SỬ DỤNG TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC NHẰM HÌNH THÀNH BIỂU TƯỢNG TOÁN HỌC CHO TRẺ MẪU GIÁO

Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TÂN CHÂU
TRƯỜNG MẦM NON SAO MAI


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: SỬ DỤNG TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC
NHẰM HÌNH THÀNH BIỂU TƯỢNG TOÁN HỌC
CHO TRẺ MẪU GIÁO

HỌ
VÀ TÊN:
DƯƠNG
PHƯƠNG

THÁI
CHỨC VỤ: GIÁO VIÊN
ĐƠN VỊ: TRƯỜNG MẦM NON SAO MAI
TỔ CHUYÊN MÔN: MẪU GIÁO
SỐ ĐIỆN THOẠI: 0985565395

NĂM HỌC: 2014 - 2015

MỤC LỤC
Dương Thái Phương

Page 1

Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
Trang
Cụm danh từ viết tắt ...............................................................................................2
I. TÍNH MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI .......................................................................3
II. TÍNH KHOA HỌC.............................................................................................5
1. Thực trạng ban đầu của vấn đề..............................................................................5
2. Biện pháp và quá trình tổ chức tiến hành ............................................................5
3. Các tồn tại nảy sinh trong quá trình tổ chức ........................................................20
4. Kết quả đạt được .................................................................................................21
III. TÍNH THỰC TIỄN ........................................................................................22
1. Tác dụng của sáng kiến khinh nghiệm qua thực tiễn áp dụng ............................22
2. Phạm vi tác dụng của sáng kiến kinh nghiệm .....................................................23
3. Những bài học kinh nghiệm .................................................................................23
II. KẾT LUẬN........................................................................................................24
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................26

CỤM DANH TỪ VIẾT TẮT
Dương Thái Phương

Page 2


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo

-

Biểu tượng toán học: BTTH

-

Trò chơi học tập: TCHT

PHẦN NỘI DUNG
I.

TÍNH MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI

Dương Thái Phương

Page 3


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
Mục tiêu của việc giáo dục Mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm,
trí tuệ thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách chuẩn bị cho trẻ vào
tiểu học. Trẻ vừa học vừa chơi, chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ Mẫu giáo. Trò chơi
nói chung và trò chơi học tập nói riêng chiếm một vị trí nhất định trong cuộc sống của
trẻ, nó mang lại niềm vui cho trẻ, là người bạn đường của tuổi ấu thơ. Trò chơi học tập
đóng vai trò lớn trong việc giáo dục trí tuệ cho trẻ Mẫu giáo. Đối với toán là bộ môn
khô khan, trẻ tiếp thu rất chậm nên việc sử dụng trò chơi học tập nhằm hình thành biểu
tượng toán học cho trẻ Mẫu giáo là việc làm cần thiết để đảm bảo hình thành biểu
tượng toán học cho trẻ Mẫu giáo.
Trò chơi học tập nhằm hình thành biểu tượng toán học cho trẻ Mẫu giáo được sử
dụng như biện pháp chơi trong dạy học. Trò chơi là thực hành của trẻ tạo điều kiện và
tình huống để trẻ áp dụng những kiến thức toán học đã có được, học cách thức nắm và
sử dụng kiến thức đã có vào những tình huống khác nhau. Nhờ vậy những kiến thức
toán học của trẻ được củng cố và trở nên vững chắc.

Trò chơi học tập nhằm hình thành biểu tượng toán học cho trẻ Mẫu giáo còn đóng
vai trò của hoạt động học tập. Nó như hoạt động đặc trưng nhằm hướng sự chú ý của
trẻ đến những hiện tượng riêng biệt thông qua các yếu tố, hiện tượng thú vị, hấp dẫn
gần gũi và mang tính giải trí.
Trong trò chơi không chỉ phản ánh những gì lĩnh hội được trong hoạt động học tập
cho trẻ làm quen với toán, mà cả những kinh nghiệm trẻ lĩnh hội dược trực tiếp trong
cuộc sống, nhưng cần có sự chính xác hóa, hệ thống hóa, và khái quát hóa nó.
Tóm lại: trò chơi học tập nhằm hình thành biểu tượng toán học cho trẻ Mẫu giáo có
những chức năng khác nhau trong giáo dục. Nó là hoạt động mà trong đó tiến hành sự
luyện tập, sự khái quát hóa những kiến thức mà trẻ thu được từ các nguồn khác nhau.
Sự ứng dụng những kiến thức mà trẻ thu được từ các nguồn khác, sự ứng dụng những
kiến thức thu đựơc trong học động học tập có chủ đích. Nó là hoạt động mà trong đó
xuất hiện và củng cố những hứng thú nhận biết của trẻ.
Chúng ta có thể thấy việc sử dụng trò chơi học tập nhằm hình thành biểu tượng
toán học cho trẻ Mẫu giáo có thể đáp ứng được mục đích của giáo dục đề ra, thúc đẩy
quá trình dạy học và lĩnh hội kiến thức, kĩ năng về toán học cho trẻ. Để trò chơi học
tập nhằm hình thành biểu tượng toán học cho trẻ Mẫu giáo đạt hiệu quả thì nó phải
Dương Thái Phương

