Báo chí với việc phản ánh quá trình hội nhập thương mại quốc tế của việt nam giai đoạn 1996 2000 compressed

DAI I IOC Q\J6C

GIA H A NOI

TRl/dNG DAI HOC KHOA HOC XA HOI

VA NHAN VAN

KHOABAOCHI
**•

VU THI BINH CHAU

BAO CHI VOl VIEC PHAN ANH QUA TRINH
HOI N H A P

THirONG MAI QUOC TE CUA VIET NAM
GIAI DOAN 1996-2000

Chuyen nganh:
Ma so:

Bao chi
5.04.30

LUAN VAN THAC SY KHOA HOC BAO CHI
CM M-pC O'JOC. i.itA H/-. >iO'-

TRUNGTAMTMOiir;TIN TH:rvi[H

Vc-M/i/O .._J

NGUtJl HUONG DAN
TS. NGlIYfeN TUAN PHONG

Ha Noi - 2002


BANG.QUY U6C CAC CHUVIET

T A T SLTDUNG

TRONG LUAN VAN

AIA
AICO
AFTA

Khu virc dau tu' ASEAN
Chircmg trinh Hgp tac cong nghiep ASEAN

APEC

Di6n dan hop tac kinh te chau A- Thai Binh Duong

ASEAN

Hiep hoi cac quoc gia Dong Nam A

ASEM

Dien dan hop tac kinh te A-Au

Chuong trinh Tliue quan uu dai c6 hieu luc chung
Lien minh Chau Au
To chiic Tieu chuan Quoc te
He thong uu dai chung
Hiep dinh chung ve Thue quan va Thuong mai

CEPT
EU
ISO
GSP
GATT
HNTMQT
LAFTA
LBNga
MECOSUR
MEN
NAFTA
NK
NT
SEV
TMDT
TBKTVN
TBKTSG
TCTM
XNK
XK
XTTM
UBQG-HTKTQT:
VCCI
VET

VIR
WTO

Khu vLtc mau dich tu do ASEAN

Hoi nhap thuong mai quoc te
Khu vuc mau dich tu do My la tinh
Lien bang Nga
Thi truong chung Nam My
Quy che Toi hue quoc
Khu vuc mau djch tu do BSc My
Nhap khau
Quy che Dai ngo quoc gia
Hoi dong tuong tro kinh te
Thuong mai dien tu
Thai bao Kinh te Viet Nam
Thoti bao Kinh te Sai Gon
Tap chi Thuong mai
Xuat nhap khau
Xuat khau
Xuc tien Thuong Mai
Uy ban Quoc gia ve Hop tac kinh te quoc te
Phong Thirong mai va Cong nghiep Viet Nam
Bao "Vietnam Economic Times"
Bao "Vietnam Investment Review"
To chuc Thuong mai Tlie gidi


MUC LUC

Trang
M6 D A U

1

CHUONG M O T

QUA TRINH H O I NHAP THUONG MAI QUOC TE CUA VIET NAM
CHU TRUONG, DUONG LOI CUA DANG VA NHA NUOC VA VAI
TRO, NHIEM VU CUA BAO CHI
5
LL

MOT SO KHAI NIEM, DAC DIEM CUA HOI NHAP KINH T E - T H U O N G
MAI QUOC TE
"
5

1.1.1.
1.1.2.
1.1.3.
1.1.4.

Khai niem
Sir ra doi va qua trinh hoi nhap thuong mai quoc te
Cac cap do lihac nhau ciia hoi nhap kinh te-thuong mai quoc te
Mot so yeu cau ciia cac to chuc thuong mai quoc te

1.2.

DUdNG LOI, CHU TRUONG CUA DANG VA CHINH PHU VE
VAN DE H O I NHAP KINH TE-THUONG MAI QUOC TE CUA
VIET NAM
11

5
7
8
10

1.2.1. Duong loi, chii truong ciia Dang va Nha nude
12
1.2.2. Quan diem, nguyen tac, phuong cham chi dao trong qua trinh hoi
nhap
15
1.2.3. Mot so nhiem VU cu the trong thai gian toi
16
1.3.

QUA TRINH H O I NHAP THUONG MAI QUOC TE CUA VIET
NAM
16

1.3.1. Qua trinh hoi nhap thuong mai quoc te ciia Viet Nam
1.3.2. Nhirng co hoi va thach thuc
1.4.

16
20

BAO CHI VOl NHIEM VU PHAN ANH QUA TRINH HOI NHAP
THUONG MAI QUOC TE CUA VIET NAM
22

1.4.1. Anh huang ciia bao chi doi vdi boat dong tbuong mai
22
1.4.2. Nbiem vu ciia bao cbi doi voi qua trlnb hoi nhap thuong mai quoc
te cua Viet Nam
24
CHUDNG HAI
THlJC TRANG THONG TIN VE QUA TRINH HOI NHAP THUONG
MAI QUOC TE CUA VIET NAM TREN B A O CHI TIT 1996-2000
29


2.1.

XUAT NHAP KHAU CUA VI$T NAM GIAI DOAN 1996-2000

29

2.1.1. Tinh hinh XNK giai doan 1996-2000
2.1.2. Cache,chinhsach,chienIirocXNK
2.1.3. Mot so vS'n de khac

29
33
37

2.2.

QUAN HE THUONG MAI VI$T NAM-CAC NUOC .

43

2.2.1.
2.2.2.
2«2.3.
2.2.4.
2.2.5.

Quan he Viet Nam- lien bang Nga
Quan he Viet Nam-Trung Quoc
Quan he Viet Nam-Nhat Ban
Viet Nam va Lien minh chSu Au (EU)
Quan he Viet Nam-Hoa Ky

2.3.

VIET NAM HOI NHAP V6l CAC TO CHUC KINTi TE KHU VUC VA
THE GI6I (HOI NHAP THUONG MAI DA PHUDNG)
57

2.3.1.
2.3.2.
2.3.3.
2.3.4.

Hiep hoi cac quoc gia Dong Nam A (ASEAN)
Di^n dan hop tac kinh te Chau A-Thai Bmh Duong (APEC)

To chuc thuong mai the gidi (WTO)
Diln dan hop tac kinh te A-Au (ASEM)

43
45
46
47
50

57
65
69
73

CHUQNG BA
HINH THtrC CHUYEN TAI T H O N G TIN V^ QUA TRINH H O I NHAP
THUONG MAI QUOC j t CUA VI$T NAM T R £ N BAO CHI GIAI
DOAN 1996-2000.
7g
3.1.

TIN

78

3.2.

BAI PHAN ANH

83

3.3.

PHONG VAN

87

3.4.

BAI PHAN TICH

92

3.5.

CAC THE LOAI KHAC

3.6.

THONG TIN, TULlfiU

97

3.7.

CHUYEN MUC, CHUYEN TRANG, CHUYEN DE

99

.

96

KET LUAN

105

TAI L I E U T H A M K H A O

112

PHU LUC

115


MO DAU
L Tinh cap thiet ciia de tai
Trong nira the ky qua, hoi nhap kinh te quoc te da tra thanh xu the phat trien chung,
mang tinh khach quan cua hau het cac nirac tren the gidi. Ngoai T 6 chuc Thuong mai
The giod (WTO) voi 144 quoc gia thanh vien, the gidi hien co gan 40 to chiic kinh tethucmg mai khu XOJC.
Viec hoi nhap vao cac to chuc kinh te khu vuc va quoc te da dem lai cho cac nuac
thanh vien nhiSu co hoi phat trien nhu: ma rong thi trudng. phat huy igi the so sanh cua
timg nuac, thu hut dSu tu nude ngoai, nhanh chdng tiep can khoa hoc c6ng nghe hien dai,
tang su'c canh tranh cua n6n kinh te... Di phat trien kinh te va nang cao vi the tren trudng
quoc te, cac nude, d bat ky trinh do phat trien nao, khong the diJng ngoai xu the nay.
Xac dinh ro tarn quan trong ciia viec hoi nhap, tai Dai hoi Dai bieu loan quoc Ian
thu VIII (1996), Dang ta nhan dinh: de "day manh cong nghiep hoa va hien dai hoa
daf ffiirdc", can "ket hop nhirng ngu6n luc va tiem nang ben trong vdi nhung nguon luc
ben ngoai do xu the chung va qua trinh hoi nhap quoc te mang lai". Viet Nam da Ian luat

iham gia chinh thuc vao cac 16 chuc quoc te nhu Hiep hoi cac nude Dong Nam A
(ASEAN -- 7/1995), Diln dan hop lac kinh le A-Au (ASEM--3/1996), Dien dan hgp lac
kinh te chau A-Thai Binh Duong (APEC - 11/1998), ky Hiep dinh Thuong mai vdi Hoa
KyT,va da di qua 4 vong dam phan de gia nhap WTO.
Hoi nhap kinh le quoc le se giiip Viet Nam cd dugc Igi the cua ngudi di sau, ket
hgp vdi nhung tiem nang san cd nham di tat, don ddu, riit ngdn qua trinh cdng nghiep
hoa, hien dai hoa va tranh nguy ca tut hau ngay cang xa so vdi the gidi.
Tuy nhien, d Viet Nam, nhan thiic ve hoi nhap quoc te cua cac to chu:c, ca nhan va
doanh nghiep — nhiing chii the chinh cua trinh hoi nhap—con nhieu han che din den tinh
Irang thieu chu dong va kha'n truong trong viec xay dung va thuc hien cac ke hoach hoi
nhap kinh te quoc te. Pho thii ludng kiem Chii tich UBQG-HTKTQT, NguySn Manh Cam
da khang dinh: "Mot trong nhirng kho khan ma chiing ta gap phdi trong qua trinh hoi
nhap Id nhan thirc cua cac cap, cac ngdnh ve chii triic/ng hoi nhap ciia Dang vd Nhd
nude chiia day dii, chua nhan thirc het nhirng thugn lai va kho khan ciia tien trinh hoi
nhdp...'\A).
Chinh vi thuc te nay, nghj quyet 07-NQ/TW ve hoi nhap kinh le quoc te ra ngay
27/11/2001 vijfa qua da coi viec tien hanh rong rai cong tac tir tirdng va tuy en truyen


