Vai trò chủ đạo của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế

Website: Email : Tel : 0918.775.368
A. Phần mở đầu:
Ngay từ khi mới ra đời cơng lĩnh của Đảng cộng sản Việt Nam(1930) đã
khẳng định mục tiêu lý tởng phấn đấu của nớc ta là độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội. Trải qua hơn 70 năm Đảng ta đã lãnh đạo đất nớc kiên trì, quyết
tâm phấn đấu theo lý tởng đó. Nớc ta giành độc lập từ tay giai cấp địa chủ
phong khiến và thực dân do đó nền kinh tế nớc ta lạc hậu chủ yếu là nông
nghiệp, công nghiệp què quặt hơn nữa chúng ta chịu ảnh hởng nặng nề của
chiến trang, do đó xây dựng chủ nghĩa xã hội là một quá trình phấn đấu đầy
gian khổ cha có tiền lệ nào trong lịnh sử. Chúng ta phải tự tìm con đờng đi
cho mình nên những sai lầm khuyết điểm là không thể tránh khỏi, sai lầm lớn
nhất của chung ta đó là sự duy trì quá lâu dài nền kinh tế kế hoạch hoá tập
trung quan liêu bao cấp đã làm cho nền kinh tế nớc ta trong những năm đầu
xây dựng chủ nghĩa xã hội rơi vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng. Đại
hội Đảng lần thứ VI đã nhận ra những khuyết điểm sai lầm đó và đề ra đờng
lối đổi mới. Về kinh tế chúng ta đã áp dụng cơ chế thị trờng vào nền kinh tế n-
ớc ta dới sự điều chỉnh của nhà nớc. 15 năm đổi mới đã khẳng định đợc tính
đúng đắn của đờng lối đổi mới, không những chúng ta đa đất nớc thoát khỏi
tình trạng khủng hoảng mà còn đang hội nhập với kinh tế quốc tế và khu vực.
Tuy nhiên xung quanh việc áp dụng kinh tế thị trờng vào nớc ta vẫn còn rất
nhiều quan điểm trái ngợc nhau, có quan điểm cho rằng kinh tế thị trờng
không dung hợp với chủ nghĩa xã hội, chấp nhận kinh tế thị trờng là xa rời
định hớng xã hội chủ nghĩa. Đó vẫn là vấn đề phức tạp,vì vậy chúng ta cần
đứng trên quan điểm toàn diện để có thể đánh giá một cách đúng đắn về công
cuộc xây dựng nền kinh tế thị trờng theo định hớng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam.
B: Nội Dung:
1.Sự cần thiết phải xây dựng nền kinh tế thị trờng theo
định hớng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1.1.Kinh tế thị trờng là gì và những đặc điểm của nó:

1.1.1.Kinh tế thị trờng là gì:
Có phải kinh tế thị trờng là sản phẩm riêng của chủ nghĩa t bản hay không?
Ngay từ đại hội Đảng VI đã khẳng định kinh tế thị trờng không phải là sản
phẩm riêng của chủ nghĩa t bản, mà sự ra đời của chủ nghĩa t bản chỉ đẩy nền
kinh tế kinh tế thị trờng lên một bớc phát triển cao hơn cả về chất, quy mô,
tính chất và mức độ bao quát của nó kinh tế thị trờng là một trong những yếu
tố của quá trình phát triển xã hội chứ không phải là cái gì đó riêng có của chủ
nghĩa t bản (7- 5) Kinh tế thị trờng chính là bớc phát triển cao hơn của kinh
tế hàng hoá, là thành tựu văn minh mà loài ngời đạt đợc trong quá trình sản
xuất và phát triển của mình. Kinh tế hàng hoá ra đời ngay sau khi tan rã chế
độ cộng sản nguyên thuỷ do đó kinh tế thị trờng không mang tính giai cấp.
Mỗi nhà nớc, thể chế chính trị đều có thể vận dụng nền kinh tế thị trờng để đạt
đợc những mục đích mà mình đề ra.