Page 4


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
được sử dụng hợp lý, tuân thủ những trình tự, nguyên tắc của nó và phải được lựa
chọn phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
Do những lý do trên tôi quyết định chọn đề tài sử dụng trò chơi học tập để giáo
dục trẻ Mẫu giáo nhưng tôi chỉ nghiên cứu trong bộ môn toán học đó là “Sử dụng trò
chơi trong dạy học nhằm hình thành biểu tượng toán học cho trẻ Mẫu giáo”, qua việc
tìm hiểu về kế hoạch, hình thức và biện pháp tổ chức hoạt động sử dụng trò chơi trong

dạy học để có nhận thức đúng đắn và sâu sắc tác dụng của nó trong việc hình thành
các biểu tượng toán học cho trẻ Mẫu giáo một cách phù hợp ở trường Mầm non.

II. TÍNH KHOA HỌC
1. Thực trạng ban đầu của vấn đề
Trường Mầm non Sao Mai với lực lượng giáo viên đạt trình độ trên chuẩn
chiếm tỉ lệ khá cao, việc trang bị cho mình kiến thức về tổ chức các hoạt động cho trẻ
nói chung và hoạt động vui chơi nói riêng được các giáo viên quan tâm, đầu tư. Qua
Dương Thái Phương

Page 5


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
quá trình điều tra khảo sát và tìm hiểu thực trạng cho ta thấy đa số các giáo viên đã
phần nào hiểu và nắm vững được nhũng vấn đề về cơ sở lí luận việc sử dụng TCHT
nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo và vận dụng có hiệu quả. Việc sử dụng
TCHT nhằm hình thành BTTH sở đẳng cho trẻ Mẫu giáo giúp cho trẻ tiếp thu tốt hơn
những kiến thức về biểu tượng toán học mà vốn dĩ rất khô khan trứcđược vui chơi
thoải mái nhưng lại rất bổ ích. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được ở các
trường còn một số hạn chế như:
+ Việc sử dụng TCHT nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo được giáo viên tổ
chức một số trò chơi quen thuộc và cách thức tổ chức mang tính hình thức chưa chú
trọng đến hiệu quả của chúng một cách đúng mức.
+ Nội dung chơi còn sơ sài, chỉ tập trung một số trò chơi đơn giản. Một số trò chơi
chưa phù hợp lứa tuổi.
+ Không gian vui chơi của trẻ còn hẹp, chưa đảm bảo đủ diện tích.
+ Một số giáo viên chưa huy động sự hỗ trợ của phụ huynh.
+ Về cơ sở vật chất đã được nhà trường quan tâm đáp ứng tương đối đầy đủ. Tuy vậy

một số đồ dùng đồ chơi phục vụ hoạt động chơi còn thiếu nên việc tổ chức hoạt động
cho các cháu chưa được đảm bảo, chưa khuyến khích trẻ tìm tòi, khám phá, sáng tạo.
Và để khắc phục những khó khăn trên thì thông qua các biện pháp sẽ giúp cho việc
sử dụng TCHT nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo ngày càng hoàn thiện hơn.
2. Biện pháp và quá trình tổ chức tiến hành
2.1. Một số trò chơi học tập học nhằm hình thành các biểu tượng toán học cho
trẻ Mẫu giáo
2.1.1. Trò chơi học tập nhằm HTBT về tập hợp số và phép đếm.
a. Đối với trẻ 3- 4 tuổi
* Trò chơi 1: Tìm đồ vật theo yêu cầu của cô
Rèn luyện cho trẻ kĩ năng tạo nhóm theo 1 dấu hiệu theo yêu cầu của cô.
Giáo viên sẽ nói dấu hiệu để trẻ tìm đồ vật.Ví dụ: Con hãy tìm cho cô đồ dùng để nấu.
Giáo viên đưa đồ vật để trẻ nói ra dấu hiệu.
* Trò chơi 2: Tìm bạn
Luyện cho trẻ nhận biết các dấu hiệu sẽ ghép đôi và yêu cầu trẻ ghép đối tượng nhóm I
và nhóm II.
Dương Thái Phương

Page 6


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
Có nhiều biện pháp ghép đôi khác nhau.
+ Xếp chồng mỗi đối tượng nhóm II lên nhóm I.

