Tổ chức hoạt động ngoại khóa về toán cho học sinh lớp 4, lớp 5

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá và tiến trình hội nhập quốc tế
của đất nước ta đòi hỏi nguồn nhân lực phải có trình độ cao, năng động, sáng
tạo và phẩm chất đạo đức tốt. Để đáp ứng nhu cầu đó, ngành giáo dục cần đổi
mới toàn diện. Do vậy, văn kiện Đại hội Đảng lần thứ X của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng khoá IX đã khẳng định “Ưu tiên hàng đầu cho việc nâng
cao chất lượng dạy và học; đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy
và học; phát huy khả năng sáng tạo và độc lập suy nghĩ của HS”[2]. Giáo dục
nhằm “Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp
với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả
năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực
tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS”[1].
Để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và giáo dục tiểu học nói
riêng, giáo viên (GV) phải biết nâng cao chất lượng dạy học chính khoá, đồng
thời phải biết tổ chức hoạt động ngoại khoá bộ môn, biết kết hợp việc học tập
của học sinh (HS) trong nhà trường với việc vận dụng kiến thức vào thực tiễn
cuộc sống của các em. Hoạt động ngoại khoá các bộ môn ngoài giờ lên lớp có
ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với việc đạt tới mục đích và nhiệm vụ giáo
dục HS. Hoạt động ngoại khoá bộ môn là một hình thức giáo dục gắn liền
việc giáo dục của nhà trường với giáo dục của gia đình, của xã hội; gắn việc
học tập trong nhà trường với hành động trong thực tiễn. Hiện nay, trong tổ
chức hoạt động ngoại khoá chúng ta đều thấy rằng: Hoạt động ngoại khoá có
ý nghĩa vô cùng đặc biệt vì nó huy động được sự tham gia của tất cả HS. Nó
còn đòi hỏi HS phải vận dụng những kiến thức đã học một cách tổng hợp, đầy
đủ, linh hoạt, nhạy bén. Qua đó, kiến thức đã học được liên hệ với thực tiễn
sinh động, sẽ được củng cố sâu sắc hơn. Nếu tổ chức tốt hoạt động ngoại khoá

1

sẽ là động cơ kích thích hứng thú học tập, tìm tòi, khám phá, mở rộng hiểu
biết của HS, tạo điều kiện cho việc hình thành kĩ năng, thái độ, hành vi cho
HS.
Thực tế ở nhà trường tiểu học hiện nay, việc tổ chức hoạt động ngoại
khoá về môn học nói chung và về môn Toán nói riêng chưa được quan tâm
đúng mức. Điều này cũng có nhiều nguyên nhân: GV chưa ý thức đầy đủ vai
trò, tác dụng của các hoạt động ngoại khoá; hiểu biết của họ về ngoại khoá
còn đơn giản, thậm chí có người còn thắc mắc ngoại khoá là hình thức học tập
hay vui chơi? Điều này thể hiện một sự thật: chúng ta chưa hiểu thấu đáo
được khái niệm ngoại khóa, chưa thấy được vị trí của nó trong quá trình dạy
học. Mặt khác, Toán học là môn học quan trọng và có tính trừu tượng cao đối
với HS tiểu học. Nếu chúng ta chỉ dạy cho trẻ những con số, những phép tính,
công thức, quy tắc... để giải quyết những bài toán trong chương trình thì quả
thực Toán là môn học quá khô khan. Trẻ sẽ không thấy được những lợi ích
của việc học Toán, không thấy được mối liên hệ giữa Toán học và thực tiễn
cuộc sống hằng ngày, không thấy được điều thú vị toán học.
Vì những lí do trên, em đã thực hiện khóa luận tốt nghiệp của mình với
đề tài “Tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho học sinh lớp 4, lớp 5”.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Mục đích nghiên cứu của đề tài là tìm hiểu các hoạt động ngoại khóa và
cách thức tổ chức các hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS lớp 4, lớp 5
nhằm nâng cao hiệu quả dạy - học Toán cho HS.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
- Tìm hiểu cơ sở lí luận của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán
cho HS lớp 4, lớp 5.
- Tìm hiểu cơ sở thực tiễn việc thực hiện hoạt động ngoại khóa về Toán
cho HS lớp 4, lớp 5 tại các trường tiểu học.

2

- Xây dựng quy trình tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS
lớp 4, lớp 5.
- Xây dựng các hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho
HS lớp 4, lớp 5.
- Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động
ngoại khóa về Toán cho HS lớp 4, lớp 5.
4. Đối tượng nghiên cứu của đề tài
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động ngoại khóa và cách tổ
chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS lớp 4, lớp 5.
5. Phạm vi nghiên cứu
Nội dung chương trình dạy và học môn Toán của lớp 4, lớp 5 tại trường
Tiểu học Cổ Loa - Đông Anh - Hà Nội, trường Tiểu học Trưng Nhị - Phúc
Yên - Vĩnh Phúc, trường Tiểu học Hùng Vương - Phúc Yên - Vĩnh Phúc.
6. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí luận
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
- Phương pháp thống kê toán học
7. Cấu trúc của khóa luận
Phần 1: Mở đầu
Phần 2: Nội dung
Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn
Chương 2: Tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS lớp 4,
lớp 5
Phần 3: Kết luận và kiến nghị

3

NỘI DUNG
Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Cơ sở lí luận
1.1.1. Hoạt động ngoại khóa
1.1.1.1. Khái niệm hoạt động ngoại khóa
Để nâng cao chất lượng dạy học nói chung, người GV cần phải tổ chức
tốt các hoạt động học chính khóa và hoạt động học ngoại khóa. Vậy hoạt
động ngoại khóa là gì?
Hoạt động ngoại khóa là hình thức tổ chức học tập ngoài giờ lên lớp, có
tổ chức, có kế hoạch, có phương hướng xác định. Các hoạt động này được HS
tiến hành theo nguyên tắc tự nguyện ở ngoài giờ lên lớp dưới sự tổ chức,
hướng dẫn, điều khiển của GV. Hoạt động ngoại khóa nhằm bổ sung, củng
cố, mở rộng và nâng cao kiến thức, kĩ năng bộ môn đã học trong chương trình
chính khóa, đồng thời giáo dục HS một cách toàn diện.
Như vậy, hoạt động ngoại khóa bộ môn là hình thức giáo dục gắn liền
hơn nữa việc giáo dục của nhà trường với giáo dục của gia đình, của xã hội;
việc học tập trong nhà trường với gắn liền thực tiễn; đây là một hình thức dạy
học quan trọng trong nhà trường nói chung và trường tiểu học nói riêng.
1.1.1.2. Vai trò của hoạt động ngoại khóa đối với HS
Việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho HS tiểu học có một vai trò
quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho HS. Với tư cách là hoạt động
ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa có những vai trò cơ bản đối với HS
như sau:
- Góp phần củng cố kiến thức, kĩ năng đã được học trên lớp. Bên cạnh
đó, hoạt động ngoại khóa còn giúp các em được mở rộng, nâng cao những
hiểu biết về bộ môn mà trong phạm vi giờ học chính khóa không cho phép.

