Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đào tạo bậc Trung cấp chuyên nghiệp tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

NGUYỄN LONG AN DI

MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐÀO TẠO BẬC TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP TẠI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ THỦ ĐỨC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGHỆ AN, NĂM 2013


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

NGUYỄN LONG AN DI

MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐÀO TẠO BẬC TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP TẠI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ THỦ ĐỨC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Chuyên ngành:

QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số:

60.14.05

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS Ngô Sỹ Tùng

NGHỆ AN, NĂM 2013



1

LỜI CẢM ƠN
Hoàn thành luận văn này, với tình cảm chân thành nhất, tác giả
xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến:
Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học, Quý Thầy (Cô) giáo Trường
Đại học Vinh cùng Ban Giám hiệu, Phòng Tổ chức cán bộ Trường Đại
học Sài Gòn đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn và tạo mọi điều kiện thuận
lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Ngô
Sỹ Tùng đã tận tâm giúp đỡ, bồi dưỡng kiến thức, năng lực tư duy,
phương pháp nghiên cứu và trực tiếp hướng dẫn tác giả hoàn thành luận
văn này.
Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Lãnh đạo
Phòng Quản lý Đào tạo Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức và các
đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác giả được tham gia học
tập và nghiên cứu.
Sau cùng tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến những người thân
trong gia đình về sự động viên và giúp đỡ to lớn nhất đã dành cho tác giả
trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Mặc dù đã cố gắng hết sức trong quá trình thực hiện, song luận văn
không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Kính mong nhận được sự chỉ

dẫn cũng như ý kiến đóng góp của quý Thầy (Cô) giáo và các bạn đồng
nghiệp để luận văn được hoàn thiện và đề tài có giá trị thực tiễn cao hơn.
Kính chúc Quý Thầy Cô, anh chi sức khỏe và thành công.
Nghệ An, tháng 8 năm 2013
Tác giả


2

Nguyễn Long An Di


3

MỤC LỤC
MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO
BẬC TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG
NGHỆ THỦ ĐỨC.............................................................................................1
MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO
BẬC TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG
NGHỆ THỦ ĐỨC.............................................................................................2
LỜI CẢM ƠN...............................................................1
MỤC LỤC...................................................................3
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.............................................7
DANH MỤC BẢNG BIỂU...............................................7
MỞ ĐẦU..................................................................10
Lý do chọn đề tài.............................................................................................................................10
Mục đích nghiên cứu.......................................................................................................................11
Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................................................11
Giả thuyết khoa học........................................................................................................................12

Nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................................................................12
Phương pháp nghiên cứu................................................................................................................12
Đóng góp của luận văn....................................................................................................................13
Cấu trúc của luận văn......................................................................................................................13

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI.......................14
.1.1 Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề......................................................................14
.1.1.1 Các nghiên cứu ở nước ngoài................................................................................................14
.1.1.2 Các nghiên cứu trong nước...................................................................................................15

.1.2 Các khái niệm cơ bản của đề tài..........................................................................16
.1.2.1 Chất lượng.............................................................................................................................16
.1.2.2 Chất lượng đào tạo................................................................................................................18
.1.2.3 Quản lý..................................................................................................................................19


4

.1.2.4 Quản lý nâng cao CLĐT..........................................................................................................20
.1.2.5 Giải pháp...............................................................................................................................21
.1.2.6 Giải pháp quản lý nâng cao CLĐT...........................................................................................21

.1.3 Một số vấn đề quản lý nâng cao CLĐT ở các cơ sở giáo dục có đào tạo TCCN
.....................................................................................................................................22
.1.3.1 Sự cần thiết phải nâng cao CLĐT bậc TCCN............................................................................22
.1.3.2 Mục tiêu, nội dung, phương pháp quản lý nâng cao CLĐT....................................................24
.1.3.3.1 Mục tiêu quản lý nâng cao CLĐT.........................................................................................24
.1.3.3.2 Nội dung quản lý nâng cao CLĐT........................................................................................25
.1.3.3.3 Phương pháp quản lý nâng cao CLĐT.................................................................................26

.1.4 Các yếu tố quản lý ảnh hưởng đến việc nâng cao CLĐT ở các cơ sở giáo dục có
đào tạo TCCN.............................................................................................................29
.1.4.1 Nhóm các yếu tố bên ngoài...................................................................................................29
.1.4.1.1 Các yếu tố về chủ trương, chính sách của Nhà nước..........................................................29
.1.4.1.2 Môi trường bên ngoài.........................................................................................................30
.1.4.1.3 Tình hình phát triển kinh tế xã hội......................................................................................30
.1.4.1.4 Văn hóa...............................................................................................................................30
.1.4.2 Nhóm các yếu tố bên trong...................................................................................................32
.1.4.2.1 Các yếu tố về điều kiện đảm bảo CLĐT...............................................................................32
.1.4.2.2 Nhóm các yếu tố về quá trình đào tạo................................................................................34