+ Xếp cạnh mỗi đối tượng nhóm II với nhóm I.
I

II

+ Dùng bút nối mỗi đối tượng nhóm II với nhóm I.
I

II
* Trò chơi 3: “Ai tinh mắt hơn”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện về số
lượng 2 nhóm,dạy trẻ nhận biết sự khác
biệt rõ nét về số lượng 2 nhóm.
+ Luật chơi: Trẻ dùng bút màu xanh
khoanh tròn bình nhiều hoa nhất, dùng bút
màu đỏ khoanh tròn bình ít hoa nhất
(Hình 1)
*Trò chơi 4: “Tìm đĩa đựng thức ăn”

Dương Thái Phương

Page 7


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho
trẻ khả năng nhận biết, phân biệt và so
sánh ít – nhiều, to – nhỏ.
+ Luật chơi: Dùng bút nối thức ăn có số
lượng ít hơn vào cái đĩa nhỏ, nối thức ăn
có số lượng nhiều hơn vào cái đĩa to.
(Hình 2)
b. Đối với trẻ 4-5 tuổi
* Trò chơi 1: “So sánh”

+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết, phân biệt và so sánh bằng cách ghép đôi các
đồ vật.
+ Luật chơi: Dùng bút màu đỏ tô vào hình tròn của
hàng có đồ vật nhiều nhất,tô màu xanh vào hình tròn
của hàng có số lượng đồ vật ít hơn.
*Trò chơi này đối với trẻ Mẫu giáo lớn, mức độ yêu

(Hình 3)

cầu cao hơn.Yêu cầu trẻ so sánh số lượng và ghi số
tương ứng vào hình tròn.
* Trò chơi 2: “Con vật nào có 4 chân”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng nhận biết tên gọi, đặc điểm, phân
biệt và so sánh giữa các con vật.
+ Luật chơi: Dùng bút khoanh tròn và gọi tên các con vật có 4 chân.Và đếm xem có tất
cả bao nhiêu con vật có 4 chân nhé!
* Trò chơi 3: “Đếm Cá”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng đếm,
nhận biết hình dạng, so sánh số lượng bằng kết quả đếm.
+ Luật chơi: Yêu cầu bé khoanh tròn những chú cá có
dạng hình tam giác trong chiếc hộp vuông sau đó đếm số
lượng của chúng và dùng vạch thẳng để biểu thị số lượng
Dương Thái Phương

(Hình 4)
Page 8


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ

Mẫu giáo
đếm được. Khoanh tròn những chú cá có dạng hình tròn
trong chiếc hộp tròn, sau đó biểu thị số lượng bằng các
chấm tròn.
c. Đối với trẻ 5-6 tuổi
* Trò chơi 1: “Hoa và Lá”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết số liền kề trước và sau một số cho trước.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ đính số liền kề lên những
bông hoa và những chiếc lá.

(Hình 5)
* Trò chơi 2: “Mẹ con chim sâu”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
đếm, tách gọp trong phạm vi 2.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ nhìn tranh, nghe cô nói nội
dung câu truyện theo tranh và viết thành công thức
phân, hợp đã cho sẳn.
(Hình 6)
* Trò chơi 3: “Những con số thần kỳ”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng đếm,
nhận biết, vận dụng phương pháp tính toán theo yêu cầu
của đề bài, thay đổi linh hoạt phép tính thêm, bớt.
+ Luật chơi: Bé hãy cộng 2 số trên 2 chiếc lá màu xanh
với nhau và ghi kết quả đếm được vào chiếc lá thứ 3.
Dùng phép trừ cho 2 chữ số trên cánh hoa màu hồng, số
lớn trừ số nhỏ, sau đó viết kết quả vào cánh hoa thứ 3.
(Hình 7)
* Trò chơi 4: “Vẽ vòng”
Dương Thái Phương

Page 9


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết, đếm số lượng và vẽ chính xác số vòng.
Hình thành kỷ năng tách gọp cho trẻ.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ đếm số vòng đã có, sau đó
vẽ thêm để được số lượng là 10. Ghi kết quả đó thành
công thức cho sẳn.
( Hình 8)
2.1.2. Trò chơi học tập nhằm hình thành biểu tượng về kích thước
a. Đối với trẻ 3-4 tuổi
* Trò chơi 1: “Làm theo lời cô”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng nghe hiểu lời nói của cô, nhận biết,
phân biệt dài - ngắn, cao – thấp…
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ chú ý, lắng nghe cô nói và thực hiện theo lời nói của cô. Cô
bảo “dài” thì trẻ duổi thẳng 2 tay về phía trước, cô bảo “ngắn” thì trẻ co 2 tay lại….
* Trò chơi 2: “Chia đồ ăn”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nghe hiểu lời nói của cô, nhận biết, phân biệt to –
nhỏ.
+ Luật chơi: Phần nào to là cùa chị gái, phần nào
nhỏ là của em trai.Yêu cầu trẻ tìm và đính những
chiếc bánh, kẹo đúng theo yêu cầu của đề bài.
(Hình 9)
* Trò chơi 3: “Trồng cây”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng nhận biết, phân biệt dài cao –

thấp, trẻ biết sắp xếp theo qui luật từ thấp đến cao.…
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ chú ý, lắng nghe cô nói và thực hiện theo lời nói của cô.Các
bạn cùng nhau trồng cây bằng cách dán những cây đã được ô cắt sẵn lên giấy theo một
qui luật từ thấp đến cao.

