Nâng cao hiệu quả sử vốn của công ty TNHH đức trọng

CH
NGă1.
T NG QUAN V PHỂNăTệCHăTỊNHăHỊNH TÀIăCHệNHăTRONG
DOANH NGHI P
1.1. Kháiăni m,ăđ căđi măvƠăvaiătròăc a v n trong doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m v v n
V n m t thành ph n không th thi u trong kinh doanh và trong các h c thuy t
kinh t có nhi u quan đi m khác nhau v v n. Trong các doanh nghi p, b n ch t c a
v n là m t qu ti n t đ c bi t. Tính đ c bi t th hi n m c tiêu c a qu là ph c v
ho t đ ng SXKD và m c đích tích l y ch không ph i m c đích tiêu dùng.
Theo quan đi m c a K. Marx, do h n ch v m t trình đ phát tri n c a n n kinh
t , Marx nhìn nh n v n là t b n d i giác đ c a các y u t s n xu t, cho r ng: “T
b n (v n) không ph i là m t v t, mà là m t quan h s n xu t xã h i nh t đ nh gi a
ng i và ng i trong quá trình s n xu t, nó có tính ch t t m th i trong l ch s . T
b n là giá tr mang l i giá tr th ng d b ng cách bóc l t lao đ ng không công c a
công nhân làm thuê” [3, tr.233-234]. Tuy nhiên, t i th i đi m đó, quan ni m c a Marx
m i ch d ng l i

khu v c s n xu t v t ch t. Ông cho r ng ch có khu v c này m i

t o ra giá tr th ng d cho n n kinh t , các ngành d ch v nói chung, do không tác
đ ng vào y u t v t ch t nên không th có giá tr th ng d . ây là m t h n ch l n
trong quan đi m c a Marx.
Theo cu n “Tìm hi u lu t kinh t ”, thì khái ni m v v n đ c hi u theo ngh a
h p là “V n là tài s n đ c đem vào đ u t nh m sinh l i”, theo ngh a r ng: “V n là
t t c nh ng gì có th đ a vào đ u t nh m sinh l i. V n t n t i d
hình và vô hình” [1, tr.18].
Theo quan đi m c a David Begg cho r ng: “V n đ

i hình th c h u

c phân chia theo hai hình

thái là v n hi n v t và v n tài chính” [2, tr.67]. Nh v y, quan đi m c a ông đư đ ng
nh t v n v i tài s n c a doanh nghi p, coi v n là m t lo i hình tài s n và nghiên c u
ngu n v n theo cách nghiên c u tài s n. Trong đó, v n hi n v t là d tr các hàng hoá
đư s n xu t mà s d ng đ s n xu t ra các hàng hoá khác. V n tài chính là ti n và tài
s n trên gi y c a doanh nghi p.
Theo m t s quan đi m khác: “Trong m i doanh nghi p, v n đ u bao g m hai
b ph n: v n ch s h u và n , m i b ph n này đ

c c u thành b i nhi u kho n m c

khác nhau tùy theo tính ch t c a chúng. Tuy nhiên, vi c l a ch n ngu n v n trong các
doanh nghi p khác nhau s không gi ng nhau, nó ph thu c vào m t lo t các nhân t
nh : Tr ng thái c a n n kinh t , ngành kinh doanh c a doanh nghi p, quy mô và c

1


c u t ch c c a doanh nghi p, trình đ khoa h c – k thu t và trình đ qu n lý,…” [2,
tr.61].
M c dù có nhi u quan đi m khác nhau v v n nh ng trong ph m vi khóa lu n thì
“V n là hi u bi u hi n b ng ti n c a toàn b giá tr các tài s n c a doanh nghi p nh
tài s n c đ nh, tài s n l u đ ng, đ c bi u hi n d i hình thái v t ch t c th và
không d i hình thái v t ch t c th đ c doanh nghi p huy đ ng, s d ng vào SXKD
nh m đ t đ c m c đích sinh l i”.
1.1.2.

c đi m c a v n

Qua phân tích hình thái bi u hi n và s v n đ ng c a v n, các đ c đi m c a v n
có th đ c khái quát nh sau:
M tălƠ: V n đ

c xem nh m t hàng hoá đ c bi t, có giá tr và giá tr s d ng.

Giá tr c a v n đ

c th hi n

chi phí mà ta b ra đ có đ

c nó. V n có th

đ c trao đ i, giao d ch thông qua th tr ng tài chính. Giá tr s d ng c a v n th
hi n vi c ta s d ng nó đ đ u t vào quá trình SXKD nh máy móc, thi t b v t t ,
hàng hoá... Tuy nhiên v n là hàng hóa đ c bi t vì có s tách bi t gi a quy n s d ng
và quy n s h u, do khi mua doanh nghi p có quy n s d ng ch không có quy n s
h u. Tính đ c bi t c a v n còn th hi n

ch , nó không b hao mòn h u hình trong

quá trình s d ng mà còn ph i có kh n ng t o ra giá tr l n h n sau khi đ
s d ng trong kinh doanh.
HaiălƠ: V n luôn ph i v n đ ng đ sinh l i, đ t đ

c đ a vào

c m c tiêu kinh doanh c a

doanh nghi p.
BaălƠ: V n không tách r i ch s h u trong quá trình v n đ ng, m i đ ng v n
ph i g n bó v i m t ch s h u c th . Trong n n kinh t th tr

ng, không th t n t i

đ ng v n vô ch .
B nălƠ: V n có giá tr v m t th i gian.
N m lƠ: V n ph i đ c t p trung tích l y đ n m t l
phát huy đ c tác d ng đ đ u t vào SXKD.
Sáuă lƠ: V n có th đ
chính, th tr

ng nh t đ nh m i có th

c trao đ i, mua bán quy n s d ng trên th tr

ng tài

ng v n.

B yălƠ: V n không ch đ

c bi u hi n b ng ti n b i nh ng tài s n h u hình mà

còn đ c bi u hi n b ng ti n b i nh ng tài s n vô hình nh giá tr th ng hi u, b ng
phát minh, sáng ch ,… Trong n n kinh t th tr ng, nh ng tài s n vô hình đem l i
kh n ng sinh l i khá l n cho doanh nghi p.

2

Thang Long University Library


1.1.3. Vai trò c a v n
V n có vai trò r t quan tr ng trong ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p.

ti n

hành SXKD tr c tiên doanh nghi p c n có v n. Ngu n v n c a doanh nghi p bao
g m v n đ u t ban đ u và v n b sung đ m r ng SXKD c a doanh nghi p. Có th
th y v n kinh doanh đóng vai trò quy t đ nh cho vi c ra đ i, ho t đ ng và phát tri n
c a doanh nghi p. Vai trò c a v n đ i v i doanh nghi p có th đ c tóm t t nh sau:
M tălƠ: V n là đi u ki n tiên quy t, có vai trò quy t đ nh cho s thành l p, ho t
đ ng và s n xu t c a m t doanh nghi p. V i m i doanh nghi p dù

hình th c nào thì

mu n ho t đ ng đ c đ u ph i có m t l ng v n nh t đ nh. Tùy theo lo i hình kinh
doanh mà lu t Nhà n c quy đ nh doanh nghi p ph i có s v n pháp đ nh t i thi u.
Haiă lƠ: V n còn đóng vai trò quan tr ng trong vi c giúp quá trình ho t đ ng
SXKD c a doanh nghi p di n ra th ng xuyên, liên t c. V n không nh ng đ m b o
mua s m máy móc, thi t b dây chuy n công ngh ph c v cho quá trình s n xu t mà
còn giúp doanh nghi p có th thanh toán ti n mua s m nguyên v t li u cho nhà cung
c p, t ng ch s tín nhi m, đ m b o th c hi n h p đ ng đư kí k t v i khách hàng, có v
th trên th

ng tr

ng, duy trì ho t đ ng SXKD.