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1.................................................37
Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO BẬC TCCN TẠI TRƯỜNG CAO
ĐẲNG CÔNG NGHỆ THỦ ĐỨC.....................................38
.1.5 Khái quát về trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức..........................................38
.2.1.1 Lịch sử hình thành và quá trình phát triển của Trường..........................................................38
.2.1.2 Cơ cấu tổ chức và nhân sự của Trường..................................................................................39
.2.1.2.1 Cơ cấu tổ chức....................................................................................................................39
.2.1.2.2 Cơ cấu nhân sự:..................................................................................................................40
.2.1.3 Quy mô, ngành nghề và các trình độ đào tạo........................................................................41

.1.6 Thực trạng CLĐT bậc TCCN tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.........43


5

.2.2.1 Thực trạng chất lượng HS đầu vào.........................................................................................43
.2.2.2 Thực trạng kết quả rèn luyện đạo đức của HS TCCN..............................................................46
.2.2.3 Thực trạng kết quả học tập của HS bậc TCCN........................................................................47

.2.2.4 Thực trạng chất lượng HS tốt nghiệp.....................................................................................48

.1.7 Thực trạng công tác quản lý nâng cao CLĐT bậc TCCN tại Trường Cao đẳng
Công nghệ Thủ Đức...................................................................................................51
.2.3.1 Thực trạng công tác xây dựng và phát triển đội ngũ CB-GV...................................................51
.2.3.2 Thực trạng cơ sở vật chất của Trường...................................................................................58
.2.3.3 Thực trạng tình hình tài chính của Trường.............................................................................59
.2.3.4 Thực trạng các mối quan hệ hợp tác trong và ngoài nước.....................................................60
.2.3.5 Thực trạng công tác quản lý nội dung, chương trình đào tạo................................................61
.2.3.6 Thực trạng công tác đổi mới PPDH........................................................................................64
.2.3.7 Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập........................................................66
.2.3.8 Thực trạng hệ thống quản lý chất lượng Nhà trường đang áp dụng.....................................67

.1.8 Đánh giá chung thực trạng CLĐT và công tác quản lý nâng cao CLĐT bậc
TCCN tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.....................................................69
.2.4.1 Về chất lượng HS đầu vào......................................................................................................69
.2.4.2 Về kết quả học tập - rèn luyện đạo đức của HS bậc TCCN......................................................70
.2.4.3 Về chất lượng HS tốt nghiệp bậc TCCN..................................................................................70
.2.4.4 Về công tác xây dựng và phát triển đội ngũ:..........................................................................71
.2.4.5 Về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn lực tài chính.........................................................71
.2.4.6 Về các mối quan hệ hợp tác...................................................................................................72
.2.4.7 Về nội dung, chương trình đào tạo........................................................................................72
.2.4.8 Về công tác đổi mới PPDH.....................................................................................................73
.2.4.9 Về công tác điểm tra, đánh giá kết quả học tập.....................................................................73
.2.4.10 Về hệ thống quản lý chất lượng Nhà trường đang áp dụng.................................................74

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2.................................................74
Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO BẬC TCCN TẠI TRƯỜNG CAO
ĐẲNG CÔNG NGHỆ THỦ ĐỨC.....................................76

.1.9 Các nguyên tắc đề xuất giải pháp........................................................................76


6

.3.1.1 Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu........................................................................................76
.3.1.2 Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện......................................................................................76
.3.1.3 Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả........................................................................................76
.3.1.4 Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi...........................................................................................76

.1.10 Một số giải pháp quản lý nâng cao CLĐT bậc TCCN tại Trường Cao đẳng
Công nghệ Thủ Đức...................................................................................................77
.3.2.1 Nâng cao hiệu quả công tác tuyển sinh, đảm bảo chất lượng đầu vào..................................77
.3.2.2 Xây dựng, phát triển đội ngũ CB-GV-NV đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và chuẩn hóa về
trình độ chuyên môn.......................................................................................................................80
.3.2.3 Đổi mới nội dung chương trình và phương pháp dạy học.....................................................85
.3.2.4 Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá và tăng cường tự kiểm định chất lượng đào tạo..........91
.3.2.5 Tăng cường đầu tư CSVC, trang thiết bị phục vụ đào tạo......................................................97
.3.2.6 Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học trong đội ngũ CB-GV...........................................100
.3.2.7 Áp dụng mô hình học kỳ doanh nghiệp để nâng cao CLĐT nguồn nhân lực........................103
.3.2.8 Đổi mới nâng cao hiệu quả công tác quản lý.......................................................................107

.1.11 Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các giải pháp đã đề xuất.....................110
.3.3.1 Mục đích khảo sát................................................................................................................110
.3.3.2 Đối tượng khảo sát..............................................................................................................110
.3.3.3 Nội dung khảo sát................................................................................................................110
.3.3.4 Phương pháp khảo sát.........................................................................................................111
.3.3.5 Kết quả khảo sát..................................................................................................................111

