Lựa chọn bài tập nhằm nâng cao hiệu quả chuyền bóng bằng mu trong cho đội tuyển bóng đá nữ trường THPT mỹ lộc nam định

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT

LÊ THỊ TRANG

LỰA CHỌN BÀI TẬP NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ CHUYỀN BÓNG BẰNG MU
TRONG CHO ĐỘI TUYỂN BÓNG ĐÁ NỮ
TRƢỜNG THPT MỸ LỘC - NAM ĐỊNH

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: CNKHSP TDTT – GDQP

HÀ NỘI, 2012


TRÝỜNG ÐẠI HỌC SÝ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT

LÊ THỊ TRANG

LỰA CHỌN BÀI TẬP NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ CHUYỀN BÓNG BẰNG MU
TRONG CHO ÐỘI TUYỂN BÓNG ÐÁ NỮ
TRÝỜNG THPT MỸ LỘC - NAM ÐỊNH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ÐẠI HỌC
Chuyên ngành: CNKHSP TDTT – GDQP
Hƣớng dẫn khoa học

Th.S DƢƠNG VĂN VĨ

HÀ NỘI, 2012


LỜI CAM ĐOAN

Tên tôi là

: Lê Thị Trang

Sinh viên

: K34 GDTC – GDQP

Tôi xin cam đoan khoá luận tốt nghiệp với đề tài: Lựa chọn bài tập
nhằm nâng cao hiệu quả chuyền bóng bằng mu trong cho đội tuyển bóng đá
nữ trường trung học phổ thông Mỹ Lộc – Nam Định, là công trình nghiên cứu
của riêng tôi, kết quả không trùng với kết quả của tác giả nào. Đề tài được
thực hiện từ tháng 11/2011 đến tháng 5/2012, được nghiên cứu trên đối tượng
là đội tuyển bóng đá nữ trường trung học phổ thông Mỹ Lộc - Nam Định. Nếu
sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước hội đồng khoa học.

Hà Nội, ngày 24 tháng 05 năm 2012
Sinh viên

Lê Thị Trang


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

1. GDTC – GDQP: Giáo dục thể chất – giáo dục quốc phòng

2. THPT

: Trung học phổ thông

3. GDTC

: Giáo dục thể chất

4. TDTT

: Thể dục thể thao

5. NXB

: Nhà xuất bản

6. ĐC

: Đối chứng

7. TN

: Thực nghiệm

8. Nt

: Như trên

9. Td

: Thể dục


DANH MỤC BẢNG BIỂU VÀ BIỂU ĐỒ
Diễn giải

STT

Trang

Bảng 3.1. Thực trạng đội ngũ giáo viên TD trường THPT Mỹ Lộc
- Nam Định.

25

Bảng 3.2. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy và học
tập môn GDTC
Bảng 3.3. Kết quả phỏng vấn lựa chọn bài tập.

26
31

Bảng 3.4. Xây dựng kế hoạch tập luyện 5 tuần cho nhóm thực
nghiệm
Bảng 3.5. Kết quả các test phỏng vấn.

35
37

Bảng 3.6. So sánh các test kiểm tra của nhóm đối chứng và nhóm

thực nghiệm – trước thực nghiệm ( n A  n B  10 )

49

Bảng 3.7. So sánh các test kiểm tra của nhóm đối chứng và nhóm
thực nghiệm – sau thực nghiệm ( n A  n B  10 )

41

Biểu 3.1. Chạy chuyền bóng sút cầu môn.

42

Biểu 3.2. Chuyền bóng phản hồi nhanh 22m.

42

Biểu 3.3. Phản xạ chạy di chuyển đổi hướng theo hiệu lệnh.

43


MỤC LỤC
Nội dung

Trang

ĐẶT VẤN ĐỀ

1

Chƣơng 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu

4

1.1.Đặc điểm về phong trào thể dục thể thao của trường THPT Mỹ
Lộc và hoạt động của đội tuyển bóng đá nữ trường THPT Mỹ Lộc –
Nam Định

4

1.2. Đặc điểm môn bóng đá hiện đại

6

1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả chuyền bóng bằng mu
trong

7

1.4. Các giai đoạn thực hiện kỹ thuật chuyền bóng bằng mu trong

9

1.5. Cơ sở tâm lý và nguyên tắc huấn luyện bài tập

11

1.6. Cơ sở tâm – sinh lý của học sinh trung học phổ thông.

14

Chƣơng 2: Nhiệm vụ, phƣơng pháp, tổ chức nghiên cứu

19

2.1.Nhiệm vụ nghiên cứu

19

2.2.Phương pháp nghiên cứu

19

2.3.Tổ chức nghiên cứu

22

Chƣơng 3: Phân tích kết quả nghiên cứu.

24

3.1.Đánh giá thực trạng khả năng thực hiện chuyền bóng bằng mu
trong

24

3.2.Xác định, lựa chọn, ứng dụng bài tập nhằm nâng cao hiệu quả
chuyền bóng bằng mu trong, trong tập luyện và thi đấu cho đội
tuyển bóng đá nữ trường trung học phông thông Mỹ Lộc

27

Kết luận và kiến nghị

44

Tài liệu tham khảo

46

Phụ lục


1

ĐẶT VẤN ĐỀ
Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) ở nước ta đang phát
triển, với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, sự bùng nổ của công nghệ thông tin
truyền thông, cùng với sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá mạnh mẽ ở
đất nước ta luôn đòi hỏi mỗi người phải nỗ lực cao nhất để đáp ứng với sự
phát triển của thời đại. Bên cạnh đó để đáp ứng với mục tiêu “Dân giàu nước
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”, Đảng và Nhà nước ta luôn coi
trọng vấn đề giáo dục và đạo tạo. Hội nghị chấp hành Trung ương 2 khoá VIII
năm 1996 đã chỉ rõ: “Con người vừa là một thực thể xã hội lại chính là đối
tượng để cải tạo xã hội do vậy phải luôn quan tâm chú trọng tới giáo dục con
người, lấy con người làm động lực, là chìa khoá để phát triển đất nước con
người được trang bị đầy đủ cả trí lực và thể lực...”(2). Xuất phát từ nhiệm vụ
đó giáo dục thể chất là một bộ phận trong hệ thống giáo dục chung, đã góp
phần tạo ra những con người phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất,

phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức đáp ứng đủ yêu cầu tiến kịp
vào trào lưu chung của thế giới.
Giáo dục thể chất trong nhà trường là một bộ phận hết sức quan trọng,
gắn liền và góp phần vào mục tiêu của nền giáo dục, có vai trò mật thiết để
chuẩn bị thể lực chung cho học sinh, sinh viên. Ngoài ra giáo dục thể chất còn
giúp rèn luyện ý chí, tinh thần dũng cảm, ý thức tổ chức kỷ luật cao và là một
trong những nội dung được đánh giá cao về tiêu chuẩn rèn luyện thân thể cho
học sinh. Hệ thống trong chương trình giáo dục thể chất chung ở các trường
phổ thông hiện nay bao gồm: Điền kinh, cầu lông, bóng chuyền, bóng đá, đá
cầu... với đề tài này chúng tôi muốn đi sâu vào tìm hiểu và nghiên cứu môn
thể thao luôn được số đông các em học sinh yêu thích đó là môn Bóng đá.
Ngày nay Bóng đá là môn thể thao được phát triển mạnh mẽ, dưới hình thức


2
là môn thể thao hiện đại và có quá trình phát triển lâu đời cũng bên cạnh đó
môn thể thao này cũng nằm trong hệ thống thi đấu chính thức ở các kì đại hội
olimpic và trong các phong trào thi đua ở các trường THPT, không ai phủ
nhận đây là một môn thể thao “vua” nó không thể thiếu được trong bữa ăn
tinh thần của tất cả mọi người.
Trong những năm gần đây bóng đá Việt Nam được đánh giá là một
trong những nước mạnh trong khu vực, điều đó được chứng minh huy chương
bạc tiger 1998, huy chương vàng Seagame 25 và chứng minh rõ nhất là huy
chương vàng AFF SuFuki cúp 2008 và 3 lần liên tiếp đạt huy chương vàng
Seagame 21,22,23 của đội tuyển bóng đá nữ quốc gia.
Nam Định là một tỉnh có phong trào (TDTT) phát triển và đặc biệt
bóng đá đã trở thành một môn thể thao mũi nhọn của tỉnh. Chính vì vậy Nam
Định luôn chú trọng đến việc đào tạo vận động viên bóng đá trẻ.
Ở môn thể thao này hội tụ đầy đủ những yếu tố về khả năng phát triển
các tố chất, các chức năng cơ thể. Bóng đá còn chứa đựng những đặc điểm như

tính phổ cập rộng rãi, tính tranh đua quyết liệt và mang tính chất nghệ thuật đến
với bóng đá dưới bất kỳ hình thức nào, đều tạo cho bạn điều kiện thoải mái,
xua tan đi sự mỏi mệt về tinh thần, giúp nâng cao sức khoẻ và bồi dưỡng cho
con người về mặt ý chí, tinh thần đoàn kết và mang tính tập thể cao.
Xuất phát từ những ưu điểm trên của môn bóng đá mà đội tuyển bóng
đá nữ trường THPT Mỹ Lộc – Nam Định, ngoài các giờ học trên lớp, các em
luôn tự giác tích cực trong những buổi tập chính khoá cũng như ngoại khoá
nhằm hoàn thiện và nâng cao trình độ kỹ chiến thuật về môn thể thao này.
Qua thực tiễn theo dõi cũng như tham khảo của các nhà chuyên môn, huấn
luyện viên (HLV) bóng đá và các thầy cô giáo trong trường thông qua các giải
thi đấu như hội khoẻ giữa các trường thì thành tích thi đấu của các em vẫn
chưa cao do hạn chế về kỹ chiến thuật và các yếu tố thể lực. Đặc biệt là kỹ


3
thuật chuyền bóng bằng mu trong là rất quan trọng, vì thực tế cho thấy kỹ
thuật chuyền bóng được sử dụng trong tấn công và đổi hướng trong di
chuyển. Chuyền bóng cũng chính là sự thể hiện khả năng tấn công của mỗi
cầu thủ khi có được bóng, mặt khác nó còn là năng lực phối hợp chuyền bóng
nhịp nhàng của các cầu thủ trên sân cỏ, trong khi các cầu thủ vừa chạy vừa
chuyền đòi hỏi rất cao trong quá trình thực hiện đường chuyền đến các vị trí
chính xác và hiệu quả cao trong các trận đấu thì chuyền bóng bằng mu trong
là một kỹ thuật phổ biến trong bóng đá, ưu điểm khi sử dụng kỹ thuật này
đường bóng đi xa, bóng xoáy, đối phương khó có thể phán đoán được đường
bóng để từ đó vị trí của bóng tới đồng đội chính xác hơn.
Tuy nhiên kỹ thuật này tương đối khó vì đối tượng tập luyện ở đây là
nữ nên thời gian tập luyện để hình thành kỹ năng, kỹ xảo trong quá trình lâu
dài, đòi hỏi thái độ tập luyện của cả đội nghiêm túc, phương pháp tập luyện,
điều kiện cơ sở vật chất, đặc biệt là kỹ chiến thuật cũng đòi hỏi phải có sự
định hướng cao. Do vậy để nâng cao được hiệu quả thực hiện được kỹ thuật

này đội tuyển phải lựa chọn được hệ thống bài tập phù hợp, hiệu quả và khắc
phục được nhược điểm là rất cần thiết trong những giờ tập chính khoá cũng
như ngoại khoá.
Chính vì lý do trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Lựa chọn bài tập
nhằm nâng cao hiệu quả chuyền bóng bằng mu trong cho đội tuyển bóng đá
nữ trường THPT Mỹ Lộc – Nam Định.
* Mục đích nghiên cứu
Qua kết quả nghiên cứu giúp chúng tôi xác định được chuẩn các bài tập
nhằm nâng cao hiệu quả chuyền bóng bằng kỹ thuật mu trong, trong quá trình
tập luyện cũng như thi đấu cho đội tuyển bóng đá nữ trường THPT Mỹ Lộc –
Nam Định nói riêng và cho các đơn vị, cầu thủ trẻ chơi bóng nói chung. Bên
cạnh đó có thể làm tài liệu tham khảo, nghiên cứu trong công tác giảng dạy và
huấn luyện.