Nền kinh tế thị trờng vận động theo những quy luật chung vốn có của nó nh
quy luật giá trị, quy luật cạch tranh, thị trờng có vai trò quyết định trong việc
phân phối các nguồn lực kinh tế, giá cả do thị trờng quyết định ...Trong lịch sử
kinh tế thế giới kinh tế thị trờng nh một tất yếu gắn liền với sự phát triển của
mọi quốc gia, là con đờng dẫn tới giàu có văn minh.
1.1.2 Những u điểm của nền kinh tế thị trờng:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Có thể nói nhờ áp dụng cơ chế thị trờng vào nền kinh tế mà các nớc t bản đã
giầu lên một cách nhanh chóng và đạt đợc những thành tựu cao về khoa học và
công nghệ. Trớc kia chúng ta đồng nghĩa kinh tế thị trờng với chủ nghĩa t bản
do đó đã không nhìn đợc những u điểm của kinh tế thị trờng mà chỉ thấy
những mặt trái của nó và phủ nhận nó. Trớc hết trong nền kinh tế thị trờng
mọi ngời đợc tự do về kinh tế, trong nền kinh tế hiện vật chỉ có hai hình thức
sở hữu duy nhất đó là sở hữu toàn dân và sở hữu tập thể hình thức sở hữu t
nhân bị coi nhẹ làm kìm hãm sự làm giàu chính đáng của nhân dân.Trong nền
kinh tế thị trờng mọi công dân có quyền tự do kinh doanh làm giàu một cách
chính đáng cho mình, khi lợi ích thiết thân của mỗi ngời đợc đảm bảo mới tạo

điều kiện cho việc thực hiện chiến lợc kinh tế của nhà nớc,và chính điều đó sẽ
tạo đợc sự tin tởng vào đờng lối lãnh đạo của Đảng.
Một trong những u điểm nổi bật của nền kinh tế thị trờng đó là cơ chế cạnh
tranh, nhờ nó mà các nhà sản xuất luôn phải thay đổi mẫu hàng và chất lợng
sản phẩm để có thể bán đợc hàng do đó cần đổi mới công nghệ máy móc. Còn
về phía nhân dân thì mua đợc những mặt hàng có chất lợng cao mà giá thành
lại rẻ làm cho đời sống của nhân dân đợc nâng cao. Cơchế cạnh tranh có tác
dụng điều chỉnh tích cực cơ cấu kinh tế, đào thải những yếu tố lạc hậu, làm
bộc lộ đầy đủ những yếu kém trong sản xuất kinh doanh, trong quản lý từ vĩ
mô đến vi mô của nớc ta. Cơ chế cạnh tranh có tác dụng điều chỉnh tích cực
nền kinh tế ổn định, các doanh nghiệp phát huy đợc hết những sáng tạo của
mình trong sản xuất kinh doanh, không những thế cơ chế cạnh tranh còn giúp
phát triển dịch vụ sau bán hàng nh bảo dỡng, bảo hành sản phẩm càng làm
tăng chất lợng sản phẩm.
Nền kinh tế thị trờng có vai trò tự điều tiết giá cả theo cung cầu mà không
phải là sự định giá nh nền kinh tế hiện vật, giúp cho cơ cấu kinh tế linh hoạt
hơn, ngời sản xuất có thể xác định nhu cầu của ngời tiêu dùng mà quyết định
có tiếp tục đầu t hay ngừng sản xuất mặt hàng nào đó để thu đợc lợi nhuận cao
nhất, do đó trong nền kinh tế thị trờng các nhà kinh doanh phải luôn đổi mới,
hạ giá thành, nâng cao chất lợng sản phẩm để giành thị trờng.
