Ảnh hưởng của quá trình cải thiện môi trường đầu tư tới FDI giai đoạn 1988 - 2008

MC LC
DANH MC CC T VIT TT
MC LC........................................................................................................1
DANH MC CC T VIT TT................................................................6
DANH MC BNG BIU.............................................................................7
PHN M U..............................................................................................1
CHNG I: Lí LUN CHUNG V U T TRC TIP NC
NGOI V MễI TRNG U T TRC TIP NC NGOI
(FDI).................................................................................................................3
1.1. Khỏi nim, vai trũ ca u t trc tip nc ngoi i vi Vit
Nam...............................................................................................................3
1.1.1. Khỏi nim...................................................................................................3
1.1.1.1. Khỏi nim u t nc ngoi..................................................3
1.1.1.2. Khỏi niờm u t trc tip nc ngoi...................................3
1.1.2. Cỏc hỡnh thc FDI......................................................................................4
1.1.2.1. Doanh nghip liờn doanh:.......................................................4
1.1.2.2. Doanh nghip 100% vn nc ngoi......................................5
1.1.2.3. Hỡnh thc hp tỏc kinh doanh trờn c s hp ng hp tỏc
kinh doanh...........................................................................................5
1.1.2.4. u t theo hp ng BOT.....................................................6
1.1.2.5. u t thụng qua mụ hỡnh cụng ty m v con.........................7
1.1.2.6. Hỡnh thc cụng ty c phn......................................................7
1.1.2.7. Hỡnh thc chi nhỏnh cụng ty nc ngoi................................8
1.1.2.8. Hỡnh thc cụng ty hp danh....................................................8
1.1.2.9. Hỡnh thc cụng ty mua li v sỏp nhp (M&A).......................9
1.1.3. Vai trũ ca u t trc tip nc ngoi i vi nn kinh t Vit Nam
(nc nhn u t).............................................................................................10
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
1.1.3.1. Tỏc ng tớch cc ca FDI....................................................10
1.1.3.2. Nhng nh hng tiờu cc ca FDI......................................13
1.2. Mụi trng u t trc tip nc ngoi..........................................16

1.2.1. Khỏi nim u t v mụi trng u t...................................................16
1.2.2. Phõn loi mụi trng u t trc tip nc ngoi....................................17
1.3. nh hng ca mụi trng u t n kh nng thu hỳt FDI.....22
1.3.1. Mụi trng u t ca nc ch nh.......................................................22
1.3.1.1.Tỡnh hỡnh chớnh tr..................................................................22
1.3.1.2. Mụi trng lut phỏp............................................................22
1.3.1.3. V trớ a lý v iu kin t nhiờn..........................................23
1.3.1..4. Trỡnh phỏt trin kinh t....................................................23
1.3.1.5. c im mụi trng vn húa xó hi.................................24
1.3.2. Mụi trng nc ch u t.................................................................24
1.3.2.1. Thay i chớnh sỏch kinh t v mụ.........................................24
1.3.2.2. Cỏc hot ng thỳc y u t ra nc ngoi......................25
1.3.2.3. Tim lc kinh t, khoa hc cụng ngh v cỏc chớnh sỏch xó hi
...........................................................................................................26
1.3.3. Mụi trng u t quc t........................................................................26
1.3.3.1.Xu hng i thoi gia cỏc nc.........................................26
1.3.3.2. Liờn kt khu vc....................................................................26
1.3.3.3. Tng trng nhanh ca cỏc TNCs........................................26
1.3.3.4. Tc ton cu hoỏ..............................................................27
CHNG II: THC TRNG QU TRèNH CI THIN MễI
TRNG U T TRC TIP NC NGOI TI VIT NAM......28
2.1. Quỏ trỡnh ci thin mụi trng u t trc tip nc ngoi ti Vit
Nam.............................................................................................................28
2.1.1. Trc khi Vit Nam gia nhp WTO.........................................................28
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
2.1.1.1. Cơ chế, chính sách................................................................28
2.1.1.2. Vị trí địa lý và cơ sở hạ tầng.................................................29
2.1.1.3. Nguồn nhân lực.....................................................................30
2.1.1.4. Yếu tố kinh tế.........................................................................31
2.1.2. Sau khi Việt Nam gia nhập WTO.............................................................32

