skkn THAM mưu TRIỂN KHAI PHƯƠNG PHÁP “bàn TAY nặn bột” TRONG các TRƯỜNG TIỂU học

UBND TỈNH ĐỒNG NAI
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
THAM MƯU TRIỂN KHAI PHƯƠNG PHÁP
“BÀN TAY NẶN BỘT” TRONG CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC

Người thực hiện: Huỳnh Công Thuận
Lĩnh vực nghiên cứu:
- Quản lý giáo dục



- Phương pháp dạy học bộ môn: ............................. 
- Lĩnh vực khác: ....................................................... 
Có đính kèm: Các sản phẩm không thề hiện trong bản in SKKN
 Mô hình
 Phần mềm
 Phim ảnh
 Hiện vật khác

Năm học: 2012- 2013


SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và tên: Huỳnh Công Thuận
2. Ngày tháng năm sinh: 12. 6. 1968
3. Nam, nữ: Nam
4. Địa chỉ: Hố Nai 3 – Trảng Bom- Đồng Nai
5. Điện thoại:

(CQ)/

6. Fax:

E-mail:

(NR); ĐTDĐ: 0913 675 659

7. Chức vụ: Chuyên viên
8. Đơn vị công tác: Phòng GDTH- Sở GD&ĐT Đồng Nai
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Đại học Tiểu học
- Năm nhận bằng: 2005
- Chuyên ngành đào tạo: GD Tiểu học
III.KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Quản lý GD
Số năm có kinh nghiệm: 19
- Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:


THAM MƯU TRIỂN KHAI PHƯƠNG PHÁP
“BÀN TAY NẶN BỘT” TRONG CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
- Thực hiện công văn số 5379/BGDĐT-GDTH ngày 20/8/2012 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2012-2013 đối với giáo
dục tiểu học, trong nhiệm vụ năm học Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xác định rõ việc
triển khai thí điểm phương pháp "Bàn tay nặn bột" tại 63 tỉnh, thành phố trong toàn
quốc. Mỗi tỉnh, thành phố chọn tối thiểu 2 trường có điều kiện: mỗi trường 2 lớp,
mỗi giáo viên dạy thí điểm 1 - 2 chủ đề ở môn Tự nhiên và Xã hội, hoặc môn Khoa

học, các tiết học khác, giáo viên chủ động vận dụng ở mức độ phù hợp. Giáo viên
được chủ động bố trí thời gian hợp lý để hướng dẫn học sinh học tập.
- Thực hiện Quyết định số 6120/QĐ-BGDĐT ngày 01/12/2011 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc phê duyệt Đề án “Triển khai phương pháp
Bàn tay nặn bột ở trường phổ thông giai đoạn 2011 – 2015”; vào ngày 25. 4. 2013,
Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị giao ban Đề án "Triển khai phương pháp bàn tay
nặn bột trong dạy và học ở trường phổ thông giai đoạn 2011-2015", dưới sự chủ trì
của Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển, kết thúc Hội nghị Thứ trưởng có
kết luận: Phương pháp "Bàn tay nặn bột" là phương pháp thực hành khoa học.
Thực hành ở đây có nghĩa là bắt tay vào làm chứ không phải chỉ thực hành minh
họa. Các tình huống đưa ra được coi như đề tài thảo luận của học sinh, giáo viên
chỉ hỗ trợ để học sinh tìm ra cách học mới khoa học và logic.
- Trên cơ sở tiếp tục đổi mới căn bản và toàn diện nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục trong các đơn vị trường học, ngoài những việc đưa các nội dung giáo dục
văn hoá truyền thống vào nhà trường. Tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí tích
cực, các hoạt động văn hoá, thể thao, trò chơi dân gian, dân ca, hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp, ngoại khoá phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường và địa
phương. Hướng dẫn để học sinh chủ động tổ chức, điều khiển các hoạt động tập
thể và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Việc tổ chức cho học sinh nghiên cứu
tìm hiểu khám phá khoa học, thực hành thí nghiệm tìm ra kiến thức trong các giờ
học đối với một số môn học như Tự nhiên – Xã hội và Khoa học là rất cần thiết,
không thể thiếu trong việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay.
- Với mục tiêu và ý nghĩa nêu trên vào đầu năm học 2012 – 2013, Sở có chủ
trương thực hiện thí điểm dạy học theo phương pháp “Bàn tay nặn bột” trong các
trường Tiểu học trên địa bàn tỉnh.
II. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI
1. Thuận lợi
- Đồng Nai hiện có một đội ngũ cán bộ, giáo viên cốt cán đã được cử đi tập
huấn về phương pháp “Bàn tay nặn bột”từ năm 2002 tại trường ĐHSP Hà Nội và
sau đó đến năm 2006 tiếp tục mời chuyên gia Pháp về tập huấn tại Đồng Nai;

chính vì vậy công tác triển khai thực hiện thí điểm tại địa phương đã gặp rất nhiều
thuận lợi.