1.1.3. Những nhợc điểm của kinh tế thị trờng :
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Ngay trong bản thân bất kì một mô hình kinh tế nào cũng có mặt tích cực và
tiêu cực và kinh tế thị truờng cũng thế. Trong nền kinh tế thị trờng luôn tồn tại
những mặt trái mà nếu không có sự điều chỉnh và can thiệp của nhà nớc thì sẽ
phát triển mạnh mẽ tàn phá đời sống xã hội. Những khuyết tật này của kinh tế
thị trờng đợc chính các học giả phơng tây rút ra. Trớc hết sự tự do trong kinh
doanh của kinh tế thị trờng làm một bộ phận những nhà kinh doanh giàu lên
một cách nhanh chóng do nắm bắt đợc thị trờng trong khi đó số còn lại thì phá
sản phải đi làm thuê bị bóc lột nên khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng

lên. Kinh tế thị trờng càng phát triển bao nhiêu thì khoảng cách giàu nghèo
ngày càng tăng lên, theo thống kê thì 20% dân số giàu trên thế giới sử dụng
80% của cả xã hội, còn 80%dân số còn lại chia nhau 20% của cả xã hội. Các
nhà t bản coi đó là sự công bằng kẻ mạnh là kẻ chiến thắng vì ở các nớc t bản
lợi ích nằm trong giai cấp t sản. Sự phân hoá giàu nghèo dẫn tới những bất
công trong xã hội làm xã hội bất ổn định những ngời nghèo luôn tìm mọi cách
có tiền kể cả những việc trái pháp luật.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Trong nền kinh tế thị trờng lợi nhuận là mục đích duy nhất và quan hệ tiền
tệ hàng hoá đặt lên trên hết làm băng hoại các quan hệ xã hội khác và không
chỉ có thế nó còn đang dần lên lỏi trong các quan hệ hôn nhân gia đình, quan
hệ giữa ngời và ngời. Các Mác và Ang nghen đã chỉ ra rằng xã hội t bản
không để lại giữa ngời và ngời một mối quan hệ nào khác ngoài mối lợi lạnh
lùng và lối trả tiền ngaykhông tình nghĩa Ngày nay ta thấy rằng quan hệ bằng
đồng tiền đã làm tan vỡ dần các gia đình, qua hệ giữa vợ chồng, bố mẹ và con
cái bị đồng tiền tri phối, các tệ nạn xã hội gia tăng nh buôn lậu ma tuý mại
dâm...số tội phạm gia tăng làm rối loạn xã hội mà tất nhiên xã hội đã rối loạn
thì kinh tế không thể phát triển một cách ổn định đợc. Trong nền kinh tế thị tr-
ờng thì lợi nhuận là mục đích duy nhất nên dễ dẫn tới sự độc quyền của một
số ít những nhà t bản dẫn tới sự lũng đoạn thị trờng không cho các nhà doanh
nghiệp khác phát triển, trong nền kinh tế thị trơng tự do sự phân hoá giai cấp
ngày càng trở nên gay gắt. Sự khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên làm
cho môi trờng bị ô nhiễm, hệ sinh thái bị biến đổi một cách đột ngột gây ra
thiên tai ở khắp nơi trên thế giới, trong những năm gần đây những thiên tai
diễn ra ngày càng nhiều và với cờng độ mạnh mẽ hơn có sức tàn phá lớn hơn.
Một nhợc điểm khó tránh khỏi của kinh tế thị trờng là sự lãng phí của cải vật
chất xã hội, để có đợc lợi nhuận lớn thì các nhà kinh doanh không những phải
đổi mới công nghệ mà còn phải chi phí khá lớn cho quảng cáo, các học giả ph-
ơng tây cho rằng không sợ lãng phí mới thu đợc lợi nhuận lớn theo thống kê
của Mĩ thị chi phí cho quảng cáo bằng chi phí cho giáo dục.

Trong nền kinh tế thị trờng tự do t bản chủ nghĩa làm cho xã hội ngày càng
bất ổn định, một học giả phơng tây đã nhận xét chua chát trong các nền văn
minh của đợc gọi là phát triển của chúng ta tồn tại một tình trạng kém phát
triển thảm hại về văn hoá, trí não, đạo đức và tình ngời
1.2.Kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa đặc điểm và yêu cầu:
1.2.1. Đặc điểm của kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đại hội lần thứ IX của đảng đã khẳng định một lần nữa Đảng và nhân dân
ta quyết tâm xây dựng đất nớc theo con đờng chủ nghĩa xã hội trên nền tảng là
chủ nghĩa Mác- Lê Nin và t tởng Hồ Chí Minh(15- 3 ) Và kinh tế thị trờng
chính là phơng tiện để chúng ta thực hiện mục tiêu đó. Nền kinh tế thị trờng
cũng có những đặc điểm giống nh kinh tế thị trờng t bản chủ nghĩa,đó là nền
kinh tế vận động theo những quy luật vốn có của nó nh quy luật giá trị, quy
luật cạnh tranh, quy luật cung cầu...Trong nền kinh tế thị trờng thừa nhận tính
độc lập, tự chủ của cá nhân, xí nghiệp tự họ sẽ đa ra những quyết sách về kinh
tế và tự mình gánh vác những mạo hiểm trong kinh doanh. Thị trờng có vai trò
quyết định trong việc phân phối những nguồn lực về kinh tế, giá cả do thị tr-
ờng quyết định, thị trờng đóng vai trò cơ sở trong việc phân bố tài nguyên, con
nhà nớc chỉ có vai trò điều tiết vĩ mô để giảm bớt những thất bại của thị trờng.
