Bài 46: THỰC HÀNH QUẢN LÍ VÀ SỬ DỤNG BẾN VỮNG NGUỒN TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Bài 46: THỰC HÀNH- QUẢN LÍ VÀ SỬ DỤNG BẾN VỮNG
NGUỒN TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
- Nêu được khái niệm, lấy ví dụ minh họa về các dạng tài nguyên thiên nhiên.
- Phân tích được tác động của việc sử dụng tài nguyên không khoa học làm cho môi
trường bị suy thoái, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống con người.
- Chỉ ra được các biện pháp chính để sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên và hạn
chế ô nhiễm môi trường.
- Nâng cao nhận thức về sự cần thiết phải có các biện pháp sử dụng bền vững tài
nguyên và ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên.
II. CHUẨN BỊ:
- Tranh hình vẽ về tài nguyên.
III. NỘI DUNG THỰC HÀNH:
1. Các dạng tài nguyên thiên nhiên.
- HS lên bảng điền vào bảng 46.1 về các dạng tài nguyên thiên nhiên đã quan sát.
Dạng tài nguyên Ví dụ
Không tái sinh
* Nhiên liệu: Than đá có nhiều ở Quảng Ninh, Thái Nguyên…Dầu
mỏ và khí đốt ở thềm lục địa miền Nam Việt Nam…
* Kim loại: Thiếc ở Tĩnh Túc Cao Bằng, sắt ở Thái Nguyên, Cao
Bằng, Hà Giang, vàng ở Bắc Cạn, Quảng Nam…
* Phi kim loại: Đá vôi, đất sét…sản xuất xi măng ở nhiều tỉnh miền
Bắc, Trung và Tây Nam Bộ (Hà Tiên), đá quý có nhiều ở sông Chảy
Yên Bái, Thanh Hóa, Nghệ An…
Tái sinh
* Không khí sạch, Nước sạch, đất, đa dạng sinh học: Hai vùng đất
phù sa có độ phì nhiêu cao thuộc lưu vực sông Hồng, sông Cửu
Long, Nhiều vùng đất trên núi cao dễ bị rửa trôi như vùng trung du
Bắc Bộ, Đông Nam Bộ…
Năng lượng vĩnh * Mặt trời, gió, sóng, thủy triều…
cửu

2. Hình thức sử dụng gây ô nhiễm môi trường.
- HS lên bảng điền vào bảng 46.2: Các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường.
Các hình thức gây ô nhiễm
Nguyên nhân gây Biện pháp khắc phục
ô nhiễm
* Ô nhiễm không khí:
- Do công nghệ
- Sử dụng thêm nhiều
- Ô nhiễm từ sản xuất công nghiệp
lạc hậu.
nguyên liệu sạch.
tại các nhà máy, làng nghề,…
- Do chưa có biện - Lắp đặt thêm các thiết bị
- Ô nhiễm do phương tiện giao
pháp hữu hiệu… lọc khí cho các nhà máy
thông.
- Xây dựng thêm nhiều
- Ô nhiễm từ đun nấu tại các gia
công viên cây xanh…
đình.
* Ô nhiễm chất thải rắn:
- Do chưa chấp
- Chôn lấp và đốt rác một
- Đồ nhựa, cao su, giấy, thủy tinh…
hành quy định về cách khoa học.
thải ra từ các nhà máy, công trường. sử lí rác thải công - Xây dựng thêm nhà máy
- Xác sinh vật, phân thải ra từ sản
nghiệp, y tế và
tái chế chất thải thành các
xuất nông nghiệp.

rác thải sinh hoạt. nguyên liệu đồ dùng…
- Rác thải từ các bệnh viện.
- Do ý thức của
- Tang cường công tác giáo
- Giấy gói, túi nilon, thải ra từ sinh
người dân về bảo dục về bảo vệ môi trường..


hoạt của mỗi gia đình..
* Ô nhiễm nguồn nước: Nguồn nước
thải ra từ các nhà máy, khu dân cư
mang nhiều chất hữu cơ, hóa chất, vi
sinh vật gây bệnh…
* Ô nhiễm hóa chất độc: Hóa chất
độc thải ra từ các nhà máy, thuốc trừ
sâu dư thừa trong quá trình sản xuất
nông nghiệp.
* Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh:
Sinh vật truyền bệnh cho người và
sinh vật khác như muỗi, giun sán…

vệ môi trường
chưa cao.
- Do chưa có nơi
sử lí nước thải.
- Do sử dụng hóa
chất độc hại
không đúng qui
định.

- Xây dựng nhà máy sử lí
nước thải…
- Xây dựng nơi quản lí chặt
chẽ các chất gây nguy
hiểm.
- Hạn chế sử dụng các hóa
chất, thuốc trừ sâu trong
sản xuất nông nghiệp…
- Giáo dục để nâng cao ý
thức cho mọi người về ô
nhiễm và cách phòng tránh.
Thực hiện vệ sinh môi
trường…

- Do không
thường xuyên vệ
sinh môi trường.
- Do ý thức của
người dân chưa
cao…
3. Khắc phục suy thoái môi trường và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên:
- HS điền vào bảng 46.3: Các hình thức sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên.
Hình thức sử dụng tài nguyên
Đề xuất biện pháp khắc phục
* Đất: Trồng trọt, Xây dựng, Bỏ
- Chống bỏ hoang, sử dụng không hiệu
hoang
quả..Trồng cây gây rừng bảo vệ đất trên các
vùng đồi trọc…
* Nước:

- Xây dựng nhiều hồ chứa kết hợp với hệ thống
- Hồ chứa nước phục vụ nông
thủy lợi góp phần chống hạn cho đất như hồ
nghiệp.
Thác Bà, Hòa Bình…và nhiều hồ ở các địa
- Nước sinh hoạt, Nước thải…
phương
* Rừng:
- Tuyên truyền ý thức bảo vệ rừng cho mỗi
- Rừng bảo vệ.
người dân.
- Rừng trồng được phép khai thác
- Thành lập các khu rừng bảo vệ như Vườn
- Rừng bị khai thác bừa bãi
Quốc gia Cúc Phương, Tam Đảo, Nam Cát
Tiên…
* Tài nguyên ven biển:
- Qui định không đánh bắt cá mắt lưới quá nhỏ,
- Đánh bắt cá theo qui mô nhỏ ven
không đánh bắt bàng mìn..
bờ.
- Thành lập các khu bảo vệ sinh vật biển…
- Theo qui mô lớn.
- Xây dựng khu bảo vệ quí hiếm..
* Tài nguyên đa dạng sinh học: Bảo Nghiêm cấm đánh bắt động vật hoang dã,…
vệ các loài…
4. Cũng cố: Yêu cầu học sinh viết thu hoạch.
5. Dặn dò: Học sinh đọc trước bài ôn tập chương trình sinh học phổ thông.