4

CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
1.1. Đặc điểm về phong trào thể dục thể thao của trƣờng THPT Mỹ Lộc và
hoạt động của đội tuyển bóng đá nữ trƣờng THPT Mỹ Lộc - Nam Định
1.1.1. Đặc điểm về phong trào thể dục thể thao của trường THPT Mỹ
Lộc – Nam Định
Trong quá trình hoạt động của phong trào thể dục thể thao của trường
THPT Mỹ Lộc – Nam Định, luôn là một vấn đề quan trọng và cần thiết trong
những ngày lễ hay những dịp kỷ niệm của nhà trường. Cùng với các khối, đơn
vị của các lớp tham gia trong quá trình do đoàn thanh niên nhà trường cũng
như ban gian hiệu nhà trường đưa ra, các phong trào do đoàn trường tổ chức
luôn luôn nổi bất ở các tình huống đem lại những khoảng thời gian thoải mái,
thư giãn. Đặc biệt là ngày thành lập Đoàn Thanh Niên Cộng Sản Hồ Chí

Minh các phong trào đều mang tính thể thao và tính quyết đấu giữa các đơn vị
cá nhân nói riêng và đơn vị tập thể nói chung, các môn thi đấu cũng được lựa
chọn một cách có logic hợp với hoạt động của nhà trường.
VD: Thi cờ vua, Điền kinh, Bóng đá.
Ở các môn thi đấu cá nhân mang tính chất gay gắt giữa các đối thủ và
sự hồi hộp của vận động viên. Bên cạnh đó các môn mang tính tập thể lớp do
đoàn trường tổ chức và cho thi đấu giữa các tập thể lớp, đơn vị đoàn trường
với đặc thù của môn tập thể mang tính chất đối kháng rất cao đòi hỏi ban tổ
chức trọng tài lên lịch thi đấu rất tỉ mỉ để từ đó đưa ra danh sách lịch thi đấu.
Sự gay cấn ngay chính trên sân cỏ làm cho tổ trọng tài và cổ động viên cũng
cảm giác sự nhiệt tình thi đấu quyết thắng của các đội. Để thực hiện được các
phong trào đó đoàn trường cũng tham gia tích cực vào các phong trào của nhà


5
trường đưa ra cho các tổ trưởng, tổ bộ môn cử người ra thi đấu với các tổ bộ
môn khác trong nhà trường. Mặt khác ngoài thi đấu trong nhà trường ra, đoàn
trường còn tham gia thi đấu và giao lưu với nhiều đơn vị của đoàn trường
khác. Từ các phong trào thể thao của nhà trường cho ta thấy phong trào thể
thao của nhà trường thi đấu rất sôi nổi và đã mang về nhiều thành tích cho tổ,
đoàn trường nói riêng và nhà trường nói chung.
1.1.2. Đặc điểm hoạt động của đội tuyển bóng đá nữ trường THPT
Mỹ Lộc – Nam Định
Trong hệ thống trương trình giảng dạy trung học phổ thông, môn Bóng
đá cũng được đưa vào giảng dạy thuộc các môn thể thao tự chọn ( nên trong
quá trình phân phối thời gian trong các buổi tập chính khóa cũng như ngoại
khóa cũng đòi hỏi thời gian hoạt động tập luyện cũng như trong thi đấu là rất
cần thiết cho đội tuyển).
Về hoạt động chính khóa : Đa số các giờ học chính khóa của đội tuyển
là giải quyết nhiệm vụ trọng tâm là giảng dạy kỹ thuật động tác và giới thiệu

luật thi đấu, trong đó nội dung của một giờ học đội tuyển phải học tới 2-3 nội
dung, nên việc đưa xen kẽ các nội dung ôn tập trong giờ chính khóa sao cho
đội tuyển nắm rõ hơn và thực hiện tốt được kỹ thuật chuyền bóng thì trong
quá trình giảng dạy huấn luyện đòi hỏi phải đưa ra các hình thức để cho đội
tuyển vừa nắm được nội dung cơ bản trong tiết học mà vẫn củng cố và đi sâu
vào kỹ thuật chuyền bóng :
Về hoạt động ngoại khóa: Nội dung này mang tính chất tự nguyện
không bắt buộc, không kiểm tra đánh giá mà hoàn toàn phụ thuộc vào tính tự
giác nhu cầu và hứng thú của đội tuyển, vì thế hiệu quả để nâng cao kỹ thuật
là không cao nên vấn đề đặt ra là cần phải tổ chức hoạt động ngoại khóa cho
đội tuyển nhằm thực hiện mục tiêu đạt được kỹ thuật chuyền bóng kết hợp với
đồng đội, đặc biệt là yếu tố kỹ thuật mu trong luôn chiếm một vị trí quan


6
trọng hơn cả so với các yếu tố khác nó là nền tảng cho mọi hoạt động trong
quá trình thi đấu cho cả đội tuyển, việc đưa ra các bài tập trong những buổi
tập chính khóa và ngoại khóa là rất cần thiết để đảm bảo cho quá trình tập
không nhàm chán đồi hỏi đưa ra kế hoạch tập luyện của cả đội mang tính
thống nhất không rời rạc.
Trong quá trình quan sát các buổi tập luyện cả đội tuyển miệt mài tập
luyện các bài tập mà HLV đưa ra, không những thế mà cả đội tuyển còn tìm
tòi không ngại vất vả, ngại khó để bồi dưỡng thêm nhiều kỹ thuật mới để
nâng cao được thành tích về mặt kỹ thuật và nâng cao hiệu quả trong thi đấu.
1.2. Đặc điểm môn bóng đá hiện đại
Bóng đã là môn thể thao được ưa chuộng nhất hành tinh, bóng đá được
dành cho mọi tầng lớp, từ các chú bé đến đánh giày trên các đường bố Bazil
đến vị hoàng tử cao qúy của vương quốc Anh. Bóng đá, môn thể thao có luật
chơi đơn giản mà cơ bản chỉ là việc đội bóng này phải tìm cách đưa được
bóng vào lưới của đối phương. Muốn thực hiện các kỹ thuật trên sân cỏ đòi