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3...............................................114

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................115
A.Kết luận.............................................................115
B.Kiến nghị............................................................117
TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................122
PHỤ LỤC NGHIÊN CỨU............................................127


7

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Stt

Chữ viết tắt

Đọc là

1

BGH

Ban Giám hiệu

2

CBQL

Cán bộ quản lý

3

CB-GV-NV

Cán bộ – Giáo viên – Nhân viên

4

CNH-HĐH

Công nghiệp hóa – hiện đại hóa

5

CSĐT

Cơ sở đào tạo

6

CSVC

Cơ sở vật chất

7

CLĐT

Chất lượng đào tạo

8

CTĐT

Chương trình đào tạo

9

GDCN

Giáo dục chuyên nghiệp

10

GD-ĐT

Giáo dục đào tạo

11

GV

Giáo viên

12

HKDN

Học kỳ doanh nghiệp

13

HS

Học sinh

14

KT-ĐG

Kiểm tra, đánh giá

15

KT-XH

Kinh tế – xã hội

16

NCKH

Nghiên cứu khoa học

17

PPDH

Phương pháp dạy học

18

QLCL

Quản lý chất lượng

19

QLĐT

Quản lý đào tạo

20

TCCN

Trung cấp chuyên nghiệp

21

THCS

Trung học cơ sở

22

THPT

Trung học phổ thông

23

UBND

Ủy ban nhân dân

DANH MỤC BẢNG BIỂU


8

Bảng 2.1.2-1: Cơ cấu tổ chức Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức...........40
Bảng 2.1.2-2: Cơ cấu nhân sự Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức..........41
Bảng 2.1.3-3: Quy mô, ngành nghề và các trình độ đào tạo của Trường Cao
đẳng Công nghệ Thủ Đức................................................................................43
Bảng 2.2.1-4: Kết quả tuyển sinh bậc TCCN của Trường Cao đẳng Công nghệ
Thủ Đức...........................................................................................................44
Bảng 2.2.1-5: Chất lượng HS đầu vào bậc TCCN của Trường Cao đẳng Công
nghệ Thủ Đức theo từng đối tượng tuyển sinh................................................45
Bảng 2.2.1-6: Kết quả đánh giá của CB-GV về chất lượng HS đầu vào bậc
TCCN của Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.........................................46
Bảng 2.2.2-7: Kết quả rèn luyện đạo đức của HS bậc TCCN Trường Cao đẳng
Công nghệ Thủ Đức........................................................................................46
Bảng 2.2.3-8: Số liệu thống kê kết quả học tập của HS bậc TCCN Trường
Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức........................................................................47
Bảng 2.2.4-9: Đánh giá xếp loại tốt nghiệp HS bậc TCCN của Trường Cao
đẳng Công nghệ Thủ Đức................................................................................49
Bảng 2.2.4-10: Kết quả đánh giá của doanh nghiệp về chất lượng HS tốt
nghiệp bậc TCCN tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức........................50
Bảng 2.3.1-11: Số lượng và cơ cấu đội ngũ GV Trường Cao đẳng Công nghệ
Thủ Đức...........................................................................................................52

Bảng 2.3.1-12: Kết quả tự đánh giá của đội ngũ GV Trường Cao đẳng Công
nghệ Thủ Đức..................................................................................................53
Bảng 2.3.1-13: Số lượng và cơ cấu đội ngũ CBQL Trường Cao đẳng Công
nghệ Thủ Đức..................................................................................................56


9

Bảng 2.3.1-14: Kết quả đánh giá của GV về đội ngũ CBQL Trường Cao đẳng
Công nghệ Thủ Đức........................................................................................58
Bảng 2.3.5-15: Kết quả đánh giá CTĐT bậc TCCN của Trường Cao đẳng
Công nghệ Thủ Đức........................................................................................62
Bảng 2.3.6-16: Kết quả khảo sát thực trạng PPDH của CB-GV Trường Cao
đẳng Công nghệ Thủ Đức................................................................................65
Bảng 2.3.7-17: Kết quả đánh giá thực trạng công tác KT-ĐG kết quả học tập
tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức......................................................67
Bảng 2.3.8-18: Kết quả khảo sát thực trạng hệ thống quản lý chất lượng theo
tiêu chuẩn ISO 9001:2008 của Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.........69
Bảng 3.3.5-19: Kết quả khảo sát mức độ cần thiết và khả thi của các giải pháp
quản lý nâng cao CLĐT bậc TCCN tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức
.......................................................................................................................112


