Phân tích tài chính tại công ty TNHH thiết bị y tế tây đô

CH
NGă1
C ăS ăLụăLU NăV ăPHỂNăTệCHăTÀIăCHệNHăDOANHăNGHI P
1.1. T ng quan v tài chính doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m tài chính doanh nghi p
Tài chính doanh nghi p là m t khâu trong h th ng tài chính c a n n kinh t
th tr ng, là m t ph m trù kinh t khách quan g n li n v i s ra đ i c a n n kinh t
hàng hóa ti n t , tính ch t và m c đ phát tri n c a tài chính doanh nghi p ph thu c
vào tính ch t và nh p đ phát tri n c a n n kinh t hàng hóa. V y, tài chính doanh
nghi p là gì?
hi u m t cách c th v tài chính doanh nghi p, ta đi vào tìm hi u
m t vài khái ni m c a các tác gi sau.
Theo Nguy n Minh Ki u, Tài chính doanh nghi p, Nhà xu t b n Th ng Kê,
n m 2008 cho r ng: “Tài chính doanh nghi p là quá trình t o l p, phân ph i và s
d ng qu ti n t phát sinh trong quá trình ho t đ ng c a doanh nghi p nh m góp
ph n đ t t i m c tiêu c a doanh nghi p”.
Theo Ngô Kim Ph ng, Phân tích tài chính doanh nghi p, Nhà xu t b n
i
h c qu c gia Hà N i, n m 2010 cho r ng: “Tài chính doanh nghi p là m i quan h
kinh t phát sinh, g n li n v i quá trình t o l p, phân ph i và s d ng các qu ti n t
trong quá trình ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p nh m đ t t i m c tiêu nh t
đ nh. Tài chính doanh nghi p là m t b ph n trong h th ng tài chính, t i đó ngu n tài
chính xu t hi n và đ ng th i đây c ng là n i thu hút tr l i ph n quan tr ng các
ngu n tài chính doanh nghi p. Tài chính doanh nghi p gây nh h

ng l n đ n đ i

s ng xã h i, đ n s phát tri n hay suy thoái c a n n s n xu t”.
M c dù, nh ng khái ni m trên đ c đ a ra theo các cách khác nhau nh ng đ u
chung l i m t ý ngh a c th nh sau: “Tài chính doanh nghi p là h th ng các
quan h kinh t phát sinh trong quá trình phân ph i các ngu n l c tài chính,

đ c th c hi n thông qua quáătrìnhăhuyăđ ng và s d ng các lo i v n, qu ti n t
nh m ph c v cho ho tăđ ng kinh doanh c a doanh nghi p, t đóăđ tăđ
m c tiêu mà doanh nghi păđ aăra”.

c các

1.1.2. Ch c n ng c a tài chính doanh nghi p
Ch c n ng phân ph i là ch c n ng c b n c a tài chính doanh nghi p: Tài
chính doanh nghi p th c hi n ch c n ng phân ph i d i hình th c giá tr các c a c i
v t ch t thông qua quá trình t o l p và s d ng các qu ti n t nh m đáp ng yêu c u
tích l y hay tiêu dùng c a doanh nghi p. Trong đi u ki n kinh t th tr

ng tài chính

doanh nghi p không ch phân ph i thu nh p mà còn phân ph i tài chính khai thông các
lu ng tài chính trong xã h i đ m b o v n cho doanh nghi p ho t đ ng. Ho t đ ng
phân ph i có th ti n hành trong ph m vi n i b doanh nghi p: phân ph i đi u ti t v n
1


cho các b ph n, các đ n v thành viên trong m i giai đo n c a quá trình s n xu t kinh
doanh. Gi a hai ch th khác nhau doanh nghi p vay v n c a các t ch c kinh t khác,
c a t p th , cá nhân trong và ngoài n c.
Ch c n ng giám đ c tài chính: là kh n ng giám sát, d báo, tính hi u qu c a
quá trình phân ph i. Nh kh n ng này doanh nghi p có th nhìn th y nh ng khuy t
đi m trong kinh doanh đ k p th i đi u ch nh nh m th c hi n các m c tiêu kinh doanh
đ c ho t đ nh. Ch y u là giám đ c b ng đ ng ti n thông qua ch tiêu v tài chính
nh hi u qu s n xu t kinh doanh, ho c ph n ánh m t cách t ng h p b ng ti n thông
qua các ch tiêu tài chính. Vì th thông qua các ch tiêu này đ ki m tra giám sát ho c
phát huy, kh c ph c, đi u ch nh các m t và các khâu trong ho t đ ng s n xu t kinh

doanh m t cách h p lý, đ t m c tiêu đã đ nh. Giám đ c là ch c n ng quan tr ng c a
tài chính, mang tính toàn di n, hi u qu , th ng xuyên và liên t c.
Hai ch c n ng trên có quan h m t thi t v i nhau, góp ph n b sung và h tr
cho nhau m t cách song song trong ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p.
1.2.

T ng quan v phân tích tài chính trong doanh nghi p

1.2.1. Khái ni m v phân tích tài chính doanh nghi p
Theo Ngô Kim Ph ng, Phân tích tài chính doanh nghi p, Nhà xu t b n
i
h c qu c gia Hà N i, n m 2010 cho r ng: “Phân tích tài chính doanh nghi p là t ng
th các ph ng pháp cho phép đánh giá tình hình tài chính quá kh và hi n t i, giúp
cho vi c ra quy t đ nh qu n tr và đánh giá doanh nghi p m t cách chính xác”. Phân
tích tài chính doanh nghi p giúp nhà đ u t đánh giá đ
Nh ng ng

c tài chính c a doanh nghi p.

i s d ng các báo cáo tài chính theo đu i m c tiêu khác nhau nên vi c

phân tích c ng đ c ti n hành theo nhi u cách khác nhau c ng nh th hi n d i
nhi u hình th c khác nhau.
Theo Ngô Th Chi, Giáo trình phân tích báo cáo tài chính, Nhà xu t b n Tài
Chính, n m 2012 cho r ng khái ni m v phân tích tài chính doanh nghi p nh sau:
“Phân tích tài chính doanh nghi p là vi c v n d ng t ng th các ph ng pháp phân
tích khoa h c đ đánh giá chính xác tình hình tài chính c a doanh nghi p, giúp cho
các đ i t ng quan tâm n m đ c th c tr ng tài chính và an ninh tài chính c a doanh
nghi p, d đoán đ c chính xác các ch tiêu tài chính trong t ng lai c ng nh r i ro
tài chính mà doanh nghi p có th g p ph i, qua đó đ ra các quy t đ nh phù h p v i

l i ích c a h ”.
Có r t nhi u khái ni m khác nhau nh ng chung quy l i ta có th hi u: “Phân
tích tài chính là quá trình xem xét, ki m tra v n i dung k t c u, th c tr ng các
ch tiêu tài chính, t đóăsoăsánhăđ i chi u các ch tiêu tài chính trên báo cáo tài
chính v i các ch tiêu trong quá kh , hi n t i,ă t ngă laiă t i doanh nghi pầă
nh mă xácă đ nh th c tr ng,ă đ că đi m,ă xuă h

ng, ti mă n ngă tƠiă chínhă c a doanh

2

Thang Long University Library


nghi păđ cung c p thông tin tài chính ph c v vi c thi t l p các gi i pháp qu n
tr thích h p và hi u qu ”.
1.2.2. S c n thi t ph i phân tích tài chính doanh nghi p
i v i ng i qu n lý doanh nghi p:
i v i ng i qu n lý doanh nghi p m i
quan tâm hàng đ u c a h là tìm ki m l i nhu n và kh n ng tr n . M t doanh nghi p
b l liên t c s b c n ki t các ngu n l c và bu c ph i đóng c a. M t khác, n u doanh
nghi p không có kh n ng thanh toán n đ n h n c ng b bu c ph i ng ng ho t đ ng.
ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh, nhà qu n lý doanh nghi p ph i
gi i quy t ba v n đ quan tr ng sau đây:
Th nh t: Doanh nghi p nên đ u t vào đâu cho phù h p v i lo i hình s n xu t
kinh doanh l a ch n, đây chính là chi n l c đ u t dài h n c a doanh nghi p.
Th hai: Ngu n v n tài tr là ngu n nào và đ đ u t vào các tài s n, doanh
nghi p ph i có ngu n tài tr , ngh a là ph i có ti n đ đ u t . Các ngu n tài tr đ i v i
m t doanh nghi p đ c ph n ánh bên ph i c a b ng cân đ i k toán. M t doanh
nghi p có th phát hành c phi u ho c vay n dài h n, ng n h n. N ng n h n có th i

h n d i m t n m còn n dài h n có th i h n trên m t n m. V n ch s h u là kho n
chênh l ch gi a giá tr c a t ng tài s n và n c a doanh nghi p. V n đ đ t ra đây là
doanh nghi p s huy đ ng ngu n tài tr v i c c u nh th nào cho phù h p và mang
l i l i nhu n cao nh t. Li u doanh nghi p có nên s d ng toàn b v n ch s h u đ
đ u t hay k t h p v i c các hình th c đi vay và đi thuê. i u này liên quan đ n v n
đ c c u v n và chi phí v n c a doanh nghi p.
Th ba: Nhà doanh nghi p s qu n lý ho t đ ng tài chính hàng ngày nh th
nào? ây là các quy t đ nh tài chính ng n h n và chúng liên quan ch t ch đ n v n đ
qu n lý v n l u đ ng c a doanh nghi p. Ho t đ ng tài chính ng n h n g n li n v i các
dòng ti n nh p qu và xu t qu . Nhà qu n lý tài chính c n x lý s l ch pha c a các
dòng ti n.
Ba v n đ trên không ph i là t t c m i khía c nh v tài chính doanh nghi p,
nh ng đó là nh ng v n đ quan tr ng nh t. Phân tích tài chính doanh nghi p là c s
đ đ ra cách th c gi i quy t ba v n đ đó.
Nhà qu n lý tài chính ph i ch u trách nhi m đi u hành ho t đ ng tài chính và
d a trên c s các nghi p v tài chính th ng ngày đ đ a ra các quy t đ nh vì l i ích
c a ch doanh nghi p. Các quy t đ nh và ho t đ ng c a nhà qu n lý tài chính đ u
nh m vào các m c tiêu tài chính c a doanh nghi p: đó là s t n t i và phát tri n c a
doanh nghi p, tránh đ

c s c ng th ng v tài chính và phá s n, có kh n ng c nh

tranh và chi m đ c th ph n t i đa trên th ng tr ng, t i thi u hoá chi phí, t i đa
hoá l i nhu n và t ng tr ng thu nh p m t cách v ng ch c. Doanh nghi p ch có th
ho t đ ng t t và mang l i s giàu có cho ch s h u khi các quy t đ nh c a nhà qu n
3


lý đ c đ a ra là đúng đ n. Mu n v y, h ph i th c hi n phân tích tài chính doanh
nghi p, các nhà phân tích tài chính trong doanh nghi p là nh ng ng i có nhi u l i th