- Được sự quan tâm chỉ đạo và hỗ trợ kịp thời của Phòng GD&ĐT, các
trường đã có những văn bản chỉ đạo và tài liệu về công tác tổ chức dạy học theo
phương pháp “Bàn tay nặn bột”. Trước khi triển khai thực hiện thí điểm, các thành
viên của Hội đồng bộ môn (HĐBM) cấp huyện/tỉnh đã đã nắm bắt được tinh thần
của phương pháp “Bàn tay nặn bột” và có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác
dự giờ, góp ý rút kinh nghiệm, kịp thời đề ra một số giải pháp khắc phục khó khăn,
vướng mắc trong quá trình thực hiện.
- Trên mạng internet giới thiệu tài liệu về phương pháp “Bàn tay nặn bột”
khá phong phú để giáo viên tham khảo.
- Phương pháp “Bàn tay nặn bột” sẽ tạo cho học sinh sự ham thích học tập,
hăng say tìm tòi, trải nghiệm và sáng tạo; thông qua việc tự học, mày mò, khám
phá, học sinh từng bước hình thành kĩ năng quan sát, suy nghĩ độc lập, thực hành
thí nghiệm và phát triển tốt óc phán đoán, năng lực tư duy khoa học, phát triển kĩ
năng giao tiếp và tinh thần trách nhiệm cao trong việc hợp tác, học tập.
2. Khó khăn
- Năm học 2012 – 2013, là năm học đầu tiên triển khai thực hiện thí điểm
dạy học theo phương pháp “Bàn tay nặn bột”. Nhiều CB-GVTH phải mất nhiều
thời gian cho việc nghiên cứu, xác định nội dung dạy học (về lí luận và kinh
nghiệm thực tiễn) để tổ chức cho học sinh thực hành thí nghiệm, trải nghiệm theo
một hình thức học tập mới. Công tác triển khai tập huấn ở một số địa phương và cơ
sở chưa đảm bảo chất lượng, nên vẫn còn một số CB-GVTH ít quan tâm, dẫn đến
việc nắm bắt, hiểu và tổ chức triển khai thực hiện phương pháp “Bàn tay nặn bột”
còn rất nhiều hạn chế.
- Trang thiết bị, đồ dùng dạy học phục vụ cho công tác thí nghiệm thực hành
tại các trường còn nhiều hạn chế; các nguồn tài liệu như sách tham khảo, giáo án
sử dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” trong trường học còn nhiều hạn chế. Một

số đơn vị vẫn còn sử dụng bàn ghế 4 chỗ ngồi nên công tác tổ chức cho học sinh
hoạt động theo nhóm còn gặp nhiều khó khăn . .
- Phương thức thể hiện nội dung bài học và những thí nghiệm trong sách
giáo khoa môn Tự nhiên – Xã hội, Khoa học chưa thật sự phù hợp với phương pháp
“Bàn tay nặn bột” nên trong trong thực tế dạy học giáo viên phải nghiên cứu sắp
xếp lại mạch kiến thức, thiết kế lại một số thí nghiệm sao cho phù hợp với việc áp
dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột”. Trong thực tế, có những nội dung kiến thức
khoa học cần phải đầu tư 4 - 5 dạy tiết thì mới có thể dễ dàng thực hiện phương
pháp “Bàn tay nặn bột”.
- Nhiều học sinh chưa quen và thiếu tự tin khi thực hành thí nghiệm, gặp
nhiều khó khăn khi thực hiện những yêu cầu mang tính độc lập ở mức độ cao.
Ngoài ra, học sinh không được thực hành thường xuyên nên việc phối hợp hoạt
động giữa thầy và trò còn nhiều lúng túng (đôi khi giáo viên phải mất khá nhiều
thời gian để hướng dẫn, chỉ việc).
III. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận
- Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22/7/2008 và Kế
hoạch số 307/KH-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo


phát động và triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực”, chú trọng các hoạt động trọng tâm như:
+ Giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh thông qua các môn học, hoạt
động giáo dục và xây dựng quy tắc ứng xử văn hoá. Nhà trường chủ động phối hợp
với gia đình và cộng đồng trong giáo dục đạo đức và kĩ năng sống cho học sinh.
+ Đẩy mạnh phong trào xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp, đủ nhà vệ
sinh sạch sẽ cho học sinh và giáo viên.
+ Đưa các nội dung giáo dục văn hoá truyền thống vào nhà trường.
- Từ những chủ trương trên cùng với những định hướng lớn về công tác phát
trển giáo dục trong năm học 2012- 2013, nhằm thực hiện đa dạng hóa các hoạt

