Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần đầu tư phát triển xây dựng hà thành

CH
NGă1: LụăLU N CHUNG V K TOỄNăCHIăPHệăS N XU TăVẨă
TệNHăGIỄăTHẨNHăS N PH M TRONG DOANH NGHI P XỂYăL P
1.1. Nh ng v năđ chung v ho tăđ ng xơyăl p
1.1.1.

c đi m ho t đ ng kinh ếoanh xây l p

Xơy d ng c b n lƠ ngƠnh s n xu t v t ch t có v trí h t s c quan tr ng trong n n
kinh t c a m i qu c gia. V i ch c n ng t o c s v t ch t, ngƠnh xơy l p luôn ph i đi
tr c t o ti n đ phát tri n cho các ngƠnh khác. So v i các ngƠnh s n xu t khác, ho t
đ ng kinh doanh xơy l p có nh ng đ c đi m riêng v qua trình s n xu t c ng nh s n
ph m hoƠn thƠnh vƠ đ c th hi n r t rõ nh ng đ c đi m sau:
- S n ph m xơy l p lƠ nh ng công trình xơy d ng, v t ki n trúcầcó giá tr l n, k t
c u công trình ph c t p vƠ th i gian thi công dƠi. Vì v y, các doanh nghi p s ph i d a
vƠo k t c u đ c đi m k thu t vƠ kh n ng v v n c a mình đ xác đ nh k tính giá
thƠnh phù h p. M i h ng m c công trình ph i có giá d toán riêng đ giúp cho doanh
nghi p có th h ch toán chi phí vƠ tình k t qu lưi, l cho t ng kh i l
hi n trong k .

ng công tác th c

- S n ph m xơy l p th ng c đ nh t i n i s n xu t còn các đi u ki n s n xu t nh
xe, máy, thi t b thi công, ng i lao đ ngầ ph i di chuy n theo đ a đi m đ t s n ph m.
Vì v y công tác qu n lý, công tác k toán v t t , tƠi s n vì th mƠ ph c t p do nh h ng
c a đi u ki n t nhiên, d m t mát, h h ngầ
- S n ph m xơy l p mang tính ch t riêng l , đ n chi c. Các công trình đ u đ

c

ti n hƠnh theo đ n đ t hƠng vƠ có nh ng yêu c u riêng v m t thi t k , k thu t, k t

c uầDo đó, m i doanh nghi p c n đ ra nh ng ph ng th c t ch c qu n lý vƠ thi
công riêng bi t sao cho phù h p v i t ng công trình c th .
- Quá trình t khi kh i công t i lúc hoƠn thƠnh công trình đ a vƠo bƠn giao vƠ đ a
vƠo s d ng th ng kéo dƠi vƠ ph thu c vƠo quy mô c ng nh tính ch t ph c t p v k
thu t c a t ng công trình. Quá trình thi công đ c chia lƠm nhi u giai đo n, m i giai
đo n l i chia thƠnh t ng công vi c khác nhau, h n n a các công vi c ph n l n di n ra
ngoƠi tr i vƠ ch u tác đ ng r t l n c a các nhơn t môi tr ng. Nh m h n ch nh ng
nh h ng x u do th i ti t gơy ra, doanh nghi p c n có bi n pháp qu n lý lao đ ng vƠ
v t t ch t ch trong quá trình thi công đ đ m b o công trình đ c ti n hƠnh liên t c,
đúng ti n đ khi đi u ki n môi tr ng thu n l i.
1.1.2. Vai trò và nhi m v c a k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m
xây l p
B t kì m t doanh nghi p nƠo ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong n n kinh t th
tr

ng hi n nay c ng đ u n m rõ đ

c t m quan tr ng c a k toán t p h p chi phí s n
1


xu t vƠ tính giá thƠnh s n ph m. Vi c t p h p chính xác chi phí s n xu t vƠ giá thƠnh
s n ph m s giúp doanh nghi p có cái nhìn toƠn c nh v th c tr ng c a quá trình s n
xu t. T đó giúp nhƠ qu n lý đ a ra nh ng quy t sách, bi n pháp t i u trong vi c ti t
ki m chi phí s n xu t, nơng cao ch t l ng s n ph m nh m góp ph n t ng l i nhu n cho
doanh nghi p vƠ c ng đ ng th i giúp doanh nghi p có s ch đ ng sáng t o trong s n
xu t, kinh doanh.
-

đáp ng yêu c u qu n lý chi phí s n xu t vƠ tính giá thƠnh s n ph m xơy l p

c a doanh nghi p, k toán c n th c hi n các nhi m v ch y u sau:

- Xác đ nh đ i t ng t p h p chi phí s n xu t vƠ ph ng pháp tính giá thƠnh phù
h p v i đ c đi m quy trình công ngh đ c đi m t ch c s n xu t c a doanh
nghi p.
- T ch c t p h p vƠ phơn b t ng lo i chi phí s n xu t theo đúng đ i t
h p chi phí s n xu t đ xác đ nh b ng ph ng pháp thích h p đư ch n.

ng t p

- Xác đ nh chính xác chi phí c a s n ph m d dang cu i k .
- Th c hi n tính giá thƠnh s n ph m k p th i, chính xác theo đúng đ i t
giá thƠnh vƠ ph

ng tính

ng pháp tính giá thƠnh h p lý.

nh k , cung c p các báo cáo v chi phí s n xu t vƠ tính giá thƠnh cho lưnh đ o
doanh nghi p vƠ ti n hƠnh phơn tích tình hình th c hi n đ nh m c, d toán chi phí s n
xu t, tình hình th c hi n k ho ch, giá thƠnh, đ xu t các ki n ngh cho lưnh đ o doanh
nghi p đ a ra các quy t đ nh thích h p, tr c m t c ng nh lơu dƠi đ i v i s phát tri n
kinh doanh c a doanh nghi p.
1.2. Chiăphíăs n xu tăvƠăgiáăthƠnhăs n ph măxơyăl p.
1.2.1. Chi phí s n xu t
1.2.1.1. Khái ni m
Chi phí s n xu t xơy l p lƠ quá trình chuy n bi n c a v t li u xơy d ng thƠnh s n
ph m d i tác đ ng c a máy móc, thi t b vƠ s c lao đ ng c a công nhơn. Nói cách
khác, các y u t v t li u lao đ ng, đ i t ng lao đ ng d i s tác đ ng có m c đích
c a s c lao đ ng tr i qua quá trình thi công s tr thƠnh s n ph m xơy d ng.

