pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước thực tiễn tại trung tâm thông tin di động khu vực iv

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT
BỘ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:

PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU
MUA SẮM HÀNG HÓA TRONG NƯỚC
THỰC TIỄN TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN
DI ĐỘNG KHU VỰC IV

Giáo viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

Võ Hoàng Tâm

Đỗ Minh Diệu Hiền
MSSV: B110112
Lớp: Luật Hành chính khóa 37

Cần Thơ, 5/ 2014


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
................................................................................................................................
................................................................................................................................

................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền

Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV

NHẬN XÉT CỦA THÀNH VIÊN HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV

MỤC LỤC
Trang
LỜI NÓI ĐẦU ....................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẤU THẦU MUA SẮM HÀNG HÓA ... 3
1.1.

Lịch sử hình thành pháp luật về đấu thầu tại Việt Nam ......................... 3

1.2.

Một số khái niệm về đấu thầu, đấu thầu mua sắm hàng hóa .................. 4

1.2.1.

Khái niệm đấu thầu ..................................................................................... 4

1.2.2.

Khái niệm mua sắm hàng hóa ..................................................................... 4

1.2.3.

Các chủ thể có liên quan trong đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước .... 4

1.2.3.1. Nhà thầu ..................................................................................................... 4
1.2.3.2. Bên mời thầu............................................................................................... 6
1.2.3.3. Chủ đầu tư .................................................................................................. 6
1.2.3.4. Người có thẩm quyền .................................................................................. 6
1.3.

Mục đích, vai trò của đấu thầu mua sắm hàng hóa ................................ 6

1.3.1.

Mục đích ..................................................................................................... 6

1.3.2.

Vai trò ........................................................................................................ 8

1.4.

Các hình thức lựa chọn nhà thầu mua sắm hàng hóa trong nước .......... 9

1.4.1.

Đấu thầu rộng rãi ....................................................................................... 9

1.4.2.

Đấu thầu hạn chế ........................................................................................ 9

1.4.3.

Chỉ định thầu ............................................................................................ 10

1.4.4.

Các hình thức lựa chọn nhà thầu khác ...................................................... 10

1.4.4.1. Mua sắm trực tiếp ..................................................................................... 10
1.4.4.2. Chào hàng cạnh tranh ................................................................................ 10
1.4.4.3. Tự thực hiện.............................................................................................. 11
1.4.4.4. Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt ............................................ 11
CHƯƠNG 2. QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU MUA SẮM
HÀNG HÓA TRONG NƯỚC ............................................................................. 12
2.1.

Kế hoạch đấu thầu .................................................................................. 12

2.1.1.

Căn cứ lập kế hoạch đấu thầu ................................................................... 12

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền

Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
2.1.2.

Nội dung của từng gói thầu trong kế hoạch đấu thầu ................................ 13

2.1.2.1. Tên gói thầu .............................................................................................. 13
2.1.2.2. Giá gói thầu .............................................................................................. 14
2.1.2.3. Nguồn vốn ................................................................................................ 15
2.1.2.4. Hình thức lựa chọn nhà thầu, phương thức đấu thầu.................................. 15
2.1.2.5. Thời gian lựa chọn nhà thầu ...................................................................... 17
2.1.2.6. Hình thức hợp đồng .................................................................................. 18
2.1.2.7. Thời gian thực hiện hợp đồng ................................................................... 19
2.1.3.

Trình duyệt, thẩm định và phê duyệt kế hoạch đấu thầu ............................ 21

2.1.3.1. Trách nhiệm trình duyệt ............................................................................ 21
2.1.3.2. Thẩm định và phê duyệt kế hoạch đấu thầu ............................................... 21
2.2.

Sơ tuyển nhà thầu ................................................................................... 23

2.2.1.

Áp dụng sơ tuyển ...................................................................................... 24

2.2.2.

Trình tự thực hiện sơ tuyển ....................................................................... 24

2.2.2.1. Lập hồ sơ mời sơ tuyển ............................................................................. 24
2.2.2.2. Thông báo mời sơ tuyển............................................................................ 24
2.2.2.3. Tiếp nhận và quản lý hồ sơ dự sơ tuyển .................................................... 24
2.2.2.4. Đánh giá hồ sơ dự sơ tuyển ....................................................................... 25
2.2.2.5. Trình và phê duyệt kết quả sơ tuyển .......................................................... 25
2.2.2.6. Thông báo kết quả sơ tuyển ...................................................................... 25
2.3.

Lựa chọn nhà thầu .................................................................................. 26

2.3.1.

Quy trình lựa chọn nhà thầu ..................................................................... 26

2.3.2.

Đấu thầu rộng rãi và đấu thầu hạn chế ..................................................... 30

2.3.2.1. Điều kiện áp dụng ..................................................................................... 30
2.3.2.2. Đấu thầu một giai đoạn ............................................................................. 31
2.3.2.3. Đấu thầu hai giai đoạn .............................................................................. 49
2.3.3.

Chỉ định thầu ............................................................................................ 50

2.3.3.1. Các trường hợp được chỉ định thầu và điều kiện áp dụng .......................... 50
2.3.3.2. Quy trình chỉ định thầu ............................................................................. 51
2.3.4.

Mua sắm trực tiếp ..................................................................................... 53

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
2.3.4.1. Điều kiện áp dụng ..................................................................................... 53
2.3.4.2. Quy trình mua sắm trực tiếp ...................................................................... 54
2.3.5.

Chào hàng cạnh tranh .............................................................................. 55

2.3.5.1. Điều kiện áp dụng ..................................................................................... 55
2.3.5.2. Quy trình chào hàng cạnh tranh................................................................. 56
2.3.6.

Tự thực hiện .............................................................................................. 57

2.3.6.1. Điều kiện áp dụng ..................................................................................... 57
2.3.6.2. Quy trình tự thực hiện ............................................................................... 57
2.3.7.

Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt ........................................... 58

2.4.

Giải quyết kiến nghị trong đấu thầu ...................................................... 58

2.4.1.

Điều kiện để xem xét, giải quyết kiến nghị................................................. 58

2.4.2.

Giải quyết kiến nghị .................................................................................. 59

CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG ĐẤU THẦU MUA SẮM HÀNG HÓA TRONG
NƯỚC, THỰC TIỄN TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN DI ĐỘNG KHU VỰC
IV .......................................................................................................................... 60
3.1.

Thực trạng đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước............................ 60

3.1.1.

Gian lận trong đấu thầu ............................................................................ 60

3.1.1.1. Thông thầu ................................................................................................ 60
3.1.1.2. Loại các nhà thầu có năng lực ................................................................... 61
3.1.2.

Năng lực của bên mời thầu còn hạn chế, cần nâng cao yêu cầu đối với cán
bộ tham gia lựa chọn nhà thầu.................................................................. 61

3.2.

Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV (gọi tắt là
Trung tâm IV) ......................................................................................... 63

3.2.1.

Hình thành đấu thầu tập trung .................................................................. 64

3.2.2.

Thời gian gửi văn bản sửa đổi hồ sơ mời thầu .......................................... 65

3.2.3.