2.1.2.1. Cơ chế chính sách.................................................................32
2.1.2.2. Cơ sở hạ tầng........................................................................36
2.1.2.3. Nguồn nhân lực.....................................................................38
2.1.2.4. Yếu tố kinh tế.........................................................................39
2.1.3. Tổng quan về môi trường kinh doanh 2008 tại Việt Nam........................41
2.1.3.1. Cảm nhận về môi trường kinh doanh hiện tại.......................41
2.1.3.2. Kỳ vọng về môi trường kinh doanh tương lai........................41
2.1.3.3. Cảm nhận về từng chỉ số riêng biệt của môi trường kinh
doanh.................................................................................................42
2.1.3.4. Những tiến bộ đáng kể trong cải thiện môi trường kinh doanh.
...........................................................................................................44
2.2. Ảnh hưởng của quá trình cải thiện môi trường đầu tư tới FDI giai
đoạn 1988 – 2008........................................................................................45
2.2.1. Tình hình thu hút FDI đăng ký từ 1988 - 2008........................................45
2.2.1.1. Cấp phép đầu tư từ 1988 – 2008...........................................45
2.2.1.2. Tình hình tăng vốn đầu tư.....................................................49
2.2.1.3. Cơ cấu vốn FDI giai đoạn 1988 – 2008................................50
2.2.1.4. Tình hình phát triển các KCN, KCX, KCNC, KKT (gọi chung
là khu công nghiệp)............................................................................60
2.2.2. Tình hình triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh của các dự án FDI..62
2.2.2.1. Vốn giải ngân FDI giai đoạn 1988 -2008.............................62
Sinh viªn: §Æng Thóy Hµ Líp: Kinh tÕ ®Çu t 47A
2.2.2.2. Trin khai hot ng sn xut kinh doanh ca cỏc d ỏn FDI.
...........................................................................................................63
2.2.2.3. Rỳt giy phộp u t, gii th trc thi hn.......................65
2.2.3. Tỏc ng ca u t trc tip nc ngoi i vi nn kinh t.................65
2.2.3.1. Mt tớch cc..........................................................................65
2.2.3.2. Mt hn ch..........................................................................70
2.3. ỏnh giỏ mụi trng u t ti Vit Nam.......................................71
2.3.1. Trc khi gia nhp WTO.........................................................................71

2.3.1.1. Thnh tu ó t c..........................................................71
2.3.1.2. Hn ch cũn tn ti...............................................................74
2.3.2. Sau khi Vit Nam gia nhp WTO.............................................................75
2.3.2.1. Nhng thun li sau khi Vit Nam gia nhp WTO................75
2.3.2.2. Nhng hn ch v thỏch thc sau khi gia nhp WTO............77
CHNG III: MT S GII PHP NHM TNG CNG TNH
HP DN CA MễI TRNG U T TRC TIP NC NGOI
TI VIT NAM............................................................................................84
3.1. nh hng thu hỳt vn u t trc tip nc ngoi v ci thin
mụi trng u t.....................................................................................84
3.1.1. D bỏo v tỡnh hỡnh FDI ti Vit Nam 2 nm 2009-2010........................84
3.1.1.1. ỏnh giỏ kh nng thc hin mc tiờu 2006-2010:..............84
3.1.1.2. Mt s thỏch thc t ra i vi FDI ti Vit Nam t cuc
khng hong ti chớnh ton cu:........................................................84
3.1.1.3. D bỏo FDI 2 nm 2009-2010..............................................85
3.1.2. nh hng ci thin mụi trng u t..................................................86
3.2. Nhng gii phỏp ci thin mụi trng u t trc tip nc ngoi
nhm thu hỳt v nõng cao hiu qu s dng ngun vn FDI...............87
3.2.1. Nhúm gii phỏp v lut phỏp, chớnh sỏch.................................................87
3.2.2. Nhúm gii phỏp v qui hoch...................................................................87
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
3.2.3. Nhóm giải pháp về cải thiện cơ sở hạ tầng..............................................88
3.2.4. Nhóm giải pháp về nguồn nhân lực..........................................................89
3.2.5. Nhóm giải pháp về giải phóng mặt bằng..................................................89
3.2.6. Nhóm giải pháp về phân cấp, cải cách hành chính...................................90
3.2.7. Nhóm giải pháp về xúc tiến đầu tư...........................................................90
3.2.8. Một số giải pháp khác..............................................................................91
KẾT LUẬN....................................................................................................93
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................95
Sinh viªn: §Æng Thóy Hµ Líp: Kinh tÕ ®Çu t 47A

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
- FDI: Đầu tư trực tiếp nước ngoài (Foreign Direct Investment)
- ĐTNN: Đầu tư nước ngoài
- IMF: Quĩ tiền tệ Quốc tế (International Monetary Fund).
- TM: Thương mại
- UNCTAD: Hội nghị của Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển(United
Nations Conference on Trade and Development)
- WTO: Tổ chức thương mại thế giới (World Trade Organization)
- OECD: Tổ chức hợp tác và phát triển
- BTO: Xây dựng vận hành chuyển giao
- Cty: Công ty
- M&A : Hình thức công ty mua lại và sáp nhập
- XNK: Xuất nhập khẩu
- ĐPT: Đang phát triển
- TNCs: Các công ty xuyên quốc gia
- WB: Ngân hàng thế giới
Sinh viªn: §Æng Thóy Hµ Líp: Kinh tÕ ®Çu t 47A
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Biểu 1.1. Môi trường đầu tư – nước tiếp nhận đầu tư...............................18
Biểu 1.2: Minh họa môi trường đầu tư trực tiếp tại nước tiếp nhận đầu tư
.........................................................................................................................20
Biểu 2.1. Đánh giá về môi trường kinh doanh theo năm...........................42
Bảng 2.1. Đánh giá về môi trường kinh doanh theo năm..........................42
Biểu 2.2. Đánh giá các yếu tố trong môi trường kinh doanh 2007............43
Bảng 2.2. Đánh giá các yếu tố trong môi trường kinh doanh 2007...........43
Bảng 2.3: Đầu tư trực tiếp nước ngoài phân theo giai đoạn 1998-2008 . .45
Biểu 2.3. Dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài phân theo giai đoạn
1988-2008........................................................................................................46
Biểu 2.4. Vốn đăng kí phân theo giai đoạn 1988-2008...............................46
Biểu 2.5. Qui mô vốn đăng kí bình quân (triệu USD)................................48