Trong các doanh nghi p xơy l p, chi phí s n xu t bao g m các kho n chi phí v
lao đ ng s ng vƠ lao đ ng v t hóa mƠ doanh nghi p b ra đ ti n hƠnh s n xu t thi công
trong m t kì kinh doanh nh t đ nh vƠ đ c bi u hi n b ng th c đo ti n t . Chi phí s n
xu t g m hai lo i:
- Chi phí v lao đ ng s ng: chi phí ti n l
theo l ng c a ng i lao đ ng.

ng, th

ng, ph c p vƠ các kho n trích

2

Thang Long University Library


- Chi phí v lao đ ng v t hóa: chi phí v s d ng các y u t t li u lao đ ng, đ i
t

ng lao đ ng d

i các hình thái v t ch t, phi v t ch t (nguyên v t li u, CCDC, kh u

hao TSC ầ)
1.2.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t
Chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p bao g m nhi u lo i khác nhau.
thu n ti n cho công tác qu n lý, h ch toán, ki m tra c ng nh ph c v vi c ra quy t
đ nh. Chi phí s n xu t kinh doanh ph i đ c phơn lo i theo nh ng tiêu th c phù h p.
Phân lo i chi phí s n xu t theo n i dung kinh t
Theo cách phơn loai nƠy, các y u t chi phí có cùng n i dung kinh t đ c s p x p

chung vƠo m t y u t không phơn bi t chi phí s n xu t đ c phát sinh đơu hay dùng
vƠo m c đích gì trong s n xu t nh m t ng h p vƠ cơn đ i m i ch tiêu kinh t vƠ k
ho ch c a doanh nghi p.ToƠn b chi phí s n xu t trong k đ i v i doanh nghi p xơy l p
đ c chia thƠnh các y u t sau:
- Chi phí nguyên v t li u: LƠ nh ng chi phi nguyên v t li u không phơn bi t đ
tr c ti p hay gián ti p nh : xi m ng, s t, thép, cát, s iầ

c

- Chi phí nhân công: LƠ toƠn b ti n công, ti n l ng ph i tr , các kho n trích
b o hi m xư h i, b o hi m y t , kinh phí công đoƠn, b o hi m th t nghi p c a công
nhơn s n xu t trong doanh nghi p.
Chi phí kh u hao TSC : Bao g m t ng s kh u hao ph i trích trong kì c a t t
c các tƠi s n c đính s d ng cho s n xu t kinh doanh nh nhƠ c a, máy móc thi t
-

b ,...
- Chi phí d ch v mua ngoài: LƠ s ti n ph i tr v các d ch v mua ngoƠi s d ng
cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p nh ti n đi n, ti n n c, ti n
t v n,ầ
- Chi phí khác b ng ti n: Bao g m các chi phí dùng chi ho t đ ng s n xu t kinh
doanh ngoƠi b n y u t chi phí đư nêu trên.
Phân lo i theo kho n m c chi phí tính giá thành.
ơy lƠ cách phơn lo i chi phí s n xu t ph bi n nh t trong doanh nghi p xơy l p
vì nó lƠ c s cho k toán t p h p chi phí s n xu t vƠ tính giá thƠnh s n ph m theo kho n
m c, lƠ c n c đ phơn tích tình hình th c hi n k ho ch giá thƠnh vƠ đ nh m c chi phí
cho k sau.
- Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: Ph n ánh toƠn b v nguyên v t li u chính,
ph , nhiên li uầtham gia tr c ti p vƠo vi c t o nên th c th c a công trình.
- Chi phí nhân công tr c ti p: LƠ toƠn b ti n l

ng chính, l

ng ph , ph c p

c a nhơn công tr c ti p xơy l p công trình; công nhơn v n chuy n, b c d v t t
3


trong ph m vi m t b ng thi công. Kho n m c nƠy không bao g m ti n l
các kho n ph c p có tính ch t l

ng vƠ

ng c a công nhơn đi u khi n máy thi công, công

nhơn v n chuy n v t li u ngoƠi ph m vi công trình vƠ các kho n trích theo l
c a công nhơn tr c ti p s n xu t, công nhơn đi u khi n máy thi công.

ng

- Chi phí s d ng máy thi công: lƠ các chi phí liên quan t i vi c s d ng máy thi
công s n ph m xơy l p, bao g m chi phí nhiên li u đ ng l c cho máy thi công, ti n
kh u hao máy, ti n l ng công nhơn đi u khi n máy thi công.
- Chi phí s n xu t chung: lƠ các chi phí s n xu t c a đ i, công tr ng xơy d ng
g m: l ng nhơn viên qu n lý đ i xơy d ng; các kho n trích theo ti n l ng c a
nhơn viên qu n lý đ i, nhơn công tr c ti p vƠ nhơn viên s d ng máy thi công; ti n
n ca c a nhơn viên qu n lý đ i vƠ công nhơn tr c ti p tham gia xơy l p; chi phí
kh u hao TSC dùng chung cho ho t đ ng c a đ i; chi phí v t li u; chi phí CCDC
vƠ các chi phí khác phát sinh trong k liên quan đ n ho t đ ng c a đ i...

Cách phơn lo i nƠy giúp nhƠ qu n lý xác đ nh đ c c c u chi phí n m trong giá
thƠnh s n ph m, t đó th y đ c m c đ nh h ng c a t ng kho n m c chi phí t i giá
thƠnh công trình xơy d ng vƠ có th đ a ra d toán v giá thƠnh s n ph m.
Phân lo i theo m i quan h gi a chi phí và đ i t

ng ch u chi phí.

Theo tiêu th c nƠy, chi phí ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ

c chia thƠnh: chi phí

tr c ti p vƠ chi phí gián ti p.
- Chi phí tr c ti p: lƠ nh ng chi phí ch quan h tr c ti p đ n vi c s n xu t m t
công trình, HMCT nên hoƠn toƠn có th h ch toán quy n p tr c ti p cho t ng công
trình, HMCT đó.
- Chi phí gián ti p: lƠ nh ng chi phí có liên quan đ n nhi u công trình, HMCT
khác nhau nên ph i t p h p quy n p cho t ng đ i t
b gián ti p.

ng b ng ph

ng pháp phơn

Cách phơn lo i nƠy có ý ngh a thu n tuý đ i v i k thu t h ch toán. Tr ng h p
có phát sinh chi phí gián ti p, doanh nghi p b t bu c ph i áp d ng ph ng pháp phơn
b , l a ch n tiêu th c phơn b phù h p. M c đ chính xác c a chi phí gián ti p t p h p
cho t ng đ i t ng ph thu c vƠo tính h p lý vƠ khoa h c c a tiêu chu n phơn b chi
phí. Vì v y, các nhƠ qu n tr doanh nghi p ph i h t s c quan tơm đ n vi c l a ch n tiêu
th c phơn b chi phí.

4

Thang Long University Library


1.2.2. Giá thành s n ph m
Trong doanh nghi p xơy l p, giá thƠnh s n ph m đ
thƠnh s n ph m xơy l p vƠ giá thƠnh kh i l

c chia thƠnh 2 lo i lƠ giá

ng xơy l p.

1.2.2.1. Khái ni m
thi công m t công trình hay hoƠn thƠnh m t kh i l

ng công vi c nh t đ nh

c n ph i đ u t vƠo quá trình s n xu t, thi công m t kh i l ng chi phí nh t đ nh. Nh ng
chi phí nƠy c u thƠnh nên giá thƠnh công trình hay HMCT hoƠn thƠnh.
Nh v y, giá thƠnh s n ph m xơy l p lƠ toƠn b chi phí s n xu t (bao g m chi phí
NVL tr c ti p, chi phí s d ng máy thi công, chi phí nhơn công tr c ti p, chi phí s n
xu t chung) đ c tính b ng ti n cho t ng CT, HMCT hay kh i l ng xơy l p hoƠn thƠnh
đ n m t giai đo n quy
toán.
Giá thƠnh kh i l

c hoƠn thƠnh, nghi m thu, bƠn giao vƠ đ

c ch p nh n thanh

ng xơy l p lƠ toƠn b chi phí đ hoƠn thƠnh m t kh i l

ng công

vi c nh t đ nh trong m t kho ng th i gian nh t đ nh. Các kh i l ng xơy l p hoƠn thƠnh
lƠ k t qu c a t ng giai đo n thi công đ t o nên s n ph m xơy l p hoƠn thƠnh. Kh i
l ng xơy l p hoƠn thƠnh th
quý ho c n m.

