ngăh căt păc aătr ăvƠălƠănguyênănhơnăngƠyăcƠngăgiaăt ngăcácăb nhăh căđ

ng,ănh tălƠ

c năth ăvƠăcongăv oăc tăs ng. (Ngu n: B ăYăt ,ăV ăYăt ăd ăphòng, 1998)
V o c t s ngăth

ng xu t hi n

tu i h căđ

ng và phát tri n r t nhanh

10-16ătrongăgiaiăđo n c t s ng phát tri n nhanh. V o c t s ng n uăkhôngăđ
và ch a tr

l a tu i

c phát hi n

tu iăđangăphátătri n có th d năđ n b d d ng tr m tr ng, nhăh

ng x u

đ n th hình và có th làm gi m tu i th . Ngoài nguyên nhân do b nh t t, tai n n, còi
x

ng,ăsuyădinhăd

ng...ch chi m m t t l r t nh , nguyên nhân ch y u c a cong v o

c t s ng h c sinh là do m c ph i trong quá trình h c t p, sinh ho tănh ăbƠnăgh thi u,
kíchăth

c không phù h p, s p x păkhôngăđúngăquyăcách,ălaoăđ ng n ng quá s m,ăt ăth

b gòăbóănh ăgánhăvác,ăđ i, cõng ho c b nách em nh ;ăđeoăc p sách quá n ng, không
đ u 2 bên...; t ă th sai, nghiêng v o trong quá trình h c t p, sinh ho t, rèn luy n, lao
đ ng...Th că tr ngă congă v oă c tă s ngă c ngă đangă cóă xuă h
Nguyênănhơnădoăđ ăcongăc tăs ngăc aătr ănh ăh năc aăng

ngă giaă t ngă trongă h că sinh.ă
iăl n.ă

ăm măd o,ălinhăho tă

c tăs ngăl n h n.ăVìăv y,ăkhiătr ăh căt p,ăsinhăho t,ăn uăt ăth ăkhôngăđúng,ăc tăs ngăd ă
m căcácăt tăkhóăch aănh :ăCongăl ngă(đo năc tăs ngăng căquáăcongăl i);ăv oăl ngă(đo nă
c tăs ngăng căcongăsangăhaiăbên)ăvƠă

năl ngă(đo năc tăs ngăth tăl ngă

Congăv o c tăs ngăgơyăl chătr ngătơmăc ăth ,ă nhăh
c ngă cóă th ă nhă h

năraătr

c).ă

ngăđ năho tăđ ngăc aătim,ăph i,ă

ngă đ nă s ă phátă tri nă c aă khungă ch u...ă N uă m că b nhă n ngă mƠă


3

khôngăđ

căđi uătr ăcóăth ăd năđ năr iălo năth ăch t,ăcácăh iăch ngăviêmănhi m,ăr iălo nă

ch căn ngătu năhoƠn,ăhôăh p. (Ngu n : Tr n Th Mùi, 2006. )
T ă l ăh căsinhă Vi tăNamăb ă m căb nhăcongă v oăc tăs ngăchi măt ăl ăt ă15ăđ nă
25%.ăNguyênănhơnălƠăkíchăth

căbƠnăgh ăkhôngăphùăh păv iăchi uăcaoăh căsinh,ăt ăth ă

ng i,ămangăvácăn ng.ăT ăl ăchungătrongăđ ătu iăh căsinhă ăHƠăN i b ăcongăv oăc tăs ngă
n mă2004-2005ălƠă18,9%,ăđ nănayăđƣăt ngălênătrênă20%.ă ángăl uăý,ăh căsinhăcƠngăl pă
trênăcƠngăb ăcongăv oăc tăs ngănhi uăh n,ăc ăth ăkh iă1ălƠă17%,ăkh iă5ălƠă17,6%,ăkh iă9ă
là 22,2%. Hi nănay,ăh căsinhăti uăh căph iămangăquáănhi uăsách.ăTrongăkhiăquyăđ nhăv iă
40ăkgătr ngăl

ngăc ăth ,ăthìăch ănênămangăt

ngăđ

n ngă25kgăph iăđeoăc păt iă4kg.ăNgoƠiăra,ătr ăth

ngă1/10,ăthìănhi uăh căsinhăti uăh că

ngăthíchăxemătivi,ăch iămáyătính...ăsauă

gi ăh cănênăkhôngăcóăth iăgianăvuiăch iăgi iătrí,ăho tăđ ngăc ăb p, th ăd c,ăth ăthao,ăgơyă
quáăt iăchoăh ăc ăx

ngăkéoădƠiăd năđ năcongăv oăc tăs ng. (Ngu n : B Giáo d căvƠă Ơoă

t o, 2007 ; Chính ph , 2009 )

Theoăbáoăcáoăth ngăkêăho tăđ ngăyăt ăh căđ

ngăn măh că2013-2014ăt iăQu nă7ă

choăth y, t ăl ăm căb nhăcongăv oăc tăs ngăchungă ătu iăh căđ

ngătrong toƠnăQu nălƠăăă

5158/33151= 15.56%,ă c ă th :ă t ă l ă tr ă m că t că congă v oă c tă s ngă ă b că ti uă h că lƠă
2440/18111=13.47%ă (ă trongă 18ă tr
tr

ng),ă b că THCSă lƠă 2204/10436=21.3%ă (ă trongă 9ă

ng),ăb căTHPT lƠă514/4604=11.2%ă(ătrongă3ătr

nƠyăđangăcóăxuăh

ng),ătheoătƠiăli uăl uătr ăthìăconăs ă

ngăgiaăt ngătheoăt ngăn măh c. (Ngu n: Ban ch đ o Y t tr ng h c-

TTYTDP-UBNDQ7, S 111/BC-YTDP, 2011-2014)