Baă lƠ: V n giúp doanh nghi p nâng cao kh n ng c nh tranh. N n kinh t th
tr ng hi n nay càng ph n ánh rõ đi u này, v i s c nh tranh ngày càng gay g t, các
doanh nghi p ph i không ng ng đ i m i trang thi t b , máy móc, đ u t hi n đ i hóa
công ngh , đa d ng hóa s n ph m, h giá thành, n m b t nhu c u th tr ng,… t t c
các y u t này mu n đ t đ c đòi h i doanh nghi p ph i có m t l
có th ti n hành tái s n xu t, m r ng.

ng v n đ l n đ

Tóm l i, v n có vai trò r t quan tr ng trong quá trình SXKD c a doanh nghi p,
do đó vi c nâng cao hi u qu s d ng v n là m t vi c c n thi t c a doanh nghi p.
i u đó đ ng ngh a v i vi c doanh nghi p c n ph i có chính sách, bi n pháp s d ng
tài s n c a mình t t h n.
1.2. Phơnălo i c a v n
1.2.1. Phân lo i v n theo ngu n hình thành
Theo ngu n hình thành, v n đ
ph i tr .

c chia thành hai lo i là: V n ch s h u và N

V n ch s h u: là ph n v n thu c quy n s h u c a doanh nghi p. Doanh
nghi p có quy n chi m h u, đ nh đo t, s d ng và chi ph i. V n ch s h u không
ph i là m t kho n n , doanh nghi p không ph i cam k t thanh toán, tr lưi su t. Tùy
theo lo i hình doanh nghi p thu c thành ph n kinh t khác nhau mà v n ch s h u có
n i dung khác nhau nh v n góp ban đ u, l i nhu n không chia, v n góp b sung
3


trong quá trình ho t đ ng,… Ngu n v n ch s h u là m t ngu n v n quan tr ng, có

tính n đ nh cao, th hi n quy n t ch v tài chính c a doanh nghi p. T tr ng c a
ngu n v n này trong c c u ngu n v n càng l n thì doanh nghi p có s đ c l p v tài
chính càng cao và ng c l i.
N ph i tr : là t t c các kho n n phát sinh trong quá trình SXKD mà doanh
nghi p có trách nhi m ph i thanh toán cho các tác nhân trong n n kinh t : ngân hàng,
nhà cung c p, công nhân viên, các t ch c kinh t và các tác nhân khác (mua ch u hay
tr ch m nguyên v t li u),...
T i m t th i đi m, n ph i tr có th đ

c xác đ nh b ng công th c:

N ph i tr = T ng ngu n v n - V n ch s h u
1.2.2. Phân lo i v n thỀo hình th c chu chuy n
Theo ph

ng th c chu chuy n v n đ

c chia làm hai lo i: v n c đ nh và v n

l u đ ng.
V n c đ nh c a doanh nghi p: là bi u hi n b ng ti n c a tài s n c đ nh, hay
v n c đ nh là toàn b giá tr b ra đ đ u t vào tài s n c đ nh nh m ph c v ho t
đ ng kinh doanh. Tài s n b ng ti n ph i luôn có tiêu chu n v giá tr , trong đó tài s n
c đ nh g m tài s n c đ nh h u hình và tài s n c đ nh vô hình. Do v y đ c đi m c a
tài s n c đ nh s quy t đ nh s v n đ ng tu n hoàn c a v n c đ nh. V n c đ nh luân
chuy n kh u hao d n d n t ng ph n trong nhi u chu k s n xu t và hoàn thành m t
vòng tu n hoàn khi tài s n c đ nh h t th i gian s d ng.
V nă l uă đ ng: là bi u hi n b ng ti n ng tr c đ hình thành nên tài s n l u
đ ng, nh m đ m b o cho quá trình tái s n xu t c a doanh nghi p đ c ti n hành
th

ng xuyên liên t c. V n l u đ ng luân chuy n toàn b giá tr ngay trong m t l n và

đ c thu h i toàn b , hoàn thành m t vòng luân chuy n khi k t thúc m t chu kì kinh
doanh.
V n l u đ ng là đi u ki n v t ch t không th thi u đ c trong quá trình tái s n
xu t. Mu n cho quá trình này đ c liên t c doanh nghi p ph i có đ ti n v n đ u t
vào các hình thái khác nhau c a v n l u đ ng, khi n cho các hình thái có đ c m c
t n t i h p lý và đ ng b v i nhau. Nh v y, góp ph n t ng t c đ luân chuy n v n
l u đ ng, t ng hi u su t s d ng v n và ng c l i.
V n l u đ ng còn là công c ph n ánh, đánh giá quá trình v n đ ng c a v t t .
Trong doanh nghi p, s v n đ ng c a v n ph n ánh s v n đ ng c a v t t .
1.2.3. Phân lo i theo th i gian huy đ ng và s d ng
Theo th i gian huy đ ng và s d ng, v n đ
dài h n.

c chia thành v n ng n h n và v n

4

Thang Long University Library


V n ng n h n: là lo i v n có đ c đi m là luôn luôn v n đ ng và thay đ i hình
thái v t ch t. T n t i d

i hình thái v t ch t là nh ng tài s n l u đ ng có tính thanh

kho n cao, hay nói cách khác nó là bi u hi n b ng ti n c a tài s n l u đ ng hi n có
c a doanh nghi p. Tính ng n h n th hi n ch vòng quay c a lo i v n này đ c kì

v ng ng n h n m t chu kì kinh doanh, thông th

ng là m t n m.

V nă dƠiă h n: là bi u hi n b ng ti n c a tài s n c đ nh hi n có c a doanh
nghi p, th ng dùng vào đ u t ban đ u và mua s m thi t b khi c n m r ng. Khi đ
c p đ n v n đ qu n lý v n dài h n là doanh nghi p ph i qu n lý ph n v n dài h n b
ra đ u t ban đ u cho đ n khi thu h i đ v n.
1.3. Hi u qu s d ng v n
1.3.1. Khái ni m
Khi ti n hành ho t đ ng SXKD, m c tiêu đ u tiên và c ng là m c tiêu cu i cùng
c a các doanh nghi p là t i đa hóa l i nhu n hay nói cách khác là t i đa hóa giá tr
doanh nghi p. Mu n đ t đ c m c tiêu đó, đòi h i các nhà qu n lý ph i tìm các bi n
pháp nh m khai thác và s d ng m t cách tri t đ các ngu n l c bên trong và bên
ngoài c a doanh nghi p. Chính vì v y v n đ nâng cao hi u qu s d ng v n ph i
đ

c doanh nghi p đ t lên hàng đ u, b i v n có vai trò quan tr ng mang tính quy t

đ nh đ i v i quá trình ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p. V y hi u qu s d ng v n
là nh th nào?
Hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p là m t ph m trù kinh t ph n ánh trình
đ khai thác, qu n lý và s d ng nh m làm cho đ ng v n sinh l i t i đa, t đó đ t
đ c m c tiêu cu i cùng là t i đa hóa giá tr tài s n c a ch s h u.
Hi u qu s d ng v n đ

cl

ng hóa thông qua h th ng các ch tiêu v kh

n ng ho t đ ng, kh n ng thanh toán, t c đ luân chuy n v n, hi u qu s d ng v n,
n ph i tr , v n c đ nh,... Nó ph n ánh quan h gi a đ u ra và đ u vào c a quá trình
SXKD thông qua th c đo ti n t hay c th là m i t ng quan gi a k t qu thu đ c
v i chi phí b ra đ th c hi n nhi m v SXKD. Trong đó, k t qu c a vi c s d ng
v n có th đ c đo l ng b ng các ch tiêu nh t ng s n l ng, doanh thu, doanh thu
thu n, l i nhu n tr c và sau thu thu nh p doanh nghi p,… mà doanh nghi p đ t
đ c trong k kinh doanh. Chi phí c a tính hi u qu s d ng v n có th đo l ng b ng
các ch tiêu nh v n kinh doanh, v n l u đ ng, v n c đ nh, v n ch s h u, chi phí
kinh doanh, s l

ng lao đ ng, s l

ng tài s n c đ nh, bao g m nhi u lo i lao đ ng,

t li u lao đ ng, đ i t ng lao đ ng,… s d ng trong k kinh doanh c a doanh
nghi p. K t qu thu đ c càng cao so v i chi phí v n b ra thì hi u qu s d ng v n

5


càng cao. Do đó, nâng cao hi u qu s d ng v n là đi u ki n quan tr ng đ doanh
nghi p phát tri n v ng m nh.
Hi u qu có th đ

c th hi n b ng công th c:
K t qu thu đ

Hi u qu s d ng v n

=

c

Chi phí b ra

1.3.2. Phân lo i hi u qu s d ng v n
Hi u qu toƠnăb : Ph n ánh m i liên quan t ng s v n doanh nghi p b ra đ
th c hi n ngh a v SXKD.
Hi u qu b ph n: Th hi n m i t

ng quan gi a k t qu thu đ

c v i t ng

b ph n v n, c th : n ph i tr , VCSH, v n c đ nh và v n l u đ ng. Phân tích hi u
qu s d ng b ph n cho th y hi u qu s d ng t ng lo i v n và nh h ng c a chúng
đ i v i hi u qu s d ng v n chung c a doanh nghi p.
1.3.3. T m quan tr ng c a vi c nâng cao hi u qu s d ng v n
Trong quá trình SXKD các doanh nghi p th ng đ t ra nhi u m c tiêu và tùy
thu c các giai đo n hay đi u ki n c th mà có nh ng m c tiêu u tiên, nh ng t t c
đ u h ng t i ba m c tiêu c b n là: l i nhu n, t ng tr ng quy mô và đ m b o an
toàn. M t doanh nghi p mu n đ t đ c m c tiêu c a mình thì ph i làm t t công tác
huy đ ng, qu n lý và s d ng v n có hi u qu . Do đó, nâng cao hi u qu s d ng v n
có vai trò quan tr ng hàng đ u trong doanh nghi p.
M tălƠ: Nâng cao hi u qu s d ng v n giúp doanh nghi p nâng cao kh n ng
c nh tranh đ i v i các doanh nghi p trong và ngoài ngành trên th tr

ng.