ng đ

c tính khi k t thúc m t k k toán, có th lƠ tháng,

Khác v i doanh nghi p s n xu t, giá thƠnh s n ph m trong doanh nghi p xơy l p
mang tính ch t cá bi t. M i công trình, h ng m c công trình hay kh i l
khi hoƠn thƠnh đ u có m t giá thƠnh riêng.

ng xơy l p sau

1.2.2.2. Phân lo i giá thành s n ph m xây l p
C ng nh chi phí s n xu t, giá thƠnh s n ph m c ng đ
công tác h ch toán vƠ yêu c u qu n lý c a doanh nghi p.

c phơn lo i đ ph c v

Phơn lo i theo th i đi m tính vƠ ngu n s li u đ tính giá thƠnh
Trong ngƠnh XDCB hi n nay đang t n t i ba lo i giá thƠnh s n ph m xơy l p theo
cách phơn lo i trên lƠ: giá thƠnh d toán, giá thƠnh k ho ch vƠ giá thƠnh th c t . C th
t ng lo i giá thƠnh nh sau:

- Giá thƠnh d toán
Giá thƠnh d toán lƠ t ng các chi phí đ hoƠn thƠnh kh i l ng xơy l p công trình.
Giá thƠnh d toán đ c xác đ nh trên c s các đ nh m c, quy đ nh c a nhƠ n c vƠ
khung giá quy đ nh áp d ng cho l nh v c c b n vƠ cho t ng vùng lưnh th .
Giá tr d toán = Giá thành d toán + L i nhu n đ nh m c
- Giá thƠnh k ho ch
LƠ giá thƠnh đ

c xác đ nh xu t phát t nh ng đi u ki n c th

m i đ n v xơy

l p trên c s bi n pháp thi công, các đ nh m c, đ n giá áp d ng trong đ n v . Nó lƠ c
5


s đ doanh nghi p ph n đ u h giá thƠnh s n ph m xơy l p trong giai đo n k ho ch.
M c h giá thƠnh k ho ch th hi n trình đ vƠ n ng l c qu n lý s n xu t c a doanh
nghi p. M i liên h gi a giá thƠnh k ho ch vƠ giá thƠnh d toán:
Giá thành k ho ch = Giá thành d toán – M c h giá thành k ho ch
- Giá thƠnh th c t
Giá thƠnh th c t xơy l p lƠ bi u hi n b ng ti n c a toƠn b chi phí th c t đ hoƠn
thƠnh s n ph m xơy l p c a đ n v đ c phép tính vƠo giá thƠnh, giá thƠnh th c t đ c
tính trên c s s li u k toán v chi phí s n xu t xơy l p th c hi n trong k .
Giá thƠnh th c t kh i l ng công tác xơy l p: ph n ánh toƠn b chi phí b ra đ
ti n hƠnh s n xu t m t kh i l ng xơy l p nh t đ nh trong kho ng th i gian nh t đ nh.
Giá thƠnh s n ph m xơy l p hoƠn ch nh lƠ giá thƠnh c a nh ng công trình h ng
m c công trình đư hoƠn thƠnh đ m b o k thu t đúng ch t l ng thi t k đ c bên ch
đ u t nghi m thu vƠ ch p nh n thanh toán. Chi tiêu nƠy cho phép đánh giá chính xác
toƠn di n hi u qu s n xu t thi công m t công trình, h ng m c công trình.

Gi a 3 lo i giá trên có m i quan h v l

ng v i nhau nh sau:

Giá thành d toán > Giá thành k ho ch > Giá thành th c t
Phơnălo i theo ph măviăphátăsinhăchiăphí
- Giá thƠnh s n xu t: bao g m nh ng chi phí phát sinh liên quan đ n xơy d ng hay
l p đ t s n ph m xơy l p.
i v i các đ n v xơy l p giá thƠnh s n xu t g m chi phí
nguyên v t li u, chi phí nhơn công, chi phí máy thi công, chi phí s n xu t chung.
- Giá thƠnh tiêu th : (hay còn g i lƠ giá thƠnh toƠn b ) lƠ ch tiêu ph n ánh toƠn b
các kho n chi phí phát sinh liên quan đ n vi c s n xu t, tiêu th s n ph m. Giá thƠnh
tiêu th đ c tính theo công th c:
Giá thành
toàn b c a
s n ph m

=

Giá thành
s n xu t c a

+

Chi phí bán hàng

Chi phí qu n lý

+

doanh nghi p

s n ph m

Cách phơn lo i nƠy có tác d ng giúp cho nhƠ qu n lý bi t đ

c k t qu kinh doanh

c a t ng công trình, lao v mƠ doanh nghi p th c hi n. Tuy nhiên, do nh ng h n ch
nh t đ nh khi l a ch n tiêu th c phơn b chi phí bán hƠng vƠ chi phí qu n lý doanh
nghi p cho t ng CT, HMCT nên cách phơn lo i nƠy ch còn mang ý ngh a h c thu t,
nghiên c u.
1.2.3. M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m
Gi a chi phí s n xu t vƠ giá thƠnh s n ph m xơy l p có m i quan h ch t ch v i
nhau, giá thƠnh s n ph m đ

c tính trên c s chi phí đư t p h p. Tuy nhiên gi a chúng
6

Thang Long University Library


có s khác nhau v ph m vi, quan h vƠ n i dung, do đó c n ph i phơn bi t gi a chi phí
s n xu t kinh doanh vƠ giá thƠnh s n ph m xơy l p.
Chi phí s n xu t đ c xác đ nh theo m t th i k nh t đ nh (tháng, quý, n m) mƠ
không tính đ n s chi phí có liên quan đ n s s n ph m đư hoƠn thƠnh hay ch a. Ng c
l i giá thƠnh s n ph m bao g m nh ng chi phí s n xu t có liên quan đ n kh i l ng s n
ph m, d ch v đư hoƠn thƠnh. Trong giá thƠnh c a s n ph m s n xu t ra trong k có th
bao g m c nh ng chi phí đư chi ra trong k tr c (ho c trong nhi u k tr c) đ ng th i
chi phí s n xu t có th chi ra trong k nƠy l i n m trong giá thƠnh s n ph m c a k sau.

Chi phí s n xu t kinh doanh vƠ giá thƠnh s n ph m đ u lƠ hao phí v lao đ ng
s ng, lao đ ng v t hoá nh ng trong ch tiêu giá thƠnh thì bao g m nh ng ch tiêu g n
v i s n ph m hay kh i l

ng công vi c hoƠn thƠnh mƠ không k đ n vi c chi phí đó đư

chi ra trong k kinh doanh nƠo. Nói đ n giá thƠnh s n ph m xơy l p lƠ nói đ n chi phí
xơy l p tính cho m t kh i l ng xơy l p hoƠn thƠnh bƠn giao.
T ng giá thành
kh i l ng xây
l p hoàn thành

