Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường Mầm non huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

LÊ THỊ BẢY

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG MẦM
NON
HUYỆN THỌ XUÂN, TỈNH THANH HÓA

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC


2

NGHỆ AN - 2013


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

LÊ THỊ BẢY

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG MẦM NON
HUYỆN THỌ XUÂN, TỈNH THANH HÓA
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.05

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học:

TS. PHAN QUỐC LÂM

NGHỆ AN - 2013


LỜI CẢM ƠN
Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường Mầm non huyện
Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa là một đề tài mà tôi rất tâm huyết. Trên cơ sở lý
luận, vốn kiến thức đã được tiếp thu trong quá trình học tập và nghiên cứu,
được sự giảng dạy, hướng dẫn của các thầy cô giáo, sự cộng tác giúp đỡ của
các đồng nghiệp... Luận văn tốt nghiệp của tôi đã được hoàn thành.
Với tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn các thầy giáo, cô giáo, các
nhà khoa học trường Đại học Vinh đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong
quá trình học tập.
Đặc biệt, tôi xin được trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với
TS. Phan Quốc Lâm - Người Thầy trực tiếp hướng dẫn khoa học đã tận tình
giúp tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Huyện uỷ, HĐND, UBND huyện Thọ Xuân, tỉnh
Thanh Hóa, Lãnh đạo, Chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thọ Xuân, các
đồng chí Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng và Giáo viên các trường Mầm non huyện Thọ
Xuân đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ, động viên tôi học tập và hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã hết sức cố gắng, nhưng luận văn không thể tránh khỏi những khiếm
khuyết. Tôi kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý và giúp đỡ của các thầy giáo, cô
giáo, bạn bè và đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Nghệ An, tháng 10 năm 2013

Lê Thị Bảy


CÁC KÍ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

CHỮ VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ

BCH

Ban chấp hành

CBQL

Cán bộ quản lý

CNH - HĐH

Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá

GD - ĐT

Giáo dục - Đào tạo

HĐND

Hội đồng nhân dân

HS

Học sinh

KH - CN

Khoa học công nghệ

KHTN

Khoa học tự nhiên

KHXH

Khoa học xã hội

MN

Mầm non

NXB

Nhà xuất bản

QLGD

Quản lý giáo dục

THCN

Trung học chuyên nghiệp

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TW

Trung ương

UBND

Uỷ ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU

1

1. Lý do chọn đề tài.......................................................................................
2. Mục đích nghiên cứu................................................................................

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu........................................................
4. Giả thuyết khoa học..................................................................................
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu............................................................
6. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................
7. Những đóng góp của luận văn.................................................................
8. Cấu trúc của luận văn..............................................................................
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG
MẦM NON..................................................................................
1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu....................................................................
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài...........................................................5
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam..............................................................5
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài......................................................
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường...............................7
1.2.2. Quản lý trường MN.........................................................................13
1.2.3. Cán bộ, đội ngũ cán bộ quản lý trường MN..................................15
1.2.4. Chất lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý.............................18
1.2.5. Giải pháp và giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ quản lý trường
MN..............................................................................................................19
1.3. Một số vấn đề lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
quản lý trường mầm non...........................................................................
1.3.1. Vai trò, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ quản lý trường MN...........20
1.3.2. Yêu cầu về xây dựng số lượng, cơ cấu đội ngũ CBQL giáo dục
MN..............................................................................................................21
1.3.3. Yêu cầu về nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL giáo dục MN.....22
1.4. Công tác nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường
MN...............................................................................................................
1.4.1. Công tác quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lý.................25