hoi nhap la nhiem vu so 1 trong qua trinh hoi nhap ciia Viet Nam giai doan hien nay.
Dong thdi Nghj quyet cung xac dinh: "..cac ca quan thong tin dai chung plidi xdy dung
va thuc hien ke hoqch tuyen truyen, giai thieu rang vdi iigi dung hoi nhap kinh te quoc

te".{m
Xuat phat tu vai tro thiet yeu cua hoat dong thong tin tuyen truydn, chiing toi nhan
thay rang nghien cuu, long ket hoat dong thong tin bao chi ve tien trinh hoi nhap kinh te
quO'c te ciia Viet Nam de ixi do tim ra giai phap nang cao chat luong va hieu qua cho hoat
dong nay la viec lam co y nghia ly luan va thuc X\hn sau s4c. Trong cac llnh vuc cua hoat
dong hoi nhap, thuong mai la linh vuc hoi nhap manh me nhat va quan trong nhat, do
vay, chiing toi da chon de tai "Bao chi voi viec phan anh qua trinh hoi nhap thuofng

mai quoc te cua Viet Nam giai doan 1996-2000" lam dt tai nghien ciiu cho luan van
tot nghiep cao hoc cua minh.
2. Ljch su van de
Cho den nay chua co cong trinh doc lap nao nghien cuu, tim ra nhiing dac diem
ciia bao chi trong viec phan anh ve qua trinh hoi nhap thuong mai quoc te cua Viet Nam
giai doan 1996-2000 va dua ra nhirng giai phap nang cao chat luong ciia hoat dong nay.
Dong thcfi cho den nay cijng chua co cong trinh nghien cuu nao he thong hoa vai
tro cua bao chi doi voi hoat dong thuong mai va dua ra nhung yeu cSu, nhiem vu cu the
v^ noi dung va hinh thu:c doi v6i bao chi trong viec tuyen truydn hoi nhap thuong mai
qu6'c x€ cua Viet Nam.
3. Doi tuong va pham vi nghien ciru
Doi tugng nghien ciru ciia de tai la nhirng dac diem vi noi dung va hinh thuc thong
tin vi qua trinh hoi nhap thuong mai quoc te ciia Viet Nam tren bao chi nu6c ta.
Phqm vi nghien ciru: Hoat dong thong tin vi qua trinh hoi nhap thuong mai quoc
te ciia Viet Nam la viec lam ciia rat nhidu co quan bao chi trong thoi gian qua. Tuy nhien
do dieu kien thoi gian khong cho phep, chiing toi chi nghien cuu cac tin, bai co noi dung
phan anh qua trinh hoi nhap thuong mai ciia Viet Nam tren 3 to bao kinh te tieng Vift la:
"Thoi bao Kinh te Viet Nam" (bao each ngay); "Thoi bao kinh te Sai Gon" (tuan bao);
"Tap chi Thuong mai" (3 so/thang) va 2 to bao kinh te tieng Anh la "Vietnam Investment
Review" (tuan bao) va "Vietnam Economic Times" (tap chi ra hang thang).
4. Muc dich va nhiem vu nghien ciru
Muc dich cua luan van la nghien ciixi nham hoc tap kinh nghiem cua cac ta bao
"Th6i bao kinh te Viet Nam", "Thdi bao Kinh te Sai Gon", "Tap chi Thuong mai",
2


"Vietnam Investment Review" va "Vietnam Economic Times" trong viec thong tin vi
qua trinh hoi nhap thuong mai quoc te cua Viet Nam, dong thcri rut ra nhiJug uu, nhuoc
diem cua tirng td bao, tir do dua ra nhung di xuat, kien nghi doi v6i m6i to bao gop phan
n^ng cao chat luong thong tin ve di tai nay. Ngoai ra, tren co so cac ket qua nghien ciiru,

tac gia luan van ciang manh dan dua ra mot so goi y v6i cac co quan lanh dao, quan ly
bao chi nh4m day manh va phat huy hieu qua hoat dong tuyen truyen hoi nhap tren cac
phuong tien truy6n thong dai chiing.
Can cur vao nhung muc dich tren, chiing toi de ra cho minh nhung nhiem vu cu tha
sau:
Mot Id: Tim hieu, phan tich, so sanh, tong hap va danh gia noi dung, hieu qua
thong tin va qua trinh hoi nhap thuong mai quoc te cua Viet Nam tren 3 khia canh chinh:
Hoat dong xuat nhap kh^u; quan he thuong mai Viet Nam-cac nu6c va quan he thuong
mai da phuong ciia Viet nam trong giai doan tir 1996-2000.
Hai la: Nghien cuu, phan tich va so sanh hinh thii'c chuyen tai thong tin vi qua
trinh hoi nhap thuong mai quoc te cua Viet Nam 6 5 to bao tac gia luan van tien hanh
khao sat.
Ba Id: Nhan xet ve uu, nhuoc diem cua 5 ib bao trong viec thong tin vi qua trinh
h6i nhap thuong mai quoc te cua Viet Nam; di xuat mot so giai phap nh^m nang cao
chat luong hoat dong thong tin bao chi noi chung trong ITnh vuc nay va dua ra mot so goi
y voi cac co quan quan ly bao chf nh^m dinh hu6ng va giam sat tot hon hoat dong thong
tin tuyen truy6n hoi nhap ciia Viet Nam.
5. Phirong phap nghien cuu
+Luan van duoc thuc hien tren co so phuong phap luan ciia Chii nghia Mac-Lenin,
tu tuong Ho Chi Minh va quan die;m dudng loi, quan diem cua Dang va Nha nude ta.
+Suu tam, tap hop, phan tich cac tu lieu, van kien, nghj quyet ciia Dang va Nha
nude CO lien quan den van de hoi nhap kinh te-thuong mai quoc te.
+Suu tam, tap hap, phan tich tu lieu lien quan tai tien trinh hoi nhap kinh te quoc
te cua Viet Nam tren cac bao "Thdi bao Kinh te Viet Nam", "Thdi bao Kinh te Sai Gon",
"Tap chi Thuong mai", "Vietnam Investment Review" va "Vietnam Economic Times"
-I- Suu tam, trao doi y kien v6i mot so doanh nhan, nha bao, mot so chuyen gia
kinh te vi tien trinh hoi nhap thuong mai quoc te cua Viet Nam va nhung anh hudng cua
bao chi d6 thay ro hon uu, nhugc diem ciia bao chi trong linh vuc nay.

6. Ket cau luan van
Ngoai phan Ma dSu va Ket luan, luan van co ba chuong:
Chuong Mot: Qua trinh hoi nhap thuong mai quoc te ciia Viet Nam-chii truong,
ducmg loi ciia Dang va Nha nuoc; vai tro, nhiem vu cua bao chi.
Chuong Hai: Thuc trang thong tin vi qua irinh hoi nhap thuong mai quoc te ciia
Viet Nam tren bao chi giai doan 1996-2000.
Chuong Ba: Hinh thuc chuyen tai thong tin vi qua trinh hoi nhap thuong mai quoc
t6 ciia Viet Nam tren bao chi giai doan 1996-2000.


CHUONG MOT
QUA TRINH HOI NHAP THUONG MAI QUOC TE CUA VIET NAMCHU TRUONG, DUCJNG LOI CUA DANG VA NHA NUOC;
VAI TRO, NHIEM VU CUA BAO CHI
Tien hanh rong rai cong tac tuyen truyen, giai thi'ch, co dong cho qua trinh hoi
nhap kinh te quoc te duoc Dang va Chinh phii nhan dinh la mot trong nhiJng nhiem vu
cap bach can thuc hien de day manh hoat dong hoi nhap kinh te cua Viet Nam trong giai
doan hien nay. Ciang v6i cac truong dang, trudng hanh chinh, cac trudng dai hoc va trung
hoc, cac phuong tien truyen thong dai chiing se la nhung mQi nhon ganh nhiem vu tu
tudng quan trong va nang ne nay.
Tuy nhien, cho den nay, d Viet Nam van chua co cong trinh nao nghien cuu s^u
s^c va toan dien vi vai tro ciia bao chi vdi van de tuyen truyen hdi nhap kinh te-thuong
mai quoc te. Bdi vay, trong chuong Mot ciia luan van chiing toi se tong hap, phan tich,
khai quat nhiJng anh hudng va yeu cau, nhiem vu ciia hoat dong thong tin bao chi trong
mang de tai hoi nhap thuong mai quoc te, dong thdi gidi thieu sir ra ddi va qua trinh phat
trien cua xu the hoi nhap thuong mai quoc te tren the gidi va d Viet Nam; he thong hoa
cac chii truong, dudng loi ciia Dang va Nha nude nh^m neu bat tinh tat yeu khach quan,
tam quan trong ciia hoat d6ng hoi nhap thuong mai quoc te va nhiing dinh hudng cho
hoat dong nay d Viet Nam,
1.1.