Bảng 2.4. Qui mô vốn bình quân các dự án FDI giai đoạn 1988-2008 ....48
Bảng 2.5. Đầu tư trực tiếp nước ngoài theo ngành 1988 – 2008...............50
Bảng 2.6. Đầu tư trực tiếp nước ngoài phân theo ngành CN và xây dựng
1988-2008 (tính tới 25/1/2009 - chỉ tính các dự án còn hiệu lực)...............50
Biểu 2.6. Dự án FDI phân theo ngành CN và xây dựng............................50
Biểu 2.7. Tổng vốn đầu tư FDI ngành CN và xây dựng.............................51
Biểu 2.8. Vốn điều lệ FDI ngành CN và xây dựng......................................51
Bảng 2.7. Đầu tư trực tiếp nước ngoài phân theo ngành dịch vụ
1988-2008........................................................................................................53
Biểu 2.9. Tổng số dự án FDI ngành dịch vụ 1988-2008.............................54
Biểu 2.10. Tổng vốn đầu tư dự án FDI vào ngành dịch vụ 1988-2008......54
Biểu 2.11. Vốn điều lệ các dự án FDI ngành dịch vụ 1988-2008...............54
Bảng 2.8. FDI ngành nông – lâm nghiệp 1988-2008 (USD).......................55
Sinh viªn: §Æng Thóy Hµ Líp: Kinh tÕ ®Çu t 47A
Biểu 2.12. Dự án FDI phân theo ngành nông lâm nghiệp 1988-2008.......56
Biểu 2.13. Tổng vốn FDI ngành nông lâm nghiệp 1988-2008....................56
Bảng 2.9 : Vốn FDI thực hiện qua các giai đoạn từ 1988 – 2008 .............62
Sinh viªn: §Æng Thóy Hµ Líp: Kinh tÕ ®Çu t 47A
Khóa luận tốt nghiệp
PHN M U
u t trc tip nc ngoi vo Vit Nam ó cú mt quỏ trỡnh hn 20 nm vi
nhng kinh nghim rt phong phỳ nhiu thi kỡ. Trong mụi trng kinh doanh mi,
vi khụng ớt khú khn nhng nhiu doanh nghip ó tr c ti Vit Nam, vt qua
th thỏch v thnh cụng.
Khi chớnh sỏch i mi bt u c ỏp dng, vi nhng chớnh sỏch mi v u
t nc ngoi khụng ngng c ci thin ca Chớnh ph, Vit Nam c cỏc nh
u t nc ngoi ỏnh giỏ cao v tớnh n nh v an ton. Nhng yu t ny ang
thc s quan trng i vi nhng khon u t ln v di hn.
Khụng phi ngu nhiờn m thi gian gn õy, s chỳ ý ca doanh nghip quc t
tng cao i vi Vit Nam. Vi mc tng trng GDP rt cao trong khu vc, cựng

vi cỏc n nh v chớnh tr xó hi thỡ rừ rng õy l nhng iu kin thun li cho
u t trc tip nc ngoi vo Vit Nam.
Trong giai on phỏt trin, hin nay ang din ra cuc cnh tranh gay gt gia cỏc
quc gia nhm thu hỳt u t trc tip nc ngoi, gia cỏc doanh nghip trong nc
vi nhau v vi doanh nghip nc ngoi. Trong cuc cnh tranh ny, mụi trng
u t m Nh nc to ra l yu t tiờn quyt. Chớnh ph Vit Nam ó lm tt c
mụi trng u t Vit Nam ngy cng hon thin, thụng thoỏng, minh bch hn
v cnh tranh hn. Tuy nhiờn, Vit Nam hin cũn gp nhiu khú khn, thỏch thc liờn
quan n h tng kinh t cũn nhiu yu kộm, chi phớ sn xut gia tng trong bi cnh
giỏ c gia tng cha cú du hiu suy gim; khan him lao ng cú tay ngh v cỏn b
cú trỡnh qun lý tiờn tin, t chc v cỏn b cỏc a phng cũn nhiu bt cp,
th tc hnh chớnh cũn nhiu phc tp, gõy phiờn h, nhng nhiu nh u t v
doanh nghip.
Trc nhng khú khn cũn tn ti thỡ Chớnh Ph ó cú nhng bin phỏp gỡ ci
thin mụi trng u t. T ú em quyt nh la chn nghiờn cỳu ti:
Quỏ trỡnh ci thin mụi trng u t trc tip nc ngoi ti Vit Nam
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
1
Khóa luận tốt nghiệp
ti gm ba chng:
Chng I: Lý lun chung v u t trc tip nc ngoi v mụi trng u t
trc tip nc ngoi.
Chng II: Thc trng quỏ trỡnh ci thin mụi trng u t trc tip nc ngoi
ti Vit Nam
Chng III: Mt s gii phỏp nhm ci thin mụi trng u t trc tip nc
ngoi ti Vit Nam.
Thụng qua ti ny em mong mun cú th gúp mt phn nh nhng kin thc
ca mỡnh cho cụng cuc i mi v phỏt trin ca nn kinh t nc nh.
Em xin chõn thnh cm n Ths. Nguyn Th i Liờn ó hng dn giỳp em hon
thnh ti ny.