7
1.4.2. Xây dựng và thực thi kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL
....................................................................................................................25
1.4.3. Đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý.................................26
1.4.4. Tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm, sử dụng và luân chuyển đội
ngũ cán bộ quản lý....................................................................................26
1.4.5. Chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ quản lý......................27
1.4.6. Sự lãnh đạo của Đảng đối với việc nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ quản lý............................................................................................27
1.5. Sự cần thiết của việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý
trường MN..................................................................................................28
1.6. Công tác quản lý đội ngũ cán bộ quản lý trường mầm non.............30
Kết luận chương 1.......................................................................................
Chương 2 THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
QUẢN LÝ TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN THỌ XUÂN
TỈNH THANH HÓA..................................................................
2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội huyện Thọ Xuân.....................
2.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên - dân cư........................................34
2.1.2. Đặc điểm về điều kiện kinh tế xã hội.............................................34
2.1.3. Đặc điểm về lịch sử, văn hóa, giáo dục..........................................35
2.1.4. Những thuận lợi và khó khăn về kinh tế xã hội ảnh hưởng đến sự
phát triển giáo dục.....................................................................................36
2.2. Thực trạng về giáo dục và đào tạo huyện Thọ Xuân, tỉnh
Thanh Hóa...................................................................................................
2.2.1. Tình hình chung về giáo dục và đào tạo huyện Thọ Xuân..........36
2.2.2. Thực trạng về giáo dục MN huyện Thọ Xuân...............................44
2.3. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường MN
huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa............................................................
2.3.1. Về số lượng và cơ cấu.....................................................................53
2.3.2. Thực trạng về chất lượng cán bộ quản lý trường mầm non huyện

Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa........................................................................54
2.3.3. Thực trạng công tác quản lý chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý
trường mầm non huyện Thọ Xuân............................................................65
2.4. Đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý các
trường mầm non huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa..............................
2.4.1. Ưu điểm............................................................................................70
2.4.2. Hạn chế, yếu kém...........................................................................71
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém...................................72
Kết luận chương 2.......................................................................................


8
Chương 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI
NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG MẦM NON
HUYỆN THỌ XUÂN, TỈNH THANH HÓA............................
3.1. Nguyên tắc xây dựng giải pháp..........................................................
3.1.1. Nguyên tắc mục tiêu.......................................................................74
3.1.2. Nguyên tắc toàn diện......................................................................74
3.1.3. Nguyên tắc hiệu quả........................................................................74
3.1.4. Nguyên tắc khả thi..........................................................................74
3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý
trường mầm non huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa..............................
3.2.1. Giải pháp 1.......................................................................................74
3.2.2. Giải pháp 2.......................................................................................77
3.2.3. Giải pháp 3.......................................................................................82
3.2.4. Giải pháp 4.......................................................................................87
3.2.5. Giải pháp 5.......................................................................................90
3.2.6. Giải pháp 6.......................................................................................91
3.2.7. Giải pháp 7.......................................................................................93
3.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp......................................................

3.3.1. Thực hiện đồng bộ các giải pháp....................................................95
3.3.2. Khai thác các điều kiện nội lực, ngoại lực.....................................96
3.3.3. Cần chú ý đến công tác cán bộ nữ..................................................96
3.3.4. Cần chú ý đến đặc điểm và truyền thống văn hoá của địa phương
....................................................................................................................97
3.4. Thăm dò tính khả thi của các giải pháp............................................
3.4.1. Khái quát vê thăm dò tính cần thiết và tính khả thi của các giải
pháp............................................................................................................97
3.4.2. Kết quả thăm dò..............................................................................98
Kết luận chương 3....................................................................................
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................
1. Kết luận.................................................................................................
2. Kiến nghị...............................................................................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................
PHỤ LỤC 1


9


DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Trang
MỞ ĐẦU

1

1. Lý do chọn đề tài...........................................................................................
2. Mục đích nghiên cứu.....................................................................................
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu..............................................................
3.1. Khách thể nghiên cứu.................................................................................

3.2. Đối tượng nghiên cứu................................................................................
4. Giả thuyết khoa học......................................................................................
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu.................................................................
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài...........................................................
5.3. Đề xuất một số giải pháp............................................................................
6. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:....................................................
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn..................................................
6.3. Phương pháp thống kê toán học.................................................................
7. Những đóng góp của luận văn:.....................................................................
8. Cấu trúc của luận văn....................................................................................
CHƯƠNG I 5
1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu.........................................................................
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài..................................................................
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam....................................................................
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài:..........................................................
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường.......................................
1.2. 2. Quản lý trường mầm non.....................................................................
1.2. 3. Cán bộ, đội ngũ cán bộ quản lý trường mầm non................................
1.2.4. Chất lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý....................................