V y nguyên nhân nào d năđ n th c tr ng trên? Nh ng y u t nào tácăđ ngăđ n t t
cong v o c t s ng

l a tu i h căđ

h c, b c ph huynh có nhăh
các h giaă đìnhă cóă nhă h

ng? Vai trò c a giáo viên, nhân viên y t tr

ngănh ăth nào t i tình tr ng b nh? V năđ tài chính t

ngă gìă đ n b nh t t tr nh ?

cóă đ

că c ă s tr l i cho

nh ng câu h i trên nên tác gi đƣăti n hành th c hi năđ tƠi:ăắPhân tích các y u t
h

ng

ngăđ n t t cong v o c t s ng

l a tu i h căđ

ng t i Qu n 7- TPHCM.‖

nh


4

1.2.

M c tiêu nghiên c u:
1.2.1.

M c tiêu t ng quát:

Phân tích các y u t
1.2.2.

nhăh

ng đ n t t cong v o c t s ng

l a tu i h căđ

ng.

M c tiêu c th :

- Kh o sát t l tr m c b nh cong v o c t s ngătrongăcácătr
- Xácă đ nh các y u t

ng ti u h c, THCS, THPT

đ tu i, gi i tính, t ă th ng i vi t, trìnhă đ h c v n, tình tr ng

mang xách n ng, lo i c p tr s d ng, ki u ch vi t, thói quen luy n t p TDTT, t ăth
h c

nhà, y u t di truy n có nhăh
iă t

1.3.

tr ngăcácătr

iă t

ngănh ăth nào t i tình tr ng cong v o c t s ng.

ng và ph m vi nghiên c u: Thu th p thông qua k t qu đi u tra th c
ng h c
ng: H că sinhă trongă cácă tr

ng ti u h c,ă THCS,ă THPTă trênă đ a bàn Q7;

Ph huynh h c sinh; Ban giám hi uănhƠătr
đ

ng; C ăs v t ch tăvƠăđi u ki n v sinhătr
aăđi m: các tr
Ph

1.4.

ng h c: b ng, bàn gh , ánh sáng...

ng h cătrongăđ a ph n Q7

ngăphápănghiênăc u

Nghiên c uăđ

c ti n hành ch y u là ph

c p mà tác gi kh o sát, thôngă quaă haiă ph

l

ng ; Giáo viên ch nhi m.; Cán b y t h c

ng pháp th ng kê mô t t d li u s

ngă phápă lƠă nghiênă c uă đ nhă tínhă vƠă đ nh

ng.
Nghiên c uăđ nh tính : ti n hành ph ng v n sâu 05 cán b y t tr

ng h c. Thông

tin thu th p t nghiên c uăđ nh tính nh măkhámăphá,ăđi u ch nh và b sung các y u t
tácăđ ngăđ n hành vi quy tăđ nhăt ăth ng i c a tr .
Nghiên c uăđ nhăl

ng đ

thông qua b ng câu h iăvƠăđ

c th c hi n b ng k thu t thu th p thông tin tr c ti p

c th c hi n t i Qu n 7 Thành ph H Chí Minh. Nghiên

c u s d ng nhi u công c phân tích d li u: th ng kê mô t y sinh h c, v iăs ătr ăgiúpă


5

c aăph năm măExcellă2003ătrênămáyăviătính.ăCácătr ăs ăsoăsánhăbaoăg mătr ăs ătrungăbìnhă
c ngă( X ),ăđ ăl chăchu nă(∂)
1.5.

K t c u c a báo cáo nghiên c u
Báo cáo nghiên c uănƠyăđ
Ch

căchiaăthƠnhăn măch

ngă1:ăT ng quan v nghiên c u:

ch

ng:

ng này tác gi trình bày lý do và tính

c p thi t c aă đ tài, m c tiêu nghiên c u,ă đ i t

ng và ph m vi nghiên c u, ph

ng

pháp nghiên c u chính mà tác gi trình bày
Ch

ngă2:ăC ăs ălíălu năvƠămôăhìnhănghiênăc u: Trình bày c s ălýăthuy t,ătómăl

cácănghiênăc uătr

că

c,ăt ngăquanăv ămôăhìnhălýăthuy tăvƠăđ ăxu tămôăhìnhănghiênăc u.ă

Trongăph năc s ălýăthuy t,ătácăgi ătrìnhăbƠyăs l

căv ăQu nă7,ăđ aăph

ngămƠătácăgi ă

ch năđ ăkh oăsát,ăvƠătìmăhi uăchínhăv ăb nhăcongăv oăc tăs ng,ănghiênăc uă nhăh

ngă

c aăcácăy uăt ănhơnăch ngăh c,ăhƠnhăviăđ năt ăl ăm căb nhăcongăv oăc tăs ngăc aă h că
sinhăt iăQu nă7.ăTrongăph nătómăl

cănghiênăc uătr

c,ătácăgi ătómăl

că v ătìnhăhìnhă

nghiênăc uătrênăth ăgi iăvƠăcácăcông trình nghiênăc uăcùngăv iăcácăk tăqu ăthuăđ

căt iă

Vi tăNamăv ăb nhăcongăv oăc tăs ng.ăTrongăph năt ngăquanăv ămôăhìnhălýăthuy t,ă tác
gi ă trìnhă bƠyă v ă lýă thuy tă hƠnhă viă s că kho ă vƠă vƠă môă ni mă tină s că kho ă HBM ( The