10

MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
1.1 Lý do về mặt lý luận
Nhiệm vụ của sự nghiệp GD-ĐT là “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân
lực và bồi dưỡng nhân tài”. Giáo dục phổ thông đóng vai trò quan trọng trong

việc nâng cao dân trí, là nền tảng văn hóa của dân tộc. GDCN đóng vai trò
quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực, là nền tảng quan trọng của lực
lượng lao động nước nhà, nhất là khi cả nước đang thực hiện CNH-HĐH, đòi
hỏi người lao động phải qua đào tạo. Chính vì thế hệ thống GDCN cần phải
được đầu tư xây dựng đúng mức.
Ở một số nước có nền giáo dục tiên tiến như Thụy Điển, Phần Lan, …
tỉ lệ GDCN chiếm tỉ trọng 2/3 trong tổng số HS tốt nghiệp phổ thông bên
cạnh 1/3 vào đại học. Tuy nhiên, theo số liệu thống kê (tháng 01/2010) của Sở
GD-ĐT Thành phố Hồ Chí Minh với trên 60.000 HS lớp 12 và trên 75.000
HS lớp 9, số HS chuyên nghiệp thuộc các trường trên địa bàn hiện nay chỉ
mới thu hút gần 30.000 HS; trong đó trên 50% là HS ở các tỉnh thành khác.
Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020 ban hành kèm theo quyết
định 711/QĐ-TTg ngày 13 tháng 06 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ đã
xác định: “Đến năm 2020, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp có đủ khả năng
tiếp nhận 30% số HS tốt nghiệp THCS, tỉ lệ lao động đã qua đào tạo nghề
nghiệp và đại học đạt khoảng 70%, tỉ lệ sinh viên tất cả các hệ đào tạo trên
một vạn dân vào khoảng 350 – 400”.
Song, sự bùng nổ và phát triển GDCN cũng có thể dẫn đến những bất
cập về CLĐT. Nhiều nguyên nhân được khảo sát như: hạn chế về chất lượng
HS đầu vào, về nội dung, CTĐT, năng lực đội ngũ GV, công tác tổ chức quản
lý giáo dục, v.v… Trong các nguyên nhân được chỉ ra, công tác quản lý giáo
dục được xem là vấn đề cấp thiết nhất.


11

1.2 Lý do về mặt thực tiễn
Từ năm 2002 đến nay trong quá trình thực hiện nhiệm vụ đào tạo bậc
TCCN cung cấp nguồn nhân lực cho TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận
Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức đã đạt được những thành tích đáng kể.

Tuy nhiên, nhìn từ góc độ quản lý, trong xu thế phát triển giáo dục hiện nay
vẫn còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu, khảo sát như tư duy, các quy trình
quản lý, năng lực và các thành tố khác liên quan đến quá trình quản lý v.v…
Trước đòi hỏi bức thiết trong việc đổi mới công tác quản lý giáo dục
nhằm tạo bước nhảy về CLĐT giáo dục nghề nghiệp nói chung và đào tạo bậc
TCCN nói riêng. Mặt khác để đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực phục
vụ cho sự nghiệp CNH-HĐH đất nước, tôi thiết nghĩ đối với Trường Cao
đẳng Công nghệ Thủ Đức, bên cạnh những đề tài nghiên cứu các giải pháp
quản lý nâng cao CLĐT bậc Cao đẳng thì việc đề xuất các giải pháp quản lý
nhằm nâng cao CLĐT bậc TCCN cũng cần được quan tâm, nghiên cứu.
Từ những lý do nêu trên, chúng tôi chọn đề tài: “Một số giải pháp
quản lý nâng cao chất lượng đào tạo bậc TCCN tại Trường Cao đẳng Công
nghệ Thủ Đức” để nghiên cứu.
Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất các giải pháp quản
lý nâng cao CLĐT bậc TCCN tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.
Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Vấn đề quản lý CLĐT bậc TCCN tại Trường Cao đẳng Công nghệ
Thủ Đức.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Một số giải pháp quản lý nâng cao CLĐT bậc TCCN tại Trường Cao
đẳng Công nghệ Thủ Đức.


12

Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất được các giải pháp quản lý có cơ sở khoa học, có tính khả
thi và được áp dụng đồng bộ thì có thể nâng cao CLĐT bậc TCCN tại trường

Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.
Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu hệ thống mang tính lý luận về những vấn đề cơ bản
có liên quan đến đề tài.
- Nghiên cứu thực trạng CLĐT bậc TCCN tại Trường Cao đẳng
Công nghệ Thủ Đức.
- Nghiên cứu thực trạng công tác quản lý nâng cao CLĐT bậc
TCCN ở Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức
- Đề xuất một số giải pháp quản lý nâng cao CLĐT bậc TCCN tại
Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.
Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây
dựng cơ sở lý luận của đề tài. Thuộc nhóm này có các phương pháp sau đây:
- Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu.
- Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây
dựng cơ sở thực tiễn của đề tài. Thuộc nhóm này có các phương pháp sau:
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục.
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động.
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia.
- Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.


