Thể loại phóng sự trong trào lưu văn học hiện thực phê phán việt nam 1930 1945 và đặc sắc phóng sự kỹ nghệ lấy tây của vũ trọng phụng

Khoá luận tốt nghiệp

TRNG I HC S PHM H NI 2
KHOA: NG VN
======

NGUYN TH HI YN

TH LOI PHểNG S TRONG TRO
LU VN HC HIN THC PHấ PHN
VIT NAM 1930 1945 V C SC
PHểNG S K NGH LY TY
CA V TRNG PHNG

KHểA LUN TT NGHIP I
Chuyờn ngnh: Vn hc Vit Nam

Ng hng dn: Th.S. GVC . V Vn Ký

H NI - 2007

Nguyễn Thị Hải Yến

1

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

LI CM N

Trong quỏ trỡnh trin khai khoỏ lun vi ti Th loi phúng s trong
tro lu vn hc hin thc phờ phỏn Vit Nam 1930 1945 v c sc
phúng s K ngh ly Tõy ca V Trng Phng chỳng tụi ó nhn c
s giỳp to iu kin ca trng i hc s phm H Ni 2, ca cỏc thy
cụ giỏo trong khoa Ng vn. c bit l s hng dn tn tỡnh, chu ỏo ca
thy giỏo Th.S GVC V Vn Ký.
Khoỏ lun c hon thnh, chỳng tụi xin by t lũng bit n chõn
thnh, sõu sc ti nh trng, khoa v c bit ti thy giỏo Th.S GVC V
Vn Ký.
Chỳng tụi mong tip tc nhn c s giỳp ca nh trng, khoa,
ca cỏc thy cụ v thy giỏo hng dn trong quỏ trỡnh hc tp, cụng tỏc v
nghiờn cu sau ny.
H Ni, Ngy 10 thỏng 05 nm 2007
Sinh viờn
Nguyn Th Hi Yn

Nguyễn Thị Hải Yến

2

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
Li cam oan

Tụi xin cam oan Khoỏ lun c hon thnh l kt qu nghiờn cu
ca riờng tụi.
Khoỏ lun vi ti Th loi phúng s trong tro lu vn hc hin
thc phờ phỏn Vit Nam 1930 1945 v c sc phúng s K ngh ly Tõy

ca V Trng Phng cha tng c cụng b trong bt k mt cụng trỡnh
nghiờn cu no khỏc.

H Ni, Ngy 10 thỏng 05 nm 2007
Sinh viờn
Nguyn Th Hi Yn

Nguyễn Thị Hải Yến

3

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
MC LC
Trang
Li cm n

1

Li cam oan

2

Mc lc

3
M U

1. Lớ do chn ti

5

2. Lch s vn

7

3. i tng v phm vi nghiờn cu

10

4. Mc ớch v nhim v nghiờn cu

11

5. í ngha khoa hc v ý ngha thc tin

11

6. Phng phỏp nghiờn cu

11
NI DUNG

Chng 1: Tro lu vn hc hin thc phờ phỏn Vit Nam

12

1930 1945 v th loi phúng s ca tro lu vn hc ny.

1.1. Tro lu vn hc hin thc phờ phỏn Vit Nam 1930 1945
1.1.1. Khỏi nim ch ngha hin thc v ch ngha hin thc phờ phỏn

12
12

trong vn hc Vit Nam 1930 1945.
1.1.2. Quỏ trỡnh vn ng phỏt trin ca tro lu vn hc hin thc phờ

14

phỏn Vit Nam
1.2. Vn th loi trong tro lu vn hc hin thc phờ phỏn Vit Nam

15

1930 1945
1.2.1. Khỏi nim

15

1.2.2. Cỏc th loi chớnh trong tro lu vn hc hin thc phờ phỏn

16

Vit Nam 1930 1945
1.3. Th loi phúng s trong tro lu vn hc hin thc phờ phỏn Vit

Nguyễn Thị Hải Yến

4

K29D Ngữ Văn

17


Khoá luận tốt nghiệp
Nam 1930 -1945
1.3.1. Khỏi nim

17

1.3.2. Th loi phúng s trong tro lu vn hc hin thc phờ phỏn

18

Vit Nam 1930 -1945
Chng 2: Th loi phúng s trong s nghip sỏng tỏc ca

21

V Trng Phng v c sc phúng s K ngh ly Tõy
2.1. Cuc i v vn nghip V Trng Phng

21

2.1.1. Cuc i V Trng Phng

21

2.1.2 Vn nghip V Trng Phng

22

2.2. Th loi phúng s trong vn nghip V Trng Phng

23

2.3. c sc phúng s K ngh ly Tõy ca V Trng Phng

24

2.3.1. c sc phúng s K ngh ly Tõy v ni dung

25

2.3.1.1. ti

26

2.3.1.2. Ch

28

2.3.1.3. T tng

30

2.3.1.4. Nhõn vt

34

2.3.2. c sc phúng s K ngh ly Tõy v hỡnh thc

37

2.3.2.1. Kt cu

38

2.3.2.2. Bin phỏp ngh thut, li vn ngh thut

40

Chng 3: Vn xó hi v ý ngha thi s t phúng s

45

K ngh ly Tõy ca nh vn V Trng Phng
3.1. Vn xó hi t phúng s K ngh ly Tõy ca V Trng Phng

45

3.2. í ngha thi s t phúng s K ngh ly Tõy ca V Trng Phng

46

KT LUN

49

TI LIU THAM KHO

51

Nguyễn Thị Hải Yến

5

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
M U
1. L DO CHN TI

Trong tin trỡnh phỏt trin ca lch s vn hc Vit Nam, vn hc hin
thc phờ phỏn (HTPP) 1930 1945 chim v trớ quan trng gúp phn vo s
hon chnh ca ton b nn vn hc nc nh. Cú th khng nh, nhng nm
30 ca th k XX l giai on hỡnh thnh v phỏt trin mnh m tro lu vn
hc HTPP Vit Nam. Cú nhiu ý kin khỏc nhau khi phõn chia cỏc chng
phỏt trin ca vn hc HTPP 1930 1945 nhng n nay cú th thng nht
chia thnh ba chng: Chng 1930 1935; chng 1936 1939; Chng 1940
1945. V trớ quan trng ca vn hc HTPP c khng nh qua giỏ tr cỏc tỏc
phm mi th loi nh : Truyn ngn, tiu thuyt, kch v c bit l
phúng s. Bng ngũi bỳt sc so, lun lỏch vo mi ung nht ca xó hi by
gi cỏc nh vn ó cho ra i nhng phúng s cú sc t cỏo ln. Nhng
phúng s y l nhng bn ỏn anh thộp kt ti cỏi xó hi lai cng l bch vi
nhng t nn vn l hu qu ca mt lung vn hoỏ u Tõy t trn vo Vit