MOT SO

KHAI NIEM, DAC DIEM CUA HOI NHAP KINH

TE-THUONG

MAI

QUOC TE
1.1.1, Khai niem
1.1.1.1. Hoi nhap kinh te quoc te
Til giua nhiJng nam 50 cua the ky XX, thuat ngiJ "hoi nhap kinh te quoc te^' da trd
thanh bo phan ciia tijr vung kinh te the gidi. Trong nhirng nam gan day, thuat ngir nay
cung da trd nen pho bien tren cac phuong tien truyen thong dai chiing ciia Viet Nam. Tuy
nhien, viec dua ra khai niem mang tinh hoc thuat vi van de nay d Viet Nam con chua
nhieu. Sau day, tac gia luan van xin gidi thieu mot so khai niem, dinh nghia da suu tam
duoc:
TS. Le Dang Doanh, nguyen Vien trudng Vien nghien cuu quan ly kinh te Trung
uang nhan dinh: "Hoi nhap kinh te quoc tela sU tham gia cua mot nude vao qua trinh


phan cong lao dong quoc te', Id mot yeu cau khdch quan ciia qua trinh phat trien kinh te
dua tren suphdt trien cua luc luqng scin xuat, trinh do ciia khoa hoc, cong nghe. " (7)
TS. Nguyen Thudng Lang, khoa Kinh te quoc te Dai hpc Kinh te quoc dan quan
nifm: Hoi nhdp kinh te quoc teld qua trinh hinh thanh mot nen kinh te co tinh chat khu
vuc, the Men a su gia tang ve so luqng vd cudng do cua cac quan he kinh tequdc tevd
hinh thdnh mot cacdu kinh temdi co tinh chat khu vuc. (22)
Tai heu cua Bo Thuong mai, nude Cong hoa xa hoi chu nghia Viet Nam cho r^ng
trudc kia, khai niem hoi nhap kinh te quoc te chi duoc hieu dan thuan la nhiing hoat dong
giam thue, md cira thi trudng. Hoi nhap kinh te'qudc te ngdy nay duac hieu Id viec mot

quoc gia thuc hien chinh sdch kinh te md, tham gia cac dinh che kinh tetdi chinh quoc
te, thuc hien tudo hod vd thuan lai hod thuang mai, dau tu. (19)
Tijf dien bach khoa true tuyen Encyclopaedia Britannica cua Hoa Ky dinh nghia:
Hoi nhap kinh te(hay cdn goi Id lien ket kinh te) Id sifxod ho nhiaig trd nggi thuang mai
giua cdc quoc gia. (13)
Xuat ban gan day, cudn "Tim hieu mot so khai niem trong van kien Dai hoi IX
ciia Dang", NXB Chinh tri Quoc gia, dinh nghia:
"Hoi nhdp kinh te'qudc teld qud trinh md rang giao hm kinh tevd khoa hgc cong
nghe giUa cdc nude tren quy mo todn cau; Id qua trinh tham gia gidi quyet cdc van de
kinh te -- xd hoi co tinh chat todn cau nhu van de dan so, tdi nguyen thien nhien, moi
trudng song, v.v. Id qud trinh loqi bo dan cdc hang rdo trong thuang mai quoc te, thanh
todn ciudc tevd viec di chuyen cdc nhan tdsdn xuat giixa cdc nude. "(31)
Ro rang, tuy ft nhi6u cdn d nhiing muc do khac nhau song cac dinh nghia noi tren
da the hien ba dac diem co ban cua khai niem "hoi nhap kinh te quoc te^', do la:
Thu: nhat: Hoi nhap kinh te quoc te la mot yeu dwx khach quan ciia qua trinh phat trien
kinh te the gidi.
Thir hai: Hoi nhap kinh te quoc te la su gap nhau ciia nhieu quoc gia, dat dugfc thoa thuan
chung va ciing hanh dong vi muc tieu tang trudng va phat trien kinh te.
Thu ba: Hoi nhap kinh te quoc te bao gom nhi^u linh vuc nhu thuong mai, tai chinh, dau
tu, dich vu...
Tren thuc te, Viet Nam da tham gia hau het cac linh vuc noi tren. Tuy nhien,thuc
tiln hoi nhap kinh te quoc te cua Viet Nam va su phan anh thuc ti^n nay tren bao chi rat
da dang va phu:c tap, vi vay, trong khuon kho luan van nay tac gia chi xin gidi han viec
nghien ciiu hoat dong hoi nhap kinh te quoc te cua Viet Nam d Iinh vuc thuang mai.
Mong mudn cua tac gia la cd duac cai nhin s^u s^c, sat thuc vi hoat dong thong tin ve
6


HNTMQT cua bao chi va tim ra nhirng giai phap hieu qua nhiau nhat de nang cao chat
luong hoat dong nay.

1.1.1.2. Hoi nhdp thu&ng mai quoc te
Tren co so nghien cuu cac tai lieu vi van di nay ciing nhu ke thii'a cac ket qua
nghien cuu da neu d tren, chiing toi xin manh dan dua ra dinh nghia rieng ciia minh vdi
muc dich dem lai tinh khoa hoc va he thong cho luan van:
"Hoi nhap thuang mai quoc te la hinh thirc ddu tien va ca ban nhat cua hoat
dong hoi nhap kinh te quoc te, d do cac quoc gia thoa thuan va thirc hien cac cam
ket chung theo hudng thuan loi hoa hoat dong thuang mai"
Nhu vay, dinh nghia tren da khai quat ba dac diem cua HNTMQT, do la:
Mot Id: Hoi nhap thuang mai quoc te la hinh thuc hoi nhap kinh te quoc te co ban, quan
trong nhat va ra ddi sdm nhat.
Hai Id: Hoi nhap thuong mai quoc te bao gom viec thoa thuan va viec thuc hien cac cam
ket thuang mai ciia cac quoc gia.
Ba Id: Cac cam ket nay phai mang tinh thiic day hoat dong thuang mai giGa cac quoc gia.
Nhu v^y, cd the noi rkng hoat dong HNTMQT xuat hien tijr r^'t sdm trong lich su
phat trien xa hoi loai ngudi va cd nhieu cap do khac nhau. No cd thi chi don gian la viec
thoa thuan va thuc hien trao d6i mau dich giira hai quoc gia diln ra tir nhieu the ky trudc
hoac phat trien tdi miic cao nhu thoa thuan ve tu do hoa thuong mai cua 144 quoc gia
thanh vien trong khuon kho To chuc thuong mai the gidi (WTO) hien nay. Tuy nhien, dii
d cap do nao, cac thoa thuan trong hoat dong HNTMQT deu hudng tdi mot muc tieu duy
nhat la thuan loi hoa nh^m day manh hoat dong thuong mai ciia cac ddi tuong tham gia.
1.1.2. Su ra ddi va qua trinh nhap thuang mai quoc te
Lich six nhan loai cho thay, hop tac kinh te-thuong mai giija cac quoc gia xuat hien
khi luc luong san xuat va phan cong lao dong da phat trien den mot trinh do nhat dinh.
Cach day hon 150 nam, trong "Tuyen ngon Dang cong san", C. Mac va Ph. Ang-ghen da
du bao r^ng "Dai cong nghiep da tao ra thi trudng the gidi..." (24, 598) hay "Thay cho
tinh trang co lap trudc kia cua cac dia phuong va cac dan toe vSn tu cung tu cap, ta thay
phat trien nhung quan he pho bien, su phu thuoc pho bien giira cac dan toe". (24, 602)
Theo gidi chuyen mon, hop tac kinh te- thuong mai quoc te thdi ky dau chi la
nhirng hinh thii'c buon ban song phuong don gian, sau dd duoc md rong dudi dang lien
ket san xuat kinh doanh cua nhieu quoc gia. Vdi su phat trien manh me cua khoa hoc va

cong nghe, su'c san xuat tang nhanh keo theo ddi hoi cap bach vd viec md rong thi trudng
tieu thu san pham, to chiic lai thi trudng trong pham vi toan cau.


Nhu cau md rong thi trudng, to chuc lai thi trudng the gidi trudc het bdt nguon tij*
cac nude cong nghiep phat trien. Vi vay, cac cuoc chien tranh nh^m tranh gianh thi
trudng da diin ra trong sudt 40 nam dau the ky XX. Tuy nhien tir giira nhirng nam 1940,
phong trao giai phdng dan toe phat trien miinh tren toan the gidi da buoc cac nude cong
nghiep phat trien phai thay doi phuong thuc md rong thi trudng, chuyen tir hinh thirc
tranh gianh lin nhau sang hop tac di cung phat trien. Ket qua tieu bieu cua su hofp tac
nay la su ra ddi Hiep dinh chung ve thue quan va thuong mai - GATT vao nam 1948 vdi
23 nude thanh vien sang lap. Tir ngay 1/1/1995, GATT dugc ddi ten thanh To chuc
thuong mai the gidi (WTO) vdi pham vi di6u tiet khong chi dirng lai d thuong mai hang
hoa ma cdn md rong sang ca linh vuc dau tu, dich vu, so hiru tri tue. Cho den nay, vdi
144 nude thanh vien, chiem khoang 95% tong kim ngach thuong mai th§' gidi, to chuc
nay da trd thanh mot to chiic cd quy mo toan cau va la n6n tang phap ly cho cac quan he
kinh te quoc t§'.
Xu the hoi nhap kinh te quoc te d cap do khu vuc (cd the goi la xu the khu vuc hoa
kinh te) xuat hien khong lau sau su ra ddi GATT, vao khoang nhirng nam 1950. Tir dd tdi
nay xu the nay ciing da va dang phat trien rat manh me vdi su ra ddi cua tren 40 to chu:c
kinh te, thuong mai khu vuc trong dd dang chii y la sir ra ddi cua Hiep hoi cac nude
Dong Nam A (ASEAN) nam 1967, Diln dan hgp tac kinh te chau A-Thai Binh Duong
(APEC) nam 1989, Lien minh chau Au EU nam 1993, Khu vuc mau dich tu do B^c My
(NAFTA) nam 1994 va Hgp tac A- Au (ASEM) nam 1996. Cac to chiic kinh te- thuong
mai khu vuc nay deu dua tren n6n tang ciia WTO, tuan thu cac nguyen tdc ciia WTO va
deu nh^m muc tieu day manh hgp tac khu vuc, thuc hien tu do hoa, thuan Igi hoa thuang
mai-dau tu, tao Igi the canh tranh rieng cho khu vuc tren trudng quoc te.
1.1.3. Cac cap do khac nhau cua hoi nhap kinh te-thuang mai quoc te
Buon ban trao doi hang hoa, dich vu la cap do dau tien va thap nhat cua hoi
nhap thuang mai quoc te. Sd dl day dugc coi la mot hinh thiic hoi nhap quoc te bdi chinh

qua trinh nay cung phai dugc thuc hien theo thong le quoc te (ke ca song phuong va da
phuong), dd la: viec thanh toan phai dugc thuc hien thong qua ngan hang, neu mua ban
theo phuong thuc hang doi hang ciing can cd su bao lanh cho hoat dong thanh toan tdi
thieu cua ngan hang.
Buon ban kinh doanh thong qua hiep dinh thuang mai, cd thoa thuan song
phuong va da phuong vi thue quan va mot sd dieu kien thanh toan khac. O cap do nay
mu'c do the che hoa la cd gidi han. (Vi du: quan he thuang mai Viet Nam-Lien bang Nga,
Viet Nam-EU, Viet Nam-Nhat Ban...)