động dạy học trong nhà trường cũng như việc tổ chức cho học sinh có những cơ
hội “học đi đôi với hành” để học sinh tự khám phá, tìm ra những kiến thức khoa
học trong các môn Tự nhiên – Xã hội và khoa học việc áp dụng phương pháp “
Bàn tay nặn bột” trong các trường Tiểu học hiện nay là hết sức cần thiết.
- Với quan điểm áp dụng Phương pháp “Bàn tay nặn bột” là khuyến khích
học sinh học tập tích cực trong các tiết học về Tự nhiên – Xã hội và Khoa học, giáo
viên chỉ là người tổ chức, học sinh là người chủ động đối với các thí nghiệm thực
hành. Thông qua các hoạt động nghiên cứu, thực hành thí nghiệm của học sinh sẽ
tạo cho các em có thêm sự tò mò, giúp các em có thể tiếp cận thế giới xung quanh
mình bằng cách tham gia các hoạt động nghiên cứu, tìm kiếm để đút kết các kiến
thức cho riêng mình từ đó tạo cho các em có những tu duy, những suy nghĩ ban
đầu về những kiến thức khoa học cơ bản ở xung quanh các em.
- Phương pháp “Bàn tay nặn bột” có ý nghĩa khoa học và góp phần quan
trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
như đã trình bày ở trên, do đó việc áp dụng Phương pháp “Bàn tay nặn bột” cũng
như các phương pháp dạy học tích cực khác sẽ khuyến khích học sinh tư duy, hình
thành cho học sinh một thế giới quan khoa học và say mê khoa học có như thế mới
đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực cho đất nước trong tương lai.
2.Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
- Các nội dung, biện pháp chủ yếu của đề tài được nghiên cứu là:
a) Tham mưu Lãnh đạo Sở ban hành văn bản thực hiện
b) Chỉ đạo điểm cấp Tỉnh/huyện
c) Triển khai dạy thử nghiệm
d) Tổ chức thực hiện, sơ tổng kết chuyên đề cấp huyện/tỉnh để đánh giá rút
kinh nghiệm
- Từ bốn nội dung cơ bản nêu trên để thực hiện có hiệu qủa thì cần phải có
một số giải pháp thực hiện cho từng nội dung, cụ thể như sau:
- Thứ nhất là: Tham mưu Lãnh đạo Sở ban hành văn bản thực hiện

Ngày 25. 9. 2012 tham mưu Lãnh đạo Sở ban hành văn bản số 1808
/SGDĐT-GDTH về việc triển khai phương pháp “Bàn tay nặn bột trong các trường
Tiểu học trên địa bàn tỉnh.
-Thứ hai là: Về chỉ đạo điểm
- Chỉ đạo điểm cấp tỉnh
Căn cứ vào tình hình thực tế về đội ngũ cán bộ cốt cán được cử đi tham dự
các lớp tập huấn do Bộ GD&ĐT tổ chức, Sở (Phòng GDTH) tham mưu chọn và
triển khai chỉ đạo điểm thực hiện phương pháp “Bàn tay nặn bột” tại 02 trường tiểu
học:
Trường TH Tân Triều (H. Vĩnh Cửu )
Trường TH Chu Văn An ( H. Xuân Lộc )
+ Mỗi trường tiểu học nêu trên có trách nhiệm phân công cán bộ phụ trách
và chọn cử giáo viên có năng lực chuyên môn thuộc các khối lớp 3, 4 và 5 – mỗi
khối 02 giáo viên, phối hợp với cán bộ chuyên môn Sở tiến hành thực hiện các
bước vận dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” vào việc dạy học môn Khoa học và
TN-XH; các giáo viên còn lại của đơn vị nghiên cứu và vận dụng phương pháp
“Bàn tay nặn bột” vào một hoặc hai chủ đề/nội dung của môn Khoa học hoặc
TNXH trong mỗi học kì.
+ Trong sinh hoạt chuyên môn cấp trường và tổ khối cần tổ chức trao đổi,
rút kinh nghiệm về việc soạn giảng; chủ động chọn lựa và đề xuất những bài
dạy/nội dung/chủ đề có thể vận dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột”.
- Chỉ đạo điểm cấp huyện
+ Mỗi Phòng GD&ĐT chọn 02 trường tiểu học tiến hành chỉ đạo điểm việc
áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột”vào trong dạy học.
+ Mỗi trường chỉ đạo điểm phân công cán bộ phụ trách và chọn cử ít nhất 05
giáo viên/5 khối lớp có tinh thần trách nhiệm cao và năng lực chuyên môn tốt tham
gia nghiên cứu và soạn giảng thử nghiệm 1 hoặc 2 bài/nội dung/chủ đề trong môn
Khoa học hoặc TN-XH. Các bài dạy thử nghiệm theo phương pháp “Bàn tay nặn
bột” phải được giáo viên thể hiện và đúc rút kinh nghiệm trong các buổi sinh hoạt
chuyên môn cấp tổ khối và trường – có sự tham dự của một số thành viên Hội