=

Chi phí s n xu t
d dang đ u k

+

Chi phí s n xu t
phát sinh trong k

-

Chi phí s n xu t
d dang cu i k

1.3. K toánăchiăphíăs n xu t
1.3.1. Ð i t
1.3.1.1.

ng t p h p chi phí s n xu t và ph
it

ng pháp t p h p chi phí s n xu t

ng t p h p chi phí s n xu t

LƠ ph m vi gi i h n chi phí s n xu t xơy l p c n đ

c t p h p nh m đáp ng yêu

c u ki m tra giám sát chi phí vƠ yêu c u tính giá thƠnh.
Chi phí s n xu t c a doanh nghi p có th phát sinh nhi u đ a đi m khác nhau,
liên quan đ n vi c s n xu t ch t o các lo i s n ph m, lao v khác nhau. Các nhƠ qu n
tr doanh nghi p c n bi t đ c các chi phí đó phát sinh đơu, dùng vƠo vi c s n xu t
s n ph m nƠo. Chính vì v y chi phí s n xu t kinh doanh phát sinh trong k ph i đ c
k toán t p h p theo m t ph m vi, gi i h n nh t đ nh.
D a trên nh ng c n c vƠ nh ng đ c đi m t ch c s n xu t vƠ s n ph m trong
doanh nghi p xơy l p, đ i t ng k toán t p h p chi phí s n xu t có th t ng công trình,
h ng m c công trình, các giai đo n quy c c a h ng m c công trình có giá tr d toán
riêng hay nhóm công trình, các đ n v thi công (xí nghi p, đ i thi công).
1.3.1.2. Ph

ng pháp k toán t p h p chi phí s n xu t

LƠ ph ng pháp s d ng đ t p h p vƠ phơn lo i chi phí theo kho n m c chi phí
trong gi i h n c a m i đ i t ng k toán chi phí. Trong các doanh nghi p xơy l p ch
y u dùng các ph ng pháp t p h p chi phí sau:

7


Ph

ng pháp t p h p tr c ti p: Ph

ng pháp nƠy áp d ng trong tr

phí s n xu t phát sinh có liên quan tr c ti p đ n t ng đ i t

ng h p chi

ng k toán chi phí s n xu t

riêng bi t (ví d nh : các công trình, h ng m c công trình, các đ n đ t hƠng; các đ n v
thi công;...). Do đó, k toán c n c vƠo ch ng t ban đ u đ h ch toán cho t ng đ i
t ng riêng bi t. Theo ph ng pháp nƠy chi phí s n xu t phát sinh đ c tính tr c ti p
cho t ng đ i t ng ch u chi phí nên đ m b o đ chính xác cao. Vì v y, doanh nghi p s
d ng t i đa ph
tr

ng pháp nƠy trong đi u ki n có th cho phép.

Ph ng pháp t p h p và phân b gián ti p: Ph ng pháp nƠy áp d ng trong
ng h p chi phí s n xu t phát sinh có liên quan đ n nhi u đ i t ng k toán chi phí,

không t ch c ghi chép ban đ u riêng cho t ng đ i t ng. Trong tr ng h p đó, ph i
t p h p chung các chi phí có liên quan đ n nhi u đ i t ng. Sau đó, doanh nghi p l a
ch n tiêu chu n phơn b thích h p đ phơn b kho n chi phí nƠy cho t ng đ i t

toán chi phí.

ng k

Thông th ng các doanh nghi p xơy l p áp d ng theo ph ng pháp t p h p tr c
ti p, có ngh a lƠ chi phí phát sinh theo công trình, h ng m c công trình nƠo thì t p h p
cho công trình, h ng m c công trình đó.
1.3.2. K toán t p h p chi phí s n xu t
T i doanh nghi p xơy l p, công tác qu n lý s d ng, h ch toán tƠi s n, v t t r t
ph c t p do nh h

ng c a đi u ki n th i ti t, thiên nhiên vƠ r t d m t mát, h h ng;

ngoƠi ra, máy móc, thi t b vƠ NVL ph i t p k t ngay t i chơn công trình, không có kho
c đ nh nh các ngƠnh s n xu t khác. Do đó các doanh nghi p xơy l p ph i s d ng
ph ng pháp kê khai th ng xuyên đ h ch toán hƠng t n kho nh m h n ch vi c m t
mát tƠi s n.
1.3.2.1. K toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p.
CPNVLTT trong xơy l p bao g m chi phí v các NVL chính, v t li u ph , các c u
ki n, các b ph n k t c u công trình, v t li u luơn chuy n tham gia c u thƠnh th c th
công trình xơy l p ho c giúp cho vi c th c hi n vƠ hoƠn thƠnh s n ph m xơy l p nh :
s t, thép, xi m ng, g ch, đáầ Trong thi công xơy l p, CPNVLTT chi m t tr ng l n
nh t trong giá thƠnh s n ph m vƠ đ c h ch toán tr c ti p cho t ng công trình, HMCT.
Do v y, ti t ki m CPNVLTT có ý ngh a r t quan tr ng trong m c tiêu h giá thƠnh s n
ph m.
- Ch ng t s d ng: Phi u nh p kho, phi u xu t kho, Hóa đ n thu GTGT, B ng
t ng h p nh p xu t v t li uầ

8

Thang Long University Library


- Tài kho n s d ng: TK 621- Chi phí nguyên v t li u tr c ti p
N

Có

TK 621

T p h p chi phí NVL dùng tr c ti p cho thi - Giá tr NVL dùng không h t nh p
công công trình (NVL chính, v t li u ph , các l i kho
c u ki n, các b ph n k t c u công trình, v t - Giá tr ph li u thu h i
- K t chuy n vƠ phơn b
CPNVLTT

li u luơn chuy n tham gia c u thƠnh th c th
công trình xơy l p)

- Ph

ng pháp k toán:
S ăđ ă1.1. K toán chiăphíănguyênăv t li u tr c ti p
TK 621

TK 152, 153
Xu t NVL cho xơy l p

TK 152

V t t dùng không h t
nh p kho
TK 154
K t chuy n chi phí NVLTT

TK 111, 112, 331
TK 632
Mua NVL đ a th ng vƠo SX K t chuy n chi phí NVLTT
chi v

TK 133
Thu

t đ nh m c

GTGT
1.3.2.2. K toán chi phí nhân công tr c ti p
Chi phí nhơn công tr c ti p lƠ thù lao ph i tr cho công nhơn tr c ti p tham gia thi
công xơy l p công trình bao g m ti n l ng chính, l ng ph vƠ các kho n ph c p có
tính ch t l ng.
Chi phí nƠy g m có các kho n ph i tr cho ng i lao đ ng thu c biên ch c a
doanh nghi p vƠ cho lao đ ng thuê ngoƠi theo t ng lo i công vi c. Quy đ nh v h ch toán
CPNCTT nh sau:
Ti n l ng, ti n công ph i tr cho công nhơn liên quan đ n công trình, h ng m c
công trình nƠo thì h ch toán tr c ti p cho công trình, h ng m c công trình đó. Tr ng
9


h p ti n l

ng, ti n công công nhơn liên quan đ n nhi u công trình, h ng m c công

trình thì k toán áp d ng ph

ng pháp phơn b cho t ng công trình, h ng m c công trình

theo tiêu th c h p lí.
 Các kho n trích theo ti n l
KPC ) đ

ng c a CNTT xơy l p (BHXH, BHYT, BHTN,

c h ch toán vƠo CPSXC.