4

- Tạo điều kiện phát triển trí tuệ cho các em, rèn luyện trí thông minh,
phương pháp suy nghĩ độc lập, khả năng phát hiện và giải quyết vấn đề; phát
huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS; bồi dưỡng phương pháp tự học,
rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tế.
- Góp phần phát hiện năng khiếu để đào tạo cho đất nước những mầm
non nhân tài. Hoạt động ngoại khóa góp phần rèn luyện tinh thần trách nhiệm,
ý thức gắn bó với tập thể. Thông qua hoạt động ngoại khóa, HS vừa khẳng
định được khả năng, vừa xác định được vai trò của mình trước tập thể. Đồng
thời, hoạt động ngoại khóa còn tạo ra môi trường sống mới mà ở đó HS hòa
nhập vào một cách tự nhiên, vui vẻ thoải mái và tự nguyện và đó sẽ là cơ hội
cho các em mở rộng quan hệ: quan hệ với bạn khác lớp, với các thầy cô giáo
khác…
- Một trong những vai trò qua trọng khác của hoạt động ngoại khóa là
nó phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của trẻ. Hoạt động ngoại khóa là lúc HS
có thể học mà không bị gò bó theo những quy định chặt chẽ của tiết học, các
em được phép tự do sáng tạo, thử sức, được là chính bản thân mình.
1.1.1.3. Đặc điểm hoạt động ngoại khóa
Hoạt động ngoại khóa được phân biệt với các hình thức tổ chức dạy
học khác dựa trên những đặc điểm chủ yếu sau:
- Là hoạt động ngoài giờ lên lớp, không được quy định trong chương
trình chính khóa.
- Là hoạt động tự nguyện của cá nhân hay một nhóm HS có cùng hứng
thú, sở thích, mối quan hệ về một vấn đề nào đó của nội dung học tập, không
phân biệt HS giỏi hay yếu kém. GV không trực tiếp tham gia cùng HS mà là
người hướng dẫn, tổ chức, tư vấn hay chỉ đạo, điều khiển các buổi hoạt động
ngoại khóa này.

5

- Nội dung hoạt động ngoại khóa thường liên quan tới nội dung đã
được học tập trên lớp, phù hợp với hoàn cảnh từng địa phương và đặc điểm
của đối tượng tham gia.
- Không tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động ngoại khóa của
HS bằng điểm số mà đánh giá dựa trên các yếu tố sau:
+ Sản phẩm của buổi hoạt động ngoại khóa.
+ Tính tích cực và tự lực sáng tạo của HS.
Những kết quả này được tiến hành cộng khai để HS có cơ hội tự đánh
giá mình, đánh giá bạn.
Như vậy, hoạt động ngoại khóa là một hình thức tổ chức học tập dựa
trên tinh thần tự nguyện, sự hứng thú, say mê của HS. Từ đó, cũng đặt ra
nhiệm vụ nặng nề cho người GV là phải có nhận thức đầy đủ môn học cũng
như việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa về môn học cho HS. Nhờ sự điều
khiển, hướng dẫn đầy sáng tạo của thầy thì HS mới có hứng thú và được cuốn
hút vào tinh thần học mà vui, vui mà học.
1.1.2. Hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS tiểu học
1.1.2.1. Khái niệm hoạt động ngoại khóa về Toán
Hoạt động ngoại khóa về Toán (hoạt động ngoại khóa toán học) là hình
thức tổ chức cho HS hoạt động ngoại khóa có liên quan đến nội dung toán
học.
Vì thế, hoạt động ngoại khóa về Toán là hình thức tổ chức học tập
ngoài giờ lên lớp có tổ chức, có kế hoạch, có phương hướng xác định. Các
hoạt động này được HS tiến hành theo nguyên tắc tự nguyện ở ngoài giờ lên
lớp chính khóa dưới sự tổ chức, hướng dẫn, điều khiển của GV. Hoạt động
ngoại khóa về Toán nhằm củng cố, mở rộng và nâng cao kiến thức và kĩ năng
bộ môn Toán đã được học trong chương trình chính khóa; đồng thời, giáo dục
HS một cách toàn diện.

6


Như vậy, hoạt động ngoại khóa bộ môn Toán là hình thức giáo dục gắn
liền hơn nữa việc giáo dục của nhà trường với giáo dục của gia đình, của xã
hội; việc học tập trong nhà trường với thực tiễn; và có thể xem đó như là một
hình thức dạy học quan trọng trong việc củng cố và nâng cao kiến thức Toán
học cho các em.
1.1.2.2. Vai trò của hoạt động ngoại khóa về Toán đối với học sinh
tiểu học
Hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS tiểu học có một vai trò quan
trọng trong việc giáo dục toàn diện cho HS. Như vậy, hoạt động ngoại khóa
về Toán có một số vai trò sau:
- Góp phần củng cố kiến thức, kĩ năng Toán học đã được học trên lớp.
Bên cạnh đó, hoạt động ngoại khóa về Toán còn giúp trẻ mở rộng những hiểu
biết về toán mà trong phạm vi giờ học chính khóa không cho phép.
- Tạo điều kiện phát triển trí tuệ cho các em, rèn luyện trí thông minh,
phương pháp suy nghĩ độc lập, khả năng phát hiện và giải quyết vấn đề; phát
huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS; bồi dưỡng phương pháp tự học;
rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức Toán học vào thực tế.
- Góp phần phát hiện năng khiếu về Toán để đào tạo cho đất nước những
mầm non nhân tài. Hoạt động ngoại khóa toán học còn góp phần rèn luyện tinh
thần trách nhiệm, ý thức gắn bó với tập thể. Thông qua hoạt động ngoại khóa,
HS vừa khẳng định được khả năng, vừa xác định được vai trò của mình trước tập
thể. Đồng thời, hoạt động ngoại khóa còn tạo ra môi trường sống mới mà ở đó
HS hòa nhập vào một cách tự nhiên, vui vẻ, thoải mái và tự nguyện.