đ th c hi n phân tích tài chính m t cách t t nh t.
Trên c s phân tích tài chính mà n i dung ch y u là phân tích kh n ng thanh
toán, kh n ng cân đ i v n, n ng l c ho t đ ng c ng nh kh n ng sinh lãi, nhà qu n
lý tài chính có th d đoán v k t qu ho t đ ng nói chung và m c doanh l i nói riêng
c a doanh nghi p trong t ng lai. T đó, doanh nghi p có th đ a ra đ nh h ng ho t
đ ng kinh doanh c a đ n v và đ ra các quy t đ nh đ u t , tài tr , phân chia l i t c c
ph n và l p k ho ch d báo tài chính. Cu i cùng phân tích tài chính còn là công c đ
ki m soát các ho t đ ng qu n lý c a đ n v .
i v i các nhà đ u t vào doanh nghi p:
i v i các nhà đ u t , m i quan
tâm hàng đ u c a h là th i gian hoàn v n, m c sinh lãi và s r i ro. Vì v y, h c n
các thông tin v đi u ki n tài chính, tình hình ho t đ ng, k t qu kinh doanh và ti m
n ng t ng tr ng c a các doanh nghi p. Trên c s phân tích các thông tin v tình
hình ho t đ ng, v k t qu kinh doanh hàng n m, các nhà đ u t s đánh giá đ c kh
n ng sinh l i và tri n v ng phát tri n c a doanh nghi p, t đó đ a ra nh ng quy t đ nh
phù h p.
i v i các ch n c a doanh nghi p: N u phân tích tài chính đ

c các nhà

đ u t và qu n lý doanh nghi p th c hi n nh m m c đích đánh giá kh n ng sinh l i
và t ng tr ng c a doanh nghi p thì phân tích tài chính l i đ c các ngân hàng và các
nhà cung c p tín d ng th

ng m i cho doanh nghi p s d ng nh m đánh giá kh n ng

tr n c a doanh nghi p.
i v i các ch ngân hàng và các nhà cho vay tín d ng, m i quan tâm c a h
ch y u h ng vào kh n ng tr n c a doanh nghi p. Vì v y, h chú ý đ c bi t đ n
các tài s n có th chuy n nhanh thành ti n, t đó so sánh v i s n ng n h n đ bi t

đ c kh n ng thanh toán t c th i c a doanh nghi p. Bên c nh đó, các ch ngân hàng
và các nhà cho vay tín d ng c ng r t quan tâm t i s v n c a ch s h u, b i vì s v n
này là kho n b o hi m cho h trong tr ng h p doanh nghi p b r i ro. Nh v y, k
thu t phân tích có th thay đ i theo b n ch t và theo th i h n c a các kho n n , nh ng
cho dù đó là cho vay dài h n hay ng n h n thì ng i cho vay đ u quan tâm đ n c c u
tài chính bi u hi n m c đ m o hi m c a doanh nghi p đi vay.
i v i các nhà cung ng v t t hàng hoá, d ch v cho doanh nghi p, h ph i
quy t đ nh xem có cho phép khách hàng s p t i đ c mua ch u hàng hay không, h
c n ph i bi t đ

c kh n ng thanh toán c a doanh nghi p hi n t i và trong th i gian

s p t i.
Tóm l i, vi c phân tích tài chính doanh nghi p t t giúp các ch n bi t đ c
kh n ng tài chính c a doanh nghi p h đang cho vay. Doanh nghi p đó có ho t đ ng
4

Thang Long University Library


s n xu t kinh doanh t t không, có kh n ng hoàn tr n không, trong bao lâu. T đó
giúp ch n tính toán m c kh n ng cho vay n và th i gian tài tr c th .
i v i ng i lao đ ng trong doanh nghi p: Bên c nh các nhà đ u t , nhà
qu n lý và các ch n c a doanh nghi p, ng

iđ

ch

ng l

ng trong doanh nghi p

c ng r t quan tâm t i các thông tin tài chính c a doanh nghi p. i u này là do k t qu
ho t đ ng c a doanh nghi p có tác đ ng tr c ti p t i ti n l ng, kho n thu nh p chính
c a ng i lao đ ng. Thông qua k t qu phân tích ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p giúp ng i lao đ ng đánh giá đ c m c l ng mình nh n đ c đã x ng đáng
ch a, có s c c nh tranh so v i doanh nghi p khác không. Có phù h p v i trình đ và
công s c b ra hay ch a, s c g ng làm vi c t t đ nh n đ c m c l ng đó hay s
tìm cho mình m t công vi c khác x ng đáng h n.
i v i các c quan qu n lý Nhà n c: D a vào các báo cáo tài chính doanh
nghi p, các c quan qu n lý c a Nhà n

c th c hi n phân tích tài chính đ đánh giá,

ki m tra, ki m soát các ho t đ ng kinh doanh, ho t đ ng tài chính ti n t c a doanh
nghi p có tuân th theo đúng chính sách, ch đ và lu t pháp quy đ nh không, tình
hình h ch toán chi phí, giá thành, tình hình th c hi n ngh a v v i Nhà n c và khách hàng...
Tóm l i, phân tích ho t đ ng tài chính doanh nghi p mà tr ng tâm là phân tích
các báo cáo tài chính và các ch tiêu tài chính đ c tr ng thông qua m t h th ng các
ph ng pháp, công c và k thu t phân tích, giúp ng i s d ng thông tin t các góc
đ khác nhau, v a đánh giá toàn di n, t ng h p khái quát, l i v a xem xét m t cách
chi ti t ho t đ ng tài chính doanh nghi p, tìm ra nh ng đi m m nh và đi m y u v
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, đ nh n bi t, phán đoán, d báo và
đ a ra quy t đ nh tài chính, quy t đ nh tài tr và đ u t phù h p.
1.2.3. Tài li u s d ng trong phân tích tài chính doanh nghi p
1.2.3.1. Thông tin bên trong doanh nghi p
Tài li u s d ng phân tích tài chính doanh nghi p bao g m: báo cáo tài chính
nh báo cáo k t qu kinh doanh th hi n nh ng k t qu v doanh thu, chi phí và l i
nhu n trong k c a doanh nghi p. Báo cáo l u chuy n ti n t th hi n dòng ti n ra và

dòng ti n vào trong k c a doanh nghi p, b ng cân đ i k toán th hi n s cân đ i
gi a tài s n và ngu n v n trong k c a doanh nghi p, thuy t minh báo cáo tài chính
dùng đ b sung gi i thích thông tin v tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p… Các báo cáo đánh giá v m t đ nh l ng đ c c th hóa thông qua
các con s và s đ c c th n i dung t i ph n phân tích n i dung tài chính doanh nghi p.
1.2.3.2.

Thông tin bên ngoài doanh nghi p

Tài li u v thông tin ngành kinh t , thông tin chung v tình hình kinh t , chính
sách c a nhà n c v chính tr , xã h i pháp lu t… Giúp đánh giá m t đ nh tính, vì đây
là các y u t nh h ng t bên ngoài mang l i, doanh nghi p không th l ng tr c và
5


l ng hóa m c đ nh h ng c a nó c th đ c. Ví d s nh h ng c a cu c kh ng
ho ng tài chính M n m 2008 gây nh h ng m t cách toàn di n t i n n kinh t v
m i m t mà n u doanh nghi p không d đoán tr c đ c s c nh h ng c a nó t i
n n kinh t Vi t Nam. Doanh nghi p đ u t s n xu t kinh doanh

t s làm nh h

ng

t i quy mô, ngu n v n kinh doanh c a doanh nghi p khi s c nh h ng c a nó làm
gi m s c mua hàng c a ng i dân và doanh nghi p không bán đ c hàng. Ngoài ra,
thông qua các ch tiêu đ nh tính giúp bi t đ c v th , uy tín c a doanh nghi p, l ng
th ph n mà doanh nghi p đang chi m gi trên th tr ng khi so sánh v i s l ng đ i
th c nh tranh hi n có.
1.2.4. Ph ng pháp phân tích tài chính doanh nghi p

1.2.4.1. Ph ng pháp so sánh
Ph ng pháp so sánh là ph ng pháp đ c s d ng ph bi n trong phân tích đ
xác đ nh xu h

ng, m c đ bi n đ ng c a ch tiêu phân tích. Vì v y, đ ti n hành so

sánh ph i gi i quy t nh ng v n đ c b n, c n ph i đ m b o các đi u ki n đ ng b đ
có th so sánh đ c các ch tiêu tài chính. Nh s th ng nh t v : không gian, th i gian,
n i dung, tính ch t và đ n v tính toán. ng th i theo m c đích phân tích mà xác đ nh
g c so sánh là khác nhau.
Khi nghiên c u nh p đ bi n đ ng, t c đ t ng tr

ng c a các ch tiêu s g c đ

so sánh là tr s c a ch tiêu k tr c (n m nay so v i n m tr
ch n b ng s tuy t đ i, s t ng đ i ho c s bình quân.

c) và có th đ

K phân tích đ

c l a ch n là k báo cáo, k k ho ch.