Vi vn hiu bit v kinh nghim cũn hn hp, em mong nhn c nhng ỏnh
giỏ, nhn xột, v cho ý kin ca cỏc thy cụ nhm hon thin ti nghiờn cu ny.
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
2
Khóa luận tốt nghiệp
CHNG I: Lí LUN CHUNG V U T TRC TIP NC
NGOI V MễI TRNG U T TRC TIP NC NGOI
(FDI)
1.1. Khỏi nim, vai trũ ca u t trc tip nc ngoi i vi Vit Nam
1.1.1. Khỏi nim
1.1.1.1. Khỏi nim u t nc ngoi.
u t nc ngoi (TNN) cú bn cht nh u t núi chung, ú l s tỡm kim
li ớch t vic s dng cỏc ngun lc thc hin mt hot ng. Tuy nhiờn, TNN
nhn mnh vo a im thc hin hot ng ny- l quc gia khỏc vi quc gia
ca nh u t. Nh vy, cú th hiu TNN l s di chuyn cỏc ngun lc t nc
ny sang nc khỏc tin hnh nhng hot ng u t nhm tỡm kim li ớch hu
hỡnh hoc vụ hỡnh. Tuy nhiờn khụng phi tt c cỏc ngun lc cn thit cho mt hot
ng u t u c di chuyn t nc ny sang nc khỏc m nh u t nc
ngoi luụn s dng mt s ngun lc ca nc nhn u t nh nhõn lc, ngun ti
nguyờn. Nc nhn u t gi l nc ch nh (host country), nc ca ch u t
l nc u t ( home country).
1.1.1.2. Khỏi niờm u t trc tip nc ngoi.
Theo qu tin t quc t IMF, FDI c nh ngha l mt khon u t vi
nhng quan h, theo ú mt t chc trong mt nn kinh t (nh u t trc tip) thu
c li ớch lõu di t mt doanh nghip t ti mt nn kinh t khỏc. Mc ớch ca
nh u t trc tip l mun cú nhiu nh hng trong vic qun lý doanh nghip t
ti nn kinh t khỏc ú.
Hi ngh Liờn Hp Quc v TM v phỏt trin UNCTAD cng a ra mt khỏi
nim v FDI. Theo ú, ngun vn FDI bao gm vn c cung cp (trc tip hoc
thụng qua cỏc cụng ty liờn quan khỏc) bi nh u t trc tip nc ngoi cho cỏc

doanh nghip FDI, hoc vn m nh u t trc tip nc ngoi nhn c t doanh
nghip FDI, FDI gm cú 3 b phn: vn c phn, thu nhp tỏi u t v cỏc khon
vay trong ni b cụng ty.
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
3
Khóa luận tốt nghiệp
Cỏc nh kinh t quc t nh ngha: u t trc tip nc ngoi l ngi s hu
ti nc ny hoc mua hoc kim soỏt mt thc th kinh t ca nc khỏc. ú l mt
khon tin m nh u t tr cho mt thc th kinh t ca nc ngoi cú nh
hng quyt nh i vi thc th kinh t y hoc tng thờm quyn kim soỏt trong
thc th kinh t y.
T chc hp tỏc v phỏt trin kinh t (OECD) a ra khỏi nim: mt doanh
nghip u t trc tip l mt doanh nghip cú t cỏch phỏp nhõn hoc khụng cú t
cỏch phỏp nhõn trong ú nh u t trc tip s hu ớt nht 10% c phiu thng
hoc cú quyn biu quyt. im mu cht ca u t trc tip l ch nh thc hin
quyn kim soỏt cụng ty. Tuy nhiờn khụng phi hu ht cỏc quc gia u s dng
mc 10% lm mc xỏc nh FDI. Trong thc t cú nhng trng hp t l s hu ti
sn trong doanh nghip ca ch u t nh hn 10% nhng h vn c quyn iu
hnh qun lý doanh nghip, trong khi nhiu lỳc ln hn vn ch l ngi u t giỏn
tip.
T nhng khỏi nim trờn cú th hiu mt cỏch khỏi quỏt v u t trc tip nc
ngoi nh sau: u t trc tip nc ngoi FDI ti mt quc gia l vic nh u t
mt nc khỏc a vn bng tin hoc bt kỡ ti sn no vo quc gia ú c
quyn s hu v qun lý hoc quyn kim soỏt mt thc th kinh t ti quc gia ú,
vi mc tiờu ti a húa li ớch ca mỡnh.
Ti sn trong khỏi nim ny, theo thụng l quc t cú th hiu l ti sn hu hỡnh
(mỏy múc, thiờt b, quy trỡnh cụng ngh, bt ng sn, cỏc loi hp ng v giy phộp
cú giỏ tr), ti sn vụ hỡnh (quyn s hu trớ tu, bớ quyt v kinh nghim qun
lý) hoc ti sn ti chớnh (c phn, c phiu, trỏi phiu, giy ghi n). Nh vy
FDI bao gi cng l mt dng quan h kinh t cú nhõn t nc ngoi.