Một vài kinh nghiệm rút ra từ các tình huống cụ thể trong thực tiễn công
tác đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước tại Trung tâm IV................... 66

3.2.4.

Kiến nghị góp phần hoàn thiện pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa
trong nước ................................................................................................ 75

KẾT LUẬN .......................................................................................................... 78

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV

TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC 1. MẪU HỒ SƠ YÊU CẦU CHÀO HÀNG CẠNH TRANH
BAN HÀNH KÈM THEO THÔNG TƯ 11/2010/TT-BKH NGÀY 27/5/2010
PHỤ LỤC 2. QUYẾT ĐỊNH 1291/QĐ-VMS-TCKT NGÀY 11/9/2012 CỦA
CHỦ TỊCH CÔNG TY THÔNG TIN DI ĐỘNG VỀ VIỆC BAN HÀNH QUY
ĐỊNH VỀ QUẢN LÝ VÀ THỰC HIỆN NGUỒN CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH
DOANH
PHỤ LỤC 3. HỒ SƠ MỜI THẦU GÓI THẦU “TRANG BỊ MÁY PHÁT ĐIỆN
DỰ PHÒNG CÔNG SUẤT LIÊN TỤC TỐI THIỂU 8KVA CHO CÁC TRẠM
BTS – ĐỢT 1 NĂM 2013” (đã phát hành tại Trung tâm Thông tin Di động
Khu vực IV)

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV

TỪ NGỮ VIẾT TẮT

KHĐT

Kế hoạch đấu thầu

HSMT

Hồ sơ mời thầu

HSYC

Hồ sơ yêu cầu

HSDT

Hồ sơ dự thầu

HSĐX

Hồ sơ đề xuất

MSHH

Mua sắm hàng hóa

TCĐG

Tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu

Luật sửa đổi

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan
đến đầu tư xây dựng cơ bản của Quốc hội khóa XII, kỳ
họp thứ 5 số 38/2009/QH12

Trung tâm IV

Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đấu thầu là một trong các giải pháp kích thích sự phát triển của các hoạt động
kinh tế như các ngành sản xuất trực tiếp, các ngành công nghiệp phụ trợ, chế biến.
Ngoài ra, vai trò tổng thầu với việc kết hợp các nhà chế tạo, nhà sản xuất, các
chuyên gia tư vấn nhằm thực hiện các gói thầu quy mô lớn, tổng hợp nhiều lĩnh vực
làm cho các hoạt động kinh tế được diễn ra theo hướng chuyên môn hóa và đa
phương hóa. Thông qua hoạt động đấu thầu, người mua (bên mời thầu) có nhiều cơ
hội để lựa chọn người bán phù hợp với mình, mang lại hiệu quả cao nhất, xứng với
giá trị đồng tiền mà người mua sẵn lòng chi trả. Đồng thời, người bán (nhà thầu) có
nhiều cơ hội để cạnh tranh nhằm đạt được các hợp đồng cung cấp hàng hóa sản xuất
ra, các kiến thức hoặc các dịch vụ mà mình có nhằm tối đa hóa lợi nhuận. Với tầm
quan trọng của công tác đấu thầu là nhằm quản lý việc chi tiêu, sử dụng các nguồn
tiền một cách có hiệu quả nên trên thế giới hiện nay các định chế tài chính đều áp
dụng các quy định về đấu thầu để giải ngân đối với các khoản tài trợ cho các quốc
gia vay vốn. Bên cạnh đó, hầu hết các quốc gia cũng đều có các quy định riêng về
đấu thầu theo các hình thức khác nhau có thể là luật, nghị định, sắc lệnh...Hoạt động
đấu thầu được áp dụng vào Việt Nam trong khoảng thời gian trên mười năm trở lại
đây, kể từ khi hoạt động viện trợ của các định chế tài chính được nối lại. Thông qua
đấu thầu, các chủ đầu tư đã lựa chọn được những nhà thầu đủ năng lực, kinh
nghiệm để thực hiện các dự án, gói thầu làm thay đổi diện mạo kết cấu hạ tầng kinh
tế - xã hội của đất nước. Là một doanh nghiệp nhà nước, Trung tâm Thông tin Di
động Khu vực IV trực thuộc Công ty Thông tin Di động lựa chọn áp dụng Luật Đấu

thầu để chọn các nhà thầu đủ năng lực và kinh nghiệm thực hiện tất cả các công
việc trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Quá trình áp dụng pháp luật về đấu thầu
trong tám năm qua với gần 2.000 gói thầu được triển khai đã để lại các kinh nghiệm
thực tiễn, bao gồm cả kinh nghiệm xử lý các tình huống trong đấu thầu. Trong bối
cảnh đó, việc nghiên cứu “Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước –
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV” là cần thiết, có ý nghĩa cả
về lý luận lẫn thực hiện.

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
2. Tình hình nghiên cứu
Pháp luật về đấu thầu nói chung được phổ biến khá nhiều trên sách, báo,…
nhưng pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước nói riêng vẫn còn được
đề cập hạn chế đến thời điểm hiện tại.
3. Mục tiêu, đối tượng nghiên cứu
Luận văn được thực hiện hướng đến mục tiêu nghiên cứu một số quy định của
pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước, thực trạng áp dụng một số quy
định của pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước, trên cơ sở đó đề xuất
hướng hoàn thiện.
4. Phạm vi nghiên cứu
Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước quy định khá nhiều vấn đề
liên quan, vì vậy, đề tài chỉ nghiên cứu về các nội dung cơ bản như: kế hoạch đấu
thầu, các hình thức lựa chọn nhà thầu (bao gồm cả nội dung hồ sơ mời thầu, tiêu
chuẩn đánh giá, trình tự đánh giá,…), giải quyết kiến nghị trong đấu thầu đối với
các gói thầu mua sắm hàng hóa trong nước và thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di

động Khu vực IV.
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sẽ vận dụng một cách logic và khoa học nhiều phương pháp nghiên
cứu khác nhau như: phương pháp thu thập tài liệu, phương pháp tổng hợp – phân
tích dữ liệu, so sánh, hệ thống… Từ đó, có được cách nhìn toàn diện, tổng thể nhất
vấn đề mà đề tài nghiên cứu.
6. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liêu tham khảo, luận văn được kết
cấu thành 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước;
Chương 2: Quy định của pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước;
Chương 3: Thực trạng về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước, thực tiễn tại
Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV.

