CH
C ăS ăLụăLU NăV ăM
NGă1
R NG CHO VAY TIÊU DÙNG TRONGăNGỂNă
HÀNGăTH
NGăM I
Cho vay tiêu dùng trong ng năh ngăth
1.1.
1.1.1.
ngăm i
tiêu dùng
Theo kho n 4 đi u 16 Lu t s 47/2010/QH12 – Lu t các t ch c tín d ng ngày
16/06/2010 c a Qu c h i quy đ nh: “Cho vay là m t hình th c c p tín d ng, theo đó
bên cho vay giao ho c cam k t giao cho khách hàng s d ng m t kho n ti n đ s
d ng vào m c đích xác đ nh trong m t th i gian nh t đ nh theo th o thu n v i nguyên
t c hoàn tr c g c và lãi”.
Cho vay tiêu dùng là m t trong các s n ph m cho vay nên nó có đ y đ các đ c
đi m c a m t s n ph m cho vay thông th ng. Tuy nhiên, cho vay tiêu dùng đ ph c
v cho vi c tiêu dùng c a cá nhân và h gia đình. Vì v y, ta có th đ nh ngh a cho vay
tiêu dùng nh sau:
“Cho vay tiêu dùng là hình th c c p tín d
đó
thu n
đ khách hàng là cá nhân hay h
đì s d ng m t kho n ti n v i m đ
tiêu dùng v i nguyên t c có hoàn tr c g c và lãi trong m t th i gian nh đ nh”.
Hay nói cách khác: Cho vay tiêu dùng là hình th c ngân hàng tài tr cho các nhu
c u tiêu dùng c a cá nhân, h
đình. Các kho n cho vay tiêu dùng là ngu n tài
chính quan tr ng giúp ng i tiêu dùng trang tr i các nhu c u trong cu c s ng nh : Nhà
, ph ng ti n đi l i, ti n nghi sinh ho t, h c t p, du l ch, y t … tr c khi h có đ
kh n ng v tài chính đ h
1.1.2.
ng th .
đ m c a cho vay tiêu dùng
Khách hàng vay là cá nhân và các h giaăđình:
it
ng cho vay c a cho vay
tiêu dùng là các chi phí c n thi t cho vi c tiêu dùng c a cá nhân nh : s a ch a nhà
ho c mua nhà m i, mua ôtô, nhu c u thanh toán… do đó, khách hàng vay v n tiêu
dùng c a ngân hàng th ng m i là các cá nh n, h gia đình.
M căđ chăvayănh m ph c nhu c u tiêu dùng c a cá nhân, h giaăđìnhă hôngă
ph i xu t phát t m căđ chă inhădoanh: Ngân hàng cho vay đ h tr gi i quy t m t
ph n v n cho các v n đ cá nhân nh đ u t m i ph ng ti n giao thông, đ u t m i
ch ... không ph i ph c v nhu c u b sung v n thi u h t trong h s n xu t – kinh
doanh c a khách hàng.
1
Nhu c u vay c aă háchăh ngăth
ng kém nh y c m v i lãi su t: H th
ng
quan tâm đ n s ti n h tr hàng tháng h n là m c lãi su t m c dù m c lãi su t có tác
đ ng tr c ti p đ n quy mô s ti n mà h ph i tr hàng tháng, do đó, khách hàng không
nh y c m v i lãi su t.
Cho vay tiêu dùng là lo iăhìnhăc ăđ r i ro cao nh t trong danh m c tài s n
c a ngân hàng: S d nh v y vì kh n ng thanh toán c a các món n vay hoàn toàn
ph thu c vào tình hình tài chính c a t ng cá nhân và m i gia đình, ngu n tài chính
này có s bi n đ ng b t th
ng và ch u nh h
ng c a nhi u y u t . Vi c thanh toán
n có th b gián đo n ho c không th thu h i n u ng i cho vay b t ng g p ph i tình
tr ng s c kho không mong đ i nh : m, b nh t t, ch t… c ng nh các r i ro trong
công vi c c a khách hàng và do khách hàng không cân đ i chi tiêu h p lý.
Lãi su t kho n vay tiêu d ngăth ngăcaoăh nă ưiăsu t các kho năvayăth ngă
m i: Thông tin tài chính khách hàng cung c p th ng không đ y đ và rõ ràng nên
ngân hàng ph i t n nhi u chi phí đ đi u tra, thu th p, xác minh các thông tin c a
khách hàng tr c khi quy t đ nh c p tín d ng. H n n a, các kho n CVTD nh l
nh ng s l
ng l n nên vi c qu n lý các kho n này sau vay c ng g p không ít khó
kh n và t n nhi u chi phí qu n lý. Ngoài ra, CVTD có đ r i ro cao nên chi phí đ bù
đ p r i ro c ng nh duy trì các kho n vay cao. Vì v y, lãi su t CVTD th ng cao h n
lãi su t c a các kho n cho vay trong l nh v c th ng m i và d ch v nh m bù đ p các
kho n chi phí mà ngân hàng ph i b ra.
Th i h năchoăvayătiêuăd ngă háăđaăd ng: Th i h n CVTD có th ng n, trung
ho c dài h n và theo th a thu n gi a ngân hàng v i khách hàng trong h p đ ng tín
d ng, ph thu c vào m c đích vay v n, quy mô kho n vay, ngu n tr n c a khách
hàng và kh n ng cung ng v n c a ngân hàng.
1.1.3. Vai trò c a cho vay tiêu dùng
i v i ngân hàng th
ngăm i
Cho vay tiêu dùng giúp t ng kh n ng c nh tranh c a ngân hàng v i các ngân
hàng và các t ch c tín d ng khác, thu hút đ c đ i t ng khách hàng m i, t đó mà
m r ng quan h v i khách hàng. B ng cách nâng cao và m r ng m ng l i, đa d ng
hóa s n ph m, nâng cao ch t l ng d ch v cho vay tiêu dùng, s l ng khách hàng
đ n v i ngân hàng s ngày càng nhi u h n và hình c nh c a ngân hàng s càng đ p
h n trong m t khách hàng. Trong Ủ ngh c a công chúng, ngân hàng không ch là t
ch c ch bi t quan tâm đ n các công ty và doanh nghi p mà ngân hàng còn r t quan
tâm t i nh ng nhu c u nh bé, c n thi t c a ng i tiêu dùng, đáp ng nguy n v ng c i
2
Thang Long University Library
thi n cu c s ng c a ng
i tiêu dùng. T đó mà uy tín c a ngân hàng t ng lên r t
nhi u.
Cho vay tiêu dùng c ng là m t công c marketing r t hi u qu . Ngân hàng c ng
s huy đ ng đ c nhi u ngu n ti n g i c a dân c b i dân c s g i ti n nhi u vào
ngân hàng khi h th y r ng mình có tri n v ng vay l i ti n t chính ngân hàng đó, t o
đi u ki n m r ng và đa d ng hóa kinh doanh, t đó mà nâng cao thu nh p và phân tán
r i ro cho ngân hàng.
i v iăng
i tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng là m t ph ng th c h u hi u đ gi i quy t nh ng nhu c u c p
bách v v n cho các cá nhân và h gia đình. Ngoài ra, đây còn là ph ng th c góp
ph n c i thi n m c s ng c a ng
toán hi n t i.
i tiêu dùng khi h ch a có đ y đ kh n ng thanh
i v i n n kinh t
Cho vay tiêu dùng đ c dùng đ tài tr cho các chi tiêu v hàng hóa và d ch v
trong n c, có tác d ng r t t t trong vi c kích c u. Nh cho vay tiêu dùng các doanh
nghi p đư đ y nhanh t c đ tiêu th hàng hóa, ngân hàng rút ng n kho ng th i gian
l u thông, t ng kh n ng tr n cho ngân hàng, đ ng th i t o đi u ki n thúc đ y t ng
tr
ng kinh t .
1.1.4 Các hình th c cho vay tiêu dùng
1.1.4.1 C n c vào ph
ng th c hoàn tr
Cho vay tiêu dùng tr góp: ây là hình th c cho vay mà ng i đi vay tr cho
ngân hàng m t s ti n b ng nhau trên m i k h n (hàng tháng, quý ho c 6 tháng).
S ti n thanh toán đ nh k g m n g c (là kho n ti n nh t đ nh tr m i k h n,
th ng b ng nhau) và n lưi tính trên d n th c t . Ph ng th c này th ng áp d ng
cho nh ng kho n vay có giá tr l n ho c thu nh p đ nh k c a ng i vay không đ kh
n ng thanh toán h t m t l n s n vay. ây là hình th c cho vay ch y u c a các ngân
hàng th ng m i, lo i hình vay này giúp cho khách hàng vay không b áp l c tr n
vào cu i k cao.
Cho vay tiêu dùng phi tr góp:
ây là hình th c cho vay v i s ti n vay đ
khách hàng thanh toán cho ngân hàng ch m t l n khi đ n h n. Th
c
ng kho n cho vay
tiêu dùng phi tr góp ch đ c c p cho các kho n vay giá tr nh , th i h n vay không
dài (th ng d i 1 n m), đ i t ng khách hàng thu nh p khá cao.
3
1.1.4.2. C n c vào ngu n g c c a kho n n
Cho vay tiêu dùng gián ti p: là hình th c cho vay trong đó ngân hàng mua l i
các kho n n t các doanh nghi p đư bán ch u hàng hóa, d ch v cho ng i tiêu dùng
và thu l i t khách hàng. Hình th c này ngân hàng cho vay thông qua các doanh
nghi p bán hàng ho c làm các d ch v mà không tr c ti p ti p xúc v i khách hàng.
