Đổi mới KTĐG thúc đẩy ĐM PPDH Địa lý THPT

NGUYỄN HOÀNG ANH

Báo cáo tập huấn
BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN
Hè 2009

Đổi mới
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
MÔN ĐỊA LÍ - THPT

Quảng ngãi, tháng 8 năm 2009

Nguyễn Hoàng Anh

1


TIẾN TRÌNH THỰC HIỆN
1. ĐẶC VẤN ĐỀ VỀ ĐỔI MỚI KTĐG KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC
SINH MÔN ĐỊA LÍ THPT
2. THẢO LUẬN THEO TỔ
( Kèm theo nội dung thảo luận)

3. ĐẠI DIỆN CÁC TỔ TRÌNH BÀY KẾT QUẢ THẢO LUẬN
4. THÔNG TIN PHẢN HỒI
( Định hướng của Bộ GD & ĐT về đổi mới KTGGD từ năm học 2009 – 2010).

5. THÔNG BÁO KẾT LUẬN CỦA THỨ TRƯỞNG NGUYỄN VINH HIỄN TRONG HỘI THẢO VỀ ĐM KTĐG TAI CẦN THƠ TÁNG 4/2009.

Nguyễn Hoàng Anh

2


ĐẶC VẤN ĐỀ
Ở bất kỳ quốc gia nào, những đổi mới ở giáo
dục phổ thông mang tính cải cách giáo dục đều
bắt đầu từ việc xem xét điều chỉnh mục tiêu giáo dục với
những kỳ vọng mới về mẫu người học sinh có được sau
quá trình giáo dục. Trong những năm qua, những thay đổi
trong việc kiểm tra đánh giá học sinh đã thúc đẩy được quá
trình đổi mới PPDH. Trước những yêu cầu của xã hội, thời
đại và sự phát triển của khoa học kỹ thuật, mục tiêu dạy
học của môn Địa lý ngày nay không đơn thuần chỉ là cung
cấp kiến thức, rèn luyện kỹ năng địa lý cho học sinh mà qua
đó phải góp phần cùng với các môn học khác đào tạo ra
những con người có năng lực, hành động giải quyết những
tình huống, vấn đề của đời sống xã hội.

Nguyễn Hoàng Anh

3




Vì vậy, kiểm tra đánh giá học sinh
nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của
việc dạy học địa lý ở các trường THPT. Chất

lượng dạy học địa lý được nâng cao thể
hiện ở chỗ: học sinh tiếp thu bài học tốt
hơn, nắm được kiến thức địa lý vững hơn,
việc đổi mới kiểm tra đánh giá môn Địa lý sẽ
tạo ra quá trình dạy học địa lý một chất
lượng tốt hơn, một hiệu quả cao hơn so với
kiểm tra đánh giá cũ.
Nguyễn Hoàng Anh

4


NỘI DUNG THẢO LUẬN
1. Thấy được thực trạng của kiểm tra đánh giá
kết quả học tập môn Địa lí của học sinh THPT
hiện nay như thế nào?
 2. Vì sao phải đổi mới kiểm tra đánh giá kết
quả học tập môn Địa lí của học sinh THPT? Tầm
quan trọng của việc đổi mới kiểm tra đánh giá
kết quả học tập môn Địa lí của học sinh THPT.
 3. Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập
môn Địa lí của học sinh THPT hiện nay là đổi mới
cái gì, đổi mới như thế nào?
Nguyễn Hoàng Anh

5


I. THỰC TRẠNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
HIỆN NAY Ở TRƯỜNG THPT

- Trong quản lý chỉ đạo đã chưa đánh giá đúng tầm
quan trọng của đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá
đối với tạo động cơ, thúc đẩy đổi mới phương
pháp dạy học, thể hiện:
+ Về thi, kiểm tra, đánh giá của môn Địa lý hiện
vẫn còn nặng về yêu cầu học sinh học thuộc
lòng, nhớ máy móc; ít yêu cầu ở các mức độ
cao hơn như hiểu, vận dụng kiến thức, rèn
luyện kỹ năng và giáo dục tình cảm, thái độ.

Nguyễn Hoàng Anh

6


+ Chưa vận dụng linh hoạt các hình
thức kiểm tra, chưa coi trọng đánh giá,
giúp đỡ học sinh học tập thông qua kiểm tra mà
nghiệm hoặc chỉ có tự luận.
+ Tình trạng trên đang là một trong những rào
cản chính đối với việc đổi mới phương pháp dạy
học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo và rèn luyện phương pháp tự học
của học sinh; làm thui chột hứng thú và động cơ
học tập đúng đắn.

