Giáo án ngữ văn 6 bài 3 sự việc và nhân vật trong văn tự sự 4

Tiết 11 : SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
- Giúp HS nắm được vai trò và ý nghĩa của các yếu tố SV và NV trong văn
tự sự
- Chỉ ra và vận dụng các yếu tố đó khi đọc hay kể chuyện
B. CHUẨN BỊ:

- GV: Đọc sách - Tư liệu - Giáo án
- HS: Đọc SGK - Trả lời câu hỏi.

C. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:
HĐ1: Khởi động
I. Tổ chức:

Sĩ số 6a……………
6b……………
.6c……………..

II. Kiểm tra: - Bài cũ: Nêu KN tự sự? VB “Sơn Tinh Thuỷ Tinh” có ND tự
sự không? Vì sao?
III. Tổ chức các HĐ dạy học:
HĐ2: Bài mới

? Dựa vào VB “SơnTinhThuỷ Tinh” cho I-Đặc điểm của sự việc và nhân vật
biết truyện có những sự việc nào? (Bảng trong văn tự sự.
phụ SGK-37)
1/.Sự việc trong văn tự sự

TaiLieu.VN

Page 1


a. Ngữ liệu (T37).
b- Nhận xét:
a/-VB Sơn Tinh, ThủyTinh có 7 sviệc
1.Vua Hùng kén rể (SV khởi đầu)
2.ST,TT cầu hôn

(SV phát triển)

3. Đkiện chọn rể.

(SV phát triển)

4.ST đến trước lấy được vợ (SV phát
triển)
5.TT đến sau tức giận dâng nước đánh
ST(SV cao trào)
6. Hai bên giao chiến, TT thua(SV cao
trào
7.Hàng năm TT lại dâng nước đánh ST
nhưng đều thua. (SV cao trào kết thúc)
- Không có sự việc nào thừa, nếu bỏ 1
sự việc thì các sự việc thiếu tính liên
tục, kết cấu truyện không hợp lý.
a.? Trong 7 sự việc trên có sự việc nào - Các sự việc được sắp xếp theo trật tự
thừa không? Vì sao?
có ý nghĩa: SV trước giải thích lý do
cho sự việc sau, không thể thay đổi

? Các sự việc được sắp xếp ntn? Có thể được
thay đổi trật tự trước sau của các sự việc
đó không?
->Các sự việc trong văn tự sự phải
được chọn lọc và sắp xếp theo 1 trật tự
? Em có nhận xét gì về các sự việc được có ý nghĩa.
đưa ra ở trên? Sự sắp xếp ntn?
- Không.Vì cốt truyện sẽ thiếu sức
t.phục không có ý nghĩa.

TaiLieu.VN

Page 2


?Vậy trong văn TS các sự việc phải sắp
xếp ntn?

- Cần thiết, thế mới chống trọi đc với
TT.

b.? Nếu kể 1 câu chuyện mà chỉ có các
SV như trên thì có hấp dẫn không? Để
người đọc, nghe hiểu rõ truyện cần làm
rõ những yếu tố nào?
? Hãy chỉ ra 7 yếu tố trong truyện Sơn
Tinh Thuỷ Tinh ? Sự việc xảy ra ở đâu?
Thời điểm nào?Ai làm?Tsao lại xảy ra
việc hai thần giao tranh? Dbiến, kquả?
(Có thể cho học sinh điền vào phiếu học

tập)
-Theo em có thể xóa bỏ y tố t.gian, địa -Không . vì là đk khởi đầu sảy ra sự
việc.
điểm được không?Vì sao?
Việc g.thiệu ST có tài có cần thiết k?

- Cần thiết.

?Nếu bỏ SV Vua Hùng ra đ.kiện kén rể - Không.Vì sẽ k có lí do để 2 thần thi
tài.
có được k?
?Việc TT nổi giận có lí k? Lí ấy ở -Có lí.Vì TT rất kiêu ngạo cho rằng tài
năng k kém ST.Vì tính ghen tuông ghê
những SV nào?
gớm của thần.
?Từ những nội dung tìm hiểu trên, em
hãy cho biết SV trong văn TS phải đc kể b, Kluận.Sự việc trong văn tự sự phải
được trình bày 1 cách cụ thể, chi
ntn?
tiếtthể hiện rõ ở các yếu tố:
- Việc do ai làm ?(nvật)
- Việc xảy ra ở đâu? (địađiểm)
- Việc xảy ra lúc nào? (TGian)

TaiLieu.VN

Page 3


- Việc diễn biến ntn ?(Diễn biến sự

việc)
- Việc xảy ra do đâu ?(ng.nhân)
- Việc kết thúc ntn ?(Kqủa)

c- Trong truyện STTT em thấy ST thắng
mấy lần? Có ý nghĩa gì? (2 lần và mãi
mãi-> Thể hiện sức mạnh của ST,sức
mạnh của con người thắng thiên tai, lũ
lụt.) ) Chđề truyện
- Có thể cho TT thắng không? Vì sao?
(Không, Vì không phù hợp với chủ đề,
không g.thích đc hiện tượng lũ lụt xảy ra
hàng năm.)
Sự việc được lựa chọn trong văn tự sự
phải chú ý điều gì?
c, KL: Sự việc trong văn tự sự phải
Trong VB STTT ai là người được nói được lựa chọn sao cho phù hợp với tư
tới và ai là người thực hiện các SV? tưởng chủ đề muốn biểu đạt.
(ST, Thuỷ tinh, Mị Nương, Hùng
2.Nhân vật trong tự sự:
Vương)
?NVật trong tự sự là những người a, Nhân vật:
ntn?
- Nhân vật trong tự sự là người được
? Trong các nhân vật của truyện STTT thể hiện trong VB và là người thực
ai là người được nhắc tới nhiều nhất? hiện (làm ra) các sự việc
(Kể nhiều nhất)ST,TT (NV chính)
? Ai là nhân vật phụ? có thể bỏ được
- Nhân vật chính: Được kể, nói tới
không? Vì sao? ( V.Hùng,M.Nương.