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẤU THẦU MUA SẮM HÀNG HÓA
1.1. Lịch sử hình thành pháp luật về đấu thầu tại Việt Nam
Trước đây do đặc thù của nền kinh tế Việt Nam là tập trung bao cấp nên chưa
có văn bản pháp luật nào quy định về hoạt động đấu thầu nói chung và đấu thầu
hàng hóa nói riêng. Với sự thay đổi của nền kinh tế thị trường, năm 1994 Việt Nam
đã ban hành văn bản đầu tiên quy định nguyên tắc cho hoạt động đấu thầu, đó là
Quyết định số 183/TTg ngày 16/4/1994 về thành lập hội đồng xét thầu quốc gia để
tư vấn cho Thủ tướng chính phủ quyết định kết quả đấu thầu các dự án có giá trị từ

100 tỷ đồng trở lên1. Năm 1996, chính phủ ban hành Nghị quyết 43/CP ngày
16/7/1996 về việc ban hành Quy chế đấu thầu thay cho các quy định tại Quyết định
183/TTg. Hoạt động đấu thầu hàng hóa, dịch vụ lần đầu được quy định trong Luật
thương mại được Quốc hội thông qua ngày 10/5/1997 (từ Điều 141 đến Điều 162),
Nghị định 93/CP ngày 23/8/1997 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đấu
thầu. Ngày 1/9/1999 Chính phủ ban hành Nghị định 88/1999/NĐ-CP về việc ban
hành Quy chế đấu thầu thay cho Quy chế đấu thầu trước đó. Sau đó, Nghị định
88/1999/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định 14/2000/NĐ-CP ngày
5/5/2000 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đấu thầu ban hành kèm
theo Nghị định 88/1999/NĐ-CP và Nghị định 66/2003/NĐ-CP ngày 12/6/2003 về
việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đấu thầu ban hành kèm theo Nghị
định 88/1999/NĐ-CP và Nghị định 14/2000/NĐ-CP.
Trước yêu cầu hội nhập quốc tế, ngày 14/6/2005 Quốc hội đã thông qua Luật
thương mại năm 2005 thay thế cho Luật thương mại năm 1997, trong đó quy định
một cách khái quát các vấn đề liên quan đến đấu thầu mua sắm hàng hóa, dịch vụ.
Luật thương mại năm 2005 đã giải quyết được tình trạng chồng chéo trong các văn
bản pháp luật về đấu thầu khi quy định rõ “Các quy định trong Luật này không áp
dụng đối với đấu thầu mua sắm công theo quy định của pháp luật2”. Hoạt động đấu
thầu do Luật đấu thầu năm 2005 và các Luật chuyên ngành và các điều ước quốc tế
liên quan điều chỉnh. Luật Đấu thầu số 61/2005/QH11 được Quốc hội khóa XI, kỳ

1

Điều 1 Quyết định số 183/TTg ngày 16/4/1994 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Hội đồng quốc
gia xét chọn đơn vị trúng thầu các dự án đầu tư lớn (gọi tắt là Hội đồng Đấu thầu quốc gia)

2

khoản 2 Điều 214 Luật Thương mại năm 2005

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
họp thứ 8 thông qua ngày 29 tháng 11 năm 2005, có hiệu lực thi hành từ ngày 01
tháng 4 năm 2006 quy định về đấu thầu.
1.2. Một số khái niệm về đấu thầu, đấu thầu mua sắm hàng hóa
1.2.1. Khái niệm đấu thầu
Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của bên mời
thầu để thực hiện gói thầu thuộc các dự án thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật đấu
thầu trên cơ sở bảo đảm tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế3.
Trong đó:
Đấu thầu trong nước là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của
bên mời thầu với sự tham gia của các nhà thầu trong nước4;
Đấu thầu quốc tế là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của
bên mời thầu với sự tham gia của các nhà thầu nước ngoài và nhà thầu trong nước5.
1.2.2. Khái niệm mua sắm hàng hóa
Hàng hóa gồm máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu, nhiên liệu, vật liệu, hàng
tiêu dùng và các dịch vụ không phải là dịch vụ tư vấn6.
Mua sắm hàng hóa là việc mua sắm máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu, nhiên
liệu, vật liệu, hàng tiêu dùng và các dịch vụ không phải là dịch vụ tư vấn. Tất cả các
hàng hóa trên đều có thể tham gia đấu thầu, trừ các hàng hóa thuộc danh mục kinh
doanh có điều kiện, cấm kinh doanh.
Tóm lại, đấu thầu mua sắm hàng hóa là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng
các yêu cầu của bên mời thầu để thực hiện các gói thầu mua sắm máy móc, thiết bị,
nguyên vật liệu, nhiên liệu, vật liệu, hàng tiêu dùng và các dịch vụ không phải là
dịch vụ tư vấn thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật đấu thầu trên cơ sở bảo đảm tính

cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
1.2.3. Các chủ thể có liên quan trong đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
1.2.3.1. Nhà thầu
Là tổ chức có đủ tư cách hợp lệ như sau: Giấy chứng nhận đăng ký kinh
doanh, giấy chứng nhận đầu tư được cấp theo quy định của pháp luật hoặc có quyết
3

khoản 2 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2005

4

khoản 5 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2005

5

khoản 6 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2005

6

Khoản 35 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2005

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
định thành lập đối với các tổ chức không có đăng ký kinh doanh; hạch toán kinh tế
độc lập; không bị cơ quan có thẩm quyền kết luận về tình hình tài chính không lành

mạnh, đang lâm vào tình trạng phá sản hoặc nợ đọng không có khả năng chi trả;
đang trong quá trình giải thể7. Một nhà thầu có đủ tư cách hợp lệ thì họ được quyền
tham gia đấu thầu với tư cách là nhà thầu độc lập hoặc nhà thầu liên danh8. Khi nhà
thầu tự thấy đủ khả năng cạnh tranh, nhà thầu thường tham dự đấu thầu một cách
độc lập. Trong Luật Đấu thầu gọi đây là “nhà thầu độc lập”. Đây là hình thức được
nhà thầu ưa thích vì nhà thầu có thể tự quyết định mọi vấn đề liên quan tới đấu thầu
mà không cần bàn bạc, thống nhất với ai. Nhà thầu độc lập chịu trách nhiệm tham
gia đấu thầu, đứng tên dự thầu, ký kết và thực hiện hợp đồng nếu được lựa chọn.
Trong Luật Đấu thầu gọi đây là “nhà thầu chính” và được gọi là “nhà thầu tham gia
đấu thầu”9. Các quy định trong Luật, Nghị định và mẫu HSMT đều đề cập đến nhà
thầu tham gia đấu thầu tức nhà thầu chính. Đã là nhà thầu chính thì có quyền và
nghĩa vụ nêu ở Điều 64 Luật Đấu thầu, trong số đó có nghĩa vụ ký hợp đồng với
chủ đầu tư. Đối với nhà thầu phụ thì hiện tại không có quy định trách nhiệm của nhà
thầu này với chủ đầu tư vì Luật quy định nhà thầu phụ không chịu trách nhiệm về
việc tham gia đấu thầu, có thể thực hiện một phần công việc của gói thầu thông qua
thỏa thuận hoặc hợp đồng ký với nhà thầu chính. Do vậy trong luật mới quy định
rằng “nhà thầu chính” chỉ được tham gia trong 1 HSDT đối với 1 gói thầu10 , còn
“nhà thầu phụ” thì có thể quan hệ, hợp tác với tất cả các “nhà thầu chính” trong 1
gói thầu.
Tuy nhiên, có những gói thầu có giá trị lớn, phức tạp mà một nhà thầu (có tư
cách hợp lệ) không đủ sức tham gia hoặc giá chào không cạnh tranh thì nhà thầu
này sẽ liên kết với một hoặc một số nhà thầu khác (cũng có tư cách hợp lệ) để cùng
tham gia đấu thầu bằng cách phân chia với nhau về trách nhiệm thực hiện các công
việc của gói thầu. Cách tham gia đấu thầu như vậy (gồm vài nhà thầu riêng lẻ ví dụ
A+B) thì Luật Đấu thầu gọi là nhà thầu liên danh (cũng là nhà thầu chính). Gọi là
nhà thầu liên danh để thể hiện rằng họ tham gia đấu thầu với tư cách là một nhà
thầu (không khác gì một nhà thầu độc lập). Do vậy nhà thầu liên danh (nhà thầu
chính) chịu trách nhiệm tham gia đấu thầu, đứng tên dự thầu, ký kết và thực hiện
hợp đồng. Trong Nghị định 85/2009/NĐ-CP cho phép trong liên danh có thể cử
7