* Trò chơi 4: “gấu đi câu cá”
Dương Thái Phương

Page 10


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết, phân biệt dài – ngắn, to – nhỏ.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ tìm và dán chú cá to nhất
cho chú gấu có dây câu dài nhất, dán chú cá nhỏ
nhất cho chú gấu có dây câu ngắn nhất
(Hình10)
b. Đối với trẻ 4-5 tuổi
* Trò chơi 1: “Cửa hàng bánh mì”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết, phân biệt kích thước các vật, biết cách sắp
xếp theo một qui luật cho trước.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh mẫu và sắp xếp
các mẫu bánh mì lại cho đúng vị trí của nó
(Hình 11)
* Trò chơi 2: “Chuột đồng đào hang”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả
năng nhận biết, phân biệt nông –sâu, biết sắp xếp

theo qui luật tăng hoặc giảm dần.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh và dán số
1 cho chú chuột đào được hang sâu nhất, dán số 3
cho chú chuột đào được hang nông nhất.
(Hình 12)

* Trò chơi 3: “Tìm nhà”

Dương Thái Phương

Page 11


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả
năng nhận biết, phân biệt rộng - hẹp.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh, căn cứ
vào hình dạng của các con vật bên dưới, tìm và
nối chúng về đúng với ngôi nhà của chúng.
(Hình 13)
c. Đối với trẻ 5-6 tuổi
* Trò chơi 1: “Làm theo lời cô”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng nghe hiểu lời nói của cô, nhận biết,
phân biệt dài nhất - ngắn hơn – ngắn nhất, cao nhất – thấp hơn – thấp nhất…
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ chú ý, lắng nghe cô nói và thực hiện theo lời nói của cô.Cô
bảo “dài nhất” thì trẻ duổi thẳng 2 tay về phía trước, cô bảo “ngắn hơn” thì trẻ co nhẹ
2 tay lại, cô bảo “ngắn nhất” thì trẻ co 2 tay sát vào người….
* Trò chơi 2: “Tìm cây”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng

so sánh và loại bỏ sự chi phối.Khi so sánh cao - thấp
thì loại bỏ sự chi phối về số lượng, khi so sánh
nhiều – ít thì loại bỏ sự chi phối về kích thước.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ dung bút màu đỏ khoanh
nhóm nào thấp nhất,dung bút màu xanh khoanh
nhóm nào có số lượng nhiều nhất.
* Trò chơi 3: “Đo đồ vật”

(Hình 14)

+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết, phân biệt phương pháp đo đúng, biết sử
dụng thước đo.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát và khoanh tròn
phương pháp đo nào là đúng. Gạch dưới những
phương pháp đo sai.
(Hình 15)
* Trò chơi 4: “ Bé đo đồ vật ”
Dương Thái Phương

Page 12


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết, phân biệt phương pháp đo, biết sử dụng
thước đo, biết đọc chỉ số đo.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ sử dụng thước đo các vật và
ghi chỉ số đo được.

(Hình 16)
* Trò chơi 5: “Những chiếc thùng xinh”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết, phân biệt so sánh dung lượng.
+ Luật chơi: Cho trẻ thực nghiệm tại lớp.Chuẩn bị 3
cái thùng kích thước khác nhau.Đố trẻ, thùng nào
chứa được nhiều nước nhất, thùng nào chứa ít nước
nhất. Sau đó cho trẻ kiểm tra bằng thực nghiệm.
(Hình 17)
2.1.3. Trò chơi học tập nhằm hình thành biểu tượng về hình dạng
a. Đối với trẻ 3-4 tuổi
* Trò chơi 1: “Tìm đồ ăn cho bạn”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết, một vài hình đã biết.
+ Luật chơi: Cho trẻ thực nghiệm tại lớp. Chuẩn bị một
bức tranh vẽ một bàn ăn có rất nhiều các loại bánh, yêu
cầu trẻ tìm và khoanh tròn bánh có dạng hình theo yêu
cầu của cô.
(Hình 18)

* Trò chơi 2: “Đồ dùng trong gia đình”
Dương Thái Phương

Page 13


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng nhận
biết, phân biệt các hình từ những đồ dùng quen thuộc

trong gia đình, nói được công dụng của chúng.
+ Luật chơi: Cho trẻ thực nghiệm tại lớp. Chuẩn bị tranh
vẽ đồ dùng trong gia đình, yêu cầu trẻ tìm đồ dung có
dạng hình vuông và nói công dụng của chúng.
(Hình 19)
* Trò chơi 3: “Bạn đứng ở đâu”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng nhận
biết, phân biệt các hình, nhận ra sự khác nhau giữa các
hình.
+ Luật chơi: Chơi theo hình thức thi đua 2 nhóm. Chuẩn
bị tranh cho 2 nhóm. Nhiệm vụ của mỗi nhóm là tìm hình
đứng sai vị trí và đính chúng đúng vị trị của nó.
(Hình 20)
* Trò chơi 4 : “Những bông hoa nhiều màu sắc”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng nhận
biết, phân biệt các hình, rèn khả năng tô màu và tô đúng
theo yêu cầu của cô .
+ Luật chơi: Cho trẻ thực hiện cá nhân.Chuẩn bị tranh vẽ
những bông hoa với nhiều hình dạng khác nhau. Yêu cầu
trẻ tô màu đỏ cho những bông hoa có cánh dạng hình tam
giác, tô màu váng cho những bông hoa có cánh dạng

