Giải pháp xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập kinh tế quốc tế ở Việt Nam

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời nói đầu
Trong bối cảnh hiện nay, toàn cầu hoá khách quan nó lôi kéo tất cả các nớc
trên thế giới cùng tham gia, không một nớc nào đứng ngoài cuộc Việt Nam chúng
ta đã và đang bị đứng vào vòng soáy của quá trình toàn cầu hoá. Chính vì vậy đảng
và nhà nớc đã có những bớc đi đúng đắn để phát triển kinh tế đa nớc ta phát triển
theo hớng công nghiệp hoá hiện đại hoá theo định hớng xã hội chủ nghĩa. Muốn
làm đợc điều này chúng ta phải xây dựng nền kinh tế độc lập t chủ đi đôi với việc
mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế. Đây là hai nhiêm vụ quan trọng mà chúng ta cần
phải thực hiện trong thời đại ngày nay. Dới góc độ triết học xây dựng nền kinh tế
độc lập tự chủ là đa nền kinh tế nớc ta sang một cơ chế phù hợp với quy luật lịch
sử và điều kiện vốn có của ta, đa nớc ta theo kịp sự phát triển của thời đại. Còn hội
nhập đó là yêu cầu tất yếu đối với bất cứ một nền kinh tế nào.
Trớc sự phát triển vợt bậc của nền kinh tế thế giới và những kết quả đạt đợc
bớc đầu của công cuộc đổi mới kinh tế ở nớc ta trong những năm qua cho thấy
trong thời đại hiện nay không mộc quốc gia nào, một dân tộc nào có thể tự mình
phát triển đợc. Sự hợp tác nhiều chiều trên cơ sở hai bên cùng có lợi đã trở thành
xu thế khách quan của thời đại. Chính vì thế mà vận dụng quan điểm toàn diện vào
việc xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập kinh tế quốc tế là một yêu
cầu cấp thiết và cần đợc lụ y. Tôi mong đề tài này sẽ góp một phần nhỏ vào việc
xây dựng nền khinh tế nớc nhà. Tuy nhiên vì mới thực hiện lần đầu nên không
tránh khỏi thiếu sót rất mong đợc sự đóng góp y kiến của thầy cô giáo và bạn bè
để đề tài đợc hoàn thiện hơn.
Tiểu luân triết học 1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Chơng I : Quan điểm toàn diện với việc
xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và
hội nhập kinh tế quốc tế
1. Quan điểm toàn diện trong triết học Mác- xít
1.1. Nguyên ly về mối liên hệ phổ biến
1.1.1. Khái niệm về Mối liên hệ phổ biến

Các nhà triết học trong CNDT trớc Mác cho rằng các sự vật, hiện tợng tồn tại
biệt lập, tách rời nhau, cái này tồn tại bên cạnh cái kia. Chúng không có sự phụ
thuộc, không có sự ràng buộc và quy định lẫn nhau. Trái lại những ngời theo quan
điểm biện chứng cho rằng : các sự vật, hiện tợng, các quá trình khác nhau vừa tồn
tại độc lập, vừa quy định, tác động qua lại chuyển hoá lẫn nhau.
Khi Mác nghiên cứu về cặp phạm trù này trên cơ sở kế thừa các giá trị về t t-
ởng biện chứng, đã đa ra định nghĩa : Mối liên hệ phổ biến là phạm trù triết
học dùng để chỉ sự quy định, sự tác động qua lại, sự chuyển hoá lẫn nhau giữa các
sự vật hiện tợng hay giữa các mặt của sự vật hiện tợng trong thế giới
1.1.2. Các tính chất của mối liên hệ
Mọi sự vật, hiện tợng của thế giới đều nằm trong trong sự ràng buộc, nơng
tựa quy định lẫn nhau làm điều kiện và tiền đề cho sự tồn tại và phát triển của
nhau. Không có sự vật hiện tợng nào năm ngoài mối liên hệ. Trong thời đại ngày
nay, không có quốc gia nào không có quan hệ, không có liên hệ với các quốc gia
khác về mọi mặt của đời sống xã hội
Sự tồn tại bản chất tính quy luật và quy luật của các sự vật hiện tợng chỉ bộc
lộ ra thông qua sự tác động qua lại giữa các mặt của bản thân sự vật đó hay giữa sự
vật đó với sự vật khác. Các mối liên hệ trong tính tổng thể của nó quy định sự tồn
tại vận động phát triển của sự vật.
Mối liên hệ của các sự vật, hiện tợng là khách quan, là vốn có của mọi sự vật,
hiện tợng. Các sự vật, hiện tợng dù muốn hay không vẫn luôn bị tác động bởi các
Tiểu luân triết học 2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
sự vật hiện tợng khác và bởi các yếu tố trong chính bản thân nó đồng thời mối liên
hệ bắt nguồn từ tính thống nhất vật chất của thế giới. Mối liên hệ không chỉ mang
tính khách quan mà còn mang tính đa dạng nhiều vẻ. Gồm nhiều loại : mối liên hệ
bên trong và mối liên hệ bên ngoài, mối liên hệ chủ yếu và mối liên hệ thứ yếu,
mối liên hệ bản chất và mối liên hệ không bản chất....Ngoài ra, nó còn mang tính
phổ biến nghĩa là bất cứ sự vật hiện tợng nào của tự nhiên xã hội và t duy đều nằm
trong mối liên hệ. Không một sự vật hiện tợng nào nằm ngoài mối liên hệ.