đồng bộ môn cấp huyện và tỉnh được phân công. Sau thời gian thử nghiệm, mỗi
trường thử nghiệm sẽ chọn 1 hoặc 2 giáo viên có bài dạy tốt nhất để báo cáo tại hội
thảo chuyên đề cấp huyện.
- Thứ ba là: Triển khai dạy thử nghiệm
- Các trường tiểu học còn lại trên địa bàn tỉnh, mỗi đơn vị chọn cử ít nhất 2
GV cốt cán tiến hành soạn giảng thử nghiệm để phổ biến, hướng dẫn tập thể GV
rút kinh nghiệm sơ bộ ở đơn vị mình.
* Trong quá trình tổ chức thực hiện thí điểm cũng như triển khai dạy
thử nghiệm
- Mỗi trường tiểu học thành lập tổ chuyên môn ứng dụng phương pháp “Bàn
tay nặn bột” gồm phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn và những giáo viên có
năng lực chuyên môn thuộc các khối lớp được trường chọn thực hiện thí điểm.


- Trường chủ động xây dựng cụ thể kế hoạch sinh hoạt của tổ chuyên môn
ứng dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” theo từng tháng sao cho không trùng lấp
với các hoạt động sinh hoạt chuyên môn khác của trường, trong quá trình xây dựng
kế hoạch sinh hoạt chuyên môn các trường thường xuyên liên hệ, trao đổi qua mail
với Phòng GDTH Sở.
- Trong thời gian thực hiện các thành viên của tổ chuyên môn ứng dụng
phương pháp “Bàn tay nặn bột” của các trường cần phối hợp với cán bộ chuyên
môn Phòng/ Sở để nghiên cứu, trao đổi nắm bắt những bài học/ chủ đề/ môn học
có nội dung liên quan có thể áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” vào giảng
dạy, theo tháng/ học kì từ đó tiến hành thực hành soạn giảng và thực hiện các bước
vận dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” vào việc dạy học môn Khoa học và TNXH đạt hiệu quả.
- Thứ tư là: Tổ chức thực hiện, sơ tổng kết chuyên đề cấp huyện/tỉnh để
đánh giá rút kinh nghiệm
Để việc tổ chức thực hiện đạt hiệu quả, Phòng GDTH Sở yêu cầu các đơn vị
thực hiện các nội dung công việc phải theo các mốc thời gian qui định.
- Trước ngày 05. 10. 2012

+ Các Phòng GD&ĐT triển khai hướng dẫn nội dung, giải pháp tổ chức dạy
học theo phương pháp “Bàn tay nặn bột”; chọn cử và báo cáo Sở danh sách CB
phụ trách và trường chỉ đạo thí điểm cấp huyện.
+ Sở (Phòng GDTH) làm việc trực tiếp với 2 trường chỉ đạo điểm cấp tỉnh,
chuẩn bị các điều kiện triển khai thực hiện.
- Trong các tháng từ 10. 2012 đến tháng 02. 2013: Triển khai thực hiện giai
đoạn chỉ đạo điểm, tổ chức dạy học thử nghiệm và rút kinh nghiệm ở cấp cơ sở.
- Trong 3. 2013: Các Phòng GD&ĐT tiến hành tổ chức hội nghị chuyên đề
về phương pháp “Bàn tay nặn bột” cấp huyện; trước ngày 20. 02. 2013, các Phòng
gửi về Sở (Phòng GDTH – qua email) gồm:
+ 05 giáo án có áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” (mỗi khối lớp 1
giáo án);
+ Văn bản đề xuất nội dung/chủ đề/các bài dạy có thể liên kết và số tiết dạy
cần bố trí để vận dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” đối với môn Khoa học và
TN-XH các khối lớp;
+ Dự kiến thời gian và địa điểm tổ chức hội nghị chuyên đề cấp huyện, để
Sở sẽ có kế hoạch giới thiệu, điều chuyển thành viên HĐBM từ các đơn vị khác
đến cùng tham gia trao đổi và học tập kinh nghiệm.
+ Hạ tuần tháng 04. 2013: Sở tổ chức hội nghị chuyên đề cấp tỉnh.
IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Với bốn nội dung cơ bản nêu trên và thông qua một số giải pháp thực hiện
cho từng nội dung, sau thời gian tổ chức thực hiện thí điểm việc áp dụng phương
pháp “Bàn tay nặn bột” vào các trường Tiểu học trên địa bàn tỉnh, Sở GD&ĐT đã
có tổng kết đánh giá bước đầu triển khai thực hiện đã đem lại một số kết qủa đáng
kể như sau:
1. Về công tác tổ chức thực hiện điểm