11
1.2.5. Giải pháp và giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ quản lý
trường mầm non.........................................................................
1.3. Một số vấn đề lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản
lý trường mầm non.....................................................................
1.3.2. Yêu cầu về xây dựng số lượng, cơ cấu đội ngũ CBQL giáo dục
MN..............................................................................................
1.3.3. Yêu cầu về nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL giáo dục Mầm

non..............................................................................................
Kết luận chương 1...........................................................................................
2.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên - dân cư..............................................
2.1.4. Những thuận lợi và khó khăn về kinh tế xã hội ảnh hưởng đến sự
phát triển giáo dục......................................................................
2.2. Thực trạng về giáo dục và đào tạo huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh
Hoá.............................................................................................
Bảng 2.1: Thống kê trường, lớp, HS Mầm non, Tiểu học, THCS huyện
Thọ Xuân....................................................................................
Bảng 2.2. Tỉ lệ huy động học sinh qua các năm.............................................
Bảng 2.3. Thống kê cơ sở vật chất các trường trong huyện Thọ Xuân
năm học 2012 - 2013..................................................................
Bảng 2.4. Số lượng cán bộ, giáo viên, công nhân viên bậc học Mầm
non, Tiểu học, Trung học cơ sở, Giáo dục Thường xuyên
qua các năm................................................................................
Bảng 2.5. Chất lượng CB,GV,CNV bậc học Mầm non, Tiểu học,
THCS, GDTX năm học 2012 - 2013..........................................
2.3. Thực trạng về giáo dục mầm non huyện Thọ Xuân.................................
2.3.1. Quy mô phát triển.................................................................................


12
Bảng 2.6: Quy mô phát triển giáo dục MN Thọ Xuân trong 5 năm lại
đây..............................................................................................
Bảng 2.7. Thống kê tình hình CBGV các trường MN Huyện Thọ Xuân,
tỉnh Thanh Hóa...........................................................................
Bảng 2.8. Trình độ đào tạo..............................................................................
Bảng 2. 9. Xếp loại chuyên môn nghiệp vụ....................................................
2.3.3. Chất lượng giáo dục mầm non huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa
....................................................................................................

Bảng 2.10. Kết quả chất lượng giáo dục trẻ....................................................
Bảng 2.11. Kết quả chăm sóc sức khỏe..........................................................
2.3.4. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học:...................................................
Bảng 2.12 Thống kê cơ sở vật chất các trường mầm non Huyện Thọ
Xuân, tỉnh Thanh Hóa................................................................
2.4.1. Về số lượng và cơ cấu...........................................................................
Bảng 2.13. Thống kê đội ngũ CBQL các trường MN huyện Thọ Xuân,
tỉnh Thanh Hóa năm học 2012 - 2013........................................
Bảng 2.14. Xếp loại cán bộ quản lý năm học 2012 - 2013.............................
Bảng 2.15: Tổng hợp kết quả điều tra về phẩm chất chính trị và đạo đức
nghề nghiệp của CBQL trường MN huyện Thọ Xuân...............
Bảng 2.16: Tổng hợp kết quả điều tra về năng lực chuyên môn, nghiệp
vụ sư phạm của CBQL các trường MN huyện Thọ Xuân..........
Bảng 2.17: Tổng hợp kết quả điều tra về năng lực quản lý nhà trường
của CBQL các trường MN huyện Thọ Xuân..............................
Kết luận chương 2...........................................................................................
CHƯƠNG III..................................................................................................
3.1. Nguyên tắc xây dựng giải pháp................................................................
3.1.4. Nguyên tắc khả thi................................................................................


13
3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý
trường mầm non huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa..................
3.2.1. Giải pháp 1: Đổi mới công tác quy hoạch cán bộ quản lý....................
3.2.2. Giải pháp 2: Tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm, luân chuyển
cán bộ quản lý.............................................................................
3.2.3. Giải pháp 3: Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý
....................................................................................................
3.2.4. Giải pháp 4: Thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với cán bộ quản