hỏi phải sử dụng đôi chân là chủ yếu, mục đích để không chế và điều khiển
bóng theo ý muốn của mình, thì phải thay phiên nhau tấn công và phòng thủ
và cản trở không cho đối phương ghi vào cầu môn của mình. Trong quá trình
thi đấu luôn luôn chịu tác động của lực đối kháng, sự cản trở của đối phương,
nên các VĐV cần phải linh hoạt chạy nhảy, dừng đột xuất thay đổi phương
hướng và sử dụng tinh tế những kỹ thuật và sự phối hợp vận động hoạt động
sao cho nó phù hợp với những tình huống, chi tiết xảy ra trên sân cỏ.
Bóng đá là môn thể thao mang tính đối kháng và tập thể, tính tập thể
của một đội bóng là một trong những yếu tố sức mạnh để giành lấy chiến
thắng, thời gian tập luyện và thi đấu kéo dài đòi hỏi các cầu thủ phải tập
chung chú ý cao có khả năng thực hiện các hành động chuyên môn và khả
năng duy trì thế lực trong suốt thời gian thi đấu nên quá trình huấn luyện thể


7
lực là mặt cơ bản để nâng cao thành tích. Mặt khác các kỹ chiến thuật trong
bóng đá rất đa dạng, chiến thuật phức tạp nên việc nắm vững kỹ chiến thuật là
một việc vô cùng quan trọng và cần thiết, trong quá trình khổ luyện lâu dài.
Là môn thể thao phức tạp, luôn có sự cản phá chống đối quyết liệt của đối
phương, không có tình huống nào trùng lặp và khuôn mẫu thích hợp cho mọi
trường hợp để phối hợp được các kỹ chiến thuật này đòi hỏi cầu thủ phải sử
dụng đôi chân để di chuyển bóng, vừa là điều khiển phối hợp chiến thuật
chuyển động trên sân cỏ để tạo cơ hội sút bóng ghi bàn.
Cũng như các môn thể thao khác bóng đá có tác dụng bồi dưỡng con
người về mặt giáo dục thể chất, mặt khác nó còn giáo dục về mặt giáo dưỡng
tăng cường sức khoẻ và nâng cao thể lực, tăng cường tình hữu nghị và sự hiểu
biết giữa các địa phương, dân tộc và các quốc gia.
1.3. Những yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả chuyền bóng bằng mu trong
1.3.1. Yếu tố về kỹ thuật
Kỹ thuật là cơ sở để thực hiện sự chi phối tập thể là biện pháp chủ yếu

để thực hiện sự phối hợp chiến thuật nhằm tạo ra những cơ hội sút bóng, đánh
đầu để ghi bàn. Trong thi đấu những yếu tố kỹ thuật nếu không nắm vững
được xẽ gây ảnh hưởng xấu đến thành tích của toàn đội.Để có những yếu tố
tốt về mặt kỹ thuật cần nắm vững những yếu tố sau:
- Nắm vững được khái niệm và các giai đoạn của kỹ thuật chuyền bóng
bằng mu trong, ngoài ra kỹ thuật chuyền bóng bằng mu trong bao gồm bao gồm
+ Kỹ thuật chuyền bóng thấp tới đúng chân đồng đội.
+ Kỹ thuật chuyền bóng bổng tới vị trí có lợi cho đồng đội.
+ Kỹ thuật chuyền bóng trong di chuyển.
+ Kỹ thuật chuyền bóng trở lại cho đồng đội.
- Thời cơ chuyền bóng.
+ Chuyền bóng vào khoảng chống để đồng đội chạy vị trí để nhận


8
bóng, lấy đường chuyền bóng chỉ đạo việc chạy vị trí của đồng đội.
+ Căn cứ vào việc chạy vị trí của đồng đội để chuyền bóng đến đúng
chân của đồng đội, điều này quyết định đến đường chuyền.
- Lực và độ xoáy của từng đường bóng.
Việc sử dụng lực và độ xoáy phải căn cứ vào cự ly, mục tiêu chuyền
bóng, tốc độ di chuyển của cầu thủ nhận bóng và vị trí đúng của đối phương.
1.3.2. Các yếu tố về thể lực
Thể lực là một trong những nhân tố quyết định ảnh hưởng đến thành
tích thể thao, nó thể hiện ở sự phát huy cao độ các tố chất như: Sức mạnh, sức
nhanh, sức bền, độ dẻo khéo léo của bản thân người tập, thể lực là nền tảng
cho việc thực hiện các kỹ thuật đòi hỏi mọi hành vị chiến thuật.Trình độ thể
lực không cao sẽ không đáp ứng được quá trình thi đấu Căng thẳng liên tục
trong khoảng thời gian dài.
Các môn thể thao tập thể hoặc cá nhân nói chung và môn Bóng đá nói
riêng, trong thi đấu phải thực hiện các kỹ thuật khác nhau trong thời gian dài của

hiệp đấu. Đặc biệt ở môn Bóng đá mang tính đối kháng, giằng co, tranh cướp,
chuyền bóng, đòi hỏi một yếu tố thể lực tốt, nếu trong quá trình thi đấu người
chơi giảm sút về thể lực dẫn đến việc thực hiện kỹ thuật kém hiệu quả.
Như vậy trong tập luyện và thi đấu môn Bóng đá đòi hỏi cá nhân và tập
thể phải có trình độ kỹ thuật cao, bên cạnh đó cũng cần có một nền tảng thể
lực chuyên môn tốt để phục vục cho việc phát triển các kỹ thuật, tâm lý và
thành tích sau này.
1.3.3. Các yếu tố về tâm lý
Thành tích thi đấu trong môn Bóng đá không chỉ phụ thuộc vào kỹ
chiến thuật thể lực, mà còn phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố cá nhân, tập thể và
yếu tố tâm lý lẫn cảm xúc. Tâm lý luôn xuất hiện trong các tình huống khác
nhau trên sân cỏ, tình huống phức tạp, căng thẳng, cảm xúc tốt làm xuất hiện