1.2. Quan điểm toàn diện
Từ sự nghiên cứu quan điểm duy vật biện chứng về mối liên hệ phổ biến ta
rút ra phơng pháp luận để nhận thức và cải biến hiện thực. Chính vì vậy nguyên ly
về mối liên hệ phổ biến là cơ sở khoa học của quan điểm toàn diện. Quan điểm
toàn diện đòi hỏi chúng ta khi xem xét cải biến sự vật thì phải đặt nó trong mối
liên hệ qua lại giữa các mặt cấu thành nó, giữa sự vật đó với sự vật khác. Phải xem
xét cả các khâu trung gian gián tiếp của sự vật có nh vậy mới nhận thức đúng sự
vật. Đồng thời, quan điểm toàn diện đòi hỏi chúng ta phải phân biệt đợc từng mặt
mối liên hệ của từng sự vật từ đó nhận thức đợc những mối liên hệ bên trong, mối
liên hệ chủ yếu bản chất tất nhiên....để hiểu rõ sự vật có phơng pháp tác động phù
hợp vào sự vật để đem lại hiệu quả cao nhất. Trong hoạt động thực tiễn khi cải tiến
tác động vào sự vật thì phải biết sử dụng đồng bộ các biện pháp các phơng tiện
khác nhau để tác động vào nhằm đem lại hiệu quả cao nhất.
Vì bất cứ sự vật hiện tợng nào trong thế giới đều tồn tại trong mối liên hệ
giữa các sự vật hiện tợng khác và mối liên hệ rất đa dạng phong phú, do đó khi
nhận thức về sự vật phải tuân thủ quan điểm toàn diện để tránh đợc sai lầm, quan
điểm phiến diện một chiều chỉ xem xét sự vật hiện tợng ở một mối liên hệ, tránh
thái độ cực đoan cứng nhắc.
Đối với Việt Nam để thực hiện mục tiêu dân giàu, nớc mạnh, xã hội công
bằng văn minh một mặt, chúng ta phải phát huy nội lực của đất nớc, mặt khác,
chúng ta phải biết tranh thủ thời cơ, vợt qua thử thách do xu hớng toàn cầu hoá
đem lại. Đặc biệt là toàn cầu hoá kinh tế.
Tiểu luân triết học 3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
2. Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập kinh tế
quốc tế.
2.1. Các khái niệm
2.1.1. Thế nào là nền kinh tế độc lập tự chủ ?
Có rất nhiều cách hiểu về nền kinh tế độc lập tự chủ. Nhng theo cách hiểu
truyền thống thì một nền kinh tế độc lập là một nền kinh tế phát triển toàn diện, có