1.1.2. Cỏc hỡnh thc FDI.
1.1.2.1. Doanh nghip liờn doanh:
Doanh nghip liờn doanh vi nc ngoi gi tt l liờn doanh l hỡnh thc c
s dng rng rói nht ca u t trc tip nc ngoi trờn th gii t trc n nay.
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
4
Khóa luận tốt nghiệp
Nú l cụng c thõm nhp vo th trng nc ngoi mt cỏch hp phỏp v cú hiu
qu thụng qua hot ng hp tỏc.
Khỏi nim liờn doanh l mt hỡnh thc t chc kinh doanh cú tớnh cht quc t,
hỡnh thnh t nhng s khỏc bit gia cỏc bờn v quc tch, qun lý, h thng ti
chớnh, lut phỏp v bn sc vn hoỏ, hot ng trờn c s s úng gúp ca cỏc bờn v
vn, qun lý lao ng v cựng chu trỏch nhim v li nhun cng nh ri ro cú th
xy ra, hot ng ca liờn doanh rt rng, gm c hot ng sn xut kinh doanh,
cung ng dch v, hot ng nghiờn cu c bn v nghiờn cu trin khai.
1.1.2.2. Doanh nghip 100% vn nc ngoi.
Doanh nghip 100% vn nc ngoi cng l mt hỡnh thc doanh nghip cú vn
u t nc ngoi nhng ớt ph bin hn hỡnh thc liờn doanh trong hot ng u t
quc t.
Khỏi nim doanh nghip 100% vn nc ngoi l mt thc th kinh doanh cú t
cỏch phỏp nhõn, c thnh lp da trờn cỏc mc ớch ca ch u t v nc s ti.
Doanh nghip 100% vn nc ngoi hot ng theo s iu hnh qun lý ca ch
u t nc ngoi nhng vn phi tu thuc vo cỏc iu kin v mụi trng kinh
doanh ca nc s ti, ú l cỏc iu kin v chớnh tr, kinh t lut phỏp vn hoỏ,
mc cnh tranh
1.1.2.3. Hỡnh thc hp tỏc kinh doanh trờn c s hp ng hp tỏc kinh
doanh
Hỡnh thc ny l hỡnh thc u t trong ú cỏc bờn quy trỏch nhim v phõn chia
kt qu kinh doanh cho mi bờn tin hnh u t kinh doanh m khụng thnh lp
phỏp nhõn mi.

Hp ng hp tỏc kinh doanh l vn bn c kớ kt gia i din cú thm quyn
ca cỏc bờn tham gia hp ng hp tỏc kinh doanh, quy nh t vic thc hin phõn
chia kt qu kinh doanh cho mi bờn.
c im l cỏc bờn kớ kt hp ng hp tỏc kinh doanh, trong quỏ trỡnh kinh
doanh cỏc bờn hp doanh cú th thnh lp ban iu phi theo dừi, giỏm sỏt vic
thc hin hp ng hp tỏc kinh doanh. Phõn chia kt qu kinh doanh: hỡnh thc hp
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
5
Khóa luận tốt nghiệp
doanh khụng phõn phi li nhun v chia s ri ro m phõn chia kt qu kinh doanh
chung theo t l gúp vn hoc theo tho thun gia cỏc bờn. Cỏc bờn hp doanh thc
hin ngha v ti chớnh i vi nh nc s ti mt cỏch riờng r. Phỏp lý hp doanh
l mt thc th kinh doanh hot ng theo lut phỏp nc s ti, chu s iu chnh
ca phỏp lut nc s ti. Quyn li v ngha v ca cỏc bờn hp doanh c ghi
trong hp ng hp tỏc kinh doanh.
1.1.2.4. u t theo hp ng BOT
BOT (xõy dng - vn hnh - chuyn giao) l mt thut ng ch mt s mụ hỡnh
hay mt cu trỳc s dng u t t nhõn thc hin xõy dng c s h tng vn
c dnh riờng cho khu vc nh nc. Trong mt d ỏn xõy dng BOT, mt doanh
nghip t nhõn c c quyn xõy dng v vn hnh mt cụng trỡnh m thng do
chớnh ph thc hin. Cụng trỡnh ny cú th l nh mỏy in, sõn bay, cu, cu
ng Vo cui giai on vn hnh doanh nghip t nhõn s chuyn quyn s hu
d ỏn v cho chớnh ph. Ngoi hp ng BOT cũn cú BTO, BT.
Hp ng BOT l vn bn kớ kt gia cỏc nh u t nc ngoi vi c quan cú
thm quyn ca nc ch nh u t xõy dng cụng trỡnh kt cu h tng (k c
m rng, nõng cp, hin i hoỏ cụng trỡnh) v kinh doanh trong mt thi gian nht
nh thu hi vn v cú li nhun hp lý, sau ú chuyn giao khụng bi hon ton
b cụng trỡnh cho nc ch nh.
Hp ng xõy dng chuyn giao kinh doanh BTO v hp ng xõy dng chuyn
giao BT, c hỡnh thnh tng t nh hp ng BOT nhng cú im khỏc l: i

