Giáo án ngữ văn 6 bài 3 sự việc và nhân vật trong văn tự sự

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6
BÀI 3 - TIẾT 11: TẬP LÀM VĂN: SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT
TRONG VĂN TỰ SỰ
I. Mục tiêu: Giúp HS.
1. Kiến thức: - Nắm được vai trò của sự việc và nhân vật trong văn bản tự sự.
- Hiểu được ý nghĩa và mối quan hệ của sự việc và nhân vật trong văn tự sự.
2. Kĩ năng: - Chỉ ra được sự việc, nhân vật trong một văn bản tự sự.
- Xác định sự việc, nhân vật trong một đề bài cụ thể.
3. Thái độ: - Thấy được vai trò của sự việc trong văn tự sự.
II. Chuẩn bị:
1. GV: Bảng phụ ghi các sự việc trong văn bản Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
2. HS: Đọc và nghiên cứu bài
III. Tiến trình tổ chức dạy - học.
1. Kiểm tra bài cũ (5’)
- Tự sự là gì?
- Tóm tắt truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh cho biết nhân vật chính.
2. Các hoạt động day - học (35’).
Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thúc

HĐ 1: Đặc điểm cửa sự việc và nhân vật I. ĐẶC ĐIỂM CỦA SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT
trong văn tự sự.
TRONG VĂN TỰ SỰ.
1. Sự việc trong văn tự sự (15’)
- HS đọc bài tập và trả lời.

a. Bài tập

? Hãy chỉ ra sự việc khởi đầu, sự việc phát Sự việc trong truyện Sơn Tinh - Thuỷ Tinh
triển, sự việc cao trào và sự việc kết thúc. Sự việc khởi đầu (1)

Sự vIệc phát triển (2,3,4)
Sự việc cao trào (5,6)
? Cho biết mối quan hệ nhân quả của các
sự việc trên? VD.

Sự việc kết thúc (7)
Sự việc trước là mối quan hệ của sự việc sau là kết


Kén rể → cầu hôn → Đ kiện → Sơn Tinh
thắng → Thuỷ Tinh báo thù.

quả của sự việc trước và lại là mối quan hệ của sự
việc sau nữa.

? Em hãy chỉ ra 6 yếu tố sau trong truyện
Sơn Tinh- Thuỷ Tinh.
- Do ai làm? ( nhân vật)
- Xẩy ra ở đâu? ( không gian)

- Nhân vật Hùng Vương, Sơn Tinh , Thuỷ Tinh.

- Xẩy ra lúc nào ? ( thời gian)

Địa điểm: Phong Châu đất của Vua Hùng.

- Vì sao xẩy ra ? ( nguyên nhân)

- Thời gian: Thời Vua Hùng 18.

- Xẩy ra như thế nào ? ( diễn biến)

- Nguyên nhân: Do sự ghen tuông của TT

- Kết quả như thế nào?

- Diễn biến: TT- ST đánh nhau
- KQ: Thuỷ Tinh hàng năm vẫn dâng nước đánh
Sơn Tinh nhưng đều thua.
- Không bỏ yếu tố thời gian, địa điểm được vì như
vậy truyện sẽ thiếu sức thuyết phục , không mang
ý nghĩa truyền thuyết.

? Theo em bỏ yếu tố thời gian và địa điểm
- Việc giới thiệu Sơn Tinh có tài là cần thiết vì
của truyện đi được không? Vì sao?
như vậy mới đối chọi được với Thuỷ Tinh.

- Bỏ việc Vua Hùng kén rể thì sẽ không có lí do 2
? Việc giới thiệu Sơn Tinh có tài có cần
vị thần thi tài.
thiết không? Bỏ việc vua Hùng ra ĐK kén
- Thuỷ Tinh nổi giận là có lí: vì thần rất kiêu ngạo,
rể đi được không?
vì chậm chân mà không lấy được Mị Nương và vì
món sính lễ Vua Hùng đã thiên vị cho Sơn Tinh.

? Thuỷ Tinh nổi giận có vô lí không? hãy
giải thích.

- Đó là giọng kể thành kính khi nhắc tới Vua
Hùng và Sơn Tinh. Đó là món sính lễ chỉ có Sơn
Tinh mới đáp ứng được.
Đó còn là sự chiến thắng của Sơn Tinh trước Thuỷ
Tinh nhiều lần.

? Mối thiện cảm của người kể với Sơn
Tinh thể hiện ở những khía cạnh nào?

- Không thể được TT thắng ST vì như vậy có
nghĩa là thể hiện sự thất bại của con người trước
thiên tai
- Không được vì như vậy không đúng với quy luật


thiên nhiên ở nước ta.
? Có thể để cho Thuỷ Tinh thắng Sơn
Tinh được không? Vì sao.

? Có thể xoá bỏ sự việc cuối cùng của
truyện không ? Vì sao?
? Qua đây em hãy cho biết cách trình bày
sự việc trong văn tự sự?
- HS trả lời.
- GV chốt rút ra kết luận ghi bảng
- GV: Sự việc trong văn tự sự phải được
chọn lọc, sắp xếp hợp lí, kết hợp nhuần
nhuyễn, phong phú sáng tạo.

b. Nhận xét

Khi trình bày sự việc trong văn tự sự phải cụ thể:
thời gian, địa điểm , nhân vật thực hiện sự việc có
nguyên nhân, diễn biến, kết quả.
- Sự việc được sắp xếp một cách thứ tự thể hiện
được t2 người kể muốn biểu đạt.
c. Ghi nhớ ( SGK)
2. Nhân vật trong văn tự sự (8’)
a. Truyện Sơn Tinh - Thuỷ Tinh.
- ST, TT là nhân vật chính có vai trò quan trọng
trong việc thực hiện các sự việc.
- ST, TT là nhân vật được nói đến nhiều nhất.