a) Chỉ đạo điểm cấp tỉnh
- Sở GD&ĐT triển khai chỉ đạo điểm thực hiện phương pháp “Bàn tay nặn

bột” tại 02 trường tiểu học:
+ Trường TH Tân Triều (H. Vĩnh Cửu )
+ Trường TH Chu Văn An ( H. Xuân Lộc )
- Mỗi trường tiểu học nêu trên có trách nhiệm phân công cán bộ phụ trách và
chọn cử giáo viên có năng lực chuyên môn thuộc các khối lớp 3, 4 và 5 – mỗi khối
02 giáo viên, phối hợp với cán bộ chuyên môn Sở tiến hành thực hiện các bước
vận dụng phương pháp BTNB vào việc dạy học môn Khoa học và TN-XH. Các
giáo viên còn lại của đơn vị nghiên cứu và vận dụng phương pháp pháp “Bàn tay
nặn bột” vào một hoặc hai chủ đề/nội dung của môn Khoa học hoặc TNXH trong
mỗi học kì.
- Trong sinh hoạt chuyên môn cấp trường và tổ khối, tổ chức trao đổi, rút
kinh nghiệm về việc soạn giảng; chủ động chọn lựa và đề xuất những bài dạy/nội
dung/chủ đề có thể vận dụng phương pháp pháp “Bàn tay nặn bột”.
b) Chỉ đạo điểm cấp huyện
- Mỗi Phòng GD&ĐT chọn 02 trường tiểu học tiến hành chỉ đạo điểm việc
áp dụng phương pháp pháp “Bàn tay nặn bột” vào trong dạy học.
- Mỗi trường chỉ đạo điểm phân công cán bộ phụ trách và chọn cử ít nhất 05
giáo viên/5 khối lớp có tinh thần trách nhiệm cao và năng lực chuyên môn tốt tham
gia nghiên cứu và soạn giảng thử nghiệm 1 hoặc 2 bài/nội dung/chủ đề trong môn
Khoa học hoặc TN-XH.. Các bài dạy thử nghiệm theo phương pháp pháp “Bàn tay
nặn bột” phải được giáo viên thể hiện và đúc rút kinh nghiệm trong các buổi sinh
hoạt chuyên môn cấp tổ khối và trường – có sự tham dự của một số thành viên Hội
đồng bộ môn cấp huyện và tỉnh được phân công. Sau thời gian thử nghiệm, mỗi
trường thử nghiệm sẽ chọn 1 hoặc 2 giáo viên có bài dạy tốt nhất để báo cáo tại hội
thảo chuyên đề cấp huyện.
- Ngoài ra, các trường còn lại trên địa bàn tỉnh, mỗi đơn vị chọn cử ít nhất 2
GV cốt cán tiến hành soạn giảng thử nghiệm để phổ biến, hướng dẫn tập thể GV
rút kinh nghiệm sơ bộ ở đơn vị mình.
2. Kết quả thực hiện
- Xuất phát từ nhận thức về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc đưa phương

pháp “Bàn tay nặn bột” vào trường tiểu học, các Phòng GD&ĐT đã quán triệt tinh
thần, nội dung hướng dẫn của Bộ và Sở đến tất cả CB-GVTH ở cơ sở. Hầu hết các
Phòng GD&ĐT và 02 trường thí điểm cấp tỉnh đã nghiêm túc thực hiện công tác
thí điểm phương pháp “Bàn tay nặn bột”, có kế hoạch triển khai và tổ chức hội
thảo chuyên đề về dạy học theo phương pháp “Bàn tay nặn bột”, có sự phân công
trách nhiệm cụ thể cho cán bộ phụ trách chuyên môn tiểu học và các thành viên
HĐBM cấp tỉnh/ huyện theo dõi, giúp đỡ các đơn vị được chọn thực hiện thí điểm
cấp tỉnh và cấp huyện.
- CB-GVTH ở cơ sở đã hiểu được khái niệm "Bàn tay nặn bột" là một
phương pháp dạy học tích cực dựa trên thí nghiệm nghiên cứu, áp dụng cho việc
giảng dạy các môn khoa học tự nhiên. Đồng thời đã hiểu và nắm được 10 nguyên
tắc của phương pháp "Bàn tay nặn bột" để áp dụng và đặt biệt chú trọng đến việc
hình thành kiến thức cho học sinh bằng các thí nghiệm tìm tòi nghiên cứu để chính