Cho vay tiêu dùng tr c ti p: Ngân hàng và khách hàng s tr c ti p g p nhau đ
ti n hành đàm phán, kỦ k t h p đ ng tín d ng; khách hàng s nh n ti n vay t Ngân
hàng ho c chuy n vào tài kho n c a các doanh nghi p mà h s mua hàng hóa, d ch v
ho c các ch n c a h ,…
1.1.4.3 C n c theo hình th c đ m b o ti n vay
Cho vay tiêu dùng hôngăc ăđ m b o b ng tài s n: Là lo i cho vay mà ng
vay không bu c ph i s d ng t i tài s n th ch p, c m c ho c s b o lãnh c a ng
i
i
th ba, mà vi c cho vay ch d a vào uy tín c a b n thân khách hàng.
Cho vay tiêu dùng c ăđ m b o b ng tài s n: Là lo i cho vay mà ng i cho vay
đòi h i ng i vay v n ph i có tài s n c m c , th ch p ho c b o lãnh c a bên th ba.
1.1.5 Nguyên t c cho vay tiêu dùng
Nguyên t c 1: S d ng v năvayăđúngăm căđ chă
Vi c s d ng v n vay vào m c đích gì do hai bên, ngân hàng và khách hàng th a
thu n và ghi vào trong h p đ ng tín d ng. m b o s d ng v n vay đúng m c đích
th a thu n nh m đ m b o hi u qu s d ng v n vay và kh n ng thu h i n sau này.
Do v y, v phía ngân hàng tr c khi cho vay c n tìm hi u rõ m c đích vay v n c a
khách hàng, đ ng th i ph i ki m tra xem khách hàng có s d ng v n vay đúng nh
m c đích đư cam k t hay không. i u này r t quan tr ng vì vi c s d ng v n vay đúng
m c đích hay không có nh h ng r t l n đ n kh n ng thu h i n vay sau này. Vi c
khách hàng s d ng v n vay không đúng m c đích d d n đ n th t thoát và lãng phí
khi n v n vay không t o ra đ
c ngân l u đ tr n cho ngân hàng.
V phía khách hàng, vi c s d ng v n vay đúng m c đích góp ph n nâng cao
hi u qu s d ng v n vay, đ ng th i giúp khách hàng đ m b o kh n ng hoàn tr n
cho ngân hàng. T đó, nâng cao uy tín c a khách hàng đ i v i ngân hàng và c ng c
quan h vay v n gi a khách hàng và ngân hàng sau này.
Nguyên t c 2: Ph i hoàn tr g căv ă ưiăđúngăh n
Hoàn tr n g c và lãi v n vay là m t nguyên t c không th thi u trong ho t
đ ng cho vay.
i u này xu t phát t tính ch t t m th i nhàn r i c a ngu n v n mà
4
Thang Long University Library
ngân hàng s d ng đ cho vay.
i đa s ngu n v n mà ngân hàng s d ng đ cho vay
là v n huy đ ng t khách hàng g i ti n, do đó, sau khi cho vay trong m t th i gian
nh t đ nh, khách hàng vay ti n ph i hoàn tr l i cho ngân hàng đ ngân hàng hoàn tr
l i cho khách hàng g i ti n. H n n a, b n ch t c a quan h cho vay là quan h chuy n
nh ng t m th i quy n s d ng v n vay nên sau m t th i gian nh t đ nh v n vay ph i
đ c hoàn tr .
Trong quá trình th c hi n các nghi p v cho vay tiêu dùng c a mình, ngân hàng
ph i bù đ p các chi phí nh : tr lãi ti n g i, chi phí n chi, tr l
ng cán b nhân viên,
n p thu , trích l p các qu ,... Do đó, ngân hàng ph i thu thêm kho n chênh l ch ngoài
s v n g c cho vay.
Do v y, m i ngân hàng khi cho vay nói chung và cho vay tiêu dùng nói riêng
luôn yêu c u khách hàng ph i hoàn tr đ y đ c ti n g c và lãi cho ngân hàng.
1.1.6.
u ki n cho vay tiêu dùng
Khách hàng ph iăc ăn ngă c pháp lu t dân s ,ăn ngă c hành vi dân s và
ch u trách nhi m dân s theoăquyăđ nh c a pháp lu t: Vì n u khách hàng có n ng
l c pháp lu t dân s , n ng l c hành vi dân s và ch u trách nhi m theo quy đ nh c a
pháp lu t thì h p đ ng cho vay m i đ c pháp lu t b o v khi có tranh ch p x y ra
gi a ngân hàng và doanh nghi p.
Khách hàng ph i có kh n ngăt iăch nhăđ m b o tr đ c n trong th i h n
cam k t: Nó là c s đ ngân hàng có ngu n thu đ ngân hàng tr g c và lãi cho
ngu n v n vay c a mình đ ng th i nó c ng duy trì và phát tri n ho t đ ng c a ngân
hàng.
M căđ chăs d ng v n vay ph i h p pháp: T c là không vi ph m pháp lu t và
m c đích s d ng v n vay phù h p v i nhu c u tiêu dùng c a khách hàng đ khách
hàng ho t đ ng có hi u qu t đó t o ra ngu n thu đ tr n g c và lãi cho ngân hàng.
Vì v y, khi khách hàng s d ng v n b t h p pháp thì các tài s n đó s b phong h a
ho c b t ch thu t đó nh h ng t i kh n ng hoàn tr g c và lãi cho ngân hàng.
Ngoài ra, khi s d ng v n vay b t h p pháp thì t cách pháp lỦ c a khách hàng có th
b m t đi do đó nh h
hàng.
ng t i quan h tín d ng h p pháp gi a ngân hàng v i khách
Có ph ngăánăs d ng v n kh thi và hi u qu h p v iăquyăđ nh c a pháp
lu t: N u ph ng án tiêu dùng không phù h p v i kh n ng tài chính c a khách hàng
thì khách hàng không th tr v n d n trong th i gian cam k t v i ngân hàng, th m
chí không th tr n . T đó, gây ra t n th t cho ngân hàng. Ngoài ra, m c đích tiêu
dùng ph i phù h p v i quy đ nh c a pháp lu t và phù h p v i kh n ng tr n c a
khách hàng. B i n u m c đích tiêu dùng không phù h p v i quy đ nh c a pháp lu t thì
5
giao d ch vay này là phi pháp, không đ
c nhà n
c b o v quy n l i cho c ngân
hàng và khách hàng.
th
Khách hàng ph i th c hi nă đ m b o ti nă vayă theoă quyă đ nh: Ngân hàng
ng m i quan tâm đ n đ m b o ti n vay vì đ m b o ti n vay là công c b o đ m
trong công vi c th c hi n trách nhi m và ngh a v c a khách hàng trong quan h vay
v n.
h n ch r i ro ngân hàng yêu c u khách hàng ph i có tài s n đ m b o đ đ m
b o cho kh n ng tr n . Khách hàng vay v n nói chung và khách hàng vay tiêu dùng
nói riêng ph i th c hi n đ y đ đi u ki n ngân hàng đ a ra.
1.1.7. Các bi
p
p đ m b o ti n vay trong cho vay tiêu dùng
m b o ti n vay là vi c ngân hàng th
ng m i áp d ng các bi n pháp nh m
phòng ng a r i ro, t o c s kinh t và pháp lỦ đ thu h i đ c các kho n n đư cho
khách hàng vay v n. Trong ho t đ ng cho vay tiêu dùng, ngân hàng có nh ng bi n
pháp đ m b o ti n vay sau:
C m c tài s n: Là vi c m t bên (ng i vay, bên th ba) g i là bên c m c giao
tài s n thu c quy n s h u c a mình cho ngân hàng qu n lý, b o qu n đ th c hi n
ngh a v tr n . Tài s n c m c g m: Vi t Nam đ ng, ngo i t , s d trên tài kho n
ti n g i, trái phi u, tín phi u, th ng phi u, k phi u, S ti t ki m, ch ng ch ti n g i
và các gi y t khác có giá tr nh ti n, nguyên v t li u, hàng tiêu dùng, kim khí quý,
đá quỦ và các v t có giá khác (là tài s n không ph i là b t đ ng s n); tài s n hình thành
trong t ng lai. Tr ng h p tài s n c m c đ c b o hi m thì kho n b o hi m c ng
thu c tài s n c m c .
B oăđ m b ngă
ngăhayăthuănh p: Ngân hàng cho khách hàng vay ti n đ đáp
ng nhu c u chi tiêu trên c s th ch p b ng l
ng hay thu nh p. Nó áp d ng cho các
khách hàng có vi c làm n đ nh, thu nh p ngoài vi c trang tr i các chi phí còn đ tích
l y đ tr n vay. Khi xét duy t cho vay, ngân hàng có m t b ng kê khai các kho n thu
nh p v l ng và thu nh p khác (có xác nh n c a đ n v tr l ng) c ng nh nh ng
kho n chi tiêu th ng xuyên c a ng i đi vay. S ti n cho vay đ c quy t đ nh d a
trên nhu c u vay (có m c đích s d ng rõ ràng), thu nh p ròng th ng xuyên c a
khách hàng, m c cho vay t i đa c a ngân hàng. Khi nh n ti n vay, khách hàng ph i
cam k t n u không tr đ c n đ n h n (th ng quá 3 k tr n ) ngân hàng có quy n
nh n l
ng c a khách hàng đ thu n .