Nguyễn Hoàng Anh

7

ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

- Tuy nhiên đã có những giáo viên, nhà
trường tích cực và thu được kết quả tốt
trong đổi mới kiểm tra, đánh giá đồng bộ
với cố gắng đổi mới phương pháp dạy
học nhưng chưa có nhiều và chưa được
các cấp quản lý giáo dục quan tâm
khuyến khích, nhân rộng điển hình.

Nguyễn Hoàng Anh

8


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

II. VÌ SAO PHẢI ĐỔI MỚI VÀ TẦM QUAN TRỌNG
CỦA VIỆC ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ HỌC
SINH BỘ MÔN ĐỊA LÍ THPT.
 Khi chương trình và sách giáo khoa đã đổi
mới, tất yếu PPDH cũng phải đổi mới.Chính vì
vậy mà việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập
môn Địa lí của học sinh THPT cũng phải đổi mới
cho thích ứng với yêu cầu của chương trình,
sách giáo khoa và PPGD chuyển tải nội dung
của GV.

Nguyễn Hoàng Anh

9


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

 Thực tế cho thấy giữa chương trình, sách
giáo khoa và thi cữ là một thể thống nhất. Đặc
biệt chuyển từ hoạt động chủ đạo của Thầy
sang hoạt động tổ chức, hướng dẫn của Thầy
kết hợp chặt chẽ với hoạt động học tập tự
chiếm lĩnh kiến thức của trò thì PPKTĐG cũng
phải thay đổi. Có đổi mới PPDH, hình thức và
nội dung KTĐG thì mới có tác dụng điều chỉnh
và làm thay đổi việc dạy của Thầy và việc học
của trò.
Nguyễn Hoàng Anh

10


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

 Đánh giá học sinh là công cụ quan trọng chủ
yếu để xây dựng năng lực nhận thức của người
học để từ đó điều chỉnh quá trình dạy và học, là
động lực để đổi mới phương pháp dạy học, góp
phần cải thiện nâng cao chất lượng đào tạo con
người theo mục tiêu giáo dục.

Nguyễn Hoàng Anh

11


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

 Đánh giá kết quả học tập của học sinh là
quá trình thu thập, xử lý kịp thời, có hệ thống
thông tin về hiện trạng, nguyên nhân của chất
lượng, hiệu quả giáo dục, căn cứ vào mục tiêu
dạy học làm cơ sở cho những chủ trương biện
pháp và hoạt động giáo dục tiếp theo.

Nguyễn Hoàng Anh

12


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

 Đánh giá là một khâu quan trọng không thể
thiếu được trong quá trình giảng dạy, đổi mới
kiểm tra đánh giá đã góp phần khắc phục được
tình trạng học thụ động theo kiểu chép lại bài
giảng, học thuộc lòng kiến thức mà không biết
vận dụng kiến thức; đồng thời để thay đổi cách
thức học bài trên lớp và học bài ở nhà của học
sinh, loại bỏ dần lối học tủ, học lệch.

Nguyễn Hoàng Anh

13


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

 Đổi mới kiểm tra đánh giá đề ra yêu cầu học
sinh phải chủ động nắm bắt kiến thức một cách
toàn diện, tạo điều kiện cho học sinh rèn luyện
tính tự chủ trong suy nghĩ và giải quyết vấn đề
hạn chế trong việc sử dụng tài liệu trong khi làm
bài thi, bài kiểm tra. Những chuyển biến về tinh
thần, thái độ và phương pháp học tập đã góp
phần từng bước nâng cao chất lượng học tập
của học sinh.

Nguyễn Hoàng Anh

14


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

 Đổi mới kiểm tra đánh giá đề ra yêu cầu học
sinh phải chủ động nắm bắt kiến thức mộtcách
toàn diện, tạo điều kiện cho học sinh rèn luyện
tính tự chủ trong suy nghĩ và giải quyết vấn đề
hạn chế trong việc sử dụng tài liệu trong khi làm
bài thi, bài kiểm tra. Những chuyển biến về tinh

thần, thái độ và phương pháp học tập đã góp
phần từng bước nâng cao chất lượng học tập
của học sinh.

Nguyễn Hoàng Anh

15


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

 Cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong

thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” hiện
nay ngành giáo dục đang triển khai thực hiện
đồng bộ đổi mới giữa nội dung , phương pháp và
việc kiểm tra đánh giá. Nếu chỉ đổi mới về nội
dung, phương pháp dạy mà không đổi mới kiểm
tra đánh giá thì cũng vô nghĩa. Phong trào “Hai
không” của Bộ Giáo dục đã giúp chúng ta nhận
ra được tầm quan trọng của việc đổi mới trong
kiểm tra đánh giá. Kiểm tra, đánh giá là những
công cụ rất quan trọng để đánh giá năng lực
nhận thức của học sinh. Kiểm tra, đánh giá môn
Địa lý nói riêng và các môn học nói chung hướng
vào việc bám sát mục tiêu của từng bài, từng
chương và mục tiêu của môn học ở từng lớp,
từng cấp học.
Nguyễn Hoàng Anh

