CẬP NHẬT điều trị rối loạn lipid máu

C P NH T

i u tr r i lo n lipid máu

TRONG B nh tim m ch x

v a

(atherosclerotic cardiovascular disease)

GS.TS. Nguyễn Hải Thủy
PCT Hội Nội Khoa Việt Nam
PCT Hội NỘI TIẾT-ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VIỆT NAM


1. Đại cương về
Bệnh tim mạch xơ vữa


“ Xơ vữa động mạch là sự phối hợp các hiện tượng làm thay đổi cấu trúc lớp nội mạc của
các động mạch (phân biệt với tiểu động mạch) bao gồm sự tích tụ cục bộ các chất lipid, các
phức hợp glucid, máu và các sản phẩm của máu, mô xơ và lắng đọng calci và phối hợp với
sự thay đổi ở lớp trung mạc”.

WHO 1958


Diễn tiến của bệnh tim mạch xơ vữa

XVĐM là một tình trạng đáp ứng viêm của thành mạch, tiến triễn từ từ theo thời gian.Về mặt đại thể , thành
mạch trở nên "xơ cứng" mất tính đàn hồi do các tổn thương được gọi là mãng xơ vữa . Vào GĐ muộn, mảng

XV vữa có thể gây hẹp lòng mạch và làm hạn chế lưu lượng máu lưu thông gây TM cơ quan. Mảng XV có thể
vỡ ra và trôi theo dòng máu làm tổn thương tổ chức và cơ quan bên dưới


Phân loại bệnh tim mạch xơ vữa



Bệnh tim mạch xơ vữa (atherosclerotic cardiovascular disease-BTMXV) là nguyên nhân hàng đầu
gây tử vong và tàn tật trên thế giới



Nhiều nguyên nhân dẫn đến BTMXV:



YTNC không điều chỉnh được



YTNC điều chỉnh được : lối sống, tăng huyết áp (THA), đái tháo đường (ĐTĐ), rối loạn lipid máu (RLLM).



Việc điều trị sớm và tích cực các YTNC đóng vai trò quan trọng trong hạn chế tiến triển BTMXV.



Nhiều nghiên cứu và thử nghiệm cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của statin- một loại thuốc

điều trị RLLM- trong dự phòng tiên phát và thứ phát BTMXV.


11/11/15

6


Đặc điểm bệnh tim mạch xơ vữa : Bệnh hệ thống

11/11/15

7


85% bn ĐTĐ týp 2 bị viêm tắc ĐM2CD dưới có BMV dạng thiếu máu cơ tim yên lặng
Nguyen hai Thuy et al (1991-1992)


Early Appearance of Atherosclerosis:
Bogalusa Heart Study
Prevalence of Fibrous Plaque Lesions

%

80

80

Aorta

60

60

40

40

20

20

0

0
2-15

16-20

21-25

26-39

Coronary Arteries

2-15

16-20

21-25

Age (Years)

p = 0.001 for trend toward increasing prevalence with age in aorta
11/11/15

9

and coronary arteries.

26-39


Yếu Tố Nguy Cơ Bệnh Tim Mạch Xơ
Vữa


2. Vai trò LDL và HDL trong bệnh tim
mạch xơ vữa


Các hạt Lipoprotein

VLDL

Chylomicron

0.95

VLDL
Remnants
1.006

Density (g/ml)

IDL

Chylomicron
Remnants

1.019

LDL

1.050
1.063

HDL2

Lp(a)

Only these lipoprotein particles

1.100

found in plaque at biopsy.

HDL3DL3
1.20

5

10

20

40

60

Particle Size (nm)

80

1000



Cấu trúc LDL



Hạt LDL người có tỷ trọng 1.019-1.063 g/ml



Thành phần bao gồm



50% cholesterol ( dạng tự do và ester)



25% protein



20% phospholipid




5% triglyceride
Trên 95% của khối protein LDL là apo B-100



PM của LDL từ 2.4- 2.9 Mda



Mổi hạt LDL chỉ có 1 apoB-100



-1

ApoB-100 nằm ở mặt ngoài để thụ thể nhận diện

LDL-P (particle)

LDL-C (cholesterol)





Cơ chế hạt LDL gây xơ vữa động mạch

LDL Readily Enter the Artery Wall Where They May be Modified

Lòng mạch
LDL

Endothelium

Oxidation of Lipids

LDL

and ApoB

Hydrolysis of Phosphatidylcholine
to Lysophosphatidylcholine

Aggregation

Other Chemical Modifications

Nội mạc mạch máu
Modified LDL
Modified LDL are Proinflammatory
Steinberg D et al. N Engl J Med 1989;320:915-924.
Lipids Online


Lòng mạch

Monocyte

LDL

Endothelium

Nội mạc mạch

MCP-1

LDL

Modified LDL

Navab M et al. J Clin Invest 1991;88:2039-2046.

Lipids Online

Lòng mạch

Monocyte

LDL

Endothelium

MCP-1

Nội mạc

LDL

Modified LDL
Modified LDL Promote
Differentiation of
Monocytes into

Macrophage

Macrophages

Steinberg D et al. N Engl J Med 1989;320:915-924.

Lipids Online


Lòng mạch

Monocyte

LDL

Adhesion
Molecules

Endothelium

Nội mạc

MCP-1
LDL

Cytokines

Modified LDL

Macrophage

Nathan CF. J Clin Invest 1987;79:319-326.

Lipids Online


Lòng mạch

Monocyte

LDL

Adhesion
Molecules

MCP-1

Endothelium

Nội mạc

LDL

Modified LDL Taken up by
Macrophage

Foam Cell

Macrophage

Steinberg D et al. N Engl J Med 1989;320:915-924.

Lipids Online


Lòng mạch

Monocyte

Remnant Lipoproteins

Adhesion
Molecules

Endothelium

MCP-1
MCP-1

Nội mạc
Remnants

Modified
Cytokines

Remnants

Growth Factors
Metalloproteinases

Cell Proliferation

Macrophage
Foam Cell

Matrix Degradation

Doi H et al. Circulation 2000;102:670-676.

Lipids Online

Sơ đồ gây xơ vữa động mạch do hạt LDL