(Hình 21)

hình tròn và tô màu xanh cho những bông hoa có cánh
dạng hình vuông.

b. Đối với trẻ 4-5 tuổi
* Trò chơi 1: “Nối hình”
Dương Thái Phương

Page 14


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
nhận biết, phân biệt các hình tròn – tam giác –
vuông.
+ Luật chơi: Cho trẻ thực nghiệm tại lớp. Chơi theo
hình thức nhóm. Chuẩn bị tranh cho mỗi nhóm.
Tranh vẽ nhiều hình ở những gốc độ khác nhau, yêu
cầu trẻ tìm và nối những hình giống lại với nhau.
(Hình 22)
* Trò chơi 2: “Phân loại cá”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng đếm,
nhận biết hình dạng, so sánh số lượng bằng kết quả đếm.
+ Luật chơi: Yêu cầu bé khoanh tròn những chú cá có
dạng hình tam giác trong chiếc hộp vuông sau đó đếm số
lượng của chúng và dùng vạch thẳng để biểu thị số
lượng đếm được. Khoanh tròn những chú cá có dạng
hình tròn trong chiếc hộp tròn, sau đó biểu thị số lượng

(Hình 23)

bằng các chấm tròn.
* Trò chơi 3: “Tìm hình”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng đếm,
nhận biết hình thang, so sánh với các hình có cùng đặc
điểm.

+ Luật chơi: Chuẩn bị tranh vẽ, yêu cầu trẻ quan sát tranh và
tìm, khoanh tròn hình thang có trong bức tranh và cho biết nó
có đặc điểm gì giống với hình vuông.

(Hình 24)

Dương Thái Phương

Page 15


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo

c. Đối với trẻ 5-6 tuổi
* Trò chơi 1: “Ghép hình”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả năng
đếm, nhận biết, ghép các hình, nhận biết mối quan
hệ bao hàm.
+ Luật chơi: Yêu cầu bé quan sát tranh và điền kết
quả vào ô trống. Những hình trong tranh do những
hình nào ghép thành.
* Có thể chuẩn bị cho trẻ một số hình, sau đó yêu
cầu trẻ nhìn tranh mẫu để ghép thành hình giống với

(Hình 25)

tranh mẫu.
* Trò chơi 2: “Tìm gốc còn thiếu”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ

khả nhận biết hình dạng, cảm nhận về
không gian và hình lập thể.
+ Luật chơi: Quan sát tranh và nối những
hình lập thể với gốc còn thiếu sau cho phù
hợp.
(Hình 26)
* Trò chơi 3: “Ai thông minh hơn”

Dương Thái Phương

Page 16


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả
nhận biết hình dạng, đặc điểm khác nhau của các
hình lập thể.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ tìm và nối những hình
lập thể bị cắt làm đôi với những hình lập thể
nguyên vẹn của chúng lại với nhau.
(Hình 27)

2.1.4. Trò chơi học tập nhằm HTBT về định hướng trong không gian
a. Đối với trẻ 3-4 tuổi
* Trò chơi 1: “Tìm vật trong tranh”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả nhận biết,
định hướng trên dưới, phát huy trí tưởng tượng.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh, tìm vật theo yêu
cầu của cô.

(Hình 28)
* Trò chơi 2: “Đôi bạn tốt”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả
nhận biết, định hướng trước sau của 2 đối tượng.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh, nói và
phân biệt được bạn nào đứng trước, bạn nào đứng
sau.

(Hình 29)
* Trò chơi 3: “ Tìm bạn theo yêu cầu”

Dương Thái Phương

Page 17


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả
nhận biết vị trí trong ngoài của 2 đối tượng, rèn
khả năng phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh, nói trong
tranh có những con vật nào? Chúng đang làm gì?
Chúng đang ở bên trong hay bên ngoài?
(Hình 30)

b. Đối với trẻ 4-5 tuổi
* Trò chơi 1: “ Dán hình theo yêu cầu”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả nhận biết

về không gian và màu sắc.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát hình mẫu và thực
hiện tìm những ô màu tương ứng để dán lên ô vuông
cạnh hình mẫu.
(Hình 31)
* Trò chơi 2: “Múa quạt”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả nhận
biết phải – trái.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ dán quạt màu đỏ vào tay
phải của các bạn ở hang bên trái, dán quạt màu xanh
vào tay trái của các bạn ở hàng bên phải.
(Hình 32)
* Trò chơi 3: “ Chú Gấu bông kỳ diệu”