Health Belief Model -HBM)ă c aă Glanz, K., Rimer, B.K. & Lewis, F.M, n m 2008.
Trongăph năđ ăxu tămôăhìnhănghiênăc u,ăbi năph ăthu călƠăhành vi t th ng i h c c a
tr , t th đ c sách c a tr có nh h
Ch
d ng

ng t i b nh cong v o c t s ng

ngă 3:ă Thi t k nghiên c u: Trênă c ă s lý thuy tă vƠă môă hìnhă đƣă đ

Ch

nghiên c u đ

ngă 2,ă Ch

ngă 3ă s trìnhă bƠyă ph

c s d ng, cách tính c m u, ph

c xây

ngă phápă nghiênă c u chính và thi t k
ng pháp khám lâm sàngăđ phát hi n

b nh cong v o c t s ng, mô t v cách thu th p và x lý d li u ki mă đ nh mô hình
nghiên c uăđ xu t.


6

Ch
thu đ
đ

ngă4:ăK t qu nghiên c u và th o lu n: Tác gi trình bày v t t c các k t qu
c sau khi ti n hành kh o sát và x lý s li u theo ph

c trình bày trong ch

sau khi kh o sát t i các tr

ng pháp nghiên c u đƣ

ng 3, tác gi báo cáo v k t qu t l b nh cong v o c t s ng
ng ti u h c, THCS, THPT

Qu nă7,ăđ ng th i ki m ch ng

m i quan h gi a t t cong v o c t s ng v i m t s y u t nhân ch ng h c, hành vi gây
nh h

ng nh : tu i, gi i tính, t th ng i vi t, vi c mang xách n ng, lo i c p tr s

d ng, ki u ch mà tr đang vi t, thói quen luy n t p th d c th thao, t th tr đ c sách
nhà, các thói quen sai (mang xách m t bên, b em m t bên, n m nghiêng m t bên, làm
tay thu n…)

vi c
Ch

ch

ngă 5:ă K t lu n và ki n ngh : T nh ng k t qu thu đ

ng 5 tác gi tóm l i k t qu thu đ

c

ch

ng 4, trong

c c a toàn b quá trình nghiên c uăđ ng th i

c ng nêu ra m t s ki n ngh và h n ch c aăđ tài.


7

CH
Ch

NGă2:ăC ăS

LÝ LU N VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C U

ngă2ă trìnhă bƠy c ă s lý thuy t,ă tómă l

c các nghiên c uă tr

c, t ng quan v mô

hình lý thuy tăvƠăđ xu t mô hình nghiên c u.
2.1.

C ăs lý thuy t v v n đ nghiên c u

2.1.1. Gi i thi uăs ăl

c v Qu n 7:

Hìnhă2.1:ăS ăđ quy ho ch không gian Q7-TPHCM
( Ngu n: Trungătơmăv năhoáăQ7,ă2012 )


8

Qu nă 7ă cóă 10ă Ph

ngă đ

c hình thành t 05 xã phía b c và m t ph n th tr n

huy năNhƠăBèăc ăn m v phíaă ôngăNamăthƠnhăph . Khí h uătrungăbìnhăn m:ăNhi tăđ
trungăbìnhăhƠngăn mălƠ:ă27oC;ăl

ngăm aăbìnhăquơnălƠă330ămm;ăăđ

mătrongăn mă80%.

Phía B c giáp Qu n 4 và Qu n 2; ranh gi i là Kênh t và sông Sài Gòn. Phía Nam giáp
huy n Nhà Bè; ranh gi i là sông R chă

a, sông Phú Xuân. Phíaă ôngă giápă Qu n 2,

ng Nai; ranh gi i là sông Sài Gòn và sông Nhà Bè. Phía Tây giáp Qu n 8 và huy n
Bình Chánh; ranh gi i là sông Ông L n. T ng di n tích t nhiên là : 3.569 ha. Dân s
th iă đi m thành l p qu nă lƠ:ă 90.958ă ng
ng

i.ă

n 2014 dân s đƣă t ngă lên là : 272.436

i; v i 61.167 h ;ătrongăđó, dân nh păc ăt m trú là: 37- 41 %. Dân s t ngă bìnhă

quơnăc ăh căhƠngăn mă7ă%ă.ăSauăh nă15ăn mădơnăs Qu nă7ăđƣăt ngăg n 3 l n. V dân
t c: Dân t căKinhăđôngănh t chi m 98,5%; Hoa chi măă0,98%;ăKh ămeăchi m 0,34%; và
các dân t c khác. Tônă giáo:ă

o ph t: 12,58 %; Công giáo: 4,39%; Tin lành: 0,44%;

CaoăđƠiă:ă0,33%.ăKhôngătônăgiáo:ă82%.