Nam trong thi k lch s y bin ng ca dõn tc.
Nhc n th loi phúng s trong tro lu vn hc HTPP 1930 1945,
chỳng ta khụng th khụng nhc n tờn tui ca V Trng Phng, mt tỏc gia
tng c suy tụn l ễng vua phúng s t Bc(1).
Trc ht, cn khng nh V Trng Phng l tỏc gia vn hc ln, mt
hin tng vn hc phc tp, ó tng l ti gõy nhiu tranh cói trong gii
nghiờn cu phờ bỡnh cng nh trong d lun bn c. Tuy th, thi gian luụn
l ngi phỏn xột cụng bng nht cho mi giỏ tr vn hc. ó tng cú lỳc
ngi ta rung b, mit th, khinh r nhng tỏc phn ca V Trng Phng
nhng thỏi y nhanh chúng b lp m i cựng thi gian. Bi gin n, cỏi
m V Trng Phng núi n l cú tht, iu V Trng Phng vit ra l chõn
tht. Chớnh tỏc phm ca V Trng Phng nh nhng qu bom cú sc cụng
1

, Nguyn ng Mnh, Tỏc gi trong Nh trng V Trng Phng, Nxb. Vn hoỏ, H Ni, 2006

Nguyễn Thị Hải Yến

6

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
phỏ d di vo thnh trỡ xó hi thc dõn na phong kin ng thi, cú vai
trũ
cu ri loi ngi khi búng ờm ca s tha hoỏ v vng ly ca ti ỏc. V trớ
ca tỏc gi V Trng Phng c khng nh bng s nghip sỏng tỏc tuy ch
trong 9 nm ca cuc i ngn ngi nhng li vụ cựng s v cú giỏ tr to
ln. Nhng tỏc phm mang giỏ tr sõu sc y xut hin nhiu th loi trong

s nghip sỏng tỏc ca nh vn. ú l cỏc th loi truyn ngn, tiu thuyt,
kch v c bit l phúng s. Vi th loi phúng s V Trng Phng ó ghi
du tờn tui ca mỡnh trờn vn n Vit Nam l mt trong nhng cõy bỳt vit
phúng s xut sc nht trong tro lu vn hc HTPP núi riờng v trong nn
vn hc Vit Nam hin i núi chung.
Phúng s l th loi m V Trng Phng ó gt hỏi c thnh cụng
trờn c hai phng din: Ni dung v hỡnh thc. Vi 27 tui i v 9 nm
sỏng tỏc mi thy V Trng Phng l nh vn cú bỳt lc di do v mt tinh
thn lao ng nghiờm tỳc khụng mt mi. V Trng Phng ó vit nhiu
phúng s c sc, tiờu biu hn c cú th k n nh Cm by ngi (1933);
Cm thy cm cụ (1936) Lc xỡ (1937), c bit l phúng s K ngh ly
Tõy (1934) ó gúp phn a ụng lờn v trớ xng ỏng trờn vn n Vit Nam
V Trng Phng l tỏc gia c a vo ging dy trong nh trng t
Trung hc n Cao ng v i hc. iu ú chng t, tỏc gia vn hc ny
khụng ch cú úng gúp i vi lch s phỏt trin vn hc m tỏc phm ca ụng
cũn cú ý ngha giỏo dc nhõn cỏch, tõm hn th h tr, gúp phn o to con
ngi nhõn t quan trng nht trong quỏ trỡnh xõy dng v phỏt trin t
nc.
Sau i hi ton quc ln th X ca ng, vn c mi th h tng
lp ngi Vit nam quan tõm l y mnh cuc u tranh chng tham nhng,
tiờu cc v nhng t nn xó hi. Vn núng bng ny luụn cú s úng gúp

Nguyễn Thị Hải Yến

7

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

to ln ca vn hc, bỏo chớ, c bit l hng lot cỏc phúng s ca cỏc ngh
s, cỏc nh bỏo.
Cú th núi, t cuc sng ng i hụm nay, quan tõm tỡm hiu th loi
phúng s trong tro lu vn hc HTPP Vit Nam 1930 1945, ụng vua
phúng s V Trng Phng v phúng s c coi l xut sc ca ụng K ngh
ly Tõy l vn cú ý ngha c v hc thut ln thc tin. Chớnh vỡ th chỳng
tụi chn ti nghiờn cu: Th loi phúng s trong tro lu vn hc hin
thc phờ phỏn Vit Nam 1930 1945 v c sc phúng s K ngh ly
Tõy ca V Trng Phng.
2. LCH S VN .

Th loi phúng s trong tro lu vn hc HTPP Vit Nam 1930 1945 v c sc phúng s K ngh ly Tõy ca V Trng Phng l vn
khụng mi. Cho n nay, ó cú nhiu giỏo trỡnh, cỏc cụng trỡnh cp n
vn ny.
Vn hc hin thc phờ phỏn l tro lu vn hc gúp phn vo s hon
chnh ca din mo vn hc Vit Nam. Tuy nhiờn, núi c th v th loi
phúng s trong tro lu vn hc ny thỡ cỏc ti liu u dng li mc
nht nh. Vn v th loi phúng s trong tro lu vn hc HTPP Vit
Nam thng c nghiờn cu, khai thỏc v trỡnh by xen vo trong cỏc giỏo
trỡnh hoc cỏc ti liu tham kho cho ton b giai on vn hc. Núi nh vy
khụng cú ngha th loi phúng s khụng cú vai trũ quan trng trong s phỏt
trin chung ca vn hc giai on ny. Ngc li, th loi phúng s ó gúp
ting núi c v ni dung phn ỏnh v hỡnh thc th hin.
Trờn thc t, bn n tro lu vn hc HTPP Vit Nam 1930 - 1945 cỏc
nh nghiờn cu, phờ bỡnh vn hc cựng hng nghỡn c gi xa v nay khụng
th khụng nhc n th loi phúng s vi vai trũ c bit ca nú. Trờn c s
ú, chỳng tụi cú th k n mt s cụng trỡnh nghiờn cu cỏc ti liu, cỏc bi
bỏo cú liờn quan n vn trờn.