13

6.3. Phương pháp thống kê toán học
Phương pháp này sử dụng để xử lý các số liệu và kết quả nghiên cứu.

Đóng góp của luận văn
7.1. Về mặt lý luận
Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về quản lý CLĐT bậc TCCN tại các
cơ sở giáo dục có đào tạo bậc TCCN nói chung và của Trường Cao đẳng
Công nghệ Thủ Đức nói riêng.
7.2. Về mặt thực tiễn
Khảo sát thực trạng công tác quản lý CLĐT bậc TCCN tại Trường Cao
đẳng Công nghệ Thủ Đức, từ đó đề xuất các giải pháp quản lý có cơ sở khoa
học và có tính khả thi để nâng cao CLĐT bậc TCCN của Nhà trường.
Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục
nghiên cứu và danh mục bảng biểu luận văn được bố trí trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của đề tài.
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý nâng cao chất lượng đào tạo
bậc TCCN tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.
Chương 3: Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đào tạo bậc
TCCN tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.


14

Chương 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
.1.1 Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề
.1.1.1 Các nghiên cứu ở nước ngoài
Hơn một thế kỷ qua, tại Mỹ, Nhật và một số nước tiên tiến khác, các
chiến lược QLCL đã được hình thành, phát triển, hoàn thiện và trở thành một
hệ thống lý thuyết quản lý tiên tiến về cả mặt lý thuyết lẫn thực tế.
Ra đời cùng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất (thế kỷ XVIII),
các phương pháp QLCL đã từng bước hoàn thiện để phát triển thành một

khoa học và đang được ứng dụng rộng rãi trong khắp các lĩnh vực về quản lý
kinh tế, quản lý hành chánh – xã hội và quản lý giáo dục.
Trong các công trình, đề tài nghiên cứu khoa học QLCL ở lĩnh vực
GD-ĐT tại nước ngoài. Riêng ở lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp có thể kể đến
tổ chức Lao động quốc tế đã đưa ra hệ thống các tiêu chí kiểm định ILO-500
nhằm kiểm định các điều kiện đảm bảo chất lượng của các CSĐT nghề.
Tổ chức SEAMEO-VOCTECH cũng đưa ra khuyến cáo về QLCL các
cơ sở giáo dục kỹ thuật và dạy nghề theo QLCL tổng thể và đã tổ chức tập
huấn cho các nước trong khu vực. Năm 2002 SEAMEO-VOCTECH đã tổ
chức tập huấn tại TP. Hồ Chí Minh cho một số số CBQL giáo dục Việt Nam
về QLCL các cơ sở đào tạo theo QLCL tổng thể.
Tổ chức SDC (cơ quan hợp tác phát triển Thụy Sỹ) thông qua Tổng cục
dạy nghề thực hiện dự án “Tăng cường năng lực cho các Trung tâm dạy nghề
Việt Nam ở một số tỉnh/thành phố trọng điểm”. Dự án tập trung vào bốn lĩnh
vực chính: xây dựng chương trình đào tạo nghề theo module, đầu tư nâng cấp


15

trang thiết bị dạy nghề, bồi dưỡng tay nghề chuyên môn và kỹ năng giảng dạy
của giáo viên, và cuối cùng là phát triển tổ chức.
.1.1.2 Các nghiên cứu trong nước
Cho đến nay, ở nước ta có khá nhiều tài liệu, đề tài và hội thảo khoa
học nghiên cứu các vấn đề về thực trạng và giải pháp quản lý để nâng cao
CLĐT giáo dục chuyên nghiệp, cụ thể như:
Hội thảo khoa học: “Đổi mới và phát triển giáo dục chuyên nghiệp TP.
Hồ Chí Minh” do Sở GD-ĐT TP. Hồ Chí Minh tổ chức vào tháng 01 năm
2010. Hội thảo có 61 bài tham luận trong đó có 04 bài tham luận có liên quan
đến các giải pháp nâng cao CLĐT bậc TCCN.
Đề tài luận văn thạc sĩ: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý

đào tạo ở các trường trung cấp chuyên nghiệp ngoài công lập trên địa bàn
thành phố Hồ Chí Minh”, năm 2010 của tác giả Bùi Quốc Hoàng.
Đề tài luận văn thạc sĩ: “Một số giải pháp nâng cao CLĐT ở Trường
Trung cấp nghề Kỹ thuật Công nghệ Hùng Vương, Thành phố Hồ Chí Minh”,
năm 2012 của tác giả Đỗ Như Hảo.
Đề tài luận văn thạc sĩ: “Một số giải pháp quản lý nâng cao CLĐT ở
Trường Trung cấp chuyên nghiệp Kỹ thuật Công nghệ Sara Nghệ An”, năm
2012 của tác giả Nguyễn Xuân Ân.
Ngoài ra còn nhiều tài liệu khác đề cập đến vấn đề CLĐT và nâng cao
CLĐT như: “Đánh giá chất lượng giáo dục chuyên nghiệp: cơ sở lý luận và
thực tiễn”, năm 2005 của PGS.TS Nguyễn Đức Trí; “Đánh giá chất lượng
giáo dục THCN”, năm 2005 của GS.TSKH Nguyễn Minh Đường; “Chất
lượng giáo dục THCN – Khái niệm, nội dung, tiêu chí và phương pháp đo
lường”, năm 2005 của PGS.TS Nguyễn Viết Sự; “Tiêu chuẩn trong giáo dục