vi hp ng BTO sau khi xõy dng xong cụng trỡnh nh u t nc ngoi chuyn
giao li cho nc ch nh v c Chớnh ph nc ch nh dnh cho quyn kinh
doanh cụng trỡnh ú hoc cụng trỡnh khỏc trong mt thi gian hon li ton b
vn u t v cú li nhun tho ỏng v cụng trỡnh xõy dng v chuyn giao ú.
i vi hp ng BT, sau khi xõy dng xong cụng trỡnh nh u t nc ngoi
chuyn giao li cho nc ch nh v c chớnh ph nc ch nh thanh toỏn bng
tin hoc bng ti sn no ú tng xng vi vn u t ú b ra v mt t l li
nhun hp lớ.
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
6
Khóa luận tốt nghiệp
1.1.2.5. u t thụng qua mụ hỡnh cụng ty m v con
Holding company l mt trong nhng mụ hỡnh t chc qun lý c tha nhn
rng rói hu ht cỏc nc cú nn kinh t th trng phỏt trin.
Holding company l mt cụng ty s hu vn trong mt cụng ty khỏc mc
kim soỏt hot ng qun lý v iu hnh cụng ty ú thụng qua vic gõy nh hng
hoc la chn thnh viờn hp ng qun tr.
Holding company c thnh lp di dng cụng ty c phn v ch gii hn hot
ng ca mỡnh trong vic s hu vn, quyt nh chin lc v giỏm sỏt hot ng
qun lớ ca cỏc cụng ty con, cỏc cụng ty con vn duy trỡ quyn kim soỏt hot ng
kinh doanh ca mỡnh mt cỏch c lp, to rt nhiu thun li:
- Cho phộp cỏc nh u t khụng ch huy ng vn trin khai nhiu d ỏn u
t khỏc nhau m cũn to iu kin thun li cho h iu phi hot ng v h tr cỏc
cụng ty trc thuc trong vic tip th, tiu th hng hoỏ, iu tit chi phớ thu nhp v
cỏc nghip v ti chớnh.
- Qun lớ cỏc khon vn gúp ca mỡnh trong cụng ty khỏc nh mt th thng nht
v chu trỏch nhim v vic ra quyt nh v lp k hoch chin lc iu phi cỏc
hot ng v ti chớnh ca c nhúm cụng ty.
- Lp k hoch, ch o, kim soỏt cỏc lung lu chuyn vn trong danh mc u
t. Holding company cú th thc hin c hot ng ti tr u t cho cỏc cụng ty con

v cung cp dch v ti chớnh ni b cho cỏc cụng ty ny.
- Cung cp cho cỏc cụng ty con cỏc dch v nh kim toỏn ni b, quan h i
ngoi, phỏt trin th trng, lp k hoch, nghiờn cu v phỏt trin (R&D)
1.1.2.6. Hỡnh thc cụng ty c phn
Cụng ty c phn (cụng ty c phn trỏch nhim hu hn) l doanh nghip trong ú
vn iu l c chia thnh nhiu phn bng nhau gi l c phn, cỏc c ụng ch
chu trỏch nhim v n v cỏc ngha v ti sn khỏc ca doanh nghip trong phm vi
vn gúp vo doanh nghip, c ụng cú th l t chc cỏ nhõn vi s lng ti a
khụng hn ch, nhng phi ỏp ng yờu cu v s c ụng ti thiu. c trng ca
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
7
Khóa luận tốt nghiệp
cụng ty c phn l nú cú quyn phỏt hnh chng khoỏn ra cụng chỳng v cỏc c ụng
cú quyn t do chuyn nhng c phn ca mỡnh cho ngi khỏc.
C cu t chc, cụng ty c phn phi cú i hi c ụng, hi ng qun tr v
giỏm c. Thụng thng nhiu nc trờn th gii, c ụng hoc nhúm c ụng s
hu trờn 10% s c phiu thng cú quyn tham gia giỏm sỏt qun lý hot dng ca
cty c phn. i hụi c ụng gm tt c c ụng cú quyn biu quyt l c quan
quyt nh cao nht ca cụng ty c phn.
mt s nc khỏc, cty c phn hu hn cú vn u nc ngoi c thnh lp
theo cỏch: thnh lp mi, c phn hoỏ doanh nghip FDI (doanh nghip liờn doanh v
doanh nghip 100% vn nc ngoi) ang hot ng, mua li c phn ca doanh
nghip trong nc c phn hoỏ.
1.1.2.7. Hỡnh thc chi nhỏnh cụng ty nc ngoi
Hỡnh thc ny c phõn bit vi hỡnh thc cụng ty con 100% vn nc ngoi
ch chi nhỏnh khụng c coi l mt phỏp nhõn c lp trong khi cụng ty con thng
l mt phỏp nhõn c lp. Trỏch nhim ca cụng ty con thng gii hn trong phm
vi ti sn nc s ti, trong khi trỏch nhim ca chi nhỏnh theo quy nh ca mt s
nc, khụng ch gii hn trong phm vi ti sn ca chi nhỏnh, m cũn c m rng
n c phn ti sn ca cụng ty m nc ngoi. Chi nhỏnh c phộp khu tr cỏc