Nguyễn Thị Hải Yến

8

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
Phn C (ch biờn), Vn hc Vit Nam 1900 - 1945, Nxb Giỏo dc,
H Ni, 2006, chng XI, tỏc gi ó khỏi quỏt ton b tỡnh hỡnh chung ca
vn hc HTPP 1930 - 1945. Nhng bi vit trong chng ny u tp trung
lm ni bt quỏ trỡnh phỏt trin, nhng bc tin ỏng k ca tro lu vn hc
HTPP v nhng úng gúp ca tro lu vn hc ny vi ton b giai on vn
hc 1930 - 1945. Trong khi trỡnh by, cỏc tỏc gi ó cp n th loi phúng
s: Quỏ trỡnh hỡnh thnh, s phỏt trin v nhng úng gúp nhm khng nh
vai trũ ca th loi trong s phỏt trin chung.
Nguyn ng Mnh, Lch s vn hc Vit Nam 1930 - 1945, Nxb i
hc Quc Gia H Ni, 1999. Trong giỏo trỡnh, tỏc gi ó trỡnh by c th din
mo tro lu vn hc HTPP Vit Nam chng III (bi 3): B phn vn hc
hp phỏp.
Nh ó núi trờn, nhc n th loi phúng s trong tro lu vn hc
HTPP khụng th khụng nhc n mt tỏc gia tiờu biu cho th loi ny l nh
vn V Trng Phng. Cỏc vn liờn quan ti V Trng Phng cho n nay
cũn nhiu ý kin khỏc nhau. Qua thng kờ chỳng tụi thy rng ó cú trờn 200
cụng trỡnh ln, nh nghiờn c v V Trng Phng. Con s ú cho thy lch s
vn V Trng Phng qu l phong phỳ v phc tp. Ch núi riờng v lch
s phờ bỡnh nghiờn cu cỏc th loi trong sỏng tỏc ca V Trng Phng thụi
cng ó khỏ b bn. Cú th thng kờ mt s ti liu, cỏc cụng trỡnh nghiờn
cu phờ bỡnh v cỏc tỏc phm V Trng Phng núi chung v th loi phúng
s núi riờng nh sau:
Nguyn Xuõn Sn (Biờn son), Tuyn tp V Trng Phng (tp 1 v

tp 2), Nxb Vn hc, H Ni, 2006. õy l tuyn tp khỏ y cỏc tỏc phm
ca V Trng Phng mi th loi : Tiu thuyt, truyn ngn, kch, cỏc
bi tiu lun. Riờng v th loi phúng s, tuyn tp ó in mt s phúng s ni
ting nht ca nh vn V Trng Phng nh: Cm by ngi, K ngh ly
Tõy, Cm thy cm cụ,Lc xỡ.

Nguyễn Thị Hải Yến

9

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
Nhiu tỏc gi, Tỏc gi trong nh trng - V Trng Phng, Nxb Vn
hc, H Ni, 2006. Cun sỏch l s khỏi quỏt nhng nột c bn nht v cuc
i v vn nghip ca nh vn V Trng Phng qua cỏc bi phờ bỡnh nghiờn
cu ca cỏc tỏc gi nh : Phong Lờ, Hong Thiu Sn c bit, phi k
n bi vit ca GS. Nguyn ng Mnh vi nhan V Trng Phng, ụng
vua phúng s t Bc ó khng nh v th xng ỏng ca V Trng Phng
trong lng phúng s Vit Nam.
Bờn cnh ú, trong cỏc giỏo trỡnh vn th loi phúng s ca V
Trng Phng cng c cỏc tỏc gi trỡnh by vi nhng nột c bn nht. Giỏo
trỡnh Lch s vn hc Vit Nam 1930 - 1945, Giỏo s Nguyn ng Mnh ó
trỡnh by c im phúng s V Trng Phng trong mi tng quan vi cỏc
phúng s tiờu biu ca cỏc nh vn cựng thi nh Ngụ Tt T, Tam Lang,
Nguyn ỡnh Lp
Cng cn k n l nhng bi vit bn v vn V Trng Phng cựng
nhng phúng s tiờu biu ca nh vn.
Nguyn Hoi Thanh, Ngh thut tip cn hin thc trong phúng s

ca V Trng Phng, Tp chớ vn hc, thỏng 02 nm 1996. Tỏc gi bi vit
ó a ra nhng nhn nh c th v sc so v ngh thut tip cn hin thc
trong phúng s ca V Trng Phng. Theo tỏc gi trong phúng s ca V
Trng Phng hin thc thng c tip cn t hai hng : T gúc c cu
t chc v t gúc ngh nghip k ngh. Tỏc gi cng ó chng minh cỏc
phỏt hin ca mỡnh bng lớ lun v dn chng xỏc ỏng thuyt phc bn
c.
H Minh c, Phúng s ca V Trng Phng, Tp chớ vn hc, s 1
nm 2000. Bi vit gii thiu, phõn tớch nhng phúng s tiờu biu v c
im phúng s V Trng Phng. Tỏc gi bi bỏo ó c th hoỏ cỏc bc
thng trm trong quỏ trỡnh phỏt trin ca th loi phúng s V Trng Phng.

Nguyễn Thị Hải Yến

10

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
Nhỡn chung, cỏc bi vit tuy khụng di nhng ó th hin quan im,
cỏch nhỡn nhn, ỏnh giỏ ca cỏc tỏc gi v nhiu khớa cnh khỏc nhau trong
vn V Trng Phng, mt vn cũn nhiu phc tp cn c khai thỏc,
tỡm hiu.
Túm li, qua cỏc giỏo trỡnh, ti liu, bi bỏo chỳng ta thy c phn
no thnh qu rt ỏng trõn trng trong vic nghiờn cu tro lu vn hc
HTPP Vit Nam 1930 - 1945 núi chung v i sõu nghiờn cu phúng s V
Trng Phng núi riờng. Trờn c s l s gi ý ca cỏc cụng trỡnh nghiờn cu,
tỏc gi khoỏ lun tin hnh tỡm hiu vn Th loi phúng s trong tro lu
vn hc hin thc phờ phỏn Vit Nam 1930 - 1945 v c sc phúng s K

ngh ly Tõy ca V Trng Phng vi mong mun i vo mt vn va
c th va tng quỏt nhm trang b cho mỡnh vn hiu bit sõu hn v th loi
phúng s v mt phúng s c coi l tiờu biu ca nh vn V Trng Phng.
3. I TNG V PHM VI NGHIấN CU.

3.1. i tng nghiờn cu
ti tp trung nghiờn cu th loi phúng s trong tro lu vn hc
HTPPVit Nam 1930 - 1945. C th hn tỡm hiu cỏc phúng s tiờu biu ca
cỏc nh vn xut sc nh Ngụ Tt T, Tam Lang, Nguyn ỡnh Lp v c
bit hn c l V Trng Phng.
Khoỏ lun i sõu nghiờn cu th loi phúng s trong s nghip sỏng tỏc
ca V Trng Phng ly trng tõm l vic phõn tớch nột ni bt c ỏo ca
phúng s K ngh ly Tõy.
3.2. Phm vi nghiờn cu.
Nh tờn ti ó ch rừ, chỳng tụi hng vic tỡm hiu nghiờn cu
phm vi c th sau:
- Tỡnh hỡnh phỏt trin v thnh tu th loi phúng s trong tro lu vn
hc HTPP Vit Nam 1930 - 1945.