B oăđ m b ng tài s n hình thành t v n vay: Hình th c này áp d ng ch y u
đ i v i tài s n có giá tr l n, th i gian s d ng dài nh : Cho vay s a ch a, mua nhà,
mua quy n s d ng đ t, mua xe ô tô… M c cho vay c a ngân hàng d a vào kh n ng
tài chính c a khách hàng, th ng t i đa 50 – 60% giá tr tài s n mua s m.
6
Thang Long University Library
B oă đ m b ng hình th c tín ch p:
ây là hình th c cho vay mà khách hàng
không c n th ch p, hi u theo ngh a đ n gi n nh t là ng
i đi vay ti n có th nh n
đ c kho n ti n vay mong mu n mà không ph i th ch p tài s n hay b t c đi u ki n
b o lãnh nào khi vay ti n. Trong vay tín ch p, ng i vay ti n không c n th ch p b t
k m t tài s n nào, có th s d ng s ti n mình v a vay đ th c hi n nh ng công vi c
đư đ c ho ch đ nh s n và ch c n thanh toán m t kho n tài chính không đáng k hàng
tháng trong su t quá trình vay ti n. Tuy nhiên có nh c đi m đó là d xu t hi n n
x u vì ng i đi vay không c n ph i th ch p tài s n c ng nh không c n ng
lãnh, r t nhi u r i ro ti m n do đó lưi su t cao s h n so v i các gói vay khác.
ib o
1.1.8. Quy trình cho vay tiêu dùng
C ng nh các lo i hình cho vay khác, cho vay tiêu dùng tuân theo m t quy trình
nh t đ nh t khâu ti p nh n h s vay v n kho n vay, th m đ nh khách hàng, xét duy t
cho vay, ký k t h p đ ng cho đ n gi i ngân, thu n , t t toán kho n vay nh sau:
B
c 1: Ti p nh n h s ăvayăv n
Khi khách hàng có nhu c u vay v n cán b ngân hàng s trao đ i v i khách hàng
đ xác đ nh nh ng n i dung sau:
- Tìm hi u các v n đ liên quan đ n khách hàng nh ngh nghi p, thu hút đ xác
đ nh nh ng n i dung.
- Vay tiêu dùng đ ph c v m c đích gì?
Trong b c 1 cán b tín d ng c n ph i đ xu t c p tín d ng có phù h p v i chi n
l c c a ngân hàng hay không, kh n ng tr n c a khách hàng có đ đi u ki n cho
vay hay không .
B
c 2: Phân tích và th măđ nh khách hàng vay v n
Cán b tín d ng tìm hi u t cách khách hàng, n ng l c pháp lý và các thông tin
chi ti t v khách hàng
Th m đ nh đánh giá kh n ng tài chính c a khách hàng ki m tra đ chính xác c a
các kho n thu nh p, s d các tài kho n ti n g i hi n có, nhà c a... mà khách hàng đư
khai báo.
B
c 3: D ki n l iă chăm ăng năh ngăthuăđ
Tính toán lãi và phí có th thu đ
c khi phê duy t cho vay
c n u nh kho n vay đ
c phê duy t. K t h p
v i nh ng t ng th các l i ích khi thi t l p quan h tín d ng v i khách hàng.
B
c 4: Các bi n pháp b oăđ m ti n vay
B o đ m ti n vay là vi c khách hàng vay v n dùng các lo i tài s n c a mình ho c
các bên th 3 đ c m c th ch p, b o lãnh nh m th c hi n ngh a v v i ngân hàng.
7
TS B là c s xác nh n trách nhi m c a ng
i vay, gi m r i ro tín d ng. Cán b tín
d ng khi th m đ nh tài s n đ m b o c n ph i đ t đ
c các n i dung sau:
Ki m tra tình tr ng th c t c a TS B ti n vay
Phân tích th m đ nh TS B ti n vay cán b tín d ng l p báo cáo th m đ nh cho
vay sau khi đư có s bàn b c xem xét k l
v i cán b th m đ nh
B
ng đ i v i h s vay và có s th o lu n
c 5: Phê duy t kho n vay và ký h păđ ng tín d ng
C n c b h s vay v n, c n c đ xu t c a cán b tín d ng/ tái th m đ nh và
tr ng phòng tín d ng kho n vay s đ c ban lưnh đ o có th m quy n cho vay phê
duy t, cán b tín d ng s ti n hành ký k t h p đ ng tín d ng, h p đ ng b o lãnh ti n
vay, giao nh n gi y t và TS B. N u h s vay v n không đ đi u ki n vay v n, cán
b tín d ng s tr l i h s cho khách hàng và gi i thích lý do t ch i b ng v n b n
ho c yêu c u b sung thêm đ ngân hàng xét duy t l i l n n a.
B
c 6: Gi i ngân
Cán b tín d ng qu n lý gi i ngân ki m tra xem xét l i và xác nh n là có đ y đ
ch ng t cán b tín d ng qu n lý gi i ngân cho k toán th c hi n gi i ngân món vay
cho khách hàng, và vi c gi i ngân đ c h ch toán đ y đ trong s k toán c a ngân
hàng.
B
c 7: Ki m tra giám sát kho n vay
Ki m tra giám sát kho n vay là quá trình th c hi n các b c công vi c sau khi
cho vay nh m h ng d n đôn đ c khách hàng s d ng ti n vay đúng m c đích nh đư
ký trong h p đ ng, hoàn tr n g c và lưi vay đúng h n, đ ng th i th c hi n các bi n
pháp thích h p n u ng
B
i vay không th c hi n đ y đ đúng h n cam k t.
c 9: T t toán kho n vay
Khi đ n h n cán b tín d ng c n ph i thu n g c và lãi, phí kho n vay t t toán
các h p đ ng tài s n đ m b o ti n vay, hoàn tr l i tài s n đ m b o cho khách hàng.
1.2. M r ng cho vay tiêu dùng c aăng năh ngăth
ngăm i
1.2.1. Khái ni m m r ng cho vay tiêu dùng
M r ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng ch y u t p trung vào vi c gia t ng thu n
tuý v s l ng và quy mô, h th ng tín d ng mà không quá t p trung vào ch t l ng
tín d ng. i u đó có ngh a là kh n ng m r ng cho vay tiêu dùng nói trên đ c p tr c
ti p đ n s gia t ng v s li u th ng kê, ph n ánh s t ng tr ng v l ng c a quá
trình cho vay c a ngân hàng qua th i gian và đi u đó đ
c bi u th c b ng s tuy t
8
Thang Long University Library
đ i và s t
ng đ i. S li u này đ
k th c hi n v i k tr
c tính toán b ng cách so sánh s li u th c t c a
c đó.
Nh v y có th hi u: M r ng cho vay tiêu dùng là vi c ngân hàng th c hi n
t ngăquyămô,ăt tr ngăchoăvayătiêuăd ngătrongăc ăc u cho vay nh măđápă ng t t
nh t các nhu c uăch nhăđángăc aăng i tiêu dùng.
1.2.2. S c n thi t ph i m r ng cho vay tiêu dùng
V i trình đ công ngh ti n b ngày nay, d ch v thanh toán qua th đư tr thành
công c ph bi n, ng
i dân đư có thói quen chi tr ti n qua tài kho n, nh t là qua các
n m g n đây th tr ng th ATM Vi t Nam t ng đ t bi n m nh. ây là m t th
tr ng đ y ti m n ng đ phát tri n m ng l i d ch v tín d ng qua th c a ngân hàng
(nh cho vay th u chi, th tín d ng).
Trong n n kinh t m , nhu c u v d ch v ngân hàng ngày càng cao, nh t là ngân
hàng bán l , d ch v th ng đ n gi n, d th c hi n, trong đó chú tr ng phát tri n các
d ch v tín d ng tiêu dùng nh : cho vay th ch p nhà, cho vay tín ch p, cho vay th u
chi qua th tín d ng, c m c s ti t ki m,... C n có m t chính sách khách hàng nh t
quán đ có th qu n lý t p trung và phân đo n khách hàng theo t ng m ng l
nhánh, nh m khai thác h t ngu n l c r t l n trong dân c .
i chi
Vi t Nam gia nh p WTO đư m ra cánh c a h i nh p l n cho n n kinh t - chính
tr c a đ t n c, đ i s ng nhân dân đ c nâng cao, nhu c u cu c s ng ngày càng ch t
l ng, hi n đ i. c bi t là d ch v ngân hàng đư tr thành công c h u d ng cho cu c
s ng ng i dân trong thanh toán, c t gi ti n ti t ki m (h n ch không s d ng ti n
m t, ti t ki m chi phí), ngân hàng còn h tr v n cho ng i dân trong kinh doanh, chi
tiêu, h c hành,...
V i ph ng châm ho t đ ng “Khách hàng là th ng đ ”, các NHTM luôn tìm
m i cách đ tho mãn t i đa nhu c u c a khách hàng c ng nh t ng c ngcác m i
quan h v i khách hàng. i u này có th đ c th c hi n m t cách hi u qu khi các
NHTM m r ng tín d ng tiêu dùng, m t th tr ng đ y ti m n ng cho các ngân hàng.