Mục đích của kinh tế thị trờng t bản chủ nghĩa là đem lại lợi nhuận cho cá nhà
t bản còn mục đích của kinh tế thị trờng xã hội chủ nghĩa đó chính là phát
triển lực lợng sản xuất, phát triển kinh tế để xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật
của xã hội chủ nghĩa(17-3) vì vậy kinh tế thị trờng xã hội chủ nghĩa có
những đặc điểm riêng của mình:
Trớc hết nền kinh tế dựa trên cơ sở cơ cấu đa dạng về hình thức sở hữu trong
đó sở hữu nhà nớc làm chủ đạo, do đó nền kinh tế gồm nhiều thành phần
Website: Email : Tel : 0918.775.368
trong đó kinh tế nhà nớc làm chủ đạo. Trớc kia trong nền kinh tế kế hoạch hoá
tập chung quan liêu bao cấp chỉ có hai hình thức sở hữu cơ bản là sở hữu tập
thể và sở hữu toàn dân coi nhẹ sở hữu t nhân làm kìm hãm sự phát huy năng

lực sáng tạo, sự làm giàu chính đáng của nhân dân. Trong nền kinh tế thị trờng
định hớng xã hội chủ nghĩa có ba hình thức sở hữu cơ bản đó là sở hữu toàn
dân, sở hữu tập thể và sở hữu t nhân từ đó hình thành các thành phần kinh tế
cơ bản là: kinh tế nhà nớc, kinh tế hợp tác mà nòng cốt là hợp tác xã, kinh tế
cá thể tiểu chủ, kinh tế t bản nhà nớc và kinh tế t bản t nhân, ngày nay Đảng ta
đã xác định thêm một thành phần kinh tế nữa là kinh tế có vốn đầu t nớc
ngoài. Nhng trong đó kinh tế nhà nớc có vai trò chủ đạo, nắm giữ vị trí then
chốt tong nền kinh tế, có vai trò điều tiết nền kinh tế, là nhân tố mở đờng cho
sự phát triển và là công cụ để nhà nớc định hớng điều tiết vĩ mô nền kinh tế,
còn kinh tế t bản t nhân kinh doanh trong những lĩnh vực mà nhà nớc không
cấm và đồng thời chịu sự kiểm soát của nhà nớc, nhà nớc từng bớc hớng kinh
tế t nhân vào con đờng hợp tác xã và kinh tế t bản nhà nớc.
Trong nền kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa thực hiện nhiều
hình thức phân phối thu nhập(3-9) Chế độ phân phối do quan hệ sở hữu quyết
định do đó dới chủ nghĩa t bản phân phối thu nhập thực hiên theo nguyên tắc
giá trị với ngời lao động theo giá trị sức lao động còn với các nhà t bản theo
giá trị của t bản tạo lên sự bất bình đẳng trong xã hội nhng dới chủ nghĩa xã
hội thì thực hiện phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả kinh tế, đồng
thời phân phối theo mức đóng góp vốn và trí tuệ vào sản xuất kinh doanh và
thông qua phúc lợi xã hội, phát triển kinh tế gắn liền với đảm bảo công bằng
xã hội. Nhờ đó chúng ta khai thác đợc khả năng của cơ cấu kinh tế nhiều thành
phần huy động mọi nguồn lực của đất nớc vào kinh tế.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đặc điểm của cơ chế vận hành nền kinh tế là cơ chế thị trờng có sự quản lí
của nhà nớc theo định hớng xã hội chủ nghĩa. Vai trò quản lí nhà nớc trong
nền kinh tế hết sức quan trọng, sự quản lí của nhà nớc đảm bảo cho nền kinh
tế thị trờng ổn định, đạt hiệu quả đặc biệt là đảm bảo sự công bằng và tiến bộ
xã hội. Không có ai ngoài nhà nớc có thể giảm bớt sự chênh lệch giữa giàu và
nghèo, giữa thành thị và nông thôn, giữa công nghiệp và nông nghiệp...Tuy
nhiên sự can thiệp của nhà nớc cũng phải phù hợp với kinh tế thị trờng.Nền

kinh tế thị trờng không phải là nền kinh tế tự do thả nổi mà là nền kinh tế có
định hớng vì mục đích dân giàu nớc mạnh xã hội công bằng dân chủ văn
minh.