Khoản 11 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2005

8

Khoản 1 Điều 64 Luật Đấu thầu năm 2005

9

Khoản 12 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2005

10

Điều 10 Luật Đấu thầu năm 2005

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
người đại diện (người đứng đầu liên danh) thay mặt liên danh chịu trách nhiệm
đứng tên mua HSMT, đại diện liên danh ký đơn dự thầu, nộp bảo đảm dự thầu,
thương thảo, hoàn thiện hợp đồng với điều kiện trong thỏa thuận liên danh (theo
mẫu nêu trong HSMT) đề cập tới nội dung này. Nhưng việc ký hợp đồng trong
trường hợp nhà thầu liên danh trúng thầu thì Luật Đấu thầu yêu cầu phải có chữ ký
của tất cả các thành viên trong liên danh11.
1.2.3.2. Bên mời thầu
Là chủ đầu tư hoặc tổ chức chuyên môn có đủ năng lực và kinh nghiệm được

chủ đầu tư sử dụng để tổ chức đấu thầu theo các quy định của pháp luật về đấu thầu12.
1.2.3.3. Chủ đầu tư
Là người sở hữu vốn hoặc được giao trách nhiệm thay mặt chủ sở hữu, người
vay vốn trực tiếp quản lý và thực hiện dự án. Hiện tại chủ đầu tư được giao nhiều
nhiệm vụ quan trọng (mà trước đây trong Luật Đấu thầu năm 2005 giao cho nguời
có thẩm quyền) như toàn quyền xử lý các tình huống trong đấu thầu, phê duyệt hồ
sơ mời thầu, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu13
1.2.3.4. Người có thẩm quyền
Là người được quyền quyết định dự án theo quy định của pháp luật14. Người
có thẩm quyền không nên ký hồ sơ có tính kỹ thuật, chuyên môn, do vậy trong Luật
số 38 năm 2009 đã bổ sung 03 trách nhiệm của người có thẩm quyền vào quyền và
nghĩa vụ của chủ đầu tư (đề cập ở trên).
1.3. Mục đích, vai trò của đấu thầu mua sắm hàng hóa
1.3.1. Mục đích
Đấu thầu mua sắm hàng hóa nhằm mục đích lựa chọn nhà thầu để ký kết và
thực hiện hợp đồng mua sắm hàng hóa trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng,
minh bạch và hiệu quả kinh tế.

11

Điều 46 Luật Đấu thầu năm 2005

12

Khoản 10 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2005

13

Khoản 19 Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản số
38 năm 2009

14

Khoản 8 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2005

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
Nhằm đạt được các mục tiêu trên, trong Luật Đấu thầu, Nghị định
85/2009/NĐ-CP, mẫu HSMT có quy định một số nội dung về việc đánh giá HSDT
để so sánh, xếp hạng và xác định nhà thầu trúng thầu như sau:
- Về tiêu chuẩn đánh giá các HSDT: TCĐG về năng lực, kinh nghiệm và
kỹ thuật: sử dụng tiêu chí đạt/ không đạt, nghĩa là đưa ra mức yêu cầu tối thiểu nào
đó (phù hợp với yêu cầu của gói thầu) rồi căn cứ vào thông tin do nhà thầu cung cấp
để đánh giá, nếu đáp ứng hoặc tốt hơn mức yêu cầu tối thiểu thì được đánh giá là
“đạt”, trường hợp ngược lại là “không đạt”. TCĐG về tài chính, thương mại để so
sánh, xếp hạng các HSDT: sử dụng giá đánh giá. Giá này dựa trên cơ sở giá dự thầu
của nhà thầu sau khi tiến hành sửa lỗi, hiệu chỉnh sai lệch (nếu có) rồi đưa về một
mặt bằng chung cho các HSDT (mặt bằng về các yếu tố kỹ thuật, tài chính, thương
mại)15.
- Trình tự đánh giá HSDT: gói thầu MSHH không phải là quy mô nhỏ thì
gồm đánh giá sơ bộ (đánh giá theo điều kiện tiên quyết, theo yêu cầu về năng lực và
kinh nghiệm trong HSMT), đánh giá chi tiết (đánh giá về mặt kỹ thuật theo TCĐG,
đánh giá về mặt tài chính, thương mại để xác định giá đánh giá)16.
Như vậy, chỉ những HSDT vượt qua bước đánh giá về mặt kỹ thuật mới
được xác định giá đánh giá trên một mặt bằng theo TCĐG trong HSMT. Nhưng để
được xác định giá đánh giá thì HSDT không được vi phạm quy định về sửa lỗi

(trong đó có lỗi số học), về hiệu chỉnh sai lệch17. Nhà thầu được xếp hạng theo giá
đánh giá, nhà thầu có giá đánh giá thấp nhất được xếp hạng nhất. Điều này nói lên
rằng HSDT này mang lại hiệu quả cao nhất. Nhưng xếp thứ nhất về giá đánh giá
mới là điều kiện cần, còn để được đề nghị trúng thầu thì nhà thầu này cần thêm điều
kiện đủ là phải có giá đề nghị trúng thầu không vượt giá gói thầu18. Điểm cần quan
tâm là trong đấu thầu thì không có khái niệm đáp ứng tốt hơn, có sản phẩm tốt hơn
bởi lẽ nó không có định lượng. Trong đấu thầu có nhiều loại giá khác nhau (giá gói
thầu, giá dự thầu, giá dự thầu sau sửa lỗi, hiệu chỉnh sai lệch, giá đánh giá,…). Bản
thân “giá dự thầu” chưa nói lên điều gì bởi vì trong quá trình đánh giá, giá dự thầu
sẽ thay đổi (tăng lên hoặc giảm xuống theo việc sửa lỗi, hiệu chỉnh sai lệch). Cuối
cùng, giá đánh giá mới là cơ sở để quyết định thứ hạng của nhà thầu. Nếu nhà thầu
15