Nguyễn Thị Hải Yến

11

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
- Th loi phúng s trong vn nghip V Trng Phng v tp trung vo
c sc phúng s K ngh ly Tõy.
- S so sỏnh liờn h m rng ca phm vi trờn õy nhm mc ớch hiu

rừ hn, sõu hn i tng m ti nghiờn cu t ra.
4. MC CH V NHIM V NGHIấN CU TI.

- ti khoỏ lun khỏi quỏt chung v cỏc c im ca th loi phúng
s trong tro lu vn hc HTPP Vit Nam 1930 - 1945. Trờn c s ú, khng
nh v úng gúp ca th loi phúng s trong tin trỡnh phỏt trin ca vn hc
Vit Nam th k XX.
- Khoỏ lun tỡm hiu cỏc c sc phúng s V Trng Phng núi chung
v phõn tớch c th phúng s K ngh ly Tõy núi riờng. T ú, khng nh
nhng úng gúp ca V Trng Phng vi th loi phúng s trong tro lu vn
hc HTPP Vit Nam 1930 - 1945 v trong nn vn hc dõn tc.
5. í NGHA KHOA HC V í NGHA THC TIN.

ti chỳng tụi la chn gúp phn tỡm hiu v th loi phúng s trong
tro lu vn hc HTPP Vit Nam 1930 - 1945, khng nh s thnh cụng
th loi phúng s trong vn nghip V Trng Phng. c bit ti s phõn
tớch c th nột c ỏo (ni dung v hỡnh thc) ca phúng s K ngh ly
Tõy.
Mt khỏc, khoỏ lun gúp phn phc v cụng vic nghiờn cu v vn
hc hin thc phờ phỏn núi chung v ging dy cỏc tỏc phm ca V Trng
Phng trong nh trng ph thụng núi riờng.
6. PHNG PHP NGHIấN CU

Trong khi tin hnh khoỏ lun, chỳng tụi s dng cỏc phng phỏp ch
yu sau õy:
- Phng phỏp thng kờ - tng hp
- Phng phỏp h thng
- Phng phỏp i chiu so sỏnh

Nguyễn Thị Hải Yến

12

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
- Phng phỏp phõn tớch tỏc phm.

NI DUNG
CHNG 1: TRO LU VN HC HIN THC PHấ PHN VIT NAM
1930 - 1945 V TH LOI PHểNG S CA TRO LU VN HC NY.

1.1. TRO LU VN HC HIN THC PHấ PHN VIT NAM 1930 1945

1.1.1. Khỏi nim ch ngha hin thc (CNHT) v ch ngha hin thc phờ
phỏn (CNHTPP) trong vn hc Vit Nam 1930 1945.
CNHT v CNHTPP l hai khỏi nim rng, l nhng vn ln i vi
cỏc nh nghiờn cu. Trong khoỏ lun ny, chỳng tụi tỡm hiu khỏi nim
CNHT v CNHTPP Vit Nam 1930 - 1945.
Ch ngha hin thc l mt khuynh hng cm hng thm m khụng
tỡm hiu th gii xa l no. Nú thng i vo nhng i tng rt quen thuc,
khỏ ph bin ca i sng quanh ta, thm chớ ú cũn l nhng mnh i tm
thng, nhm chỏn. Vỡ nú mun núi s thc v mun tỡm hiu cuc i hin
thc.(1)
Ch ớch ca cỏc nh vn hin thc khụng phi l phn ỏnh nhng hin
tng b ngoi mt cỏch n gin, m ct lừi l qua hin thc phỏt hin
bn cht quy lut khỏch quan ca i sng. ú l s lm khoa hc trong vn
chng(2). Cỏc nh vn hin thc u cm thy hng thỳ c bit trong vic
nm bt hin thc n tng chi tit chớnh xỏc ca nú.

Ch ngha hin thc thng thụng qua in hỡnh phn ỏnh bn cht
v quy lut khỏch quan ca cuc sng, ú l tớnh cỏch in hỡnh v hon cnh
in hỡnh. Chớnh nhng hỡnh tng in hỡnh giỳp ngi c nm bt c
1

2

, Nguyn ng Mnh, Lch s VHVN 1930 - 1945, Nxb HQG HN, 2000, Tr 71.

, Phng Lu, Trn ỡnh S , Lớ lun vn hc, Nxb GD HN, 2006, Tr 230 .

Nguyễn Thị Hải Yến

13

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
bn cht ca mt loi ngi no y trong xó hi hoc mt t tng no ú
ang chi phi i sng. Nhng in hỡnh bt h cú nhng cp khỏc nhau,
ngha l cựng mt lỳc phn ỏnh nhiu phng din ca xó hi, nhiu phm vi
rng hp khỏc nhau ca cuc i.
Vit Nam, thuc loi in hỡnh y cú th k n cỏc nhõn vt Xuõn
túc (S - V Trng Phng); Chớ Phốo (Chớ Phốo - Nam Cao)
in hỡnh t tớnh ngh thut sõu sc phi kt hp mt cỏch t nhiờn
hai mt: Tớnh khỏi quỏt cao v tớnh cỏ bit c ỏo. Cỏc nhõn vt nh Ngh
Hỏch (Giụng t - V Trng Phng); Xuõn túc , b Phú oan, c c Hng
(S - V Trng Phng) hay ch Du (
Tt ốn Ngụ Tt T) cú th xem l nhng in hỡnh ó t c phm

cht ngh thut trờn.
CNHT tp trung hn vo cỏc vn xó hi. Vỡ th, ngi ta thng gi
cỏc nh vn hin thc l cỏc nh vn xó hi. V iu kin vn hoỏ, cỏc nh
vn hin thc trc tip hay giỏn tip u chu nh hng ca khoa hc trong
nc v th gii. H mun vn dng tinh thn v phng phỏp khoa hc vo
sỏng tỏc vn chng. CNHT, do yờu cu ca nú, tỡm n cỏc th loi thớch
hp nht l phúng s v tiu thuyt, truyn ngn
CNHT phỏt trin mnh m nht trong giai on vn hc 1930 - 1945.
iu ny lớ gii ti sao Vit Nam giai on ny li xut hin nhiu Nh vn
xó hi n th. Cỏc nh vn hin thc ó gi trn vai trũ v hon thnh xut
sc nhim v ca mt ngi cm bỳt bng chớnh cỏc tỏc phm c bit sõu
sc ca mỡnh. Bờn cnh truyn ngn, phúng s cng l th loi c cỏc nh
vn dựng phn ỏnh hin thc xó hi mt cỏch c th to nhiu n tng tt
p nh s c ỏo vn cú ca th loi.
Ch ngha hin thc phờ phỏn l khỏi nim a ra nhm t tờn cho
ch ngha hin thc khụng thuc h ý thc vụ sn, ngha l phõn bit nú