9
trạng thái thi đấu tốt, cảm xúc xấu làm xuất hiện trạng thái bất lợi ảnh hưởng
tới toàn đội và kết quả thi đấu.
Trong thi đấu các môn thể thao nói chung và Bóng đá nói riêng, sự
căng thẳng thể chất, trí tuệ, thần kinh cũng như tâm lý luôn ở mức độ cao. Sự
căng thẳng đôi khi dẫn tới mức giới hạn sức chịu đựng của cơ thể VĐV.Điều
này, khiến người chơi không làm chủ được các hành vi của mình hoặc cố
gắng tự vượt qua hàng rào tâm lý đó.
1.4. Các giai đoạn giảng dạy kỹ thuật chuyền bóng bằng mu trong
* Giai đoạn giảng dạy ban đầu
Mục đích của giai đoạn này là giúp cho người học nhận thức đúng về
mục đích, nhiệm vụ của động tác mình học thông qua việc sử dụng qua các
phương pháp lời nói và trực quan để người tập có khái niệm tư duy đúng về
kỹ thuật mà người học sẵn sàng tập luyện các kỹ chiến thuật thông qua việc
thực hiện các bài tập.
Nhiệm vụ cụ thể:

- Tạo khái niệm chung về động tác và chuẩn bị tư thế chung để tiếp thu
động tác.
- Học từng phần, từng giai đoạn của kỹ thuật mà trước đấy chưa biết.
- Ngăn ngừa và loại trừ những cử động không cần thiết trong khi thực
hiện kỹ thuật động tác.
- Hình thành nhịp điệu chung của động tác
Quá trình này không chỉ được thực hiện một vài lần mà cần phải được
tiến hành một cách trình tự.
Ở giai đoạn này khó tiếp thu kỹ thuật bóng đá không tránh khỏi những
sai lầm, các sai lầm do rất nhiều các nguyên nhân khác nhau, bởi vậy việc sửa
chữa những sai lầm cho người tập khi thực hiện kỹ thuật ở giai đoạn này là
nhiệm vụ rất quan trọng. Nếu sớm phát hiện ra lỗi sai, tìm hiểu nguyên nhân


10
và đề ra các biện pháp khắc phục lỗi sai cho người học một cách kịp thời,
đồng thời với nghĩa có thể nâng cao hiệu quả trong quá trình công tác giảng
dạy, huấn luyện của mình.
Kết thúc giai đoạn này người học đã tiếp thu được kỹ thuật tương đối
hoàn chỉnh, tuy nhiên động tác vẫn còn thô thiển, chưa có độ chính xác cao,
chưa điều chỉnh được đường chuyền bóng theo ý muốn của mình, động tác
phối hợp chưa nhịp nhàng.
* Giai đoạn giảng dạy chuyên sâu
Mục đích của giai đoạn này là nâng cao kỹ chiến thuật của người học
đến mức tương đối hoàn thiện các chi tiết kỹ thuật. Cần được tiếp thu một
cách hoàn chỉnh với độ chính xác cao về không gian, thời gian. Nhịp điệu các
bài tập được thực hiện với độ khó tăng dần, yêu cầu về độ chính xác của kỹ
thuật, độ chuẩn khi chuyền bóng, yêu cầu về dùng sức và vị trí của chân khi
tiếp xúc với bóng được tăng lên.
Phối hợp giảng dạy kết hợp với tập luyện các tố chất liên quan, đặc

biệt là các tố chất cần thiết cho kỹ thuật di chuyển trong những tình huống
khó xử ở trên sân.
Ở giai đoạn này người học sẽ được củng cố đồng thời diễn ra quá trình
tự động hóa tinh vi nhất theo trật tự các quá trình điều hòa thần kinh trung
ương một cách ổn định. Vì vậy giai đoạn này cần lựa chọn những phương
pháp sao cho phát huy được và có tác dụng tích cực trong quá trình đó.
Các phương pháp:
- Áp dụng phương pháp nguyên vẹn, hoàn chỉnh, có chọn lọc đi sâu
vào các chi tiết kỹ chiến thuật.
- Sử dụng phương pháp lời nói nhằm cung cấp chi tiết về quá trình
hình thành động tác, phân tích bài học phát hiện những sai sót để từ đó có thể
tìm ra các phương hướng thích hợp để áp dụng với bài tập đúng hơn.


11
- Phát huy vai trò tập luyện tư duy tự chủ.Việc tập luyện này phù hợp
với các bài tập cơ bản sẽ chính xác hóa động tác, các biểu tượng động tác sẽ
giúp cho việc hình thành động tác một cách chuẩn xác hơn.
*Giai đoạn củng cố và tiếp thu hoàn thiện
Mục đích của giai đoạn này là củng cố và hoàn thiện kỹ thuật cho phù
hợp với các đặc điểm và năng lực cá nhân của từng người học. Đồng thời có
thể thực hiện một cách hợp lý trong những điều kiện khác nhau của các tình
huống thi đấu.
Trong giai đoạn này người tập thực hiện các bài tập phối hợp đặc biệt
là bài tập phối hợp giữa kỹ thuật với chiến thuật ở trên sân (VD: kỹ thuật
chuyền bóng bằng mu trong, dẫn bóng bằng mu trong, và nhiều kỹ thuật khác)
những bài tập theo yêu cầu của chiến thuật và các bài tập thi đấu có hạn chế
hay toàn diện để người tập thích nghi dần với những yêu cầu phức tạp trong
thi đấu của môn Bóng đá, những biến dạng của kỹ thuật trong giai đoạn này
cũng cần thực hiện thuần thục hơn và ở mức độ cao hơn, để sao cho trong

cùng một kiểu thực hiện kỹ thuật mà đối phương khó có thể phán đoán được ý
đồ của mình.
Tiếp tục tăng cường phát triển các yếu tố thể lực và yêu cầu thực hiện
kỹ chiến thuật cũng là nhiệm vụ quan trọng.
1.5. Cơ sở tâm lý và nguyên tắc huấn luyện bài tập
Các nguyên tắc trong huấn luyện là nền tảng dựa trên các ngành khoa
học về sinh học, tâm lý học và sư phạm, toàn bộ quá trình huấn luyện được
hướng dẫn bởi các nguyên tắc. Tuy nhiên mặc dù những nguyên tắc này được
trình bày một cách riêng hết, chúng không phải là những nguyên tắc độc lập.
1.5.1. Mức độ sẵn sàng của VĐV
Điều quan trọng là liệu VĐV đã sẵn sàng về mặt sinh lý cho việc huấn
luyện chưa? Các vận động viên nên sẵn sàng cả về mặt sinh lý và tâm lý cho