HaiălƠ: S d ng v n hi u qu s đ m b o an toàn tài chính cho doanh nghi p.

Baă lƠ: Ti n đ c a quá trình ho t đ ng SXKD trong các doanh nghi p là v n,
đ ng v n SXKD ph i có kh n ng sinh l i t o ra l i nhu n. B t kì m t doanh nghi p
nào ho t đ ng trong n n kinh t th tr ng đ u ph i tính đ n m c tiêu quan tr ng nh t
đó là l i nhu n. L i nhu n không nh ng là ch tiêu ch t l ng t ng h p liên quan đ n
t t c các m t ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p, mà còn là ngu n tích l y c b n đ
tái m r ng s n xu t, thúc đ y t ng tr

ng ngày càng l n m nh c a doanh nghi p.

B nălƠ: Nâng cao hi u qu s d ng v n, ngoài m c tiêu t ng giá tr tài s n c a
ch s h u, còn giúp cho các doanh nghi p đ t đ c các m c tiêu khác nh : nâng cao
uy tín c a doanh nghi p trên th tr ng, ch t l ng s n ph m c ng đ c t ng lên.

6

Thang Long University Library


Qua đây, có th th y đ

c s c n thi t mang tính t t y u khách quan ph i đ m

b o và nâng cao hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p. Nó không nh ng góp ph n
nâng cao kh n ng ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p, m r ng quy mô, đ y nhanh
t c đ ho t đ ng và kh n ng sinh l i c a đ ng v n nh m đem l i hi u qu cao cho
doanh nghi p mà còn góp ph n t ng tr
1.3.4. Nhân t

nh h

ng, n đ nh n n kinh t xư h i.

ng đ n hi u qu s d ng v n

Doanh nghi p là m t t bào c a n n kinh t , s t n t i và phát tri n c a nó không
th tách r i nh h

ng c a các y u t ngo i c nh c ng nh đ c đi m c a riêng nó. Vì

v y, hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p c ng ch u tác đ ng c a các y u t đó m t
cách gián ti p ho c tr c ti p.
1.3.4.1. Nhân t khách quan
Môiătr

ng kinh t

Môi tr ng kinh t có nh ng bi n đ ng nh : T ng tr ng, kh ng ho ng, l m
phát,... s có nh h ng tr c ti p t i ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p.
Tình tr ng n n kinh t : M t n n kinh t đang trong quá trình t ng tr

ng thì có

nhi u c h i cho doanh nghi p đ u t phát tri n, t đó đòi h i doanh nghi p ph i tích
c c áp d ng các bi n pháp huy đ ng v n, s d ng v n có hi u qu đ đáp ng nhu c u
đ u t . Ng c l i, n n kinh t đang trong tình tr ng suy thoái thì doanh nghi p khó có
th tìm c h i t t đ đ u t .
L m phát: Khi n n kinh t có l m phát

m c đ cao thì vi c tiêu th s n ph m

c a doanh nghi p g p khó kh n khi n cho tình tr ng tài chính c a doanh nghi p c ng
th ng. N u doanh nghi p không áp d ng các bi n pháp tích c c thì có th b th t thoát
v n. L m phát c ng làm cho nhu c u v n kinh doanh t ng lên và tình hình tài chính
doanh nghi p không n đ nh.
C s h t ng c a n n kinh t : N u c s h t ng phát tri n (h th ng giao thông,
thông tin liên l c, đi n n c...) thì s gi m b t đ c nhu c u v n đ u t c a doanh
nghi p, đ ng th i t o đi u ki n cho doanh nghi p ti t ki m đ c chi phí trong kinh
doanh.
C nhătranhătrênăth tr

ng

N u doanh nghi p ho t đ ng trong nh ng ngành ngh , l nh v c có m c đ c nh
tranh cao đòi h i doanh nghi p ph i đ u t nhi u h n cho vi c đ i m i thi t b , máy
móc, công ngh và nâng cao ch t l ng s n ph m, cho qu ng cáo, ti p th và tiêu dùng
s n ph m.

7


Môiătr
Nhà n

ngăphápălỦ
c qu n lý v mô n n kinh t b ng pháp lu t và các chính sách kinh t v

mô. Do v y b t c doanh nghi p nào c ng ph i ti n hành kinh doanh trong khuôn kh
pháp lu t. Ví d nh t c ch đánh giá l i tài s n, chính sách cho vay, quy đ nh v
thu , lao đ ng, b o h , b o v môi tr ng, khuy n khích nh p kh u công ngh ,... đ u
nh h ng t i quá trình SXKD c a doanh nghi p, t đó nh h ng đ n tình hình tài

chính. Ngoài ra, n u doanh nghi p kinh doanh theo nh ng l nh v c đ c nhà n c
khuy n khích thì h s có nh ng đi u ki n thu n l i đ phát tri n. Ng

c l i, doanh

nghi p s g p khó kh n khi kinh doanh theo l nh v c b nhà n c h n ch . Do v y, ch
m t s thay đ i nh trong c ch qu n lý c a Nhà n c s làm nh h ng t i ho t
đ ng c a doanh nghi p.
căđi m kinh t - k thu t c aăngƠnhăkinhădoanh
Ho t đ ng kinh doanh c a m t doanh nghi p th ng đ c th c hi n gi i h n
trong m t ho c m t s ngành kinh doanh nh t đ nh. M t ngành kinh doanh có các đ c
đi m kinh t k thu t riêng có nh h ng không nh t i vi c s d ng v n. Nh ng
doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c th

ng m i, d ch v thì v n l u đ ng chi m t

tr ng cao h n, t c đ chu chuy n v n l u đ ng c ng nhanh h n so v i các ngành nông
nghi p, công nghi p. các ngành này, v n c đ nh th
v n l u đ ng, th i gian thu h i v n c ng ch m h n.

ng chi m t tr ng cao h n

NhƠăcungăc p
SXKD, doanh nghi p c n ph i mua các y u t đ u vào nh nguyên v t li u,
máy móc, thi t b ,... t các doanh nghi p khác. Vi c thanh toán các kho n này s tác
đ ng tr c ti p đ n tài chính c a doanh nghi p. N u nhà cung c p yêu c u doanh
nghi p thanh toán ngay khi nh n hàng s d n đ n l ng ti n m t và ti n g i ngân hàng
b s t gi m, gây khó kh n trong vi c huy đ ng v n. Ho c doanh nghi p ph i ch u phí
v n chuy n nguyên v t li u s làm t ng chi phí s n xu t, gi m l i nhu n.
1.3.4.2. Nhân t ch quan

S n ph m
S n ph m c a doanh nghi p là n i ch a đ ng chi phí và vi c tiêu th s n ph m
mang l i doanh thu cho doanh nghi p qua đó quy t đ nh l i nhu n cho doanh nghi p.
Nh ng doanh nghi p s n xu t nh ng lo i s n ph m có chu k s n xu t ng n thì nhu
c u v n l u đ ng gi a các th i k trong n m th

ng không có nhi u bi n đ ng l n,

tiêu th nhanh. Qua đó giúp doanh nghi p thu h i v n nhanh h n, quay đ c nhi u
vòng h n. Ng c l i, nh ng doanh nghi p s n xu t s n ph m có chu k s n xu t dài,

8

Thang Long University Library


ph i ng ra l

ng v n l u đ ng l n h n, kh n ng thu h i v n s lâu h n và s vòng

quay s ít h n.
C ăc u v n
B trí c c u v n có nh h

ng không nh đ n vi c nâng cao hi u qu s d ng

v n. B trí c c u v n phù h p đ m b o cân đ i gi a tài s n l u đ ng và tài s n c
đ nh. Ng c l i, phân b không phù h p s gây m t cân đ i gi a tài s n l u đ ng và
tài s n c đ nh d n đ n tình tr ng th a ho c thi u lo i tài s n nào đó, t đó làm gi m
hi u qu s d ng v n.