Nguyễn Thị Hải Yến

14

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
vi ch ngha hin thc xó hi ch ngha(1) . Ch ngha hin thc phờ phỏn
thiờn v phờ phỏn, ph nh hin thc xó hi t sn, thc dõn, phong kin.
ng thi, nú cng khng nh ca ngi phm cht tt p ca nhõn dõn lao
ng di quyn thng tr ca t sn, thc dõn phong kin.
Ch ngha HTPP, núi chung, bi quan v li thoỏt ca xó hi. Tiờu biu

ch ngha HTPP l cỏc truyn ngn ca Nam Cao, Ngụ Tt T hoc cỏc
phúng s, tiu thuyt ca V Trng Phng. Nhng nh vn hin thc ó ph
nh xó hi thc dõn na phong kin mt cỏch gay gt. Hin thc xó hi hin
ra trờn trang vn thng thn nhc nhi bao nhiờu thỡ phm cht ca nhng
ngi nụng dõn b ỏp bc tt p by nhiờu. ú cng chớnh l mt in hỡnh
v ni dung tỏc phm trong tro lu vn hc HTPP Vit Nam.
1.1.2. Quỏ trỡnh vn ng v phỏt trin ca tro lu vn hc hin thc
phờ phỏn Vit Nam
Khuynh hng cm hng hin thc xut hin sm trong nn vn hc
nc ta. Cú th k n tờn tui cỏc nh th, nh vn tiờu biu cho khuynh
hng hin thc t thi manh nha nh : Nguyn Bnh Khiờm vi nhng bi
th tro phỳng, Nguyn D vi Truyn k mn lc, Phm ỡnh H vi V
Trung tu bỳt. Sang th k XVIII-XIX cú th ca H Xuõn Hng, Nguyn
Khuyn, Tỳ Xng. Tuy nhiờn, n nhng nm 20 ca th k XX ch ngha
hin thc phờ phỏn mi phỏt trin y c trng ca nú cựng s xut hin
ca nhng cõy bỳt tiờu biu nh H Biu Chỏnh, Trn Trng Kim, Phm Duy
Tn. n u nhng nm 30 ca th k XX,vn hc HTPP phỏt trin mnh
hn, thnh mt tro lu thc s vi y c trng ca CNHT.
Tro lu vn hc HTPP Vit Nam 1930 - 1945 vn ng v phỏt trin
qua ba chng c th nh sau:

1

,Nguyn ng Mnh, Lch s vn hc Vit Nam 1930 - 1945, Nxb HQG HN, 2000, Tr 75

Nguyễn Thị Hải Yến

15

K29D Ngữ Văn

Khoá luận tốt nghiệp
Chng ng t 1930 n 1935, tiu thuyt ca T Lc Vn on lờn
ngụi, ng thi xut hin mt s nh vn hin thc xut sc. Tiờu biu cú
Nguyn Cụng Hoan, Tam Lang, V Trng Phng ...Tỏc phm ca h t ra
nhng vn bc xỳc ca xó hi, th hin s phn cựng cc ca ngi nụng
dõn thp c bộ hng trong xó hi.
Chng ng t 1936 n 1939, thi k ny cỏc nh vn hin thc
hu ht u t n nh cao trong s nghip sỏng tỏc. Nguyn Cụng Hoan
vit ti hng trm truyn ngn tro phỳng; V Trng Phng liờn tc cho ra
i nhng tiu thuyt, phúng s ni ting; tờn tui nh vn Nguyờn Hng
c c gi nhc n vi B v v Nhng ngy th uVn hc hin
thc thi k ny phn ỏnh xó hi trờn bỡnh din rng, cú sc khỏi quỏt cao.
Nhiu tỏc phm mang tớnh cht thi s vỡ ó chuyn ti c nhng s kin
núng hi ca xó hi.
Chng ng t 1940 n 1945, cỏc nh vn hin thc ó bt i mt
s gng mt tiờu biu: V Trng Phng qua i, Nguyn Cụng Hoan hoang
mang giao ng quay sang vit mt s tỏc phm ca ngi ch phong kin v
o c phong kin, Ngụ Tt T chuyn sang cụng vic kho cu dch thut.
Song, bự vo ú l nhng cõy bỳt tr y ti nng nh Nam Cao, Tụ Hoi,
Bựi Hin, Kim Lõn. Nhỡn chung vn hc hin thc chng ny thiờn v hng
ni, giu tớnh t truyn. Cỏc tỏc phm hu ht phờ phỏn xó hi di hỡnh thc
sõu sc v thm thớa hn.
Trong quỏ trỡnh vn dng phỏt trin ca tro lu vn hc HTPP, cựng
s xut hin ca nhiu gng mt nh vn tiờu biu, xut sc l s phong phỳ,
a dng th loi sỏng tỏc.
1.2. Vn th loi trong tro lu vn hc hin thc phờ phỏn Vit Nam
1930 - 1945
1.2.1. Khỏi nim

Nguyễn Thị Hải Yến

16

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
Th loi l dng thc ca tỏc phm vn hc c hỡnh thnh v tn ti
tng i n nh trong quỏ trỡnh phỏt trin ca lch s vn hc th hin s
ging v cỏch thc t chc tỏc phm, v c im ca cỏc loi hin tng i
sng miờu t v v tớnh cht ca mi quan h gia nh vn i vi hin thc
i sng y(1).
Da trờn s khỏi quỏt v khỏi nim th loi nh trờn, cn thy vn
th loi l mt phm trự ca lớ lun vn hc. Th loi cng l yu t ỏng chỳ
ý trong tro lu vn hc Vit Nam 1930 - 1945.
1.2.2. Cỏc th loi chớnh trong tro lu vn hc hin thc phờ phỏn Vit
Nam 1930 - 1945.
lm nhim v phn ỏnh thc t phong phỳ, phc tp ca thi i v
tham gia vo cuc u tranh chung, tro lu vn hc HTPP Vit Nam ó cú
nhiu sỏng tỏc tiờu biu vi cỏc th loi chớnh c th sau:
Th loi tiu thuyt l mt trong nhng th loi tiờu biu nht. Tiu
thuyt khụng c coi trng thi k vn hc Vit Nam trung i nhng n
giai on ny tiu thuyt l th loi phỏt trin mnh m, l mún n tinh thn
khụng th thiu ca cụng chỳng yờu vn hc. Nhiu cun tiu thuyt ni ting
ra i trong giai on ny, vớ d nh : Tt ốn (Ngụ Tt T); Bc ng
cựng (Nguyn Cụng Hoan); Sng mũn (Nam Cao); Giụng t, S ,
V ờ (V Trng Phng) Mi tiu thuyt nh mt bc tranh thu nh ca
xó hi Vit Nam ng thi. Chỳng c cỏc tỏc gi vit bng ngũi bỳt hin

thc vụ cựng sc so t nhng gúc nhỡn khỏc nhau ca cuc sng hin thc.
Cựng vi tiu thuyt, th loi truyn ngn trong tro lu vn hc HTPP
Vit Nam xut hin ngy mt nhiu v cú ni dung phn ỏnh sõu sc hn. Tỏc
gi Nguyn Cụng Hoan s trng v truyn ngn tro phỳng, Chõn dung
c ỏo ca Nguyn Cụng Hoan c lch s vn hc hin i nc ta ghi
1

, Lờ Bỏ Hỏn, Trn ỡnh S, Nguyờn Khc Phi, T in thut ng vn hc, Nxb VH,HN,2000,tr 253.