- Một trong những vai trò quan trọng khác của hoạt động ngoại khóa về
Toán là nó phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của HS. Hoạt động ngoại khóa
về Toán là lúc HS có thể học những kiến thức về Toán mà không bị gò bó,

các em được phép tự do sáng tạo, thử sức, được là chính bản thân mình.

7


Như vậy, hoạt động ngoại khóa về Toán có vai trò quan trọng trong
việc giáo dục HS một cách toàn diện. Ở đó, các em được củng cố, nâng cao,
phát triển những kiến thức về Toán đã học trong giờ học chính khóa; phát
triển năng lực tự lập, sáng tạo phong phú của bản thân; giúp các em nhận ra
những khả năng của chính mình để từ đó phát huy nó.
1.1.2.3. Hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS
tiểu học
Để tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS tiểu học chúng ta có
nhiều hình thức khác nhau như: trò chơi toán học, kể chuyện toán học, đố vui
toán học, giải toán qua mạng... Trong đó, tùy thuộc vào mục đích, nội dung về
Toán cần đạt được mà GV lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa
cho phù hợp.
* Trò chơi toán học
HS tiểu học vốn hiếu động, có nhu cầu hoạt động vui chơi cao. Vì thế,
chơi là hoạt động không thể thiếu được của các em. Qua các trò chơi, các em
được phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ.
Vai trò của trò chơi đối với sự phát triển toàn diện của HS tiểu học:
- Hoạt động vui chơi kích thích sự phát triển trí tuệ của trẻ. Qua trò
chơi, trẻ dần hình thành và phát triển kĩ năng phân tích, tổng hợp, phát hiện và
giải quyết vấn đề. Trong khi chơi, các em sẽ được tự do suy nghĩ, tìm tòi,
sáng tạo và tưởng tượng theo ý mình; giúp các em củng cố và mở rộng những
kiến thức, kĩ năng toán đã được học. Từ đó, các em sẽ ghi nhớ lâu hơn và ghi
nhớ một cách tự nhiên.
- Khi tham gia vào các trò chơi có tổ chức, có mục đích giáo dục; mang
tính khoa học và hợp lí; dưới sự hướng dẫn của GV các em sẽ được rèn luyện

và phát triển các kĩ năng hoạt động cần thiết: kĩ năng giao tiếp, ứng xử, kĩ

8


năng làm việc hợp tác và sinh hoạt tập thể,… Hơn nữa học tập thông qua trò
chơi làm cho các em hào hứng, hứng thú, độc lập và sáng tạo hơn.
Ví dụ: Trò chơi: Vẽ bằng một nét
Mục tiêu: Rèn luyện tính kỉ luật, tinh thần đồng đội cao; phát triển khả
năng tư duy lôgic, sự sáng tạo, trí tưởng tượng và óc quan sát của HS.
Nội dung hoạt động: Luật chơi: Các đội chơi vẽ bằng một nét theo yêu
cầu của GV. Mỗi yêu cầu đưa ra, các đội có 5 phút vừa suy nghĩ và thực hiện
vẽ. Đội nào vẽ xong trước và vẽ đúng theo yêu cầu bằng một nét, không được
nhấc tay lên và không có đoạn thẳng nào được vẽ quá 1 lần thì đội đó được 20
điểm. Đội về sau và vẽ đúng được 10 điểm. Vẽ sai không có điểm. Kết thúc
trò chơi, đội nào nhiều điểm nhất thì thắng cuộc.
1. Hãy vẽ chiếc phong bì bằng một nét.

2. Hãy vẽ chiếc túi sách bằng một nét.

3. Không nhấc bút, hãy vẽ một đường gấp khúc gồm 4 đoạn thẳng đi
qua tất cả 9 điểm sau:

9


* Kể chuyện toán học
Truyện kể toán học là những câu chuyện có ít hay nhiều có nội dung
liên quan đến toán học, về các nhà toán học, về việc dạy học toán, về cách
vận dụng toán học để xử lí các tình huống của con người trong cuộc sống,

hoặc là những câu chuyện có sử dụng các thuật ngữ toán học và để hiểu được
câu chuyện thì người nghe phải hiểu được các thuật ngữ đó.
HS tiểu học vốn giàu trí tưởng tượng nên các câu chuyện dù đơn giản
cũng tác động mạnh đến trí óc, tình cảm của các em. Do đó, những câu
chuyện toán học rất có ý nghĩa trong việc dạy học toán học cũng như việc bồi
dưỡng những phẩm chất đạo đức cho các em.
Ví dụ: Câu chuyện toán học: Đo chiều cao của cây cổ thụ
Mục tiêu của việc kể câu chuyện giúp:
+ HS biết đến cuộc đời và sự nghiệp của nhà toán học nổi tiếng người
Việt thời Vua Lê Thánh Tông - Lương Thế Vinh.
+ Giáo dục cho HS những phẩm chất cao đẹp, lòng ham hiểu biết, cách
ứng xử tài tình, ứng biến nhanh nhạy và giải quyết vấn đề hết sức thông minh,
trí tuệ nhưng không kém phần hóm hỉnh của cậu bé Lương Thế Vinh.
+ Tạo sự ngưỡng mộ, niềm tự hào dân tộc của HS đối với Trạng Lường
và nền Toán học nước nhà. Bồi dưỡng tình cảm yêu thích đối với toán học
cho HS. Đồng thời giúp cho các em thấy được rằng, toán học rất cần thiết
trong đời sống.
- Nội dung câu chuyện
Trạng nguyên Lương Thế Vinh (1440 - 1510) là người Nam Định, sống
dưới thời vua Lê Thánh Tông. Từ nhỏ, Lương Thế Vinh đã tỏ ra là một cậu bé
thông minh hóm hỉnh. Năm 1463, (23 tuổi) ông đỗ Trạng nguyện.
Lương Thế Vinh được mọi người quen gọi là Trạng Lường, vì thuở nhỏ
ông đã tỏ ra rất giỏi trong việc đo lường. Khi đỗ làm quan, ông đã viết cuốn

10


sách nhan đề: “Đại thành toán pháp” (tổng quát những điều lớn về cách tính
toán) nhằm tổng kết kiến thức tính toán của thời đó và cả những phát minh
của chính bản thân ông.