khon l nc s ti v cỏc khon chi phớ thnh lp ban u vo cỏc khon thu
nhp ca cụng ty m ti nc ngoi. Ngoi ra chi nhỏnh cũn c khu tr mt phn
cỏc chi phớ qun lý ca cụng ty m nc ngoi vo phn thu nhp chu thu nc
s ti.
Vic thnh lp chi nhỏnh thng n gin hn so vi vic thnh lp cụng ty con.
Do khụng thnh lp mt phỏp nhõn c lp, vic thnh lp chi nhỏnh khụng phi tuõn
th theo cỏc quy nh v thnh lp cụng ty, thng ch thụng qua vic ng kớ ti cỏc
c quan cú thm quyn ca nc ch nh.
1.1.2.8. Hỡnh thc cụng ty hp danh
Cụng ty hp danh l doanh nghip phi cú ớt nht hai thnh viờn hp danh, ngoi
cỏc thnh viờn hp danh cú th cú thnh viờn gúp vn. Thnh viờn hp danh phi l
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
8
Khóa luận tốt nghiệp
cỏ nhõn cú trỡnh chuyờn mụn, cú uy tớn ngh nghip v phi chu trỏch nhim bng
ton b ti sn ca mỡnh v ngha v ca cty, thnh viờn gúp vn ch chu trỏch
nhim v cỏc khon n ca cty trong phm vi s vn gúp vo cty. Cty hp danh
khụng c phỏt hnh bt kỡ loi chng khon no. Cỏc thnh viờn hp danh cú
quyn ngang nhau khi quyt nh cỏc vn qun lý cụng ty, cũn thnh viờn gúp vn
cú quyn c chia li nhun theo t l quy nh ti iu l cụng ty nhng khụng
c tham gia qun lý cty v hot ng kinh doanh nhõn danh cty.
1.1.2.9. Hỡnh thc cụng ty mua li v sỏp nhp (M&A)
Phn ln cỏc v M&A c thc hin gia cỏc TNC ln v tp trung vo cỏc lnh
vc cụng nghip ụ tụ, dc phm, vin thụng v ti chớnh cỏc nc phỏt trin.
Mc ớch ch yu :
- Khai thỏc li th ca th trng mi m hot ng thng mi quc t hay u
t mi theo kờnh truyn thng khụng mang li hiu qu mong i. Hot ng M&A
to cho cỏc cụng ty c hi m rng nhanh chúng hot ng ra th trng nc ngoi.
- Bng con ng M&A, cỏc TNC cú th sỏp nhp cỏc cty ca mỡnh vi nhau,
hỡnh thnh mt cty khng l hot ng trong nhiu lnh v hay cỏc cty khỏc nhau