Ch ng t s d ng: H p đ ng lao đ ng, H p đ ng giao khoán, B ng ch m công,
B ng thanh toán ti n l

ng,ầ

Tài kho n s d ng: TK 622 “Chi phí nhơn công tr c ti p” đ
t ng đ i t ng t ng t nh TK 621.

c m chi ti t theo

TK 622

N

Có

T p h p CPNCTT tham gia xơy l p K t chuy n ho c phơn b CPNCTT cho
(l ng chính, l ng ph , ph c p; không t ng đ i t ng ch u chi phí
bao g m các kho n trích BHXH, BHYT,
BHTN, KPC )

Ph

ng pháp k toán:
S ăđ ă1.2. K toánăchiăphíănhơnăcôngătr c ti p
TK 334

TK 622

Ti n l

ng ph i tr CN TTSX

TK 154
Cu i k k t chuy n
CPNCTT

TK 111, 334
Ti n l

TK 632
ng ph i tr cho

công nhơn thuê ngoƠi

K t chuy n chi phí NVLTT

chi v

t đ nh m c

1.3.2.3. K toán t p h p chi phí s d ng máy thi công
Máy thi công lƠ m t lo i máy đ c tr ng trong ngƠnh xơy d ng, đóng vai trò lƠ
TSC vƠ đ c s d ng tr c ti p vƠo vi c th c hi n các kh i l ng xơy l p nh : c n
c u, máy khoan, máy tr n bê tông,...CPSDMTC lƠ toƠn b các chi phí v nhiên li u, v t
li u, nhơn công vƠ các chi phí liên quan đ n s d ng máy thi công vƠ đ c chia thƠnh:
chi phí th ng xuyên vƠ chi phí t m th i.
10

Thang Long University Library


+ Chi phí th
c pl

ng xuyên s d ng máy thi công g m: l

ng chính, l

ng ph , ph

ng c a công nhơn đi u khi n máy, ph c v máy... chi phí v t li u; chi phí CCDC;

chi phí kh u hao TSC ; chi phí d ch v mua ngoƠi; chi phí khác b ng ti n.
+ Chi phí t m th i s d ng máy thi công g m: Chi phí s a ch a l n máy thi công
(đ i tu, trùng tu,...); chi phí công trình t m th i cho máy thi công (l u, lán, b máy,

đ ng ray ch y máy,...); chi phí t m th i phát sinh tr
nh ng ph i tính vƠo chi phí xơy l p trong k .

c ho c chi phí phát sinh sau

Quy đ nh v h ch toán CPSDMTC nh sau:
- N u doanh nghi p xơy l p không t ch c đ i máy thi công riêng mƠ giao máy
cho các đ i, xí nghi p s d ng ho c tr c tiêp thuê ngoƠi thì chi phí s d ng máy phát
sinh đ

c h ch toán th ng vƠo CPSDMTC.

- N u doanh nghi p xơy l p t ch c đ i máy thi công riêng thì tùy thu c vƠo đ i
máy có t ch c k toán riêng hay không mƠ CPSDMTC đ c h ch toán phù h p.
- Tính toán phơn b CPSDMTC cho các đ i t ng s d ng: công trình, HMCT
ph i d a trên c s giá thƠnh m t gi máy, ho c m t ca máy ho c m t đ n v kh i l ng
công vi c thi công b ng máy hoƠn thƠnh.
- Cu i k k t chuy n CPSDMTC đ tính giá thƠnh s n ph m xơy l p.
- CPSDMTC v
mƠ đ

t trên m c bình th

ng không đ

c ghi nh n vƠo CPSX xơy l p

c ghi nh n vƠo giá v n hƠng bán trong k .
- Không h ch toán vƠo CPSDMTC các kho n trích theo l

ng c a công nhơn s

d ng máy thi công (BHXH, BHYT, KPC , BHTN).
Ch ng t s d ng: th TSC , Biên b n giao nh n TSC , B ng theo dõi ca xe,...
Tài kho n s d ng: TK 623 – Chi phí s d ng máy thi công.
TK 623

N

Có

Các CP liên quan đ n MTC (CP NVL,

- Các kho n gi m CPSDMTC

CP ti n l

- K t chuy n ho c phơn b CPSDMTC

ng c a công nhơn đi u

cho các công trình, HMCT

khi n máy, CP kh u hao)

TK 623 đ

c chi ti t thƠnh:

+ TK 6231: Chi phí nhơn công

+ TK 6232: Chi phí NVL
+ TK 6233: Chi phí CCDC s n xu t
+ TK 6234: Chi phí kh u hao MTC
11


+ TK 6237: Chi phí d ch v mua ngoƠi
+ TK 6238: Chi phí khác b ng ti n
Ph

ng pháp k toán:

Tr

ng h p s d ng MTC thuê ngoƠi:
S ăđ ă1.3. K ătoánăchiăphíăs ăd ngăMTCăthuêăngoƠi

TK 111,112,331

TK 623- CT, HMCT

Giá thuê MTC

TK 154- CT, HMCT

K t chuy n CP SD MTC

TK 133
Thu GTGT
(n u có)

12

Thang Long University Library


S ăđ ă1.4. K toánăCPSDMTCătr ng h p doanh nghi păcóăt ch căđ iămáyăthiă
côngăriêng,ăcóăt ch c k toánăriêngăvƠăcácăb ph n trong doanh nghi păkhôngătínhă
k t qu riêng
TK 152

TK 1543 (Chi ti t đ i MTC) TK 623 – CT, HMCT

TK 621

K t chuy n
CPNVLTT

Xu t NVL dùng
cho máy thi công

TK 334, 338

K t chuy n CPSDMTC
n u đ i không xác đ nh
k t qu riêng

TK 622

Chi phí nhơn công

ch y máy thi công
TK 111, 112,
331, 214

K t chuy n
CPNCTT

TK 627

Chi phí qu n lý
đ i máy thi công

K t chuy n
CPSXC

S ăđ ă1.5. K toánăCPSDMTCătr

ng h p doanh nghi păcóăt ch căđ iămáyăthiă

côngăriêng,ăcóăt ch c k toánăriêngăvƠăcácăb ph n trong doanh nghi păcóătínhăk t
qu riêng
TK 152

TK 621

Xu t NVL dùng
cho máy thi công

TK 334, 338

K t chuy n
CPNVLTT

TK 622

Chi phí nhơn công
ch y máy thi công

TK 111, 112,
331, 214

TK 1543 (Chi ti t đ i MTC)

K t chuy n
CPNCTT

TK 627

Chi phí qu n lý đ i
máy thi công

TK 632 - MTC
K t chuy n
CPSXC
13

K t chuy n giá v n
xác đ nh k t qu riêng

TK 512

TK 136 - CT, HMCT

Bán lao v máy l n nhau

TK 3331

Thu GTGT
S ăđ ă1.6. K toánăCPSDMTCătr ng h p doanh nghi păkhôngăt ch căđ iămáyă
thiăcôngăriêng,ăho c cóăt ch căđ iămáyăthiăcôngăriêngănh ngăkhôngăt ch c k
toánăriêngăchoăđ i MTC
TK 152, 153, 242

TK 623 - CT, HMCT

TK 154 - CT, HMCT

Xu t kho NVL, CCDC
s d ng cho máy thi công
K t chuy n
CPSDMTC

TK 214, 335
Chi phí kh u hao,
s a ch a l n máy
thi công

TK 632

TK 334
Chi phí nhơn công đi u
khi n máy thi công

CPSDMTC v t trên
m c bình th ng

TK 111, 112, 331
Chi phí, d ch v mua ngoƠi khác
TK 133
Thu GTGT
14

Thang Long University Library


1.3.2.4. K toán chi phí s n xu t chung
Chi phí SXC lƠ nh ng chi phí c n thi t còn l i th c t phát sinh trong quá trình thi
công xơy l p. Chi phí nƠy g m l ng nhơn viên qu n lý đ i, các kho n trích theo l ng
(BHXH, BHYT, BHTN, KPC ) c a công nhơn tr c ti p xơy l p, công nhơn đi u khi n
máy thi công, nhơn viên qu n lý đ i. Chi phí v t li u s d ng đ i thi công, chi phí
d ng c đ ph c v cho chi phí qu n lý s n xu t
ngoƠi s d ng

đ i, chi phí khác b ng ti n phát sinh

đ i thi công, chi phí d ch v mua
đ i thi công.