G c so sánh đ

c ch n là g c v th i gian ho c không gian.

cl a

Trên c s đó, n i dung c a ph ng pháp so sánh bao g m:

So sánh k th c hi n này v i k th c hi n tr c đ đánh giá s t ng hay gi m
trong ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p và t đó có nh n xét v xu h ng thay
đ i v tài chính c a doanh nghi p.
So sánh s li u th c hi n v i s li u k ho ch, s li u c a doanh nghi p v i s
li u trung bình c a ngành, c a doanh nghi p khác đ th y m c đ ph n đ u c a doanh
nghi p đ c hay ch a đ c.
So sánh theo chi u d c đ xem t tr ng c a t ng ch tiêu so v i t ng th , so
sánh theo chi u ngang c a nhi u k đ th y đ c s thay đ i v l ng và v t l c a
các kho n m c theo th i gian.
1.2.4.2. Ph ng pháp cân đ i
Là ph

ng pháp mô t và phân tích các hi n t

ng kinh t mà gi a chúng t n

t i m i quan h cân b ng ho c ph i t n t i s cân b ng. Ph ng pháp cân đ i th ng
k t h p v i ph ng pháp so sánh đ giúp ng i phân tích có đ c đánh giá toàn di n
v tình hình tài chính.
6

Thang Long University Library


Ph ng pháp cân đ i là s cân b ng v l ng gi a t ng s tài s n và t ng s
ngu n v n, gi a ngu n thu, huy đ ng và tình hình s d ng các lo i tài s n trong doanh
nghi p. Do đó, s cân b ng v l ng d n đ n s cân b ng v s c bi n đ ng v l ng
gi a các y u t và quá trình kinh doanh.
1.2.4.3. Ph ng pháp phân tích theo t l
Ph ng pháp này đ c áp d ng ph bi n trong phân tích tài chính vì nó d a

trên ý ngh a chu n m c các t l c a đ i l ng tài chính trong các quan h tài chính.
Ph ng pháp t l giúp các nhà phân tích khai thác có hi u qu nh ng s li u
và phân tích m t cách có h th ng hàng lo i t l theo chu i th i gian liên t c ho c
theo t ng giai đo n. Qua đó, ngu n thông tin kinh t và tài chính đ c c i ti n và cung
c p đ y đ h n. T đó cho phép tích lu d li u và thúc đ y quá trình tính toán hàng
lo t các t l nh :
T l v kh n ngăthanhătoán:

c s d ng đ đánh giá kh n ng đáp ng

các kho n n ng n h n c a doanh nghi p.
T l và kh n ngăcơnăđ i v n,ăc ăc u v n và ngu n v n: Qua ch tiêu này
ph n ánh m c đ n đ nh và t ch tài chính.
T l v kh n ngăho tăđ ng kinh doanh:
vi c s d ng ngu n l c c a doanh nghi p.

ây là nhóm ch tiêu đ c tr ng cho

T l v kh n ngăsinhăl i: Ph n ánh hi u qu s n xu t kinh doanh t ng h p
nh t c a doanh nghi p.
1.2.5. Quy trình phân tích tài chính doanh nghi p
Quy trình phân tích tài chính doanh nghi p đ c tr i qua nh ng giai đo n sau:
Giai đo n chu n b phân tích là khâu quan tr ng nh h ng đ n ch t l ng,
th i gian và tác d ng c a phân tích ho t đ ng tài chính. Công tác chu n b bao g m
vi c xây d ng k ho ch phân tích và thu nh p, x lý tài li u phân tích.
Bên c nh vi c l p k ho ch phân tích, c n ph i ti n hành s u t m và ki m tra
tài li u, b o đ m yêu c u đ , không thi u, không th a. N u thi u, k t lu n phân tích s
không xác đáng, n u th a s lãng phí th i gian, công s c và ti n c a. Tu theo yêu
c u, n i dung, ph m vi và nhi m v t ng đ t phân tích c th đ ti n hành thu th p,
l a ch n, x lý tài li u. Tài li u ph c v cho vi c phân tích bao g m toàn b h th ng

báo cáo tài chính liên quan, k c các báo cáo k ho ch, d toán, đ nh m c, các biên
b n ki m tra, x lý có liên quan. Các tài li u trên c n đ c ki m tra tính chính xác,
tính h p pháp, ki m tra các đi u ki n có th so sánh đ c r i m i s d ng đ ti n hành
phân tích nh m đ t đ c k t qu chính xác.
Giai đo n th c hi n phân tích đ c th c hi n theo trình t sau:
(1) ánh giá chung v tình hình tài chính doanh nghi p: D a vào ch tiêu
ph n ánh đ i t ng nghiên c u đã xác đ nh theo t ng n i dung phân tích, các nhà phân
7


tích s d ng ph

ng pháp so sánh đ đánh giá chung tình hình. Có th so sánh trên

t ng th k t h p v i vi c so sánh trên t ng b ph n c u thành c a ch tiêu
tích v i k g c. T đó, xác đ nh chính xác k t qu , xu h

k phân

ng phát tri n và m i quan h

bi n ch ng gi a các ho t đ ng kinh doanh v i nhau.
(2) Xác đ nh nhân t nh h ng và m c đ nh h ng c a t ng nhân t đ n
đ i t ng phân tích: Ho t đ ng tài chính ch u nh h ng c a r t nhi u nguyên nhân,
có nh ng nguyên nhân mà nhà phân tích có th xác đ nh đ c m c đ nh h ng và
có nh ng nguyên nhân không th xác đ nh đ
bi n đ ng c a đ i t

cm cđ

nh h

ng c a chúng đ n s

ng nghiên c u. Nh ng nguyên nhân mà các nhà phân tích có th

tính toán đ c, l ng hóa đ c m c đ nh h ng đ n đ i t ng nghiên c u g i là
nhân t . Vì th , sau khi đã xác đ nh l ng nhân t c n thi t nh h ng đ n đ i t ng
nghiên c u, các nhà phân tích s v n d ng ph

ng pháp thích h p (lo i tr , liên h cân

đ i, so sánh, toán kinh t ...) đ xác đ nh m c đ
h

ng c a t ng nhân t đ n s thay đ i c a đ i t

nh h

ng và phân tích th c ch t nh

ng nghiên c u.

(3) T ng h p k t qu phân tích, rút ra nh n xét, k t lu n v ch t l ng ho t
đ ng tài chính c a doanh nghi p: Trên c s k t qu tính toán, xác đ nh nh h ng
c a các nhân t đ n s bi n đ ng c a đ i t ng nghiên c u, các nhà phân tích c n ti n
hành liên h , t ng h p m c đ bi n đ ng c a các nhân t đ n đ i t ng nghiên c u
nh m kh c ph c tính r i r c, t n m n. T đó, rút ra các nh n xét, ch rõ nh ng t n t i,
nguyên nhân d n đ n thi u sót, sai l m; đ ng th i, v ch ra các ti m n ng ch a đ c
khai thác, s d ng đ có các quy t đ nh phù h p v i m c tiêu đ t ra.

Giai đo n k t thúc phân tích: K t thúc phân tích là giai đo n cu i cùng c a
ho t đ ng phân tích. Trong giai đo n này, các nhà phân tích c n ti n hành vi t báo cáo
phân tích, báo cáo k t qu phân tích tr c nh ng ng i quan tâm (Ban Giám đ c, các
nhà đ u t , c đông...) và hoàn ch nh h s phân tích. T k t qu báo cáo, s có cái
nhìn t ng th v tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p, t đó
giúp các nhà qu n tr có nh ng quy t đ nh kinh t , hay chi n l c đ u t phù h p.
1.2.6. N i dung phân tích tài chính doanh nghi p
1.2.6.1. Phân tích b ng cân đ i k toán
B ng cân đ i k toán là m t báo cáo t ng h p v tình hình tài s n hi n có c a
m t doanh nghi p và ngu n hình thành nên tài s n đó t i m t th i đi m nh t đ nh.
B ng cân đ i k toán đ c chia làm hai ph n tài s n và ngu n v n sao cho: T ng tài
s n = T ng ngu n v n. Vi c phân tích b ng cân đ i k toán bao g m các n i dungc
th nh sau:
(1) QuyămôăvƠăc ăc u tài s n:
Quy mô tài s n: Là vi c xem xét s bi n đ ng c a t ng tài s n c ng nh c a
t ng lo i tài s n (tài s n ng n h n, tài s n dài h n) thông qua vi c so sánh gi a cu i
8

Thang Long University Library


n m và đ u n m, n m tr c v i n m sau.
ng th i xem xét quy mô t ng lo i tài s n
(tài s n ng n h n, tài s n dài h n) chi m trong t ng tài s n và xu h ng bi n đ ng c a
chúng đ th y đ c m c đ h p lý c a vi c phân b .
C ăc u tài s n: Là t tr ng ph n tr m các kho n m c tài s n trong t ng tài s n
c th :
T tr ng tài s n ng n h n

Tài s n ng n h n

=

T ng tài s n

T tr ng tài s n ng n h n cho bi t trong t ng tài s n bao g m tài s n ng n h n
và tài s n dài h n thì tài s n ng n h n c a doanh nghi p đang chi m bao nhi u ph n
tr m trong t ng tài s n. Ch s này cao cho th y doanh nghi p s nhanh chóng thanh
toán đ c nh ng kho n n khi đ n h n, t đó nâng cao đ c uy tín c a doanh nghi p.
T tr ng tài s n dài h n

Tài s n ng n h n

=

T ng tài s n
T tr ng tài s n dài h n cho bi t trong t ng tài s n sau khi tr đi t tr ng c a tài
s n ng n h n thì tài s n dài h n s chi m bao nhiêu ph n tr m trong t ng tài s n.
(2) QuyămôăvƠăc ăc u ngu n v n
Quy mô ngu n v n: Là vi c so sánh s bi n đ ng c a t ng ngu n v n c ng
nh t ng lo i ngu n v n cu i n m so v i đ u n m.
ng th i xem xét t tr ng t ng
lo i ngu n v n chi m trong t ng ngu n v n và xu h ng bi n đ ng c a chúng đ th y
đ c m c đ an toàn trong vi c huy đ ng v n, m c đ đ c l p trong s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p.
C ăc u ngu n v n: Là t tr ng ph n tr m các ngu n v n trong t ng ngu n v n
c th :
T tr ng n ph i tr

N ph i tr

=

T ng ngu n v n

T tr ng n ph i tr cho bi t trong t ng ngu n v n c a doanh nghi p thì n
ph i tr c a doanh nghi p chi m bao nhiêu ph n tr m. T tr ng này cao cho th y
doanh nghi p đi vay n nhi u có th là t ngân hàng, nhà cung c p… doanh nghi p s
t n d ng đ c đòn b y tài chính giúp nâng cao đ c doanh thu tuy nhiên nó s làm
gi m thi u uy tín c a doanh nghi p n u doanh nghi p không thanh toán đ
n k p th i khi đ n h n.
T tr ng ngu n v n ch s h u

=

c kho n

V n ch s h u
T ng ngu n v n

T tr ng ngu n v n ch s h u cho bi t trong t ng ngu n v n thì v n ch s
h u chi m bao nhiêu ph n tr m. T tr ng này cao cho th y doanh nghi p t ch đ c
kh n ng tài chính c a mình, nâng cao đ c uy tín đ i v i ngân hàng và nhà cung c p.
Tuy nhiên, kh n ng sinh l i s không cao vì kho n vay c a doanh nghi p s đ c tính
9


vào m c chi phí lãi vay và đ c tr tr c khi tính thu trong khi ngu n v n ch s
h u không đ c kh u tr thu .
(3) Phân tích tình hình công n :