- Vua Hùng, Mị Nương là nhân vật phụ. - HS đọc mục 1 của ghi nhớ.
->Những nhân vật này rất cần thiết không thể bỏ,
HĐ 2: Tìm hiểu nhân vật trong văn bản vì nếu bỏ thì không có truyện.
tự sự.
b. Nhận xét.
? Trong truyện Sơn Tinh - Thuỷ Tinh ai là - Nhân vật trong văn tự sự được kể bằng cách đặt
nhân vật chính? Có vai trò gì?
tên, giới thiệu lai lịch, tính tình, tài năng.
? Nhân vật nào được nói đến nhiều nhất .
Ai là nhân vật phụ? Nhân vật phụ có cần
thiết không?

? Qua đây em thấy nhân vật trong văn tự
sự được kể ntn?

- Kể các việc làm của hành động, ý nghĩ của nhân
vật.
- Miêu tả chân dung, trang phục.

- Nhân vật trong văn tự sự là kẻ thực hiện các sự
việc. Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu, nhân
vật phụ giúp nhân vật chính hoạt động.
- Nhân vật được thể hiện qua các mặt: tên gọi, lai
lịch, tính nết, việc làm...
C. Ghi nhớ ( SGK)


- GV chốt lại vai trò của nhân vật trong
văn tự sự, vai trò của nhân vật chính, nhân
vật phụ → KL ghi bảng.

- HS đọc ghi nhớ
3. Củng cố (3’): Khi trình bày sự việc trong văn tự sự cần chú ý điều gì? nhân vật trong văn tự
sự hiện ra như thế nào, có vai trò gì?
4. Hướng dẫn học ở nhà (2’):

- Xem lại bài học.

- Tập phân tích sự việc và nhân vật trong một văn bản tự sự tự chọn.
- Đọc và nghiên cứu phần Luyện tập -> Giờ sau học tiếp.


BÀI 3 - TIẾT 12: TẬP LÀM VĂN: SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT
TRONG VĂN TỰ SỰ (TIẾP)
I. Mục tiêu: Giúp HS.
1. Kiến thức: - Nắm được vai trò của sự việc và nhân vật trong văn bản tự sự.
- Hiểu được ý nghĩa và mối quan hệ của sự việc và nhân vật trong văn tự sự.
2. Kĩ năng: - Chỉ ra được sự việc, nhân vật trong một văn bản tự sự.
- Xác định sự việc, nhân vật trong một đề bài cụ thể.

3. Thái độ: - Thấy được vai trò của sự việc trong văn tự sự.
II. Chuẩn bị:
1. GV: Đọc và nghiên cứu bài.
2. HS: Đọc và nghiên cứu bài
III. Tiến trình tổ chức dạy - học.
1. Kiểm tra bài cũ (5’)
- Em hiểu ntn về nhân vật và sự việc trong văn bản tự sự?
2. Các hoạt động day - học (35’).
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thúc
HĐ 1: Hướng dẫn làm bài tập
II. LUYỆN TẬP (12’)
? Chỉ ra các việc làm mà các nhân vật trong Bài 1.
truyện Sơn Tinh- Thuỷ Tinh đã làm.
- Vua Hùng: Kén rể, mời lạc hầu vào bàn bạc
. Thách cưới, gả Mị Nương cho ST.
- Thủy Tinh: Cầu hôn, đến muộn, dâng nước
đánh ST, bị thua.
- Sơn Tinh: Cầu hôn, đến sớm, lấy được vợ
Nhận xét vai trò ý nghĩa của các nhân vật.
đánh Thuỷ Tinh, thắng.
- Vua Hùng, Mị Nương là nhân vật phụ song
không thể thiếu vì vua Hùng quyết định cuộc
hôn nhân lịch sử còn Mị Nương vì nàng mà
hai thần xung đột Sơn Tinh đối lập với Thuỷ
Tinh là người anh hùng chống lụt lội của
nhân dân thời Việt Cổ.


Thủy Tinh kẻ thù của con người ( lũ lụt) thần

? Tóm tắt truyện Sơn Tinh- Thuỷ Tinh theo thoại hoá sức tàn phá của thiên nhiên.
nhân vật chính.
- Tên truyện là tên 2 nhân vật chính của
- HS tự tóm tắt trình bày .
truyện.
? Vì sao tên truyện là Sơn Tinh - Thuỷ Tinh - Không nên đổi tên truyện.
có nên đổi tên truyện không?
Cách 1 -2 không phù hợp ( cách 2 dài dòng).
Cách 3 nghiêng về Sơn Tinh quá.
Bài 2: HS làm -> kể tại lớp

- HS: Nghiên cứu và làm bài tập theo nhan
đề trong SGK -> Kể tại lớp.
- GV: Nhận xét, chấm điểm, biểu dương
những bài làm tốt.
3. Củng cố (3’): Khi trình bày sự việc trong văn tự sự cần chú ý điều gì? nhân vật trong văn tự
sự hiện ra như thế nào, có vai trò gì?
4. Hướng dẫn học ở nhà (2’): - Xem lại bài học.
- Tập phân tích sự việc và nhân vật trong một văn bản tự sự tự chọn.
- Đọc và soạn bài: Sự tích Hồ Gươm.