Khu vuc mau dich tu do: Cap do nay cd muc do the' che hoa cao hon cap do
trudc. Cu the, cac thanh vien trong cimg khu vuc mau dich tu do se giam thieu thue quan
cho nhau nh^m thuc day thuong mai. NhiJng hang rao phi thue quan nhu han ngach, giay
phep, phu thu xuat nhap khaii... cQng dugc giam bdt hoac loai bd hoan toan. Tuy nhien
khu vuc mau dich tu do cho phep cac nude thanh vien dugc ap dung che do thue quan
khac nhau (rieng) ddi vdi cac nude khong phai la thanh vien.
Tren the gidi hien nay cd rat nhieu lien ket loai nay nhu: AFTA (Khu vuc mau
dich tu do ASEAN), NAFTA (Khu vuc mau dich tu do B k My), LAFTA (Khu vuc mau
dich tu do My Latinh)...
- Lien minh thue quan: Ngoai viec thuc hien tu do hoa mau dich thong qua cat giam thue
quan va cac bien phap phi thue quan nhu d khu vuc mau dich tu do, cac thanh vien cdn
cung nhau x^y dung bieu thue quan chung ap dung cho cac nude ngoai lien minh. Khdi
cdng dong chung Chau Au (EEC) trudc day, Thi trudng chung Trung My (CACM)...
thu6c loai nay.
-Dien dan hgp tac kinh te: Hinh thue hoi nhap kinh te quoc te nay ra ddi vao cudi nhirng
nam 1980 trong bdi canh chu nghia khu vuc cd xu hudng trd nen co cum. Tieu bieu cho
hinh thuc hoi nhap nay la DiSn dan Hgp tac Chau A-Thai Binh Duong (APEC) va Diln
dan Hgp tac A-Au (ASEM). Dac trung cua cac diln dan nay la tien trinh ddi thoai vdi
nhirng nguyen tdc linh hoat va tu nguyen trong viec thuc hien tu do hoa va thuan Igi hoa
thuong mai, dau tu.

•Thi trudng chung: Ngoai viec tu do hoa thuang mai va hang hoa nhu d khu vuc mau
dich tu do, cac yeu to khac nhu von, nhan luc, dich vu... ciang dugc tu do luu thdng giira
cac nude thanh vien trong thi trudng chung. Thi trudng chung dau tien tren the gidi la Thi
trudng chung chau Au, chinh thiic hoat dong tir ngay 1/1/1993. Ngoai ra cdn mot sd thi
trudng chung khac nhu MERCOSUR d Nam My, Thi trudng chung Chau Phi, Thi trudng
chung Arap...
Lien minh kinh te va tien te, hinh thanh dong tiln chung, ngan hang trung uong
chung va cd su phdi hgp cac chinh sach kinh te cua cac nude thanh vien vdi nhau la cap
do hoi nhap cao nhat tai thdi diem nay. Day la trudng hgp cua Lien minh chau Au (EU)
vdi ddng tiln chung Euro. O cap do nay muc do the che hoa rat cao va dugc thudng
xuyen bo sung va hoan thien.
Tdm lai qua trinh HNTMQT cua the gidi cd 7 cap do bieu hien khac nhau, trong
dd thap nhat la cap do "buon ban, trao doi hang hoa, dich vu" va cao nhat la cap do "lien
minh kinh te va tiln te". Cac cap do nay cd thdi diem ra ddi khac nhau nhung cho den
nay v5n ciing ton tai va phat huy vai trd trong viec phat trien thuang mai toan cau.
9


1.1.4. Mot sd yeu cau cua cac to chuc thuang mai quoc te
Trong phan nay, tac gia luan van chi xin gidi thieu khai quat nhirng yeu cau cua
cac the che kinh te-thuong mai quoc te ma Viet Nam da va se tham gia nhu:
ASEAN/AFTA, APEC, WTO. Ddi vdi 3 to chuc nay, tuy cd muc do va 16 trinh hoi nhap
khac nhau nhung cac the che nay cd mot sd quy dinh chung nhu sau:
Giam thue quan ddi vdi hang nhap khau
Day la yeu cau dau tien ddi vdi cac thanh vien cua tat ca cac to chuc hgp tac kinh
te khu vuc va quoc te. Yeu cau nay nh^m muc dich tao co hoi binh dang cho hang hoa
ciia tat ea cac nude thanh vi^n va phat huy Igi the so sanh ciia cac nude nay.
Ddi vdi ASEAN/AFTA: Hiep hoi cac nude Dong Nam A (ASEAN) quy dinh trong khuon
kho chuong trinh AFTA, tdi nam 2002 thue quan ciia cac nude thanh vien se giam eon 05% (ngoai trir trudng hgp Viet Nam dugc liii den 2006, cac thanh vien mdi nhu Lao,
Campuchia, Myanmar liii den 2008)

Ddi vdi APEC: Thdi han thuc hien tu do hoa thuang mai va dau tu cua to chuc nay la
2010 ddi vdi cac nude phat trien, 2020 ddi vdi cac nude dang phat trien.
Ddi vdi WTO: To chuc nay quy dinh cac nude thanh vien phai giam 40% thue quan trong
vdng 5 nam tCr 1995-2000. Theo dd mu'c thue quan trung binh ddi vdi hang cong nghiep
se la 3,8% ddi vdi cac nude phat trien, 12,3% ddi vdi cac nude dang phat trien, 6% ddi
vdi cac nin kinh te dang chuyin doi. Thdi han cd the linh hoat hon ddi vdi cac nude cd
thu nhap thap va dang chuyen ddi co che kinh te.
Giam bdt va tung budc xoa bo hang rao phi thue quan
Hang rao phi thu6' quan (bao gom: han ngach, giay phep xuat nhap khau...) la
nhirng bien phap bao ho quan trong ddi vdi san xuat trong nude ciia bat ky quoc gia nao
trudc Ian sdng tan cong ciia hang nhap khau. Do dd, h^u het cac to chii'c kinh te quoc te
(trir WTO) cho tdi nay chi mdi quy dinh pha bd hang rao nay dan dan tirng budc.
To chirc ASEAN quy dinh bd ngay han ngach ddi vdi cac mat hang trong Hiep
dinh uu dai vl thue quan (CEPT) thugc chuong trinh AFTA, cdn cac hang rao phi thue
quan khac se dugc loai bd dan dan trong 5 nam.
Vdi APEC, to chu:c nay ciing dat muc tieu xda bd dan cac hang rao phi thue quan
va ket thiic cham nhat vao nam 2020 ddi vdi cac nude dang phat trien.
WTO quy dinh cac nude thanh vien thay the ngay bien phap phi thue quan nhu
giay phep nhap kh^u va han ngach b^ng cac bien phap thue quan, sau dd tien tdi xoa bd
hang rao thue quan theo cac Ig trinh trong tung linh vuc cu the.
10


Thuc hien che do tdi hue quoc (MEN) va dai ngo quoc gia (NT)
ASEAN/AFTA, APEC va WTO diu quy dinh viec danh cho nhau MEN va NT.
MEN quy dinh mdi thanh vien phai danh su uu dai, khong phan biet ddi xu vdi hang
nhap khau tir eac thanh vien du dd la hang cua bat ky nude nao. NT quy dinh hang hoa
nhap khau tir cac nude trong cung khdi phai dugc ddi xir khong kem uu dai so vdi loai
hang tuong tu san xuat trong nude. Nguyen t^c NT thudng chi yeu cSu bat buoc ddi vdi
thuong mai hang hoa, cdn ddi vdi linh vuc dich vu thi cho phep cac nude thanh vien thue

hien dan dan tuy thugc kha nang eua tirng nude.
Cac yeu cdu khac
Tren day la 3 yeu cau co ban trong linh virc thuong mai ddi vdi cac nude thanh
vien ciia ASEAN, APEC va WTO. VSn trong linh vuc thuong mai, ngoai cac yeu cau
tren, khi tham gia hoi nhap, cac nude thanh vien cdn phai tuan thii mot sd yeu cau khac.
Do han che vl khuon kho va tinh chat ciia luan van, ngudi viet chi xin liet ke ma khong
phan tich cu the cac yeu cau nay. Dd la:
-i-Quy dinh vl doanh nghiep thuong mai nha nude
-i-Quy dinh vl quyin kinh doanh xuat nhap khau
-hQuy dinh vl gia tri tinh thue hai quan
-i-Quy dinh vl che do quan ly gia va trg cap binh on gia.
Tdm lai, cac to chuc kinh te quoc te ASEAN, APEC va WTO dIu cd chung mot
sd yeu cau co ban ddi vdi eac nude thanh vien nhu: viec cdt giam thue quan, hang rao phi
thue quan, quy che tdi hue qude va quy che dai ngo qude gia. Cac yeu cau nay dIu cd
nIn tang la nhirng quy dinh, nguyen t^c cua WTO. Tuy nhien, do su khac biet vl tinh
chat va khuon kho eua cac td chuc, cac yeu cau nay cd ddi hdi vl thdi gian thuc hien
khac nhau.
1.2. DUCiNG LOI, CHU TRUONG CUA DANG vA
NHAP THUONG MAI QUOC TE CUA VIET NAM