Dương Thái Phương

Page 18


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả tư
duy, nhận biết về không gian ở các góc độ khác
nhau.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh tìm và
khoanh tròn hình dạng của chú gấu mà bạn nam
trong bức tranh nhìn thấy.
(Hình 33)

c. Đối với trẻ 5-6 tuổi

* Trò chơi 1: “ Tìm góc còn thiếu”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả tư duy,
nhận biết, cảm nhận về không gian và hình lập thể
cho trẻ..
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh và nối hình
lập thể với góc còn thiếu của chúng.
(Hình 34)
* Trò chơi 2: “ Mấy giờ rồi nhỉ!!”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả tư duy,
nhận biết về thời gian, cách xem giờ.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh và nối mỗi
thời gian với mỗi đồng hồ tương ứng.
(Hình 35)
* Trò chơi 3: “ Tìm đồ theo yêu cầu”
+ Nhiệm vụ nhận thức: Rèn luyện cho trẻ khả tư duy,
nhận biết về không gian ở các góc độ khác nhau. Ôn
Dương Thái Phương

Page 19


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
lại các vị trí trái – phải, trên – dưới, trước – sau và số
thứ tự cho trẻ.
+ Luật chơi: Yêu cầu trẻ quan sát tranh và tìm đồ vật
theo yêu cầu của cô.

(Hình 36)
II.2. Một số biện pháp nâng cao việc sử dụng TCHT nhằm hình thành BTTH cho

trẻ Mẫu giáo
 Biện pháp 1: Thông qua các diễn đàn để các cô trao đổi kinh nghiệm
*Ý nghĩa
Thông qua diễn đàn giúp giáo viên nắm được những nội dung tổ chức hoạt
động sử dụng TCHT nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo. Và từ đó vận dụng
một cách phù hợp những nội dung của trò chơi. Ngoài ra, diễn đàn còn là nơi các giáo
viên mầm non có điều kiện trao đổi học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau nhằm nâng cao chất
lượng trọng việc sử dụng TCHT nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo.
*Nội dung và cách tiến hành
+ Bước 1: Gửi và nhận thông tin cần biết, cần trao đổi trong việc áp dụng
TCHT nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo.
+ Bước 2: Tổ chức cuộc hội thảo, hội nghị và qua interner,….để trao đổi, đòi
hổi, chia sẽ kinh nghiệm và lam rõ những vấn đề còn vướng mắc.
+ Bước 3: Tổng kết những nội dung đạt được thông qua diễn đàn.
+ Bước 4: Áp dụng vào thực tế những kết quả nghiệm thu được thông qua
diễn đàn.
 Biện pháp 2: Tăng cường cung cấp các tài liệu liên quan đến việc sử dụng TCHT
nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo.
*Ý nghĩa
Việc cung cấp tài liệu của việc sử dụng TCHT nhằm hình thành BTTH cho trẻ
Mẫu giáo. Tạo sự đồng bộ và thống nhất về nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức
khi triển khai sử dụng TCHT nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo. Ngoài ra còn
tạo ra sự phong phú và đa dạng về tài liệu.
*Nội dung và cách tiến hành
+ Bước 1: Thu thập nguồn tài liệu liên quan đến chương trình sử dụng TCHT
nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo.
Dương Thái Phương

Page 20

Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Bước 2: Khối trưởng, giáo viên cung cấp tài liệu về việc sử dụng TCHT nhằm
hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo.
+ Bước 3: Kiểm tra, tổng kết các tài liệu, chọn lọc sao cho phù hợp với tình
hình của địa phương.
+ Bước 4: Vận dụng vào việc tổ chức TCHT nhằm hình thành BTTH cho trẻ
Mẫu giáo.
 Biện pháp 3: Tăng cường trang thiết bị về cơ sở vật chất, đồ dùng giảng dạy cho
giáo viên, đồ dùng học tập và đồ chơi cho trẻ
*Ý nghĩa
Việc trang bị thêm cơ sở vật chất còn giúp cho nội dung giáo dục thêm phong
phú, môi trường hoạt động của trẻ được mở rộng, đồ dùng đồ chơi đa dạng... Giúp trẻ
tích cực học tập, làm trẻ học sôi động hơn, trẻ tự tin và mạnh dạn, trẻ hứng thú tham
gia vào hoạt động.
*Nội dung và cách tiến hành
+ Bước 1: Trang bị cho giáo viên về vai trò và ý nghĩa của đồ dùng, đồ chơi trong
và ngoài lớp đối với việc học tập và vui chơi của trẻ.
+ Bước 2: Khuyến khích giáo viên vận dụng nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa
phương để làm đồ dùng, đồ chơi.
+ Bước 3: Tổ chức kiểm tra và đánh giá những sản phẩm nghiệm thu được thông
qua hoạt động.
 Biện pháp 4: Tổ chức các hội thi về việc sử dụng TCHT nhằm hình thành BTTH
cho trẻ Mẫu giáo
*Ý nghĩa
Tạo động lực giúp giáo viên luôn trao dồi, học tập nâng cao trình độ học vấn
của bản thân. Hội thi còn là sân chơi lành mạnh và bổ ích giúp các giáo viên học hỏi,
trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên.
*Nội dung và cách tiến hành