Huyăđ ng v n
Vi c huy đ ng v n c ng nh h

ng đ n nâng cao hi u qu s d ng v n. Doanh

nghi p có nhu c u v n bao nhi u c n tính toán k đ có th huy đ ng đ n đó, tránh
tình tr ng th a ho c thi u v n gây nh h ng đ n tình hình SXKD c a doanh nghi p.
N u thi u h t s gây gián đo n ho t đ ng SXKD, nh h ng x u đ n k ho ch tiêu th
s n ph m, h p đ ng v i khách hàng, làm m t uy tín c a doanh nghi p. Ng c l i xác
đ nh v n quá cao v t quá nhu c u th c t s gây lưng phí v n.
Chi năl

c kinh doanh c a doanh nghi p

ây là y u t đóng vai trò then ch t trong ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p.
N u doanh nghi p có chi n l
hi u qu cao.

c kinh doanh t t, phù h p s giúp cho s d ng v n đ t

Trìnhăđ k thu t s n xu t
Doanh nghi p có trình đ s n xu t cao, công ngh hi n đ i s ti t ki m đ c
nhi u chi phí s n xu t, t đó h giá thành s n ph m, t ng s c c nh tranh trên th
tr

ng. Ng

c l i, trình đ k thu t th p, máy móc, công ngh l c h u s làm gi m

doanh thu, nh h

ng đ n tài chính c a doanh nghi p.

1.4. Phơnătíchăhi u qu s d ng v n
1.4.1. Khái ni m phân tích hi u qu s d ng v n
Phân tích hi u qu s d ng v n là quá trình nghiên c u toàn b ho t đ ng s
d ng ngu n v n c a doanh nghi p. B t đ u t vi c phân chia ngu n v n thành các b
ph n c u thành, sau đó ti n hành phân tích, tính toán các ch tiêu kinh t ph n ánh hi u
qu s d ng v n, phân tích bi n đ ng, xu h ng thay đ i, t ng h p các tác đ ng đ n
ngu n v n đ đi đ n nh n xét, k t lu n v tình hình s d ng v n c a doanh nghi p, có
đ t đ c m c tiêu doanh nghi p đư đ ra hay ch a. T đó, đ a ra các bi n pháp nh m
nâng cao hi u qu s d ng v n mà v n phát huy các thành tích đư đ t đ
h ng phát tri n trong t ng lai.

9

c và đ nh


1.4.2. M c tiêu, vai trò c a phân tích hi u qu s d ng v n
1.4.2.1. M c tiêu c a phân tích hi u qu s d ng v n
M tălƠ: ánh giá tình hình s d ng v n trên các khía c nh. C th , tình hình s
d ng v n th ng đ c nghiên c u qua các nhóm ch tiêu v s bi n đ ng c c u, quy
mô t ng ngu n v n, kh n ng thanh toán, kh n ng ho t đ ng, kh n ng sinh l i, t
su t sinh l i trên t ng lo i v n hay su t hao phí khi s d ng v n.
Haiă lƠ: Thông qua phân tích các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n, nhà
qu n tr và các bên liên quan có th đánh giá tình hình s d ng v n, ki m tra, ki m
soát vi c s d ng v n c a doanh nghi p. Qua đó, phát huy các đi m m nh và kh c
ph c đi m y u tr c h t là trong quá trình s d ng v n, sau đó m r ng ra toàn b
ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p.

BaălƠ: Phân tích hi u qu s d ng v n giúp d báo xu th phát tri n c a tình hình
tài chính thông qua s bi n đ ng có logic c a các ch tiêu tài chính v hi u qu s
d ng v n. Qua đó, các nhà đ u t d đoán đ c ti m n ng sinh l i t v n trong t ng
lai c a doanh nghi p.
1.4.2.2. Vai trò c a phân tích hi u qu s d ng v n.
i v i doanh nghi p: Phân tích hi u qu s d ng v n giúp doanh nghi p ki m
soát, đánh giá đ c tình hình huy đ ng v n, t đó qu n lý và s d ng v n. C n c vào
s li u, tài li u phân tích, đánh giá đ c ch t l ng s n xu t, kinh doanh, xác đ nh
đ c nh ng đi m m nh, đi m y u và kh n ng ti m n c a doanh nghi p. D a vào đó
làm c s khoa h c cho vi c đ a ra nh ng ph ng pháp s d ng v n h u ích, đúng
đ n. T đó, có nh ng đ u t h p lý, t i đa hóa l i nhu n cho doanh nghi p.
i v iăcácănhƠăđ uăt : Nh ng thông tin phân tích hi u qu s d ng v n giúp
h nh n th c, đánh giá đ c giá tr tài s n c a doanh nghi p, giá tr t ng thêm c a v n
đ u t , kh n ng s n xu t và kh n ng sinh l i c a v n kinh doanh đ t đó đ a ra
quy t đ nh có nên đ u t vào doanh nghi p hay không.
i v iăcácăt ch cătƠiăchính,ătínăd ng: Vi c phân tích hi u qu s d ng v n
giúp h có các thông tin v kh n ng s n xu t c a doanh nghi p, kh n ng sinh l i c a
đ ng v n, tình hình và kh n ng đ m b o thanh toán c a v n vay. ây là c n c giúp
các t ch c này đ a ra quy t đ nh v vi c cho vay v n v i m c r i ro ch p nh n đ c.
i v iăcácăc ăquanăqu nălỦăNhƠăn

c,ăc ăquanăthu : Các thông tin t phân

tích hi u qu s d ng v n s là c n c khoa h c, đáng tin c y cho vi c so n th o các
ch tr

ng, chính sách qu n lý kinh t vi mô và v mô.

i v iăcácănhƠăcungăc p: Tình hình s d ng v n c a doanh nghi p s đem đ n
nh ng l i khuy n khích hay c nh b o v s an toàn c a các giao d ch. Nhà cung c p s

10

Thang Long University Library


quy t đ nh vi c có hay không cho doanh nghi p tr ch m, th i h n tr ch m, h n m c
công n hay các đi u kho n khác đi kèm.
ng pháp phân tích hi u qu s d ng v n

1.4.3. Ph
1.4.3.1. Ph

ng pháp so sánh

Ph ng pháp này đ c s d ng ch y u trong phân tích đ xác đ nh xu h ng,
m c đ bi n đ ng c a s li u và ch tiêu phân tích. Do đó, đ ti n hành so sánh ph i
chú ý đ n v n đ c b n là: các ch tiêu kinh t ph i th ng nh t v th i gian, không
gian c ng nh n i dung tính ch t và đ n v tính toán.

ng th i xác đ nh g c so sánh

d a theo m c đích phân tích.
1.4.3.2. Ph

ng pháp t l

Ph ng pháp này đ c s d ng đ xác đ nh các đ nh m c qua đó nh n xét, đánh
giá tình hình tài chính c a doanh nghi p, trên c s so sánh các t l c a doanh nghi p
v i giá tr các t l tham chi u. ây là ph ng pháp giúp các nhà phân tích khai thác
có hi u qu các s li u và phân tích có h th ng các t l theo chu i th i gian liên t c

ho c qua t ng giai đo n c th , t đó đ a ra đ c k t qu tin c y nh m đánh giá t l
c a m t doanh nghi p hay m t nhóm doanh nghi p.
Trong phân tích tài chính doanh nghi p, các t l tài chính đ

c phân thành các

nhóm t l v kh n ng thanh toán, nhóm t l v c c u v n và ngu n v n, nhóm t l
v n ng l c ho t đ ng kinh doanh, nhóm t l v kh n ng sinh l i. M i nhóm t l l i
bao g m nhi u t l ph n ánh riêng l , t ng b ph n c a ho t đ ng tài chính, trong m i
tr ng h p khác nhau, tu theo giác đ phân tích, ng
nhóm ch tiêu khác nhau.

i phân tích l a ch n nh ng

1.4.4. N i ếung phân tích hi u qu s d ng v n
1.4.4.1.

ánh giá bi n đ ng các thành ph n c a v n

T su t đ u t c a m i lo i v n đ
là t ng ngu n v n t

c tính theo m t công th c chung v i m u s

ng ng v i 100%, t s là lo i hình v n đang xét.