Tương truyền rằng, lúc còn nhỏ, một lần Lương Thế Vinh cùng các bạn
hóng mát dưới gốc cây cổ thụ, các bạn hỏi nhau: “Làm thế nào để tính được
chiều cao của cây này nhỉ?”. Các bạn của Vinh thì cho rằng chỉ có cách là leo
lên trên ngọn và dùng dây để đo, còn riêng Vinh thì khẳng định, có thể đo
được chiều cao của cây mà không cần phải leo lên cây. Các bạn không tin,
Vinh liền lấy chiếc gậy cầm ở tay đo xem dài ngắn bao nhiêu, đoạn dựng gậy
lên mặt đất và đo chiều dài của bóng gậy. Tiếp đến, cậu đo bóng cây và sau
một lát tính nhẩm cậu đã tìm ra chiều cao của cây. Bọn trẻ không tin bèn dùng
thừng nối lại, buộc hòn đá phía dưới, rồi trèo lên tít ngọn câu dong thừng
xuống đất để đo. Kết quả, đúng như Vinh đã tính.
(Theo Thần đồng đất Việt)
* Thi giải toán trên Internet - Violympic
Giải toán trên Violympic là một sân chơi trực tuyến cho những HS từ
lớp 1 đến lớp 9 trong cả nước muốn thử thi đua với các bạn cùng lứa hay thử
sức mình với những bài toán độ khó tăng dần qua từng vòng hay luyện tập
làm toán để nâng cao trình độ. Cuộc thi được tổ chức hàng năm, thi từ các
vòng tự luyện đến các kỳ thi cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh, cấp quốc gia.
Vòng thi cấp quốc gia dành cho HS lớp 5, 9, 11 sẽ được tổ chức cùng một
thời điểm trong cả nước với hội đồng ra đề riêng được trực tiếp Bộ Giáo dục
chỉ đạo. Năm 2013 cuộc thi được tổ chức như sau: Từ vòng 1 đến vòng 9 là
vòng tự luyện; vòng 10 đến vòng 14 thi cấp trường, vòng 15 - 16 thi cấp
huyện, vòng 17 - 18 thi cấp tỉnh và vòng 19 thi cấp quốc gia. Tất cả các vòng
đều thi trong một ngày quy định, từ vòng cấp trường sẽ có thông báo cụ thể
cho các tỉnh.

11


Khi tham gia, mỗi một mã thí sinh đăng nhập vào hệ thống sẽ được yêu
cầu hoàn thành các đề thi sẽ được chia thành nhiều cấp độ từ dễ đến khó, với

thời gian làm bài linh hoạt tương ứng. Hình thức thi sẽ theo kiểu "vừa thi vừa
chơi" nên khá lý thú. Kiến thức tóm gọn cả chương trình vừa căn bản lại có
nâng cao. Cũng có những câu rất hóc búa, đòi hỏi người thi phải nắm chắc
kiến thức.
Mục tiêu của cuộc thi là “Vươn lên trí tuệ Việt Nam”, vừa mang đến
cho HS Việt Nam một sân chơi trí tuệ trực tuyến, vừa trở thành phương tiện
học tập, vừa tạo ra một sân chơi trí tuệ hấp dẫn, hiệu quả cho hàng triệu HS
tiểu học và trung học cơ sở. Violympic đã góp phần không nhỏ trong việc xóa
bỏ các tiêu cực xã hội và nâng cao chất lượng học tập các bộ môn trong nhà
trường phổ thông. Bên cạnh đó, cuộc thi giúp cho HS làm quen với Internet
và đưa Internet trở thành một phương thức học tập; đồng thời, qua đó phát
hiện và bồi dưỡng kịp thời các em có năng khiếu về môn Toán và Tin học.
* Bồi dưỡng HS giỏi toán
Người xưa đã từng nói: “Hiền tài là nguyên khí quốc gia”. Vì vậy, bồi
dưỡng HS giỏi toán là những bước đi đầu tiên để tạo nên nhân tài cho đất
nước và là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục Việt
Nam nói chung, giáo dục phổ thông và đặc biệt là các trường tiểu học nói
riêng - nơi ươm mầm trồng người cho tương lai. Mục tiêu của việc bồi dưỡng
HS giỏi toán là: Phát triển phương pháp suy luận, tư duy ở mức độ cao phù
hợp với kỹ năng, trí tuệ của trẻ; phát triển trí thông minh, khả năng sáng tạo
trong học tập; bồi dưỡng niềm yêu thích toán học cho trẻ, giúp trẻ có thái độ
tự giác học tập, nâng cao ý thức trách nhiệm của bản thân…
Việc bồi dưỡng HS giỏi toán cần được tổ chức thực hiện trong một thời
gian dài, kéo dài trong cả một năm học. Để bồi dưỡng HS đạt kết quả cao phải
đi từ việc lựa chọn HS một cách chính xác qua các vòng khảo sát HS do nhà