+ Bước 1: Lập kế hoạch thực hiện cuộc thi sử dụng TCHT nhằm hình thành
BTTH cho trẻ Mẫu giáo.
+ Bước 2: Triển khai về nội dung và hình thức của cuộc thi.
+ Bước 3:Tổ chức thực hiện cuộc thi
Dương Thái Phương

Page 21


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
+ Bước 4: Đánh giá kết quả đạt được thông qua cuộc thi, từ đó triển khai thực
hiện các nộ dung vào thực tiễn.
3. Các tồn tại nảy sinh trong quá trình tổ chức
Nhìn chung các giáo viên của trường đều có ý thức rất cao về vấn đề sử dụng trò
chơi dạy học nhằm hình thành biểu tượng toán học cho trẻ Mẫu giáo. Tuy nhiên:
Khi sử dụng TCHT nhằm HTBTTH cho trẻ Mẫu giáo, một số giáo viên tổ chức trò
chơi chưa tốt vì chưa nắm vững các bước tổ chức TCHT một cách triệt để. Ngoài ra, đa
số các cô đều gặp một số khó khăn sau: Do chương trình GDMN thay đổi liên tục nên
các cô chưa bắt kịp, bên cạnh đó là sự thiếu hụt về cơ sở vật chất, sự không đồng nhất
về các nguồn tư liệu.
Khi áp dụng TCHT nhằm HTBTTH cho trẻ vào các hoạt động hằng ngày giáo viên
đã gặp một số khó khăn như: Số lượng trẻ đông khó quản lý khi chơi và mất nhiều thời
gian để ổn định trẻ, không gian hẹp hạn chế cho việc tổ chức, một vài trẻ còn thụ động,
nhút nhát, chơi chưa đúng luật, còn lúng túng. Do đó, các giáo viên cần quan sát thái
độ, nhận thức của trẻ khi tham gia TCHT, từ đó nhận xét, rút kinh nghiệm những ưu
và khuyết điểm ở từng trò chơi nhằm có sự lựa chọn những TCHT nhằm HTBTTH
cho trẻ Mẫu giáo thích hợp hơn với khả năng, hứng thú của trẻ, giúp trẻ hình thành
một số biểu tượng toán ban đầu một cách dễ dàng hơn. Song song đó, các giáo viên
cần xây dựng ngân hàng trò chơi học tập nhằm hình thành biểu tượng toán học đa

dạng và phù hợp với nội dung dạy học cũng như đặc điểm lứa tuổi trẻ. Phối hợp các
phương pháp, biện háp phong phú để hướng dẫn trẻ lựa trò chơi và chơi tích cực, độc
lập, sáng tạo trong mối quan hệ giữa các trẻ chơi nhằm đem lại niềm vui, sự thỏa mãn,
xúc cảm, tình cảm chân thật cho trẻ, dành nhiều thời gian để tổ chức các hoạt động
chơi các TCHT, mạnh dạng đổi mới và sáng tạo linh hoạt hơn trong cách thực hiện từ
đó nâng cao chất lượng trong công tác sử dụng TCHT nhằm HTNTTH cho trẻ Mẫu
giáo.
4. Kết quả đạt được
Qua quá trình áp dụng các biện pháp nêu trên vào việc tổ chức hoạt động vui chơi
cho trẻ, tôi đã thu được kết quả như sau:
* Về phía giáo viên

Dương Thái Phương

Page 22


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
- Giáo viên đã từng bước tổ chức TCHT nhằm hình thành BTTH cho trẻ Mẫu giáo
trong và ngoài lớp ngày càng khoa học và phù hợp.
- Bổ sung được nhiều đồ chơi và trò chơi mới.
- Khi tổ chức các trò chơi học tập thông qua các tiết dạy, hoạt động ngoài trời đều
được đánh giá xếp loại khá, tốt.
* Về phía trẻ
- Trẻ hứng thú, tích cực hơn tham gia hoạt động cùng cô, trẻ tham gia một cách thoải
mái thông qua các hoạt động nhóm, tập thể...thỏa sức khám phá, sáng tạo với các đồ
dùng, đồ chơi mới lạ.
- Các mặt của trẻ ngày càng phát triển: Trẻ tự tin hơn, trẻ nói mạch lạc, sáng tạo hơn
với các đồ dùng, đồ chơi, biết sử dụng các câu hỏi khi trò chuyện cùng bạn, chơi đoàn

kết, trung thực, nhường nhịn nhau.
* Về phiá phụ huynh:
- Phụ huynh ngày càng tin tưởng vào sự giáo dục của cô đối với trẻ.
- Có ý thức và chủ động hơn trong việc hổ trợ, phối hợp cùng cô trong công tác chăm
sóc, giáo dục trẻ.
III. TÍNH THỰC TIỄN
1. Tác dụng của SKKN qua thực tiễn áp dụng
* Đối với các cháu
- Qua việc thử nghiệm một số trò chơi ở trường, tôi nhận thấy:
- Đa số trẻ đều tích cực, thích thú tham gia trò chứng thú hơn trong giờ học.
- Năm học 2013-2014