Điều 29 Luật Đấu thầu năm 2005

16

Điều 35 Luật Đấu thầu năm 2005

17

Điều 45 Luật Đấu thầu năm 2005

18

Điều 38 Luật Đấu thầu năm 2005

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền

Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
nào đó chào sản phẩm tốt thì hiểu rằng sự tốt đó là mang lại lợi ích cho chủ đầu tư
(thông qua giá đánh giá của nhà thầu này thấp hơn các nhà thầu khác). Để đảm bảo
mục tiêu công bằng, minh bạch, cạnh tranh trong đấu thầu thì việc đánh giá HSDT
để so sánh, xếp hạng không thể dựa vào cảm tính, mà cần được đánh giá thông qua
TCĐG trong HSMT.
1.3.2. Vai trò
Công tác đấu thầu đóng góp những thành tựu to lớn cho sự phát triển kinh
tế, thể hiện vai trò quan trọng trong các hoạt động của kinh tế thị trường, cụ thể vai
trò của hoạt động đấu thầu thể hiện cơ bản qua các mặt sau:
Là một công cụ quan trọng của kinh tế thị trường, giúp người mua (bên
mời thầu) và người bán (nhà thầu) gặp nhau thông qua cạnh tranh;
Phát triển các ngành sản xuất theo hướng chuyên môn hóa và hợp tác
hóa, thông qua đấu thầu, nhiều nhà thầu lớn mạnh, nhiều doanh nghiệp được thành
lập mới hoặc đặt chân vào thị trường đấu thầu, kích thích thị trường trong nước phát
triển chống được sự độc quyền. Các chủ đầu tư, bên mời thầu cũng được tăng
cường về năng lực, họ có thêm kiến thức, thông tin và trở thành những người mua
ngày một thông thái hơn. Bên cạnh đó, hoạt động đấu thầu góp phần tạo động lực
cho sự phát triển nhờ tăng cường sự công khai, minh bạch, công bằng, hiệu quả và
thúc đẩy cạnh tranh đặc biệt là các hoạt động mua sắm bằng nguồn vốn của Nhà
nước cho các công trình công cộng;
Là một công cụ quan trọng giúp các chính phủ quản lý chi tiêu, sử dụng
các nguồn vốn của Nhà nước sao cho có hiệu quả và chống thất thoát, lãng phí. Đó
là những khoản tiền được chi dùng cho đầu tư phát triển có sự tham gia của các
doanh nghiệp nhà nước ở một mức độ nào đó, cũng như cho mục tiêu duy trì các
hoạt động của bộ máy Nhà nước;
Cùng với pháp luật về thực hành tiết kiệm chống lãng phí, pháp luật về

phòng, chống tham nhũng tạo thành công cụ hữu hiệu để chống lại các hành vi gian
lận, tham nhũng và lãng phí trong việc chi tiêu các nguồn tiền của Nhà nước, góp
phần lành mạnh hóa các quan hệ xã hội nhờ thực hiện các hoạt động mua sắm công
theo đúng luật pháp của Nhà nước;
Thúc đẩy chuyển giao công nghệ, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm giữa các
quốc gia, các tổ chức phát triển với các quốc gia đang phát triển. Hoạt động đấu
thầu không chỉ diễn ra trong phạm vi hẹp mà được diễn ra trên toàn thế giới. Các
GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
nhà thầu danh tiếng trên thế giới là những người sẵn sàng và có khả năng tham gia
vào tất cả các hoạt động của các quốc gia, thông qua đó họ sẵn sàng chuyển giao
công nghệ, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm;
Việc chi tiêu, sử dụng tiền của Nhà nước thông qua đấu thầu sẽ giúp các
cơ quan quản lý có điều kiện xem xét, quản lý và đánh giá một cách minh bạch các
khoản chi tiêu vì quá trình đấu thầu phải tuân thủ các quy trình chặt chẽ với sự tham
gia của nhiều bên;
Tạo điều kiện để thúc đẩy tiến trình đổi mới nền kinh tế từ cơ chế tập
trung bao cấp, cơ chế “xin”, “cho” sang cơ chế cạnh tranh.
1.4. Các hình thức lựa chọn nhà thầu mua sắm hàng hóa trong nước
1.4.1. Đấu thầu rộng rãi
Đây là hình thức lựa chọn nhà thầu không hạn chế số lượng nhà thầu tham
dự, việc mời thầu được đăng tải trên Báo Đấu thầu (đối với đấu thầu rộng rãi trong
nước không có sơ tuyển) hoặc gửi thư mời thầu (đối với đấu thầu rộng rãi trong
nước đã qua sơ tuyển). Đây là hình thức lựa chọn nhà thầu mang lại tỉ lệ tiết kiệm
(tỉ lệ giữa giá trúng thầu trên giá gói thầu) là cao nhất so với các hình thức còn lại.

Trong hầu hết trường hợp, đấu thầu rộng rãi là hình thức được khuyến khích
sử dụng nhiều nhất, dù là nguồn vốn thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu
hay không, do tính chất ưu việt là đảm bảo được sự cạnh tranh tối đa (thông qua
mời thầu rộng rãi trên Báo Đấu thầu (bắt buộc đối với các gói thầu thuộc phạm vi
điều chỉnh của Luật Đấu thầu) và các phương tiện thông tin đại chúng khác (theo
quy định của Nghị định 85/2009/NĐ-CP và Thông tư liên tịch 20/2010/TTLTBKH-BTC. Nhà thầu được tạo đủ điều kiện để tiếp nhận thông tin về cuộc đấu thầu.
1.4.2. Đấu thầu hạn chế
Khi thực hiện đấu thầu hạn chế, phải mời tối thiểu năm nhà thầu được xác
định là có đủ năng lực và kinh nghiệm tham gia đấu thầu; trường hợp thực tế có ít
hơn năm nhà thầu, chủ đầu tư phải trình người có thẩm quyền xem xét, quyết định
cho phép tiếp tục tổ chức đấu thầu hạn chế hoặc áp dụng hình thức lựa chọn khác.
Đây là hình thức lựa chọn nhà thầu theo yêu cầu của nhà tài trợ nước ngoài đối với
nguồn vốn sử dụng cho gói thầu; gói thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
có tính đặc thù; gói thầu có tính chất nghiên cứu, thử nghiệm mà chỉ có một số nhà
thầu có khả năng đáp ứng yêu cầu của gói thầu19.
1.4.3. Chỉ định thầu
Hình thức lựa chọn nhà thầu này luôn được coi là trường hợp đặc biệt và
phải có đủ điều kiện theo quy định mới được xem xét, gồm: sự cố bất khả kháng do
thiên tai, địch họa, sự cố cần khắc phục ngay; gói thầu do yêu cầu của nhà tài trợ
nước ngoài; gói thầu mang tính chất bí mật quốc gia; gói thầu thuộc dự án cấp bách
vì lợi ích quốc gia; gói thầu mua sắm các loại vật tư, thiết bị để phục hồi, duy tu, mở
rộng công suất của thiết bị trước đó đã được mua từ một nhà thầu cung cấp và