Nguyễn Thị Hải Yến

17

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
nhn l chõn dung mt nh truyn ngn tro phỳng ln(1). Cựng vi Nguyn
Cụng Hoan, V Trng Phng cng úng gúp vo th loi truyn ngn nhiu
tỏc phm, tiờu biu nh: Mt cỏi cht, B lóo lo, Bi tỡnh (1931).
Con ngi iờu toa (1932); Tỡnh l dõy oan (1934); B rng vng
(1936) Cỏi ghen n ụng (1937) Bờn cnh ú cũn cú nhng truyn ngn
c bit xut sc ca nh vn Nam Cao nh : Chớ Phốo, Lóo Hc, Mt
ba no,s phong phỳ v s lng v cht lng ó to cho th loi truyn
ngn mt vai trũ c bit trong tro lu vn hc HTPP Vit Nam 1930 -1945.
Th tuy ớt v s lng nhng ó cú s bt phỏ v ni dung: Chớnh thc
phờ phỏn xó hi thc dõn phong kin. Gng mt tiờu biu nht ca th tro
phỳng l H Trng Hiu (bỳt danh Tỳ M). Nhng bi th tro phỳng ca H
Trong Hiu u mang ni dung phờ phỏn xó hi sõu sc.
Kch xut hin trong tro lu vn hc HTPP khụng nhiu nhng mt s

v kch ra i u mang sc nng ca thỏi t cỏo rừ rng. Tiờu biu nht
trong s ú l Khụng mt ting vang (V Trng Phng); Kim tin (Vi
Huyn c).
Trong tro lu vn hc HTPP to c n tng v cng thu hỳt s
quan tõm ca cụng chỳng vn hc l th loi phúng s. Din mo vn hc
hin thc phờ phỏn Vit Nam 1930 1945 s thnh khụng y nu khụng
cú s gúp mt ca th loi ny.
1.3. Th loi phúng s trong tro lu vn hc hin thc phờ phỏn Vit
Nam 1930 1945
1.3.1. Khỏi nim.
Phúng s l mt th thuc loi hỡnh kớ. Phúng s ghi chộp kp thi
nhng v vic nhm lm sỏng t trc cụng lun mt s kin, mt vn cú

1

, Nguyn ng Mnh, Lch s VHVN 1930 -1945, Nxb HQG HN, 2000,Tr 87

Nguyễn Thị Hải Yến

18

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
liờn quan n hot ng v s phn ca mt hoc nhiu ngi v cú ý ngha
i vi mt a phng hay ton xó hi (1).
Phúng s, cng cú th c hiu ngn gn hn : Phúng s l nghiờn
cu, tỡm hiu mt s kin ri ghi chộp li cho tht ỳng(2).
Nh vy, chỳng tụi ó cú iu kin tip xỳc vi ớt nht hai cỏch nh

ngha v th loi phúng s. Chỳng tụi tin rng cũn cú nhiu cỏch nh ngha
v th loi phúng s. Tuy hỡnh thc din t khỏc nhau nhng cỏc nh ngha
u nhn mnh n tớnh chõn thc v tớnh thi s ca th loi ny. ú cng
chớnh l c trng th loi giỳp cỏc nh vn, nh phúng s ghi chộp li cỏc s
kin, hin tng thc t trong xó hi vit nam nhng nm 30 40 ca th k
XX mt cỏch chõn thc v sc so nht.
1.3.2. Th loi phúng s trong tro lu vn hc hin thc phờ phỏn Vit
Nam 1930 -1945.
Th loi phúng s phỏt trin mnh m cha tng cú tro lu vn hc
HTPP Vit Nam 1930 -1945. T nhng nm 1932, 1933 tr i, phúng s tr
thnh mt ngh thut. Trc nhng bi kch ln ca xó hi Vit Nam, cnh
sng kh cc, cnh xa o, cnh xung dc o c, cnh tha hoỏ nhõn cỏch
nh vn mun chp ngay ly v nhng phúng s cú sc vang ng xut hin.
Trong nhim v phn ỏnh chõn tht hin thc, cỏc nh vn, nh phúng s ó
vo ti hang cựng ngừ hm ụ th hoc nụng thụn, hm m cú th
ghi chộp li nhng cnh tht trong cuc sng au thng ca phu xe, ca em
bộ i , ca bỏc nụng dõn, ca ngi th m H cng khụng ngn ngi i
vo búng ti ca cỏc thnh ph ln, n nh cha, nh lc xỡ, tim hỏt, sũng
bc H tõm theo dừi quỏ trỡnh try lc sa ngó ca thanh niờn, cuc sng
khn kh ca cỏc me Tõy, gỏi im, cnh sỏt pht la bp ca nhng k
chuyờn sng bng ngh en.
1
2

, Lờ Bỏ Hỏn, Trn ỡnh S, T in thut ng vn hc, Nxb VH HN, 2004
, Nguyn ỡnh Lp, T in vn hc, Nxb Giỏo dc, H Ni 2000.