Chưa áp dụng đề tài
Hứng thú trong

Không hứng
trong giờ

giờ học tập
Số
lượng
7

Tỉ lệ
23.33%

Dương Thái Phương

Áp dụng đề tài

thú học tập
Số
lượng
23

Tỉ lệ
76,66%

Hứng thú trong
giờ học tập
Số
lượng
30

Tỉ
lệ
100%

Không hứng thú
trong giờ học
tập
Số
lượng
0

Tỉ lệ
0%

Page 23

Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
- Thông qua trò chơi có thể nhận biết được trình độ nhận thức của trẻ ở các tiết học
trước, ôn luyện cho trẻ những kiến thức đã được học tốt hơn, trẻ ghi nhớ nhanh và lâu
hơn.
- Trẻ suy luận, đưa ra kết luận, khả năng sử dụng những kiến thức, kỹ năng đã có vào các
điều kiện, hoàn cảnh khác nhau tốt hơn.
- Sự lôi cuốn, hấp dẫn của trò chơi phát triển khả năng chú ý có chủ định của trẻ, kích
thích trẻ tích cực quan sát hơn, ghi nhớ nhanh và chính xác hơn.
- Trẻ nói đúng tên đồ vật và mô tả nó một cách chính xác, nắm được ngữ pháp lời nói.
- Trẻ định hướng thế giới xung quanh một cách đầy đủ và logic, tích cực, độc lập,
sáng tạo và ham hiểu biết thế giới xung quanh.
- Trẻ nhanh nhẹn, kỉ luật, biết hợp tác với các bạn trong các hoạt động hơn
- Nhìn chung, hầu hết các trẻ đều thực hiện rất tốt những trò chơi mà tôi thử nghiệm.
* Đối với bản thân
Qua áp dụng, hiệu quả mà sáng kiến trên mang lại làm bản thân tôi rất phấn khởi.
Kết quả học tập các cháu mà tôi giảng dạy như sau:
Trung bình
Số
Số
Số
%
%
%
lượng
lượng
lượng
30
20

66.7
9
30
1
3.3
Như vậy chất lượng bộ môn cũng được tăng lên nhờ hiệu quả mà sáng kiến mang
Xếp loại

Giỏi

Khá

lại, kết quả nhiều năm liền các cháu đạt thành tích cháu ngoan Bác Hồ.
2. Phạm vi, tác dụng của sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài này được tôi đúc kết trong những năm giảng dạy tài trường Mầm Non Sao
Mai bước đầu đem lại kết quả khả quan. Do có cùng điều kiện nên sáng kiến kinh
nghiệm có khả năng ứng dụng không chỉ ở trường Mầm non Sao Mai thị xã Tân Châu
tỉnh An Giang mà có thế áp dụng cho một số trường khác trên địa bàn tỉnh nhà. Các
trường có thể tham khảo một số biện pháp và áp dụng phù hợp sao cho đạt được mục
tiêu mà mình hướng đến.
3. Những bài học kinh nghiệm

Dương Thái Phương

Page 24


Sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình thành biẻu tượng toán học cho trẻ
Mẫu giáo
Trong quá trình nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm “Sử dụng trò chơi trong dạy

học nhằm hình thành biểu tượng toán học cho trẻ mẫu giáo”, tôi rút ra một số bài học
kinh nghiệm:
- Cần sưu tầm, tham khảo, đọc nhiều sách về trò chơi trong dạy học để làm phong
phú thêm kho tàng trò chơi cho bản thân và việc áp dụng chúng vào việc hình thành
biểu tượng toán học cho trẻ mẫu giáo được nâng cao hơn.
- Thường xuyên học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn, nắm rõ đặc điểm tâm lí của
lứa tuổi để có những biện pháp phù hợp khi sử dụng trò chơi trong dạy học nhằm hình
thành biểu tượng toán học cho trẻ mẫu giáo.
- Giáo viên cần rèn khả năng sáng tạo hơn, am hiểu về trò chơi trong dạy học và gần
gũi với trẻ nhằm tạo mội trường thân thiện giữa cô với trẻ.

III. KẾT LUẬN
Giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, có vai trò
đặc biệt quan trọng trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của nhân
cách con người. Chính vì thế, hầu hết các quốc gia và các tổ chức quốc tế xác định
giáo dục mầm non là một mục tiêu quan trọng của nền giáo dục. Trong đó việc phát
triển kiến thức về những biểu tượng toán học cho trẻ cũng được coi là một yêu cầu
cấp thiết của ngành giáo dục Mầm non.
Muốn vậy, các cơ sở giáo dục Mầm non phải không ngừng nâng cao chất lượng
nuôi dạy trẻ, bồi dưỡng kiến thức về chăm sóc giáo dục trẻ cho các bậc phụ huynh,
quy hoạch mạng lưới trường lớp theo địa bàn và ngày càng mở rộng hơn nữa hệ thống
các trường trọng điểm, trường chuẩn quốc gia.
Dương Thái Phương

Page 25