16

chuyên nghiệp”, năm 2005 của TS Hoàng Ngọc Vinh; “Một số vấn đề lý luận
và thực tiễn về nâng cao chất lượng GDCN và Cao đẳng ở Việt Nam”, năm
2008 của PGS.TS Nguyễn Đức Trí;v.v…
Qua tìm hiểu các bài tham luận, các đề tài luận văn và các tài liệu, tác
giả nhận thấy mỗi đề tài hoặc tài liệu đã đi sâu giải quyết một số khía cạnh và
đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao CLĐT nói chung và CLĐT
bậc TCCN nói riêng ở những phạm vi nhất định. Tuy nhiên, vấn đề nâng cao
CLĐT bậc TCCN vẫn đang đứng trước những thách thức to lớn và cấp bách
cần được tháo gỡ để không những phát triển về quy mô mà còn phát triển về
CLĐT đáp ứng nhu cầu xã hội.
Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp quản lý nâng cao
chất lượng đào tạo bậc TCCN tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức”

có vai trò và ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc nâng cao CLĐT bậc TCCN
của Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, góp phần nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp phát triển KT-XH của TP. Hồ Chí
Minh nói riêng và của cả nước nói chung.
.1.2 Các khái niệm cơ bản của đề tài
.1.2.1 Chất lượng
Có nhiều quan niệm khác nhau về chất lượng. Bên cạnh sự thay đổi về
thời gian thì với những cách tiếp cận khác nhau cũng dẫn đến những khái
niệm khác nhau. Như vậy, chất lượng được xem là đích tới luôn thay đổi và
có tính lịch sử cụ thể. Một số khái niệm tiêu biểu về chất lượng như sau:
Theo Từ điển Tiếng Việt [50]: “Chất lượng là cái tạo nên phẩm chất,
giá trị của một con người, một sự vật, sự việc”.


17

Theo Từ điển Tiếng Việt thông dụng [51]: “Chất lượng là cái làm nên
phẩm chất, giá trị của sự vật hoặc là cái tạo nên bản chất của sự vật, làm cho
sự vật này khác với sự vật kia”.
Theo tiêu chuẩn Pháp – NFX 50-109 [36]: “Chất lượng là tiềm năng
của một sản phẩm hay dịch vụ nhằm thỏa mãn nhu cầu người sử dụng”.
Theo Oxford Pocket Dictionary [36]: “Chất lượng là mức hoàn thiện,
là đặc trưng so sánh hay đặc trưng tuyệt đối, dấu hiệu đặc thù, các dữ kiện,
các thông số cơ bản”.
Theo ISO 9000-2000 [36]: “Chất lượng là mức độ đáp ứng các yêu cầu
của một tập hợp các đặc tính vốn có”.
Theo Harvey và Green [35] chất lượng được hiểu theo hai khía cạnh:
“Chất lượng tuyệt đối” và “Chất lượng tương đối”.
+ Chất lượng tuyệt đối: là sự xuất chúng, tuyệt vời, ưu tú, xuất sắc, sự
hoàn hảo, sự phù hợp, thích hợp, sự thể hiện giá trị, sự biến đổi về chất. Đó là

cái mà hầu hết chúng ta muốn có nhưng chỉ một số ít có thể có được.
+ Chất lượng tương đối: được dùng để chỉ một số thuộc tính mà người
ta gán cho sản phẩm. Theo quan niệm này thì một vật, một sản phẩm hoặc
dịch vụ được xem là có chất lượng khi nó đáp ứng được các mong muốn do
người sản xuất định ra và các yêu cầu mà người sử dụng đòi hỏi. Chất lượng
tương đối được hiểu theo hai khía cạnh sau:
Thứ nhất, chất lượng là đạt được mục tiêu (phù hợp với tiêu chuẩn) do
người sản xuất đề ra, ở khía cạnh này được xem là “Chất lượng bên trong”.
Thứ hai, chất lượng được xem là thỏa mãn tốt nhất những đòi hỏi của
người sử dụng, ở khía cạnh này được xem là “Chất lượng bên ngoài”.