12


trường tổ chức. Sau khi lựa chọn được HS, GV cần lập kế hoạch ôn tập từ dễ

đến khó, bám sát với nội dung toán học trong giờ học chính khóa; đồng thời,
có sự nâng cao về kiến thức toán học. Trong quá trình ôn tập, GV phải thường
xuyên kiểm tra, đánh giá mức độ nhận thức của HS để có sự điều chỉnh hợp lí
cả về phía GV và HS. Giữa tháng 4 sẽ có 3 đến 4 HS ở các khối lớp đại diện
cho cấp trường đi thi HS giỏi cấp huyện.
* Thi Trạng nguyên nhỏ tuổi (nội dung toán học)
Bộ Giáo dục và Đào tạo kết hợp với Báo Nhi đồng và Công ty cổ phần
Văn phòng phẩm Hồng Hà tổ chức cuộc thi Trạng nguyên nhỏ tuổi nhằm tạo
sân chơi trí tuệ cho HS tiểu học toàn quốc. Qua cuộc thi còn giúp các em học
sinh hiểu về truyền thống hiếu học của cha ông. Từ đó, các em có thêm động
lực để học tập tốt hơn. Đây là một trong những phong trào góp phần rất lớn
trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho HS.
Thí sinh thi Trạng nguyên nhỏ tuổi đua tài ở 3 môn thi Tiếng Việt,
Toán và Tự nhiên - Xã hội (đối với lớp 2, lớp 3) hoặc Khoa học (lớp 4, lớp 5).
Các thí sinh tham gia 4 vòng thi từ cấp trường đến quận (huyện) đến cấp tỉnh,
thành phố và cuối cùng là thi Trạng nguyên toàn quốc. Bốn HS đoạt giải
Trạng nguyên cấp tỉnh sẽ được tham dự vòng chung kết toàn quốc diễn ra vào
cuối tháng 4 tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
Trong mỗi vòng thi, các thí sinh thi trong thời gian từ 50 đến 55 phút.
Nội dung dự thi gồm các kiến thức cơ bản với chuẩn kiến thức kỹ năng các
môn học Toán, Tiếng Việt và môn tự chọn. Đề thi theo hình thức cả tự luận
và trắc nghiệm, môn Toán và môn tiếng Việt mỗi môn làm 20 phút; môn Tự
nhiên - Xã hội (Khoa học) làm 10 đến 15 phút.
* Hướng dẫn học sinh yếu kém
Học sinh yếu kém về toán là những học sinh có kết quả học tập toán
thường xuyên dưới trung bình. Việc lĩnh hội kiến thức, rèn luyện kĩ năng cần

13

thiết ở những học sinh này thường đòi hỏi nhiều công sức và thời gian so với
những học sinh khác. HS yếu kém về toán thường có 5 đặc điểm:
+ Nhiều "lỗ hổng" kiến thức, kĩ năng
+ Tiếp thu kiến thức, hình thành kĩ năng chậm
+ Năng lực tư duy yếu
+ Phương pháp học tập toán chưa tốt
+ Thờ ơ với giờ học trên lớp, thường xuyên không làm bài tập ở nhà
Việc dẫn đến sự yếu kém của trẻ có rất nhiều nguyên nhân, nhưng
trong đó có một số nguyên nhân chủ yếu sau: do hoàn cảnh gia đình khó
khăn, mồ côi, bố mẹ không quan tâm đến các em; một số học sinh có trí nhớ
không bền vững; do lười học, không chăm chỉ, không chuyên cần hoặc chưa

nhận thức được nhiệm vụ học tập; do bị bệnh: chậm phát triển trí não, tự kỉ, tăng
động giảm chú ý …. GV phải dựa vào các đặc điểm và nguyên nhân yếu kém của
học sinh để có sự điều chỉnh thích hợp.

Mục đích của việc hướng dẫn, phụ đạo cho học sinh yếu kém nói chung
và đối với môn toán nói riêng nhằm: làm cho diện HS này theo kịp yêu cầu
chung của những tiết học trên lớp và có thể hòa vào việc dạy học đồng loạt.
Bên cạnh đó, bổ sung một số kiến thức mà học sinh bị hổng do một số điều kiện
khách quan; nâng cao chất lượng giáo dục.

1.1.2.4. Nguyên tắc tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS
tiểu học
Để hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS tiểu học đạt kết quả cao GV
cần thiết phải nắm vững các nguyên tắc khi tổ chức. Nguyên tắc khi tổ chức
hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS tiểu học bao gồm:
* Đảm bảo tính tự nguyện
Vì hoạt động ngoại khóa là một hình thức học tập không bắt buộc nên
khi tổ chức hoạt động ngoại khóa cần chú ý đến nguyên tắc đảm bảo tính tự

14


nguyện. HS được hoàn toàn tự nguyện tham gia vào bất kì hình thức ngoại
khóa nào mà các em cảm thấy thích thú và có điều kiện phát huy năng khiếu
cá nhân mình. Muốn vậy, việc tổ chức hoạt động ngoại khóa phải phù hợp với
đặc điểm tâm sinh lí, trình độ nhận thức và hoàn cảnh học tập của HS; phù
hợp với điều kiện vật chất cũng như thời gian HS có thể thu xếp được; phù
hợp với đặc điểm của nhà trường, của địa phương… Tuy nhiên, cũng cần lưu
ý rằng hoạt động ngoại khóa tuy là hoạt động tự nguyện của HS nhưng cần đề
cao tinh thần kỉ luật, ý thức tập thể và thói quen nề nếp. HS không thể tham
gia một cách tùy tiện, thiếu trách nhiệm, thích thì tham gia không thích thì
thôi mà phải ghi tên và sinh hoạt một cách đều đặn theo kế hoạch chung, có ý
thức trách nhiệm đối với tập thể.
* Đảm bảo tính hấp dẫn
Nguyên tắc này đòi hỏi các hình thức hoạt động ngoại khóa phải đa
dạng, phong phú, tạo cơ hội, điều kiện để lôi cuốn tất cả HS tham gia; kích
thích sự say mê học tập càng ham muốn tìm tòi, sáng tạo của HS; đề cao vai
trò chủ động, tích cực hoạt động, sáng kiến cá nhân và ý thức tự quản của các
em. Khi tổ chức các hoạt động nên chọn các hình thức vui nhộn, nhiều người
được tham gia, phù hợp với trình độ của các em và không gây nhàm chán: trò
chơi, kể chuyện toán học, thi giải toán trên Internet - Violympic… Những
hình thức này không chỉ giúp các em củng cố, nâng cao được các kiến thức
toán học mà còn giúp các em rèn luyện những thói quen ứng xử, hành vi đạo
đức, nề nếp sinh hoạt tập thể. Mặt khác, để tạo sự hấp dẫn cho HS khi tham
gia vào các hoạt động ngoại khóa, GV cần động viên thường xuyên, kịp thời
đối với các em trong cả quá trình chuẩn bị cũng như trong cuộc thi.
* Nội dung thiết thực, bổ trợ kiến thức cho chương trình chính khóa