 Phân lo i theo th i gian l u chuy n, v n kinh doanh đ
đ ng và v n c đ nh.

c chia thành v n l u

V n c đ nh
T su t đ u t v n c đinh

V n c đ nh

=

T ng ngu n v n

11

× 100%


V n l uăđ ng
T su t đ u t v n l u đ ng

đ

V n l u đ ng

=

× 100%

T ng ngu n v n

Ý ngh a: Các ch tiêu t su t trên cho bi t t tr ng c a các lo i v n. V n l u đ ng
c kì v ng s th c hi n chu kì quay ng n. Doanh nghi p có t su t đ u t v n l u

đ ng cao thì ph i có s luân chuy n hàng hóa nhanh, s vòng quay tài s n có giá tr
l n đ th i gian bình quân m t vòng quay là nh . Có nh v y, v n m i đ c s d ng
m t cách hi u qu .
 Theo ngu n hình thành g m: V n ch s h u và n ph i tr
N ph i tr
N ph i tr
T s n

=
T ng ngu n v n

× 100%

Ý ngh a: H s này cho bi t trong m t tr m đ ng v n kinh doanh, có bao nhiêu
đ ng có đ c nh vay n . Không có m t quy chu n nào áp đ t t s n bao nhiêu là t i
u. i u này tùy thu c vào ngành ngh kinh doanh, ý chí c a ch s h u, m c tiêu, k
ho ch phát tri n doanh nghi p. H s th p, m t m t, đ m b o tính đ c l p tài chính và
gi m thi u s c ép tr n , nh ng m t khác, có th cho th y vi c s d ng n không hi u
qu , ch s h u m t đi m t kho n ti t ki m thu m i kì kinh doanh. Ng c l i, h s
n cao làm gia t ng gánh n ng thanh toán n , nh ng n u ho t đ ng kinh doanh hi u
qu , ch s h u s nh n đ c nhi u l i ích h n v i cùng s ti n đ u t . Nh v y m t
h s n h p lý s tùy thu c vào nhu c u và kh n ng t tài tr c a doanh nghi p,
V n ch s h u
T su t t tài tr

V n ch s h u
=
T ng ngu n v n

× 100%

Ý ngh a: T su t t tài tr ph n ánh t tr ng c a v n ch s h u trên t ng ngu n
v n c a doanh nghi p. T ng t v i t s n , h s t tài tr không có m t quy chu n
c đ nh cho t t c các doanh nghi p. Giá tr c a nó s ph thu c r t nhi u vào đ c
đi m kinh doanh, ph ng h ng ho t đ ng và chính sách áp d ng c a t ng doanh
nghi p c th .
T l gi a n ph i tr vƠăVCSH
T l gi a n ph i tr và
v n ch s h u

N ph i tr
=
V n ch s h u

12

Thang Long University Library

× 100%


Ý ngh a: T su t này ph n ánh s t
v n là n ph i tr . Giá tr tính toán đ

ng quan gi a hai thành ph n c a t ng ngu n
c so sánh v i 1 đ bi t phân đ nh xem ngu n

v n nào đang chi m đa s . Ngoài ra, ch s này có th đ c so sánh v i ch s trung
bình c a ngành hay các doanh nghi p cùng ngành có quy mô t ng t .

Vi c phân chia ngu n v n theo v n ch s h u và n ph i tr giúp nhà phân tích
đ a ra nh n xét v m c đ đ c l p tài chính, hi u qu s d ng đòn b y và k t lu n xu
h ng bi n đ ng trong t ng lai.
1.4.4.2. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n nói chung
ta th

đánh giá hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p m t cách chung nh t ng i
ng dùng m t s ch tiêu t ng quát nh hi u su t s d ng t ng ngu n v n, su t

hao phí v n trong kì và t su t sinh l i trên t ng v n
Hi u su t s d ng t ng ngu nă(VòngăquayătoƠnăb v nătrongăkì)
Doanh thu thu n
Hi u su t s d ng
=
t ng ngu n v n
T ng ngu n v n
Ý ngh a: Ch tiêu này cho bi t v n kinh doanh trong k chu chuy n đ

c bao

nhiêu vòng hay m y l n trong m t k . Hay nói cách khác, ch tiêu ph n ánh c m t
đ ng v n b vào kinh doanh nói chung t o ra đ

c bao nhiêu đ ng doanh thu thu n.

Ch tiêu này càng l n thì hi u su t s d ng v n kinh doanh càng cao.
Su tăhaoăphíăv nătrongăkì
Su t hao phí v n trong kì

đ

T ng ngu n v n

=

Doanh thu thu n
Ý ngh a: Vi c tính toán ch tiêu này cho bi t trong kì phân tích, doanh nghi p thu
c 1 đ ng doanh thu thì c n bao nhiêu đ ng v n huy đ ng. Ch tiêu này càng th p,

hi u qu s d ng v n càng cao, t c l i nhu n kinh t l n, h p d n các nhà đ u t .
T su t sinh l iătrênăt ng v n
T su t sinh l i trên
t ng ngu n v n

L i nhu n sau thu
T ng ngu n v n
Ý ngh a: T su t này là m t ch tiêu tài chính dùng đ đo l ng kh n ng sinh l i
trên m i đ ng tài s n, cho bi t hi u qu qu n lý và s d ng tài s n đ t o ra thu nh p
c a doanh nghi p. T su t này càng cao càng cho th y doanh nghi p đang s d ng tài
=

s n có hi u qu .

13


1.4.4.3. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n ch s h u
Vòngăquayăv n ch s h u
Vòng quay v n ch s h u

T ng doanh thu thu n

=

T ng v n ch s h u
Ý ngh a: Ho t đ ng kinh doanh đ t ra yêu c u ngu n v n ph i luân chuy n
không ng ng, đ c bi t là v n ch s h u. M i vòng quay c a v n là m t l t l i
nhu n đ c sinh ra, giúp nâng cao giá tr doanh nghi p. Ch s này đo l ng m i quan
h gi a doanh thu thu n và VCSH bình quân c a doanh nghi p, cho bi t 1 đ ng
VCSH t o ra đ

c bao nhiêu đ ng doanh thu. Giá tr c a nó càng cao cho th y hi u

qu s d ng VCSH c a doanh nghi p càng cao và ng

c l i.

T su t sinh l iătrênăv n ch s h u (ROE)
T su t sinh l i trên
v n CSH

L i nhu n sau thu
VCSH
Ý ngh a: T su t sinh l i trên v n ch s h u ROE cho bi t m i 100 đ ng v n
ch s h u c a công ty s t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n. Ch tiêu này càng cao
ch ng t hi u qu s d ng VCSH càng t t, góp ph n nâng cao kh n ng đ u t . Ng c
l i, n u ch tiêu này nh thì hi u qu kinh doanh th p và có th g p khó kh n trong
vi c thu hút v n.
=

1.4.4.4. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng n ph i tr
T su t sinh l iătrênăn ph i tr
T su t sinh l i trên
n ph i tr
Ý ngh a: T

L i nhu n sau thu
N ph i tr
ng t v i t su t sinh l i ROE, t su t sinh l i trên n ph i tr c a
=

doanh nghi p th hi n giá tr l i nhu n sau thu thu đ c trên m t đ ng n ph i tr . T
su t này đ c các bên ch n quan tâm, giá tr ch tiêu càng cao ch ng t hi u qu s
d ng n ph i tr càng t t, t o ni m tin cho các ch n và thu n l i cho doanh nghi p
khi mu n ti p t c vay n .
1.4.4.5. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n c đ nh
Vòngăquayăv n c đ nh
Vòng quay v n c đ nh

=

T ng doanh thu thu n

T ng v n c đ nh bình quân
Ý ngh a: Ch tiêu này ph n ánh m t đ ng v n c đ nh có th t o ra bao nhiêu
đ ng doanh thu thu n hay có th hi u là trong n m, v n c đ nh c a công ty luân

14

Thang Long University Library

chuy n bao nhiêu vòng đ t o ra t t c doanh thu thu n trong kì. Ch tiêu này càng cao,
t c đ l u chuy n c a v n c đ nh càng l n.
Su tăhaoăphíăv n c đ nh

Su t hao phí v n c đ nh

=

Ý ngh a: Ch tiêu này cho ta bi t đ

T ng v n c đ nh
Doanh thu thu n
c đ t o ra m t đ ng l i nhu n thì doanh

nghi p đư đ u t bao nhiêu đ ng v n c đ nh. Ch tiêu này càng nh , ch ng t càng ít
v n c đ nh đ

c s d ng cho cùng m t m c l i nhu n sau thu . Do đó, hi u qu kinh

doanh, hi u qu s d ng v n càng cao. Doanh nghi p c n làm m i cách đ gi m hao
phí cho m t đ n v l i nhu n.
T su t sinh l iătrênăv n c đ nh
T su t sinh l i trên
v n c đ nh