lý.................................................................................................
3.2.5. Giải pháp 5: Xây dựng hệ thống thông tin hỗ trợ công tác quản lý
....................................................................................................
3.2.6. Giải pháp 6: Đổi mới công tác đánh giá cán bộ quản lý.......................
3.2.7. Giải pháp 7: Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý.......................................
3.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp............................................................
3.3.1. Thực hiện đồng bộ các giải pháp..........................................................
Sơ đồ 3.1. Các giải pháp nâng cao chất lượng CBQL trường MN huyện
Thọ Xuân tỉnh Thanh Hóa..........................................................
3.3.2. Khai thác các điều kiện nội lực, ngoại lực............................................
3.3.3. Cần chú ý đến công tác cán bộ nữ.........................................................
3.3.4. Cần chú ý đến đặc điểm và truyền thống văn hoá của địa phương
....................................................................................................
3.4. Thăm dò tính khả thi của các giải pháp...................................................
Bảng 3.1. Kết quả khảo sát tính khả thi của một số giải pháp nâng cao
chất lượng cán bộ quản lý trường MN ở huyện Thọ Xuân,
tỉnh Thanh Hóa...........................................................................
Kết luận chương 3.........................................................................................


14
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................
1. Kết luận 102
2. Kiến nghị 103
2.1. Đối với Bộ Giáo dục & Đào tạo :..........................................................
2.2. Đối với UBND Tỉnh Thanh Hoá:...........................................................
2.3. Đối với huyện Thọ Xuân:......................................................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................
PHỤ LỤC 1

1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Việt Nam chúng ta đã hội nhập tổ chức thương mại thế giới WTO và là
thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, chúng ta
đã có những thay đổi mạnh mẽ về cơ chế, chính sách, về kinh tế chính trị, văn
hóa - xã hội. Ngày nay các quốc gia đều nhận thức rằng: Con người vừa là
mục tiêu vừa là động lực của mọi sự phát triển, vì vậy muốn phát triển xã hội
phải phát triển GD - ĐT để phát triển con người. Hiến pháp nước cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam tại điều 35 đã khẳng định vai trò của giáo dục: “ Giáo
dục - Đào tạo là quốc sách hàng đầu”, đặc biệt trước bối cảnh trong nước và
quốc tế hiện nay, thời kì hội nhập, nền kinh tế tri thức phát triển đến đỉnh cao
thì GD - ĐT lại càng được Đảng và nhà nước quan tâm. Đại hội Đại biểu toàn
quốc lần thứ X đã khẳng định: “Giáo dục và đào tạo cùng với khoa học công
nghệ là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động lực thúc đẩy công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước”[18].
Để phát triển GD - ĐT thì nhân tố đóng vai trò vô cùng quan trọng
đó là nhân tố con người. Đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục là lực lượng
cốt cán trực tiếp đề ra và thực hiện các mục tiêu GD. Là nhân tố quyết định
chất lượng GD, cho nên chiến lược công tác cán bộ có tầm quan trọng đặc
biệt và có ý nghĩa quyết định đến sự thành công của sự nghiệp cách mạng
cũng như sự nghiệp GD - ĐT. Xây dựng đội ngũ quản lí giáo dục là một
vấn đề cấp thiết.
Chỉ thị số 40 - CT/TW đã định hướng: “Phải tăng cường xây dựng đội
ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục một cách toàn diện” với “mục tiêu là
xây dựng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục được chuẩn hóa, đảm bảo về
chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị,
phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo...”[1]

2
Nghị quyết hội nghị TW lần thứ II khóa VIII đã chỉ rõ một trong những
giải pháp chủ yếu đó là: “Đổi mới cơ chế quản lí, bồi dưỡng cán bộ, sắp xếp
chấn chỉnh và nâng cao năng lực của bộ máy quản lí...”[14] ; “Xây dựng đội
ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục được chuẩn hóa, đảm bảo về chất lượng,
đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất,
lối sống, lương tâm nghề nghiệp và trình độ chuyên môn của nhà giáo, đáp
ứng đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục trong công cuộc đẩy mạnh
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ”[9].
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X cũng đã kết luận: “Phải thường
xuyên quán triệt coi cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách
mạng”[18].
Chính vì vậy, đội ngũ cán bộ quản lí và công tác xây dựng đội ngũ
CBQL một cách toàn diện là một trong những nội dung quan trọng của đổi
mới công tác quản lí, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.
Thọ Xuân là một huyện trung du của tỉnh Thanh Hóa, trong những năm
qua ngành GD - ĐT đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, đáp ứng yêu cầu phát
triển kinh tế - xã hội của huyện nhà. Tuy nhiên, theo yêu cầu phát triển của công
cuộc đổi mới kinh tế - xã hội trong giai đoạn hiện nay, thì GD - ĐT của huyện
Thọ Xuân còn nhiều bất cập, đặc biệt là công tác quản lý trường MN trên địa
bàn huyện. Thọ Xuân là một huyện thuần nông gặp nhiều khó khăn về các điều
kiện kinh tế, xã hội, vì vậy GD - ĐT cũng gặp không ít những khó khăn. Trong
đó chất lượng đội ngũ CBQL giáo dục nói chung và CBQL giáo dục MN nói
riêng ở huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa còn nhiều hạn chế. Vì vậy việc nghiên
cứu nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường MN trên địa bàn huyện Thọ
Xuân, tỉnh Thanh Hóa là hết sức cần thiết, có ý nghĩa quan trọng trong việc góp
phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. nâng cao chất lượng GD - ĐT,
đáp ứng yêu cầu đòi hỏi sự nghiệp CNH - HĐH đất nước hiện nay.

