Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Đề tài: Phân tích vai trò kinh tế của nhà nớc cộng hoà xã hội chủ
nghĩa(xhcn) việt nam ở trong nền kinh tế thị trờng định hớng xhcn ở việt
nam ? Muốn tăng cờng vai trò quản lý vĩ mô của nhà nớc ở nớc ta , ta phải
làm gì?
Nhận xét của giáo viên:
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời nói đầu
Sau chiến tranh nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung không còn phù hợp với hoàn
cảnh của đất nớc ta nữa vì nó tuyệt đối hoá vai trò kinh tế nhà nớc,phủ nhận vai trò
của các thành phần kinh tế ,toàn bộ đơn vị sản xuất của kinh tế do bàn tay của nhà nớc
nắm giữ điều hành thông qua cơ chế kế hoạch hoá tập trung cao độ từ trung ơng đến
địa phơng và các đơn vị cơ sở bằng hệ thống các chỉ tiêu kế hoạch pháp lệnh cứng
nhắc hậu quả của nó sinh ra bộ máy quản lí nhà nớc cồng kềnh và hàng nghìn doanh
nghiệp quốc doanh dựa vào sự bao cấp của nhà nớc sức sản xuất của nền kinh tế bị
kìm hãm ,thị trờng không phát triển nhận thức sớm đợc những mặt hạn chế đó Đảng
và nhà nớc đã kịp thời đổi mới ,chuyển đổi nền kinh tế nớc ta sang kinh tế thị trờng
.trong quá trình đổi mới đó chúng ta phải trải qua một thời kì đó là thời kì quá độ - đó
là thời kỳ cơ chế cũ cha hoàn toàn mất đi, cơ chế mới cha thực sự ra đời. Vì vậy
chúng ta phải đối mặt với rất nhiều khó khăn và thử thách.trong điều kiện đó vai
trò của nhà nớc là cực kì quan trọng ,lí do để nhà nớc can thiệp vào nền kinh tế do
những trục trặc của thị trờng ,đôi khi thị trờng không phân bố nguồn lực một cách
có hiệu quả ,và sự can thiệp của chính phủ có thể cải thiện các hoạt động kinh tế ,
chính phủ đã đặt ra những quy định về pháp luạt và trong việc bảo đảm tài chính
cho mình ,thông qua đánh thuế và vai mợn ,chính phủ gây ra một ảnh hởng rất lớn
đến giá cả,lãi xuất và sản xuất.Tuy nhiên chính phủ cũng không thể kiểm soát
phần lớn tổng chi và lợng tiền trong nền kinh tế .do đó chính phủ sẽ có những
quyết định đứng đắn vào những thời điểm cần thiết với nớc ta , quản lí nhà nớc vừa
bảo đảm định hớng xã hội chủ nghĩa vừa thiết lập kỉ cơng trong các hoạt động kinh
tế là điều kiện của ổn định và phát triển Bên cạnh đó, còn có một số vấn đề tồn
đọng và yếu kém cần giải quyết: nền kinh tế của đát nớc còn nghèo và chậm phát
triển, tình hình xã hội còn nhiều tiêu cực, quản lý nhà nớc còn nhiều thiếu sót, cồng
kềnh.
Em xin cám ơn thầy!
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
nội dung
I- Tính tất yếu khách quan vai trò quản lý vĩ mô của
nhà nớc đối với nền kinh tế
Để tìm hiểu vai trò của nhà nớc trong nền kinh tế thị trờng định hớng XHCN
ở Việt Nam hiện nay trớc hết chúng ta phải hiểu kinh tế thị trờng là cơ chế tự điều
tiết nền kinh tế hàng hoá do sự tác động của các quy luật kinh tế vốn có của nó.Cơ
chế đó có tác dụng giải phóng mọi năng lực của xã hội, huy động mọi tiềm năng
của ngành và thành phần kinh tế. Cơ chế thị trờng đã có tác dụng tích cực to lớn
đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Nó một là nhân tố khách quan cần thiết cho xây
dựng và phát triển đất nớc theo con đờng XHCN.
Tuy vậy bản thân nền kinh tế thị trờng cũngchứa đựng những khuyết tật. đó
là sự tác động của cơ chế thị trờng sẽ dẫn tới sự phân hoá giàu nghèo ngày càng
sâu sắc, số ngời thất nghiệp ngày càng tăng, công bằng xã hội không đợc đảm bảo.
. . nh vậy bản thân nền kinh tế thị trờng không thể giải quyết đồng thời mục tiêu
phát triển và muc tiêu công bằng xã hội.