L i nhu n sau thu
T ng v n c đ nh
Ý ngh a: Ch tiêu này ph n ánh m t đ ng v n c đ nh s d ng trong k t o ra

=

bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu cho ch s h u. T ng t su t l i nhu n v n c đ nh
là m t trong nh ng m c tiêu quan tr ng nh t trong ho t đ ng qu n lý tài chính c a
doanh nghi p. Ch s này càng cao càng t t.
1.4.4.6. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng
- Các ch tiêu t ng h p
Kh n ngăthanhătoánăng n h n
Ph n ánh kh n ng đáp ng ngh a v tr các kho n n ng n h n khi s d ng toàn
b tài s n ng n h n.
H s kh n ng thanh toán
n ng n h n

Tài s n ng n h n
=
N ng n h n

Tài s n ng n h n bao ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n, đ u t tài chính ng n

h n, các kho n ph i thu khách hàng, hàng t n kho và tài s n ng n h n khác.
N ng n h n là các kho n n ph i tr trong n m bao g m: vay ng n h n, vay dài
h n đ n h n tr và các kho n ph i tr khác.
Ý ngh a: Ch tiêu này cho bi t t ng giá tr tài s n ng n h n hi n có c a doanh
nghi p có đ m b o thanh toán đ c h t các kho n n ng n h n hay không. Giá tr c a
ch tiêu càng l n càng ch ng t kh n ng thanh toán ng n h n t t, m t b ph n tài s n
đ c đ u t b ng ngu n v n n đ nh, t ng tính t ch tài chính c a doanh nghi p.

15


H s thanhătoánănhanh
Ph n ánh kh n ng tr các kho n n ng n h n b ng tài s n ng n h n d chuy n
đ i thành ti n
H s kh n ng thanh toán
nhanh

Tài s n ng n h n – Hàng t n kho

=

N ng n h n

Trong các kho n m c đ c li t kê là TSNH, hàng t n kho đ c coi là lo i tài s n
có kh n ng chuy n đ i thành ti n kém nh t. Tích tr nhi u hàng t n kho làm t ng giá
tr TSNH, s là r t t t n u nh đây là m t tính toán chi n l c c a công ty hay m t
ho t đ ng bình th

ng tr

c mùa v kinh doanh. Tuy nhiên, n u nguyên nhân là do

doanh nghi p d báo sai nhu c u th tr ng, hàng hóa không có n i tiêu th ph i l u
trong kho thì đây là bi u hi n c a s
đ ng v n, làm gi m kh n ng sinh l i c ng nh
kh n ng thanh toán c a doanh nghi p. Do v y, ch s trên lo i b giá tr hàng t n kho
đ cung c p m t góc nhìn khác v kh n ng thanh toán c a doanh nghi p.

Ý ngh a: T

ng t nh thanh toán ng n h n, giá tr ch s cao th hi n kh n ng

thanh toán nhanh c a công ty t t. Tuy nhiên, n u quá cao s mang ý ngh a nh m t
bi u hi n x u khi đánh giá v hi u qu s d ng v n, d n đ n kh n ng sinh l i th p.
N u th p quá và kéo dài l i là d u hi u c a r i ro tài chính và nguy c phá s n.
Kh n ngăthanhătoánăt c th i
H s kh n ng thanh
toán t c th i
đ

Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n

=
N ng n h n

Trong đó, ti n bao g m ti n m t, ti n g i, ti n đang chuy n. Các kho n t ng
ng ti n là các kho n đ u t ng n h n (d i 3 tháng) có th chuy n đ i thành ti n

b t k lúc nào nh : ch ng khoán ng n h n, th
kho n đ u t ng n h n khác.

ng phi u, n ph i thu ng n h n và các

Ý ngh a: Ph n ánh vi c công ty có th đáp ng ngh a v tr các kho n n đ n h n

và quá h n b t c th i đi m nào b ng ti n m t và các kho n t ng đ ng ti n hay
không. Qua kh o sát th c t , các doanh nghi p có kh n ng thanh toán n t c th i t t
th ng duy trì ch tiêu này kho ng b ng m t. Vì n u kh n ng thanh toán t c th i có
giá tr quá cao hay quá th p đ u không có l i có doanh nghi p. N u quá cao, doanh
nghi p tích tr ti n quá nhi u kh n ng quay vòng v n gi m, t su t l i nhu n th p.
N u quá th p và kéo dài, uy tín doanh nghi p b nh h ng, có th d n t i phá s n hay
gi i th .

16

Thang Long University Library


Vòngăquayăv n l uăđ ng
T ng doanh thu thu n

Vòng quay v n l u đ ng

=

T ng v n l u đ ng bình quân

Ý ngh a: Ch tiêu này ph n ánh v n c đ nh c a công ty đư v n đ ng bao nhiêu
vòng đ t o ra doanh thu trong kì. Nhà qu n lí, ch s h u và các bên liên quan đ u kì
v ng v n l u đ ng có t c đ l u chuy n cao, b i qua m i vòng quay c a v n, giá tr
th ng d s đ c t o ra, nâng cao giá tr doanh nghi p.
T su t sinh l iătrênăv năl uăđ ng
T su t sinh l i trên
v n l u đ ng

L i nhu n sau thu
=

T ng v n l u đ ng

Ý ngh a: Ch tiêu này ph n ánh bao nhiêu đ ng l i nhu n đ c t o ra khi s d ng
h t v n l u đ ng. T s này càng cao càng h p d n đ u t , ch ng t doanh nghi p có
ti m n ng t ng tr

ng, qu n lí và s d ng t t ngu n v n l u đ ng.

H s đ m nhi m v năl uăđ ng
T ng v n l u đ ng

H s đ m nhi m v n l u đ ng =

Doanh thu thu n
Ý ngh a: H s đ m nhi m v n l u đ ng ph n ánh đ đ

c m t đ ng doanh thu

tiêu th thì c n ph i b ra bao nhiêu đ ng v n l u đ ng. H s này càng cao thì càng
ch ng t hi u qu s d ng v n l u đ ng càng cao, s v n l u đ ng ti t ki m đ c
càng l n.
- Các ch tiêu thành ph n
H s thu n (Vòngăquayăkho n ph iăthuăkháchăhƠng)
H s thu n

T ng doanh thu thu n

=

Ph i thu khách hàng
Ý ngh a: Ch tiêu này ph n ánh t c đ chuy n đ i các kho n ph i thu thành ti n.
Vòng quay các kho n ph i thu càng l n th hi n doanh nghi p thu h i càng nhanh các
kho n n . i u đó đ

c đánh giá t t vì s v n b chi m d ng gi m.

Th i gian thu n trungăbình
Th i gian thu n trung bình

=

360

H s thu n
Ý ngh a: Ch tiêu này cho bi t s ngày bình quân c n thi t đ các kho n ph i thu
hoàn thành m t vòng quay. K thu ti n bình quân càng ng n th hi n chính sách thu
17


h i công n c a doanh nghi p càng có hi u qu . Tuy nhiên, n u k thu ti n bình quân
quá ng n ngh a là ph
nh h

ng th c tín d ng c a doanh nghi p quá h n ch , có th s làm

ng không t t đ n quá trình tiêu th s n ph m.

H s tr n (vòngăquayăcácăkho n ph i tr )
Giá v n hàng bán + Chi phí bán hàng, qu n lý chung
H s tr n

=

Ph i tr ng

i bán + L

ng, th

ng, thu ph i tr

Ý ngh a: Ch tiêu này cho bi t kh n ng chi m d ng v n c a doanh nghi p đ i
v i nhà cung c p. Ch s vòng quay các kho n ph i tr quá th p có th

nh h

ng

không t t đ n x p h ng tín d ng c a doanh nghi p. Tuy nhiên, n u ch s này quá nh
(các kho n ph i tr l n), s ti m n r i ro v kh n ng thanh kho n. Doanh nghi p nên
xem xét vi c chi m d ng kho n v n này có th giúp doanh nghi p gi m đ c chi phí
v v n, đ ng th i th hi n uy tín v quan h thanh toán đ i v i nhà cung c p và ch t
l ng s n ph m đ i v i khách hàng.
Th i gian tr n trungăbình
360

Th i gian tr n trung bình

=
H s tr n

Ý ngh a: Ch tiêu này cho bi t s ngày trung bình mà doanh nghi p c n đ tr
ti n cho nhà cung c p, th hi n m i quan h gi a doanh nghi p và ng i bán. Th i
gian càng dài ch ng t doanh nghi p càng chi m d ng v n lâu, đi u đó làm gia t ng
v n cho doanh nghi p trong m t th i gian ng n, tuy nhiên, th i gian này quá cao l i
gây nh h ng đ n uy tín c a doanh nghi p, doanh nghi p nên cân nh c đi u ch nh t
s này m t cách h p lý và hi u qu nh t. Ng c l i, ch tiêu này th p đ ng ngh a
doanh nghi p ph i tr ti n cho ng

i bán trong th i gian ng n sau khi nh n hàng.