1.2.3. Các ch tiêu ph n ánh m r ng cho vay tiêu dùng
T
ăă
đ
ng doanh s cho vay tiêu dùng (%)
DSăchoăvayătiêuăd ngăn m n
DSăchoăvay tiêuăd ngăn mă n 1
DSăchoăvay tiêuăd ngăn mă n 1
100
Ch tiêu này ph n ánh t c đ t ng tr ng c a t t c các kho n cho vay tiêu dùng
mà ngân hàng đư phát ra cho vay qua các n m không k món vay đó đư thu h i v hay
ch a. N u nh các nhân t khác c đ nh thì t c đ doanh s cho vay càng cao ph n
9
ánh vi c m r ng cho vay tiêu dùng c a ngân hàng càng t t, ng
c l i doanh s cho
vay tiêu dùng c a ngân hàng mà gi m trong khi c đ nh các y u t khác thì ch ng t
m r ng cho vay tiêu dùng c a ngân hàng là không t t.
T
ă
đ
ng doanh s thu n cho vay tiêu dùng (%)
DSăthuăn ă
ê
n mă n
DSăthuăn
Ch tiêu này đánh giá ch t l
DSăthuăn
ăn mă n 1
ê
ăn mă n 1
100
ng cho vay tiêu dùng trong vi c thu n c a ngân
hàng. Nó ph n ánh t c đ thu h i v n c a ngân hàng qua t ng n m. T l này càng
cao ch ng t công tác thu h i n cho vay tiêu dùng c a ngân hàng ngày càng t t, kh
n ng m r ng ho t đ ng cho vay đ c c i thi n và ng c l i n u t c đ này càng th p
ch ng t ngân hàng g p khó kh n trong vi c thu n cho vay tiêu dùng, kh n ng m
r ng cho vay tiêu dùng c a ngân hàng là không t t.
T
ế
cho vay tiêu dùng
D n cho vay tiêu dùng: Ph n ánh s ti n mà ngân hàng hi n đang cho vay tính
đ n m t th i đi m c th . D n đ c tích l y qua các th i k , d n càng cao thì quy
mô cho vay càng l n, kh n ng m r ng cho vay tiêu dùng càng cao và ng c l i.
D n CVTD cu i k = D
CVTD đ u k + Doanh s CVTD trong k Doanh s thu n CVTD trong k
T đ
ế
cho vay tiêu dùng (%)
D ăn ăchoăvay ê
ăn mă n ă ăD ăn ăchoăvay ê
ăn mă n 1
D ăn ăchoăvay ê
ăn mă n 1
100
Ch tiêu này dùng đ so sánh s t ng tr ng d n cho vay tiêu dùng qua các
n m đ đánh giá kh n ng cho vay, tìm ki m khách hàng và đánh tình hình th c hi n
k ho ch cho vay tiêu dùng c a ngân hàng. Ch tiêu càng cao thì m c đ ho t đ ng
c a ngân hàng càng n đ nh và có hi u qu , vi c m r ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng
càng kh thi và ng c l i.
T tr ng v n cho vay tiêu dùng:
T ătr ngăchoăvayătiêuăd ng
D ăn ăchoăvayătiêuăd ng
T ngăd ăn
100
T tr ng này cho bi t c c u d n cho vay tiêu dùng chi m bao nhiêu ph n tr m
trong t ng d n c a ngân hàng. T l càng cao cho bi t qui mô cho vay tiêu dùng c a
ngân hàng là l n. Thông th ng t tr ng này th ng nh do cho vay tiêu dùng không
ph i là ho t đ ng ch y u c a ngân hàng. N u t tr ng này ngày càng t ng qua các
n m ch ng t ngân hàng đư th c hi n hi u qu chính sách m r ng cho vay tiêu dùng.
10
Thang Long University Library
Ng
c l i, n u t tr ng này càng gi m qua các n m ch ng t chính sách m r ng cho
vay tiêu dùng c a ngâ hàng không hi u qu .
đánh giá đ y đ Ủ ngh a c a vi c m r ng CVTD c n ph i xem xét trong m i
quan h v i vi c nâng cao ch t l ng CVTD. Do v y, c n ph i xây d ng m t s ch
tiêu cho phép đánh giá ch t l ng cho vay. Ti n hành so sánh đ ng th i các ch tiêu
t ng tr ng cho vay và ch tiêu s thay đ i ch t l ng cho vay đ c ph n ánh t l
n quá h n và gi i h n cho phép v gia t ng v n tín d ng cho khách hàng cá nhân.
T l n quá h n c a cho vay tiêu dùng:
Theo thông t s 02/2013/TT-NHNN c a Ngân hàng Nhà n
2013, ngân hàng phân lo i n g m 5 nhóm:
c ban hành n m
Nhóm 1 (N đ tiêu chu n) bao g m: Các kho n n trong h n; Các kho n n
quá h n d
i 10 ngày.
Nhóm 2 (N c n chú ý) bao g m:
Các kho n n quá h n t 10 ngày đ n d
i 30 ngày;
Các kho n n c c u l i th i h n tr n l n đ u.
Nhóm 3 (N d
i tiêu chu n) bao g m:
Các kho n n quá h n t 30 ngày đ n d
i 90 ngày;
Các kho n n c c u l i th i h n tr n l n đ u quá h n d
th i h n tr n đư đ c c c u l i l n đ u;
i 30 ngày theo
Các kho n n đ c mi n ho c gi m lưi do khách hàng không đ kh n ng tr
lưi đ y đ theo h p đ ng tín d ng.
Nhóm 4 (N nghi ng m t v n) bao g m:
Các kho n n quá h n t 90 ngày đ n d
i 180 ngày;
Các kho n n c c u l i th i h n tr n l n đ u quá h n t 30 ngày đ n d
90 ngày theo th i h n tr n đư đ c c c u l i l n đ u;
i
Các kho n n c c u l i th i h n tr n l n th hai.
Nhóm 5 (N có kh n ng m t v n) bao g m:
Các kho n n quá h n t 180 ngày tr lên;
Các kho n n c c u l i th i h n tr n l n đ u quá h n t 90 ngày tr lên
theo th i h n tr n đ
c c c u l i l n đ u;
Các kho n n c c u l i th i h n tr n l n th hai quá h n theo th i h n tr
n đ
c c c u l i l n th hai;
Các kho n n c c u l i th i h n tr n l n th ba tr lên, k c ch a b quá
h n ho c đư quá h n.
11
N quá h n cho vay tiêu dùng là m t kho n n mà ng
i đi vay cá nhân/h gia
đình khi đ n h n ph i tr cho ngân hàng c v n và lãi theo cam k t, nh ng khách hàng
không tr đ c cho ngân hàng, n quá h n có tác d ng x u đ n ho t đ ng kinh doanh
c a ngân hàng.
Ngân hàng mu n m r ng ho t đ ng cho vay tiêu dùng b ng cách đáp ng nhu
c u c a khách hàng nh ng n u đáp ng m t cách
t, không có ch n l c và s th m
đ nh k càng khách hàng c a mình thì r i ro cho vay là r t cao. Khi đó ch t l ng cho
vay tiêu dùng không còn phát huy đ
cho vay tiêu dùng đ
n quá h n:
c ph n ánh
c tính tích c c và hi u qu c a nó n a. R i ro
các ch tiêu t l n quá h n và kh n ng thu h i
T ă ăNQHăchoăvayătiêuăd ngă
T ngăd ăNQHăchoăvayătiêuăd ng
T ngăd ăn ăchoăvay ê
Ch tiêu này ph n ánh tr c ti p ch t l
100
ng cho vay tiêu dùng c a ngân hàng. T
l NQH t ng ch ng t ch t l ng cho vay tiêu dùng là không t t. Ng c l i t l NQH
gi m ch ng t ch t l ng cho vay tiêu dùng c a ngân hàng đang t t. Ch tiêu này càng
th p (< 5%) thì ch t l
ng cho vay càng cao ch ng t ho t đ ng cho vay tiêu dùng c a
ngân hàng ngân hàng có ch t l
ch t l
ng cao và ng
c l i khi ch tiêu này cao (> 5%) thì
ng cho vay tiêu dùng c a ngân hàng th p.
T l n x u cho vay tiêu dùng
N x u hay n khó đòi là các kho n n d
i chu n, có th quá h n và b nghi ng
v kh n ng tr n l n kh n ng thu h i v n c a ch n . N x u g m các kho n n quá
h n tr lãi và/ho c g c trên th ng quá ba tháng c n c vào kh n ng tr n c a doanh
nghi p đ h ch toán các kho n vay vào các nhóm thích h p.
T ă ăn ă
uăchoăvayătiêuăd ng
N ă
uăchoăvayătiêuăd ng
T ngăd ăn ă
ê
T ng n x u c a ngân hàng bao g m n quá h n, n khoanh, n quá h n chuy n
v n trong h n, chính vì v y ch tiêu này cho th y th c ch t tình hình ch t l ng cho
vay tiêu dùng t i ngân hàng, đ ng th i ph n ánh kh n ng qu n lý cho vay tiêu dùng
c a ngân hàng trong khâu cho vay, đôn đ c thu h i n c a ngân hàng đ i v i các
kho n vay. T l n x u càng cao (>3%) th hi n ch t l ng cho vay tiêu dùng c a
ngân hàng càng kém và ng c l i t l n x u càng th p (<3%) thì ch t l ng cho vay
tiêu dùng càng cao. N u t l n x u ngày càng t ng ch ng t ch t l ng cho vay tiêu
dùng c a ngân hàng ngày càng kém. Ng c l i n u t l n x u ngày càng gi m ch ng
t ch t l
ng cho vay tiêu dùng c a ngân hàng ngày càng cao.