18

Như vậy, chất lượng là một khái niệm trừu tượng, phức tạp và là khái
niệm đa chiều, nhưng chung nhất đó là khái niệm phản ánh bản chất của sự
vật và dùng để so sánh sự vật này với sự vật khác. Nói cách khác, chất lượng
là mức độ đáp ứng của sản phẩm so với mục tiêu đề ra.
.1.2.2 Chất lượng đào tạo
Các định nghĩa chất lượng nói chung và CLĐT nói riêng luôn được
thay đổi theo thời gian. Hiện nay, có nhiều quan điểm khác nhau về CLĐT:
Theo tác giả Lê Đức Phúc [40]: “Chất lượng giáo dục là chất lượng
thực hiện các mục tiêu giáo dục”
Theo tác giả Lê Đức Ngọc và Lâm Quang Thiệp [46]: “CLĐT được
đánh giá qua mức độ đạt được mục tiêu đào tạo đã đề ra đối với một CTĐT”.
Theo tác giả Trần Khánh Đức [33]: “CLĐT là kết quả của quá trình
đào tạo được phản ánh ở các đặc trưng về phẩm chất, giá trị nhân cách và giá
trị sức lao động hay năng lực hành nghề của người tốt nghiệp tương ứng với
mục tiêu, chương trình đào tạo theo các ngành nghề cụ thể”.
Xét dưới góc độ hệ thống các trường chuyên nghiệp thì CLĐT được

hiểu là đầu ra của hệ thống GDCN. Đầu ra của bậc TCCN được quy định
trong Luật giáo dục 2005 [42] như sau: “TCCN nhằm đào tạo người lao động
có kiến thức, kỹ năng thực hành cơ bản của một nghề, có khả năng làm việc
độc lập và có tính sáng tạo, ứng dụng công nghệ vào công việc”.
Xét dưới góc độ một cơ sở GDCN thì CLĐT là sự đáp ứng mục tiêu do
nhà trường đặt ra, đảm bảo các yêu cầu về mục tiêu giáo dục TCCN của Luật
giáo dục, phù hợp với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp phát
triển KT-XH của địa phương và cả nước.


19

Tóm lại, mặc dù có nhiều định nghĩa và cách hiểu khác nhau về CLĐT
nhưng có thể khái quát lại như sau: CLĐT là sự phù hợp với mục tiêu đề ra
qua sự đánh giá của người học, người dạy, người quản lý và người sử dụng
sản phẩm của quá trình đào tạo.
.1.2.3 Quản lý
Do tính chất đa dạng, phức tạp của đối tượng quản lý cũng như ở từng
giai đoạn lịch sử, xã hội cụ thể có nhiều quan niệm và cách hiểu khác nhau về
quản lý. Trong đề tài luận văn, tác giả xin chọn lọc và giới thiệu một số định
nghĩa như sau:
Theo khoa học quản lý của F.W Taylor: “Quản lý là nghệ thuật, biết rõ
chính xác cái gì cần phải làm và làm cái đó như thế nào bằng phương pháp tốt
nhất, rẻ nhất”.
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang [41]: “Quản lý là quá trình tác động
của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm điều khiển, hướng dẫn các
quá trình xã hội, hành vi hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích,
đúng với ý chí của nhà quản lý và phù hợp với quy luật khách quan để khái
quát và làm rõ được quy trình quản lý”.
Theo tác giả Nguyễn Văn Lê và Tạ Văn Doanh [38]: “Quản lý là một

hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt
được các mục đích của tổ chức. Mục tiêu của quản lý là hình thành một môi
trường mà trong đó con người có thể đạt được các mục đích của nhóm với
thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất”.
Quản lý có các chức năng là lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo thực hiện và
kiểm tra đánh giá. Các chức năng này đồng thời cũng là quy trình của quản lý.
Mọi công việc quản lý đều phải bắt đầu từ việc xây dựng kế hoạch tiếp đến là
việc tổ chức, bố trí nhân sự và chuẩn bị các nguồn lực khác để thực hiện kế


20

hoạch sau đó là chỉ đạo triển khai công việc và thường xuyên kiểm tra đánh
giá các bước, các khâu trong quá trình thực hiện để kịp thời uốn nắn, điều
chỉnh tiến độ, nhân sự và các nguồn lực khác nếu cần. Khi kết thúc công việc
cần đánh giá kết quả tổng thể để từ đó rút kết các kinh nghiệm trong quản lý.
Tuy tiếp cận ở những góc độ khác nhau, song về cơ bản khái niệm
quản lý có những dấu hiệu chung như sau:
- Là loạt động có định hướng, có mục đích để thực hiện các chức năng
quản lý nhằm đạt được mục đích đề ra của tổ chức.
- Điều phối hoạt động của các cá nhân trong tổ chức nhằm hướng tới
mục đích chung.
Về cơ bản có thể định nghĩa: Quản lý là sự tác động và điều chỉnh có
tổ chức, có hướng đích bằng một hệ thống các biện pháp, phương pháp và
các công cụ của chủ thể quản lý tới các đối tượng quản lý nhằm đạt được
mục tiêu đề ra.
.1.2.4 Quản lý nâng cao CLĐT
Trong quản lý nâng cao CLĐT cần chú ý đến việc cung cấp kiến thức
chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp cũng như rèn luyện về phẩm chất đạo đức
cho người học để đạt được mục tiêu đào tạo đã đề ra.