H s l uăkhoă(vòngăquayăhƠngăt n kho)

H s l u kho

T ng giá v n hàng bán

=

Hàng t n kho
Ý ngh a: Ch tiêu này cho bi t s l n mà hàng hóa t n kho bình quân luân chuy n
trong k . S vòng quay hàng t n kho càng cao thì vi c kinh doanh đ

c đánh giá càng

t t, b i l doanh nghi p ch c n đ u t cho hàng t n kho th p nh ng v n đ t đ
doanh s cao.

18

Thang Long University Library

c


Th i gian lu n chuy năkhoătrungăbình
Th i gian lu n chuy n kho trung bình

360

=

H s l u kho

Ý ngh a: Ch tiêu này cho bi t s ngày bình quân c n thi t đ hàng t n kho hoàn
thành m t vòng quay. Th i gian quay vòng hàng t n kho càng ng n thì s vòng quay
hàng t n kho càng nhi u, ch ng t vi c kinh doanh càng hi u qu . Ng c l i, n u s
vòng quay hàng t n kho th p, đi u đó ch ng t m t l

ng v n đáng k đang b

đ ng

do d tr v t t , hàng hóa quá m c hay khó kh n do tiêu th s n ph m.
K t lu n ch

ngă1

Ch ng 1 c a bài khóa lu n đã khái quát c s lí lu n v các v n đ liên quan
đ n v n, hi u qu s d ng v n và phân tích hi u qu s d ng v n. T đó, hình thành
khung lí thuy t cho vi c phân tích th c tr ng hi u qu s d ng v n c a công ty TNHH
c Tr ng s đ

c trình bày

ch

ng 2.

19


CH
TH C TR NG HI U QU S

2.1. Gi i thi u v CôngătyăTNHHă

NGă2.
D NG V N T IăCỌNGăTYăTNHH
C TR NG

c Tr ng

2.1.1. M t s thông tin c b n
Công ty TNHH
c Tr ng đ c thành l p vào ngày 18 tháng 05 n m 2005 theo
Gi y phép đ ng ký kinh doanh s 0302001173, đ ng ký thay đ i l n 3 ngày 03 tháng

11 n m 2009 c a S k ho ch và đ u t TP Hà N i.
- Tên công ty: Công ty trách nhi m h u h n
-

a ch tr s chính: V n i m – Th

c Tr ng.

ng Tín – Hà N i.

- Mư s thu : 0500477048
- S đi n tho i: 048 589 2824
- Fax: 043 3784 114
- Email:
- Giám

c: Ngô V n Tr ng

- Hình th c s h u: Công ty thu c hình th c Công ty TNHH hai thành viên tr
lên.
- Ngành ngh ho t đ ng: Xây d ng công trình đ
d ng hay công trình th y l i, n o vét kênh m
- V n đi u l c a Công ty: 9.600.000.000 VN
ch n) tính đ n h t th i đi m ngày 31/12/2014.

ng b , công ích, k thu t dân
ng.
(chín t sáu tr m tri u đ ng

- S lao đ ng: 50 nhân viên.

Công ty TNHH
c Tr ng đ c thành l p theo gi y c p phép s 0302001173
ngày 18 tháng 05 n m 2005, đ ng ký thay đ i l n 3 ngày 03 tháng 11 n m 2009 c a
S k ho ch và đ u t thành ph Hà N i.
Tr c kia công ty có tr s chính t i Th ch Th t – Hà Nôi, sau đó ho t đ ng
công ty đ c nâng cao h n và chuy n v s 12 đ ng kho 6 – V n i m – Th ng
Tín – Hà N i vào n m 2012.

20

Thang Long University Library


2.1.2. C c u t ch c c a Công ty TNHH

c Tr ng

S ăđ 0.1.ăC ăc u t ch c c aăcôngătyăTNHHă

c Tr ng

Giám đ c

Phó Giám đ c

Phòng Tài chính K toán

Phòng K thu t

Phòng Nhân s

Phòng Hành
chính t ng h p

(Ngu n: Phòng hành chính t ng h p)
Giámăđ c: Là ng

i có th m quy n cao nh t c a công ty.

i u hành m i ho t

đ ng SXKD c a Công ty, là ng i đ i di n cho toàn b công nhân viên, đ i di n pháp
nhân c a Công ty tr c pháp lu t, đ ng th i cùng k toán tr ng ch u trách nhi m v
ho t đ ng SXKD c a đ n v .
Phóăgiámăđ c: Là ng i giúp tr c ti p cho giám đ c. Phó giám đ c là ng i do
giám đ c b nhi m, ch u trách nhi m tr c giám đ c v các ho t đ ng kinh doanh c a
công ty, đ c y quy n c a Giám đ c đ ký k t các h p đ ng y thác v i các đ i tác
c a công ty.
PhòngăhƠnhăchínhănhơnăs : Phòng hành chính nhân s có nhi m v giúp giám
đ c công ty th c hi n qu n lý t ch c (tham m u cho giám đ c s p x p b trí l c
l ng cán b công nhân đ m b o cho b máy qu n lý g n nh , có hi u l c, b máy ch
huy đi u hành s n xu t có hi u qu ), qu n lý nhân s (so n th o các h p đ ng lao
đ ng, th c hi n vi c b trí lao đ ng, ti p nh n thiên chuy n, nâng b c, h u trí và các
ch đ khác đ i v i ng i lao đ ng), công tác v n phòng (qu n lý con d u và th c
hi n các nhi m v v n th , đánh máy, phiên d ch…)
PhòngătƠiăchínhăk toán: Phòng tài chính k toán có nhi m v qu n lý tài chính
và ho ch toán kinh doanh c a toàn đ n v , th c hi n giao v n, ki m tra giám sát s
d ng, b o toàn các ngu n l c c a công ty. T ng h p báo cáo tài chính, báo cáo quy t
toán, báo cáo ki m kê v t t tài s n c a toàn đ n v , th c hi n vi c giao v n, ki m tra
giám sát s d ng, b o toàn các ngu n l c c a công ty, t ng h p báo cáo ki m kê v t t

21


tài s n c a toàn đ n v theo lu t đ nh, k t h p v i các phòng ban ch c n ng khác làm
t t công tác qu n lý tài chính và phát tri n SXKD c a đ n v .
Phòngăk thu t: Phòng k thu t là phòng chuyên giám sát v máy móc thi t b ,
máy xúc, máy i thi t k , nghiên c u các công trình mà công ty thi công và xây d ng,
ki m tra ch t l ng nguyên v t li u đ u vào c ng nh nh ng công trình có đ t yêu c u
trong tiêu chu n hay không.
Nh n xét:
B máy qu n lý c a công ty đ

c t ch c d

i hình th c các phòng ban ch c

n ng. M i phòng ban có ch c n ng nhi m v khác nhau và đ t d i s lưnh đ o c a
Ban Giám đ c. Công ty đư có cách phân b c c u t ch c h p lý, ch t ch . Có s liên
k t, đ ng nh t gi a các b ph n v i nhau. Có s phân c p rõ ràng v ch c trách, quy n
h n c a các phòng ban trong n i b , phát huy m t cách tri t đ tính ch đ ng, tích c c
trong ho t đ ng SXKD.
2.1.3. Gi i thi u v ngành ngh ho t đ ng kinh doanh
Công ty TNHH

c Tr ng ho t đ ng trong l nh v c xây d ng, trong đó t p trung

vào các công trình v a và nh nh công trình đ
trình th y l i, n o vét kênh m

ng b , công trình công ích, các công

ng, xây d ng nhà , nhà v n phòng và các công trình

k thu t dân d ng khác.
Ngoài ra, Công ty TNHH
c Tr ng còn ho t đ ng trong l nh v c t v n xây
d ng, thi t k ki n trúc công trình, d án, cho thuê máy móc, thi t b xây d ng và
cung c p đ g n i th t cho các công trình thu c d án c a công ty.
Tuy nhiên, ho t đ ng kinh doanh đem l i doanh thu chính c a công ty là xây
d ng nhà , v n phòng.
2.2. Kháiăquátăk t qu ho tăđ ng SXKD c aăcôngătyăTNHHă

c Tr ng

2.2.1. Tình hình ếoanh thu – chi phí – l i nhu n c a công ty TNHH

22

Thang Long University Library

c Tr ng


B ng 0.1.BáoăcáoăK t qu kinh doanh c aăcôngătyăgiaiăđo n 2012 ậ 2014
n v : Tri u đ ng
Chênhăl ch
Ch tiêu