Vì vậy cần phải có sự can thiệp của nhà nớc vào nền kinh tế nhằm phát huy
những u điểm và khắc phục những khuyết điểm của nó, đảm bảo cho nền kinh tế
phát triển ổn định, hiệu quả và đạt đợc sự công bằng xã hội., tạo lập các cân đối vĩ
mô, ngăn nhừa những đột biến xấu, điều chỉnh thông qua các công cụ chính sách
pháp luật đảm bảo về mặt pháp lý sự bình đẳng đối vơí mọi thành phần kinh tế. Vì
vậy sự tác động của nhà nớc- một chủ thể có khả năng nhận thức và vận dụng các
quy luật khách quan vào nền kinh tế là một tất yếu của sự phát triển kinh tế và xã
hội. Thiếu sự can thiệp của nhà nớc vào nền kinh tế để cho nền kinh tế thị trờng tự
do hoạt động thì việc điều hành nền kinh tế nớc ta sẽ không có hiệu quả.
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
ii. Nền kinh tế thị trờng XHCN và vai trò kinh tế của
nhà nớc ở Việt Nam.
1 -Kinh tế thị trờng định hớng xhcn ở việt nam hiện nay
Kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa mà viềt nam đang xây dựng
là nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần ,vận động theo cơ chế thị trờng có sự
quản lí của nhà nớc ,theo định hớng xã hội chủ nghĩa
Nền kinh tế thị trờng theo cơ chế hàng hoá có u điểm là thúc đẩy quá trình
xã hội hoá nhanh chóng làm cho sự phân công lao động xã hội, chuyên môn
hoá sản xuất ngày càng sâu sắc, hình thành các mối quan hệ kinh tế và phụ
thuộc lẫn nhau giữa các doanh nghiệp và ngời sản xuất tạo tiền đề cho sự hợp
tác ngày càng chặt chẽ. Nó thúc đẩy lực lợng sản xuất phát triển.
Mặt khác, nền kinh tế hàng hoá vận hành theo cơ chế thị trờng còn thúc đẩy
quá trình tích tụ tập trung sản xuất, mở rộng giao lu kinh tế giữa các nớc và hội
nhập vào nền kinh tế thế giới. Nó giải phóng các mối quan hệ kinh tế ra khỏi sự
chói buộc của nền sản xuất tạo những điều kiện cần thiết cho việc phát triển sản
xuất ở trình độ cao.
Vì vậy, ở Việt Nam kinh tế hàng hoá mà đảng ta chủ trơng xây dựng và phát
triển trong thời kỳ quá độ lên CNXH là :nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần
theo định hớng xã hội chủ nghĩa vận động theo cơ chế thị trờng có sự quản ký của
nhà nớc(văn kiện Đại hội VII)
2-Đặc trng của nền kinh tế thị trờng theo định hớng xhcn ở việt nam hiện
nay.
Một là, từng bớc thực hiện những quá trình mang tính quy luật của bớc
chuyển từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trờng có sự điều
tiết vĩ mô của nhà nớc với tự do hoá giá cả, tự do hoá thơng mại là khâu trung tâm
đột phá từng bớc tiến tới cơ chế thị trờng đích thực.
Hai là, cơ chế thị trờng còn thiếu đồng bộ, mang nhiều yếu tố tự phát, rối
loạn, bộ máy quản lý của nhà nớc còn yếu kém, tình trạng quan liêu thiếu hiểu
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
biết, thậm chí trì trệ, bảo thủ trớc bớc ngoặt chuyển đổi kinh tế. Thể chế thị trờng
cha tạo môi trờng ổn địnhvà an toàn cho sản xuất kinh doanh đặc biệt là những
yếu kém trong thể chế tài chính tiền tệ, tín dụng đang là lực cản của quá trình
chuyển đổi.cơ chế vận hành thô sơ tạo điều kiện cho kiểu làm ăn bất chính, cơ chế
quản ký đổi mới thiếu triệt để, làm phát sinh, phát triển nhiều tệ nạn tham nhũng,
các mặt tiêu cực của thị trờng.
Ba là, cơ chế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc trong nền kinh tế định hớng
XHCN là vấn đề hoàn toàn mới mẻ, cha có mô hình vạch sẵn. do vậy không thể
ngay từ đầu hình dung ra toàn bộ các chi tiết của mô hình thị trờng, cũng không
vạch ngay ra một lịch trình cứng nhắc của bớc chuyển đổi mà phải thực hiện cơ
chế thị trờng vừa tổng kết để tiếp tục hoàn thiện.