12
Thang Long University Library
1.2.4. Các nhân t
ng đ n m r ng cho vay tiêu dùng
1.2.4.1 Các nhân t khách quan
Môiătr ng kinh t : Môi tr ng kinh t bao g m: trình đ phát tri n kinh t , s
n đ nh kinh t , thu nh p qu c dân, thu nh p bình quân đ u ng i, chính sách ti n t ,
đ u t và các y u t khác s có nh ng tác đ ng đ n nhu c u và cách th c tiêu dùng c a
ng i dân. c bi t khi đ i s ng nhân dân càng cao thì nhu c u tiêu dùng càng l n và
t đó t o đi u ki n c h i cho ngân hàng phát tri n các d ch v c a mình. Nh ng c ng
có nh ng thách th c mà đòi h i ngân hàng c n ph i có s đi u ch nh đ có th t n t i
và phát tri n. Trong n n kinh t có s t ng tr ng n đ nh ng i dân s có nh ng ph n
ng t t đ i v i tiêu dùng vì h luôn yên tâm vào thu nh p k v ng trong t ng lai, s
thúc đ y ng i dân tiêu dùng và t o đi u ki n cho các ngân hàng th ng m i m r ng
ho t đ ng c a mình. Trong n n kinh t suy thoái l m phát th ng xuyên di n ra m c
cao thì ng i dân l i có thu nh p gi m sút và h s có xu h ng ti t ki m nhi u h n,
h n ch tiêu dùng do v y làm nh h ng đ n ho t đ ng cho vay c a ngân hàng nói
chung và ho t đ ng m r ng cho vay tiêu dùng nói riêng. M t y u t kinh t n a nh
h
ng đ n ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng đó là tình hình kinh t th gi i. V i xu
th toàn c u hóa n n kinh t th gi i s có r t nhi u các nhà đ u t , các t p đoàn tài
chính n c ngoài làm cho s c nh tranh tr lên gay g t. T đó các ngân hàng trong
n c ph i có nh ng thay đ i m nh m trong t t c các ho t đ ng c a mình đ có th
c nh tranh đ
c v i các ngân hàng n
c ngoài.
Môiătr ngăv năh aăậ xã h i: Môi tr ng này bao g m: tr t t an toàn xã h i,
trình đ h c v n, l i s ng thói quen s d ng b n s c dân t c...... Nh ng y u t này nh
h ng không nh đ n ho t đ ng cho vay c a ngân hàng. Khi m t ng i dân tin t ng
vào m t ngân hàng h s ti p t c s d ng s n ph m c a ngân hàng, nh ng ng c l i
khi ng i dân đư m t ni m tin thì d x y ra tình tr ng ph n ng dây chuy n làm nh
h ng không nh đ n ho t đ ng tín d ng c a ngân hàng. Khi chúng ta tìm hi u rõ v
hành vi v n hóa tiêu dùng c a khách hàng thì t đó s giúp ngân hàng xây d ng đ c
các chính sách, chi n l c phát tri n cho phù h p v i t ng khu v c th tr ng, t đó
ngân hàng có th m r ng cho vay tiêu dùng.
Môiătr
ng pháp lý: Khi môi tr
ng pháp lý n đ nh s là đi u ki n tiên quy t
thúc đ y ho t đ ng kinh doanh c a các ngân hàng vì khi đó m i ho t đ ng kinh doanh
s tr lên d dàng h n. Khi môi tr ng pháp lỦ ch a hoàn ch nh còn nhi u s r m rà
ph c t p s ng n c n quá trình phát tri n các ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng.
Cùng v i đó là nh ng thay đ i trong chính sách ti n t , chính sách tài khóa c a chính
ph và ngân hàng nhà n
c qua các th i k c ng gây ra nh h
13
ng đ n ho t đ ng c a
ngân hàng. Có m t môi tr
ng pháp lý n đ nh nh t quán đ ng b lành m nh s t o
đi u ki n thu n l i cho các ngân hàng phát tri n ho t đ ng kinh doanh, m r ng cho
vay tiêu dùng c a mình.
Môiătr ng công ngh và h th ng thông tin: V i m t công ngh hi n đ i ngân
hàng s ti t ki m đ c chi phí, các quy trình nghi p v s tr lên nhanh chóng thu n
ti n t o đ c tâm lý th ai mái cho khách hàng t đó hi u qu ho t đ ng kinh doanh
đ c m r ng. Khi có h th ng thông tin t t cán b ngân hàng s bi t các thông tin c a
khách hàng m t cách chính xác và nhanh h n giúp cho vi c th m đ nh khách hàng tr
lên nhanh h n, đa d ng h n và phong phú h n.
ng th i h th ng thông tin còn giúp
ngân hàng qu ng bá và đ a các s n ph m d ch v t i ng i dân và giúp h bi t và hi u
s d ng chúng, giúp ngân hàng m r ng ho t đ ng kinh doanh nói chung c ng nh
cho vay tiêu dùng nói riêng.
Khách hàng vay v n:
i v i cho vay tiêu dùng thì khách hàng ch y u là cá
nhân h th ng quan tâm đ n v n đ mua s m là ch y u. Khi xem xét y u t này tác
đ ng đ n m r ng cho vay tiêu dùng ta xét các y u t sau:
o đ c c a khách hàng vay v n: ó là s tín nhi m c a khách hàng đ i v i
ngân hàng và n ng l c pháp lý c a h . Y u t này r t quan tr ng nh h ng đ n hành
vi tr n . N ng l c pháp lý là nh ng n ng l c mà pháp lu t đư quy đinh c th mà
ng i vay c n có. Còn đ tín nhi m l i d a trên c s tính th t thà, trung th c nó đ c
ph n ánh rõ trong h s quá kh c a ng i vay. V i m t món vay đ c ngh là t t
nh ng nhi u lúc trong quá trình s d ng v n vay có th do t cách do lòng tham mà
ng i vay s d ng ti n vay không đúng m c đích không ch u tr n cho ngân hàng.
Kh n ng tài chính c a ng
i vay: nhân t này r t quan tr ng đ n ho t đ ng c a ngân
hàng nói chung và m r ng cho vay tiêu dùng nói riêng. Khi cho vay cán b tín d ng
luôn ph i chú Ủ đ n ngu n tr n c a ng i vay, t đó xác đ nh đ c m c cho vay đ i
v i khách hàng (cùng v i tài s n đ m b o). V i các kho n cho vay tiêu dùng th ng
quy đ nh ngu n tr n là thu nh p th ng xuyên c a ng i vay. V i khách hàng có thu
nh p cao và n đ nh thì s đ
c cho vay v i h n m c cao h n.
D ch v ngân hàng là s n ph m vô hình vì th khách hàng không nhìn th y
không th n m gi và r t khó kh n trong đánh giá ch t l
ng s n ph m d ch v tr
khi mua, trong quá trình mua và sau khi mua. Khách hàng s d a vào s tin t
c
ng
ho c kinh nghi m đ có nh ng quy t đ nh l a ch n s n ph m và ngân hàng cung c p.
Vì th các ngân hàng luôn ph i t o nh ng m i quan h g n bó v i khách hàng đ t o
đ
c ni m tin và uy tín v i khách hàng đ t đó m r ng cho vay tiêu dùng.
14
Thang Long University Library
1.2.4.2 Các nhân t ch quan
Chính sách tín d ng: Bao g m gi i h n m c cho vay đ i v i khách hàng, k
h n c a kho n vay, lãi su t cho vay, m c l phí, s b o đ m kh n ng thanh toán,
h ng gi i quy t ph n tín d ng th u chi..... V i t t c nh ng y u t trên mà h p lý và
linh ho t đáp ng đ c nhu c u đa d ng c a ng i tiêu dùng thì ngân hàng s thành
công khi th c hi n m r ng cho vay tiêu dùng. N u chính sách tín d ng không đáp
ng nh ng yêu c u trên thì ngân hàng s không m r ng quy mô tín d ng tiêu dùng.
Trong môi tr
ng c nh tranh nh hi n nay ngân hàng mà có chính sách tín d ng h p
lỦ, đa d ng hóa lãi su t phù h p v i t ng lo i khách hàng, t ng k h n cho vay s thu
hút đ
c nhi u khách hàng và th c hi n thành công m r ng cho vay tiêu dùng.
V n t có và kh n ngăhuyăđ ng v n: Tâm lý khách hàng luôn b
nh h
ng
b i cái nhìn bên ngoài, khi đ n m t ngân hàng th y c s v t ch t trang thi t b hi n
đ i khách hàng s có lòng tin vào ngân hàng. V n t có c a ngân hàng càng l n thì
ngân hàng càng có nhi u kh n ng th c hi n chi n l c m r ng kinh doanh c a mình,
có th gia t ng quy mô cho vay, đ u t vào trang thi t b c s v t ch t k thu t hi n
đ i ph c v khách hàng đ c t t h n. Ph n v n huy đ ng đ c c a ngân hàng c ng r t
quan tr ng, ngu n huy đ ng v n này có th chi m 70% t ng ngu n v n c a ngân
hàng, đây là đi u ki n c n thi t đ ngân hàng có th ti n hành các ho t đ ng kinh
doanh, gia t ng quy mô và t o ra l i nhu n, m r ng cho vay tiêu dùng.
