Giáo án ngữ văn 6 bài 2 tìm hiểu chung về văn tự sự5

Tit 7-8:

TèM HIU CHUNG V VN T S

A. MC TIấU BI HC: Giúp học sinh:
- Nắm đợc mục đích giao tiếp của tự sự
- Có khái niệm sơ bộ về phơng thức tự sự trên cơ sở hiểu đợc mục đích giao tiếp của
rự sự và bớc đầu biết phân tích các sự việc trong tự sự.
B. CHUN B:
- Giáo viên:

+ Soạn bài
+ Đọc sách giáo viên và sách bài soạn.
+ Bảng phụ viết các sự vịêc

- Học sinh:

+ Soạn bài

C. CC BC LấN LP:
1. ổn định tổ chức.
2. Kim tra bi Vn bn l gỡ? Ly VD?
c:
3. Bi mi

TaiLieu.VN

*. Gii thiu
Cỏc em ó c nghe ụng b, cha, m k
bi
nhng cõu chuyn m cỏc em quan tõm, yờu

thớch. Mi truyn u cú ý ngha nht nh qua
cỏc s vờc xy ra trong truyn. ú l mt th
loi gi l t s. Vy t s cú ý ngha gỡ? Phng
thc t s nh th no? Bi hc hụm nay s giỳp

Page 1


các em hiểu điều đó.
*. Bài mới
Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động Tìm hiểu mục đích tự sự
1:

I. ý nghĩa và đặc điểm chung của
phương thức tự sự:

- Hàng ngày các em có kể
chuyện và nghe kể chuyện
không? Đó là những chuyện gì?

1. ý nghĩa của tự sự:
a. Tìm hiểu VD:

- Khi nghe những yêu cầu và - HS suy nghĩ trả - Hàng ngày ta thường được

lời cá nhân
nghe hoặc kể chuyện văn học,
câu hỏi:
chuyện đời thường, chuyện cổ
+ Bà ơi! bà kể chuyện cổ tích
tích, sinh hoạt.
cho cháu đi!
- Kể chuyện để biết, để nhận
+ Cậu kể cho mình nghe, Lan là
thức về người, sự vật, sự việc, để
người như thế nào?
giải thích để khên chê, để học
tập. Đối với người nghe là muốn
Theo em người nghe muốn
tìm hiêủ, muốn biết, đối với
biết điều gì và người kể phải
người kể là thông báo, cho biết,
làm gì?
giải thích...
- Trong trường hợp trên nếu
muốn cho mọi người biêt Lan
là một người bạn tốt, em phải
kể những việc như thế nào về
Lan? Vì sao? Nếu em kể một
câu chuyện không liên quan
đến Lan là người bạn tốt thì câu
chuyện có ý nghĩa không?
- Vậy tự sự có ý nghĩa như thế
TaiLieu.VN

Page 2


nào?

b. Kết luận: Tự sự giúp người
nghe hiểu biết về người, sự vật,
sự việc. Để giải thích, khen, chê
qua việc người nghe thông báo
cho biết.

Hoạt động Tìm hiểu phương thức tự sự
2:

2. Đặc điểm chung của phương
thức tự sự:

- Văn bản Thánh Gióng kể về - HS trả lời: a. Tìm hiểu VD:
ai? ở thời nào? Kể về việc gì?
Truyện kể về TG
thời vua hùng thứ
6 đã đứng lên đánh
đuổi giặc Ân,
thắng giặc bay về
trời.

- Hãy liệt kê các sự việc trước
sau của truyện?

- HS trả lời

* GV đưa bảng phụ đã viết sẵn - HS đọc lại
các sự việc

- Các sự việc trước sau của
truyện TG
1. Sự ra đời của Thánh Gióng
2. TG biết nói và nhận trách
nhiệm đánh giặc
3. TG lớn nhanh như thổi
4. TG vươn vai thành tráng sĩ
cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt đi
đánh giặc.
5. TG đánh tan giặc
6. TG bay về trời

TaiLieu.VN

Page 3


- Em thấy các sự việc được sắp
xếp và có liên quan đến nhau
- HS trả lời
không?
* GV: Các sự việc xảy ra liên
tiếp có đầu có cuối, sự việc xảy
ra trước là nguyên nhân dẫn
đến sự việc xảy ra sau, ta gọi đó
là một chuỗi các sự việc.

7. Vua lập đền thờ, phong danh
hiệu.
8. Những dấu tích còn lại.
⇒ Trình bày một chuỗi các sự
việc liên tiếp.

- Chuỗi các sự việc từ đầu đến
cuối rong truyện có ý nghĩa gì?
- Nếu ta đảo trật rự các sự việc:
sự việc 4 lên trước, sự việc 3
xuống sau cùng có được
không? Vì sao?

- Chuỗi các sự việc từ đầu đến
cuối dẫn đến kết thúc và có một
ý nghiã nhất định.

