Kết quả điều trị phục hồi chức năng hô hấp tại bệnh viện phổi trung ương

KẾT QUẢ

ỀU T

TẠ BỆ

VỆ

ỤC

Ồ C

Ổ T U

C
ƢƠ

1
1

M 2010

1

1

Bệnh viện Phổi Trung ương, 463 Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội

T

:

Nghi n

u tr n 668 ệnh nh n ư

ph

Bệnh viện Phổi trung ương ho th

r ng

PH NHH, ao g m: Nh m ệnh phổi t
ệnh nung m phổi ph qu n N PP
ph u thu t
v i

hình th

ng ngự 6
nội tr

h

,

,

h ng m sàng ư

6 nh m ệnh

và ngo i tr
5-75

ần thự hiện

ngh n m n t nh hi m 38
: 7
43

i u tr PH NHH ư
,

n ng h h p PH NHH t i

ao màng phổi:

á nh m ệnh phổi há
57

p ti n tri n Hiệu qu

h i h

,

,9

Nh m

Đi u tr PH NHH

giai o n ổn

ánh giá tr n á

t ng trung ình

Nh m

n3

nh và

t

h ti u th ng
m và á triệu

i thiện r rệt

Summary:
Study on 668 patients who had been respiratory rehabilitated (RR) at National
Lung Hospital shows that there are 6 disease groups which need to be conducted
the RR, including 38% of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 27% of
Broncho-pulmonary purulent, 22% of Tuberculosis pleural effusion, 6% of
Thoracic surgery and 2,9% of other disease. Respiratory rehabilitation had been
conducted on both in and out - patients ( 57% and 43% ), during the acute and
stable stage. Assessment the treatment effective based on ventilation ratio(
SVC, FVC, FEV1, FEF25-75) with 100-300 ml adding and the clinical situation

improves.

1


I. ẶT VẤ
Ph

Ề
h i h

ệnh, và ph

n ng

h i h

tá

oi à ư

th 3

a

h : Ph ng ệnh, h a

n ng(6) Trong hu n ngành h h p, ph

h h p PH NHH

h h p

ư

ngh a h t s

ng th

quan tr ng,

ho t ộng

i h

a t t

á

h i h

n ng

n ng

a hệ th ng

ơ quan trong ơ th

PH NHH s mang i ho ngư i ệnh h n ng th h ng ao nh t và n ng ao
h t ư ng uộ s ng

T i Bệnh viện Phổi trung ương, tổng s ngư i
ệnh

h h pn m

à 4

n hám và i u tr

79 ngư i, trong s

4

7 634

á

à á

ệnh phổi ngoài ao Đi u tr PH NHH t i Bệnh viện Phổi trung ương ư
ng gh p vào iệu trình i u tr
i u tr
tu n th

hung ho ngư i ệnh,

à một hương trình

ao g m tư v n, n ng ao hi u i t

a ngư i ệnh, gi p ngư i ệnh

i u tr , th o

thu t v t

thu t v n ộng th

i ệnh,
ự

i nh m ệnh

PH NHH, th i gian và hình th
N m

ng v i á

á

h

tr iệu h h p và á

nh v

á phương pháp

i u tr ph h p v i m i giai o n ệnh,

, tổng s ngư i ệnh i u tr PH NHH à 668 ngư i, h ng t i

ti n hành nghi n

uh i

u á trư ng h p i u tr PH NHH nh m tìm hi u:

1.
r

.
r

2.

. Ố TƢỢ

r
VÀ

r

.

ƢƠ

2.1 ối ƣợng:
Bao g m 668 ệnh nh n BN
h

n ng h h p t tháng

n i u tr t i hoa Th m

9

n tháng

2.2 hƣơng pháp nghiên cứu: H i

u-m t

-

và Ph

h i

ệnh nh n nội tr

-

và ngo i tr
2.3. ố iệu hu h p: T
h n oán i u tr

á h sơ ệnh án i u tr t i hoa, BN i u tr nội tr

a á

hoa m sàng BN ngo i tr

ư

g it it

hoa

2


hám ệnh

á s Ph

hi nh n

h i h

i m ệnh nh n t i

tr Toàn ộ ư

i á

m sàng: Th o

t ầu và hi

t qu

h ti u trư

t th

i u tr Đánh giá

i u
t qu

trong ngà , trong

và sau i u tr

i tình tr ng hung, i m h th

ư ng uộ s ng, h n ng v n ộng g ng s
4

nh i u tr

hương trình

2.4. Thu h p số iệu: Th o

h

hám và ra h

th i i m

thu th p v th i gian và

ệnh nh n thự hiện
4

n ng PH N

R , h t

t st i ộ 6 ph t , s

ư ng

m

t i u tr

n m sàng:
h s th ng h phổi(4): SVC, FVC, FEV1, FEF 25-75

á

Độ ão h a xi máu
5. Các kĩ hu
5

t

C

tr iệu h h p:

m á

ài t p: Ho h u hiệu; D n ưu tư th

ng(7) , o tá

v , rung; T p th
m,

:
th p

ng àm th ng thoáng ư ng th và t ng

h

- Ho h u hiệu: h t vào s u, n n th

gi

sau

ho m nh ra i n ti p

ần,

Th i gian t p: 5 ph t, ngà t p , 3 ần
- D n ưu tư th : Dựa vào tổn thương tr n X , xá
thương

t v tr

n ưu

au

au m i ần rung thì àm ộng tá
h Th i gian
- T p th
h m

n 5 ph t, ngà

thự hiện v , rung v i tần s th h h p
n
,

ph t, ngà

t p:5

m,

ần
n hi phổi

ng ầ , sau
n

-3 ần

n, sau
n

ng t ng th i

th ra qua miệng Th i gian t p: 5

- T p th hoành 3 tư th n m, ng i và
phình

t ng tá

h m m i: h t vào h m qua mũi ho
m i n như thổi sáo r i t t

nh thuỳ và ph n thuỳ tổn

ng : hit vào

h m m i th ra qua miệng,

ph t, ngà

ng t t

ng mũi,
p

ng t t

i Th i gian

-3 ần

3


- T p th hoành
ta

a

T

ơ hoành

tr gi p: ngư i ệnh h t vào th o h n ng, hi th ra, hai
ũng n i ỏng Ở giai o n u i

n, ự

n

t ầu

a thì th ra, ta

T

u i thì th ra và t ng ần ho

thì h t vào Động tá nà tr gi p ngư i ệnh th ra ư

h t h

s
nh t

n

ng

trong phổi
- Th hoành

tr

háng th v ng Ta

T

ng v i v ng phổi ần t ng th ng h ,
gi p hi ngư i ệnh th ra và háng
ng
5

tá h phần màng phổi m i

n ộng th
n

ự

th pv t

t

ng áp ự
i

hai ta

n

i h t hi h t vào

n tr
thu t

tá

nh

tr iệu h h p:

a ta , h n, toàn th n, và á

n v ng thành ngự tương

ài t p

m ài t p s

th pv i

ng

m nh, s
g , thang

tư ng, r ng r , ai v i… , t ng ư ng th ự và i u h nh tư th
- T ps

n, s

m nh

a ta . á

àm t ng h n ng v n ộng và s
n ánh ta , và á
ta , thi t
t p
- T ps

ự

ơ

ơ ta , thi t

n, s

m nh

ài t p toàn th n

t ng ư ng th
r , và thi t

a á nh m ơ t
ng m m, v i

o giãn và t ta

n n ng

àn ta , ẳng ta

ng

ng,

so, ìm

á o i Th i gian: m i ần

a h n Bao g m i x

ự

m nh, s
i

n

p th

ng

n 5 , ngà t p ,3 ần

t h p th hoành v i á

ao g m á

ự , i ộ tr n

a nh m ơ àn h n, ổ h n,

i uổi t p t

ộng tá ta và h n

ài t p toàn th n v i g , thang tư ng, r ng

o ãn

5.3.Tư v n: Bao g m á th ng tin v
thu

s p x p t nhẹ

- 5 ph t, ngà t p ,3 ần

ẳng h n và nh m ơ
á

n

vai T p v i

hu n t ng ho t ộng s

-

thu t ư

ệnh, vai tr và á h

thu t t p th và i u hi n nh p th

i m á

ng

u t ngu

ng á
ơ

n

ho h i u tr ph h p, u trì t p u ện t i nhà

4


. KẾT QUẢVÀ BÀ

U

3.1. Th ng in chung ề số ngƣ i ệnh
Bảng 1 Th ng tin hung v

C

i tư ng nghi n
i i

u

Hình th
Đi u tr

Nh m ệnh

Ngà

i u tr
T.B

T
ệ

Nam

N

N.T

Ng.T NT

Ng.T T.B

TD màng phổi do lao
n= 140
Di h ng ao phổi n 3

105

35

100

40

15

22

8

0

30

Nh m ph u thu t phổi
n= 40
Nh m ệnh
PD
n=258
Nh m N PP n= 180
Nh m ệnh phổi há
n= 20
Tổng s n = 668

35

5

30

10

T

ệ

Nh n x t: N m
h p

hi m 7

trung ình nội tr
th

à 3

72

115
10

65
10

180

459

209

382

70.0

30.