Hoạt động ngoại khóa không lệ thuộc các hoạt động chính khóa. Nhưng
muốn nâng cao được hứng thú bộ môn Toán thì nội dung ngoại khóa phải gắn

15


liền và kếp hợp chặt chẽ với nội dung chính khóa, phù hợp với trình độ HS.
Điều đó giúp trẻ được bổ sung, mở rộng kiến thức chính khóa hoặc vận dụng
kiến thức toán đã học vào trong cuộc sống thực tiễn; vừa có tác dụng gây
hứng thú học tập ở HS, phát huy được các năng lực sở trường ở các em.
* Thời gian tổ chức không ảnh hưởng đến việc học tập của HS
Trẻ có nhu cầu hoạt động vui chơi giải trí, đặc biệt là khi các em học
ngày hai buổi thì nhu cầu đó càng tăng lên. Mỗi ngày, một buổi HS được học
kiến thức cơ bản; một buổi HS tự học, giải bài tập dưới sự hướng dẫn của
thầy cô và vui chơi tập thể - chính ở những buổi này hoạt động ngoại khóa sẽ
phát huy tác dụng. Tuy nhiên, khi tổ chức hoạt động ngoại khóa cần tránh ảnh
hưởng đến thời gian học tập của HS. Ở nhà trường tiểu học hiện nay, khối 1,
khối 2, khối 3 mỗi tuần có ba tiết sinh hoạt tập thể, còn khối 4, khối 5 mỗi
tuần có hai tiết. Ngoài ra, có thể tổ chức hoạt động ngoại khóa Toán học vào
đầu giờ chào cờ hàng tuần, sinh hoạt vào ngày cuối tuần, theo phong trào thi
đua, theo chủ điểm của trường.
Cần lưu ý rằng dù tổ chức hoạt động ngoại khóa toán học lúc nào thì
vẫn phải đảm bảo tính liên tục, thường xuyên và đều đặn của hoạt động.
* Công khai nội dung và kế hoạch hoạt động ngoại khóa tới người
tham dự
Một nguyên tắc quan trọng nữa mà khi tổ chức hoạt động ngoại khóa
các GV cần lưu ý là công khai nội dung và kế hoạch ngoại khóa đến toàn thể
HS, Đội, ban giám hiệu nhà trường…
Nếu tổ chức hoạt động ngoại khóa trong lớp học thì GV cần lên kế
hoạch của hoạt động ngoại khóa trước đó ít nhất là 3 tuần. Sau đó, họp ban

cán sự lớp trước thời gian tiến hành cuộc thi 2 tuần, để phổ biến mục đích,
yêu cầu của cuộc thi, hướng dẫn những thứ cần chuẩn bị. Và ban cán sự lớp
phổ biến kế hoạch hoạt động trước lớp.

16


Nếu hoạt động ngoại khóa toán học cho khối lớp, hay cho toàn trường
phải có ban tổ chức, bầu ra trưởng ban. Từ đó, ban tổ chức sẽ họp để có kế
hoạch hoạt động cụ thể, rõ ràng, có sự phân công nhiệm vụ cho đối tượng.
1.2. Cơ sở thực tiễn việc tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho
HS lớp 4, lớp 5 tại trường tiểu học
Để tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS lớp 4, lớp 5 đạt hiệu
quả, trước hết chúng tôi đi vào tìm hiểu thực trạng của việc tổ chức hoạt động
ngoại khóa về Toán cho HS lớp 4, lớp 5 ở một số trường tiểu học. Chúng tôi
tiến hành thăm dò ý kiến của 30 GV lớp 4 và lớp 5 của 3 trường tiểu học về
việc tổ chức hoạt động ngoại khóa Toán học cho HS lớp 4, lớp 5. Đó là các
trường:
- Trường Tiểu học Cổ Loa - Đông Anh - Hà Nội: 16 GV
- Trường Tiểu học Hùng Vương - Phúc Yên - Vĩnh Phúc: 4 GV
- Trường Tiểu học Trưng Nhị - Phúc Yên - Vĩnh Phúc: 10 GV
1.2.1. Mục đích điều tra
Tìm hiểu thực tế việc tổ chức hoạt động ngoại khóa Toán học tại các
trường tiểu học về: nhận thức của GV về mức độ tổ chức, hình thức tổ chức,
nội dung tổ chức hoạt động ngoại khóa Toán học cho HS lớp 4, lớp 5. Bên
cạnh đó, tôi còn tìm hiểu về những điểm thuận lợi, khó khăn khi tổ chức hoạt
động ngoại khóa về Toán cho HS lớp 4, lớp 5.
1.2.2. Phương pháp điều tra
- Phương pháp đàm thoại: Để tìm hiểu thực tế của việc tổ chức các hoạt
động ngoại khóa toán học cho HS lớp 4, lớp 5, tôi đã trò chuyện với GV và

HS tại các trường tiểu học.
- Phương pháp quan sát: Qua quan sát, tôi tìm hiểu được thực trạng
việc tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán tại trường tiểu học; việc sử dụng

17


phương pháp tổ chức và các hình thức hoạt động ngoại khóa toán học tại
trường tiểu học.
- Phương pháp điều tra: Tôi đã sử dụng phiếu điều tra để tìm hiểu về:
nhận thức của GV về hoạt động ngoại khóa toán học; việc sử dụng các hình
thức tổ chức hoạt động ngoại khóa Toán học; những thuận lợi, khó khăn khi
tổ chức các hoạt động ngoại khóa toán học cho HS lớp 4, lớp 5; mức độ tổ
chức của các hoạt động ngoại khóa toán học.
- Phương pháp thống kê toán học: Tôi đã sử dụng phương pháp này để
tổng hợp các số liệu điều tra, từ đó, có thể thấy được thực trạng của việc tổ
chức hoạt động ngoại khóa về toán tại các trường tiểu học.
1.2.3. Nội dung điều tra
Để việc tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán cho HS tiểu học đạt kết
quả tốt, tôi đi vào điều tra thực trạng tổ chức hoạt động ngoại khóa Toán học
ở tiểu học về:
- Nhận thức của GV về hoạt động ngoại khóa toán học
- Mức độ tổ chức hoạt động ngoại khóa toán học tại các trường tiểu học
- Các hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa về Toán
- Những thuận lợi, khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động ngoại
khóa toán học cho HS.
1.2.4. Kết quả điều tra
Dựa vào kết quả thu được của 30 phiếu hợp lệ, chúng tôi đã tiến hành
tổng hợp và đánh giá kết quả điều tra như sau:
1.2.4.1. Nhận thức của GV về hoạt động ngoại khóa môn Toán