Hình 2.2: Bi uăđ tình hình dân s t iăQ7ăn mă2011
(Ngu n: Trungătơmăv năhoáăQ7,ă2012ă)


9

Qu n 7 có v tríăđ a lý khá quan tr ng, là c a ngõ phía nam c a thành ph . V i v
trí chi năl

c có th khai thác t t v giao thông th y và b , là c u n i m h

ng phát

tri n thành ph v phía bi năđông.ăCácătr c giao thông l năđiăquaăqu nănh :ăXaăl B c ậ
Nam,ăđ

ng cao t c Nguy năV năLinh, sông Sài Gòn bao b căphíaă ôngăv i h th ng

c ng chuyên d ng, trung chuy năhƠngăhóaăđiăn
vi c phát tri năth

căngòaiăvƠăng

ngăm i và v n t iăhƠngăhóaăc ngănh ăhƠnhăkháchăđiăcácăvùngălơnăc n.

Qu n 7 có khu ch xu t Tân Thu n là KCXă đ
n

c l i, r t thu n l i cho

c thành l pă đ u tiên trên ph m vi c

c,ăkhuăđôăth Phú M H ngălƠăkhuăđôăth ki u m u c a thành ph c ngănh ăc a toàn

qu c. Khi thành l p Qu n,ătrênăđ a bàn Qu nă7ăcóă31ătr

ng và 01 Trung tâm GDTX v i

t ng s h c sinh c a các c p h c >15.000 HS. V i ch tr
cho giáo d c v c ăs v t ch tăvƠătr

ng l p, nâng ch tăl

năn măh c 2011 ậ 2012 toàn qu năcóă80ătr

ngăc a qu n t pătrungăđ uăt ă
ng giáo d c

các b c h c.

ng ( bao g m nhóm M m non ) và 01

Trung tâm GDTX v i t ng s h c sinh c a các c p h c < 28.300 HS (ăch aătínhăs sinh
viênăcácătr

ngăCaoăđ ng,ă

i h c và Trung h c ngh ). ( Ngu n: Trungătơmăv năhoáăQ7,ă

2012 )

B ng 2.1: T ng s tr
tr ng h c t i Q7

ng h c, h c sinh, giáo viên, cán b làm công tác y t trong các
T ng s T ng s tr ng có cán

tr ng có b y t
phòng y Chuyên
Kiêm
t
trách
nhi m

C ph c

T ng s
tr ng

T ng s
l ph c

T ng s
giáo viên T ng
và
HS
CBCNV

M m non

60

387

1570

10242

36

50

12

Ti u h c

18

457

997

18449

13

12

6

THCS

9

204

522

10677

9

9

0

THPT

3

118

309

5063

3

3

0

T ng s

90

1166

3398

44431

61

74

18

(Ngu n:ăTTYTDP Q7, 2011-2014 )

s


10

2.1.2. Khái ni m v b nh cong v o c t s ng
C t s ng là gì: C t s ng là tr c t c aă c ăth ,ă nơngă đ toàn b kh iă l

ng c a

đ u, chi trên và thân mình. C t s ng v aălƠăkhungăđ , v a lƠăc ăquanăb o v cho h th n
kinhătrungă

ng;ăngoƠiăraătrongăc ăth còn có nh ngăc ăquanăkhácăliênăquanăt i c t s ng

nh ăc ăquanăhôăh p. C t s ngăđ

c t o thành t 33->34ăđ t s ng liên k t v i nhau b i

kh păbánăđ ng. Các l đ t t o thành m t c t s ng ch a t y s ng. C t s ng g m nhi u
đo n:ă7ăđ t s ng c ,ă12ăđ t s ng ng c,ă5ăđ t s ng th tăl ng,ă5ăđ t s ng cùng, 4-5ăđ t
s ng c t.
thƠnhă x

ng

iătr

ngăthƠnhăcácăđ t s ngăcùngăvƠăđ t s ng c t dính li n v i nhau t o

ngă cùngă vƠă x

ngă c t. C t s ng có hình ch S g m 4 khúc u n (ng c, th t

l ngăvƠăcùng)ăcóătácăd ngănh ăm t lò xo gi m b t nhăh

ng c a nh ng va ch măc ăh c

đ i v iăc ăth . M iăđ t s ngăđ u có các ph n:ăthơnăđ t,ăcungăđ tăvƠăcácăgaiăđ t. T i các
ph n khác nhau c a c t s ng, hình d ng, c u t o c a cácă đ t s ng không gi ng nhau.
C t s ng không th ng mà có các khúc u n

các v trí: c , l ng,ămông,ăhông,…ănh v y

mà s di chuy n c a c t s ng r tălinhăđ ng,ăgiúpăc ăth đi u ch nhăđ
cách d dàng nên có th gi đ

că th ngă b ng

c tr ng tâm m t

m iă t ă th và s uy n chuy nă khiă đi,ă

ch y nh y, v.v…M t khác, nh ng khúc u n c a c t s ngăcóăýăngh aăr t quan tr ng, vì
nh chúng mà c t s ng có tác d ngănh ăm t lò xo làm gi m b t nhăh

ng c a nh ng

va ch măc ăh căđ i v iăc ăth .
Vai trò c a c t s ng: Trongă giaiă đo n phôi thai, c t s ngă ng