khả năng tự thoả mãn những nhu cầu mọi mặt của đời sống xã hội, của an ninh
quốc phòng và quá trình tái sản xuất xã hội, không bị lệ thuộc vào bên ngoài cả từ
khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, để có thể vận hành bình thờng và đảm bảo đ-
ợc nền tảng cho việc duy trì an ninh quốc phòng.
Ngày nay khi toàn cầu hoá đã phát triển ở mức cao, thị trờng của các quốc
gia đã đang và tiếp tục đợc mở rộng chúng ta có cách hiểu mới đó là nền kinh tế
độc lập tự chủ là nền kinh tế có khả năng thích ứng cao với những biến động của
tình hình quốc tế và ít bị tổn thơng trớc những biến động đó, trong bất kì một tình
huống nào nó cũng có thể cho phép duy trì đợc hoạt động bình thờng của xã hội và
phục đắc lực cho các mục tiêu an ninh quốc phòng của đất nớc.
2.1.2. Thế nào là hội nhập kinh tế quốc tế.
Toàn cầu hoá kinh tế là gì ?
Toàn cầu hoá kinh tế xét về bản chất là quá trình gia tăng mạnh mẽ của
những mối liên hệ, sự phụ thuộc lẫn nhau, Tác động qua lại của các quốc gia, khu
vực trên lĩnh vực kinh tế. Toàn cầu hoá kinh tế bắt nguồn từ sự phát triển mạnh mẽ
của các nền kinh tế của các nớc, của các khu vực, vợt qua khỏi biên giới quốc gia,
khu vực hớng tới phạm vi trên toàn thế giới.
Mở cửa, hội nhập kinh tế là quá trình tham gia của một nớc vào phân công
lao động quốc tế. Xét từ góc độ sản xuất hàng hoá, mở cửa hội nhập kinh tế là quá
trình bỏ tính chất tự cấp, tự túc khép kín của một quốc gia, để mở rộng giao lu
kinh tế với các quốc gia khác.
Toàn cầu hoá kinh tế và hội nhập kinh tế có mối quan hệ chặt chẽ với nahu
và không thể tách rời.
Tiểu luân triết học 4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
2.2. Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, và hội nhập kinh
tế quốc tế
2.2.1. Tính tất yếu phải hội nhập kinh tế quốc tế.
Trong thời đại ngày nay, toàn cầu hoá kinh tế đã và đang trở thành một xu
thế thời đại. Nó tác động và ảnh hởng mạnh mẽ đến các quốc gia, các khu vực trên

thế giới. Mặt khác, cuộc CMKHCN đang tác động mạnh mẽ trên quy mô toàn thế
giới. Kinh tế thị trờng len lỏi vào từng ngóc ngách của nền kinh tế các nớc. Chính
vì vậy, các nớc muốn phát triển thì phải mở rộng thị trờng, xoá bỏ các rào cản th-
ơng mại, cùng nhau hợp tác làm ăn, trao đổi công nghệ kĩ thuật để cùng phát triển.
Hội nhập kinh tế quốc tế trở thành một đòi hỏi không thể né tránh đối với các nớc,
đây là một bớc đi phù hợp với xu thế của thời đại. Một quốc gia nào đứng ngoài
tiến trình đó nghĩa là tự cô lập mình với thế giới, kinh tế không những không phát
triển mà còn tụt hậu. Toàn cằu hoá kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế có mối liên
hệ hữu cơ : toàn cầu hoá kinh tế là một xu thế khách quan kéo theo nó hội nhập
kinh tế cũng là một nhu cầu một xu thế tất yếu.
Sớm nhận thức đợc xu thế của thời đại ngày nay. Đảng và nhà nớc ta thực
hiện đờng lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa phơng hoá, đa dạng hoá chủ động hội
nhập. Trong văn kiện đại hội đảng IX ta đã khẳng định Chủ động hội nhập kinh
tế quốc tế theo tinh thần phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc
tế......
Thực tế cho thấy, hội nhập kinh tế quốc tế chứa đựng thời cơ và thử thách. Thời
cơ ở chỗ chỉ có tham gia hội nhập kinh tế thì mới có thể tiếp cận với các thành tựu
khoa học mới và chỉ có nh vậy các nớc nghèo mới có cơ hội phát triển và vơn lên.
Thách thức là hàng hoá rẻ vì chủ yếu đợc nhập từ các nớc có nền kinh tế phát triển,
năng suất lao động cao nên có nguy cơ bóp chết nền sản xuất lạc hậu trong nớc. Nh-
ng nếu không hội nhập thì sẽ chịu sự thua thiệt lớn hơn.
2.2.2. Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ.
Trong thời đại ngày nay, hội nhập kinh tế quốc tế là một nhu cầu, một xu thế tất
yếu kéo theo nó phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ. Thực tiễn cho thấy nếu một
Tiểu luân triết học 5
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
nớc không có một nền kinh tế độc lập tự chủ thì sẽ bị lệ thuộc về kinh tế, lệ thuộc về
chính trị mà một khi không có độc lập về chính trị thì độc lập của dân tộc ấy cũng
không còn. Mặt khác, khi nền kinh tế bị lệ thuộc hoàn toàn vào bên ngoài thì không
thể tự mình lựa chọn mục tiêu phát triển định hớng phát triển tự mình xác định chủ tr-