Về khái niệm hoạt động ngoại khóa, đã có 30/30 GV (100%) được
khảo sát trả lời “Hoạt động ngoại khóa về Toán là tất cả các hoạt động học
tập toán học ngoài giờ lên lớp có tổ chức, có kế hoạch... HS tham gia một
cách tự nguyện dưới sự tổ chức, hướng dẫn, điều khiển của GV. Qua hoạt

18


động ngoại khóa toán học củng cố, mở rộng và nâng cao kiến thức, kĩ năng
môn Toán; đồng thời, giáo dục HS một cách toàn diện”. Điều này cho thấy,
GV tiểu học đã có nhận thức đúng đắn về hoạt động ngoại khóa về Toán.
Đồng thời, GV cũng hiểu được tầm quan trọng của hoạt động ngoại khóa đối
với HS trong việc giáo dục các em một cách toàn diện.
1.2.4.2. Mức độ tổ chức các hoạt động ngoại khóa về toán
Qua phiếu điều tra tôi thu được kết quả về mức độ tổ chức các hoạt
động ngoại khóa toán học cho HS lớp 4, lớp 5 tại các trường tiểu học được
tổng hợp qua bảng sau:
Ý kiến

Kết quả
Số lượng

(%)

Thường xuyên

10

33,3

Thỉnh thoảng

20

66,7

Chưa bao giờ

0

0

Tổng

30

100

Từ kết quả trên, tôi nhận thấy rằng, việc tổ chức các hoạt động ngoại
khóa tại các trường tiểu học có được thực hiện. Tuy nhiên, mức độ thực hiện
chưa cao, “thường xuyên” tổ chức hoạt động ngoại khóa về toán cho HS lớp
4, lớp 5 chiếm có 33,3%, trong khi đó mức độ “thỉnh thoảng” chiếm đến
66,7%. Như vậy, việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa về toán cho học sinh
lớp 4, lớp 5 chưa được thực sự chú trọng, chưa có sự quan tâm đúng mức của
GV cũng như nhà trường.

19


1.2.4.3. Về hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa

Qua phiếu điều tra 30 GV tại các trường tiểu học và thu thập được kết
quả về các hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa toán học cho học sinh lớp
4, lớp 5 thông qua bảng sau:
Ý kiến

Kết quả
Số lượng

(%)

Trò chơi toán học

29

96,7

Kể chuyện toán học

27

90,0

Giải toán qua mạng Internet – Violympic

26

86,7

Bồi dưỡng học sinh giỏi toán

21

70,0

Thi Trạng nguyện nhỏ tuổi (nội dung về toán)

22

73,3

Hướng dẫn học sinh yếu, kém

20

66,7

Ý kiến khác

0

0

Từ kết quả thống kê trên kết hợp với trò chuyện, tôi thấy rằng hầu hết
các GV đều kể ra được một số hình thức hoạt động ngoại khóa toán học. Tuy
nhiên, số giáo viên cho rằng các hình thức hướng dẫn học sinh yếu kém, bồi
dưỡng học sinh giỏi toán, thi trạng nguyên nhỏ tuổi nội dung toán học không
phải là hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa toán học vẫn còn cao.
1.2.4.4. Những thuận lợi, khó khăn trong việc tổ chức các hoạt
động ngoại khóa về Toán
Từ việc tổng hợp các phiếu điều tra, trò chuyện, quan sát cả GV và HS

trong quá trình tổ chức, thực hiện hoạt động ngoại khóa toán học, tôi thấy
được một số điểm thuận lợi và khó khăn sau:
Về mặt thuận lợi trong tổ chức hoạt động ngoại khóa:
- HS rất ham thích, hứng thú tham gia các hoạt động ngoại khóa Toán
học. Vì trong hoạt động ngoại khóa các em không phải chịu nhiều áp lực học

20


tập mà được thỏa sức phát huy trí thông minh, sự nhanh nhạy, sáng tạo của
mình nên trẻ rất thích thú tham gia.
- Điểm thuận lợi nữa cho GV khi tổ chức hoạt động ngoại khóa Toán
học là đa số các em tiếp thu kiến thức nhanh. Hoạt động ngoại khóa tổ chức
với nhiều hình thức khác nhau, phong phú, có lồng ghép các kiến thức toán
học một cách linh hoạt nên các em tiếp thu kiến thức nhanh, và tự nhiên hơn.
- Các em có điều kiện liên hệ kiến thức với thực tế. Qua các bài toán có
liên quan đến thực tế, cũng như các câu chuyện toán học trong đời sống... các
em có thể gặp và vận dụng những kiến thức đã học vào trong thực tế.
- HS có môi trường để học tập nhưng cũng được vui chơi tập thể, rèn
luyện tinh thần đồng đội, có ý thức tập thể. Như vậy, trẻ sẽ mạnh dạn hơn,
chủ động nắm bắt và khắc sâu kiến thức hơn.
Ngoài những điểm thuận lợi thì GV cũng gặp không ít những khó khăn
trong tổ chức hoạt động ngoại khóa Toán học cho HS, như:
- Điều kiện cơ sở vật chất thiếu thốn và kinh phí để tổ chức cho hoạt
động còn hạn hẹp. Sự thiếu thốn về cơ sở vật chất và hạn hẹp về kinh phí hoạt
động làm cho GV ít có điều kiện tổ chức các hoạt động ngoại khóa Toán học
một cách thường xuyên và liên tục được.
- Thời gian để tổ chức các hoạt động ngoại khóa Toán học cũng là một
vấn đề khó đối với GV. Thời gian học chính khóa của HS chiếm rất nhiều
cộng thêm lượng kiến thức các em phải tiếp thu lớn. Chính vì vậy, để hoạt

động ngoại khóa Toán học phù hợp với điều kiện nhà trường cũng như đặc
điểm tâm sinh lí của HS là rất khó.
- Khó khăn nữa mà GV gặp phải chính là khó quản lí HS. Khó khăn
này là do HS lứa tuổi lớp 4, lớp 5 rất hiếu động, dễ bị mất tập trung cho nên
trong quá trình tổ chức hoạt động ngoại khóa GV không thể bao quát hết được
tất cả HS.