Ngu n nhân l c c a ngân hàng: Y u t con ng i đóng vai trò r t quan tr ng,
v i m t ngu n nhân l c t t c v trình đ chuyên môn l n ph m ch t s giúp ngân
hàng có đ c nh ng thành công trong kinh doanh.
c bi t đ i v i m t cán b tín
d ng, m t ng i gi i đ n đâu nh ng không có đ o đ c ngh nghi p thì c ng vô giá tr .
thu hút đ
c ngu n nhân l c có ch t l
ng các ngân hàng đ u có nh ng chính sách
c th , h p d n nh : Chính sách v ti n l ng, ph c p, đào t o, các ch ng trình v n
hóa, v n ngh t o môi tr ng làm vi c n ng đ ng có kh n ng th ng ti n giúp các cán
b nhân viên yên tâm làm vi c, g n bó l i ích c a nhân viên v i l i ích c a ngân hàng,
t đó, m r ng cho vay tiêu dùng nói riêng và ho t đ ng nói chung c a ngân hàng
Quy trình c p tín d ng: Nó bao g m các nguyên t c, các quy đ nh c a ngân
hàng trong vi c c p tín d ng, g m các b c c th theo m t trình t nh t đ nh t lúc
l p h s đ ngh c p tín d ng cho đ n khi ch m d t quan h tín d ng. V i quy trình
c p tín d ng hoàn thi n hi u qu có Ủ ngh a r t l n trong vi c ng n ng a và h n ch
r i ro x y ra, đ ng th i nó gây đ
c c m tình v i khách hàng thu hút đ
khách hàng h n, nâng cao kh n ng m r ng cho vay tiêu dùng c a ngân hàng.
15
c nhi u
Các y u t khác: C c u t ch c c a ngân hàng ch t ch , g n nh , linh ho t là
đi u khá quan tr ng trong vi c m r ng ho t đ ng tín d ng m t cách hi u qu . Ngoài
ra c s v t ch t đ y đ , hi n đ i s giúp cho ngân hàng có th th c hi n đ
r ng và t ng th ph n t ng kh n ng c nh tranh trên th tr
ng.
16
Thang Long University Library
c vi c m
K T LU NăCH
Ho t đông cho vay tiêu dùng luôn đ
NGă1
c coi là ho t đ ng kinh doanh nh nh ng
không kém ph n quan tr ng c a ngân hàng th ng m i. Trong ch ng 1, khóa lu n đư
trình bày chi ti t nh ng lý lu n v cho vay tiêu dùng c ng nh v m r ng cho vay
tiêu dùng c a ngân hàng th ng m i. T đó, khóa lu n c ng đư đ a ra m t s ch tiêu
đánh giá vi c m r ng cho vay tiêu dùng, đ ng th i ch ra các nhân t nh h ng đ n
ho t đ ng m r ng cho vay tiêu dùng c a ngân hàng. T đó, khóa lu n s ti p t c
nghiên c u th c tr ng m r ng cho vay tiêu dùng c a Ngân hàng Th
K th
ng Vi t Nam - là n i dung nghiên c u chính c a đ tài
17
ch
ng m i c ph n
ng 2.
CH
NGă2ă
TH C TR NG M R NG CHO VAY TIÊU DÙNG T I NGÂN HÀNG
TH
NGăM I C PH N K TH
NGăVI T NAM
2.1 Khái quát v l ch s hình thành và phát tri n c aăNg năh ngăTh
ph n K th
ngăVi t Nam
2.1.1 L ch s hình thành và phát tri n c
V t Nam (Techcombank)
Tên ti ng Vi t:
Tên ti ng Anh:
Tên vi t t t:
H is :
i n tho i:
Fax:
Website:
Ngân hàng Th
N
T
c thành l p trong b i c nh đ t n
Techcombank đ
i c ph n K
Ngân hàng th ng m i c ph n K Th ng Vi t Nam
Technological and Comercial Joint Stock Bank
Techcombank
191 Bà Tri u, Hai Bà Tr ng, Hà N i
+84 4 3944 6368
+84 4 3944 6395
www.techcombank.com.vn
ng m i c ph n K th ng Vi t Nam đ c thành l p ngày
27/9/1993, đây là m t trong nh ng ngân hàng th
Nam đ
ngăm i c
c Ngân hàng Nhà n
ng m i c ph n đ u tiên t i Vi t
c đang chuy n sang n n kinh t th tr
ng.
c Vi t Nam c p Gi y phép ho t đ ng s
0040/NH-GP có hi u l c t ngày 6 tháng 8 n m 1993 trong th i h n 20 n m.
ch p thu n c a NHNN Vi t Nam, th i h n ho t đ ng c a Ngân hàng đư đ
cs
c gia h n
lên 99 n m theo Quy t đ nh c a NHNN s 330/Q - NH5 ngày 8 tháng 10 n m 1997.
Tr s chính ban đ u đ
c đ t t i s 24 LỦ Th
ng Ki t, Hoàn Ki m, Hà N i. Hi n
nay, tr s chính c a Techcombank đ t t i 191 Bà Tri u, Hà N i. V n đi u l ban đ u
khi m i thành l p c a Techcombank là 20 t đ ng và đ
c nâng lên m c 102,345 t
đ ng vào n m 2001. Tr i qua quá trình phát tri n không ng ng, đ n n m 2009 m c
v n đi u l
lên đ n 5.400 t
Techcombank có c đông chi n l
Ngân hàng Th
đ ng và đ t m c 6.932 t
đ ng vào n m 2010.
c là ngân hàng HSBC v i 20% c ph n.
ng m i c ph n k th
ng Vi t Nam là ngân hàng phát tri n
m nh m , tiêu bi u cho vi c k t h p hài hòa gi a l i th c a m t ngân hàng n i đ a am
hi u th tr
ng đ a ph
ng và ng d ng các chu n m c qu n lý qu c t trong t ng
ho t đ ng c a mình. Trên ch ng đ
ng 20 n m phát tri n, Techcombank luôn tiên
phong trong vi c sáng t o và đ i m i nh m cung c p các gi i pháp tài chính t t nh t
cho khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghi p. Không ch luôn d n đ u nh s
sáng t o không ng ng, s c m nh c a chúng tôi còn đ
c vun đ p t đ i ng qu n lý
chuyên nghi p và giàu kinh nghi m g m các chuyên gia ngân hàng hàng đ u trong
18
Thang Long University Library
n
c và các chuyên gia có b dày kinh nghi m qu c t , cùng s h tr hi u qu t đ i
tác chi n l
c HSBC. Hi n nay, Techcombank s h u m t m ng l
i chi nhánh r ng
kh p v i 315 chi nhánh và 1.229 máy ATM trên toàn qu c cùng v i m t n n t ng
công ngh ngân hàng tiên ti n b c nh t. Ngoài ra, v i m t l c l
7.290 nhân viên đ
ng nhân s lên v i
c đào t o chuyên nghi p s n sàng hi n th c hóa m c tiêu chung
c a Ngân hàng – tr thành T ch c cung c p các gi i pháp tài chính hàng đ u t i Vi t
Nam.
Tr i qua hai m
i n m tích lu ki n th c và kinh nghi m, cùng m ng l
i chi
nhánh tr i đ u trên 44 t nh thành ph l n trên toàn qu c, Techcombank đang có th
m nh và l i th trong vi c th u hi u và đáp ng t t nh t các nhu c u v d ch v tài
chính ngân hàng c a khách hàng trên kh p c n
Techcombank đang h
c. D a trên nh ng th m nh đó,
ng t i m t t m nhìn rõ ràng và nh t quán, tr thành Ngân hàng
T t nh t Vi t Nam cung c p các gi i pháp tài chính u vi t nh t cho khách hàng.
th i, Techcombank c ng mong mu n tr thành doanh nghi p có môi tr
ng
ng làm vi c
hàng đ u cho các nhân viên c a mình. M c tiêu cu i cùng c a Techcombank là xây
d ng m t doanh nghi p am hi u, tôn tr ng và quan tâm đ n nhân viên c ng nh khách
hàng, b i chính đi u này t o nên giá tr khác bi t.
T khi đ
c thành l p cho đ n nay, Techcombank đã có r t nhi u chi n l
c, các
c t m c l ch s đ phát tri n, t n t i trong h th ng Ngân hàng Vi t Nam, qua đó Ngân
hàng đư đ t đ
th
c nh ng thành t u đáng k , nh ng s thành công cùng v i nh ng gi i
ng quan tr ng và đ
nhà. D
c công nh n là m t trong nh ng NHTMCP hàng đ u n
i đây là m t s gi i th
c
ng mà Techcombank đư nh n trong nh ng n m v a
qua:
N m 2006: Moody’s - hãng x p h ng hàng đ u th gi i đư công b x p h ng tín
nhi m c a Techcombank, NHTMCP đ u tiên t i Vi t Nam đ
c x p h ng b i
Moody’s. N m 2007: Techcombank là ngân hàng đ u tiên và duy nh t
đ
Vi t Nam
c Financial Insights công nh n và thành t u ng d ng công ngh đi đ u trong gi i
pháp phát tri n th tr
ng. N m 2008: Techcombank nh n gi i th
ng Sao Vàng
t
Vi t 2008 do H i Doanh nghi p tr trao t ng. N m 2009: Vi t Nam Report đụ trao
t ng gi i th
ng “Top 500 doanh nghi p l n nh t Vi t Nam n m 2009” cho
Techcombank và nh n gi i th
ng “Ngân hàng xu t s c trong ho t đ ng thanh toán
qu c t ” do ngân hàng Wachovina trao t ng.