ơng chính sách và lựa chọn mô hình phát triển phù hợp, sẽ rất dễ dẫn đến nguy cơ
khủng hoảng kinh tế, làm cho đời sống của nhân dân khó khăn, nền kinh tế trì trệ
kém phát triển và dẫn đến nguy cơ tụt hậu so với thế giới. Hơn thế nữa, Việc mở cửa
và hội nhập kinh tế quốc tế cũng gặp phải khó khăn và không đạt đợc kết quả nh
mong muốn vì không đủ tiềm lực kinh tế để tham gia vào quá trình hội nhập thì sẽ bị
thua thiệt so với các nớc khác khống chế.
Nhận thức rõ đợc tầm quan trọng của việc xây dựng nền kinh tế độc lập tự
chủ. Đảng và nhà nớc ta coi đây là nội dung chính yếu trong chiến lợc phát triển
kinh tế của mình.
Trong văn kiện đại hội đảng lần thứ IX đề ra Đẩy mạnh công nghiệp hoá,
hiện đại hoá, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, đa nớc ta trở thành một nớc
công nghiệp....
2.3. Mối quan hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và hôi nhập kinh
tế quốc tế.
Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, khi toàn cầu hoá là một xu thế khách quan
kéo theo nó hội nhập kinh tế và xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ là một xu thế
tất yếu. Về thực chất hội nhập kinh tế quốc tế là sự kết hợp nội lực với ngoại lực,
kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại nhằm mục tiêu bảo vệ lợi ích dân
tộc, phát triển kinh tế, góp phần đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại
hoá....Thực tế cho thấy tất cả các nớc tham gia vào quá trình hội nhập đều vì lợi
ích của chính mình chứ không phải vì lợi ích của đối tác. Tuy nhiên, lợi ích ấy
không phải tự nhiên mà có, nó chỉ ở dạng tiềm năng, tiềm năng ấy có thể trở thành
hiện thực hay không lại phụ thuộc vào nội lực của nền kinh tế. Nớc nào mạnh sẽ
thu đợc nhiều lợi nhuận và nắm quyền chủ động và ngợc lại nớc nào kém thế hơn
sẽ bị thua thiệt hơn và bị động hơn trong mọi hoạt động kinh tế của mình. Mở cửa,
Tiểu luân triết học 6
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
hội nhập kinh tế sẽ giúp khai thông các mối quan hệ, giao lụ nguồn nhân lực của
Việt Nam với thế giới, đa các chuyên gia Việt Nam ra nớc ngoàI học tập kinh
nghiệm. Đồng thời cũng đẩy mạnh việc nhập khẩu các loại thiết bị hiện đại, các

công nghệ mới, các bằng phát minh sáng chế mà việt nam cha có nhăm phát triển
nền kinh tế trong nớc phát huy tối đa tiềm năng thế mạnh nội lực, nâng cao tốc độ
tăng trởng kinh tế, góp phần đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hoá đất nớc.
Cơ sở kinh tế càng vững mạnh thì chế độ chính trị càng bền lâu dẫn đến môi
trờng chính trị xã hội càng ổn định đồng thời tạo đợc ra môi trờng đầu t lành mạnh
và ổn định. M ặt khác, lại đảm bảo đợc tính an toàn của nền kinh tế, sẽ thu hút đợc
nhiều vốn đầu t nớc ngoài tạo đợc tiềm lực kinh tế vững mạnh, thúc đẩy nhanh quá
trình hội nhập đa đất nớc đi lên và tiến nhanh đến quá trình công nghiệp hoá hiện
đại hoá.
Tóm lại, mối quan hệ giữa hội nhập kinh tế quốc tế với xây dựng nền kinh tế
độc lập tự chủ là mối quan hệ tơng hỗ có tính biện chứng. Hội nhập càng chất lợng
thì tính độc lập tự chủ càng cao. Độc lập càng cao thì cang có điều kiện để chủ
động tích cực hội nhập. Góp phần đa đất nớc đi lên ngày càng giàu mạnh công
bằng dân chủ văn minh
Trong bối cảnh ngày nay hôi nhập kinh tế là cần thiết là quan trọng là động
lực để phát triển kinh tế nhng không phải là động lực chủ yếu thúc đẩy tăng trởng
kinh tế mỗi nớc mà động lực chủ yếu chính là nội lực của nền kinh tế đó. Thực tế
đã cho thấy nhiều quốc gia tham gia hội nhập để theo đuổi mục tiêu trở thành giàu
có trong quá trình hội nhập đã không giữ đợc độc lập tự chủ của mình để đất nớc
rơi vào tình trạng lệ thuộc vào bên ngoài làm cho nền kinh tế không những không
tăng trởng mà còn tụt hậu hơn nhiều so với trớc, đời sống của nhân dân khó khăn.
Chính vì vậy phải coi xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ là nhiệm vụ chủ yếu
trong chiến lợc phát triển kinh tế của mỗi quốc gia
Tiểu luân triết học 7