21


- Một khó khăn nữa mà tôi nhận thấy rằng GV còn ngại tổ chức các
hoạt động ngoại khóa nên các hoạt động ngoại khóa Toán học chỉ được tổ
chức trong quy mô nhỏ, quy mô lớp học và không thường xuyên, liên tục.

22


Chương 2
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA VỀ TOÁN
CHO HỌC SINH LƠP 4, LỚP 5
2.1. Mục tiêu dạy học Toán 4, Toán 5
2.1.1. Mục tiêu dạy học Toán 4
Dạy học Toán 4 nhằm giúp HS:
a. Về Số học
* Số tự nhiên
- Biết đọc, viết, so sánh thứ tự các số tự nhiên
- Nhận biết một số đặc điểm chủ yếu của dãy số tự nhiên.
- Biết cộng, trừ các số tự nhiên có đến 6 chữ số; nhân số tự nhiên với số
tự nhiên có đến 3 chữ số (tích không quá 6 chữ số); chia số tự nhiên có đến 6
chữ số cho số tự nhiên có đến 3 chữ số.

- Biết tìm một thành phần chưa biết của phép tính khi biết kết quả tính
và thành phần kia.
- Biết tính giá trị của biểu thức số có đến ba dấu phép tính (có hoặc
không có dấu ngoặc) và biểu thức có chứa một, hai, ba chữ dạng đơn giản.
- Biết vận dụng tính chất giao hoán, kết hợp của phép cộng và phép
nhân, tính chất nhân một tổng với một số để tính bằng cách thuận tiện nhất.
- Biết tính nhẩm trong pham vi các bảng tính; nhân với 10, 100, 1000,
...; chia cho 10, 100, 1000, ...; nhân số có hai chữ số với 11.
* Phân số
- Bước đầu nhận biết về phân số (qua hình ảnh trực quan)
- Biết đọc, viết phân số; tính chất cơ bản của phân số; biết rút gọn, quy
đồng mẫu số các phân số; so sánh hai phân số.

23


- Biết cộng, trừ, nhân, chia hai phân số dạng đơn giản (mẫu số không
vượt quá 100) và ứng dụng trong tính giá trị các biểu thức có phân số, tìm một
thành phần chưa biết của phép tính với phân số.
b. Một số yếu tố thống kê
- Biết đọc và nhận xét (ở mức độ đơn giản) các số liệu trên biểu đồ cột.
- Biết một số ứng dụng của tỉ lệ bản đồ trong thực tế
c. Đo lường
- Biết mối quan hệ giữa tấn, tạ, yến với kg; giữa giây và phút, phút và
giờ, ngày và giờ, năm và thế kỉ; giữa dm2 và cm2, dm2 và m2, km2 và m2.
- Biết chuyển đổi đơn vị đo đại lượng thông dụng trong một số trường
hợp cụ thể và đơn giản.
d. Một số yếu tố hình học
- Nhận biết góc nhọn, góc tù, góc bẹt; hai đường thẳng vuông góc, hai
đường thẳng song song; một số đặc điểm về cạnh, góc của hình chữ nhật, hình

vuông, hình bình hành, hình thoi.
- Biết vẽ: đường cao của hình tam giác; hai đường thẳng vuông góc, hai
đường thẳng song song, hình chữ nhật, hình vuông (khi biết độ dài các cạnh).
- Biết tính chu vi, diện tích của hình bình hành, hình thoi.
e. Về Giải toán có lời văn
- Biết tự tóm tắt bài toán bằng cách ghi nhắn gọn, bằng sơ đồ, hình vẽ.
- Biết giải và trình bày bài giải các bài toán có đến ba bước tính trong
đó có các bài toán: Tìm số trung bình cộng, Tìm phân số của một số, Tìm hai
số khi biết tổng và hiệu của hai số đó, Tìm hai số khi biết tổng (hiệu) và tỉ số
của hai số đó.
2.1.2. Mục tiêu Toán 5
Dạy học Toán 5 nhằm mục tiêu giúp HS:
a. Số và phép tính

24


- Bổ sung những hiểu biết cần thiết về số thập phân, hỗn số để chuẩn bị
học số thập phân.
- Biết khái niệm ban đầu về số thập phân; đọc, viết, so sánh, sắp thứ tự
các số thập phân.
- Biết cộng, trừ, nhân, chia các số thập phân (kết quả phép tính là số thự
nhiên hoặc số thập phân có không quá ba chữ số ở phần thập phân).
- Biết vận dụng những kiến thức và kĩ năng về số thập phân để: tính giá
trị của biểu thức có đến ba dấu phép tính; tìm một thành phần chưa biết của
phép tính; tính bằng cách thuận tiên nhất; nhân (chia) nhẩm một số thập phân
với (cho) 10, 100, 1000, ... (bằng chuyển dấu phẩy trong số thập phân).
b. Về Đo lường
- Biết tên gọi, kí hiệu, quan hệ giữa một số đơn vị đo diện tích, thể tích
thông dụng.

- Biết viết các số đo dộ dài, khối lượng, diện tích, thể tích, thời gian
dưới dạng số thập phân.
- Biết cộng, trừ các số đo thời gian có đến hai tên đơn vị đo; nhân (chia)
các số đo thời gian có đến hai tên đơn vị đo với (cho) số tự nhiên (khác 0).

c. Về Một số yếu tố hình học
- Nhận biết được hình thang, hình hộp chữ nhật, hình lập phương, hình
trụ, hình cầu và một số dạng của hình tam giác.
- Biết tính chu vi hình tròn, diện tích hình tam giác, hình thang, hình tròn.

- Biết diện tích xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích hình hộp chữ
nhật, hình lập phương.
d. Về Một số yếu tố thống kê
- Biết đọc các số liệu trên biểu đồ hình quạt.
- Bước đầu biết nhận xét về một số thông tin đơn giản từ biểu đồ
e. Về Giải toán có lời văn

25