các em tìm ra câu trả lời cho các vấn đề được đặt ra trong cuộc sống thông qua tiến
hành thí nghiệm, quan sát, nghiên cứu tài liệu hay điều tra… Ngoài ra, đã tạo nên
tính tò mò, ham muốn khám phá, yêu và say mê khoa học của học sinh.
- Ngoài việc chú trọng đến kiến thức khoa học, phương pháp “Bàn tay nặn
bột” còn chú ý nhiều đến việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt thông qua ngôn ngữ nói
và viết cho học sinh. Với một vấn đề khoa học đặt ra, học sinh có thể đặt ra các câu
hỏi, các giả thuyết từ những hiểu biết ban đầu, tiến hành các thí nghiệm nghiên cứu
để kiểm chứng và đưa ra những kết luận phù hợp thông qua thảo luận, so sánh,
phân tích, tổng hợp kiến thức.
- Cũng như các phương pháp dạy học tích cực khác, BTNB luôn coi học
sinh là trung tâm của quá trình nhận thức, chính các em là người tìm ra câu trả lời
và lĩnh hội kiến thức dưới sự giúp đỡ của giáo viên.
- Qua theo dõi, tổng hợp tinh hình triển khai thực hiện ở các đơn vị, Sở
GD&ĐT nhận thấy rằng, hầu hết CB-GVTH đã được làm quen và bước đầu hình
thành nhận thức và thái độ đúng đắn trong về việc sử dụng phương pháp “Bàn tay

nặn bột” trong dạy học; đa số giáo viên đều đã có nhiều cố gắng nghiên cứu
chương trình, tìm được các hoạt động/bài học/nội dung... để ứng dụng thử nghiệm
phương pháp “Bàn tay nặn bột” và qua đó, phát hiện những khó khăn, vướng mắc
và đúc rút được một số giải pháp tổ chức dạy học có hiệu quả thông qua các buổi
sinh hoạt chuyên môn trường/tổ khối.
Những cố gắng trên đã đem lại một số kết quả bước đầu đáng khích lệ trong
việc đầu tư nghiên cứu soạn giảng theo phương pháp “Bàn tay nặn bột” trong
trường tiểu học hiện nay. Kết quả thực hiện toàn tỉnh như sau:
Kết quả thực hiện chỉ đạo điểm
TT

ĐƠN VỊ

9

Vĩnh Cửu
Trảng Bom
Long Thành
Nhơn Trạch
Cẩm Mĩ
Xuân Lộc
Thống Nhất
Định Quán
Tân Phú

10

Tx Long
Khánh

11

TP Biên Hòa

12

TH Chu Văn
An

13

TH Tân Triều

1
2
3
4
5
6
7
8

CỘNG

Số
HS
tham
gia
học

Số
giờ
dạy
áp
dụng

Số
lượt
sinh
hoạt
CM

10
10
10
10
10
10
10
13
10

372
310
295
345
275
328
330
352

335

27
20
20
22
21
20
15
21
20

10
13

10
13

280
386

06
08
130

06
08
130

176

274

Số
trườn
g

Số
lớp
áp
dụng

Số
GV
áp
dụng

02
2
02
02
02
02
02
02
02

10
10
10
10

10
10
10
13
10

02
02
01
01
24

4058

Kết quả thực hiện thử nghiệm
Số
giờ
dạy
áp
dụng

Số
lượt
sinh
hoạt
CM

3360

65

300
44
78
272
66
18
217

6378

425

03
10
03
04
03
02
03
62
55

72
153

2120
5849

72
187

08
104

1029

30991

1744

257

Số
trườ
ng
dạy

Số
lớp
áp
dụng

Số
GV
áp
dụng

05
10
04

04
05
06
08
4
10

14

49
58
44
39
166
66
13
136
218

59
58
44
39
166
66
13
136
223

2072

10
16

20
02

20

52

72
153

13
17
242

07
04
89

280

1014

29

20
12

25
33
20
29
26

Số HS
tham
gia học

1740
1270
1390
4483
1900

429


- Nhiều tiết dạy có áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” đã thể hiện rõ
khá mục tiêu, nội dung và bước đầu vận dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” vào
các nội dung/bài học/hoạt động phù hợp, vừa sức với học sinh; giúp các em từng
bước có được những kĩ năng cơ bản trong việc làm thí nghiệm, thực hành khoa
học, tự mình dự đoán và giải thích các hiện tượng trong thực tiễn, giúp học sinh
mạnh dạn, tự tin và hào hứng hơn khi học các nội dung kiến thức khoa học, làm
cho giờ học khá sinh động, vui tươi, nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.
- Trong quá trình thực hiện tiết dạy thí điểm, vai trò của tập thể tổ khối và
các thành viên HĐBM cấp tỉnh/huyện đã được huy động khá tích cực trong việc
tham gia đóng góp ý kiến, làm đồ dùng dạy học cùng với các giáo viên thực hiện
tiết dạy thí điểm. Nội dung sinh hoạt chuyên môn các cấp đã có một số chuyển