12
việc huấn luyện và toàn bộ việc huấn luyện phải được thử nghiệm cho phù
hợp với mức độ sẵn sàng của VĐV. Đây là nguyên tắc cá nhân được áp dụng.
Trong việc tính toán mức độ sẵn sàng của các vận động viên nên lưu ý
tới tuổi tác của VĐV và sự trưởng thành về sinh lý của VĐV đó. Đây là
những tác nhân có thể ảnh hưởng đến VĐV bởi tuổi tác và mức độ trưởng
thành sẽ giúp huấn luyện như thế nào sẽ có lợi cho VĐV đó đến khía cạnh
khả năng thở và nín thở, sức bền, sự phát triển thần kinh cơ và trong những cơ
quan khác, những VĐV chưa trưởng thành thường ít có lợi từ việc tập huấn
lớn, bởi những khác biệt trong sự trưởng thành có thể có nghĩa là sự khác biệt
trong khối lượng và sức mạnh cơ bắp.
1.5.2. Nguyên tắc phát triển toàn diện
Cơ sở tổng quát của việc phát triển cung cấp cho ta nền tảng về mức độ
chuẩn bị của sức khỏe và năng lực kinh tế. Cách bắt đầu này là một điều kiện
tiên quyết cho việc tập huấn chuyên biệt tiếp theo. Việc phát triển toàn diện
cần lưu ý đến sự phụ thuộc lẫn nhau của tất cả các cơ quan trong cơ thể con

người và giữa các quá trình sinh lý, tâm lý.
- Ý tưởng của việc phát triển toàn diện không có nghĩa là các VĐV phải
sử dụng toàn bộ thời gian của mình cho duy trì mục đích này. Thực tế là khi
VĐV trưởng thành và đạt được mức độ vững vàng trong môn thể thao mà họ
đã chơi, thời gian tập huấn sẽ dần trở thành những bài tập tự nhiên.
1.5.3. Nguyên tắc đặc trưng
Mỗi bài tập đều có tính đặc thù, nghĩa là việc tập luyện mỗi bài tập sẽ
mang lại kết quả cụ thể, những bài tập áp dụng cho huấn luyện bao gồm tăng
cường hô hấp, chức năng tim, chức năng tuần hoàn, lưu lượng máu.
- Tăng cường sức bền và sức mạnh
- Tăng cường độ chắc và dẻo dai của xương, dây chằng gân và các mô
kết nối việc áp dụng những bài tập, kết quả của sự chuyên môn hóa, không
chỉ liên quan đến những thay đổi sinh lý mà còn thay đổi cả các khía cạnh kĩ


13
thuật tâm lý. Thật vậy việc tập luyện những bài tập đã được chuyên môn hóa
trong cùng một môn thể thao trong một khoảng thời gian, cùng với cường độ
và khối lượng phù hợp với khả năng của VĐV sẽ được những yếu tố cần thiết
thỏa mãn cho môn thể thao đó.
1.5.4. Nguyên tắc đa dạng
- Chế độ tập huấn nặng có thể tiêu tốn nhiều thời gian và sự cố gắng
với việc luôn luôn tăng cường độ và khối lượng tập luyện. Thật vậy khối
lượng tập luyện cao có thể rất đơn điệu và buồn tẻ, đó là một tình huống nên
tránh có thể huấn luyện viên nên có kiến thức và nguồn phương án tập luyện
phong phú để sử dụng có chu kỳ.
1.5.5. Nguyên tắc xen kẽ nặng nhẹ
Việc đưa ra các bài tập nặng đan xen các bài tập nhẹ để giúp quá trình
huấn luyện các vận động viên biết cách điều chỉnh được lượng vận động của
mình trong quá trình tập luyện.Để từ đó giúp cho quá trình đưa ra các bài tập

hợp lý hơn trong công tác huấn luyện và giảng dạy.
1.5.6. Nguyên tắc vượt ngưỡng
Do cơ thể con người có thể thích nghi với việc huấn luyện tải trọng, tải
trọng cần được tăng thêm dần dần. Nói cách khác, để cho việc huấn luyện đạt
hiệu quả, tải trọng phải vượt quá yêu cầu nguyên tắc vượt ngưỡng có thể được
tận dụng thông qua:
- Tần suất: Tăng số buổi tập.
- Cường độ: Tăng cường tải trọng.
Nguyên tắc vượt ngưỡng: (áp tải) có thể áp dụng cho tất cả các loại
hình huấn luyện, sức chịu đựng mạnh và tốc độ. Để đạt được sức mạnh cần
tăng khối lượng, để tăng sức bền cần tăng thời gian huấn luyện và cường độ
giảng dạy. Việc dần dần thay đổi mức độ quá tải giúp cơ thể đối phó với việc
nhu cầu càng tăng đối với toàn bộ cơ thể và hệ cơ, những thay đổi này xuất