3
Trong những năm gần đây, đã có một số công trình khoa học đề cập
đến những vấn đề khác nhau liên quan đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ
CBQL trường học. Song cho đến nay, ở huyện Thọ Xuân tỉnh Thanh Hóa
chưa có một công trình nghiên cứu nào bàn về vấn đề nâng cao chất lượng đội
ngũ CBQL trường MN, đó là những lý do để tôi chọn đề tài: “Một số giải
pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường Mầm non huyện
Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường
MN huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường MN
3.2. Đối tượng nghiên cứu.
Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường MN
huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu chúng ta đề xuất và thực thi được các giải pháp có cơ sở khoa học
và có tính khả thi thì sẽ nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường
MN huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài.
5.2. Đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ CBQL trường MN huyện
Thọ Xuân; thực trạng các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL
trường MN, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa đã áp dụng.
5.3. Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL các
trường MN huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.

4
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
Gồm các phương pháp phân tích, tổng hợp, phân loại và hệ thống hoá
các tài liệu và văn bản có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Phương pháp quan sát, phương pháp điều tra.
- Phương pháp lấy ý kiến của chuyên gia.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục.
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động….
6.3. Phương pháp thống kê toán học để sử lý số liệu nghiên cứu.
7. Những đóng góp của luận văn
- Góp phần hệ thống hoá cơ sở lý luận về vấn đề nâng cao chất lượng
đội ngũ CBQL Giáo dục MN.
- Chỉ ra được thực trạng chất lượng đội ngũ CBQL trường MN huyện
Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
- Đề xuất được một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL
Giáo dục MN huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, tài liệu tham khảo, các phụ lục, luận
văn gồm có ba chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận của việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán
bộ quản lý trường mầm non.
Chương 2.

Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường
Mầm non huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.

Chương 3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý
trường Mầm non huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.


5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG MẦM NON
1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Trong thời gian qua, nhiều nhà nghiên cứu đã quan tâm đến việc tìm
ra các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường học nói chung,
các trường MN nói riêng.
Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về QLGD của các tác
giả, các tư tưởng quản lý sơ khai xuất phát từ các tư tưởng triết học cổ Hy Lạp
và cổ Trung Hoa. Sự đóng góp của các nhà triết học cổ Hy Lạp tuy còn ít ỏi
nhưng đáng ghi nhận: Đó là các tư tưởng của Xôcrát (469-399 Tr. CN), Platôn
(427-347 Tr.CN) và Arixtôt (384-322 Tr.CN). Thời Trung Hoa cổ đại đã công
nhận các chức năng quản lý đó là: Kế hoạch hóa, tổ chức, tác động, kiểm tra.
Các nhà hiền triết của Trung Hoa trước công nguyên đã có những đóng góp lớn
về tư tưởng quản lý quan trọng về tư tưởng quản lý vĩ mô, quản lý toàn xã hội.
Các nhà tư tưởng và chính trị lớn đó là Khổng Tử (551- 478 Tr.CN), Mạnh Tử
(372-289 Tr.CN), Thương Ưởng (390-338 Tr.CN) đã nêu lên tư tưởng quản lý
“Đức trị, Lễ trị” lấy chữ tín làm đầu. Những tư tưởng quản lý trên vẫn có ảnh
hưởng khá sâu sắc đến các nước phương đông ngày nay.
“Những vấn đề quản lý trường học”(P.V Zimin, M.I Kônđakốp); “Cơ sở
lý luận của khoa học quản lý giáo dục”( M.I Kônđakốp); “Quản lý giáo dục
quốc dân trên địa bàn huyện” (M.I Kôđakốp)...
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
Ở Việt nam từ những năm 90 trở về trước đã có một số công trình của

nhiềc tác giả bàn về lý luận quản lý trường học và các hoạt động quản lý nhà
trường như: Nguyễn Ngọc Quang, Hà Sĩ Hồ và các bài giảng về QLGD