i có hình vòm

cong. Sau khi sinh ra, khi tr đangăcònăn m thì c t s ng chuy n t vòm cong sang th ng,
đ n khi tr bi t ng ngăcaoăđ u và t p bò thìăđo n c b tăđ uăcongăraăphíaătr
đ u lên và t oăthƠnhăđo n cong
congăraăphíaătr
th ngăđ ng.ă

c

c .ă

căđ nâng

n tháng th 6, khi tr t p ng i thì c t s ng u n

vùng th tăl ngăvƠăcongăraăsauă vùng cùng, c tăđ gi thân mình

năkhiătr

ng thành, c t s ngăcóă2ăđo n cong u n v phíaătr

c là c và

th tăl ng,ă2ăđo n cong u n v phía sau là ng c và cùng ậ c t. C t s ng có vai trò h t s c
quan tr ng trong m i ho tăđ ng s ng c aăconăng

i. C t s ng là tr c t c aăc ăth , là


11

ch d a v ng ch c cho các h th ngăc ăquanăphátătri n, b o v tu s ng, gi m sóc cho
b não. Nh có c t s ngămƠăc ăth có th v năđ ng linh ho t, quay sang trái, sang ph i,
cúi ho că

n, nhún nh y m t cách d dàng, t oăchoăc ăth có nhi uăt ăth khác nhau.

Cong v o là gì: Cong v oălƠădoăvai,ăcácăc ăx

ngăb vai và thân hình không cân

x ng.
V o c t s ng là gì : V o c t s ng là m t hình d ng b tă th
x

ngăs ng.

m tăng

iăbìnhăth

ng khi nhìn th y t phía sau, c t s ng là m tăđ

th ngăđ ng t m tăđ nh c a gáy xu ngăx
ch S,ăcongăraăphíaătr

c

ng v đ cong c a

ngăc t. N uănhìnănghiêngăx

ph năl ngătrên và cong v phía sau

ng

ngăs ng s hình

ph năl ngăd

c t s ngălƠăc năb nh mà c t s ng b nghiêng sang m t bên do các b tăth

i. V o

ng b m sinh

hay m c ph i c aăcácăđ t s ng,ăc ăvƠăcácădơyăth n kinh.
Cong v o c t s ng là gì: Cong v o c t s ng là b nh xu t hi n ngay t khi m i
sinh ho călúcăcònăth ă uădoăcòiăx

C thu n

Căng

ng,ăt p ng i quá s m ho c sai l mătrongăt ăth .

c

Hình 2.4: Hai lo i hình th th
(Ngu n :

inhăThanhăHu , 2005 ; Hoàng Th H

S thu n

ng g p c a v o c t s ng
ng,ă2006)

Săng

c


12

2.1.3. Phân lo i b nh cong v o c t s ng
Tình tr ng cong v o c t s ng có th ít hay nhi u, t đóăd n t i các d t t
khácănhau,ăthôngăth

ngăđ

m căđ

c phân làm 3 lo i: V oăđ 1: Khiăđ ng th ng thì có xoáy

v n c t s ngă nh ngă hìnhă th v o không th y rõ ràng, khó phát hi n b ng m tă th
Nóiăchungăch aă nhăh
l ngăc ngăđƣăth yăđ

ng t i ch căn ngăhôăh p. V oăđ 2: Khiăđ ng th ng, nhìn sau
c hình dáng cong v o c t s ng, th yăđ

b xoáy v n. B tăđ u có nhăh
l ch, c t s ng b cong nhăh
n u là n thì nhăh
và có hi năt

c u l iăs

n do c t s ng

ngăđ n ch căn ngăhôăh p. V oăđ 3: Nhìn th yărõăt ăth
ng t i quá trình hô h p, có th gây bi n d ng khung ch u,

ngăđ n vi c sinh con.

ngăđau, x

l ngăb ng n l i, x

ng.

cácătr

ng h p n ng, b p th t b kéoăc ngă

ngăng c có th b bi n d ng, tim ph i xê d ch v trí, chi u dài

ngăch uăc ng có th b quay l ch, cácăc ăquan trong

th d ch v trí. (Ngu n :

b ngăc ngăcóă

inh Th Nga, 2004 ; VõăV năThƠnh,ă2014, s c kho vƠăđ i s ng,

caythuocquanhta.net.)

2.1.4. D u hi u nh n bi t b nh cong v o c t s ng
Khiăb ăv oăc tăs ng,ănhìnăt ăphíaăsauăs ăth yăc tăs ngăcóăm tăđ ăcongăkhôngăbình
th

ngăvƠăcóăcácăd uăhi uăsau:ăHaiăvaiăcao,ăth păkhôngăđ uănhau;ăM tăx

caoăh năbênăđ iădi n;ăăEoăbênăcaoăbênăth p;ăKhiăđ ngăho căđiăl i,ăng

phía. Trongătr

ngăb ăvaiănhôă

iănghiêngăv ăm tă

ngăh păb ăv oăc tăs ng,ăcóăth ănhìnăth yănh ngăb tăth

ngănh :ăcác gai

đ tăs ngăkhôngăth ngăhƠng;ăhaiăvaiăd căkhôngăđ u,ăbênăcaoăbênăth p;ăx
ra,ăkho ngăcáchăt ă2ăm măx