biến tích cực và thiết thực hơn về nội dung và hình thức sinh hoạt, kịp thời trao
đổi, định hướng nội dung, có đánh giá rút kinh nghiệm thông qua việc dự giờ thăm
lớp. . . Các giáo viên dạy thử nghiệm đã biết vận dụng, phối hợp các phương pháp
dạy học một cách linh động; trong một tiết học có nhiều hoạt động, có khi chỉ áp
dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” cho một hoạt động, các hoạt động còn lại
giáo viên áp dụng các phương pháp dạy học khác . . . .
V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
- Trong quá trình tổ chức thí điểm áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột”
trong các trường tiểu học đơn vị nào có sự quan tâm sâu sát của Lãnh đạo Phòng
GD&ĐT, có kế hoạch phân công cụ thể cho từng cán bộ quản lý, cũng như các
thành viên của Hội đồng bộ môn huyện/ tỉnh cùng tham gia cộng tác thực hiện thì
kết quả thực hiện đạt hiệu quả cao. Các trường tiểu học được chọn làm thí điểm
nếu tổ chức tốt, hiệu quả các buổi sinh hoạt chuyên môn trưòng/khối và tạo điều
kiện cho giáo viên trường/khối tham gia chia sẻ kinh nghiệm từ việc soạn giáo án
đến việc rút kinh nghiệm sau tiết dạy thì việc dạy học tích hợp đạt hiệu quả cao
hơn.
- Để việc áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” trong dạy học đạt hiệu cao
giáo viên cần có sự đầu tư nghiên cứu nội dung bài dạy và phải biết lựa chọn hoạt
động/ nội dung nào cần cho học sinh thực hành thí nghiệm; trong quá trình áp dụng
giáo viên cần đưa ra cho học sinh những tình huống, những vấn đề để các em tự tư
duy dự đoán kết quả, từ đó sẽ tạo cho các em sự hứng thú, say mê trong học tập.
Việc áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” trong dạy học là cần thiết đối với
học sinh tiểu học hiện nay, bởi phương pháp này sẽ giúp cho học sinh tự chứng
minh được các vấn đề khoa học ở xung quanh và tự khám phá tìm tòi những kiến
thức mới của bài. . .
- Tiếp tục bồi dưỡng, nâng cao năng lực và phát huy hơn nữa vai trò nòng cốt
của các thành viên HĐBM cấp tỉnh/huyện về phương pháp "Bàn tay nặn bột” để
tạo tác động đồng bộ trong việc chia sẻ, tư vấn, thúc đẩy giáo viên thực hiện có
hiệu quả hơn nữa các tiết dạy ứng dụng phương pháp "Bàn tay nặn bột” . Trong đó,
tập trung nỗ lực cùng CB-GVTH nghiên cứu tài liệu về phương pháp "Bàn tay nặn

bột” và nội dung chương trình Giáo dục tiểu học để xác định, liên kết các nội dung
có thể tổ chức dạy học theo phương pháp "Bàn tay nặn bột”; tăng cường biên tập,
đúc rút và phổ biến kinh nghiệm thực hiện các hoạt động dạy học áp dụng phương
pháp "Bàn tay nặn bột”.