Sản phẩm của quá trình đào tạo được xem là chất lượng cao khi nó đáp
ứng tốt mục tiêu đào tạo mà xã hội đã đặt ra với mỗi ngành học. Hiện nay đất
nước ta đang trong giai đoạn phát triển rất nhanh về KT-XH, do đó CLĐT ở
giai đoạn trước có thể không còn không còn phù hợp ở giai đoạn sau. Vì vậy,
CLĐT phải không ngừng được nâng cao nhằm thu được kết quả cao nhất.
Nâng cao CLĐT là cải tiến liên tục ở tất cả các khâu của quá trình đào
tạo liên quan đến đội ngũ CB-GV-NV cũng như HS của Trường. Nói cách


21

khác, nâng cao CLĐT chính là cải tiến hệ thống tổ hợp các biện pháp để đạt
được mục tiêu đào tạo đã đề ra đối với một CTĐT.
Tóm lại, quản lý nâng cao CLĐT là sự tác động và điều chỉnh bằng
một hệ thống các biện pháp, phương pháp và công cụ của chủ thể quản lý đến
tất cả các khâu của hệ thống, nhằm nâng cao năng lực của người được đào
tạo sau khi hoàn thành CTĐT. Những năng lực đó gồm: khối lượng, nội
dung, trình độ kiến thức được đào tạo và kỹ năng thực hành, năng lực nhận
thức, năng lực tư duy cùng những phẩm chất nhân văn khác.
.1.2.5 Giải pháp
Theo từ điển Tiếng Việt [50]: “Giải pháp là phương pháp giải quyết
một vấn đề”.
Theo tác giả Nguyễn Văn Đạm [31]: “Giải pháp là toàn bộ những ý
nghĩ có hệ thống cùng với những quyết định và hành động theo sau, dẫn tới
sự khắc phục một khó khăn”.
Như vậy, nói đến giải pháp là nói đến phương pháp giải quyết một vấn
đề cụ thể nào đó, là cách thức tác động nhằm thay đổi, chuyển biến một hệ
thống, một quá trình, một trạng thái nhất định nhằm đạt được mục đích hoạt
động. Giải pháp càng thích hợp, càng tối ưu thì những vấn đề đặt ra càng
được giải quyết nhanh chóng. Tuy nhiên để có một giải pháp tốt thì phải xuất

phát trên cơ sở lý luận và thực tiễn tin cậy.
.1.2.6 Giải pháp quản lý nâng cao CLĐT
Trong mọi hoạt động quản lý, dù ở bất kỳ lĩnh vực nào cũng cần phải
có một cách làm phù hợp với nội dung, kế hoạch đã đề ra. Cách thức tác động
sẽ có ảnh hưởng đến chất lượng, nội dung cũng như hiệu quả tiến hành công


22

việc. Do đó, để thực hiện công việc một cách hiệu quả, nhanh chóng cần phải
có những giải pháp thích hợp.
Về phương diện quản lý, giải pháp được chủ thể quản lý đề ra có tính
chất bắt buộc đối với đối tượng quản lý, đồng thời giải pháp đề ra phải được
chủ động thi hành. Do đó, việc đề xuất các giải pháp quản lý thực chất là đưa
ra các cách thức tổ chức, điều khiển có hiệu quả hoạt động của một hệ thống
nào đó. Tuy nhiên, các cách thức tổ chức, điều khiển này phải dựa trên bản
chất, chức năng và yêu cầu của hoạt động quản lý.
Trong lĩnh vực GD-ĐT, giải pháp quản lý nâng cao CLĐT là cách thức
tác động một cách có hệ thống, có định hướng và chủ đích đến sự phát triển
“tâm lực, trí lực và thể lực” của người học nhằm làm cho họ có được những
phẩm chất và năng lực theo mục tiêu đào tạo đã đề ra đối với một CTĐT.
Vậy, giải pháp quản lý nâng cao CLĐT là cách thức tổ chức, điều
khiển toàn bộ quá trình hoạt động hướng vào việc tạo ra những biến đổi về
chất của người học trong quá trình đào tạo được thể hiện ở phẩm chất, giá trị
nhân cách và giá trị sức lao động hay năng lực hành nghề (kỹ năng, kỹ xảo
nghề nghiệp) nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra đối với một CTĐT.
.1.3 Một số vấn đề quản lý nâng cao CLĐT ở các cơ sở giáo dục có
đào tạo TCCN
.1.3.1 Sự cần thiết phải nâng cao CLĐT bậc TCCN
Trước xu thế toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế, xây dựng nền kinh

tế tri thức và công cuộc CNH-HĐH đòi hỏi phải có nguồn nhân lực chất
lượng cao đảm bảo cho sự phát triển bền vững của đất nước. Nhiệm vụ của
GD-ĐT chính là cung cấp nguồn nhân lực đó. Để thực hiện nhiệm vụ này,
GD-ĐT nói chung, giáo dục đại học và GDCN nói riêng, không những cần
phải mở rộng về quy mô mà còn phải không ngừng nâng cao CLĐT.