N m 2010: Techcombank đ t m t s gi i th
v qu n lý ch t l
ng nh : “Ngôi sao qu c t d n đ u
ng” (International Star for Leadership in Quality Award) do BID –
T ch c Sáng ki n Doanh nghi p qu c t trao t ng, danh v “Th
19
ng hi u qu c gia
2010”, “Ngân hàng t t nh t Vi t Nam 2010” do t p chí Euromoney trao t ng. N m
2011: Techcombank nh n m t s gi i danh giá c a các t ch c qu c t uy tín, bao
g m: “The Best Bank in Vietnam”- Ngân hàng t t nh t Vi t Nam; “The Best Cash
Management Bank in Vietnam” - Ngân hàng qu n lý ti n t t t nh t Vi t Nam và “The
Best Trade Bank in Vietnam” - Ngân hàng tài tr th
ng m i t t nh t Vi t Nam do
T p chí Finance Asia trao t ng; The Best Bank in Vietnam” - Ngân hàng t t nh t Vi t
Nam n m; “The Best Cash Management Bank in Vietnam” - Ngân hàng qu n lý ti n t
t t nh t Vi t Nam và “The Best Trade Bank in Vietnam” - Ngân hàng tài tr th
ng
m i t t nh t Vi t Nam do T p chí Alpha South East Asia trao t ng….
N m 2012: Techcombank đư nh n đ
c m t s gi i th
ng đáng k nh : Ngân
hàng t t nh t c a Vi t Nam (The Best Bank in Vietnam), Ngân hàng bán l c a n m
(Domestic Retail Bank of the Year – Vietnam), Ngân hàng tài tr th
Vi t Nam n m 2012 ( The Best Trade Finance Bank).
đư vinh d
đón nh n Gi i th
ng m i t t nh t
u n m 2013: Techcombank
ng T l đi n đ t chu n STP (Straight-Through-
Processing) do Ngân hàng Bank of New York Mellon trao t ng nh m ghi nh n nh ng
thành tích xu t s c trong l nh v c thanh toán qu c t .
N m 2014: Techcombank v a tr thành ngân hàng Vi t Nam đ u tiên và duy
nh t đ
c Global Banking & Finance Review - m t t p chí hàng đ u th gi i v tài
chính ngân hàng c a Anh – trao t ng đ ng th i 4 gi i th
ng: “Ngân hàng Th
ng
m i T t nh t Vi t Nam 2014”, “Ngân hàng Bán l T t nh t Vi t Nam 2014”, “Ngân
hàng có D ch v khách hàng T t nh t Vi t Nam 2014” và “Ngân hàng i n t t t nh t
Vi t Nam 2014” vì nh ng thành t u n i b t trong l nh v c ngân hàng bán l , tài tr
th
ng m i, và đi n t ; đ ng th i, đáp ng t t yêu c u c a khách hàng cá nhân và
doanh nghi p.
có đ
c nh ng thành công trong ch ng đ
ng phát tri n c a mình,
Techcombank đư đ u t xây d ng V n hóa Doanh nghi p m nh cùng v i vi c xây
d ng ngu n nhân l c chuyên nghi p giàu kinh nghi m cùng g n k t và phát tri n trong
t ch c là đi u đ c bi t quan tr ng. Techcombank liên t c c i ti n và gi v ng vai trò
tiên phong trong l nh v c tài chính ngân hàng Vi t Nam.
20
Thang Long University Library
2.1.2 C
u t ch c c
N
T
V t Nam
i c ph n K
S ăđ 2.1.ăC ăc u t ch c ho tăđ ng c a Techcombank
I H Iă
NG C
ỌNG
BAN KI M
SOÁT
H Iă
NG QU N TR
B ph n Ki m toán
và Ki m soát tuân
th
y ban Nhân s
và L ng th ng
y ban Ki m toán
và R i ro
T NGăGIỄMă
C
BANă I U HÀNH
Ban
i u
Hành
M
R ng
EXCO
y Ban
Qu n
Lý Tài
S n
N - Có
y Ban
X Lý
N và
X Lý
D
Phòng
H i
ng
Tín
D ng
Cao
C p
H i
ng
ut
Tài
H i
ng
u
T Tài
Chính
S n
H i
ng
u
T
Công
Ngh
Các Kh i
( Ngu n:
Ch
y ban Nhân s và L
ng th
ng Techcombank)
a t ng b ph n
Qu n tr ngân hàng là m t trong nh ng y u t c t lõi cho thành công c a Ngân
hàng t cách th c t ch c và đi u hành t i ng
21
i d n d t và mang l i các giá tr cho c
đông, khách hàng và nhân viên. N m v ng đ
c đi u y, Techcombank đư xây d ng
b máy c c u t ch c có t ch c và quy mô c th rõ ràng đ ho t đ ng qu n tr ngân
hàng di n ra hi u qu nh t. C th ch c n ng c a t ng b ph n nh sau:
iH i
ng C
ông:
i H i đ ng c đông là c quan có th m quy n cao
nh t quy t đ nh nh ng v n quan tr ng c a Techcombank theo quy đ nh t i Lu t Các
T Ch c Tín D ng, Lu t Doanh Nghi p và đi u l c a Techcombank. i H i
ng
C
ng có quy n thông qua đ nh h ng phát tri n c a Techcombank, quy t đ nh c
c u v n và b nhi m các ch c danh qu n lỦ, đi u hành c a Techcombank và các
quy n h n khác. i H i
ng C
ông g m t t c các c đông có quy n bi u quy t.
iH i
ng C
ông đ
c tri u t p hàng n m ch y u b i H i
ng Qu n Tr và
có th đ c tri u t p b t th ng trong m t s tr ng h p đ c bi t.
H i
ng Qu n Tr : H i
ng Qu n Tr là c quan qu n tr c a Techcombank,
có toàn quy n nhân danh Techcombank đ quy t đ nh, th c hi n các quy n và ngh a
v c a Techcombank, tr nh ng v n đ thu c th m quy n c a
i H i
ng C
ông. H i
ng Qu n Tr hi n t i c a Techcombank g m 8 thành viên. Nhi m kì c a
thành viên H i
ng Qu n Tr không quá 5 n m.
Ban Ki m Soát: Ban Ki m Soát do
iH i
ng C
ông b u ra, có nhi m v
ki m tra ho t đ ng tài chính c a Ngân hàng; giám sát vi c ch p hành ch đ h ch toán,
k toán; ho t đ ng c a h th ng ki m tra và ki m toán n i b c a Ngân hàng; th m
đ nh báo cáo tài chính hàng n m; báo cáo cho i H i
ng C
ông tính chính xác,
trung th c, h p pháp v báo cáo tài chính c a Ngân Hàng. Ban Ki m Soát hi n t i c a
Techcombank g m 04 thành viên.
đ
y ban Ki m toán và R i ro: y ban Ki m toán và R i ro (ARCO) là c quan
c h i đ ng qu n tr thi t l p nh m th c thi m t s ch c n ng, nhi m v do h i
đ ng qu n tr phân công và/ho c y quy n th c hi n liên quan đ n ki m toán, ki m tra
giám sát và qu n tr r i ro c a ho t đ ng ngân hàng.
y ban Nhân s và L ng th ng: Là c quan đ c H QT thành l p đ th c thi
m t s ch c n ng, nhi m v v nhân s và l ng th ng do H QT phân công và/
ho c y quy n th c hi n
Ban i u Hành: Ban
i u Hành bao g m T ng Giám
c và Giám
c các b
ph n. T ng Giám c th c hi n quy n và ngh a v theo i u l quy đ nh. T ng Giám
c là ng i ch u trách nhi m chính v ho t đ ng c a Ngân hàng. T ch c tri n khai
th c hi n các quy t đ nh c a H i đ ng qu n tr , k ho ch kinh doanh do i h i đ ng
c đông thông qua. Ki n ngh ph ng án b trí c c u t ch c và quy ch qu n lý n i
b công ty theo đúng i u l , Ngh quy t c a
i h i c đông và h i đ ng qu n tr
công ty.