- Đẩy mạnh các hình thức giao lưu học tập giữa các đơn vị thông qua các hình
thức tổ chức sinh hoạt chuyên đề, hội thảo chuyên môn về phương pháp “Bàn tay
nặn bột”: tổ chức 1 hội thảo cấp tỉnh/năm; 01 chuyên đề cấp huyện/năm và 02
chuyên đề cấp cơ sở/năm (cấp trường và cấp tổ/khối).
VI. KẾT LUẬN
- Bước đầu đã tạo ra một sự chuyển biến về nhận thức trong đội ngũ cán bộ
quản lý và giáo viên về vấn đề đổi mới phương pháp dạy học nói chung và phương
pháp "Bàn tay nặn bột” nói riêng. Tạo được sự đồng thuận giữa cán bộ quản lý,
giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh về việc áp dụng phương pháp "Bàn tay nặn
bột".
- Từ nhận thức đúng đắn của các cấp lãnh đạo ở các cơ sở giáo dục, nhiều
giáo viên trong các trường Tiểu học được chọn làm thí điểm đã tích cực áp dụng
phương pháp này trong các bài học cụ thể. Thông qua việc áp dụng đó, năng lực
của nhiều giáo viên đã được nâng cao thể hiện ở khả năng thiết kế tiến trình dạy
học và tổ chức hoạt động nhận thức của học sinh.
- Tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng về cho CB-GVTH trong các lớp
Bồi dưỡng nghiệp vụ Hè 2013 ở các cấp; kết hợp đưa nội dung phương pháp "Bàn
tay nặn bột” thành một nội dung (module) trong chương trình Bồi dưỡng thường
xuyên.
- Tiếp tục theo dõi, chỉ đạo các đơn vị trong công tác xây dựng kế hoạch triển
khai thực hiện phương pháp "Bàn tay nặn bột”, tích cực chuẩn bị mở rộng phạm vi
thực hiện phương pháp "Bàn tay nặn bột” trong năm học 2013 – 2014.
VII. TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Tài liệu tập huấn về Đề án "Triển khai phương pháp bàn tay nặn bột trong

dạy và học ở trường phổ thông giai đoạn 2011 - 2015" của Bộ GD&ĐT.
- Sách "Bàn tay nặn bột" nguyên bản tiếng Pháp của G. Charpak được dịch
ra tiếng Việt bởi Đinh Ngọc Lân, do NXB Giáo dục xuất bản năm 1999.
- Tài liệu Phương pháp “Bàn tay nặn bột” trong dạy môn Tự nhiên và Xã
hội, môn Khoa học ở trường Tiểu học – do Lê Thị Thu Huyền chịu trách nhiệm
Biên tập nội dung và sửa bản in.
- Tài liệu hỏi đáp về Phương pháp “Bàn tay nặn bột” – do Lê Thị Thu
Huyền chịu trách nhiệm Biên tập nội dung và sửa bản in.
NGƯỜI THỰC HIỆN

Huỳnh Công Thuận


SỞ GD&ĐT ĐỒNG NAI
Đơn vị PHÒNG GDTH

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Đồng Nai, ngày

tháng 6 năm 2013

PHIẾU NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học: 2012 - 2013
–––––––––––––––––

Tên sáng kiến kinh nghiệm: THAM MƯU TRIỂN KHAI THÍ ĐIỂM

“ PHƯƠNG PHÁP BÀN TAY NẶN BỘT” TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC
Họ và tên tác giả: HUỲNH CÔNG THUẬN

Chức vụ: Chuyên viên

Đơn vị: Phòng GDTH
Lĩnh vực: (Đánh dấu X vào các ô tương ứng, ghi rõ tên bộ môn hoặc lĩnh vực khác)
- Quản lý giáo dục



- Phương pháp dạy học bộ môn: ............................... 

- Phương pháp giáo dục



- Lĩnh vực khác: ........................................................ 

Sáng kiến kinh nghiệm đã được triển khai áp dụng: Tại đơn vị 

Trong Ngành 

1. Tính mới (Đánh dấu X vào 1 trong 2 ô dưới đây)
-

Có giải pháp hoàn toàn mới

-

Có giải pháp cải tiến, đổi mới từ giải pháp đã có




2. Hiệu quả (Đánh dấu X vào 1 trong 4 ô dưới đây)
-

Hoàn toàn mới và đã triển khai áp dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao 

- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp dụng
trong toàn ngành có hiệu quả cao 
-

Hoàn toàn mới và đã triển khai áp dụng tại đơn vị có hiệu quả cao 

- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp dụng tại
đơn vị có hiệu quả 
3. Khả năng áp dụng (Đánh dấu X vào 1 trong 3 ô mỗi dòng dưới đây)
- Cung cấp được các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chính sách:
Tốt 
Khá 
Đạt 
- Đưa ra các giải pháp khuyến nghị có khả năng ứng dụng thực tiễn, dễ thực hiện và
dễ đi vào cuộc sống:
Tốt 
Khá 
Đạt 
- Đã được áp dụng trong thực tế đạt hiệu quả hoặc có khả năng áp dụng đạt hiệu quả
trong phạm vi rộng:
Tốt 
Khá 

Đạt 
Phiếu này được đánh dấu X đầy đủ các ô tương ứng, có ký tên xác nhận của
người có thẩm quyền, đóng dấu của đơn vị và đóng kèm vào cuối mỗi bản sáng kiến kinh
nghiệm.
XÁC NHẬN CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
(Ký tên và ghi rõ họ tên)
(Ký tên, ghi rõ họ tên và đóng dấu)