14
hiện bên trong hệ thần kinh hoặc các thành phần có liên quan đến VĐV cần
thiết cho những kỹ năng đặc biệt. Hệ thống tín hiệu được cải thiện trong việc
cung cấp máu và oxy cho các hoạt động.
1.5.7. Nguyên tắc nghịch đảo
Hầu hết việc thích nghi trong huấn luyện rất dễ bị đảo ngược. Trong
quá trình huấn luyện phải chú ý đến VĐV đang trong quá trình bị nghịch đảo.
- Hơi thở ngắn hơn khi thực hiện 1 động tác với nhịp độ giống với nhịp
độ lúc trước.
- Thoải mái lúc mới bắt đầu bởi vỡ các cơ quan có vấn đề trong sử
dụng oxy.
- Bị đau cơ, có thể do các sợi cơ bị teo đi những sợi cơ bị teo trở lên
yếu, dễ rách và mất nhiều thời gian hồi phục.
- Do sự nghịch đảo, việc mất đi vóc dáng dễ dàng và nhanh hơn việc
đạt được vóc dáng cân đối, do đó điều quan trọng là trong suốt thời gian nghỉ

tập hoặc thời gian chuyển tiếp VĐV phải tiếp tục duy trì. Thể lực thông qua
những hoạt động mà VĐV yêu thích.
1.6. Đặc điểm tâm lý - sinh lý của học sinh trung học phổ thông
1.6.1. Đặc điểm tâm lý của học sinh trung học phổ thông
Ở lứa tuổi này các em có bước nhảy vọt về thể chất và tinh thần. Điều
đó được thể hiện rõ ở chỗ các em đang tách dần lứa tuổi ấu thơ sang tuổi
trưởng thành. Đây là giai đoạn không phải trẻ con nào cũng không phải là
người lớn. Các phẩm chất mới về ý chí, đời sống tâm lý còn mâu thuẫn, có
phần thay đổi đột biến.
Các em đã muốn khẳng định tính độc lập của bản thân, điều đó ảnh
hưởng đến ý thức và thái độ của bản thân mình. Các em luôn hiếu động phá
phách nghịch ngợm. Tuy vậy, nếu được giáo dục đúng đắn thì không những
khắc phục được những tiêu cực mà còn khơi dậy được yếu tố tích cực trên


15
tâm hồn và tình cảm của các em.
Hứng thú xuất hiện trên nhiều nét mới một cách rõ rệt hơn mang tính
chất bền vững, sâu sắc hơn, phong phú hơn, sẵn sàng đi vào lĩnh vực mà các
em yêu thích. Trên cơ sở đó thì cấu trúc của buổi tập thể dục thể thao phải
làm sao gây được ở các em hứng thú, giúp các em hiểu được ý nghĩa vai trò
của thể dục thể thao đối với xã hội, có ý thức tự giác tích cực.
Xúc cảm tương đối mạnh mẽ vì vậy các em dễ bị kích động, kém tự
chủ. Sự quan tâm trở lên thân thiết, gần gũi, đặc biệt trong những trường hợp
cùng chung nhu cầu hứng thú.
Các phẩm chất về ý trí của lứa tuổi này được phát triển mạnh mẽ, song
vấn đề tự ý thức, tự nhận thức không phải lúc nào các em cũng hiểu đúng
mình đúng người khác. ở lứa tuổi này các em tôn trọng, kính nể những nét
tính cách cam đảm, dũng cảm, quả cảm.
Như vậy lứa tuổi này là lứa tuổi rất nhạy cảm có sự phát triển mạnh mẽ,

linh hoạt các đặc tính nhân cách sống. Trong hành vi có nhiều phức tạp mâu
thuẫn. Vì vậy trong công tác giáo dục thể chất cần phải thường xuyên quan
sát và giáo dục cho phù hợp cơ sở phát huy tính tích cực, tính sáng tạo biết
điều chỉnh và tổ chức hoạt động cho các em.
1.6.2. Đặc điểm sinh lý học sinh trung học phổ thông
- Hệ tuần hoàn
Não bộ đang trong thời kỳ hoàn chỉnh, hoạt động của hệ thần kinh chưa
ổn định, hưng phấn chiếm ưu thế. Vì vậy trong tập luyện các em dễ tập trung
tư tưởng. Tuy nhiên nếu bắt các em tập luyện trong thời gian dài, bài tập đặc
thù của các bài tập khác nhau, nội dung nghèo nàn, hình thức hoạt động đơn
điệu không hấp dẫn thì thần kinh dễ mệt mỏi và phân tán sự chú ý.
Đặc điểm của lứa tuổi học sinh trung học phổ thông này thần kinh rất


16
linh hoạt, các em dễ tiếp thu các động tác mới, vai trò hệ thống tín hiệu thứ 2
trong quá trình phản xạ có điều kiện phát triển nhưng tế bào thần kinh yếu
điều đó đặt ra trong quá trình giảng dạy và huấn luyện nội dung phải phong
phú, phương pháp giảng dạy và tổ chức giờ học phải linh hoạt, không cứng
nhắc đơn điêu, giảng giải và làm mẫu có trọng tâm đúng lúc đúng chỗ.
- Hệ vận động
+ Hệ xương: Đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ chiều dài và sự
thay đổi thành phần của hệ xương, tăng độ bền cứng, cơ quan tạo máu của
xương. Hệ thống sau các khớp đang đòi hỏi điều kiện tốt để phát triển và hoàn
thiện. Do vậy giáo dục đòi hỏi có tác dụng tới sự phát triển của hệ xương
nhưng phải chú ý đến tư thế, sự cân đối trong hoạt động tránh sự phát triển sai
lệch của hệ xương và kìm hãm sự phát triển về chiều dài.
+ Hệ cơ: Phát triển chậm so với sự phát triển của hệ xương bắp thịt còn
mảnh chủ yếu phát triển về chiều dài, tiết diện phát triển chậm các cơ co, cơ to
phát triển mạnh hơn cơ duỗi, cơ nhỏ. Do sự phát triển không đồng đều, thiếu

cân đối nên các em không phát huy được sức mạnh và chóng mệt mỏi. Vì vậy
trong giáo dục thể chất cần chú ý đến phát triển cơ bắp, phát triển toàn diện.
- Hệ tuần hoàn.
Hệ tuần hoàn đang phát triển và hoàn thiện, các kích thước tuyệt đối
cũng như tương đối của tim tăng dần theo lứa tuổi, buồng tim phát triển gần
mức hoàn chỉnh. Tỷ lệ giữa khối cơ tim và cơ cấu mạch máu đạt mức tiêu
chuẩn, tần số co bóp của tim giảm dần theo lứa tuổi, huyết áp tăng dần theo
lứa tuổi và gần đạt tới mức người lớn, huyết áp tối đa khoảng 100 110mmHg, huyết áp tối thiểu khoảng 80 -90mg.
Ở lứa tuổi này về cấu trúc và chức năng hệ thống tim mạch đang trong
giai đoạn hoàn thiện do ảnh hưởng của quá trình phát triển sinh học tự nhiên


