BÀI 1:
Trường THPT Lương Phú
GV: Kiều Thanh Bắc
I. CHUYỂN ĐỘNG CƠ. CHẤT ĐIỂM
1. Chuyển động cơ
Chuyển động cơ của một vật
(gọi tắt là chuyển động) là sự
thay đổi vị trí của vật đó so với
vật khác theo thời gian.
Chạy
Quan sát và cho biết
vật nào chuyển động?
2. Chất điểm.
Một vật chuyển động được coi là
một chất điểm nếu kích thước của
nó rất nhỏ so với độ dài đường đi
(hoặc so với khoảng cách mà ta
đề cập đến)
Khi một vật được coi là chất điểm
thì khối lượng của vật được coi
như tập trung tại chất điểm đó
4m
Trả lời câu C1.
Hà Nội
Hải Phòng
a) Bán kính biểu diễn của trái
đất là:
d td =
7,5
.12000=0,0006(cm)
150000000
Bán kính biểu diễn của mặt
trời là: 7,5
d mt =
150000000
.1400000=0,07(cm)
b)Chiều dài đường đi là:
S=2π.r=2.π.7,5=47,1(cm)
Chiều dài đường đi gấp
78500 lần kích thước của
trái đất.
Có thể coi trái đất là chất
điểm trong hệ mặt trời.
5
7,
cm
3. Quỹ đạo.
Hà Nội
Tập hợp tất cả các vị trí của một
chất điểm chuyển động tạo ra một
đường nhất định. Đường đó gọi là
quỹ đạo của chuyển động.
Hải Phòng
15
cm
II. CÁCH XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ CỦA VẬT TRONG KHÔNG
GIAN.
1. Vật làm mốc và thước đo
Hình ảnh bên cho ta biết điều gì?
Nếu đã biết đường đi (quỹ đạo) của vật ta chỉ
cần chọn một vật mốc và một chiều dương trên
đường đó là có thể xác định được vị trí của vật
bằng cách dùng một cái thước đo chiều dài đoạn
đường từ vật làm mốc đến vật.
Trả lời câu C2.
Có thể chọn cây bên bờ sông, bến đò… làm vật mốc
1 km
2. Hệ tọa độ. a) Hệ tọa độ 1 trục. (sử dụng khi vật chuyển
động trên một đường thẳng)
b) Hệ tọa độ 2 trục.(sử dụng khi
vật chuyển động trên một đường
cong trong một mặt phẳng)
c) Hệ tọa độ 3 trục.
z
y
zM
yM
M
O
O
xM
xM
x
x
Trả lời câu C3.
x
O
M
yM
y
AB=a=5m
y
AD=b=4m.
D
M=?
Giải:
a 5
x M = = =2,5
2 2
b 4
y M = = =2
2 2
⇒ M=(2,5,2)
b
2
A
O
C
M
a
2
B
x
III. CÁCH XÁC ĐỊNH THỜI GIAN TRONG CHUYỂN ĐỘNG.
1. Mốc thời gian và đồng hồ.
- Mốc thời gian là thời điểm ta bắt đầu đo thời gian
- Để đo khoảng thời gian trôi đi ta dùng đồng hồ.
2. Thời điểm và thời gian.
- Thời điểm là trị số chỉ một lúc nào đó theo mốc thời gian
và theo đơn vị thời gian đã chọn.
- Thời gian là khoảng thời gian trôi đi giữa hai thời điểm
- Nếu lấy mốc thời gian là thời điểm vật bắt đầu chuyển
động thì số chỉ của thời điểm sẽ trùng với số đo khoảng
thời gian đã trôi qua kể từ mốc thời gian
IV. HỆ QUY CHIẾU
Hệ gồm:
-Vật làm mốc, một hệ tọa độ gắn với vật làm mốc
-Một mốc thời gian và một đồng hồ.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Trường hợp nào dưới đây có thể coi vật là chất
điểm?
A. Trái đất trong chuyển động tự quay quanh mình nó.
B. Hai hòn bi lúc va chạm với nhau.
C. Người nhảy cầu lúc đang rơi xuống nước.
D. Giọt nước mưa lúc đang rơi
Câu 2: Trong các cách chọn hệ trục tọa độ và mốc thời
gian dưới đây, cách nào thích hợp nhất để xác định vị
trí của một máy bay đang bay đường dài?
A. Khoảng cách đến ba sân bay lớn; t=0 là lúc máy bay
cất cánh.
B. Khoảng cách đến ba sân bay lớn; t=0 là 0 giờ quốc tế.
C. Kinh độ, vĩ độ địa lí và độ cao của máy bay; t=0 là lúc
máy bay cất cánh.
D. Kinh độ, vĩ độ địa lí và độ cao của máy bay; t=0 là 0
giờ quốc tế.
Câu 3: Để xác định vị trí của một tàu biển giữa đại dương,
người ta dùng những tọa độ nào?
Trả lời: Ta sử dụng kinh độ và vĩ độ địa lí.