không thể mua từ các nhà thầu cung cấp khác do phải bảo đảm tính tương thích của
thiết bị, công nghệ20. Ngay khi thuộc diện để xem xét chỉ định thầu trong KHĐT thì
trong Luật Đấu thầu (được sửa đổi bởi Luật số 38) yêu cầu “phải đảm bảo việc chỉ
định thầu hiệu quả hơn đấu thầu”. Khi thực hiện chỉ định thầu, phải lựa chọn một
nhà thầu được xác định là có đủ năng lực và kinh nghiệm đáp ứng các yêu cầu của
gói thầu và phải tuân thủ quy trình thực hiện chỉ định thầu do Chính phủ quy định.
1.4.4. Các hình thức lựa chọn nhà thầu khác
1.4.4.1. Mua sắm trực tiếp
Mua sắm trực tiếp được áp dụng khi hợp đồng đối với gói thầu có nội
dung tương tự được ký trước đó không quá sáu tháng. Khi thực hiện mua sắm trực
tiếp, được mời nhà thầu trước đó đã được lựa chọn thông qua đấu thầu để thực hiện
gói thầu có nội dung tương tự. Đơn giá đối với các nội dung thuộc gói thầu áp dụng
mua sắm trực tiếp không được vượt đơn giá của các nội dung tương ứng thuộc gói
thầu tương tự đã ký hợp đồng trước đó. Được áp dụng mua sắm trực tiếp để thực
hiện gói thầu tương tự thuộc cùng một dự án hoặc thuộc dự án khác21.
1.4.4.2. Chào hàng cạnh tranh
Chào hàng cạnh tranh là một trong những hình thức lựa chọn nhà thầu có
sự khác biệt so với đấu thầu rộng rãi và hạn chế là không yêu cầu nhà thầu thực hiện
biện pháp bảo đảm dự thầu. Chào hàng cạnh tranh được áp dụng trong trường hợp
gói thầu có giá gói thầu dưới hai tỷ đồng; nội dung mua sắm là những hàng hóa
thông dụng, sẵn có trên thị trường với đặc tính kỹ thuật được tiêu chuẩn hóa và
19

Điều 19 Luật Đấu thầu năm 005

20

Khoản 1 Điều 20 Luật Đấu thầu năm 2005

21

Điều 21 Luật Đấu thầu năm 2005

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
tương đương nhau về chất lượng. Khi thực hiện chào hàng cạnh tranh, phải gửi yêu
cầu chào hàng cho các nhà thầu. Nhà thầu gửi báo giá đến bên mời thầu một cách
trực tiếp, bằng fax hoặc qua đường bưu điện. Đối với mỗi gói thầu phải có tối thiểu
ba báo giá từ ba nhà thầu khác nhau22.
1.4.4.3. Tự thực hiện
Đây là hình thức mà chủ đầu tư trực tiếp thực hiện gói thầu thuộc dự án
do mình quản lý. Chủ đầu tư phải bảo đảm có đủ năng lực, kinh nghiệm, có chức
năng, nhiệm vụ, phù hợp với yêu cầu của gói thầu; đủ nhân lực chủ chốt, đủ nguồn
lực23. Đây là hình thức duy nhất trong các hình thức lựa chọn nhà thầu mà trình tự
thực hiện đấu thấu không có quá trình thương thảo, hoàn thiện hợp đồng và ký kết
hợp đồng (do đặc thù của hình thức tự thực hiện là chủ đầu tư thực hiện gói thầu
thuộc dự án do mình quản lý). Ngoài ra, hình thức tự thực hiện cũng có điểm đặc
biệt khác với các hình thức lựa chọn nhà thầu khác là không quy định thực hiện biện
pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng
1.4.4.4. Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt
Trường hợp gói thầu có đặc thù riêng biệt mà không thể áp dụng các
hình thức lựa chọn nhà thầu nêu trên thì chủ đầu tư phải lập phương án lựa chọn nhà
thầu, bảo đảm mục tiêu cạnh tranh và hiệu quả kinh tế trình Thủ tướng Chính phủ
xem xét, quyết định24.

22

Điều 22 Luật Đấu thầu năm 2005

23

Điều 23 Luật Đấu thầu năm 2005

24

Điều 24 Luật Đấu thầu năm 2005

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
CHƯƠNG 2
QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU
MUA SẮM HÀNG HÓA TRONG NƯỚC
Trong chương này tác giả tập trung trình bày các một số các quy định của
pháp luật có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đấu thầu mua sắm hàng hóa tại Việt
Nam hiện nay: kế hoạch đấu thầu, sơ tuyển nhà thầu, lựa chọn nhà thầu (gồm đấu
thầu rộng rãi và đấu thầu hạn chế đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, chỉ định thầu,
các hình thức lựa chọn nhà thầu khác), giải quyết kiến nghị trong đấu thầu.
1.

Kế hoạch đấu thầu

Nội dung KHĐT được quy định khá chặt chẽ trong Luật, Nghị định, cụ thể
như sau: kế hoạch đấu thầu phải được người có thẩm quyền phê duyệt bằng văn bản
sau khi phê duyệt quyết định đầu tư hoặc phê duyệt đồng thời với quyết định đầu tư
trong trường hợp đủ điều kiện để làm cơ sở pháp lý cho chủ đầu tư tổ chức lựa chọn
nhà thầu, trừ gói thầu cần thực hiện trước khi có quyết định đầu tư. Kế hoạch đấu
thầu phải lập cho toàn bộ dự án; việc phân chia dự án thành các gói thầu phải căn cứ
theo tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện, bảo đảm tính đồng bộ của dự án và có
quy mô gói thầu hợp lý. Mỗi gói thầu chỉ có một hồ sơ mời thầu và được tiến hành
đấu thầu một lần. Một gói thầu được thực hiện theo một hợp đồng; trường hợp gói
thầu gồm nhiều phần độc lập thì được thực hiện theo một hoặc nhiều hợp đồng25.
2.1.1. Căn cứ lập kế hoạch đấu thầu
Có năm căn cứ để tiến hành lập kế hoạch đấu thầu, như sau:
1. Quyết định đầu tư và các tài liệu có liên quan;
2. Điều ước quốc tế hoặc văn bản thỏa thuận quốc tế đối với các dự án sử dụng
vốn ODA;
3. Thiết kế, dự toán được duyệt (nếu có);
4. Nguồn vốn cho dự án;
5. Các văn bản pháp lý khác liên quan (nếu có)26.