ngăb ăvaiănhôă

ngăb ăvaiăđ năgaiăđ tăs ngăkhôngăb ngănhau;ăhaiătamăgiácă

eoăt oăraăgi aăcánhătayăvƠăthơnăkhôngăđ uănhau,ăbênăr ngăbênăh p;ămƠoăch uăbênăth pă
bên cao; hai th t l ngăm tăcơnăđ iăho căcóă ăl iădoăc tăs ngăb ăxoáyăv n,ăx

ngăs

lên.ăN uăb ăgùăthìăquanăsátăth yăl ngătròn,ăvaiăth p,ăb ngănhô,ăđ uăng ăraăphíaătr
bă

năl iă
c.ăN uă

n,ăph nătrênăc aăthơnăh iăng ăv ăphíaăsau,ăb ngăx ăxu ng.ăCóănhi uănguyên nhân

gơyăraăcongăv oăc tăs ng.ăM tăs ătr ăemăsinhăraăđƣăb ăcongăho căv oăc tăs ngăb măsinh.ă
M tăs ătr ăemăb ăcongăv oăc tăs ngădoăng i,ăđiăđ ngăquáăs măho căb ăm căcácăb nhăv ă


13

th nă kinh,ă b nhă c ,ă b ă ch nă th
d

ngă(còiăx

ng),ăc

khôngăxácăđ nhăđ

ng,ă th ă tr ngă kémă vìă ítă ho tă đ ngă th ă thao, suy dinh

ngăđ ălaoăđ ngăkhôngăthíchăh păv iăl aătu i.ăNhi uătr

ngăh pă

cănguyênănhơnăd năđ năcongăv oăc tăs ng.ăCongăv oăc tăs ngă ătu iă

h căsinhăcóăth ăphátăsinhădoăng iăsaiăt ăth ăvìăbƠnăgh ăkhôngăphùăh păv iăchi uăcaoăc aă
h căsinh,ăchi uăsángăbƠnăh căkém,ămangăc păsáchăquáăn ngăv ăm tăbênăvai.
(Ngu n : ChuăTr ngăTrang,ă2004, TTYTDPăNgh ăAn)

2.1.5. Tácăh iăc aăb nhăcongăv oăc tăs ng
Congăv oăc tăs ngăm cănh ăth
nhiên,ăn uăkhôngăđ

h

ngăítăgơyăraănh ngăh uăqu ănghiêmătr ng.ăTuyă

căđi uătr ăs m,ăcongăv oăc tăs ngăcóăth ăti nătri năn ngăvƠăgơyă nhă

ngă đ nă s că kh eă c ngă nh ă ch tă l

ngă cu că s ngă sauă nƠy.ă ơyă c ngă lƠă m tă trongă

nh ngă nguyênă nhơnă gơyă raă tri uă ch ngă đauă l ng,ă h nă ch ă v nă đ ngă c aă h ă th ngă c ă
x

ng. Tr

ngăh păb nhăn ngăcóăth ăgơyăr iălo năt ăth ,ăd ăd ngăthơnăhình,ătácăđ ngăx uă

đ nătơmălýăc aătr ,ăh năch ăkh ăn ngăhòaănh păc ngăđ ng;ă nhăh
tim,ăph iă(gi mădungătíchăs ngăc aăph i);ăgơyăbi năd ngăx
kh eăsinhăs năc aătr ăemăn ăkhiătr

ngăđ năch căn ngăc aă

ngăch u,ă nhăh

ngăđ năs că

ngăthƠnh. Chiăphíăđi uătr ăchoăcácăb nhănhơnăb ăcongă

v oăc tăs ngăr tăt năkém,ăđ căbi tălƠănh ngăb nhănhơnăc năph iăph uăthu tăch nhăhình.

S c kh e : cong v o c t s ng nhăh

ngăđ n ho tăđ ng c a tim, ph i, nhăh

ng

đ n s phát tri n khung ch uădoăđóăc n tr vi c sinh n sau này c a h c sinh n . N u
b nhăkhôngăđ

c phát hi n s mănh ănhi uătr

đ l i nh ng di ch ng n ng n

nhăh

Khi c t s ng v o nhi u s gây t năth

ng h p h c sinh t i m t s đ aăph

ngăđƣă

ngăđ n s c kh e phát tri n th ch t và tinh th n.
ngăchoătim,ăph i,ăđauăl ng,…gơyăkhóăkh năchoă

s hô h păvƠăb mă máuăt tim. Khi c t s ng v o nhi u,ăx

ngăs

n l ng ng c nhô v

phíaătr

căgơyăkhóăkh năchoăvi c hô h păvƠăgơyăđauăl ng. Khi v o c t s ngăđ n m căđ

n ngăx

ngăs

n c ng và l ch m ch máu, r t nguy hi m. V o c t s ng ngoài vi c gây


14

m t th mă m ,ăgi m chi u cao, l ch vai, suy tim, suy hô h p,ăng

i b nh còn c m th y

không t tin sinh ho tăkhóăkh năvƠăgi m tu i th …
H c t p : cong v o c t s ng nhăh
nhă h

ng nghiêm tr ngăđ n s c kh e vì v y kéo theo

ng không t tă đ n h c t p ,vì v y s c kh eă đóngă vaiă tròă quană tr ng trong quá

trình h c t p. Khi c t s ng v o nhi u gây t năth

ngătim,ăc ăquanăhôăh p và nhi uăc ă

quanăkhác,ăđauăl ngălƠmăchoăh c sinh không th h c t p t t trong tình tr ng s c kh e

kémănh ăv y khi n h c sinh không th t p trung t t vào vi c h c t p, th

ng khó th .