NHA NUQC

VE VAN DE

HOI

Muc tieu hoi nhap kinh te-thuong mai quoc te ciia nude ta la nham md rong thi
trudng, tranh thu von, cong nghe, kien thuc quan ly cua the gidi de phat trien dat nude,
day manh cong nghiep hoa, hien dai hoa theo dinh hudng xa hoi chii nghia. De thue hien
muc tieu nay, cac ca nhan, doanh nghiep, co quan nha nude tham gia vao qua trinh hoi

nhap ciing nhu cac phuong tien truyin thong dai chiing lam nhiem vu tuyen truyin co vii
cho qua trinh nay can quan triet dudng Idi, chii truong cua Dang va Nha nude trong linh
vuc kinh te noi chung va vl hoi nhap thuong mai qude te ndi rieng.

11


1.2.1. Dudng loi, chu truong cua Dang va Nha nuac
Dang ta da sdm nhan thuc dugc xu the tat yeu cua qua trinh hoi nhap qude te va cd
chii truong hoi nhap vdi cac nIn kinh te the gidi. Theo mot sd nha nghien cuu, chii truong
sdn sdng hgi nhdp cdc to chile kinh tequdc tedi phat trien kinh te da dugc Ho Chii tich
dl cap den trong mot buc thu giri Lien hgp qude vao nam 1946. (41)
Bon muoi nam sau, nam 1986, trudc bdi canh kinh te dat nude lam vao tinh trang
cue ky kho khan, thi trudng "ddi hang" tram trong va lam phat len tdi 874%, Dang ta da
quyet dinh tien hanh cong cugc Doi mdi nIn kinh te. Ke thira quan diem ddi ngoai cua
Ho Chi Minh, Dang ta chu truong tranh thu mgi nguon luc de phat triln kinh te trong dd
cd viec tan dung cac quan he ddi ngoai: "Mudn ket hap sire manh ciia dan toe vai site
manh cua thdi dai, nude ta phdi tliam gia su phan cong lao dong quoc te; trudc het vd
chii yeu md rong quan he phan cong, hop tac todn dien vdi Lien Xd, Ldo vd Campuchia,
vdi cdc nude khdc trong cong dong xd hgi chu nghia; dong thiri tranh thii md mang quan
he kinh tevd khoa hgc-ky thuat vdi cdc nude the gidi thu ba, cdc nude cong nghiep phdt
trien, cdc to chirc qude tevd tu nhan nude ngoai tren nguyen tac binh dang ciing co lai".
(48,81)
Chu truong tranh thu md mang quan he kinh te va khoa hgc-ky thuat vdi cac nude
cong nghiep phat trien, cac to chuc qude te va tu nhan nude ngoai dugc xem la su ddi
mdi cd tinh dot pha cua Dai hgi Dang Ian thii" VI. Lich sir da cho thay quan diem doi mdi
nay da dem lai cho Viet Nam su ung ho vl tinh than cung nhu vat chat rat Idn ciia cac
nude tren the gidi trong cong cugc phat trien kinh te dat nude nhirng nam sau nay.
Tiep tue khang dinh dudng Idi ddi mdi trong phat trien kinh te, trong chinh sach
ddi ngoai, Dai hgi Dang Ian thii: VII(1991) khang dinh: "Cdn nhqy ben nhan thirc vd du

bdo dugc nhirng dien bien phirc tap vd thay doi sdu sdc trong quan he quoc te, su phdt
trien manh me cua luc lugng sdn xuat vd xu hudng quae te hod cua nen kinh te the gidi
de cd chu truang ddi ngoai phu hgp. Trong dieu kien mdi edng phdi coi trgng van dung
bdi hgc ket hgp sue manh dan toe vd sire manh thdi dai, site manh trong nude vdi su'c
manh quoc te', yeu to truyen thd'ng vdi yeu to hien dai de pimc vu su nghiep xdy dung vd
bdo ve To quoc xd /toi chu nghia ". (49, 88)
Diem mdi cua Dai hgi Ian nay so vdi Dai hgi Ian thii VI la Dai hgi da chi r5 nhung
trgng tam mdi can phat trien cua quan he ddi ngoai: "Phdt trien quan he hHu nghi vdi
cdc nude dDdng Nam A vd chau A-Thdi Binh Dii'c/ng, phd'n dau cho mot Ddng Nam A
hod binh, hi/u nghi vd hgp tac. Md rang sir hgp tdc binh ddng ciing cd Igi vdi cdc nude
Bac Au, Tdy Au, Nhat Ban vd cdc nude phdt trien khdc. Thuc day qud trinh binh thudng
hod quan he vdi Hoa Ky... Hgp tdc vdi cdc to chirc tdi chinh vd tien te qud'c te ciing nhu
12


cdc to chuc chuyen mdn cua Lien Hgp Quoc vd cdc to chirc phi chinh phu...Viet Nam
mudn Id ban vai tat cd cdc nude trong cong dong the gidi, phd'n dd'u vi hod binh, doc lap
vd phdt trien "(49, 147)
Nam nam sau, tai Dai hgi dai bieu toan qude Ian thii* VIII, 1996, ngoai viec tiep
tue khang dinh dudng loi ddi ngoai ddi mdi, edi md, Dang cdn dinh hudng rat r5 cho van
dl hgi nhap kinh te quoc te ciia dat nude: "Giir vii'ng doc lap tu chii dl ddi vdi md rang
hgp tdc qude te, da phuang hod, da dang hod quan he ddi ngoai... Xdy dung mot nen kinh
te md, hgi nhdp vdi khu vuc vd the giiri, hudng manh ve xuat khau, dong thdi thay the
nhdp khau bang nhirng sdn pham trong nude sdn xuat cd hieu qua.'" (50, 84-85) Hoac:
"Dieu chinh ca cau thi trudng de vw'a hgi nlidp khu vuc viTa hgi nhdp todn cau, xir ly
dung dan Igi ich giira ta vd cdc ddi tdc... Chii dong tham gia cong dong thuang mgi the
gidi, cdc diin ddn, cdc to chuc, cdc dinh che'quae te mot edeh cd chgn Igc, vdi budc di
thich hgp." (50, 90-91) Cung trong nam 1996, Dang cong san Viet Nam da dl ra nghi
quyet 01-NQ/TW (18/11/1996) vl md rong va nang cao hieu qua kinh te ddi ngoai tir
nam 1996-2000 trong dd khang dinh lai chu truong phat trien kinh te ddi ngoai theo dinh

hudng xa hgi chu nghia ddng thdi de ra mot sd giai phap cho van dl nay.
Nam 1997, Dang cong san Viet Nam xay dung Nghi quyet 04-NQ/TW
(29/12/1997) vl viec tiep tue day manh cong cugc ddi mdi, nang cao hieu qua hgp tac
qude te, can kiem dl cong nghiep hoa, hien dai hoa, phan dau hoan thanh cac muc tieu
kinh te- xa hgi den nam 2000. Dang chii y Nghi quyet da danh han mot muc rieng (muc
I-5/Phan thu hai) vdi tieu di "Tich cue va chii dong tham nhap va md rong thi trudng
quoc te" trong dd neu ra mot each cu the chii truong, nhirng yeu cau, nhiem vu ciia Viet
Nam trong qua trinh hgi nhap quoc te : "chii dong chud'n bi cdc dieu kien cdn thiet ve
cdn bg, lugtphdp vd nhat Id nhiing sdn pham md chung ta cd khd nang canh tranh dehgi
nhdp thi trudng khu vuc vd thi trudng quae te dong thdi tien hanh khan truang, vung
chdc viec ddm phan hiep dinh thuang mgi vdi My, gia nhdp WTO. Cd ke hoqch cu the de
chu ddng thuc hien cdc cam ket trong khuon khd AFTA. Giir viing vd md rong thi trudng
dd tao lap dugc vdi cdc nude trong khu vuc vd cdc nude thugc Lien minh chau Au khdi
phuc thi trudng Nga vd cdc nude Ddng Au, phdt trien quan he thuang mai chinh ngach
vdi Trung Qude, tang cudng quan he buon ban, hgp tdc vdi An Do, md rong thi trudng
My, day manh viec thi trudng mdi d Trung Can Dong, chdu Phi, My Latinh ". (29)
Tinh den nam 2001, Viet Nam da trai qua mot nua thdi gian danh cho viec thue
hien chuong trinh cat giam tat ea cac ddng thue xudng cdn 0-5% theo cam ket vdi eac
nude ASEAN, tuy nhien rat nhieu doanh nghiep va ngudi dan van chua hieu va y thuc vldilu nay. Chinh vi vay, Van kien Dai hgi dai bieu toan qude Ian thu IX da dua ra yt\x cau
13