16


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

- Tác dụng đối với người dạy
+ Người trực tiếp thực hiện việc đổi mới kiểm tra
đánh giá từ đó thúc đẩy phương pháp dạy học
cần căn cứ vào chuẩn kiến thức và kỹ năng của
từng vấn đề, từng mảng kiến thức của môn Địa lí
ở từng khối lớp: yêu cầu cơ bản cần đạt về kiến
thức, kỹ năng, thái độ của học sinh sau mỗi giai
đoạn học tập, mỗi kỳ, mỗi lớp để thiết kế đề bài
và kiểm tra, đánh giá cho phù hợp.

Nguyễn Hoàng Anh

17


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

+ Giáo viên cần phối hợp đánh giá thường
xuyên và đánh giá định kỳ, đánh giá giữa việc
học kiến thức lý thuyết với việc vận dụng vào
thực tế đời sống thể hiện qua thái độ, cử chỉ,
hành vi của học sinh. Từ đó giáo viên đánh giá
chính xác, khách quan, công bằng, kịp thời và
không bỏ sót để có tác dụng giáo dục và động
viên học sinh, giúp học sinh sửa chữa thiếu sót

kịp thời.

Nguyễn Hoàng Anh

18


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

+ Giáo viên khi đánh giá hoạt động dạy - học
không chỉ đánh giá thành tích học tập của học
sinh mà còn bao gồm đánh giá quá trình dạy
học nhằm cải tiến quá trình dạy học. Chú trọng
kiểm tra, đánh giá hoạt động, tình cảm của học
sinh: nghĩ và làm, cần lấy thông tin phản hồi
của học sinh để đánh giá quá trình dạy học.

Nguyễn Hoàng Anh

19


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

+ Giáo viên khi đánh giá kết quả học tập của học
sinh, thành tích học tập của học sinh không chỉ
đánh giá kết quả cuối cùng mà chú ý cả quá trình
học tập. Nội dung đánh giá có thể hơi “cao” so
với trình độ học sinh nhưng không được quá
khó, để kích thích sự tìm tòi, sáng tạo, hứng thú.

Nguyễn Hoàng Anh

20


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

- Tác dụng đối với người học:
+ Trong quá trình học tập, đặc biệt trong thực
hiện việc kiểm tra đánh giá, học sinh cùng tham
gia xác định tiêu chí đánh giá kết quả học tập.
Trong đó học sinh cần chú ý: Không tập trung
vào khả năng tái hiện tri thức mà chú trọng khả
năng vận dụng tri thức thể hiện qua việc nghĩ và
làm; đồng thời đòi hỏi học sinh phải hiểu nội
dung, hiểu bản chất nội dung, không chỉ thuộc
kiến thức môn học một cách máy móc.

Nguyễn Hoàng Anh

21


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

III. ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC
TẬP MÔN ĐỊA LÍ CỦA HỌC SINH THPT HIỆN
NAY LÀ ĐỔI MỚI CÁI GÌ, ĐỔI MỚI NHƯ THẾ
NÀO?

( Định hướng của Bộ GD & ĐT
từ năm học 2009 – 2010).

Nguyễn Hoàng Anh

22


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

1. Đổi mới nội dung kiểm tra, đánh giá:
- Nội dung việc kiểm tra, đánh giá học sinh phải
bao quát được chương trình đã học.
+ Đảm bảo mục tiêu dạy học: bám sát chuẩn
kiến thức kỹ năng và yêu cầu về thái độ ở các
mức độ đã được quy định trong chương trình
môn học, cấp học.
+ Đảm bảo tính chính xác khoa học.
+ Phù hợp với thời gian kiểm tra.
+ Góp phần đánh giá chính xác, khách quan
công bằng trình độ năng lực của học sinh.
Nguyễn Hoàng Anh

23


ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

- Đề kiểm tra là công cụ, phương tiện chủ yếu để
đánh giá kết quả học tập của học sinh sau khi

học xong một chủ đề, một chương, một học kỳ
hay toàn bộ chương trình một lớp học, cấp học.

Nguyễn Hoàng Anh

24


+

ĐỔI MỚI KTĐG THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PPDH

+ Trước khi ra đề kiểm tra cần đối chiếu với các
mục tiêu dạy học để xây dựng mục tiêu,
nội dung và hình thức kiểm tra: xác định rõ
chuẩn kiến thức kỹ năng yêu cầu thái độ trọng
chương trình môn học, cấp học nhằm đánh giá
khách quan trình độ năng lực của học sinh
đồng thời thu thập các thông tin phản hồi để
điều chỉnh quá trình dạy học và quản lý giáo
dục.

Nguyễn Hoàng Anh

25