N u cong v o c t s ng gây bi n d ng khung ng c, khung ch u. R i lo n ch căn ngăc a
h c ăquanătrongăc ăth , th tr ng y u d năđ n h c t p sa sút kém hi u qu .
Sinh ho t:ă Khiăc ăth cóăt ăth khôngăbìnhăth
h

ng do cong v o c t s ng s

nh

ng không t tăđ n các ho tăđ ng c aăcácăc ăquan,ăgơyătr ng iăchoăquáătrìnhătraoăđ i

ch t hay nh căđ u, chóng m t, m t m i, bi ngă n…ăc ăth u o i không thích v năđ ng.
n giaiăđo n n ng gây bi n d ng c t s ngăkhóăkh năchoăquáătrìnhăv năđ ng, khi năđiă
l iăkhóăkh n.ăDoăcongăv o c t s ng nhăh
h

ng nghiêm tr ngăđ n s c kh eănênăc ngă nh

ngăđángăk đ n vi c v năđ ngăvìăc ăth s ho tăđ ng không t t n u tình tr ng s c

kh e kém. N u b n ng, không nh ngăng

i b cong v o c t s ng không th tham gia

vào các ho tăđ ngăđòiăh i s v năđ ngănh ăth d c th thao mà ngay c vi căđiăl iăc ngă
g p nhi uăkhóăkh n. (Ngu n: Bùiă

i,ă2000, NXB Thanh Niên)

2.1.6. Bi năphápăphòngăch ng b nhăcongăv oăc tăs ng
ăphòngătránhăcongăv oăc tăs ngăchoăh căsinh,ăc năth căhi năcácăbi năphápăsau:
Ch ăng iăh căph iăđ ăánhăsáng,ăt ăth ăng iăph iăngayăng n; BƠnăgh ăh căsinhăph iăphùă
h păv iăl aătu i:ăchi uăr ngăc aă m tăgh ă ph iăr ngă h năx

ngăch uă10ăcm;ăchi uăsơuă

c aăm tăgh ăph iăb ngă2/3ăchi uădƠiăc aăđùi;ăchi uăcaoăc aăm tăgh ăph iăb ngăchi uăcaoă
c aăc ngăchơnăc ngăv iăchi u caoăc aăbƠnăchơnăvƠăc aădép;ăChi uăcaoăc aăm tăbƠnăsoă


15

v iăm tăgh ăph iăphùăh păđ ăcácăemăcóăth ăng iăđ tătayălênăbƠnătho iămái,ăkhôngăb ănhô
vaiă lênă hayă h ă vaiă xu ng.ă Kho ngă cáchă t ă l ngă gh ă đ nă mépă bƠnă ph iă l năh nă đ
kínhătr

ngă

căsauăc aăl ngăng că3-5ăcmăđ ăcóăth ăt aăl ngăvƠoăgh ; Nênăđeoăc păb ngăhaiă

quaiăsauăl ng,ăkhôngănênăđeoăhayăxáchăc păm tăbênăvai; NgoƠiăraăc ngăc năđ măb oăch ă
đ ădinhăd
tr

ngăh pălý;ălaoăđ ngăvƠăt păluy năv aăs c.

ăphòngăng aăcongăv oăc tăs ngă

căh tăc năph iănơngăcaoăs căkh eăchungăc aăc ăth ăb ngăcáchărènăluy năth ăd căth ă

thaoăchoăcácăb păth t,ăcácăt ăch căliênăk t,ădơyăch ngăcácăkh păkh e,ălƠmăt ngăs ăd oădai
b năb ăvƠăphátătri năcơnăđ i. C năphòngăch ngăsuyădinhăd

ng,ăcòiăx

ngă ătr ănh .ăCh ă

đ ă năc năcóăđ ăprotein,ăch tăkhoángăvƠăvitamin. BƠnăgh ăng iăh căph iăphùăh păv iăl aă
tu iă vƠă t ă th ă ng iă h că ph iă đúng. N iă h că t pă ă tr

ngă ph iă đ mă b oă chi uă sángă t ă

nhiênă vƠă chi uă sángă nhơnă t o.ă ă nhƠ,ă ngoƠiă h ă th ngă chi uă sángă chung,ă giaă đìnhă c ngă
c nătrangăb ăđènă ăgócăh căt păchoăcácăemăh căsinhăđ ăđ măb oăánhăsángăt tăh n.ăC nă
th căhi năgi ăngh ăgi iălaoăgi aăcácăti tăh c. H căsinhăkhôngămangăc păquáăn ng,ătr ng
l

ngăc păsáchăkhôngănênăv

tăquáă15%ătr ngăl

ngăc ăth .ăC păph iăcóăhaiăquai,ăkhiă

s ăd ngăh căsinhăđeoăđ uăhaiăvai,ătránhăđeoăl chăv ăm tăphía. H căsinhăc năđ
c tă s ngă đ nhă k ă nh mă phátă hi nă s mă cácă tr