6
(Trường CBQL giáo dục Trung ương I)..... Những năm đầu của thập kỷ 90
đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu có giá trị như: “Giáo trình khoa
học quản lý” của Phạm Trọng Mạnh (NXB ĐHQG Hà Nội năm 2001); “Khoa
học tổ chức và quản lý - một số vấn đề lý luận và thực tiễn” của Trung tâm
nghiên cứu khoa học tổ chức quản lý (NXB Thống kê Hà Nội, năm 1999);
“Tâm lý xã hội trong quản lý” của Ngô Công Hoàn (NXB ĐHQG Hà Nội,
năm 2002); “Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường” của PGS.TS Thái Văn
Thành (NXB Đại học Huế, năm 2007); “Đại cương khoa học quản lý” của
PGS.TS Trần Hữu Cát và TS Đoàn Minh Duệ ...
Hiện nay, chúng ta đang đẩy nhanh tốc độ CNH-HĐH đất nước, phấn
đấu đến năm 2020, Việt Nam cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo
hướng hiện đại thì việc tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng CBQL các
trường mầm non để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ đặt nền móng
vững chắc cho trẻ vào trường tiểu học và các cấp học tiếp theo. Chính vì vây,
nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trở thành mối quan tâm chung của toàn
xã hội, của các nhà nghiên cứu giáo dục và các cơ sở giáo dục. Đã có không ít
các nhà nghiên cứu, các nhà QLGD đã nghiên cứu vấn đề này như một số
luận văn Thạc sỹ của các tác giả cụ thể:
Một số đề tài nghiên cứu chuyên sâu tuỳ theo đặc điểm từng vùng,
miền. Ví dụ: Thạc sỹ Phạm Nguyễn Trâm Anh " Thực trạng phát triển đội
ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non công lập tại quận 10 Thành Phố Hồ
Chí Minh ; Thạc sỹ Nguyễn Thị Nhung và thạc sỹ Nguyễn Thị Nhị, đều
nghiên cứu xây dựng đội ngũ CBQL của tỉnh Bình Phước của 2 cấp học MN
và TH. Một số đề tài khác nghiên cứu chủ yếu về phẩm chất và năng lực của
đội ngũ CBQL, sơ lược về thực trạng công tác xây dựng đội ngũ CBQL và đề

xuất một số biện pháp xây dựng đội ngũ CBQL như đề tài của thạc sỹ; Văn
Thị Tường Oanh hoặc chỉ nghiên cứu tổng quát về thực trạng công tác phát


7
triển đội ngũ (quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, tuyển chọn, bổ nhiệm, luân
chuyên, sử dụng, chế độ chính sách) và phát triển cá nhân đội ngũ CBQL
(phẩm chất, năng lực), đưa ra những đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ
CBQL như nghiên cứu của Thạc sỹ Nguyễn Hữu Phi.
Nhìn chung, từ những văn bản chỉ đạo của các cấp, các ngành mà mỗi tác
giả khi nghiên đều đưa ra những thực trạng và nhiều biện pháp khác nhau trong
công tác nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL theo đặc thù của địa phương.
Qua các công trình nghiên cứu chúng ta thấy có một điểm chung nổi bật
đó là: Khẳng định vai trò quan trọng của đội ngũ CBQL trường MN trong việc
nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Đây cũng là một trong những tư tưởng
mang tính chiến lược về phát triển giáo dục của Đảng ta. Đồng thời các nghiên
cứu cũng đã đề ra được một số giải pháp nâng cao chất lượng CBQL trường học,
tuy nhiên vẫn còn nặng về lý thuyết và cũng chỉ phù hợp bó hẹp trong địa phương
của mỗi tác giả. Còn trên địa bàn huyện Thọ Xuân chưa có một công trình nào đi
sâu nghiên cứu việc nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường MN. Việc nghiên
cứu một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường MN huyện Thọ
Xuân có một ý nghĩa lớn cả về mặt lý luận và thực tiễn trong việc nâng cao chất
lượng đội ngũ CBQL trường MN huyện Thọ Xuân đáp ứng với yêu cầu ngày
càng cao của sự nghiệp GD - ĐT.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường
1.2.1.1. Quản lý
Là một chức năng xuất hiện cùng với việc hình thành xã hội loài
người. Khi xuất hiện sự phân công lao động trong xã hội loài người thì đồng
thời cũng xuất hiện sự hợp tác lao động. Để gắn kết các lao động của cá nhân