cu thi ddi vdi cac chii the cua qua trinh hgi nhap: "Chinh phii cung cdc bd, ngdnh vd cdc
doanh nghiep khan truang xdy dung vd thuc hien ke hoqch hgi nhdp kinh te'qudc te'vdi
Id trinh hgp ly vd chuong trinh hdnh ddng cu the... day manh chuyen dich ca ciiu kinh te
vd doi mdi ca che quan ly kinh te-xd hgi hodn chinh he thd'ng ludt phdp, nang cao nang
luc canh tranh cua cdc doanh nghiep vd nen kinh te" (51,120)
Trudc nhirng ddi hdi birc bach ciia nen kinh te va qua trinh hgi nhap, ngay
27/11/2001 vira qua, Bg Chinh tri da ra nghi quyet 07-NQ/TW vl hgi nhap kinh te qude
te. Day la nghi quyet trung uong dau tien ban rieng va rat toan dien vl van di hgi nhap

kinh te qude te. Diem lai tinh hinh thuc hien chu truang hgi nhap kinh te quoc te, nghi
quyet khang dinh: "Chii truang hgi nhdp kinh tequdc te dd dugc khang dinh rd trong
nhieu nghi quyet ciia Ddng vd tren thuc te' dd dugc thuc hien tiaig budc, nhung nhan
thuc ve noi dung vd budc di, Id trinh hdi nhdp kinh te qud'c te chua dat dugc su nhd't tri
cao vd nhd't quan... Cong tdc hgi nhdp kinh te qud'c temdi dugc trien khai chu yeu a cdc
ca c{uan Trung uang vd cdc thdnh pho Idn, su tham gia ciia cdc ngdnh, cdc cap, ciia cdc
doanh nghiep cdn yeu vd chua dong bg... " (30)
Diem dang chu y nhat la nghi quyet da cu the hoa 9 nhiem vu va 6 bien phap to
chuc thuc hien nham day manh hoat dong hgi nhap kinh te qude te cua Viet Nam, trong
dd dac biet nhan manh vao cong tac tuyen truyin hoi nhap va coi day la nhiem vu dau
tien va quan trgng sd 1 can thuc hien trong thdi gian tdi: "J/e« hdnh rong rai cong tdc
tu tudng, tuyen truyen, gidi thich... coi dd Id nhu cau vita bite xuc, vita cabdn vd Idu
ddi cua nen tcinh te nude ta, nang cao quyet tdm ciia nhan ddn ta chu dong hoi nhap
kinh te quoc te". (30)
Vl khau to chuc thuc hien, Nghi quyet ciing tap trung lam ro nhirng ddi tugng
chiu trach nhiem trong cong tac tuyen truyen va hinh thiic tuyin truyin: "Ban cdn su
ddng Chinh pJiii phdi hgp vdi Ban Tu tudng-Vdn hod Trung uang, Ban Khoa giao Trung
uang vd cdc han cd lien quan ciia Ddng, chi dao cdc ca quan thong tin dai chiing xdy
dung vd thuc hien ke hoqch tuyen truyen, gidi thieu rong rai noi dung hgi nhdp kinh te'
qude te, dua vdo gidng day a cdc trudng ddng, trudng hdnh chinh vd cdc trudng trung
hgc, dai hgc noi dung quan trgng ndy...Cdc tinh uy, thdnh uy, vd to dure ddng d cdc cap
coi hgi nhap kinh te ciudc te Id mot nhiem vu quan trgng cdn dugc thudng xuyen quan
tdm chi dao, trudc mat kip tlidi pho bien rang rai Nghi quyet ciia Bd Chinh tri cimg nhu
chuang trinh cua Chinh phu... " (30)
Khai quat lai, chu truang hgi nhap kinh te-thuong mai qude te, tranh thu cac
nguon luc ben ngoai de phat trien kinh te dat nude da khdi phat tir nhirng nam dau tien
ciia nude Viet Nam dan chu cong hoa. Trong 15 nam cua chang dudng Ddi mdi tir 198614


2000, chu truang nay da lien tue dugc phat trien theo hudng ngay cang cdi md va cu the

hon, phu hgp vdi ddi hdi ciia nIn kinh te va xu the chung cua toan the gidi. Trong nam
2001 vira qua, bang viec ban hanh nghi quyet 07- NQ/TW vl hgi nhap kinh te qude te,
hon liic nao het, Dang va Chinh phii Viet Nam da khang dinh vai trd dac biet quan trgng
cua hoat dong hgi nhap kinh te qude te trong sir nghiep phat trien dat nude ciing nhu tinh
cap bach cua hoat dong nay trong giai doan hien nay. Tien hanh rong rai cong tac tu
tudng ndi chung va cong tac thong tin tuyen truyin cua bao chi ndi rieng vl hgi nhap
kinh te quoc te se la mot trong nhiem vu trgng tam can thue hien de day nhanh hoat dong
hgi nhap kinh te qude te eua Viet Nam theo hudng hieu qua nha't.
1.2.2. Quan diem, nguyen tac, phuang cham chi dao trong qua trinh hoi nhap
Sau day la cac quan diem, nguyen tdc, phuang cham co ban ma cac Nghi quyet
Dai hgi dai bieu toan qude Ian thii VII, VIII, IX, cac Nghi quyet ciia BCH Trung uong
Dang, Bg Chinh tri da dl ra cho qua trinh hgi nhap ciia Viet Nam.
- Chu dong hgi nhap kinh te qude te va khu vuc theo tinh than phat huy tdi da noi
luc, nang cao hieu qua hgp tac qude te, bao dam doc lap, tu chu va dinh hudng XHCN,
bao ve Igi ich dan toe, an ninh quoc gia, giir gin ban sac van hoa dan toe, bao ve moi
trudng. Day la yeu cau chinh tri cao nhat ddi vdi tien trinh hgi nhap quoc te ciia nude ta.
-Hgi nhap kinh te quoc te la su nghiep cua toan dan; trong qua trinh hgi nhap can
phat huy mgi tilm nang va ngudn luc eua eac thanh phan kinh te, ciia toan xa hgi, trong
dd kinh te Nha nude giir vai trd chii dao.
- Hgi nhap qude te la qua trinh vira hgp tac, vira dau tranh va canh tranh, vira cd
nhilu CO hgi, vijra cd khong ft thach thurc, do dd can tinh tao, linh hoat trong viec xir ly
tinh hai mat eua hgi nhap tuy theo ddi tugng van dl, trudng hgp, thdi diem eu the; vira
phai dl phdng tu tudng tri tre, thu dong vira phai chdng tu tudng, gian don, non ndng.
-Nhan thiic day du dac diem nIn kinh te nude ta, tir dd dl ra ke hoach va 16 trinh
hgp ly, vira phii hgp vdi trinh do phat trien cua dat nude, vira dap ling cac quy dinh cua
cac to chiic kinh te quoc te ma nude ta tham gia; tranh thii nhiing uu dai danh cho cac
nude dang phat trien va cac nude cd nIn kinh te chuyin doi tir kinh te tap trung bao cap
sang kinh te thi trudng.
-Ket hgp chat che qua trinh hgi nhap kinh te vdi yeu cau giir gin an ninh qude
phdng, thong qua hgi nhap de tang cudng siic manh tong hgp cua qude gia, nham cimg

cd chu quyIn va an ninh dat nude, canh giac vdi nhirng muu toan thong qua hgi nhap de
thuc hien y do "dien bien hoa binh" ddi vdi nude ta.
- Hgi nhap quoc te phai nham muc tieu phat trien, phuc vu ddi mdi thanh cong,
tranh thii cd hieu qua ngudn luc qude te de thuc hien thang Igi cong nghiep hoa, hien dai
15


hoa dat nude, bao dam hieu qua kinh te - xa hgi va tang trudng bin virng ciia nIn kinh te
qude dan, han che tdi da anh hudng tieu cue cua nhirng bien dong tir ben ngoai.
- Hgi nhap can dat trgng tam vao linh vuc kinh te thuong mai, ddng thdi quan tam
diing miie hgp tac trong cac linh vuc khac.
1.2.3. Mot sd nhiem vu cu the trong thdi gian tdi
-Tien hanh rong rai cong tac tu tudng, tuyen truyin, giai thich trong cac to chii'c
dang, chfnh quyIn, doan the, trong cac doanh nghiep va cac tang Idp nhan dan de dat
dugc nhan thiic va hanh dong thdng nhat va nhat quan vl hgi nhap kinh te qude te, coi dd
la nhu cau vira biic xiic, vira co ban va lau dai eua nIn kinh te nude ta, nang cao quyet
tam eua nhan dan ta chu dong hgi nhap kinh te qude te.
-Xay dung chien luge tong thi vl hgi nhap vdi mot 16 trinh cu thi dl cac nganh
cac dia phuang, eac doanh nghiep khan truong sap xep lai va nang cao hieu qua san xuat,
nang cao hieu qua va kha nang canh tranh, bao dam hgi nhap cd hieu qua.
-Chii dong va khan truong chuyen dich co cau kinh te, ddi mdi cong nghe va trinh
do quan ly de nang cao kha nang canh tranh, phat huy tdi da Igi the so sanh cua nude ta,
tao ra nhung nganh, nhirng san pham miii nhgn de hang hoa va dich vu ciia ta chiem linh
thi phan ngay cang Idn trong nude ciing nhu tren the gidi.
-Cd ke hoach cu the day manh cong tac dao tao ngudn nhan luc virng vang vl
chinh tri, kien dinh muc tieu doc lap dan tgc va XHCN, cd dao diic trong sang, tinh thong
nghiep vu va ngoai ngir, cd tac phong cong nghiep va tinh than ky luat cao.
-Tich cue dam phan de gia nhap To chiic Thuong mai The gidi theo cac phuang an
va 16 trinh hgp ly, gdn ket qua trinh dam phan vdi qua trinh ddi mdi mgi mat hoat dong
kinh te trong nude.