Khác với nền kinh tế kế hoạch hoá tập chung quan liêu bao cấp trớc đây là
nền kinh tế khép kín, tự cung tự cấp, không có sự giao lu rông rãi với các nớc
khác nên nền kinh tế không có sức cạch tranh, không có động lực, nền kinh tế
nớc ta lại là nền kinh tế nhỏ sản xuất thấp kém do đó nếu không có ụ giao lu
với kinh tế thế giới thì chúng ta không thể phát triển kinh tế. Nền kinh tế thị
trờng của nớc ta là nền kinh tế mở, hội nhập với kinh tế thế giới để thu hút
vốn, kĩ thuật công nghệ hiện đại để có thể rút ngắn giai đoạn quá độ đi lên chủ
nghĩa xã hội. Ngày nay xu thế toàn cầu hoá kinh tế là xu thế khách quan tiếp
tục lôi cuốn các nớc vầ mở rộng trên hầu khắp các lĩnh vực làm tăng sức ép
cạnh tranh và sự tuỳ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế. Hội nhập quốc tế
vừa là quá trình hợp tác và đấu tranh phức tạp muốn phát triển kinh tế phải mở
rộng cửa, hội nhập với kinh tế quốc tế nhng đồng thời cũng phải gắn liền với
độc lập tự chủ lợi ích quốc gia dân tộc.
Tóm lại nền kinh tế thị trờng theo định hớng xã hội chủ nghĩa không phải là
kinh tế thị trờng tự do và đối với chúng ta cơ chế thị trờng không phải là liều
thuốc vạn năng, không phải là mục đích mà chỉ là phơng tiện(9-6 )
1.2.2. Những yêu cầu để thực hiện thành công nền kinh tế thị trờng theo định
hớng xã hội chủ nghĩa:
Mục đích của Đảng ta là xây dựng nớc Việt Nam độc lập, dân chủ giàu mạnh, xã
hội công bằng văn minh và chúng ta lấy kinh tế thị trờng làm phơng tiện đi lên chủ
nghĩa xã hội nhng nếu chúng ta không có những chính sách cụ thể định hớng rõ
Website: Email : Tel : 0918.775.368
ràng thì nền kinh tế thị trờng có xu hớng tự phát thành t bản chủ nghĩa- con đờng
quen thuộc và đã có tiền lệ trong lịch sử hình thành và phát triển kinh tế thị trờng
trên thế giới(25-8 ) Trớc hết chúng ta cần giữ vững và tăng cờng bản chất nhà nớc
ta là nhà nớc xã hội chủ nghĩa, nhà nớc của dân do dân và vì dân, giữ vững vai trò
lãnh đạo của đảng công sản Việt Nam, thực hiện chế độ Đảng cầm quyền lấy dân

làm gốc. Kinh tế thị trờng đòi hỏi Đảng ta phải đổi mới căn bản nội dung phơng
thức lãnh đạo của Đảng trên cơ sở nhất quán về định hớng và nguyên tắc.
Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội chúng ta phải xây dựng thành công sự
nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá, tạo cơ sở vật chất kĩ thuật củachủ nghĩa
xã hội, do đó nền kinh tế thị trờng là nền kinh tế nhiều thành phần trong đó
kinh tế nhà nớc giữ vai trò chủ đạo, nền kinh tế dựa trên chế độ công hữu bao
gồm kinh tế nhà nớc và kinh tế hợp tác phải đợc củng cố và mở rộng. Thông
qua kinh tế nhà nớc, kinh tế hợp tác nhà nớc tăng cờng nâng cao chất lợng
quản lí vĩ mô đặc biệt là thông qua chính sách phân phối thu nhập để đạt đợc
sự tiến bộ và công bằng xã hội.