căkhámă

ngăh păcongă v oă c tă s ngă đ ă cóă th ă cóă

cách x ătríăvƠăđi uătr ăk păth i.
Hi nă nay,ă vi că trangă b ă bƠnă gh ă phùă h pă v iă t mă vócă c aă h că sinhă ch aă đ
ngƠnhă ch că n ngă quană tơmă đúngă m c;ă nhƠă tr
vi căgiáoăd căh căsinhăphòngăcácăb nhăt tăh căđ

că

ngă vƠă ph ă huynhă c ngă ch aă chúă tr ngă
ngănóiăchung,ătrongăđóăcóăb nhăcongă

v oăc tăs ng.ăDoăđó,ăđ ăth căhi năcácăbi năphápăphòngăb nhăcongăv oăc tăs ngăhi uăqu ,ă
đòiăh iăs ăthamăgiaăc aănhi uăngƠnh,ăc aăcácăb căph ăhuynhăvƠăc aăcácăb năh căsinh:
NgƠnhăgiáoăd căc năcóăk ăho chătrangăb ăbƠnăgh ăđúngăquyăcách,ăphùăh păv iăchi uăcaoă
c ăth ăc aăh căsinh;ătrangăb ăđ ăánhăsángătrongăcácăl păh c;ăth căhi năcácăkhuy năngh ă
c aăngƠnhăYăt ;ăth yăcôăc năh

ngăd năh căsinhăcóăt ăth ăng iăh căđúng;…ăT iăcácăh ă

giaăđình,ăph ăhuynhăc năchu năb ăch ăng iăh căt p,ăbƠnăgh ăphùăh p,ăđ ăánh sáng cho
cácăem,ăgi măápăl cămangăc păsáchăn ngăkhiătr ăđ nătr

ng...ăCácăb năh căsinhăc năng iă


16

h căđúngăt ăth ă ăn iăđ ăánhăsáng,ăđeoăxáchăc p,ălaoăđ ng,ăt păluy năh pălý. (Ngu n: B ă
Yă t ,ă V ă Yă t ă d ă phòng, 1998; L ă V nă Tùng,ă 2014, Vi nă Yă h c Laoă đ ngă vƠă V ă sinhă môiă
tr

ng;ăNguy năHuyăNga,ă2003)ă

2.1.7.

nh h

ng c a các y u t nhân ch ng h c,ă hƠnhă viă đ n t l cong v o c t

s ng:
Cong v o b m sinh: V o c t s ng là t t có th x y ra

h căsinhăcóăt ăth ng i

khôngăđúngăcách,ănh ngăc ngăd dàng phòng ng a. Riêng v o c t s ng c u trúc là d ng
d t t c t s ng b m sinh, không th phòng ng a và vi căđi u tr c ngăr t ph c t p. V o
c t s ng b mă sinhă đ

că xácă đ nh do r i lo n s hình thành và phát tri n c t s ng t

trong phôi thai. G năđơy,ănh ng nghiên c u cho th y d t tănƠyăcóăliênăquanăđ n gen và
do y u t di truy n.
Cácătuy năn iăti t:ăcácătuy năn iăti tăđóngăvaiătròăh tăs căquanătr ngăđ iăv iăs ă
sinhătr

ngăvƠăphátătri năc aăc ăth ,ăs ăho tăđ ngăkhôngăbìnhăth

ngăc aăcácătuy nănƠyă

cóăth ăgơyănênănh ngăr iălo nă ho tăđ ngăc aăcácăc ăquanăch căn ng.ăCh ngăh năthi uă
n ngăho că uăn ngătuy năyênăcóăth ălƠmăchoătr ătr ănênăth păbéăho căcaoăquáăm căbìnhă
th

ngăsoăv iătr ăcùngătu i.ăTuy năgiápătr ngăho tăđ ngăkhôngăbìnhăth

ngălƠmăchoătr ă

ng năng ,ăgi măs căđ ăkhángăv iăb nhăt tăho căgơyănênăb nhătim.ăS ăr iălo năho tăđ ngă
c aătuy năc năgiáp,ătuy năth
còiăx

ngăth nălƠmăgi măkh ăn ngăh păth ăcanxiăgơyănênăb nhă

ng,ăcaoăhuy tăáp,ăs ăho tăđ ngăkhôngăbìnhăth

ngăc aăcácătuy năsinhăd căgơyăr iă

lo nă s ă hìnhă thƠnhă cácă đ că đi mă v ă gi iă tínhă vƠă c ngă lƠmă choă hìnhă th ă c aă tr ă khôngă
bìnhăth

ng

Cong v o theo l a tu i:

tr x

ngăc t s ngăch aă năđ nh. Lúcăs ăsinhăc t s ng

g nănh ăth ng. Khi tr bi tăđi: Khi 2-3 tháng tu i (bi t ng ng đ u) c t s ng (vùng c ) cong
v tr

c; Tr 6 tháng (khi bi t ng i) c t s ng cong v phía sau; Tr 1ăn mă(ăkhiăbi tăđi)ă

c t s ngă vùngă l ngă congă v phíaă tr
vi n

c và ng c.

c; Tr 7 tu i: c t s ngă cóă 2ă đo n u nă congă v nhă

l a tu i m m non, s saiăt ăth th

ng hay g p

tr có th l c