Nhin lai sudt ehilu dai lich sir dac biet trong thdi ky 15 nam Ddi mdi viia qua, cd
the thay dilu ndi bat trong quan diem, chu truang ciia Dang va Nha nude ta vl qua trinh
hgi nhap kinh te-thuong mai qude te la: ngay cang cdi md, cu the hoa va cap nhat vdi
tinh hinh thuc te. Dilu dang ehii y la chu truong chinh sach cua chiing ta dugc phat trien
thudng xuyen, lien tue theo hudng ngay cang rong md nhung van lu6n giir dugc nguyen
tac nhat quan "hgi nhap qude te nham muc tieu phat triln", "hgi nhap qude te-giu virng
ban sac, giU gin an ninh, qude phdng". Day chinh la ca sd quan trgng de trien khai, thiic
day qua trinh hgi nhap trong thuc te.
1.3.

QUA TRINH HOI NHAP THUONG MAI QUOC TE CUA VIET NAM

1.3,1. Qua trinh hoi nhap thuang mai quoc te cua Viet Nam
16


Theo cudn Lich sir Viet Nam, each day khoang 4000 nam, cu dan Viet c6 da sdng
rai rac d mgi miln dat nude tir bac den nam, tir trung du den ddng bang, ven bien, tap
trung chii yeu d ddng bang song Hdng va song Ma. Tuy nhien, phai cho tdi thdi ky Van
Lang (khoang 700 nam trudc c6ng nguyen) khi nIn kinh te phat trien tren nhilu linh vuc,
ngudi Viet cd mdi cd su trao ddi hang hoa vdi nude ngoai. Hien tugng mot sd trong ddng
loai I Heger ciia nude Van Lang tim thay d Thai Lan, Malaysia... ciing nhu su cd mat ciia
nhiing luoi ddng Chien qude d nhilu di tich van hoa Dong Son da chiing to ed su bu6n
ban gijja ngudi Viet ed duong thdi vdi eac qude gia quanh viing. (23)
K I tir dd, hoat dong ngoai thuang ciia Viet Nam da kliong ngirng phat trien ca ve
quy mo va cudng do. Tuy nhien, ed mot han che la ke tir khi xuat hien, trong sudt 1000
nam Bac thugc va mot vai the ky sau dd, Viet Nam mdi chi cd quan he ngoai thuang vdi
cac nude trong khu vuc-vdi cac ban hang chu yeu la Trung Qude, Thai Lan, Lao,
Malaysia, Indonesia.
Viet Nam bat dau cd quan he ngoai thuang vdi cac qude gia thugc nhilu khu vuc

khac tir the ky XVI, XVII. Trong khoang thdi gian nay, tai cac thanh thi Viet Nam ngoai
eae thuang nhan chau A cdn cd sir hien dien cua cac thuong nhan chau Au nhu Ha Lan,
Bd Dao Nha, Tay Ban Nha, Anh, Phap. Cac thuong nhan nay md cira hang ban dd len,
da, pha le, mua to tam, tram huong, nga voi. Trilu dinh ngudi Viet cho ngudi nude ngoai
vao vdi muc dich chinh la Igi dung de mua vii khi. Viec buon ban kha tap nap d the ky
XVI, XVII, tuy nhien sang den the ky XVIII bi trilu dinh nha Nguyin han che dan vi
thay eae thuong nhan den Viet Nam ngoai buon ban eon cd y dd dd la tin tiic, phuc vu
am muu xam luge.
Tijf the ky XIX nhiing quy dinh cam bu6n ban vdi ngudi phuong Tay tuy chua
dugc xoa bd nhung da dugc ndi Idng hon, vi vay viec buon ban dugc dan dan khoi phuc.
Theo cudn'Kinh te thuang nghiep Viet Nam dudi trilu Nguyln'eiia tac gia Dd Bang,
trong the ky nay, ngoai he thdng tiln te cua trilu Nguyin, tren thi trudng Viet Nam cdn
cd su hien dien cua cac ddng tiln nude ngoai nhu tiln Tay Ban Nha (Piastre Espagnole),
do la My (Trade Dollar Americain), d6 la Anh (Dollar Britannique), va dac biet thong
dung la ddng bac Me Tay Co (Piastre Mexicaine). (1, 35-40)
Ke tir nam 1958, ciing vdi viec dat ach cai tri len Viet Nam, ngudi Phap da ndm
giii toan bg hoat dong XNK ciia Viet Nam va dilu hanh hoat dong nay theo hudng phuc
vu Igi ich nude Phap. Trong sudt giai doan tir 1858-1945, Viet Nam chi cd ba mat hang
xuat khau chinh la gao, cao su va than; hang nhap khau bao gom: xe dap, 6t6, bgt my,
dudng siia, rugu, vai, giay, chu yeu phuc vu tieu diing cua ngudi Phap. Khdi lugng tu lieu
nhap khau phuc vu san xuat chiem ty le rat nhd be, chi tir 1,4-8,2% tong kim ngach nhap
khau.
17

*—

-1

^ . . ..

Trong giai doan tir 1945-1975 tuy dat nude da gianh doc lap nhung Phap da gay
chien trd lai, vi vay, tir 1945-1954, thuc quyIn kinh te ddi ngoai co ban vAn thugc vl
ngudi Phap. Chinh phu ta chi to chiic xuat khau mot sd lugng it di san pham sang Trung
Quoc de doi lay may mdc, sat, thep, thude men phuc vu san xuat va khang chien.
Tir nam 1954 miln Bac budc vao thdi ky khdi phuc va phat triln kinh te theo con
dudng xa hgi chu nghia. Xuat khau hang hoa tang nhanh, nam 1960 xuat khau dat 2/3
tdng kim ngach xuat nhap khau. Gia tri nhap khau tu lieu san xuat, phuong tien van tai
chiem tdi 85% tdng kim ngach nhap khau. Den nam 1964, Viet Nam da ed quan he kinh
te vdi 40 nude tren the gidi (bao gdm eac nude XHCN va mot sd nude khac). Kinh te ddi
ngoai phat trien da dang ban, ngoai xuat nhap khau cdn md rong hgp tac kinh te, khoa
hgc ky thuat, gia c6ng hang xuat khau.
Kinh te ddi ngoai ndi rieng va nIn kinh te Viet Nam ndi chung dang tren da phat
trien thi cudi nam 1964 bi giam manh do bi tan pha nang nl bdi My leo thang nem bom
danh pha miln Bac. NIn kinh te Viet Nam liic nay phu thugc nhilu vao ngudn vien trg tir
nude ngoai, xuat nhap khau mat can ddi Idn: xuat it, nhap nhilu; quan he kinh te vdi
nude ngoai giam tir 40 nude nam 1964 xudng cdn 27 nude nam 1974 (chu yeu la eae
nude XHCN).
Giai doan 1976-1985 la khoang thdi gian ca nude thdng nhat di len CNXH trong
dilu kien nIn kinh te cd trinh do phat trien rat thap ddng thdi mat can ddi nghiem trgng:
san xuat khong du tieu dung, thu khong du chi, xuat khong dii nhap.
Thang 7-1978, Chinh phii ta quyet dinh gia nhap Hoi dong tuong trg kinh te
(SEV) vdi tu each la thanh vien chinh thuc. Day la su khdi dau viec hoi nhap kinh te
quoc te cua Viet Nam. Tuy nhien viec hgi nhap nay vSn cdn rat han che, chua thuc hien
tren co sd quy luat thi trudng, Viet Nam hau nhu thu hudng nhirng uu dai tir khdi SEV la
chinh: vay lai suat thap, mua hang gia re, ban hang chat lugng chua cao... Hoat dong
thuang mai trong SEV dem lai nhieu thuan Igi cho Viet Nam, tuy nhien ciing cd mat trai
la khong kich thich nang cao chat lugng, mau ma san pham, nIn kinh te phat triln bi
dong, ngudi lao dong ft sang tao.
Do anh hudng eua hai cugc chien tranh bien gidi Tay Nam va bien gidi phia Bac

cudi nam 1978 va dau nam 1979, nIn kinh te nude ta lai roi vao giai doan khd khan
nghiem trgng. Trong quan he kinh te ddi ngoai, diln ra hai xu the ngugc ehilu nhau:
Lien Xo va cac nude XHCN va mot sd bau ban tiep tue giiip do Viet Nam tan tinh.
Ngugc lai. My va cac nude thu dich, cac to chiie qude te nhu IMF, WB da thi hanh chinh
sach cam van khien cho kinh te Viet Nam tiep tue d trong tinh trang mat can ddi, hang
hoa khan hiem, lam phat phi ma. Thdi ky nay, xuat khau tri tre trong khi dd nhap khau
tang vgt. Trong 10 nam nude ta nhap sieu 9,9 ty riip / do la.
18


Giai doan tir 1986-1990 la giai doan cd y nghia dac biet trong tien trinh ddi mdi
cua Viet Nam. Budc vao nam 1986, tinh hinh kinh te dat nude v6 ciing khd khan, lam
phat phi ma len tdi miie ky luc 774%, dix trir ngoai te chi cdn 1 trieu USD, nan ddi hanh
hoanh khdp noi. Diing trudc thuc trang dd, Trung uong Dang va Chinh phu da thao luan
va di tdi eac giai phap chdng lam phat va on dinh tinh hinh kinh te nhu: Xoa bd he thdng
hai gia, nang ty gia tiln Viet — ngoai te len gan vdi gia thi trudng; xoa bd che do doe
quyIn kinh doanh XNK cua cac tdng cong ty kinh doanh theo chuyen nganh eua Bg
Kinh te ddi ngoai... Viec thuc hien ddng bg nhung giai phap nay da lam giam chi sd lam
phat xudng cdn 67% vao nam 1990 va kim ngach XK tir 660 trieu riip va do la nam 1986
len 1,2 ty USD nam 1990, ty le nhap sieu giam manh so vdi can can XNK tir miic 1 xuat
4 nhap nam 1986 xudng cdn 2 xuat 3 nhap nam 1990. Vdi nhiing ket qua nay, giai doan
1986-1990 dugc danh gia la su khdi dong thanh cong ciia qua trinh ddi mdi.
Giai doan 1991-1995: day la giai doan gat hai dugc nhilu thanh cong trong hoat
dong XK ndi rieng va hoat dong kinh te ndi chung. Viet Nam da thuc su viing budc tren
doi chan ciia minh sau su sup do cua Lien X6 va che do xa hgi chu nghia d Dong Au vdi
nhip do tang trudng GDP binh quan dat tdi 8,19%, tdc do xuat khau binh quan dat 17.8%
ddng thdi md rong dugc nhilu thi trudng xuat khau mdi nhu ASEAN, Nhat Ban, EU. Su
kien Viet Nam trd thanh thanh vien chinh thiic ciia Hiep hgi eac nude Ddng Nam A
(ASEAN), vao thang 7/1995 dugc xem la mdc hoi nhap kinh te quoc te da phuong
dau tien vdi day du y nghia trong lich sir hgi nhap kinh te qude te cua Viet Nam.