Trong điều kiện lịch sử trong nớc cũng nh thế giới ngày nay thì quá trình đi
lên chủ nghĩa xã hội là một quá trình phấn đấu đầy gian khổ, chúng ta vừa xây
dựng con đờng đi cho mình vừa phải thẳng thắn nhìn vào con đờng đinhững
khuyết tật để sửa chữa, phải có bản lĩnh vững vàng trớc những biến động khôn
lờng của lich sử. Xây dựng kinh tế thị trờng là một tất yếu để đi lên chủ nghĩa
xã hội nhng chúng ta không đợc coi đó là mục đích mà mục đích cuối cùng
vẫn là chủ nghĩa xã hội.
1.3. Vai trò của kinh tế thị trờng trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội
ở Việt Nam:
1.3.1. Sự bộc lộ yếu kém của nền kinh tế kế hoạch hoá tập chung bao cấp:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Trớc đây trong chiến tranh mô hình kinh tế chỉ huy tập chung đã phát huy
đợc những u điểm của mình vì dồn tất cả cho chiến tranh và những nhợc điểm
của nó bị hoàn cảnh chiến tranh che lấp. Sau chiến tranh cùng với sự khủng
hoảng của các nớc xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu, nguồn viện trợ từ
nớc ngoài bị cắt giảm đột ngột nền kinh tế chỉ huy tập chung bộc lộ những yếu
kém khuyết tật của mình làm cho nền kinh tế bị suy thoái. Có thể nói không
phải chế độ xã hội chủ nghĩa thua chế độ t bản mà kinh tế hiện vật thua kinh
tế thị trờng
Trớc hết đó là sự tập trung quan liêu về chính trị, chúng ta vẫn hô hào rằng

chúng ta xây dựng một nhà nớc xã hội chủ nghĩa của dân do dân vì dân, nhân
dân làm chủ nhng thực ra trong kinh tế kế hoạch hoá tập chung quan liêu bao
cấp hay còn gọi là mô hình kinh tế chỉ huy tập chung quan liêu bao cấp chúng
ta rất ít coi trong dân chủ nhất là dân chủ trong kinh tế. Trong nền kinh tế chỉ
có kinh tế nhà nớc, kinh tế tập thể là tồn tại mà phủ nhận sự tồn tại và phát
triển của kinh tế t nhân, chúng ta thậm chí còn cấm đoán không cho nhân dân
có quyền tự do buôn bán, kinh doanh phục vụ lợi ích của mình và góp phần
phát triển xã hội. Do đó chúng ta không phát huy đợc sức mạnh của toàn dân,
nhân dân không có quyền tự do làm giàu cho chính mình, mọi thứ đều đợc cào
bằng chứ không phải là phân phối theo lao động đã làm nảy sinh t tởng chán
nản, làm cầm chừng vì có làm tích cực hay không thì cũng chỉ đợc hởng chế
độ nh nhau, mọi ngời hởng chế độ phân phối làm cho nhiều lúc thì lơng thực
thừa thãi còn nhiều lúc thì khan hiếm lơng thực làm lòng dân lung lay, niềm tin vào
Đảng có phần suy giảm.