22
Thang Long University Library
Ban
i u Hành M R ng (EXCO): EXCO g m T ng Giám
t ch EXCO, Ch T ch H i
c gi vai trò ch
ng Qu n Tr , t 1 đ n 2 thành viên H i
ng Qu n Tr ,
thành viên Ban i u hành, Giám đ c các kh i. EXCO ho t đ ng nh c u n i gi a Ban
i u Hành và H i
ng Qu n Tr và h tr H i
ng Qu n Tr trong vi c đ a ra các
quy t đ nh kinh doanh k p th i đáp ng yêu c u linh ho t trong đi u hành ho t đ ng
ngân hàng. EXCO h p ít nh t 3 đ n 4 tu n m t l n.
y Ban Qu n Lý Tài S n N - Có (ALCO): ALCO có 8 thành viên, g m T ng
Giám
c đóng vai trò Ch T ch. ALCO h p ít nh t m i tháng m t l n. ALCO ch u
trách nhi m trong vi c b o đ m r ng c c u b ng cân đ i k toán, c c u v n, r i ro
lãi su t, r i ro ngo i h i, r i ro tài tr và thanh kho n c a Techcombank phù h p v i
quy đ nh c a pháp lu t.
y Ban X Lý N và X Lý D Phòng: Bao g m 8 thành viên, m c tiêu thành l p
nh m đ th ng nh t, t p trung, linh ho t trong ch đ o, đi u hành c a H i
ng Qu n
Tr đ i v i công tác qu n tr , x lý d phòng r i ro tín d ng và x lý n ; tri n khai c
ch t ch c, đi u hành ngân hàng hi n đ i, tiên ti n theo c ch H i
ng Qu n Tr
phân c p, y quy n, t o đi u ki n thu n l i, t ch cho t ng c p phán quy t trên c s ,
c ch giám sát, báo cáo ch t ch v i H i
ng Qu n Tr ; t ng c
ng và giám sát ch t
ch công tác qu n lý và x lý r i ro tín d ng, góp ph n gi m thi u r i ro trong ho t
đ ng ngân hàng.
H i
ng Tín D ng Cao C p: H i đ ng tín d ng cao c p bao g m các chuyên
gia phê duy t tín d ng c p A và m t s chuyên gia phê duy t tín d ng c p B nh m t p
h p phát huy trí tu , ki n th c c a t p th đ t ng c ng ch t l ng phê duy t v i
nh ng h s c p tín d ng có giá tr l n c a Techcombank. H i đ ng tín d ng cao c p
th c hi n ch c n ng, nhi m v phê duy t c p m c/h n m c tín d ng m i, gi i ngân,
phát hành b o lãnh, chi t kh u, bao thanh toán, phê duy t c c u n ,.... thu c th m
quy n phê duy t c a H i đ ng tín d ng cao c p.
H i ng u T Tài chính: H i ng u T Tài Chính bao g m 5 thành viên,
nhi m v c a H i
ng u T Tài Chính là ch đ o xây d ng và t ch c th c hi n
k ho ch đ u t tài chính; ch đ o phê duy t các ho t đ ng đ u t tài chính c a
Techcombank và các Công ty tr c thu c trong ph m vi th m quy n đ c phân công,
y quy n; ch đ o Ban đi u hành, ban lưnh đ o Công ty tr c thu c xây d ng, hoàn
thi n và tuân th quy đ nh/quy trình th t c v đ u t tài chính và qu n lý gi i
h n/tr ng thái đ u t tài chính đ m b o an toàn, hi u qu , phù h p v i quy đ nh c a
pháp lu t; và nh ng nhi m v khác quy đ nh c th trong Quy ch qu n lý ho t đ ng
đ u t tài chính ho c do H i
ng Qu n Tr quy đ nh/giao/ y quy n. Quy n h n c a
H i ng
y quy n.
u T Tài Chính là phê duy t các ho t đ ng đ u t tài chính theo phân c p
23
H i
ng
u T Tài S n: H i
ng này bao g m 5 thành viên, có nhi m v là
xây d ng và t ch c th c hi n k ho ch đ u t tài s n; ch đ o phê duy t các ho t
đ ng đ u t tài s n c a Techcombank và các Công ty tr c thu c trong ph m vi th m
quy n đ c giao, y quy n; báo cáo, đ xu t trình H i đ ng Qu n tr đi u ch nh k
ho ch, ph ng án đ u t tài s n phù h p v i tình hình th c t và/ho c các v n đ phát
sinh đ i v i ho t đ ng đ u t tài s n… ch đ o Ban i u hành, ban lưnh đ o công ty
tr c thu c xây d ng, hoàn thi n và tuân th qui đ nh/qui trình th t c v đ u t tài s n,
báo cáo, đ xu t trình H i
ng Qu n Tr quy t đ nh đ i v i v n đ v t th m
quy n/quy n h n c a H i đ ng
u t Tài s n; và các nhi m v khác do H i
ng
Qu n Tr giao, y quy n.
H i
ng
u T Công Ngh : H i
ng này bao g m 5 thành viên, nhi m v là
xây d ng và t ch c th c hi n k ho ch đ u t công ngh tin h c; ch đ o phê duy t
các ho t đ ng đ u t công ngh tin h c c a Techcombank và các công ty tr c thu c
trong ph m vi th m quy n đ c giao, y quy n; báo cáo, đ xu t trình H i ng Qu n
Tr đi u ch nh k ho ch, ph ng án đ u t công ngh tin h c phù h p v i tình hình
th c t và/ho c các v n đ phát sinh đ i v i ho t đ ng đ u t công ngh tin h c; báo
cáo, đ
xu t trình H i
ng Qu n Tr quy t đ nh đ i v i v n đ
v
t th m
quy n/quy n h n c a H i
ng này; và các nhi m v khác do H i
ng Qu n Tr
giao, y quy n.
Các Kh i: H th ng ngân hàng Techcombank bao g m 14 kh i là: Kh i qu n tr
r i ro, Kh i pháp ch và ki m soát, Kh i tài chính và k ho ch, Kh i bán hàng và kênh
phân ph i, Kh i chi n l c và phát tri n ngân sách, Kh i khách hàng doanh nghi p
l n, Kh i ngân hàng giao d ch, Kh i d ch v khách hàng doanh nghi p v a và nh ,
Kh i d ch v ngân hàng và tài chính cá nhân, Kh i nghi p v và th tr ng tài chính,
Kh i v n hành, Kh i ng d ng và phân tích s n ph m d ch v công ngh ngân hàng,
Kh i qu n tr nhân l c, Kh i Marketing.
ng đ u m i kh i là Giám
c các kh i s
th c hi n các công vi c theo ch c n ng c th c a mình, th c hi n các nghi p v theo
quy đ nh v ch c n ng nhi m v , quy n h n do T ng Giám
c ban hành và tuân th
nh ng quy đ nh c a Ngân hàng Nhà n
c.
2.1.3 Khái quát v ngành ngh kinh doanh c a N
K
V t Nam
Ngân hàng th
T
i c ph n
ng m i là m t t ch c tài chính trung gian mà ho t đ ng ch y u
c a là ti p nh n các kho n ti n nhàn r i trong n n kinh t v i trách nhi m hoàn tr và
s d ng s ti n đó đ cho vay, th c hi n các nhi m v chi t kh u và làm ph ng ti n
thanh toán và cung c p các d ch v cho doanh nghi p…Vì v y, Techcombank c ng
24
Thang Long University Library
nh các ngân hàng th
ng m i c ph n khác th c hi n m t s ngành ngh kinh doanh
chính nh sau:
Nghi p v huy đ ng v n: Ngân hàng t p trung huy đ ng các ngu n v n trong n n
kinh t qu c dân, t các t ch c kinh t , t dân c …và khi c n v n cho nhu c u thanh
kho n hay đ u t trong cho vay, ngân hàng có th đi vay t các t ch c tín d ng khác,
t các công ty khác, các t ch c tài chính trên th tr ng tài chính. Ngân hàng th ng
huy đ ng v n d i hình th c s n ph m là ti n g i và phát hành gi y t có giá, do v y
v n huy đ ng c a ngân hàng bao g m: v n huy đ ng t ti n g i và v n huy đ ng
thông qua phát hành gi y t có giá.
Nghi p v s d ng v n: Sau khi huy đ ng v n t các t ch c kinh t , t ti n g i
c a dân c , t phát hành các gi y t có giá, ngân hàng th ng s d ng ngu n v n này
đ c p tín d ng cho nh ng cá nhân, t ch c c n v n kinh doanh, tiêu dùng…, đ đ u
t nh đ u t vào ch ng khoán, tài s n c đ nh…hay cam k t b o lưnh cho bên đ c
b o lãnh trong vi c th c hi n h p đ ng xu t nh p kh u.
Nghi p v thanh toán: ây là nghi p v mà ngân hàng cung ng các ph ng ti n
thanh toán, th c hi n các d ch v thanh toán trong n
d ch v thanh toán khác do Ngân hàng Nhà n
c, d ch v thu và chi h và các
c quy đ nh. Các ph
ng ti n thanh
toán bao g m: Séc, Th thanh toán, y nhi m chi, y nhi m thu và Th tín d ng
(L/C).
Nghi p v ngân qu : Nghi p v ngân qu c a ngân hàng bao g m các nghi p v
thu, chi và đi u chuy n ti n m t. Kho n m c này bao g m các lo i: ti n m t t i qu
(g m ti n gi y và ti n kim lo i ), ti n g i ngân hàng khác, ti n g i ngân hàng trung
ng (g m ti n g i d tr b t bu c và ti n g i thanh toán t i ngân hàng trung ng).
Các nghi p v khác: Ngân hàng còn th c hi n các nghi p v khác nh : nghi p
v kinh doanh ngo i h i và vàng, nghi p v
y thác và đ i lý, cung ng d ch v t v n
tài chính, ti n t cho khách hàng, th c hi n các nghi p v kinh doanh đ i ngo i trong
đó g m nghi p v thanh toán qu c t , nghi p v tài tr xu t nh p kh u, nghi p v
chi t kh u b ch ng t ….
đ
Có th nói, v i ho t đ ng phong phú và đa d ng, Techcombank đư huy đ ng
c ngu n v n nhàn d i c a n n kinh t , cho vay d i các hình th c khác nhau, đáp
ng nhu c u v n c a xã h i, thúc đ y n n kinh t phát tri n.
25