Là vi c phân tích m i quan h gi a các kho n ph i thu và các kho n ph i tr ,
n u các kho n ph i thu l n h n các kho n ph i tr có ngh a là doanh nghi p đang b
chi m d ng v n, n u ng c l i ch ng t doanh nghi p đang chi m d ng v n c a
ng

i khác.
Các kho n ph i thu

Các kho n ph i tr

1. Ph i thu khách hàng

1. Vay và n ng n h n

2. Tr tr c ng i bán
3. Thu GTGT đ c kh u tr
4. Ph i thu n i b

2. Ph i tr ng i bán
3. Ng i mua ng ti n tr c
4. Thu và các kho n ph i n p nhà n

5. Ph i thu khác
6. D phòng ph i thu ng n h n khó đòi

5. Ph i tr ng i lao đ ng
6. Chi phí tr tr c

7. T m ng ti n hàng

7. Ph i tr n i b
8. Các kho n ph i tr , ph i n p khác

H s các kho n ph i thu

=

c

T ng các kho n ph i thu

x 100
T ng các kho n ph i tr
Ch tiêu này ph n ánh ph n v n c a doanh nghi p b chi m d ng so v i ph n
v n mà doanh nghi p đi chi m d ng. Ch tiêu này đ c tính trên c s so sánh gi a
t ng các kho n ph i thu v i t ng các kho n ph i tr t i th i đi m báo cáo.
Ch tiêu này l n h n 1 ph n ánh tình hình tài chính c a doanh nghi p n đ nh
và kh quan, doanh nghi p ít chi m d ng v n c a ng i khác, doanh nghi p ch đ ng
trong kinh doanh và nâng cao đ

c uy tín. Ng

c l i, tình hình tài chính c a doanh

nghi p g p khó kh n, doanh nghi p th ng xuyên ph i chi m d ng v n c a nhà cung
c p, khách hàng, m t ch đ ng trong kinh doanh, gi m tính h p d n các nhà đ u t .
(4) Phân tích v năl uăđ ng ròng
V n l u đ ng ròng là ph n tài s n ng n h n v

t quá các kho n n ng n h n, là

ch tiêu quan tr ng đánh giá n ng l c thanh toán c a doanh nghi p. Tình hình v n l u
đ ng không ch quan tr ng đ i v i n i b doanh nghi p mà còn là m t ch tiêu đ c
s d ng r ng rãi đ
c l ng nh ng r i ro tài chính c a doanh nghi p. Là s v n
doanh nghi p th c có đ m b o ch c ch n cho công vi c kinh doanh giúp đo l

ng hi u

qu ho t đ ng c ng nh n ng l c tài chính trong ng n h n c a doanh nghi p. Doanh
nghi p có v n l u đ ng ròng càng cao càng tài tr t t cho ho t đ ng kinh doanh c a
doanh nghi p, giúp doanh nghi p có kh n ng nhanh chóng l u chuy n v n đ tài tr
cho kì kinh doanh ti p theo ít ch u s ph thu c vào ngu n l c tài chính t bên ngoài,
10

Thang Long University Library


ch đ ng cao h n trong quá trình kinh doanh, t đó giúp doanh nghi p ti t ki m chi
phí và làm t ng thu nh p.
V n l u đ ng ròng = T ng tài s n ng n h n – T ng n ng n h n
1.2.6.2.

Phân tích báo cáo k t qu kinh doanh

Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh là báo cáo tài chính t ng h p, ph n ánh
t ng quát tình hình tài chính và k t qu kinh doanh trong k k toán c a doanh nghi p,
chi ti t theo ho t đ ng kinh doanh chính và các ho t đ ng kinh doanh khác, tình hình
th c hi n ngh a v v i Nhà n c v thu và các kho n ph i n p khác. Báo k t qu
ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ c chia thành 3 ph n: Doanh thu, chi phí và l i

nhu n. Trong đó, doanh thu là toàn b s ti n doanh nghi p thu đ c t vi c tiêu th
s n ph m, d ch v c a mình. Chi phí là các kho n ti n doanh nghi p ph i b ra đ mua
nguyên v t li u s n xu t, chi phí bán hàng, chi phí qu n lý doanh nghi p và các kho n
chi phí này càng l n s làm nh h

ng đ n k t qu c a cùng c a doanh nghi p. L i

nhu n chính là k t qu cu i cùng c a doanh nghi p và đ
tr đi chi phí.

c tính toán b ng doanh thu

Kho n m c Doanh thu
Trong đó phân tích doanh thu bao g m các kho n m c nh : Doanh thu bán
hàng và cung c p d ch v , Doanh thu thu n t bán hàng và cung c p d ch v , Doanh
thu ho t đ ng tài chính. Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v đây là t ng giá tr
th c hi n đ c do vi c bán hàng hóa, s n ph m, cung c p d ch v cho khách hàng
mang l i. Doanh thu thu n t bán hàng và cung c p d ch v là kho n doanh thu doanh
nghi p th c s có đ

c sau khi tr đi các kho n gi m tr . Doanh thu t ho t đ ng tài

chính là kho n doanh thu t ti n lãi, c t c l i nhu n đ c chia, c t c, l i nhu n đ c
chia, các ho t đ ng tài chính khác không phân bi t th c t đã thu đ c ti n hay ch a.
Kho n m c Chi phí
Chi phí bao g m các kho n m c: Chi phí tài chính, chi phí qu n lý doanh
nghi p trong đó chi phí tài chính là kho n phí mà doanh nghi p ph i tr cho kho n vay
n c a mình cho ch n nó bao g m t ng phí c a lãi su t, phí hoa h ng, phí thanh toán
ch m, phí giao d ch. Chi phí qu n lý doanh nghi p bao g m chi phí ti n l ng, ti n
công, các kho n ph c p, b o hi m, chi phí mua máy móc thi t b trong v n phòng, chi

phí đi n n c đây g n nh đ c coi là m t kho n chi phí c đ nh và hàng tháng, quý
doanh nghi p đ u ph i chi tr .
T ng m c chi phí th c hi n: là ch tiêu khái quát v tình hình th c hi n chi phí
qua các k đ

c so sánh đ n gi n gi a t ng chi phí n m sau so v i n m tr

H s th c hi n so v i n m tr

c

=

11

c.

Chi phí n m nay
Chi phí n m tr

c


T su t chi phí: t l ph n tr m gi a t ng chi phí so v i t ng doanh thu, t su t
chi phí cho bi t c n bao nhiêu đ ng chi phí đ t o ra m t đ ng doanh thu. T ng m c
chi phí thay đ i theo kh i l ng ho t đ ng. ây là m t lo i ch tiêu đ c dùng làm
th

c đo tính hi u qu trong vi c đi u hành và qu n lý chi phí. T s này càng cao

không t t cho doanh nghi p vì t s này cho bi t m t đ ng chi phí doanh nghi p b ra
thu đ c ít h n 1 đ ng v n. Vi c chi phí hàng n m l n s làm gi m l i nhu n c a
doanh nghi p.
T su t chi phí

=

T ng chi phí
T ng doanh thu

Ti t ki m chi phí: m c b i chi hay ti t ki m chi phí là ph n chênh l ch gi a chi
phí th c hi n đ c tính trên c s t su t chi phí n m tr c so v i n m sau.
L i nhu n trong báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh bao g m l i nhu n
thu n t ho t đ ng kinh doanh, l i nhu n k toán tr
nh p doanh nghi p.

c thu , l i nhu n sau thu thu

Kho n m c L i nhu n
L i nhu n thu n t ho t đ ng kinh doanh là k t qu l i nhu n đ u tiên sau khi
tr đi các kho n chi phí doanh nghi p ph i b ra đ có đ c hàng hóa đ bán đ c th
hi n trên kho n m c giá v n hàng bán. L i nhu n k toán tr c thu là kho n l i
nhu n t vi c c ng hai ch tiêu l i nhu n thu n t ho t đ ng kinh doanh v i các kho n
l i nhu n khác. L i nhu n sau thu thu nh p doanh nghi p là kho n l i nhu n cu i
cùng sau khi doanh nghi p hoàn thành ngh a v đóng thu thu nh p doanh nghi p.
Kho n m c l i nhu n sau thu c a doanh nghi p càng cao, ch ng t ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p càng hi u qu . ây là m c tiêu mà b t k doanh
nghi p nào c ng mu n đ t k t qu cao, vì v y n u ch tiêu này th p doanh nghi p c n
cân đ i l i các kho n m c chi phí cho h p lý và k t h p các hình th c qu ng cáo,
chính sách giá, chính sách s n ph m phù h p sao cho bán đ

c nhi u hàng h n nh m

gia t ng doanh thu bán hàng t đó c i thi n đ c ch tiêu l i nhu n.
1.2.6.3. Phân tích báo cáo l u chuy n ti n t
Báo cáo l u chuy n ti n t là b ng báo cáo ph n ánh dòng ti n c a các ho t
đ ng s n xu t kinh doanh, ho t đ ng đ u t , ho t đ ng tài tr .

c bi t h n báo cáo

còn ph n ánh t t c các thay đ i v ti n t theo ba ho t đ ng: kinh doanh, đ u t và tài
chính. Báo cáo l u chuy n ti n t cho doanh nghi p bi t doanh nghi p đã có bao nhiêu
ti n vào đ u k và còn bao nhiêu vào th i đi m cu i k . Trong th i gian c th doanh
nghi p đã thu chi bao nhiêu ti n, giúp nhà qu n tr làm ch đ

c tình hình đ u t , kinh

doanh, s n xu t hi u qu .
Báo cáo l u chuy n ti n t r t h u ích vì nó ph n ánh kh n ng chuy n các
kho n ph i thu thành ti n. T o đi u ki n cho doanh nghi p thanh toán các kho n n ,
12

Thang Long University Library


chi tr các hóa đ n khi đ n h n. Vi c th c hi n phân tích báo cáo l u chuy n ti n t
giúp nhà qu n tr doanh nghi p n m b t đ c l ng ti n đ u k kinh doanh đã b ra,
s ti n hi n có t đó có chi n l c kinh doanh phù h p.
N i dung báo cáo l u chuy n ti n t bao g m ba kho n m c chính bao g m:
l u chuy n ti n t ho t đ ng kinh doanh, l u chuy n ti n t ho t đ ng đ u t và l u

chuy n ti n t ho t đ ng tài chính.
L uăchuy n ti n t ho tăđ ng kinh doanh: là t p h p t t c dòng ti n thu chi
có liên quan t i ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p nh ti n thu t bán hàng và
cung c p d ch v , ti n thu t ho t đ ng kinh doanh, ti n chi tr cho ng i cung c p
d ch v doanh thu khác, ti n chi cho ng i lao đ ng, ti n chi n p thu thu nh p doanh
nghi p và ti n chi khác cho ho t đ ng kinh doanh.
T tr ng ti n t ho t
đ ng kinh doanh

=

L u chuy n ti n t ho t đ ng kinh doanh
T ng l u chuy n ti n thu n trong n m

L uăchuy n ti n t ho tăđ ngăđ uăt : là dòng ti n có liên quan đ n vi c mua
ho c bán l i tài s n dài h n và các kho n đ u t khác bao g m: Ti n mua s m tài s n
máy móc thi t b , ti n thu t vi c nh ng bán thanh lý tài s n máy móc, ti n thu đ c
t bán c ph n c a công m t doanh nghi p khác.
T tr ng ti n t ho t đ ng đ u t

=

L u chuy n ti n t ho t đ ng đ u t

T ng l u chuy n ti n thu n trong n m
L uă chuy n ti n t ho tă đ ng tài chính: L u chuy n ti n t ho t đ ng tài
chính th hi n dòng ti n liên quan đ n vi c thay đ i v quy mô, k t c u cho các ho t
đ ng ho c các kho n đ u t c a doanh nghi p và có kh n ng hoàn tr ti n m t cao.
Các dòng ti n t ho t đ ng tài chính bao g m: hóa đ n ho c ti n chi tr cho kho n n ,
ti n chi tr v n góp cho các ch s h u ti n chi tr n thuê tài chính.