Về kinh tế chúng ta nhà nớc hoá về kinh tế, chúng ta đã quá nông vội trong
Website: Email : Tel : 0918.775.368
việc xoá bỏ các thành phần kinh tế t nhân còn trong kinh tế nhà nớc thì thực
chất các xí nghiệp nhà máyvận hành theo cơ chế: cấp phát và giao nộp họ
chỉ đợc vận hành theo yêu cầu và văn bản của nhà nớc do đó đã làm thủ tiêu
sự sáng tạo của các doanh nghiệp, nên họ đã t động xé rào do thiếu vật t, t liệu
sản xuất. Trong nông nghiệp nông dân không thể yên tâm khi sản phẩm thu đ-
ợc nộp cho hợp tác xã và bị cào bằng nên khoán chui đã trở thành phổ biến
của các địa phơng. Các quan hệ hàng hoá tiền tệ bị hình thức hoá. Nền kinh tế
kế hoạch hoá tập chung quan liêu bao cấp đã gây ra những hậu quả nặng nề
mà cho tới giờ chúng ta vẫn cha thể khắc phục đợc. Mọi sản phẩm đợc cào
bằng nên động lực về lợi ích kinh tế của nền kinh tế nói chung và các chủ thể
kinh tế, ngời lao động nói riêng bị thủ tiêu, đời sống của nhân dân sa sút, sản
xuất đình trệ nền kinh tế hoạt động một cách thiếu sinh khí. Các doanh nghiệp
nhà nớc thiếu trách nhiệm vì lãi nộp nhà nớc lỗ nhà nớc chịu . Trong nền
kinh tế bên cạnh thị trờng có tổ chức do nhà nớc nắm giữ là thị trờng tự do

phát triển không thể khiểm soát đợc, sự vi phạm những nguyên tắc của nhà n-
ớc làm nền kinh tế rơi và tình trạng khủng hoảng. Có thể nói trong nền kinh tế
việc thực hiện kế hoạch hoá chủ yếu đợc tiến hành theo cách giao chỉ tiêu và
pháp lệnh, với cách đó các cấp dới và các đơn vị cơ sở chỉ làm một việc duy
nhất là nghiêm chỉnh chấp hành, họ không phải suy nghĩ xem phải làm gì và
làm nh thế nào để có hiệu quả vì mọi việc đã có cấp trên tính toán và chịu hậu
quả. Tóm lại cái gọi là hoạt động kinh doanh cuẩ họ hết sức thụ động và ngồi
chờ nhà nớc. Do đó từ những năm 70-80 nền kinh tế nớc ta rơi vào tình trạng
khủng hoảng trầm trọng sản xuất thì đình đốn, giá cả thất thờng, tỉ lệ lạm phát
đã lên mức phi mã(năm 1986 tỉ lệ lạm phát đã lên 774,7%)
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Nhng hậu quả về kinh tế kéo theo một loạt sự xuống cấp về xã hội. Một bộ
phận những ngời có chức có quyền đã lợi dụng để làm giàu cho mình một
cách phi pháp theo kiểu đục nớc béo cò, những ngời nắm giữ quyền phân phối
sản phẩm nh các mậu dịch viên thì hách dịch tự cho mình có quyền bán cho
ai, bán nh thế nào, nạn thất nghiệp có phần gia tăng. Trong nông nghiệp nông
dân chỉ còn sức lao động vì mọi ruộng đất đều bị xung vào hợp tác xã, trong
khi đó hợp tác xã thì làm ăn không hiệu quả sản xuất thì phân tán. Có thể nói
cả một thời kì dài kinh tế nớc ta rơi vào suy thoái và đòi hỏi phải có luồng gió
mới để phát triển kinh tế xã hội.
1.3.2. Những biến động trên thế giới ảnh hởng mạnh mẽ đến kinh tế nớc ta:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Có thể nói thế kỉ 20 là một thế kỉ đầy biến động có ảnh hợng mạnh mẽ tới
nền kinh tế nớc ta. Trớc hết đó là sự sụp đổ của hệ thống xã hội chủ nghĩa ở
Liên Xôvà Đông Âu làm cho nớc ta mất đi một chỗ dựa vững chắc về kinh tế
và chính trị, nguồn viện trợ to lớn để ổn định nền kinh tế bị cắt giảm đột ngột,
hơn nữa giờ đây chúng ta phải đơn thơng độc mã trong sự bao vây thù địch
của hệ thống t bản chủ nghĩa ngày càng lớn mạnh và thủ đoạn hơn cả về kinh
tế và chính trị.
Trên thế giới ngày nay xu hớng toàn cầu hoá trở thành xu thế chủ đạo đang

ngày càng lôi cuốn các nớc. Đã có hơn 120 nớc tham gia vào các tổ chức kinh
tế chính trị khác nhau và nổi lên ba khu vực chính đó là khu vực thị trờng
chung( EU ), khu vực mậu dịch tự do, và khu vc Châu á-Thái Bình Dơng làm
cho kinh tế nớc ta đứng trớc những nguy cơ và thách thức lớn thúc đẩy kinh tế
phát triển đồng thời tạo sức ép cạnh tranh với kinh tế khu vực và thế giới.