Nguyễn Thị Hải Yến

19

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
Nhiu tỏc gi ó gt hỏi c thnh cụng xut sc khi vit th loi
phúng s trong tro lu vn hc HTPP, c th cú:
- Ngụ Tt T vi phúng s Vic lng. Vic lng l phúng s c
ng bỏo nm 1940 v in thnh sỏch nm 1941. Vic lng l tp hp nhng
phúng s ngn, xõu chui vi nhau theo ch chung. Mi phúng s u m
u bng s miờu t hu qu nghiờm trng ca mt h tc lc hu cú tht
trong xó hi ng thi. Sau ú, tỏc gi quay li gii thớch c th nguyờn nhõn
dn n hu qu. Tuy miờu t nh vy cú phn khụng linh hot nhng iu
quan trng l Vic lng ó nhỡn thng vo s tht, dỏm phn ỏnh nhng
phong tc h lu ca xó hi Vit Nam thc dõn na phong kin lỳc by gi.
Tam Lang V ỡnh Chớ c nhiu ngi nhc n vi cun Tụi
kộo xe (1932). Phúng s thut li 10 nm kộo xe ca nhõn vt T S. Ngh
ny buc anh phi snh si v tõm lớ khỏch hng ng thi cng y anh trt
mói xung cỏi dc lu manh, try lc, mt t cỏch ca con ngi.
Tỏc gi V Bng vit nhiu phúng s iu tra. Nhng tỏc gi qua i
khi hu ht cỏc phúng s cha c ng trn vn trờn bỏo.
Hn c trong s ú, tiờu biu l cỏc phúng s ca V Trng Phng
Cm thy cm cụ, K ngh ly Tõy, Lc xỡ, Cm by ngi.
Cm thy cm cụ, l phúng s v tỡnh cnh nhng ngi nụng dõn b
phỏ sn. H t nhng ni ng khụ c hộo n H Ni lm con sen, vỳ em,
thng nh Khụng tỡm c ngi mn, h tr thnh lu manh, gỏi im
Phúng s cũn phn ỏnh s sa o trong cỏc gia ỡnh giu cú hoc gia ỡnh
trung lu H thnh.
Lc xỡ l phúng s vit v nhng bnh nhõn trong mt nh Lc
xỡ(1) lỳc by gi. Trong phúng s ny, mt trỏi ca xó hi lai cng vi bnh

xó hi lan trn c miờu t c th, rừ rng v t m. Qua ú, V Trng Phng
ó gii thiu v cỏch kim n (trc tip hoc giỏn tip) bng ngh mi
1

, Bnh vin chuyờn tr cỏc bnh tỡnh dc

Nguyễn Thị Hải Yến

20

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
dõm. Vỡ rng mt thiờn phúng s v nh Lc xỡ thỡ ú li cú th l mt cụng
cuc kho cu v nn mi dõm(2).
Cm by ngi l phúng s t v nhng mỏnh khoộ ca nhng k
chuyờn sng bng ngh c bc bp: Ti bn, xúc a, xỳc xc Tt c u
di s iu khin ca tờn trựm m B.
K ngh ly Tõy, l mt trong nhng phúng s c bit thnh cụng
ca nh vn V Trng Phng. ú l cõu chuyn cú tht v nhng ngi n
b chuyờn sng bng ngh c bit: Ngh ly Tõy, lõu ngy ngh ny c
cỏc me nõng lờn thnh k ngh mt k ngh quỏi g trong xó hi.
Nhỡn chung, trong tro lu vn hc HTPP Vit Nam 1930 1945 th
loi phúng s luụn cú vai trũ, v trớ c bit quan trng. Th loi phúng s l
phng tin hu ớch nh vn cú th i sõu, i sỏt cuc sng xó hi Vit
Nam lỳc by gi. Tn dng u th th loi, cỏc tỏc gi ó khụng ngn ngi
nộm thng vo xó hi li cng, u hoỏ nhng li t cỏo anh thộp ỳng vi
bn cht ca nú. Phúng s, vỡ th l mt trong s ớt th loi gi v trớ quan
trng trờn vn n Vit Nam 1930 1945.

Trong cỏc tỏc gi vit phúng s giai on 1930 1945, V Trng
Phng l ngi ó t c nhiu thnh cụng hn c. Cỏc phúng s c sc
ca V Trng Phng ó to trong lũng ngi c bao th h s ngng m.
V cng t ú V Trng Phng c tụn vinh l ụng vua phúng s t Bc.
Cho n nay, ngai vng ca ụng vua phúng s y vn l v trớ c tụn ca
riờng V Trng Phng.

2

, Nghiờm Xuõn Sn (biờn son), Tuyn tp V Trng Phng, tp 1, Nxb VH,2006, Tr 367.

Nguyễn Thị Hải Yến

21

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

CHNG 2
TH LOI PHểNG S TRONG S NGHIP SNG TC CA V
TRNG PHNG V C SC PHểNG S K NGH LY TY.
2.1. Cuc i v vn nghip V Trng Phng
2.1.1. Cuc i V Trng Phng
V Trng Phng sinh nm 1912 ti H Ni, trong mt gia ỡnh mang
mt th nghốo gia truyn(1). Chớnh quờ nh vn lng Ho, huyn M c,
tnh Hng Yờn. ễng b l th tin, 7 thỏng tui V Trng Phng phi m cụi
cha. M V Trng Phng lm ngh khõu vỏ thuờ, khi chng cht mi 24 tui,
b vy nuụi con. ú l mt Ngi m chớ tỡnh ca mt ngi con chớ

hiu(2) - ó tn ty hy sinh lng l vỡ con. V Trng Phng ó bng Tiu
hc nhng vỡ nghốo tỳng nờn phi thụi hc i kim sng. ễng lm nhiu
ngh lng thin ct kim tin nh lm th kớ to son, ỏnh mỏy ch cho
nh in, vit bỏo, vit vn nhng gia ỡnh vn phi sng cuc sng bp bờnh,
y khú khn.
V Trng Phng lp gia ỡnh u nm 1938, cui nm ú v ụng sinh
con gỏi vỡ th cuc sng gia ỡnh cng bp bờnh hn.
Ngy 13/10/1939 V Trng Phng qua i vỡ bnh lao trong cnh
nghốo tỳng, li m gi, ngi v tr v mn con gỏi cha y mt tui.

1
2

, Ngụ Tt T
, Nguyn Tuõn, iu vn c trong ỏm tang m nh vn V Trng Phng.

Nguyễn Thị Hải Yến

22

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
Cuc i V Trng Phng nh ngụi sao bng bng sỏng khỏc thng
ri vt tt(3) li bao ng ngng v tic thng trong lũng bn c. Cm bỳt
sỏng tỏc hi h nh rỳt rut, nh mun vt kit sc lc ca mỡnh trong cha
y 10 nm, V Trng Phng ó li s lng tỏc phm khụng nh. Nhng
tỏc phm y khụng ch phong phỳ, sõu sc v ni dung m cũn l s c ỏo
ngh thut th hin. Chớnh yu t ny lm nờn sc sng tỏc phm V Trng