Trong nhu'ng nam tir 1996-2000 nIn kinh te Viet Nam bat dau suy giam. Cugc
khung hoang tai chinh tiln te khu vuc vdi nhirng tac dong tieu cue ciia nd da lam tdc do
GDP binh quan 5 nam chi cdn 6,94% (so vdi 8,19 cua giai doan trudc). Tuy nhien tdc do
tang trudng XK giai doan nay van dat 21,3%/nam do Chinh phu Viet nam da tien hanh
ra't nhilu bien phap cai each dilu hanh XNK nhu: md rong pham vi kinh doanh XK, cho
ta't ca cac thanh phan kinh te tham gia XK.
Dilu dang chii y, giai doan 1996-2000 da ghi nhan nhu'ng thdng Igi chua tirng cd
ca vl mat sd lugng lln tam vdc cua hoat dong hgi nhap kinh te quoc te cua Viet Nam.
Viet Nam da trd thanh sang lap vien ciia Diln dan hgp tac kinh te A-Au (ASEM) nam
1996; trd thanh thanh vien chinh thiic ciia Diln dan Hgp tac kinh te Chau A-Thai Binh
Duong (APEC) thang 11/1998 va dac biet da ky hiep dinh thuong mai Viet Nam-Hoa Ky
vao thang 7/2000. Nhirng hoat dong hgi nhap quan trgng nay da khang dinh chu truong
chii dong hgi nhap qude te, tranh thu cac ngudn luc ben ngoai de phat trien kinh te. Ben
canh dd, cac hoat dong nay cdn cd y nghia nang cao vi the chinh tri cua Viet Nam tren
trudng qude te.
19


Nhin mot each khai quat, su tham gia vao thuong mai the gidi ciia Viet Nam da
diln ra tir hang ngan nam nay, tuy nhien do anh hudng cua chien tranh, tinh hinh chinh
tri trong nude, tinh hinh qude te... qua trinh nay da diln ra khdng lien tue, dIu dan. Xet
mot each tdng the, qua trinh nay phat triln theo hudng tir thap den cao, tir hep den rong.
Hoat dong hgi nhap kinh te cua Viet Nam phdi thai tir viec mua ban, trao ddi hang hoa
vdi nude ngoai d miie do nhd le, sau dd dugc nang dan len thanh hoat dong XNK. Trong
hoat dong XNK, quan h^ cua Viet Nam ban dau chi trong pham vi cac nude khu vuc
chau A sau dd md rong quan he tdi eac nude chau Au, chau My... Nam 1978, Viet Nam
gia nhap Hgi ddng tuong trg kinh te (SEV)-day la to chiic kinh te qude te da qude gia dau
tien ma Viet Nam tham gia tuy nhien do su tham gia mang tinh khdng toan dien, su kien
nay chua dugc xem la mdc hgi nhap kinh te quoc te dau tien cua Viet Nam. Phai cho tdi
nam 1995 khi trd thanh thanh vien chinh thiic ciia ASEAN, cam ket tuan thu mgi nguyen

tac va thoa thuan ciia to chiic nay, Viet Nam mdi chinh thiic dugc xem da bat dau qua
trinh hgi nhap kinh te quoc te vdi y nghia day dii nhat. Tham gia sang lap ASEM, trd
thanh thanh vien chinh thiic cua APEC, ky hiep dinh Thuong mai vdi Hoa Ky, dam phan
gia nhap WTO la nhiing budc tien sau hon trong qua trinh hgi nhap kinh te qude te cua
Viet Nam giai doan 1996-2000.
1.3.2. Nhirng ca hoi va thach thuc
1.3.2.1.

Nhurng ca hoi va Igi ich

Theo nhan dinh ciia cac chuyen gia Bg Thuong Mai, tham gia hgi nhap thuong
mai qude te Viet Nam se cd dugc ba Igi ich co ban sau day:
Mot Id: Dugc hudng nhu'ng uu dai thuang mai, phat huy dugc nhung Igi the so sanh
tao dieu kien cho thuang mai phat trien. Cu the, tham gia cac to chiic kinh te qude t€
va khu vuc se tao co hgi cho nude ta md rong thi trudng tieu thu san pham, tranh thu cac
uu dai vl thuong mai dugc ap dung trong noi bg mdi to chiic, tan dung ket qua cua eae
cugc dam phan dac biet la viec giam thue nhanh ddi vdi nhu'ng mat hang Viet Nam ed
Igi the so sanh nhu may mac, giay dep, nong san.
Ngoai ra to chiic kinh te qude te dIu cd nhiing uu dai rieng ddi vdi nhirng nude
dang phat trien va cac nude trong thdi ky chuyen ddi. Neu biet tan dung nhu'ng uu dai cd
dugc, ehac chan Viet nam se cd co hgi vuon len.
Hai Id: Khac phuc tinh trang phan biet ddi xu, nang cao vj the trong thuong mai
quoc te
Nhin chung, tham gia hgi nhap cac to chiic kinh te qude te va khu vuc, Viet Nam
va cac nude nhd, cham phat trien khac se khac phuc dugc tinh trang bi cac cudng qude
phan biet ddi xir. Chiing ta se cd co hgi ddi thoai vdi cac nude phat triln hon, phdi hap
20


quan diem vdi cac nude khac tren diln dan qude te nham dau tranh ddi ddi xir c6ng bang

trong thuang mai.
Ba Id: Tao dieu kien co cau lai san xuat, nang cao nang lucquan ly trong nude theo
hudng hieu qua han.
Tham gia tien trinh tu do hoa thuang mai, thuc hien giam thue va md cira thi
trudng se tao su canh tranh manh me giiia hang noi dia va hang nhap khaiu d thi trudng
trong nude. Dilu nay ddi hdi cac nganh san xuat ciia Viet Nam mudn ton tai phai dugc
CO cau lai theo hudng nang cao hieu qua kinh doanh. Cac doanh nghiep Viet Nam phai
suy nghi tim chgn loai san pham nao minh cd uu the ddng thdi doi mdi cong nghe san
xuat de cd the cho ra ddi nhiing san pham cd kha nang canh tranh tren thi trudng the gidi.
1.3.2.2. Nhung khd khan va thach thuc
Mot trong nhiing thach thiic Idn ciia tien trinh hgi nhap thuong mai qude te la viec
cat giam thue quan va hang rao phi thue quan ddi vdi hang nhap khau. Viec lam nay se
anh hudng tdi ngudn thu ngan sach nha nude va gia tang canh tranh giiia hang nhap khau
vdi nhilu nganh san xuat cdn non tre trong nude. Day la kho khan chung cua tat ca eae
nude dang phat triln trong qua trinh hgi nhap. Ddi vdi trudng hgp Viet Nam, 2 thach
thiic CO ban can giai quyet trong qua trinh hgi nhap thuong mai la:
-

Nin kinh te va cac doanh nghiep cd siic canh tranh kem

-

Co che, chinh sach thuang mai cdn nhilu bat cap

Xet ve nang lire canh tranh cua nIn kinh te Viet Nam: Theo danh gia eua gidi
chuyen mdn, chiing ta cd Igi the vl lao dong va mot sd tai nguyen nong, lam, khoang
san. Tuy nhien cac yeu td khac nhu cong nghe, trinh do quan ly, co sd ha tang, do on
dinh vl chinh sach va he thdng ngan hang mac dii da cd nhiing tien bg nhat dinh sau 15
nam doi mdi nhung nhin chung van cdn rat han che, vi vay xet vl mat tong the nang luc
canh tranh eua Viet Nam eon tuong ddi thap. Theo danh sach xep hang cua Diln dan

kinh te the gidi (WEE) vl nang lire canh tranh cua cac nIn kinh te the gidi, nam 1997
Viet Nam xep thii 49/53, nam 1998: 39/53 (do mot sd nude chau A chiu anh htrdng nang
nl cua khiing hoang), nam 1999: 48/53, nam 2000: 53/59 va nam 2001: 62/75 .
Xet vl nang lire canh tranh cua doanh nghiep: Theo ket qua cua cac cong trinh
nghien cu'u gan day thi nang luc canh tranh eua doanh nghiep Viet Nam nhin chung cdn
tuong ddi thap, chat lugng va tinh doc dao ciia san pham cdn thap, gia thanh khdng hgp
ly, thi trudng khdng on dinh, nang suat lao dong chua cao va trinh do cong nghe han che.
Thuc trang vl nang lire canh tranh cdn yeu kem cua nIn kinh te va doanh nghiep
ddi hdi Chinh phu Viet Nam phai giai quyet ddng bg eac van de eua nIn kinh te nhu ddi
21