L u chuy n ti n t ho t đ ng tài chính
T tr ng ti n t ho t đ ng tài chính =
T ng l u chuy n ti n thu n trong n m
Các h s t tr ng ti n t ho t đ ng kinh doanh, ho t đ ng đ u t , ho t đ ng tài
chính cho bi t trong t ng l u chuy n ti n thu n trong n m chi m bao nhiêu ph n tr m.
C n c vào t s này doanh nghi p có th cân đ i sao cho h p lý và phù h p v i ho t
đ ng kinh doanh c a mình.
1.2.6.4. Phân tích tài chính thông qua các ch tiêu tài chính
a.

H s kh n ng thanh toán
H s kh n ngăthanhătoánăng n h n
H s kh n ng thanh toán ng n h n =

Tài s n ng n h n

N ng n h n
H s kh n ng thanh toán ng n h n th hi n kh n ng doanh nghi p có đ tài
s n ng n h n đ thanh toán các kho n n ng n h n không. N u h s kh n ng thanh
13


toán ng n h n nh h n 1, ch ng t r ng tài s n ng n h n không đ đ đ m b o thanh
toán kho n n ng n h n, trong tr ng h p này n u doanh nghi p cân đ i dòng ti n
không t t s d n đ n m t kh n ng thanh toán. Tuy nhiên, h s kh n ng thanh toán
ng n h n cao c ng không t t vì s

nh h

ng đ n kh n ng sinh l i c a doanh nghi p.

Trong h s kh n ng thanh toán ng n h n bao hàm m t lo i tài s n khó chuy n đ i
thành ti n m t nhanh chóng đó là hàng t n kho, vì v y đ xem xét chính xác h n kh
n ng thanh toán n ng n h n c a doanh nghi p, nhà phân tích s d ng ch tiêu b sung
là kh n ng thanh toán nhanh, c th nh sau:
H s kh n ngăthanhătoánănhanh
Tài s n ng n h n – Hàng t n kho

H s kh n ng thanh toán nhanh =
H s kh n ng thanh toán nhanh là h s đ

N ng n h n
c tính toán d a trên tài s n ng n

h n có th chuy n đ i nhanh chóng thành ti n, có th đ c g i là tài s n có tính thanh
kho n (hàng t n kho, chi phí tr tr c, chi phí ch k t chuy n đ c tr ra đ tính h s
thanh toán nhanh). H s kh n ng thanh toán nhanh th hi n kh n ng doanh nghi p
có th thanh toán nhanh các kho n n ng n h n mà không c n ph i bán hàng t n kho,
n u h s này l n h n ho c b ng 1. Ng c l i, n u h s này nh h n 1 doanh nghi p
không có kh n ng đ thanh toán n đúng h n, doanh nghi p có th ph i bán hàng t n
kho. Ngoài ra, n u t s này nh h n h n so v i h s kh n ng thanh toán ng n h n
thì đi u đó có ngh a là tài s n ng n h n c a doanh nghi p ch y u là hàng t n kho.
H s kh n ngăthanhătoánăt c th i
H s kh n ng thanh toán t c th i =

Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n

N ng n h n
H s kh n ng thanh toán t c th i cho bi t kh n ng thanh toán ngay t c kh c
c a doanh nghi p. Cho bi t m i đ ng n ng n h n mà doanh nghi p đang gi thì
doanh nghi p có bao nhiêu đ ng ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n có th s d ng đ

thanh toán. N u t s này nh h n 1 có ngh a là doanh nghi p không đ ti n m t đ
thanh toán ngay các kho n n ng n h n khi t i h n.
l n nh c a ch tiêu này còn
tùy thu c vào ngành ngh và l nh v c kinh doanh c a doanh nghi p.
b.

Nhóm ch s kh n ng qu n lý tài s n
Ngu n v n c a doanh nghi p đ c s d ng đ đ u t cho: tài s n c đ nh, tài

s n ng n h n. Do đó, các nhà phân tích không ch quan tâm t i vi c đo l ng hi u qu
s d ng t ng h p s ngu n v n mà còn trú tr ng đ n hi u qu s d ng c a t ng b
ph n c u thành ngu n v n c a doanh nghi p. Do đó, nhóm ch tiêu đo l ng kh n ng
qu n lý tài s n c a doanh nghi p là nhóm ch tiêu đ c tr ng cho vi c: s d ng tài
nguyên, ngu n nhân l c c a doanh nghi p, các ch tiêu này đ c s d ng đ tác đ ng
đ n hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p.
14

Thang Long University Library

Vòng quay hàng t n kho
S vòng quay hàng t n kho

Giá v n hàng bán

=

Hàng t n kho bình quân

S vòng quay hàng t n kho là m t tiêu chu n đánh giá doanh nghi p s d ng
hàng t n kho c a mình hi u qu nh th nào. Ph n ánh s vòng quay hàng hoá t n kho
bình quân trong k hay là th i gian hàng hoá n m trong kho tr c khi bán ra. Ch s
này càng cao ch ng t hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p càng t t và ng c l i.
Khi phân tích v vòng quay hàng t n kho nhà phân tích c n xem xét các tác
đ ng c a nhân t ngành và tình hình n n kinh t . Tùy vào t ng ngành khác nhau h s
này có th l n ho c nh v i nh ng ngành s n xu t ho c nh ng ngành mà hàng hóa
ph c v s c kh e thì th i gian l u kho trung bình c a hàng t n kho s l n h n so v i
ngành th

ng m i ho c hàng hóa tiêu dùng. M t khác, khi n n kinh t trong tr ng thái

phát tri n vòng quay hàng t n kho c a các doanh nghi p s có xu h ng t t h n trong
n n kinh t kh ng ho ng. Vòng quay hàng t n kho l n thì th i gian quay vòng nhanh
hay hàng t n kho l u trong kho ng n h n, doanh nghi p thu h i v n t hàng t n kho
nhanh h n (bán hàng nhanh h n), t đó ti t ki m đ c các chi phí liên quan đ n hàng
t n kho nh chi phí c h i, chi phí đ u t , chi phí l u kho... đây là m t đi u t t vì nó
làm t ng kh n ng sinh l i c a doanh nghi p.
Th i gian luân chuy n hàng t n kho
Th i gian luân chuy n hàng t n kho

th

=

360
S vòng quay hàng t n kho

Th i gian luân chuy n hàng t n kho cho bi t trong m t chu k kinh doanh,
ng đ c tính theo n m thì s n ph m s đ c l u trong kho trong bao nhiêu ngày.

S ngày hàng hóa t n t i trong kho càng l n thì kh n ng thu h i v n c a doanh
nghi p ch m và không t t.
Vòng quay kho n ph i thu
Doanh thu thu n

S vòng quay các kho n ph i thu =

S bình quân các kho n ph i thu
Kho n ph i thu là nh ng hoá đ n bán hàng ch a thu ti n v do doanh nghi p
th c hi n chính sách bán ch u, các kho n t m ng ch a thanh toán, kho n tr tr
cho ng i bán, thu giá tr gia t ng đ c kh u tr , ph i thu n i b .

c

Vòng quay kho n ph i thu th p thì th i gian quay vòng kho n ph i thu dài hay
m t đ ng mà doanh nghi p bán ch u s thu h i ch m, d n đ n s v n b khách hàng
chi m d ng l n.

i u này s d n đ n t ng các kho n chi phí qu n lý ph i thu nh chi

phí đòi n , chi phí n x u, chi phí c h i, chi phí chi t kh u. Tuy nhiên, vòng quay
kho n ph i thu trong doanh nghi p ch u nh h ng nhi u b i chính sách bán ch u vì
n u doanh nghi p n i l ng h n chính sách bán ch u nh th i gian bán ch u kéo dài ra,
15


hay tiêu chu n bán ch u th p h n s khi n cho vòng quay kho n ph i thu gi m và th i
gian thu n c ng t ng lên. Do đó, khi phân tích v qu n lý kho n ph i thu c n xem xét
toàn b chính sách bán ch u c a doanh nghi p đ đánh giá m t cách chính xác, hi u
qu nh t.
K thu n bình quân
K thu n bình quân
Ch tiêu này dùng đ đo l

360

=

S vòng quay các kho n ph i thu

ng t c đ luân chuy n nh ng kho n n c n ph i thu

thông qua doanh thu tiêu th bình quân m i ngày. Tùy vào t ng lo i hình doanh
nghi p thì ch s này s cao ho c th p, n u vòng quay các kho n ph i thu t ng t n m
này qua n m khác s làm cho k thu ti n bình quân nh đi u này cho th y kh n ng
y u kém trong vi c qu n lý công n

m t doanh nghi p.