25

Điều 6 Luật Đấu thầu năm 2005

26

Điều 9 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2009 hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và lựa
chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
2.1.2. Nội dung của từng gói thầu trong kế hoạch đấu thầu
Có bảy nội dung cơ bản trong kế hoạch đấu thầu được quy định chi tiết như sau27:
2.1.2.1. Tên gói thầu
Tên gói thầu thể hiện tính chất, nội dung và phạm vi công việc của gói thầu,
phù hợp với nội dung nêu trong dự án. Trường hợp gói thầu gồm nhiều phần riêng
biệt (nhiều lô), trong kế hoạch đấu thầu cần nêu tên thể hiện nội dung cơ bản của
từng phần28
Một trong những điểm cần lưu ý liên quan đến “gói thầu” là “mỗi gói thầu
chỉ có một HSMT và được tiến hành đấu thầu một lần29”. Khi đã có một gói thầu
được phê duyệt trong KHĐT thì việc thực hiện đấu thầu (lựa chọn nhà thầu) chỉ
được tiến hành một lần, không thể tuần này tổ chức đấu thầu cho một phần của gói
thầu, tuần sau lại đấu thầu cho phần tiếp theo, tức là chỉ với một HSMT30. Nếu việc
thực hiện đấu thầu không thành công thì mọi công việc lại phải bắt đầu lại từ đầu.
Bởi vì KHĐT đã phê duyệt là không thực hiện được. Chủ đầu tư phải báo cáo người
có thẩm quyền để xem xét quyết định điều chỉnh KHĐT cho phù hợp.
Tuy nhiên trong trường hợp một gói thầu lại gồm nhiều phần (công việc) độc
lập (còn được gọi là lô) thì trong HSMT có thể cho phép nhà thầu chào cho từng
phần (từng lô) để nâng cao tính cạnh tranh. Bằng cách này nhà thầu chỉ có khả năng
chào cho một phần hoặc nhà thầu đủ khả năng chào cho cả gói thầu đều có thể tham
gia đấu thầu, làm tăng tính cạnh tranh mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho gói
thầu. Khi đó nhà thầu tham gia dù chỉ cho một lô nào đó thì vẫn phải mua HSMT
cho cả gói thầu vì chỉ có một HSMT. Để thực hiện theo hình thức này thì ngoài đặc
thù của gói thầu gồm những phần công việc độc lập, riêng biệt, cần phải nêu cách
lựa chọn này trong KHĐT31.

27

Điều 10 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2009 hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và
lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng
28

Khoản 1 Điều 10 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2009 hướng dẫn thi hành Luật Đấu
thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng
29

Khoản 4 Điều 6 Luật Đấu thầu năm 2005

30

Ví dụ cụ thể một Hồ sơ mời thầu đã phát hành tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV đính kèm tại
Phụ lục

31

Điều 10 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2009 hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và
lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV

Bên cạnh đó, việc phân chia dự án thành các gói thầu là một nội dung của kế
hoạch đấu thầu quy định tại Luật Đấu thầu32 và trong Nghị định 85/2009/NĐ-CP,
theo đó không có quy định là nhất thiết phải chia dự án thành bao nhiêu gói thầu.
Việc phân chia này Luật dành cho chủ đầu tư khi xây dựng kế hoạch đấu thầu,
người thẩm định và người duyệt (người quyết định đầu tư dự án) tự xem xét, quyết
định. Tại Điều 6 Luật Đấu thầu quy định có tính nguyên tắc rằng việc phân chia dự
án thành các gói thầu phải căn cứ theo tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện, bảo
đảm tính đồng bộ của dự án và có quy mô hợp lý. Một số nội dung trong Luật, Nghị
định được quy định không định lượng (đôi khi là không thể) mà quy định mang tính
nguyên tắc, định tính. Trong những trường hợp như vậy thì những người có trách
nhiệm liên quan tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình. Vì vậy, năng lực,
phẩm chất của từng người tham gia hoạt động đấu thầu là hết sức quan trọng.
2.1.2.2. Giá gói thầu
Giá gói thầu được xác định trên cơ sở tổng vốn đầu tư, dự toán được duyệt
(nếu có) và các quy định liên quan. Trường hợp gói thầu gồm nhiều lô thì nêu rõ giá
trị ước tính cho từng phần trong giá gói thầu33.
Giá gói thầu là một nội dung thuộc KHĐT, KHĐT phải được đăng tải công
khai trên Báo Đấu thầu34, do vậy giá gói thầu được công khai cùng với KHĐT. Việc
công khai giá gói thầu nhằm mục tiêu “minh bạch” trong đấu thầu. Trong quá trình
hình thành một dự án, các thông tin như tổng mức đầu tư, quy mô, thời gian dự kiến
hoàn thành,… thường được công khai. Do vậy trị giá một gói thầu thuộc một dự án
đã duyệt dễ dàng có thể biết được. Vấn đề đơn giản như vậy mà thường được quan
trọng hóa, coi dự toán (giá gói thầu) là điều bí mật thì đây lại là tiền đề cho những
hành động tiêu cực, phải bỏ chi phí để săn lùng. Càng công khai bao nhiêu thì sự
tiêu cực cũng giảm theo.
Tuy nhiên, chất lượng (độ chính xác) của dự toán (giá gói thầu) là rất quan
trọng, đặc biệt khi thực hiện chỉ định thầu, còn trong đấu thầu (rộng rãi hoặc hạn
chế) sự cạnh tranh giữa các nhà thầu sẽ làm cho giá gói thầu đã công khai không còn
nhiều ý nghĩa. Bởi vì các nhà thầu đưa ra giá dự thầu không chỉ dựa vào dự toán (giá
gói thầu) mà còn phải tính tới sự cạnh tranh đối với các đối thủ (các nhà thầu khác).

32

Khoản 4 Điều 6 Luật Đấu thầu năm 2005

33

Khoản 2 Điều 10 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2009 hướng dẫn thi hành Luật Đấu
thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng
34

Điều 5 Luật Đấu thầu năm 2005

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
Việc công khai giá gói thầu đã được Luật Đấu thầu quy định phải thực hiện
công khai trên Báo Đấu thầu. Để hạn chế ảnh hưởng không tích cực của vấn đề này
thì chỉ nên áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi tạo sự cạnh tranh tối đa. Mặt khác,
theo Luật Đấu thầu, một nhà thầu sẽ chỉ được đề nghị trúng thầu khi có hồ sơ hợp
lệ, đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật, xếp thứ nhất và có giá đề nghị trúng thầu không
vượt giá gói thầu. Do vậy chất lượng của công tác xây dựng, thẩm định, phê duyệt
dự toán (giá gói thầu) là hết sức quan trọng. ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả của
gói thầu. Bằng cách tuân thủ đúng quy định, nâng cao chất lượng các hồ sơ, tài liệu
liên quan tới gói thầu thì việc công khai hay không công khai giá gói thầu chỉ có ý
nghĩa ở mức độ nhất định.
2.1.2.3. Nguồn vốn

Đối với mỗi gói thầu phải nêu rõ nguồn vốn hoặc phương thức thu xếp vốn
để thanh toán cho nhà thầu35. Đây là điều kiện cần thiết để đảm bảo quyền lợi của
nhà thầu vì chủ đầu tư phải có đủ nguồn vốn cần thiết để thanh toán cho nhà thầu
khi nhà thầu hoàn thành nghĩa vụ của mình.
2.1.2.4. Hình thức lựa chọn nhà thầu, phương thức đấu thầu
Khi xây dựng KHĐT để người có thẩm quyền xem xét phê duyệt, chủ đầu tư
phải hiểu đặc thù của gói thầu, các điều kiện để áp dụng một hình thức lựa chọn nhà
thầu nào đó theo quy định.
KHĐT phải nêu hình thức lựa chọn nhà thầu36; phương thức đấu thầu theo quy
định sau:37
Phương thức đấu thầu một túi hồ sơ được áp dụng đối với hình thức đấu thầu
rộng rãi và đấu thầu hạn chế cho gói thầu mua sắm hàng hóa. Nhà thầu nộp hồ sơ
dự thầu gồm đề xuất về kỹ thuật và đề xuất về tài chính theo yêu cầu của hồ sơ mời
thầu. Việc mở thầu được tiến hành một lần.
Phương thức đấu thầu hai giai đoạn được áp dụng đối với hình thức đấu thầu
rộng rãi, đấu thầu hạn chế cho gói thầu mua sắm hàng hóa có kỹ thuật, công nghệ
mới, phức tạp, đa dạng và được thực hiện theo trình tự sau đây:
35