Sự phát triển của Trung Quốc đã chứng tỏ sự tồn tại và phát triển của nhà nớc
xã hội chủ nghĩa trên thế giới, chúng ta cần phải học hỏi những kinh nghiệm
thành công của Trung Quốc để áp dụng vào kinh tế nớc nhà.
Thế giới đang biến động phức tạp bên cạnh xu thế đối thoại hoà bình thì
chiến tranh vẫn đang gia tăng, sự can thiệp quá sâu và nội bộ các nớc của Mĩ
làm một cuộc chạy đua vũ trang mới đang diễn ra nguy cơ chiến tranh hạt
nhân huỷ diệt đang đe dọa loài ngời, sự gia tăng đột ngột của chủ nghĩa khủng
bố....và hàng loạt những nguy cơ khác đòi hỏi loài ngời phải chung sức phấn
đấu vì hoà bình cho nhân loại.
1.3.3. Kinh tế thị trờngvà con đờng đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Sự sa sút về kinh tế trong những năm 70-80 buộc Đảng ta phải thẳng thắn
nhìn nhận lại mô hình kinh tế kế hoạch hoá tập chung quan liêu bao cấp và
tìm ra một mô hình kinh tế mới phù hợp để phát triển. Đảng ta đã nhận ra rằng
chủ nghĩa xã hội với những mục tiêu tốt đẹp nhng không sử dụng cơ chế thị
trờng thì không thể thành công, không thể biến những ý tởng tốt đẹp đó thành
hiện thực của cuộc sống (7/8-5 ) Nớc ta đi lên chủ nghĩa xã hội từ một điểm
xuất phát thấp, cơ cấu kinh tế mang đặc trng của một nớc nông nghiệp lạc hậu
với hơn 80% dân số làm nông nghiệp, trong thời gian đầu chúng ta quá vội
vàng sao chép một cách nguyên si mô hình kinh tế của các nóckhác mà không
tính đến điều kiện lịch sử. Chủ nghĩa Mác-Lê Nin khẳng định cơ sở vật chất
của chủ nghĩa xã hội chỉ có thể là nền đại công nghiệp cơ khí có khả năng tái
tạo cả nông nghiệp, vì vậy chúng ta cần có một mô hình kinh tế không những
phải đáp ứng đợc nhu cầu tiêu dùng cho đời sống nhân dân mà còn đòi hỏi
phải có tích luỹ đáng kể cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Do đó phát

triển kinh tế thị trờng theo định hớng xã hội chủ nghĩa là con đờng đi đúng
đắnđể xây dựng chủ nghĩa xã hội của nớc ta.
Với những đặc trng của mình kinh tế thị trờng sẽ khuyến khích mọi ngời
cùng tham gia xây dựng kinh tế để phục vụ cho nhu cầu lợi ích của mình và
góp phần vào xây dựng đất nớc. Chủ nghĩa xã hội là mục tiêu cao nhất trong
sự nghiệp đấu tranh của Đảng và nhân dân ta, nhờ chuyển sang kinh tế thị tr-
ờng nền kinh tế nớc ta đã có những bớc thay đổi căn bản. Kinh tế thị trờng
theo định hớng xã hội chủ nghĩa không chỉ phát huy đợc nguồn lực trong dân
mà còn hạn chế đợc những yếu tố tự phát, những mặt tiêu cực của kinh tế thị
trờng t do chúng ta đã có độc lập dân tộc, còn phải tiếp tục làm cho dân giàu
nớc mạnh điều đó chỉ có thể sử dụng đọng lực của kinh té thị trờng và vai trò
của nhà nớc(28/29-5 ) Trải qua những năm đổi mới nhờ chuyển sang nền
kinh tế thị trờng, kinh tế phát triển đời sống của nhân dân đợc cải thiện bớc
đầu niềm tin vào chủ nghĩa xã hội đợc củng cố. Chủ nghĩa xã hội giờ đây
không còn là những lý thuyết trừu tợng, xã rời thực tế mà giờ đây gắn liền với
những vấn đề cụ thể đời thờng, phù hợp với cách nghĩ của hàng triệu quần
chúng