Vòng quay v năl uăđ ng

Vòng quay v n l u đ ng

Doanh thu thu n

=

V n l u đ ng bình quân trong k
Vi c s d ng h p lý ti t ki m v n l u đ ng đ c bi u hi n tr c h t t c đ
luân chuy n v n l u đ ng c a doanh nghi p nhanh hay ch m. V n l u đ ng luân
chuy n càng nhanh thì hi u su t s d ng v n l u đ ng càng cao và ng c l i. Vòng
quay v n đ c th c hi n trong th i k nh t đ nh, th ng tính trong 1 n m. Vòng quay
v n l u đ ng càng l n thì hi u qu s d ng v n l u đ ng c a doanh nghi p càng cao.
Th i gian luân chuy n v năl uăđ ng
Th i gian luân chuy n v n l u đ ng

=

360

S vòng quay v n l u đ ng
Th i gian luân chuy n v n l u đ ng ph n ánh s ngày đ th c hi n vòng quay
v n l u đ ng. Vòng quay v n l u đ ng càng nhanh thì k luân chuy n v n càng đ

c

rút ng n và ch ng t v n l u đ ng càng đ c s d ng có hi u qu . Ch tiêu này càng
nh t c đ thu h i v n l u đ ng c a doanh nghi p s càng cao.
Vòng quay các kho n ph i tr
Vòng quay các kho n ph i tr

=

Doanh thu thu n

S d bình quân các kho n ph i tr
Ch tiêu vòng quay các kho n ph i tr ph n ánh kh n ng chi m d ng v n c a
doanh nghi p đ i v i nhà cung c p. Ch s này càng th p cho th y doanh nghi p
chi m d ng v n nhi u, s t n d ng đ
sinh l i nh ng s nh h
cung c p, ngân hàng.

c đòn b y tài chính gia t ng đ

c kh n ng

ng không t t đ n đ n uy tín c a doanh nghi p đ i v i nhà

16

Thang Long University Library


K tr n bình quân
K tr n bình quân
Ch tiêu này dùng đ đo l

360

=

S vòng quay các kho n ph i tr

ng t c đ luân chuy n nh ng kho n n c n ph i tr

c a doanh nghi p. K tr n bình quân càng cao ph n ánh kh n ng chi m d ng v n
t các doanh nghi p khác, nhà cung c p c a doanh nghi p là t t. Tuy nhiên, n u quá
cao nó s gây nh h ng không t t t i m i quan h gi a doanh nghi p v i nhà cung
c p và doanh nghi p khác.
Th i gian quay vòng c a ti n
xem xét m i quan h gi a s ti n doanh nghi p thu đ c t bán hàng và s
ti n doanh nghi p ph i chi tr hàng ngày, m t trong nh ng ch tiêu quan tr ng mà nhà
phân tích c n xem xét là:
Th i gian quay vòng c a ti n = Chu k kinh doanh - th i gian quay vòng kho n
ph i tr .
Trong đó: Chu k kinh doanh = Th i gian quay vòng hàng t n kho + Th i gian
quay vòng kho n ph i thu.
Th i gian quay vòng c a ti n th hi n m t đ ng mà doanh nghi p chi ra thì
trung bình bao lâu doanh nghi p thu h i đ c.
i v i nhà qu n lý tài chính m c tiêu
là rút ng n th i gian quay vòng ti n. Th i gian quay vòng ti n càng ng n thì kh n ng
sinh l i càng cao. i u này có th lý gi i r ng doanh nghi p thu h i ti n s m h n, ti t
ki m đ c chi phí tài chính, h n n a n u th i gian quay vòng ti n đ c rút ng n do
doanh nghi p bán hàng nhanh h n ho c thu ti n nhanh h n s giúp doanh nghi p ti t
ki m đ c nhi u chi phí ho t đ ng h n và t ng kh n ng sinh l i. Ngoài ra, n u th i
gian quay vòng ti n rút ng n do nh h ng c a th i gian quay vòng kho n ph i tr , do
ng i bán cho n lâu h n (đây là kho n n mà doanh nghi p không ph i tr lãi vay)
c ng làm cho chi phí tài chính gi m và t ng hi u qu s n xu t kinh doanh cho doanh nghi p.
Hi u su t s d ng tài s n ng n h n
Hi u su t s d ng tài s n ng n h n

=

Doanh thu thu n
Tài s n ng n h n bình quân

Hi u su t s d ng tài s n ng n h n th hi n m t đ ng tài s n ng n h n c a
doanh nghi p t o ra bao nhiêu đ ng doanh thu thu n. Hi u su t s d ng tài s n ng n
h n càng cao, kh n ng qu n lý tài s n ng n h n c a doanh nghi p càng t t, tài s n
ng n h n đóng góp vào vi c t o ra doanh thu thu n l n và t ng kh n ng sinh l i c a
doanh nghi p.Vì v y đ làm t ng hi u su t s d ng tài s n ng n h n c n ph i s d ng
hi u qu các kho n m c ti n và các kho n t ng đ ng ti n, các kho n ph i thu ng n
h n, hàng t n kho. Gia t ng đ c s vòng quay c a ti n nhanh h n, gi m b t đ c
17


kho n m c hàng t n kho và đ ng th i c ng gi m b t kho n m c ph i thu khách hàng
b ng vi c h n ch cho khách hàng tr ch m.
Hi u su t s d ng tài s n dài h n
Hi u su t s d ng tài s n dài h n

Doanh thu thu n

=

Tài s n dài h n bình quân

Hi u su t s d ng tài s n dài h n ph n ánh m t đ ng tài s n dài h n t o ra bao
nhiêu đ ng doanh thu thu n. Ch tiêu này cao ch ng t hi u qu qu n lý tài s n dài h n
c a doanh nghi p t t, m c đ u t và khai thác tài s n dài h n h p lý, đi u này làm
t ng hi u qu s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p. Do đó, đ nâng cao ch tiêu

này, đ ng th i v i vi c t ng l ng s n ph m bán ra, doanh nghi p ph i gi m tuy t đ i
nh ng TSDH th a, không c n dùng vào s n xu t, b o đ m t l cân đ i gi TSDH tích
c c và không tích c c, phát huy và khai thác t i đa n ng l c s n xu t hi n có c a
TSDH.
Hi u su t s d ng t ng tài s n
S vòng quay t ng tài s n

Doanh thu thu n

=

Giá tr bình quân t ng tài s n

Ch tiêu này cho bi t trong m t k phân tích các tài s n quay đ

c bao nhiêu

vòng hay 1 đ ng tài s n t o ra đ c bao nhiêu đ ng doanh thu thu n, ch tiêu này càng
cao ch ng t các tài s n v n đ ng nhanh, góp ph n t ng doanh thu và là đi u ki n đ
nâng cao l i nhu n cho doanh nghi p. N u ch tiêu này th p ch ng t các tài s n v n
đ ng ch m, có th hàng t n kho, d dang nhi u, có th tài s n c đ nh ch a ho t đ ng
h t công su t làm cho doanh thu c a doanh nghi p gi m. Tuy nhiên, c n l u ý r ng khi
phân tích ch tiêu này c n xem xét đ c đi m ngành ngh kinh doanh và đ c đi m tài
s n mà doanh nghi p ho t đ ng, đ có k t lu n chính xác và đ a ra bi n pháp h p lý
đ t ng t c đ quay vòng c a tài s n.
c.

Ch tiêu ph n ánh m c đ vay n
T s n trên tài s n
T s n trên tài s n

N ph i tr

=

T ng tài s n

x 100

T s n trên tài s n là t s cho bi t có bao nhiêu ph n tr m tài s n c a doanh
nghi p là t đi vay. Qua đây cho bi t đ c kh n ng t ch tài chính c a doanh nghi p
là t t hay x u, ch tiêu này nh cho th y kh n ng t ch v m t tài chính c a doanh
nghi p t t. Tuy nhiên, c ng hàm ý r ng doanh nghi p ch a s d ng đòn b y tài chính
t t vì ch a bi t cách huy đ ng v n b ng hình th c đi vay. Nh ng n u h s này quá
cao s cho th y doanh nghi p b ph thu c vào ch n r t nhi u, kh n ng t ch v tài
chính không v ng vàng, d g p khó kh n khi ch n đ t xu t thu h i n .
18

Thang Long University Library


T s n trên v n ch s h u
T s n trên v n ch s h u

N ph i tr

=

V n ch s h u

x 100

T s n trên v n ch s h u cho bi t quan h gi a v n huy đ ng b ng đi vay
và v n ch s h u. T s này nh ch ng t doanh nghi p ít ph c thu c vào ch n c a
kho n cho vay, doanh nghi p s ch u kho n r i ro th p. Tuy nhiên, nó c ng có th
ch ng t doanh nghi p ch a bi t cách vay n đ kinh doanh và khai thác l i ích c a
hi u qu ti t ki m thu . Vì chi phí lãi vay s đ

c tr đi đ t o thành l i nhu n tr

c

thu , vì v y s làm gi m kho n chi phí mà doanh nghi p ph i n p cho nhà n c. Còn
đ i v i ngu n v n ch s h u kho n chi phí đó doanh nghi p ph i trích ra t l i nhu n
sau thu đ tr . Ch s này quá cao c ng s không t t vì vi c b ph thu c quá nhi u
vào ch n doanh nghi p s ch u r i ro cao khi ch n thu h i n tr

c h n.

T s kh n ngăthanhătoánălƣiăvay
T s kh n ng thanh toán lãi vay =

L i nhu n tr

c thu và lãi vay

x 100
Chi phí lãi vay
T s kh n ng thanh toán lãi vay cho bi t kh n ng tr kho n lãi c a kho n

vay khi đ n h n c a doanh nghi p. T s này l n h n 1 thì doanh nghi p hoàn toàn có
kh n ng tr lãi vay n u nh h n 1 thì ch ng t doanh nghi p vay quá nhi u so v i kh
n ng ho t đ ng đ cho đ ng v n vay đó sinh l i. Vì v y, d a vào ch tiêu này doanh
nghi p có th bi t đ c tình hình vay n c a doanh nghi p mình đã h p lý ch a đ cân
đ i cho h p lý. N u l n h n 1 doanh nghi p nên vay thêm đ t n d ng đòn b y tài
chính. N u nó nh h n m t doanh nghi p ph i gia t ng kho n v n ch s h u đ làm
gi m kho n n vay bên ngoài.
d.