Khoản 3 Điều 10 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2009 hướng dẫn thi hành Luật Đấu
thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng
36

Chi tiết trình bày tại mục 2.3. Lựa chọn nhà thầu

37

Khoản 4 Điều 10 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2009 hướng dẫn thi hành Luật Đấu
thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
Thứ nhất, trong giai đoạn một, theo hồ sơ mời thầu giai đoạn một, các
nhà thầu nộp đề xuất về kỹ thuật, phương án tài chính nhưng chưa có giá dự thầu;
trên cơ sở trao đổi với từng nhà thầu tham gia giai đoạn này sẽ xác định hồ sơ mời
thầu giai đoạn hai;
Thứ hai, trong giai đoạn hai, theo hồ sơ mời thầu giai đoạn hai, các nhà
thầu đã tham gia giai đoạn một được mời nộp hồ sơ dự thầu giai đoạn hai bao gồm:
đề xuất về kỹ thuật; đề xuất về tài chính, trong đó có giá dự thầu; biện pháp bảo
đảm dự thầu.38
Cần hiểu nhóm từ “phương thức đấu thầu” không phải là theo nghĩa đen, do
vậy phải hiểu theo ý nghĩa đích thực của nó. Thông qua nội dung trên thì hiểu rằng
“phương thức đấu thầu một túi hồ sơ” nghĩa là tiến hành mở thầu một lần, phương
thức này áp dụng cho các gói thầu mua sắm hàng hóa.
Như vậy quy định về phương thức đấu thầu liên quan tới việc mở HSDT để
đánh giá. Tất cả các quy định đấu thầu trên thế giới đều quy định việc mở thầu phải
tiến hành công khai và nhà thầu tham dự thầu phải được mời tới dự. Thông thường
lễ mở thầu là một dấu ấn, một sự kiện mang lại niềm hy vọng trúng thầu của nhà
thầu này nhưng cũng gây ra sự tiếc nuối của nhà thầu khác. Trong đấu thầu MSHH,
yếu tố về giá sẽ quyết định thứ hạng các nhà thầu đã vượt qua đánh giá về mặt kỹ
thuật. Trong Luật Đấu thầu của chúng ta (cũng như thông lệ đấu thầu trên thế giới)
sử dụng giá đánh giá để so sánh, xếp hạng HSDT. Giá này được xây dựng trên cơ
sở giá dự thầu (được công bố trong lễ mở thầu), sau khi tiến hành sửa lỗi, hiệu
chỉnh các sai lệch (nếu có) của HSDT. Thư giảm giá (nếu có) cũng điều chỉnh giá
dự thầu. Trường hợp nhà thầu có thư giảm giá mà thư này không được nêu trong

buổi mở thầu thì sau này có phát hiện ra trong quá trình đánh giá thì cũng không
được xem xét. Ý nghĩa các thông tin về giá trong buổi mở thầu là quan trọng và
cũng dễ có tiêu cực nếu không được công khai ngay từ khi mở thầu nên có lẽ vì thế
đối với gói MSHH việc mở thầu chỉ thực hiện một lần.
Tuy nhiên, đối với gói thầu dịch vụ tư vấn thì chi phí (giá dự thầu) không
phải là vấn đề quan trọng nhất. Công việc tư vấn đòi hỏi các chuyên gia có kiến
thức và kinh nghiệm chuyên môn. Bởi lẽ trong đấu thầu dịch vụ tư vấn việc mở
thầu lần đầu để đánh giá là mở hồ sơ đề xuất kỹ thuật nhằm xác định đội ngũ
chuyên gia của nhà thầu là đáp ứng yêu cầu của gói thầu. Chỉ nhà thầu nào đạt điểm
38

Điều 26 Luật Đấu thầu năm 2005

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền


Pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa trong nước
Thực tiễn tại Trung tâm Thông tin Di động Khu vực IV
kỹ thuật vượt qua mức yêu cầu tối thiểu (70% đối với dịch vụ tư vấn không yêu cầu
kỹ thuật cao, 80% đối với dịch vụ tư vấn yêu cầu kỹ thuật cao) thì được mở hồ sơ
đề xuất tài chính.
Như vậy cách mở và đánh giá HSDT đối với hai nhóm lĩnh vực (dịch vụ tư
vấn và không phải dịch vụ tư vấn) là khác nhau xuất phát từ mong muốn lựa chọn
nhà thầu đáp ứng yêu cầu đặc thù của từng lĩnh vực. Phương thức đấu thầu quy định
tại Điều 26 nêu trên cũng là cách làm thông dụng trên thế giới.
Điều cần lưu ý là nhóm từ “phương thức đấu thầu một túi (hoặc hai túi) hồ
sơ” viết đầy đủ như vậy mới có ý nghĩa, bỏ bớt nhóm từ “phương thức đấu thầu” thì
không còn ý nghĩa nữa.

2.1.2.5. Thời gian lựa chọn nhà thầu
Thời gian tổ chức thực hiện việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu để bảo
đảm tiến độ của gói thầu. Thời gian lựa chọn nhà thầu được tính từ ngày phát hành
hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu đến ngày ký kết hợp đồng. Trường hợp đấu thầu rộng
rãi có áp dụng thủ tục lựa chọn danh sách ngắn, thời gian lựa chọn nhà thầu được
tính từ ngày phát hành hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời quan tâm đến ngày ký kết hợp
đồng39
Như vậy, việc tiếp cận thời gian lựa chọn nhà thầu sẽ bao gồm hai nội dung:
Thứ nhất: thời gian tổ chức để lựa chọn được nhà thầu (ví dụ vào tháng 10
hoặc quý IV/2014)
Thứ hai: khoảng thời gian (ví dụ bao nhiêu ngày) kể từ ngày phát hành
HSMT (HSYC) đến ngày ký kết hợp đồng. Khoảng thời gian này bao gồm nhiều
công việc và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan, chẳng hạn gồm thời gian dành
cho nhà thầu chuẩn bị HSDT (HSĐX), thời gian đánh giá HSDT (HSĐX), thời gian
thẩm định kết quả đánh giá, thời gian xem xét, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu,
thời gian thương thảo, hoàn thiện hợp đồng và thời gian để xử lý tình huống.
Thời gian lựa chọn nhà thầu là một trong những yêu cầu quan trọng (điều kiện
tiên quyết) của HSMT để loại bỏ HSDT. Để có yêu cầu trong HSMT về thời gian có
hiệu lực của HSDT thì người xây dựng HSMT phải nắm được chuỗi thời gian từ lúc
bắt đầu phát hành HSMT, thời gian danh cho nhà thầu chuẩn bị HSDT, thời gian
39

Điều 10 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2009 hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và
lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng

GVHD: Võ Hoàng Tâm

SVTH: Đỗ Minh Diệu Hiền