nhiều nhất, đóng vai trò chủ yếu trong
TaiLieu.VN

Page 4


Không bỏ được - Có quan hệ với nhân việc thể hiện chủ đề VB
vật chính)
- Nhân vật phụ: giúp nhân vật chính
hđộng trong các sự việc, có mqhệ với
nhân vật chính.
? Các nhân vật được kể như thế nào?
b, Cách kể về nhân vật:
- Gọi tên, đặt tên
HS đọc ghi nhớ - GV khắc sâu

- Gthiệu đặcđiểm (lai lịch, tài năng)
- Kể việc làm
- Được mtả (chân dung, hình dáng)
3/ Kết luận:*Ghi nhớ: SGK - 38

Củng cố- HDVN
Nêu đặc điểm của sự việc trong văn tự sự?
Thế nào là n.vật trong văn tự sự?
Học bài, chuẩn bị kĩ phần luyện tập.

TaiLieu.VN

Page 5

Tiết 12 :
SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ. (Tiếp)

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
- Giúp HS nắm được vai trò và ý nghĩa của các yếu tố SV và NV trong văn
tự sự.
-Luyện tập t.hành làm các bài tập.
- Chỉ ra và vận dụng các yếu tố đó khi đọc hay kể chuyện
B. CHUẨN BỊ:

- GV: Đọc sách - Tư liệu - Giáo án
- HS: Đọc SGK - Trả lời câu hỏi.

C. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:
HĐ1: Khởi động
I. Tổ chức: Sĩ số 6A...............
.6B..............
.6C…………..
II. Kiểm tra: - Bài cũ:
Nêu đặc điểm của s.việc trong văn tự sự?
N.vật trong văn tự sự đc kể ntn?
III. Bài mới:
Giới thiệu bài: Để hiểu kĩ hơn về n.vật và s.việc trong văn tự sự, chúng ta
thực hành làm 1 số bài tập, sau btập này các em vận dụng trong việc ptích tác
phẩm văn học.

TaiLieu.VN

Page 6

HĐ2:

II. Luyện tập

Chỉ ra các Sviệc mà nhân vật đã làm 1. Bài 1 (Tr38): *Các sự việc.
trong truyện STTT?
- Vua Hùng kén rể, mời lạc hầu bàn
bạc gả Mị Nương cho ST.
- Mị Nương: Lấy chồng, theo chồng về
núi,
- ST: Cầu hôn - sính lễ đến trước - lấy
Mị Nương
- TT: Cầu hôn - đến sau - không lấy
được Mị Nương
- Hai bên giao tranh: ST thắng, TT
thua
a.Vai trò,ý nghĩa:
- ST-TT: nhân vật chính
Vai trò, ý nghĩa của các nhân vật?

- Vua Hùng, Mị Nương: nhân vật phụ
nhưng không thể thiếu - Vua Hùng là
người q.định cuộc hôn nhân; nếu
không có Mị Nương thì không có sự
việc hai thần xung đột.
Ý nghĩa:
- ST: Tượng trưng cho sức mạnh chiến
thắng, chinh phục thiên nhiêný chí

chống thiên tai của nhân dân ta
- TT: Sức mạnh thiên nhiên (thiên tai,
lũ lụt.....)

TaiLieu.VN

Page 7


b.Tóm tắt:
- Nhân vật chính: Nguồn gốc, tài năng
- Sviệc đi cầu hôn
- ST đến trước - TT đến sau
- Hai bên giao tranhKết quả
?Tóm tắt theo các nhân vật chính? (GV c.Tên truyện: Gọi theo nhân vật chính
hướng dẫn HS kể)
là ST, TT.Đây là truyền thống thói
quen của dân gian.VD: Tấm Cám,
Thạch Sanh.....
*Nếu đạt tên:+Vua Hùng kến rể:
Không phù hợp chủ đề TPhẩm
?Giải thích nhan đề truyện?

+Vua Hùng, Mị Nương, STTT dài
dòng đánh đồng nhân vật chính-phụ

Có thể đổi bằngcác tên sau được không? +Bài ca chiến công ST: Quá nhấn
mạnh ST (Trong khi TT đóng vai trò
Vua Hùng kén rể
qtrọng trong TPhẩm)

Truyện Vua Hùng, STvàTT

2/Bài tập 2

Bài ca chiến công của ST.

Gơị ý:
- Câu chuyện về 1 lần không vâng lời :
Trèo cây, lười học, ham chơi.....
- N.vật chính là ai?
- Diễn biến:
+Chuyện xảy ra bao giờ?
+Chuyện xảy ra ở đâu?

TaiLieu.VN

Page 8


?Cho nhan đề truyện Một lần không - Kết thúc ra sao?
vâng lời
Hãy tưởng tượng để kể 1 câu chuyện
theo nhan đề ấy?
HĐ3: Củng cố - HD
IV. Củng cố:

+ Kquát ND bài học, khắc sâu ND bài

+ Chỉ ra nhân vật và sự việc trong VB “Bánh chưng, bánh
giầy”

V- HDVN: + Học bài
+ Hoàn thành bài tập 3 SBT tr 18
+ Xem trước bài Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.

TaiLieu.VN

Page 9