Ch s kh n ng sinh l i
T su t sinh l i trên doanh thu
T su t sinh l i trên doanh thu

L i nhu n sau thu

=

x 100
Doanh thu thu n
T su t l i nhuân trên doanh thu: ph n ánh trong m t đ ng doanh thu mà doanh
nghi p th c hi n trong k có m y đ ng l i nhu n. T su t này càng cao ch ng t
doanh nghi p làm n càng có lãi. V i m i doanh nghi p luôn mu n nâng cao ch s
này qua các n m b ng cách nâng cao l i nhu n sau thu b ng cách c t gi m chi phí và
nâng cao kho n m c doanh thu thu n b ng cách h n ch t i đa các kho n làm gi m tr
doanh thu c a doanh nghi p.
T su t sinh l i c a tài s n ng n h n
T su t sinh l i c a tài s n ng n h n

19

=

L i nhu n sau thu
Tài s n ng n h n bình quân

x 100


Ch tiêu này cho bi t m i đ n v tài s n ng n h n có trong k đem l i bao nhiêu
đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao hi u qu s d ng TSNH t t, góp ph n
nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh cho doanh nghi p.
T su t sinh l i c a tài s n c đ nhă(TSC )
L i nhu n sau thu
T su t sinh l i c a TSC
=
x 100
Nguyên giá TSC bình quân
Ch tiêu này là s so sánh gi a l i nhu n sau thu c a doanh nghi p v i TSC
s d ng trong k .L i nhu n sau thu là chênh l ch gi a l i nhu n tr

c thu và thu

thu nh p doanh nghi p. Ch tiêu này cho bi t c m t đ n v nguyên giá (ho c giá tr
còn l i)c a TSC tham gia vào quá trình s n xu t kinh doanh thì t o đ c bao nhiêu
đ ng l i nhu n. Ch tiêu này càng l n càng t t, t c là kh n ng sinh l i càng cao, hi u
qu s d ng tài s n c đ nh c a doanh nghi p càng cao và ng

c l i.

T su t sinh l i trên t ng tài s n

T su t sinh l i trên t ng tài s n

L i nhu n sau thu

x 100
T ng giá tr tài s n
Ch tiêu này ph n ánh hi u qu vi c s d ng tài s n trong ho t đ ng kinh doanh
c a doanh nghi p và c ng là m t th

=

c đo đ đánh giá n ng l c qu n lý c a ban lãnh

đ o doanh nghi p, ch s này càng cao cho th y hi u qu qu n lý c a ban lãnh đ o
càng t t.
H s này có ý ngh a là v i 1 đ ng tài s n c a doanh nghi p thì s mang l i bao
nhiêu đ ng l i nhu n. M t doanh nghi p đ u t tài s n ít nh ng thu đ c l i nhu n
cao s là t t h
l i th p. H s
ph i có đ u t
các ngành v n

n so v i doanh nghi p đ u t nhi u vào tài s n mà l i nhu n thu đ c
ROA th ng có s chênh l ch gi a các ngành. Nh ng ngành đòi h i
tài s n l n vào dây chuy n s n xu t, máy móc thi t b , công ngh nh
t i, xây d ng, s n xu t kim lo i… th ng có ROA nh h n so v i các

ngành không c n ph i đ u t nhi u vào tài s n nh ngành d ch v , qu ng cáo, ph n m m…
Có hai xu h ng c n ph i t ng lãi ròng b ng cách ti t ki m chi phí và t ng giá
bán. Vi c t ng giá bán ph i đ c th tr ng ch p nh n, có ngh a là giá bán t ng thì

ch t l ng s n ph m c ng ph i t ng. Mu n t ng vòng quay tài s n c n ph i t ng doanh
thu b ng cách gi m giá bán nh ng gi m giá s làm t su t l i nhu n trên doanh thu
gi m, vì v y ta có th v n t ng giá bán nh ng ch t l ng s n ph m c ng ph i t ng, s
t ng lên này đ c ng i tiêu dùng ch p nh n. Nh v y, đ m b o doanh thu v n t ng
bên c nh đó doanh nghi p t ng c ng ho t đ ng xúc ti n bán hàng nh : áp d ng các
d ch v ch m sóc khách hàng, d ch v b o hành, chi t kh u th

ng m i…

T ăsu tăsinhăl i trênăv năch ăs ăh u
Các nhà đ u t th ng quan tâm đ n ch tiêu hi u qu s d ng v n ch s h u
vì h quan tâm đ n kh n ng thu đ c l i nhu n t đ ng v n mà h b ra đ đ u t ,
20

Thang Long University Library


h n n a ch tiêu này c ng giúp các nhà qu n tr t ng c ng ki m soát và b o toàn v n
góp cho doanh nghi p t ng tr ng b n v ng. Khi phân tích hi u qu s d ng v n ch
s h u các nhà phân tích th ng s d ng ch tiêu ROE, ch tiêu này đ c xác đ nh nh sau:
T su t sinh l i trên v n ch s h u (ROE)

=

L i nhu n ròng
V n ch s h u bình quân

Ch tiêu này cho bi t c 1 đ ng v n ch s h u đ u t thì t o ra đ c bao nhiêu
đ ng l i nhu n sau thu thu nh p doanh nghi p. Ch tiêu này càng cao, càng bi u hi n
xu h

ng tích c c vì s giúp cho các nhà qu n tr có th huy đ ng v n trên th tr

ng

tài chính đ tài tr cho s t ng tr ng c a doanh nghi p, ng c l i ch tiêu này nh thì
hi u qu kinh doanh th p, doanh nghi p s g p khó kh n trong vi c huy đ ng v n, tuy
nhiên s c sinh l i c a v n ch s h u cao không ph i lúc nào c ng thu n l i vì có th
là do nh h

ng c a đòn b y tài chính, khi đó m c đ m o hi m và r i ro cao, vì v y

khi phân tích ph i tùy thu c đ c đi m c a ngành ngh kinh doanh.
1.2.6.5. Phân tích Dupont
Phân tích Dupont là k thu t phân tích b ng cách chia t su t sinh l i trên t ng
tài s n (ROA) thành nh ng b ph n có liên quan t i nhau đ đánh giá tác đ ng c a
t ng b ph n lên k t qu cu i cùng. Mô hình này th ng đ c s d ng b i các nhà
qu n lý trong n i b doanh nghi p đ có cái nhìn c th và ra quy t đ nh xem nên c i
thi n tình hình tài chính c a doanh nghi p b ng cách nào. M c đích c a mô hình phân
tích Dupont là ph c v cho vi c s d ng v n ch s h u sao cho hi u qu sinh l i là
nhi u nh t.
B n ch t c a mô hình là tách m t t s t ng h p ph n ánh m c sinh l i c a
doanh nghi p nh : thu nh p trên tài s n ROA thành tích s c a chu i các t s có m i
quan h nhân qu v i nhau. i u đó cho phép phân tích nh h ng c a các t s đó
v i các t s t ng h p. Nh v y, s d ng ph ng pháp này chúng ta có th nh n bi t
đ

c các nguyên nhân d n đ n các hi n t

ng t t, x u trong ho t đ ng c a doanh

nghi p. H th ng này nêu b t ý ngh a c a vi c th hi n T su t sinh l i trên t ng tài
s n (ROA) thông qua biên l i nhu n và doanh thu tài s n. Các c u ph n c b n c a h
th ng đ

c trình bày nh sau

ROA

=

L i nhu n sau thu

x

Doanh thu thu n

Doanh thu thu n
Tài s n bình quân
ROA = T su t sinh l i trên doanh thu x S vòng quay tài s n
T mô hình chi ti t trên có th th y đ c các nhân t nh h ng đ n kh n ng
sinh l i c a tài s n nh sau:
Th nh t là s vòng quay c a t ng tài s n bình quân càng cao ch ng t s c s n
xu t c a các tài s n càng nhanh, đó là nhân t t ng s c sinh l i c a tài s n, c th h n
s vòng quay c a t ng tài s n bình quân l i b nh h ng b i hai nhân t là t ng doanh
21


thu thu n và t ng tài s n bình quân. N u doanh thu thu n l n và t ng tài s n bình quân
nh thì s vòng quay l n. Tuy nhiên trong th c t hai ch tiêu này th

ng có m i quan

h cùng chi u, khi t ng tài s n bình quân t ng thì doanh thu thu n c ng t ng ví d nh
khi doanh nghi p n i l ng h n chính sách tín d ng th

ng m i, d n đ n kho n ph i

thu khách hàng t ng, hàng t n kho t ng và doanh thu thu n c ng t ng lên… Trên c s
đó, n u doanh nghi p mu n t ng vòng quay c a t ng tài s n bình quân thì c n phân
tích các nhân t liên quan, phát hi n nh ng m t tích c c và tiêu c c c a t ng nhân t
đ có bi n pháp nâng cao s vòng quay c a tài s n thích h p.
Th hai là, t su t sinh l i trên doanh thu càng cao thì s c sinh l i c a tài s n
càng t ng. Tuy nhiên có th th y r ng s c sinh l i c a doanh thu nh h ng b i hai
nhân t là doanh thu và chi phí, n u doanh thu cao và chi phí th p thì t su t sinh l i
trên doanh thu t ng và ng c l i. Tuy nhiên, trong th c t khi doanh nghi p t ng
doanh thu thì kéo theo m c chi phí c ng t ng lên nh chi phí giá v n, chi phí qu n lý,
chi phí bán hàng … Chính vì v y, đ có th t ng đ c t su t sinh l i trên doanh thu,
doanh nghi p c n nghiên c u nh ng nhân t c u thành lên t ng chi phí đ có các bi n
pháp đi u ch nh phù h p, đ ng th i có các bi n pháp đ y nhanh t c đ bán hàng, t ng
doanh thu và gi m các kho n gi m tr doanh thu.
phân tích các nhân t nh h ng đ n t su t sinh l i trên v n ch s h u,
các nhà phân tích s d ng mô hình Dupont d
L i nhu n sau thu
V n ch s h u

=

i đây.