cựng hot ng trong mt lnh vc cú th sỏp nhp li nhm tng kh nng cnh tranh
ton cu ca tp on.
- Cỏc cty vỡ mc ớch quc t hoỏ sn phm mun lp ch trng trong h thng
phõn phi ca h trờn th trng th gii.
- Thụng qua con ng M&A cỏc ty cú th gim chi phớ tng lnh vc nghiờn cu
v phỏt trin sn xut, phõn phi v lu thụng.
- M&A tao iu kin thun li cho vic tỏi cu trỳc cỏc ngnh cụng nghip v c
cu ngnh cụng nghip cỏc quc gia, do ú, hỡnh thc ny úng vai trũ quan trng
trong s phỏt trin cụng nghip mi quc gia.
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
9
Khóa luận tốt nghiệp
1.1.3. Vai trũ ca u t trc tip nc ngoi i vi nn kinh t Vit
Nam (nc nhn u t).
1.1.3.1. Tỏc ng tớch cc ca FDI.
* u t trc tip nc ngoi ó kp thi b sung ngun vn quan trng cho u
t phỏt trin, gúp phn thỳc y tng trng v phỏt trin kinh t.
FDI l mt trong nhng ngun quan trng bự p s thiu ht v vn ngoi t
ca cỏc nc nhn u t, c bit l i vi cỏc nc kộm phỏt trin.
Hu ht cỏc nc kộm phỏt trin u ri vo cỏi vũng lun qun. ú l: Thu
nhp thp dn n tit kim thp, vỡ vy u t thp v ri hu qu thu li l thu nhp
thp. Tỡnh trng lun qun ny chớnh l im nỳt khú khn m cỏc nc ny phi
vt qua hi nhp vo qu o kinh t hin i. Nhiu nc lõm vo tỡnh trng trỡ
tr ca nghốo úi bi l khụng la chn v to ra im t phỏ chớnh xỏc.
Tr ngi ln nht thc hin iu ú i vi cỏc nc kộm phỏt trin l vn u
t v k thut. Vn u t l c s to ra cụng n vic lm trong nc, i mi cụng
ngh, k thut, tng nng sut lao ng vv...T ú to tin tng thu nhp, tng tớch
ly cho s phỏt trin ca xó hi.
Tuy nhiờn to ra vn cho nn kinh t ch trụng ch vo vn ni b thỡ hu qu
khú trỏnh khi l s tt hu trong s phỏt trin chung ca th gii. Do ú vn nc

ngoi s l mt cỳ hớch gúp phn t phỏ vo cỏi vũng lun qun ú. c bit
l FDI: ngun quan trng khc phc tỡnh trng thiu vn m khụng gõy n cho cỏc
nc nhn u t. Khụng nh vn vay nc u t ch nhn mt phn li nhun
thớch ỏng khi cụng trỡnh u t hot ng cú hiu qu. Hn na lng vn ny cũn
cú li th hn ngun vn vay ch. Thi hn tr n vn vay thng c nh v ụi
khi quỏ ngn so vi mt s d ỏn u t, cũn thi hn vn FDI thỡ linh hot hn.
* Chuyn giao cụng ngh.
Li ớch quan trng m FDI mang li ú l cụng ngh khoa hc hin i, k so
chuyờn mụn, trỡnh qun lý tiờn tin. Khi u t vo mt nc no ú, ch u t
khụng ch a vo nc ú vn bng tin m cũn chuyn c vn hin vt nh mỏy
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
10
Khóa luận tốt nghiệp
múc thit b, nguyờn vt liu...(hay cũn gi l phn cng), tri thc khoa hc, bớ quyt
qun lý, nng lc tip cn th thng ...(hay cũn gi l phn mm.) Do vy ng v
lõu di õy chớnh l li ớch cn bn nht i vi nc nhn u t. FDI cú th thỳc
y phỏt trin cỏc ngh mi, c bit l nhng ngh ũi hi hm lng cụng ngh
cao. Vỡ th nú cú tỏc dng to ln i vi quỏ trỡnh cụng nghip húa, dch chuyn c
cu kinh t nhanh ca cỏc nc nhn u t. FDI em li kinh nghim qun lý, k
nng kinh doanh v trỡnh k thut cho cỏc i tỏc trong nc nhn u t, thụng
qua nhng chng trỡnh o to v quỏ trỡnh va hc va lm. FDI cũn mang li cho
h nhng kin thc sn xut phc tp trong khi tip nhn cụng ngh ca cỏc nc
nhn u t. FDI cũn thỳc y cỏc nc nhn u t phi c gng o to nhng k
s, nhng nh qun lý cú trỡnh chuyờn mụn tham gia vo cỏc cụng ty liờn
doanh vi nc ngoi.
* Thỳc y tng trng kinh t.
Tranh th vn v k thut ca nc ngoi, cỏc nc ang phỏt trin mun thc
hin mc tiờu quan trng hng u l y mnh kinh t. õy cng l im nỳt cỏc
nc ang phỏt trin khoỏt ra khi cỏc vũng lun qun ca s úi nghốo. Thc tin v
kinh nghim ca nhiu nc cho thy, cỏc quc gia no thc hin chin lc kinh t

m ca vi bờn ngoi, bit tranh th v phỏt huy tỏc dng ca cỏc nhõn t bờn ngoi
bin nú thnh nhng nhõn t bờn trong thỡ quc gia ú to c tc tng trng
cao.
Mc tng trng cỏc nc ang phỏt trin thng do nhõn t tng u t, nh
ú cỏc nhõn t khỏc nh tng s lao ng c s dng, nng sut lao ng cng
tng lờn theo.
Rừ rng hot ng u t trc tip nc ngoi ó gúp phn tớch cc thỳc y tng
trng kinh t cỏc nc ang phỏt trin. Nú l tin , l ch da khai thỏc
nhng tim nng to ln trong nc nhm phỏt trin nn kinh t.
* Thỳc y quỏ trỡnh chuyn dch c cu kinh t.
Sinh viên: Đặng Thúy Hà Lớp: Kinh tế đầu t 47A
11