Bốn là, chúng ta chủ trơng chuyển sang cơ chế thị trờng trên cơ sở ổn định
chính trị, lấy ổn định chính trị làm tiền đề và điều kiện cho cải cách kinh tế, mặt
khác cũng nhận thức rõ phải đổi mới mạnh mẽ trong lĩnh vực hành chính trên cơ
sở đổi mới quản lý của nhà nớc, nâng cao chất lợng, hiệu quả cho phù hợp với điều
kiện kinh tế thị trờng tiếp tục ổn dịnh chính trị đa cải cách tiến lên những bớc phát
triển mới.
Trên đây là những đặc trng cơ bản nhất của kinh tế thị trờng định hớng
XHCN ở nớc ta hiện tại và trong tơng lai. Những đặc trng này kích thích hoạt
động của các chủ thể kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hoạt động tự do
của họ làm cho nền kinh tế phát triển năng động, huy động đợc nguồn lực xã
hội. Hơn nữa cơ chế thị trờng mềm dẻo hơn. Nhà nớc có khả năng thích nghi
cao hơn khi những điều kiện kinh tế thay đổi, thích ứng kịp thời giữa sản xuất
với nhu cầu xã hội. Bên cạnh đó cơ chế thị trờng cũng có nhiều khuyết tật.
Nó chỉ thể hiện đầy đủ khi có sự kiểm soát của cạnh tranh hoàn hảo. Các
doanh nghiệp có thể vì lợi nhuận mà lạm dụng tài nguyên của xã hội gây ô
nhiễm môi trờng. Sự tác động của cơ chế thị trờng dẫn tới sự phân hoá giàu nghèo,
lạm phát, bùng nổ dân số, thất nghiệp gia tăng.
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
3-Vai trò kinh tế của nhà nớc trong nền kinh tế thị trờng định hớng xhcn ở
việt nam.
Kinh tế nhà nơc là thành phần kinh tế bao gồm các doanh nghiệp nhà nớc ,tài
nguyên quốc gia và tài sản thuộc sở hữu nhà nớc :đất đai tài nguyên .ngân sách
,quỹ dự trữ quốc gia ,ngân hàng ,bảo hiểm ,kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội ,phần
vốn nhà nớc góp vào các doanh nghiệp thuộc những thành phần kinh tế khác nhau.
Dới đây đề cập đến vai trò của thành phần kinh tế nhà n ớc ở n-
ớc ta
thứ nhất ,vai trò mở đờng của kinh tế nhà nớc. thành phần kinh tế nhà nớc
cần phải mở đờng trong những lĩnh vực sau:
- Xây dựng mới ,nâng cao ,cải tạo ,mở rộng cơ sở hạ tầng phục vụ cho sản xuất
và cuộc sống nh giao thông ,thông tin liên lạc ,nớc sạch và các công trình công
cộng khác khắc phục cho sự nghiệp công nghiệp hoá ,hiện đại hoá ........việc xây
dựng cơ sở hạ tầng đòi hỏi vốn lớn ,thời gian thi công dài ,hiệu quả thu hồi vốn
thấp hoặc bao cấp .vì thế thông thờng nhiệm vụ dó đặt lên vai kinh tế nhà nớc và
thành phần kinh tế nhà nơc để khắc phục sự lạc hậu của kết cấu hạ tầng và tạo nền
tảng cho nền kinh tế
- Tập trung nghiên cứu để xây dựng mới và cải tạo ,bổ sung ,và giup đỡ các
doang nghiệp của các thành phần kinh tế khác sản xuất những hàng hoá và các
ngành kinh tế mũi nhọn mà trong nớc có lợi thế ,có khả năng cạnh tranh ,thị trờng
có nhu cầu đem lại thu nhập lớn ,thu hút đợc lực lợng lao động ,tạo đà cho phát
triển kinh tế và hội nhập các khu vực và thế giới.
- Cùng với các thành phần kinh tế khác ,thành phần kinh tế nhà nớc đóng vai
trò quan trọng trong việc thăm dò ,khai thác ,bảo quản,phát triển và sử dụng có
hiệu quả tài nguyên và các tiềm năng của đất nớc .hơn ai hết ,khu vực kinh tế nhà
nớc là ngời nắm giữ phần lớn tài sản quốc gia ,là chủ thể quan trọng chi phối các
hoạt động kinh doanh .kinh tế nhà nớc cần phải đi tiên phong ,là ngời mở đờng dẫn