Phng trong sut 7 thp k.
2.1.2. Vn nghip V Trng Phng
V Trng Phng sỏng tỏc vn hc nhiu th loi khỏc nhau. Cho dự
th loi no nh vn cng cú nhng tỏc phm c bit xut sc.
Th loi tiu thuyt, Dt tỡnh (1934) l tiu thuyt u tay ca V
Trng Phng. Tỏc phm ỏnh du s m u cho nhiu thnh cụng tip theo
ca nh vn trong th loi ny. Nm 1936, V Trng Phng sỏng tỏc hng
lot tiu thuyt c sc nh : Giụng t, S , V ờ. Nh vn hon
thnh Ly nhau vỡ tỡnh vo nm 1937, sau ú mt nm Trỳng s c c
ra i vi ting vang ln. Cỏc tỏc phm trờn ó ghi li du n ca mt nh tiu
thuyt ti nng trờn vn n Vit Nam. Trong tiu thuyt, V Trng Phng ó
cú cỏi nhỡn sc so v xó hi Vit Nam nhng nm 30 th k XX. Vi ni
dung t tng sõu sc, ngh thut th hin c ỏo hp dn, th loi tiu
thuyt c ỏnh giỏ cao trong s nghip sỏng tỏc ca nh vn V Trng
Phng.
Th loi truyn ngn cng ó em n cho V Trng Phng nhng
thnh cụng ỏng k. V Trng Phng sỏng tỏc hn 40 truyn ngn,trong s ú
tiờu biu l mt s truyn : Mt cỏi cht, By tỡnh, B rng vng, Cỏi
ghen n ụng, on tuyt
Nh vn V Trng Phng c gii vit kch ca ngi vi v kch ni
ting Khụng mt ting vang(1931).Ngoi ra,ụng cũn l tỏc gi ca mt s
3

, Trn Hu Tỏ, V Trng Phng hụm qua v hụm nay, Nxb TPHCM, 1992, Tr82.

Nguyễn Thị Hải Yến

23

K29D Ngữ Văn

Khoá luận tốt nghiệp
v khỏc nh Ti T (1931); Chớn u mt lỳc (1934); Phõn bua
(1939). Tuy s lng khụng nhiu nhng th loi kch ó gúp phn vo s
phong phỳ, a dng ca vn nghip V Trng Phng.
Bờn cnh ú, V Trng Phng cũn tham gia dch thut v vit bỏo, vit
phờ bỡnh vn hc.
S khụng hon chnh nu khụng k n th loi phúng s trong vn
nghip nh vn V Trng Phng. Vỡ mt l V Trng Phng dng nh sinh
ra vit phúng s (1). Phúng s l mt trong nhng th loi quan trng
lm nờn tờn tui nh vn V Trng Phng trong hn 70 nm qua.
2.2. Th loi phúng s trong vn nghip V Trng Phng
u nhng nm 30 ca th k XX, tỡnh hỡnh xó hi bt n. Trờn cỏc
bỏo,th loi phúng s di xut hin nhm em li hiu bit xó hi cho ngi
c. Tụi kộo xe (Tam Lang) l phúng s ni ting u tiờn v sm c
cụng chỳng hoan nghờnh c bit, ngay sau ú l hin tng V Trng Phng
v phúng s V Trng Phng.
Phúng s V Trng Phng l mt hin tng lỳc by gi vỡ cỏc phúng
s ca ụng c ng u trờn cỏc bỏo ó gõy mt ting vang ln cho gii
vn s cựng nhiu c gi. Tam Lang, nh phúng s u tiờn ca Vit Nam
thi k ny ó nhn xột: ựng mt cỏi tụi thy xut hin trờn t bỏo Nht
Tõn thiờn phúng s Cm by ngi ca Thiờn H V Trng Phng. Ri
liờn tip hoc trờn t bỏo y hoc trờn t bỏo khỏc nhng thiờn phúng s k
tip nhau ra i, no K ngh ly Tõy, Cm thy cm cụ c nhng
thiờn phúng s y tụi thy rng V Trng Phng v mt phúng s mt li
vn do tụi, khi xng u tiờn - ó b tụi xa lm. Tam Lang nhn mnh v
mt ti nng: chớnh sc sng nhng phúng s ca V Trng Phng cng l
mt li khng nh thuyt phc cho ti nng ca nh vn, li gii thớch rừ

1

, Nguyn ng Mnh, Trớch t Li gii thiu K ngh ly Tõy, Nxb H Ni 1989, Tr 4

Nguyễn Thị Hải Yến

24

K29D Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp
rng nht ti sao V Trng Phng c tụn vinh l ụng vua phúng s t
Bc, mc dự ngi khi xng ra th loi ny l Tam Lang.
Tỡm hiu th loi phúng s trong s nghip sỏng tỏc ca V Trng
Phng chỳng tụi thng kờ mt s phúng s trong vn nghip ca ụng : i
co giy (1932); Cm by ngi (1933); K ngh ly Tõy (1934), Hi
Phũng 1934 (1934), Dõn biu v dõn biu (1936); Cm thy cm cụ
(1936), V nh bi h (1937) Lc xỡ (1937), Mt huyn n tt (1938),
thy c mt khi lng phúng s khỏ s trong h thng cỏc sỏng tỏc
ca nh vn V Trng Phng. Cú l vỡ th GS. Nguyn ng Mnh ó khng
nh V Trng Phng dng nh sinh ra vit phúng s v tiu thuyt.
Trong ti khoỏ lun, chỳng tụi s tỡm hiu c th v cỏc phúng s
ca nh vn. ú l phúng s : Cm by ngi, Cm thy cm cụ, Lc
xỡ v K ngh ly Tõy(1).
V Trng Phng, am hiu cuc i tht thu ỏo sõu sc li cú sc
tng tng h cu mnh. Nhng phúng s ni ting nh Cm by ngi,
K ngh ly Tõy, Lc xỡ, Cm thy cm cụ ó xỏc nh ti nng v v
trớ ca ụng trờn vn n v c bỏo chớ suy tụn l ụng Vua phúng s t
Bc(2). Trong c bn phúng s c bit xut sc ny V Trng Phng cú cỏch

tip cn xó hi thụng minh sc so t ú cú th i thng vo ct lừi ca s
tht, gan rut ca hin tng.
Cm by ngi, V Trng Phng tip cn h thng t chc c bc
t s ch huy ca nú; Lc xỡ, tỏc gi tip cn nn mi dõm t trong gan
rut d bn l nh khỏm bnh v ci hun gỏi im loi; vi Cm thy
cm cụ, V Trng Phng khụng tip cn hin thc t mt tin hoa l m t
cng hu ti tm, bn thu. c bit hn c l K ngh ly Tõy vi li vit
sc so, li trn thut linh hot, nhiu on y kch tớnh hp dn, nhiu
1
2

, Ni dung ca 4 phúng s ó khỏi quỏt trong chng 1, phn 3, mc 2 ca khoỏ lun.
, Trn Hu Tỏ, V Trng Phng hụm qua v hụm nay, Nxb TPHCM, 1992, tr 20.

Nguyễn Thị Hải Yến

25

K29D Ngữ Văn