Siêu Âm Bìu Tinh Hoàn

BS NguyÔn Kh«i ViÖt
Khoa C§HA B¹ch Mai


Giảu phẫu


Bìu có hai bên cân đối, nằm ở vùng dới đáy chậu









Da
Mạc nông (dartos)
Mạc tinh ngoài
Cơ bìu
Mạc tinh trong
Màng tinh hoàn

Tinh hoàn:




Trẻ sơ sinh: dài 1 cm, rộng 1,5 cm
Trớc 12 tuổi: 1-2 cm3

Ngời lớn: 15 cm3 (5x3x2 cm)

Mo tinh hon


Giải phẫu


Động mạch tinh hoàn
Từ

mặt trớc ĐM chủ bụng giữa ĐM thận và MTTT
ĐI qua ống bẹn
Chia hai nhánh: nhánh tinh hoàn và mào tinh
Một số nhánh nhỏ khác ở tiểu khung
Tĩnh mạch:
Đổ về TM chủ dới và thận tráI
NgoàI ra có thể đổ về hệ TM chậu


Gi¶i phÉu TH


Giải phẫu hệ mạch máu

HÖ thèng ®éng m¹ch

HÖ thèng tÜnh m¹ch

K thut siờu õm
-Phải

cắt các lớp cắt theo các hớng khác nhau (ngang,
dọc, chếch), so sánh hai bên.

-Không đợc nhấc đầu dò khi khám
-T thế: nằm ngửa, kéo dơng vật lên
-Đầu dò: chủ yếu là linear (dải tần 7-10 Mhz), convex
-Doppler màu, xung, nghiệm pháp Valsava (nếu có)
-Có thể phối hợp siêu âm hệ tiết niệu


Hình ảnh siêu âm bình thường


Tríc dËy th×: gi¶m ©m ®Òu



Sau: t¨ng ©m nhÑ vµ ®Òu
D¶I t¨ng ©m trung t©m (mach tuy TH)
Cã thÓ thÊy mét sè h×nh èng dÉn tinh
 líp mµng tr¾ng: t¨ng ©m


Hình ảnh siêu âm bình thường
-KÝch thíc:

ChiÒu cao: < 5 cm

Réng 3 cm
Dµy 2 cm
ThÓ tÝch= C X R X D X0,5: b×nh thêng < 15 gram
(cm3)
-Teo tinh hoµn: < 10 gr


Hình ảnh siêu âm bình thường
-Mµo tinh hoµn:
§Çu: < 12 mm
Th©n: 2-3 mm
§u«i: 2-5 mm
§ång ©m víi ©m tinh hoµn
Lu«n t×m thÊy ®Çu mµo tinh (TS cao). C¾t
líp ®øng däc


Hình ảnh siêu âm bình thường
-§éng m¹ch thõng tinh:
§éng m¹ch tinh hoµn
RI: trung b×nh 0,62 (0,48-0,72)
§Ønh t©m thu sím
Mµo tinh: RI 0,46-0,68


Hình ảnh siêu âm bình thường
Hình. Đám rối tĩnh mạch hình
dây leo (pp: pampiniform plexus
of veins) là một đám cấu trúc
mạch máu tập trung như hình tơ

nhện bao quanh động mạch tinh
hoàn (T: terticular artery) và có
hướng chạy xuyên dọc trong
thừng tinh.


Hình cắt dọc tinh hoàn trái với siêu âm thang
xám (hình trên) và siêu âm doppler màu (hình
dưới). Mào tinh hoàn (E) tăng kích thước,
nhưng tinh hoàn (T) kích thước và cấu trúc âm
vẫn bình thường. Trên siêu âm doppler màu,
có tăng cường tưới máu vị trí mào tinh hoàn
trong khi đó tinh hoàn tưới máu bình thường.

Dạng sóng siêu âm doppler xung của động mạch trong vùng tổn thương
viêm nhiễm tinh hoàn. Dòng chảy tâm trương tăng gây giảm chỉ số sức
cản (<0,5). Dạng sóng này phù hợp với tổn thương tăng tưới máu trong
viêm nhiễm


Các chỉ định
Sưng đau vùng bìu, tinh hoàn

Nhiễm trùng
Chấn thương
Tinh hoàn lạc chỗ

Vô sinh

Tæn th¬ng nhiÔm trïng


Viêm tinh hoàn mào tinh hoàn
Thờng gây đau vùng bìu
Sng
Sờ nắn đau tăng, nhấc giảm đau
NN:
Ngời lớn: chlamydia trachomatis
Sau 35 t: E.coli, proteus mirabilis
Hiếm:blucellosis, tuberculosis, cryptococcus, amiodarone

Biến chứng:
Teo, nhồi máu, vô sinh, áp xe


Viêm tinh hoàn mào tinh hoàn
Siêu âm 2D:
Mào tinh to và dày, giảm âm
Tinh hoàn to, giảm âm, có thể thấy các ổ apxe nhỏ
Tràn dịch màng tinh hoàn và da bìu

Doppler: xung, liên tục
Tăng sinh mạch: nhạy 100%
Giảm RI (<0,5)
Tốc độ tăng: > 15 cm/s giá trị chẩn đoán # 90% (*)

*Brown JM, Radiology 1995

Viªm mµo tinh


T¨ng kÝch thíc th©n mµo tinh, gi¶m ©m


Viªm mµo tinh


T¨ng sinh m¹ch trªn siªu ©m doppler


Hình siêu âm thang xám và doppler màu cắt dọc tinh hoàn phải.
Bệnh nhân có biểu hiện đau tinh hoàn. Cả tinh hoàn và mào tinh
hoàn đều sưng to, phù nề và giảm âm hơn bình thường. Siêu âm
doppler màu chỉ ra có tăng cường dòng chảy cả tinh hoàn và mào
tinh. Chẩn đoán viêm tinh hoàn-mào tinh hoàn.


Viêm tinh hoàn-mào tinh


Viêm mào tinh:




Thân mào tinh tăng
kích thớc

Viêm tinh hoàn :


Vùng giảm âm hình
tam giác ở ngoại vi,
ranh giới không rõ


Viªm tinh hoµn-mµo tinh(tiÕn triÓn)


¸p xe tinh hoµn


Viªm m·n tinh hoµn mµo tinh hoµn
 Viªm m·n
TH vµ mµo tinh nhá, kh«ng ®Òu
Cã thÓ thÊy v«I hãa mµo hay trong TH
Cã thÓ thÊy nang

 NN: lao..



Tæn th¬ng kh«ng ph¶i nhiÔm trïng