Quy đ nh v h ch toán CPSXC nh sau:

- Ph i t ch c h ch toán CPSXC theo t ng công trình, HMCT vƠ chi ti t theo các
kho n chi phí theo quy đ nh. Tr ng h p CPSXC liên quan đ n nhi u công trình, HMCT
k toán ph i ti n hƠnh t p h p CPSXC theo t ng n i phát sinh chi phí, sau đó phơn b
CPSXC cho công trình, HMCT có liên quan theo tiêu th c h p lý.
- Th

ng xuyên kiêm tra tình hình th c hi n d toán CPSXC.

- Khi th c hi n khoán CPSXC cho các đ i xơy l p thì ph i qu n lý t t CPSXC đư
giao khoán, t ch i không thanh toán cho các đ i nh n khoán CPSXC ngoƠi d toán,
b t h p lí.
- Ph n CPSXC v
vƠo giá v n hƠng bán.

t m c bình th

ng không đ

c tính vƠo CPSX xơy l p mƠ ghi

Ch ng t s d ng: B ng ch m công, B ng thanh toán l ng, B ng phơn b l ng,
B ng thanh toán d ch v mua ngoƠi, Hóa đ n GTGT, Phi u chi, B ng phơn b kh u hao
TSC , B ng phơn b NVL, CCDC,ầ
Tài kho n s d ng: TK 627- Chi phí s n xu t chung.
N
TK 627
Có
T p h p CPSXC th c t phát sinh (l ng - Các kho n gi m CPSXC
nhơn viên qu n lý đ i, các kho n trích - K t chuy n ho c phơn b CPSXC cho
theo l ng, chi phí NVL, CCDC, chi phí các đ i t ng ch u chi phí.

kh u hao TSC dùng cho ho t đ ng
chung c a đ i,...)

TK 627 đ

c chi ti t thƠnh:

+ TK 6271: Chi phí nhơn viên phơn x
+ TK 6272: Chi phí NVL

ng

+ TK 6273: Chi phí CCDC s n xu t
+ TK 6274: Chi phí kh u hao TSC
+ TK 6277: Chi phí d ch v mua ngoƠi
15


+ TK 6278: Chi phí khác b ng ti n
Ph

ng pháp k toán:
S ăđ ă1.7. K toánăchiăphíăs năxu tăchung

TK 152,153

TK 627

TK 152,111,138

Xu t kho NVL,CCDC cho s n

Kho n gi m chi phí

xu t chung

SXC

TK 111,112,331
Chi phí d ch v mua ngoƠi

TK 1541

TK 133
Thu

Phơn b chi phí SXC

GTGT

cho các đ i t

ng

TK 334,338
Chi phí ti n l ng nhơn viên qu n lý
đ i vƠ trích theo l ng c a nv qu n
lý, NCTT vƠ nv s d ng MTC
TK 214
Chi phí kh u hao TSC c a đ i

TK 632
K t chuy n CPSXC
chi v

TK352
Trích tr

t đ nh m c

c CP s a ch a

B o hƠnh CT

16

Thang Long University Library


1.3.2.5. K toán t ng h p chi phí và đánh giá s n ph m d dang
a. K toán t ng h p chi phí
Chi phí s n xu t sau khi t p h p riêng t kho n m c cu i k ph i t ng h p toƠn
b chi phí s n xu t xơy l p nh m ph c v cho vi c tính giá thƠnh.
Tài kho n s d ng: TK 154- Chi phí SXKD
TK 154
- Giá thƠnh s n ph m xơy l p hoƠn
thƠnh bƠn giao đ c coi lƠ tiêu th

T ng h p CPSX phát sinh trong kì liên

- Giá tr ph li u thu h i...các kho n
ghi gi m CPSX

quan t i giá thƠnh s n ph m xơy l p
D N : Chi phí SXKD còn d dang, ch a
hoƠn thƠnh cu i k , giá thƠnh xơy l p
hoƠn thƠnh ch a đ c ch đ u t ch p
nh n thanh toán
TK 154 đ

c chi ti t thƠnh:

+ TK 1541- xơy l p: t p h p CPSX, tính giá thƠnh s n ph m xơy l p vƠ ph n ánh
giá tr xơy l p d dang cu i k .
+ TK 1542- s n ph m khác: t p h p CPSX, tính giá thƠnh s n ph m khác vƠ ph n
ánh giá tr s n ph m khác d dang cu i k .
+ TK 1543- d ch v : t p h p CPSX, tính giá thƠnh d ch v vƠ ph n ánh chi phí
d ch v d dang cu i k .
+ TK 1544- chi phí b o hƠnh xơy l p: dùng đ t p h p chi phí b o hƠnh công trình
xơy d ng, l p đ t th c t phát sinh trong k vƠ giá tr công trình b o hƠnh xơy l p d
dang cu i k .

17


Ph

ng pháp h ch toán:
S ăđ ă1.8. K toánăt ng h păchiăphíăs n xu t
TK 138, 152, 811

TK 154

TK 621
K t chuy n
CPNVLTT cu i k

K t chuy n các kho n
lƠm gi m giá thƠnh
TK 622
K t chuy n CPNCTT
cu i k
TK 632

Giá thƠnh th c t CT,
HMCT bƠn giao

TK 623
K t chuy n CPSDMTC
cu i k

TK 627
K t chuy n
CPSXC cu i k

18

Thang Long University Library

b. ánh giá s n ph m d dang kh i l

ng x y l p

S n ph m d dang trong doanh nghi p xơy l p, lƠ các công trình, h ng m c công
trình ch a hoƠn thƠnh ho c ch a nghi m thu, bƠn giao ch a ch p nh n thanh toán.
ph

Ph ng pháp đánh giá s n ph m d dang trong s n xu t xơy l p ph thu c vƠo
ng th c thanh toán kh i l ng xơy l p hoƠn thƠnh gi a bên nh n th u vƠ bên giao

th u. N u quy đ nh thanh toán s n ph m xơy l p sau khi hoƠn thƠnh toƠn b công trình
thì giá tr s n ph m d dang lƠ t ng chi phí phát sinh t lúc kh i công đ n cu i k đó.
N u quy đ nh thanh toán s n ph m xơy l p theo đi m d ng k thu t h p lý thì giá tr s n
ph m d dang lƠ giá tr kh i l ng xơy l p ch a đ t đ n đi m d ng k thu t h p lý đư
quy đ nh vƠ đ c tính giá trên c s phơn b chi phí th c t c a h ng m c công trình đó
cho các giai đo n, t h p công vi c đư hoƠn thƠnh vƠ giai đo n d dang theo giá tr d
toán c a chúng. Công th c phơn b nh sau:

Cddck
Trong đó:

=

Cđk + Ctk
Chtdt + C’ckdt

x

C’ckdt

Cddck lƠ giá tr th c t c a kh i l ng xơy l p d dang cu i k
Cđk lƠ chi phí s n xu t kinh doanh d dang đ u k
Ctk lƠ chi phí s n xu t kinh doanh phát sinh trong k
Chtdt lƠ giá thƠnh kh i l ng xơy l p hoƠn thƠnh theo d toán
C’ckdt lƠ giá thƠnh kh i l ng xơy l p d dang cu i k theo d toán

1.4. K toánătínhăgiáăthƠnhăs n ph măxơyăl p
1.4.1. Xác đ nh đ i t

ng tính giá thành s n ph m xây l p

Xác đ nh đ i t ng tính giá thƠnh lƠ công vi c đ u tiên trong toƠn b công tác tính
giá thƠnh s n ph m c a k toán. K toán ph i c n c vƠo đ c đi m s n xu t c a doanh
nghi p, tính ch t s n xu t vƠ yêu c u qu n lý đ xác đ nh đ i t
cách h p lý.

ng tính giá thƠnh m t

Trong kinh doanh xơy l p do tính ch t s n xu t đ n chi c m i s n ph m có l p d
toán riêng nên đ i t ng tính giá thƠnh thông th ng lƠ h ng m c công trình, toƠn b
công trình, hay kh i l ng công tác xơy l p hoƠn thƠnh.
Xác đ nh đ i t

ng tính giá thƠnh lƠ c s đ k toán l p phi u tính giá thƠnh s n

ph m, t ch c tính giá thƠnh theo đ i t ng ph c v cho vi c ki m tra tình hình th c
hi n k ho ch giá thƠnh, xác đ nh hi u qu s n xu t kinh doanh đ có k ho ch, bi n
pháp ph n đ u h giá thƠnh s n ph m.

19


1.4.2. K tính giá s n ph m xây l p
K tính giá thƠnh lƠ th i gian tính giá thƠnh th c t cho t ng đ i t

ng tính giá

thƠnh nh t đ nh. K tính giá thƠnh lƠ m c th i gian mƠ b ph n k toán giá thƠnh t ng
h p s li u th c t cho các đ i t ng. Vi c xác đ nh k tính giá thƠnh ph thu c r t
nhi u vƠo đ c đi m t ch c s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, chu k s n xu t vƠ
hình th c bƠn giao công trình.
K tính giá thƠnh trong xơy d ng c b n ph i c n c vƠo đ c đi m t ch c s n
xu t s n ph m xơy l p vƠ hình th c nghi m thu bƠn giao kh i l
thƠnh đ xác đ nh cho phù h p.
Thông th

ng k tính giá thƠnh đ

ng s n ph m hoƠn

c xác đ nh lƠ tháng ho c quý, hay khi công

trình, h ng m c công trình hoƠn thƠnh.
1.4.3. Các ph
Ph

ng pháp tính giá thành s n ph m xây l p

ngăphápătínhăgiáăthƠnhăgi năđ nă(ph

ngăphápătr căti p)

Ph ng pháp nƠy áp d ng trong các doanh nghi p xơy l p có s l ng công trình
l n, đ i t ng t p h p chi phí phù h p v i đ i t ng tính giá thƠnh công trình, h ng
m c công trình ...)
Theo ph ng pháp nƠy t p h p t t c các chi phí s n xu t tr c ti p cho m t công
trình, h ng m c công trình t khi kh i công đ n khi hoƠn thƠnh chính lƠ t ng giá thƠnh
c a m t công trình, h ng m c công trình đó.
Công th c : Z = C
Trong đó :
Z : T ng giá thƠnh s n ph m xơy l p
C : T ng chi phí s n xu t đư t p h p theo CT, HMCT.
Tr ng h p công trình, h ng m c công trình ch a hoƠn thƠnh mƠ có kh i l ng
xơy l p hoƠn thƠnh bƠn giao, thì giá th c t c a kh i l ng xơy l p hoƠn thƠnh bƠn giao
đ

c xác đ nh nh sau :

Giá thành th c t c a
kh i l

ng hoàn thành
bàn giao
Ph

=

Chi phí th c t
d dang đ u k

+

Chi phí th c t
phát sinh trong k

-

Chi phí th c t
d dang cu i k

ngăphápătínhătheoăđ năđ tăhƠng

Trong các doanh nghi p thu c lo i hình s n xu t kinh doanh đ n chi c, công vi c
s n xu t kinh doanh th ng đ c ti n hƠnh c n c vƠo các đ n đ t hƠng c a khách hƠng.
i v i doanh nghi p xơy d ng, ph ng pháp nƠy áp d ng trong tr ng h p các doanh
nghi p nh n th u xơy l p theo đ n đ t hƠng vƠ nh v y đ i t ng t p h p chi phí s n
20

Thang Long University Library


xu t, đ i t
xu t đ

ng tính giá thƠnh lƠ t ng đ n đ t hƠng. Theo ph

ng pháp nƠy, chi phí s n

c t p h p theo t ng đ n đ t hƠng vƠ khi nƠo hoƠn thƠnh công trình thì chi phí

s n xu t t p h p đ c chính lƠ giá thƠnh th c t c a đ n đ t hƠng. Nh ng đ n đ t hƠng
ch a s n xu t xong thì toƠn b chi phí s n xu t đư t p h p đ c theo đ n đ t hƠng đó lƠ
giá tr kh i l ng xơy l p d dang cu i k
Ph

ngăphápăt ngăc ngăchiăphí

Ph

ng pháp nƠy thích h p v i vi c xơy l p các công trình l n, ph c t p, quá trình

s n xu t có th đ c ti n hƠnh thông qua các đ i s n xu t khác nhau m i hoƠn thƠnh
đ c s n ph m. Trong tr ng h p nƠy, đ i t ng t p h p chi phí s n xu t lƠ các đ i s n
xu t, còn đ i t ng tính giá thƠnh lƠ s n ph m hoƠn thƠnh cu i cùng.
Z = D đk +( C1+ C2+...+ Cn) – Dck
Trong đó: C1, C2, ..., Cn lƠ chi phí s n xu t t ng đ i s n xu t hay t ng h ng m c
công trình c a m t công trình.
Dđk: Giá tr s n ph m d dang đ u k
Dck: Giá tr s n ph m d dang cu i k
Ph

ngăphápăđ nhăm c

Ph ng pháp nƠy có m c đích k p th i phát hi n ra m i chi phí s n xu t vƠ phát
sinh v t quá đ nh m c, t đó t ng c ng phơn tích vƠ ki m tra k ho ch giá thƠnh. N i
dung c a ph

ng pháp nƠy c th nh sau:

C n c vƠo đ nh m c chi phí hi n hƠnh, k t h p v i d toán chi phí đ

c duy t,

k toán ti n hƠnh tính giá thƠnh s n ph m theo đ nh m c.
So sánh chi phí phát sinh v i đ nh m c đ xác đ nh s chênh l ch. T p h p th ng
xuyên vƠ phơn tích nh ng chênh l ch đó đ k p th i tìm ra nh ng bi n pháp kh c ph c
nh m h giá thƠnh s n ph m.
Trên c s tính giá thƠnh đ nh m c, s chênh l ch do thay đ i đ nh m c, k t h p
v i vi c theo dõi chính xác s chênh l ch so v i đ nh m c, k toán ti n hƠnh xác đ nh
giá th c t c a s n ph m xơy l p theo công th c.
Giá thành th c
t c as n
=
ph m xây l p