17
và sự tác động của tập luyện đã tạo nên những biến đổi thích ứng. Tần số yên
tĩnh giảm, buồng tim rộng, thành tim dày lên và lực co bóp cơ tim tăng là cơ
sở tăng lưu lượng, phút lưu lượng tâm thu, huyết áp tối đa trong vận động.
Nhưng chú ý thận trọng và thường xuyên kiểm tra theo dõi trạng thái sức
khỏe của học sinh trong quá trình tập luyện.
- Hệ hô hấp
Đặc điểm sinh lý ở lứa tuổi này ảnh hưởng rõ đến chức năng hô hấp.
Trong quá trình trưởng thành của cơ thể có sự thay đổi về độ dài của chu kỳ
hô hấp, tỷ lệ thở ra – hít vào, thay đổi độ sâu và tần số hô hấp.
Hệ hô hấp có những biến đổi tương đồng: Hệ thống cơ hô hấp và thể
tích lồng ngực phát triển ngày càng hoàn thiện dẫn đến biến đổi các chỉ số
chức năng theo hướng, tần số hô hấp giảm, thông khí phổi dung tích sống,
khả năng hấp thụ oxi tăng, nhưng chưa ổn định ở cuối giai đoạn dậy thì.
Tần số hô hấp giảm dần theo lứa tuổi, như tuổi trưởng thành giảm
xuống 12 -18 lần/phút độ sâu hô hấp (khi lưu thông) tăng dần theo lứa tuổi
dung tích sống của trẻ em nhỏ hơn người lớn.
Tuy nhiên các cơ hô hấp vẫn còn yếu nên sự co giãn của lồng ngực

nhỏ, chủ yếu là co giãn cơ hoành. Do vậy trong tập luyện cần tập thở sâu và
tập trung chú ư thở bằng ngực.
- Trao đổi chất và năng lượng
Đặc điểm chính của lứa tuổi thanh thiếu niên là quá trình đồng hóa
chiếm ưu thế so với quá trình dị hóa do nhu cầu phát triển và hoàn thiện cơ
thể. Một phần lớn năng lượng ở lứa tuổi này được sử dụng nhằm thỏa mãn
nhu cầu đó. Cơ thể các em phát triển mạnh, nhu cầu chất đạm lớn.
Với cơ thể trẻ em, đường không chỉ là nguồn cung cấp năng lượng mà còn
đảm nhiệm chức năng cấu tạo, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên màng


18
tế bào và mô liên kết. Nhu cầu về đường hàng ngày giảm dần theo lứa tuổi.
Sự điều hòa trao đổi đường ở cơ thể trẻ em kém hoàn thiện hơn so với
người lớn, huy động nguồn dự trữ chậm hơn và duy trì không được lâu cường
độ trao đổi cao trong hoạt động. Nên hàm lượng đường huyết của trẻ em giảm
nhanh hơn so với người lớn trong các hoạt động TDTT và thi đấu.
Nước và các chất có ý nghĩa quan trọng đối với cơ thể trẻ em, nước
chiếm gần 80% trọng lượng cơ thể trẻ em và giảm xuống dần đến 68 - 72%
khí đến tuổi trưởng thành. Nhu cầu về các chất khoáng (canxi và phốt pho)
tăng cao trong các thời kỳ tăng trưởng mạnh của cơ thể.
Sự tiêu hao năng lượng trong hoạt động thể lực cũng phụ thuộc vào lứa
tuổi. Trong cùng một hoạt động trẻ em tiêu hao năng lượng nhiều hơn người lớn.


19

CHƢƠNG 2:
NHIỆM VỤ, PHƢƠNG PHÁP, TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
2.1. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích đặt ra đề tài tiến hành giải quyết hai nhiệm vụ sau:
- Nhiệm vụ 1: Đánh giá thực trạng hiệu quả chuyền bóng bằng mu
trong của đội tuyển bóng đá nữ trường THPT Mỹ Lộc – Nam Định.
- Nhiệm vụ 2: Lựa chọn ứng dụng và đánh giá hiệu quả chuyền bóng
bằng mu trong cho đội tuyển bóng đá nữ trường THPT Mỹ Lộc- Nam Định.
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để giải quyết các nhiệm vụ trên đề tài sử dụng các phương pháp nghiên
cứu sau:
2.2.1. Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu
- Khái niệm: Là phương pháp thu thập thông tin bằng cách đọc và phân
tích tài liệu tham khảo, nghiên cứu lý luận, phát hiện ra những “khoảng trống”
khoa học để xác định đề tài nghiên cứu(6).
Việc sử dụng phương pháp này nhằm tìm ra cơ sở lý luận cho việc giải
quyết các nhiệm vụ của đề tài. Các tài liệu chuyên môn có liên quan được lấy
từ các nguồn tài liệu khác nhau, tìm hiểu và phát hiện những vấn đề liên quan
đến công tác huấn luyện VĐV bóng đá nữ, phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam.
Ngoài ra cũng thông qua các nguồn tài liệu, để xác định và lựa chọn được hệ
thống các test kiểm tra chuyền bóng bằng kỹ thuật mu trong cho đối tượng
nghiên cứu.
2.2.2. Phương pháp phỏng vấn tọa đàm
Chúng tôi sử dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp và phỏng vấn gián tiếp.
+ Phương pháp phỏng vấn gián tiếp nhằm thu thập số liệu cần nghiên
cứu, nội dung phỏng vấn bao gồm cụ thể theo phiếu phỏng vấn.