N mă2012

N mă2013

2013/2012

N mă2014
+/-

1. Doanh thu BH và CCDV

10.856

8.405

22.560

2. Các kho n gi m tr doanh thu

2014/2013
%

(2.451)

+/-

%

(22,58)

14.155

168,41

-

3. Doanh thu thu n

10.856

8.405

22.560

(2.451)

(22,58)

14.155

168,41

4. Giá v n hàng bán

9.914

6.668

21.076

(3.246)

(32,74)

14.408

216,08

941

1.737

1.483

794,990

84,40

(253,447)

(14,59)

0,714

1,373

0,353

0,659

92,42

(1,020)

(74,28)

7. Chi phí tài chính

175,492

551,944

411,239

376,451

214,51

(140,704)

(25,49)

9. Chi phí qu n lý doanh nghi p

913,564

1.142

1.068

228,607

25,02

(74,603)

(6,53)

10. L i nhu n thu n t H KD

(146,464)

44,127

4,967

190,592

(130,13)

(39,160)

(88,74)

243,467

7,275

(236,192)

(97,01)

(7,275)

(100)

5. L i nhu n g p v BHăvƠăCCDV
6. Doanh thu ho t đ ng tài chính

11. Thu nh p khác
12. Chi phí khác

-

13. L i nhu năkhác

(236,192)

(97,01)

(7,275)

(100)

4,967

(45,601)

(47,01)

(46,436)

(90,34)

10,281

0,993

(13,970)

(57,61)

(9,287)

(90,34)

41,122

3,974

(31,630)

(43,48)

(37,149)

(90,34)

243,467

7,275

97,003

51,402

15. Chi phí thu TNDN hi n hành

24,251

16. L i nhu n sau thu

72,752

14. L i nhu nătr

c thu

-

(Ngu n: T ng h p BCTC c a công ty giai đo n 2012-2014)
23


thu n l i cho quá trình phân tích, trong khóa lu n Công ty TNHH
Tr ng đ

c

c hi u là Công ty.

2.2.1.1. Tình hình doanh thu

DoanhăthuăbánăhƠngăvƠăcungăc p d ch v
Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v c a Công ty ch y u đ n t ho t đ ng
xây d ng, thi t k ki n trúc công trình, và cung c p đ g n i th t. T ng doanh thu
bán hàng và cung c p d ch v c a Công ty trung bình hàng n m là 13.950 tri u đ ng.
Qua bi u đ và b ng s li u cho th y t ng doanh thu c a Công ty t ng, gi m b t
th ng. C th :
Giai đo n 2012 – 2013: N m 2013, t ng doanh thu gi m 2.451 tri u đ ng, t

ng

ng m c gi m 22,58% so v i n m 2012. Doanh thu c a công ty gi m do trong n m
này ch y u th c hi n các d án v a và nh . N m 2013, do các d án ch a hoàn thi n
nên công ty ch a nh n đ c các kho n thu t các d án đó, doanh thu ch a đ c ghi
nh n làm cho doanh thu c a n m b gi m xu ng.
Giai đo n 2013 – 2014: Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v n m 2014 t ng
14.155 tri u đ ng, t ng ng t ng 168,41% so v i n m 2013 và nhi u h n 11.703
tri u đ ng so v i n m 2012. Doanh thu t ng m nh là do công ty ký k t đ c nhi u h p
đ ng xây d ng v i các công trình có giá tr l n, trong đó n i b t nh t là công trình xây
d ng Tr ng ti u h c V n i m và Tr ng THCS V n i m thu c Xư V n i m,
Huy n Th ng Tín, Hà N i. H n n a, d án này sau khi hoàn thi n đư s d ng s n
ph m n i th t c a công ty nh bàn gh ,… giúp cho vi c tiêu th s n ph m n i th t c a
công ty t t h n, mang l i doanh thu cao h n. C ng trong n m này, công ty đư k t thúc,
bàn giao các d án ch a hoàn thành n m tr c đó và nh n đ c ti n do khách hàng
thanh toán. ây c ng là nguyên khi n cho doanh thu n m 2014 t ng cao.
Doanh thu thu n
Trong giai đo n t n m 2012 – 2014, công ty không phát sinh các kho n gi m tr
doanh thu đi u này ch ng t công ty đư th c hi n r t t t các h p đ ng đ c giao nên
không ph i ch u nh ng kho n gi m giá hàng bán, hàng b tr l i, hay chi phí t ng
thêm. Vì v y doanh thu thu n trong ba n m đ c gi nguyên so v i t ng doanh thu.
M c bi n đ ng c a doanh thu thu n c ng t ng ng v i bi n đ ng c a t ng doanh

thu. ây là đi u mà công ty nên phát huy đ nâng cao uy tín v i khách hàng.
Doanh thu ho tăđ ngătƠiăchính
Các kho n doanh thu này ch y u đ n t lưi tr ch m tr góp c a khách hàng do
khách hàng không th thanh toán đúng h n nên gi a hai bên có s th a thu n v m c
lưi su t mà khách hàng ph i ch u. Bên c nh đó, doanh thu tài chính còn đ c h ng
24

Thang Long University Library


kho n ti n chi t kh u thanh toán do công ty thanh toán s m cho các nhà cung c p
nguyên ph li u ph c v quá trình SXKD. Trong c hai giai đo n kho n thu này đ u
chi m t tr ng r t nh trong t ng doanh thu c a Công ty. Doanh thu ho t đ ng tài
chính có bi n đ ng trái chi u so v i doanh thu bán hàng và cung c p d ch v .
Giai đo n 2012 – 2013: Kho n thu nh p này t ng 0,659 tri u đ ng, t

ng ng

v i 92,42% m c dù doanh thu bán hàng và cung c p d ch v c a doanh nghi p l i
gi m. Trong giai đo n này tình hình kinh doanh không t t, công ty ch nh n đ c các
d án v a và nh nên công ty đư đ a ra các chính sách tr ch m, tr góp cho các khách
hàng không th thanh toán đúng h n và h ng lưi. Vì v y doanh thu t ho t đ ng tài
chính t ng ch y u đ n t lưi do khách hàng tr ch m, tr góp.
Giai đo n 2013 – 2014: Doanh thu ho t đ ng tài chính c a Công ty gi m m nh
còn 0,353 tri u đ ng, t ng ng m c gi m 74,28% trong khi doanh thu bán hàng l i
t ng cao. Do n m 2014 công ty ph i nh p m t l ng l n nguyên v t li u đ u vào t
nhà cung c p đ tri n khai d án, tuy nhiên đ t n d ng các kho n ti n ph i tr cho nhà
cung c p vào ho t đ ng SXKD, công ty không thanh toán s m các kho n n tr c h n
mà ch thanh toán khi đ n h n.
Thu nh păkhác

Có th th y r ng thu nh p khác c a công ty có xu h

ng gi m d n qua các n m.

Thu nh p khác c a Công ty ch y u đ n t ho t đ ng thanh lý TSC đư h t th i h n
s d ng. N m 2012, công ty chuy n tr s v Th ng Tín – Hà N i, chính vì v y công
ty b t đ u th c hi n thanh lý m t s TSC là các thi t b v n phòng, bàn gh , t
sách,… m c dù ch a h t th i h n s d ng nh ng đư khá l i th i đ thay th b ng các
thi t b m i. S l ng tài s n này đ c thanh lý nhi u nh t trong n m 2012 so v i 2
n m còn l i do đó ti n thu t thanh lý TSC
2012 là cao nh t trong các n m. C th :

t ng d n đ n thu nh p khác c a n m

Giai đo n 2012 – 2013: N m 2012 thu nh p khác đ t giá tr 243,467 tri u đ ng.
Giai đo n 2012 – 2013 thu nh p khác c a công ty l i gi m m nh 236,192 tri u đ ng,
gi m t i 97,01%.
đ

Giai đo n 2013 – 2014: Kho n thu nh p khác c a doanh nghi p b ng 0, t
ng gi m 100%.

ng

2.2.1.2. Tình hình chi phí
Giáăv năhƠngăbán
c c u thành t chi phí các nguyên nhiên v t li u ph c v cho vi c thi công
công trình, s n xu t đ n i th t. Giá v n hàng bán trong giai đo n 2012 – 2014 c ng
bi n đ ng b t th ng theo s bi n đ ng c a doanh thu.
25