Giá thành
đ nh m c c a

Chênh l ch do
thay đ i đ nh m c

±

s n ph m xây l p

±

Chênh l ch so v i
đ nh m c

Ph ng pháp nƠy r t phù h p v i đ c đi m c a ngƠnh xơy l p. Tuy nhiên đ
ph ng pháp nƠy th c s phát huy tác d ng, k toán c n t ch c đ c h th ng đ nh
m c t ng đ i chính xác vƠ c th , công tác h ch toán ban đ u c n chính xác vƠ ch t
ch .
21


1.5. K toánăchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhăs n ph măxơyăl pătheoăph
th căkhoánăg n

ngă

Các s n ph m xơy l p có th do doanh nghi p t lƠm ho c khoán g n cho cá t , đ i thi
công. Khoán g n lƠ hình th c qu n lý ph bi n trong các doanh nghi p xơy l p n c ta.
Theo đó, các đ n v xơy l p có th nh n khoán kh i l ng công vi c, HMCT ho c c CT.
Khi nh n khoán, hai bên nh n vƠ bƠn giao ph i ký k t h p đ ng giao khoán. Trong
h p đ ng ph i ghi rõ n i dung công vi c, trách nhi m vƠ quy n l i c a m i bên trong
th i gian th c hi n h p đ ng. Khi bên nh n khoán hoƠn thƠnh bƠn giao kh i l ng công
vi c thì hai bên ti n hƠnh nghi m thu vƠ thanh lý h p đ ng giao khoán. Do v y, ph ng
th c nƠy r t phù h p v i các doanh nghi p xơy l p trong n n kinh t th tr ng vì nó
g n l i ích v i trách nhi m c a ng i lao đ ng, đ ng th i nơng cao quy n t ch , phát
huy kh n ng trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a đ n v nh n khoán.
1.5.1. Tr

ng h p đ n v nh n khoán không t ch c b máy k toán riêng

T i đ n v giao khoán: k toán s d ng “TK 1413 – T m ng chi phí xơy l p giao
khoán n i b ” đ ph n ánh quan h thanh toán n i b v các kho n t m ng. TƠi kho n
nƠy đ

c m chi ti t cho t ng đ n v nh n khoán, t ng công trình, HMCT.
N

TK 1413

S ti n, v t t đư t m ng cho đ n v
nh n khoán

Có

- Thanh toán ti n t m ng theo s
th cchi.
- X lý s t m ng chi không h t

SDCK: S ti n đư t m ng ch a thanh
toán
S ăđ ă1.9. K toánăCPSXăvƠătínhăgiáăthƠnhăSPXLătheoăph ngăth căkhoánăg n t iăđ nă
v giaoăkhoánă(tr ng h păđ năv nh năkhoánăkhôngăt ch c b máyăk toánăriêng)
TK 111, 112, 152, 153,

TK 621, 622, 623, 627 TK 154 - CT, HMCT

TK 1413

T m ng cho đ n
v nh n khoán

T m ng b sung

Quy t toán t m
ng v giá tr
K t chuy n
kh i l ng xơy
chi phí
l p hoƠn thƠnh
bƠn giao
TK 133
Thu
GTGT

HoƠn ng s t m ng còn th a

22

Thang Long University Library


T i đ n v nh n khoán: Do không t ch c b máy k toán riêng nên b ph n nƠy
ch th c hi n công tác t p h p ch ng t liên quan t i kh i l

ng xơy l p nh n khoán vƠ

n p l i cho đ n v giao khoán.
1.5.2. Tr

ng h p đ n v nh n khoán có t ch c b máy k toán riêng

T i đ n v giao khoán
K toán s d ng “TK 1362 – Ph i thu giá tr xơy l p giao khoán n i b ” đ ph n

ánh quan h thanh toán gi a bên giao vƠ bên nh n khoán. TƠi kho n nƠy c ng đ c m
chi ti t cho t ng công trình vƠ ch s d ng
N

đ n v giao khoán.
Có

TK 1362

S v n t m ng đ th c hi n giá tr kh i Nh n giá tr kh i l
l ng xơy l p giao khoán n i b

ng xơy l p n i b hoƠn

thƠnh, bƠn giao c a đ n v nh n khoán

SDCK: S còn ph i thu v kho n ng đ
th c hi n kh i l

ng xơy l p n i b

đ nv

nh n khoán
S ăđ ă1.10. K toánăCPSXăvƠătínhăgiáăthƠnhăSPXLătheoăph ngăth căkhoánăg n t i
đ năv giaoăkhoánă(tr ng h păđ năv nh năkhoánăcóăt ch c b máyăk toánăriêng)
TK 111, 112,152, 153, 214

TK 154- CT, HMCT

TK 1362
Giá tr xơy l p
giao khoán n i b

T m ng cho
đ n v nh n khoán

TK 133

T m ng b sung

Thu
GTGT

HoƠn ng s t m ng còn th a

23


T i đ n v nh n khoán
K toán s d ng “TK 3362 – Ph i tr giá tr kh i l

ng xơy l p giao khoán n i b ”

N
TK 3362
Có
Giá tr kh i l ng xơy l p hoƠn thƠnh, bƠn S v n t m ng đ n v giao khoán nh n
giao cho đ n v giao khoán
đ c đ th c hi n giá tr kh i l ng xơy

l p giao khoán n i b
SDCK: S còn ph i tr v kho n ng đ
th c hi n kh i l ng xơy l p giao khoán
n i b cho đ n v giao khoán
Khi đ n v nh n khoán t ch c b máy k toán riêng, có th x y ra hai tr

ng h p:

“đ n v nh n khoán không xác đ nh k t qu kinh doanh riêng” vƠ “đ n v nh n khoán
có xác đ nh k t qu kinh doanh riêng”.
S ăđ ă1.11. K toánăCPSXăvƠătínhăgiáăthƠnhăSPXLătheoăph ngăth căkhoánăg n t i
đ năv nh năkhoánă(tr ng h păđ năv nh năkhoánăcóăt ch c b máyăk toánăriêngă
nh ngăkhôngăxácăđ nh k t qu kinhădoanhăriêng)
TK 111, 112, 331,
334, 338, 214,..

TK 621, 622,
623, 627

T p h p các chi
phí phát sinh

TK 133

TK 1541 - CT,
HMCT

TK 3362

Giá tr xơy

l p giao
khoán bƠn
giao

T ng h p
CPSX

Nh n t m
ng; t m ng
b sung

TK 111, 112
HoƠn t m
ng th a

Thu GTGT
(n u có)

TK 111, 112,
152, 153

Thu GTGT

24

Thang Long University Library


S ăđ ă1.12. K toánăCPSXăvƠătínhăgiáăthƠnhăSPXLătheoăph ngăth căkhoánăg n
t iăđ năv nh năkhoánă(tr ng h păđ năv nh năkhoánăcóăt ch c b máyăk toánă

riêngăvƠăcóăxácăđ nh k t qu kinhădoanhăriêng)
TK 621, 622,
623, 627

TK 111, 112, 331,
334, 338, 214,...

TK 1541- CT,
HMCT

T ng h p
CPSX

T p h p các chi
phí phát sinh

TK 632

K t chuy n giá
thƠnh công
trình nh n
khoán bƠn giao

TK 133
Thu GTGT
(n u có)

TK 512

TK 3362

Doanh thu n i b

TK 111, 112, 152, 153

Nh n t m ng; t m
ng b sung

TK 3331
Thu GTGT
(n u có)

TK 111, 112
HoƠn t m ng th a

25