tạo thành sản phẩm hoàn chỉnh thì cần có sự điều khiển chung đó là quản lý.
Ngày nay quản lý đã trở thành hoạt động phổ biến, diễn ra trên mọi lĩnh vực,
mọi cấp độ và có liên quan đến mọi người.


8
Trong quá trình xây dựng lý luận quản lý, khái niệm quản lý đã được
nhiều nhà nghiên cứu lý luận cũng như thực hành quản lý đưa ra, có nhiều
quan điểm khác nhau về khái niệm quản lý:
Harold Koontz cho rằng: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm
bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được mục đích của nhóm. Mục
tiêu của nhà quản lý là hình thành một môi trường mà con người có thể đạt
được mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn ít
nhất. Với tư cách thực hành thì quản lý là một nghệ thuật, còn với kiến thức
thì quản lý là một khoa học” [28].
Quản lý là hoạt động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý tới
đối tượng quản lý đạt mục tiêu đề ra”.
Quản lý là hoạt động có ý thức của chủ thể quản lý để chỉ huy, điều
chỉnh, hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi và hoạt động của con người
nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí nhà quản lý, phù hợp với quy luật
khách quan” .
- Quản lý là các hoạt động nhằm đảm bảo sự hoàn thành công việc qua
những nổ lực của người khác.
- Quản lý là công tác phối hợp có hiệu quả hoạt động của những người
cộng sự khác nhau cùng chung một tổ chức.
- "Quản lý là tác động có định hướng, có chủ định của chủ thể quản lý
(người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một số chức
năng nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức". [11]
Các khái niệm trên cho thấy: Hoạt động quản lý được tiến hành trong
một tổ chức hay một nhóm xã hội, là sự tác động có hướng đích, có sự phối

hợp nỗ lực của các cá nhân nhằm thực hiện mục tiêu đề ra với hiệu quả cao
nhất, phù hợp với quy luật khách quan.


9
Chức năng quản lý:
- Lao động quản lý là một dạng lao động đặc biệt, gắn với lao động tập
thể và là kết quả của sự phân công lao động xã hội, nhưng lao động quản lý
lại có thể phân chia thành một hệ thống các dạng hoạt động xác định mà theo
đó chủ thể quản lý có thể tác động vào đối tượng quản lý. Các dạng hoạt động
xác định này được gọi là các chức năng quản lý. Quản lý phải thực hiện nhiều
chức năng khác nhau, trong các chức năng có tính độc lập tương đối nhưng
chúng được liên kết hữu cơ trong một hệ thống nhất quán. Chức năng quản lý
có chức năng cơ bản, chức năng cụ thể với nhiều cách tiếp cận khác nhau.
Nhưng về cơ bản các tác giả đều thống nhất 4 chức năng cơ bản : Lập kế
hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra.
- Chức năng Lập kế hoạch: Bản chất của khái niệm Lập kế hoạch là quá
trình xác định mục tiêu, mục đích của tổ chức và các con đường, biện pháp,
cách thức, điều kiện cơ sở vật chất để đạt được mục tiêu, mục đích đó.
Trong tất cả các chức năng quản lý, chức năng Lập kế hoạch là chức
năng đầu tiên, chức năng cơ bản để hoàn thành các chức năng khác. Đây được
coi là chức năng chỉ lối, dẫn đường cho các chức năng chỉ đạo, kiểm tra.
Trong QLGD, quản lý nhà trường, xác định chức năng Lập kế hoạch có
ý nghĩa sống còn đối với sự tồn tại, vận hành và phát triển của nhà trường.
- Chức năng tổ chức: Theo hai tác giả; Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn
Thị Mỹ Lộc: “Tổ chức là quá trình sắp xếp, phân bổ công việc, quyền hành và
các nguồn lực cho các thành viên của tổ chức để họ có thể đạt được các mục
tiêu của tổ chức một cách hiệu quả”.[11].
Như vậy, thực chất của tổ chức là thiết lập mối quan hệ, liên hệ giữa
con người với con người, giữa các bộ phận riêng rẽ thành một hệ thống hoạt