L i nhu n sau thu
T ng tài s n

X

T ng tài s n
V n ch s h u

Hay, ROE = ROA x òn b y tài chính
Vì v y, mô hình Dupont có th ti p t c đ

c tri n khai chi ti t thành:

Hay, ROE = T su t doanh l i x S vòng quay tài s n x (T ng tài s n/V n CSH)
Kh n ng sinh l i

Hi u qu s d ng tài s n

C u trúc v n c a DN

Trên c s nh n bi t ba nhân t trên, doanh nghi p có th áp d ng m t s bi n
pháp làm t ng ROE nh sau:
- Tác đ ng t i c c u tài chính c a doanh nghi p thông qua đi u ch nh t l n
vay và t l v n ch s h u cho phù h p v i n ng l c ho t đ ng.
- T ng hi u su t s d ng tài s n. Nâng cao s vòng quay c a tài s n, thông qua
vi c v a t ng quy mô v doanh thu thu n, v a s d ng ti t ki m và h p lý v c c u
c a t ng tài s n.
22

Thang Long University Library

- T ng doanh thu, gi m chi phí, nâng cao ch t l ng c a s n ph m. T đó t ng
l i nhu n c a doanh nghi p.
Nh v y, qua khai tri n ch tiêu ROE chúng ta có th th y ch tiêu này đ c c u
thành b i ba y u t chính là l i nhu n ròng biên, vòng quay tài s n và đòn b y tài
chính có ngh a là đ t ng hi u qu s n xu t kinh doanh (t c là gia t ng ROE) doanh
nghi p có 3 s l a ch n c b n là t ng m t trong ba y u t trên. Th nh t, doanh
nghi p có th gia t ng kh n ng c nh tranh nh m nâng cao doanh thu và đ ng th i ti t
gi m chi phí nh m gia t ng l i nhu n ròng biên. Th hai, doanh nghi p có th nâng
cao hi u qu kinh doanh b ng cách s d ng t t h n các tài s n s n có c a mình nh m
nâng cao vòng quay tài s n. Hay nói m t cách d hi u h n là doanh nghi p c n t o ra
nhi u doanh thu h n t nh ng tài s n s n có. M t ví d đ n gi n và khá thú v có th
minh ch ng cho đi u này là gi s b n có m t c a hàng m t ph nh bán đ n sáng,
bu i tr a b n bán c m bình dân cho dân v n phòng và bu i t i b n bán cà phê. Nh
v y v i cùng m t tài s n là c a hàng b n đã gia t ng đ c doanh thu nh bi t bán
nh ng th c n thi t vào th i gian thích h p. Th ba, doanh nghi p có th nâng cao
hi u qu kinh doanh b ng cách nâng cao đòn b y tài chính hay nói cách khác là vay n
thêm v n đ đ u t . N u m c l i nhu n trên t ng tài s n c a doanh nghi p cao h n
m c lãi su t cho vay thì vi c vay ti n đ đ u t c a doanh nghi p là hi u qu .
1.2.6.6. Phân tích Swot
Swot là m t công c h u ích cho vi c n m b t và ra quy t đ nh trong m i tình
hu ng đ i v i b t c t ch c kinh doanh nào. Bao g m b n n i dung c b n: đi m
m nh, đi m y u, c h i, thách th c.
i m m nh: chính là l i th mà doanh nghi p có đ c thông qua: s n ph m,
uy tín, con ng i… ây là nh ng đ c đi m n i tr i, đ c đáo mà b n thân doanh nghi p
đang n m gi , n i b t h n khi so sánh v i đ i th c nh tranh. Có th thông qua giá c ,
s n ph m, tài chính, ngu n v n, ngu n nhân l c đây là nh ng y u t bên trong mà
doanh nghi p có th ki m soát đ c. Nh ng đi m m nh này doanh nghi p c n đ u t
và phát huy vì đi m m nh này giúp doanh nghi p thu hút đ c khách hàng, chi m

đ c th ph n cao h n so v i các đ i th . Ví d nh doanh nghi p tìm ki m đ c nhà
cung c p ch t l ng, giá th p thì doanh nghi p có kh n ng c nh tranh v giá khi đ a
ra giá bán th p h n đ i th c nh tranh mà v n có l i nhu n cao.
i m y u: là nh ng v n đ còn t n t i bên trong doanh nghi p chúng gây tr
ng i cho ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. Có th nói nó chính là nh ng v n đ
doanh nghi p ch a th c hi n t t. Tuy nhiên, đây v n là y u t bên trong doanh nghi p
có th kh c ph c đ nâng cao đ c n ng l c c nh tranh c a mình. Ví d quy mô
ngu n v n c a doanh nghi p còn th p, doanh nghi p khó m r ng kinh doanh c a
mình c ng nh ch m ch p trong nh ng quy t đ nh đòi h i l ng v n đ u t cao.
23


C ăh i: là y u t bên ngoài tác đ ng t i tình hình tài chính c a doanh nghi p
nh : s phát tri n c a khoa h c công ngh , nhu c u dân c ngày càng t ng, dân s
ngày càng t ng giúp cho vi c tìm ki m ngu n lao đ ng tr lên d dàng. Ví d nh nhà
n

c có chính sách đ u t phát tri n cho ngành cung c p d ch v thi t b y t thông

qua chính sách thu s kích thích khách hàng tiêu dùng s n ph m nhi u h n, t đó
doanh nghi p c ng s bán đ c nhi u hàng h n.
Thách th c: là nh ng s thay đ i t hoàn c nh, môi tr ng bên ngoài có th
t o ra nguy c đ i v i doanh nghi p nh là: th hi u c a khách hàng, s xu t hi n đ i
th c nh tranh m i, hàng rào th ng m i qu c t …mà doanh nghi p có b n l nh, chi n
l c t t s v t lên đ c và thành công. Ví d nh doanh nghi p xu t kh u m t hàng
sang n c ngoài s mang l i m c doanh thu cao h n, m r ng đ c ph m vi kinh
doanh, nh ng tiêu chu n c a các n c ngoài cao đòi h i doanh nghi p ph i đáp ng
đ

c đ các yêu c u thì m i đ

c tham gia th tr

ng.

T vi c phân tích đ c nh ng đi m m nh, đi m y u, c h i và thách th c
thông qua mô hình Swot s giúp nhà qu n tr n m b t đ c doanh nghi p mình đang
m nh đi m gì, y u nh ng đi m gì đ t đó t n d ng đ c c h i và v t qua
nh ng thách th c b ng cách đ a ra đ c chi n l c phù h p cho s phát tri n doanh
nghi p. B ng cách k t h p các đi m m nh v i c h i đ phát tri n đ c s n ph m, th
ph n. K t h p các đi m m nh v i đi m y u giúp phát huy t i đa nh ng đi m m nh và
h n ch , xóa b nh ng đi m y u, t n d ng k t h p đi m m nh đ v t qua nh ng
thách th c.
1.2.7. Các nhân t nh h ng đ n tình hình tài chính c a doanh nghi p
1.2.7.1. Các nhân t khách quan
Môi tr ng ngành: bao g m áp l c c nh tranh t đ i th , áp l c t phía khách
hàng, nhà cung ng… Các đ i th c nh tranh: là nh ng cá nhân, t ch c cùng cung
c p m t lo i hàng hóa, d ch v th a mãn mong mu n, nhu c u c a ng i tiêu dùng.
Trong th i k công nghi p hóa, hi n đ i hóa m c l ng đ c t ng cao, ch t l ng
cu c s ng c a con ng i đ c c i thi n thì nhu c u v n u ng, ngh ng i l i càng cao,
nh t là nhu c u đ c ch m sóc s c kh e l i càng đ c trú tr ng. Vi c nhu c u t ng
cao v ngành ch m sóc s c kh e s làm xu t hi n thêm nhi u doanh nghi p cung c p
d ch v này, s l ng doanh nghi p cùng ngành t ng lên s làm gi m th ph n c a các
doanh nghi p hi n t i và gây ra áp l c c nh tranh cho nh ng doanh nghi p còn non tr
áp l c c nh tranh l i càng l n. Tr c nh ng doanh nghi p l n có kinh nghi m, n u
không nâng cao đ

c s c c nh tranh c a mình, doanh nghi p s d dàng b lo i kh i

ngành. Không ch có nh ng đ i th hi n t i, mà còn nh ng đ i th trong ti m n, đòi

h i doanh nghi p ph i bi t đi m m nh, đi m y u c a mình, đ có nh ng chi n l c
c nh tranh h p lý.
24

Thang Long University Library


Áp l c t nhà cung ng: ngu n tài nguyên d n khan hi m, các nguyên li u thay
th khó tìm, các nhà cung ng s gây áp l c cho doanh nghi p v giá c , th i gian và
ph ng th c thanh toán… nh t là đ i v i nh ng doanh nghi p nh p kh u hàng hóa t
n

c ngoài. Khi hàng hóa khan hi m, doanh nghi p s l y lý do gi y t xu t kh u khó

kh n đ giao hàng ch m, ho c t ng giá b t th
đ c vì bi n đ ng m i vùng là khác nhau.

ng mà doanh nghi p khó ki m soát

Áp l c t phía khách hàng: trong th tr ng c nh tranh hoàn h o, doanh nghi p
ph i ch u m t s c ép l n t phía khách hàng, nhu c u c a khách hàng r t đa d ng,
kh u v m i ng i khác nhau, ph i làm sao cùng th ng nh t đ
s n ph m, thì đó là m t đi u khó kh n cho doanh nghi p.

c s thích đó v m t

Môi tr ng chính tr pháp lu t: chính tr n đ nh là m t đi u ki n t t đ doanh
nghi p đ u t và phát tri n n đ nh, kinh t chính tr b t n s làm doanh nghi p thu
h p đ u t và quy mô. Tình hình chính tr n

c ta đ

c coi là khá n đ nh, vì v y c

h i phát tri n cho m i doanh nghi p là r t cao. Lu t đ u t c a n c ta trong nh ng
n m g n đây c ng đ c đi u ch nh phù h p, m i th t c gi y t c ng đ c gi i quy t
nhanh g n h n, rút ng n th i gian ch đ i cho các doanh nghi p. Tuy nhiên, h th ng
lu t v n ch a ch t ch và n đinh, v n còn s a đ i r t nhi u, vì v y doanh nghi p c n
n m rõ lu t đ không x y ra tranh ch p.
1.2.7.2. Các nhân t ch quan
Tình hình tài chính: b t k doanh nghi p nào mu n ho t đ ng s n xu t kinh
doanh có hi u qu c ng c n ph i qu n lý t t tình hình tài chính đ đ a ra quy t đ nh
tài chính h p lý.

ti n hành s n xu t kinh doanh, doanh nghi p ph i x lý đ

c các

quan h tài chính thông qua ph ng th c gi i quy t v n đ sau: th nh t, nên đ u t
dài h n vào đâu và bao nhiêu cho phù h p v i lo i hình s n xu t kinh doanh mà doanh
nghi p l a chon, th hai: ngu n đ u t doanh nghi p có th khai thác là ngu n nào,
th ba: v n đ qu n lý ho t đ ng tài chính hàng ngày c a doanh nghi p s đ c qu n
lý nh th nào. S nh h ng t i v n đ v n dài h n và v n l u đ ng c a doanh
nghi p, n u doanh nghi p không ch đ ng cho ngu n v n c a mình.
K t lu n: thông qua các ch tiêu phân tích có th đánh giá t ng đ i đ y đ và
chính xác tình hình kinh doanh c a doanh nghi p m t cách hoàn ch nh. Có th coi
doanh nghiêp là m t h th ng mà vi c v n hành đòi h i ph i ti n hành hàng lo t các
gi i pháp kinh t - k thu t và t ch c.
ph i đ t ra nh ng m c tiêu rõ ràng.

t n t i và phát tri n m i doanh nghi p đ u
có m t m c l i nhu n cao, n đ nh doanh

nghi p c n có k thu t phân tích t t đ có m t chi n l

c phát tri n đúng đ n đ có

đ c m c l i nhu n cao, t o v th v ng ch c trên th tr
th c nh tr

ng và v

25

t qua đ

c các đ i