- Mục đích của người kể qua
các chuỗi sự việc là gì? - Nếu
truyện TG kết thúc ở sự việc 5
thì sao?

- Nếu ta đảo các sự việc thì
không được vì phá vỡ trật tự, ý
nghĩa không đảm bảo, người
nghe sẽ không hiểu. Tự sự phải
dẫn đến một kết thúc, thểv hiện
một ý nghĩa,

- Mục đích của người kể: ca
* GV: Phải có 8 sự việc mới
ngợi, bày tỏ lòng biết ơn. giải
nói lên lòng biết ơn, ngưỡng
mộ của nhân dân, các dấu tích - HS trao đổi cặp thích.
nói lên TG dường như là có trong 1phút
- Tự sự giúp người kửe giải
thật, đó là truyện TG toàn vẹn.
thích sự việc, tìm hiểu con
người, nêu vấn đề và bày tỏ thái
Như vậy, căn cứ vào mục đích
độ khen, chê,..
giao tiếp mà người ta có thể lựa
chon, sắp xếp các sự việc thành
chuỗi. Sự việc này liên quan
đến sự việc kia ⇒ kết thúc ⇒ ý
nghĩa đó chính là tự sự

TaiLieu.VN

Page 4


- Qua việc tìm hiểu, em hãy rút
ra đặc điểm chung của phương
thức tự sự?
- Bài học hôm nay chúng ta cần
ghi nhớ điều gì?
* GV: nhấn mạnh những điểm
cần lưu ý trong phần ghi nhớ.

b. Ghi nhớ: SGK - tr28
- HS rút ra kết luận
- Đọc ghi nhớ
Hoạt động Tiết 2: Hướng dẫn luyện tập
3:

II. LUYỆN TẬP:

- Đọc câu chuyện và cho biết: - HS đọc và suy Bài 1: Truyện kể diễn biến tư
trong truyện này, phương thức nghĩ trả lời
tưởng của ông gìa mang màu sắc
tự sự được thể hiện như thế
hóm hỉnh; kể theo trình tự thời
nào? Câu chuyện thể hiện ý
gian, các sự việc nối tiếp nhau,
nghĩa gì?
kết thúc bất ngờ; thể hiện tư
tưởng yêu cuộc sống, dù kiệt sức
thì sống cùng hơn chết.
Bài 2:
- Đây là bài thơ tự sự
- HS thảo luận
nhóm trong 5 phút - Bài thơ kể chuyện bé Mây và
mèo con rủ nhau bẫy chuột
nhưng mèo tham ăn quá nên đã

TaiLieu.VN

Page 5

mắc vào bẫy. Hoặc đúng hơn là
mèo thèm quá đã chuôi vào bẫy
ăn tranh phần của chuột và ngủ
ở trong bẫy.
- Tuy diễn đạt bằng thơ năm
tiếng nhưng bài thơ đã kể lại
một câu chuyện có đầu, có cuối,
có nhân vật, chi tiết, diễn biến sự
việc nhằm mục đích chế giễu
tính tham ăn của mèo đã khiến
mèo tự sa bẫy của chính mình ⇒
Bài thơ tự sự.
- Yêu cầu kể: Tôn trọng mạch kể
trong bài thơ.

- Yêu cầu HS kể miệng câu - HS kể
chuyện trên

+ Bé mây rủ mèo con đánh bẫy
lũ chuột nhắt bằng cá nướng
thơm lừng, treo lơ lửng trong cái
cạm sắt.
+ Cả bé, cả mèo đều nghĩ chuột
tham ăn nên mắc bẫy ngay.
+ Đêm, Mây nằm mơ thấy cảnh
chuột bị sập bẫy đầy lồng. chúng
chí cha, chí choé khóc lóc, cầu
xin tha mạng.

+ Sáng hôm sau, ai ngờ khi
xuống bếp xem, bé Mây chẳng
thấy chuột, cũng chẳng còn cá
nướng, chỉ có ở giữa lồng, mèo
ta đang cuộn tròn ngáy khì
khò...chắc mèo ta đang mơ.
Bài 3: - Văn bản 1 là một bản
tin, nội dung kể lại cuộc khai

TaiLieu.VN

Page 6


mạc trại điêu khắc quốc tế lầ thứ
3 tại thành phố Huế chiều 3-42002.
- Văn bản 2: Đoạn văn "Người
Âu Lạc đánh quân Tần xâm lược
là một bài trong LS lớp 6

- Đọc yêu cầu bài tập 3

Cả hai văn bản dều có mội dung
tự sự với nghĩa kể chuyện, kể
- HS thảo luận việc.
nhóm trong 3 phút
sau đó đại diện Tự sự ở đây có vai trò giới thiệu,
trình bày
tường thuật, kể chuyện thời sự
hay LS.

4. Hướng dẫn học tập:
- Học bài, thuộc ghi nhớ.
- Hoàn thiện bài tập, làm bài tập 4,5.
- Soạn: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.

TaiLieu.VN

Page 7