động nhịp nhàng như một cơ thể thống nhất. Tổ chức tốt sẽ khơi nguồn cho
các tiềm năng, cho những động lực khác, tổ chức không tốt sẽ làm triệt tiêu


10
động lực và làm giảm sút hiệu quả quản lý. Trong QLGD, quản lý nhà trường,
điều quan trọng nhất của công tác tổ chức là phải xác định rõ cho được vai
trò, vị trí của mỗi cá nhân, mỗi bộ phận, đảm bảo mối liên hệ liên kết giữa các
cá nhân, các thành viên, các bộ phận tạo nên sự thống nhất và đồng bộ.
- Chức năng chỉ đạo: Là quá trình tác động ảnh hưởng của chủ thể quản
lý đến hành vi và thái độ của con người ( khách thể quản lý) nhằm đạt mục
tiêu đề ra.
- Chức năng kiểm tra: Kiểm tra là một chức năng quan trọng trong hoạt
động quản lý. Quản lý mà không có kiểm tra thì coi như không có quản lý.
Như vậy trong mọi quá trình quản lý, người CBQL phải thực hiện một
dãy chức năng quản lý kế tiếp nhau một cách lôgic, bắt đầu từ lập kế hoạch
rồi tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện và cuối cùng là kiểm tra đánh giá.
Quá trình này được tiếp diễn một cách tuần hoàn và được gọi là chu trình
quản lý. Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý và vai trò của thông tin
trong chu trình quản lý thể hiện bằng sơ đồ:
Sơ đồ 1:
Kế hoạch hoá

Kiểm tra
đánh giá

Thông tin

Chỉ đạo

Tổ chức
thực hiện


11
1.2.1.2. Quản lý giáo dục
Hiện nay ở nước ta, các nhà nghiên cứu giáo dục cho rằng: Quản lý
giáo dục là sự tác động có ý thức, có mục đích của chủ thể quản lý nhằm đưa
hoạt động sư phạm của hệ thống giáo dục đạt tới kết quả mong muốn một
cách hiệu quả nhất.
Theo PGS.TS.Trần Kiểm: "Quản lý giáo dục thực chất là những tác
động của chủ thể quản lý vào quá trình giáo dục (được tiến hành bởi tập thể
giáo viên và học sinh với sự hỗ trợ đắc lực của lực lượng xã hội) nhằm hình
thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của
nhà trường"[27].
Xét về khoa học thì quản lý giáo dục là sự điều khiển toàn bộ những
hoạt động của cả cộng đồng, điều khiển quá trình dạy và học nhằm tạo ra
những thế hệ có đức có tài phục vụ sự phát triển của xã hội.
Quản lý giáo dục trong phạm vi một quốc gia, một địa phương thì chủ
thể quản lý là bộ máy quản lý giáo dục từ Bộ GD - ĐT đến nhà trường. Khách
thể quản lý là hệ thống giáo dục quốc dân, sự nghiệp giáo dục của một địa
phương trong một trường học.
Trong các mối quan hệ của công tác quản lý giáo dục, quan hệ cơ bản
nhất là quan hệ giữa người quản lý với người dạy và người học. Các mối quan
hệ khác biểu hiện trong quan hệ giữa các cấp bậc quản lý. Các mối quan hệ đó
ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo, chất lượng hoạt động của nhà trường, của
toàn bộ hệ thống giáo dục.
Các cấp quản lý giáo dục có chức năng tương tự nhau, đều vận dụng
các chức năng quản lý để thực hiện nhiệm vụ của cấp mình. Nội dung hoạt
động khác nhau do phân cấp quản lý qui định, do nhiệm vụ từng thời kỳ chi

phối, đặc biệt quản lý giáo dục chịu ảnh hưởng của những biến đổi về kinh tế,
chính trị xã hội, khoa học và công nghệ.