57.0 43.0

9 trư ng h p

trư ng h p hi m 57

, ngo i tr

à: 7, ngo i tr

Ph n

07

86

ư

phổi há
nà

ao g m

06

16

16

07
0

0
11,3

284

07

14.8

vi m phổi

ũng ho th

,

38.1
27.0
2.9

100.

hi m 3

459 trư ng

Đi u tr nội tr 38
i u tr

i u tr trung ình
PD à nh m

58 a hi m 38

và tràn

và sau PT h

, sau

hình
s
n

h màng phổi o ao hi m
4

Nh m ph u thu t PT

a hi m 6

i phổi và á triệu h ng h h p

ph u thu t

8.2
13.
5
7
11,
3
13.
2

PH NHH, nam

à 4 8, ngà

a hi m 7
trư

6.0

186

4 trư ng h p Di h ng ao phổi hi m 4
ng ngự

4.0

84 trư ng h p, hi m 43 , ngà

ư ng BN tham gia PH NHH nhi u nh t
8

22.0

15

á nh m ệnh như sau: Nh m ệnh

nh m N PP

10.
0
16.
0

16

172

6 nh m ệnh
n

08

ng ngự v n hưa h

nhi u

và nh m ệnh
hi m ,9
n việ ph

Đi u
h i

5


h

n ng h h p sau mổ
a ệnh

nhi u

ần ph u thu t(1,2), ho

i u tr mà ngư i ệnh h ng

o ần hai thá th m, v
au sau mổ ho

ơ hội ư

như

i m

o h ng h ngà n m

PH NHH

3.2.Các chỉ iêu heo dõi
Bảng 2 Đánh giá v

h

n ng h h p và á triệu h ng m sàng trư

và sau

PHCNHH
T ƣ c

Sau

T ng

n =60

n =60

TB (L)

SVC (L)

2,80  0,85

3,05 0,85

0.25

<0.01

FVC (L)

2, 75 0,85

2,95  0,65

0.20

<0.01

h ng khí FEV1(L)

2,45 0,85

2,70  0,75

0.25

<0.01

2,35 0,65

2,60  0,56

0.25

<0.01

Các chỉ iêu

Chỉ iêu

FEF 25-75 (L)

Nh n x t: au thự hiện i u tr ,
250ml, FEF 25-75 t ng 5 m

t ng 5 m ,
ự há

iệt

t ng

m,

p

t ng

ngh a

6


B ng

Đánh giá h

n ng h h p và á triệu h ng m sàng trư

và sau

PHCNHH
Sau

PHCNHH

PHCNHH

SVC (L)

1.95  0,85

2.05  0,74

0.10

>0.05

FVC (L)

1.82  0,65

1.90  0,54

0,08

>0.05

FEV1 (L)

1,16  0,48

1,22 0,58

0,06

>0.05

FEF 25-75 (L)

1.25  0,46

1.35  0,45

0.10

<0.01

91,113,40

91,81 3,45

0.70

>0.05

52

4 2

1.0

<0.01

376,6193,0

424,4975,5

38,52

>0.05

8

7

54,6512,47

46,9714,23

Các chỉ iêu

h ti u
th ng
h
p

sau g ng s )
Đi m h th

h ti u
m sàng

Đi ộ 6

Nh n x t: Nh m ệnh i h ng ao phổi ư

ệnh phổi m n t nh

o tổn thương ao phổi ũ

ngư i ệnh

ộ t n ng

ình

t ng 6 m ,
i m,

r ng: á
5-75 t ng

- 8,68

>0.05

h n oán

hoa
PD

r i o n th ng h h n h p m
m nhi u Ngư i ệnh

PD và i u tr th o phá

au an thiệo PH NHH th

m,

, ư

n r t n ng, h th nhi u, ho h

x p vào nh m ệnh

ộng g ng s

p

g i t i i u tr ngo i tr t

hám ệnh Đơn v qu n

ư

trung

MRC

Đi m

nh

Tăng

T ƣ c

i u tr

h s
m

i m h t ư ng uộ s ng gi m ư

,

ư

PD giai o n ổn
, t ng t 8

Đi m h th

R

n
gi m

8 68 i m, h n ng v n

t ng 58 5 m

7


o sánh v i nh m

PD mà phổi h ng

ti u th ng h và á triệu h ng
Đi u nà

ho th

PH NHH á

i u tr ph h p hơn,

th

ần

tổn thương o ao phổi ũ, á

m sàng tu

ư

i thiện nhưng t hơn

i h ng sau ao phổi ần
h

h

một hương trình

nh s m hơn ho

o ài th i gian i u

tr th h h p hơn(3,5).
u
Bảng 3 Đánh giá v

ủ
h

ế quả

n ng h h p trư
Trư

Sau

T ng TB

p

PHCNHH

PHCNHH

SVC (L)

2.35  0,65

2.65  0,45

0.30

<0.01

FVC (L)

2.25  0,60

2.58  0,56

0.33

<0.01

FEV1 (L)

1.46 0,52

1.76  0,62

0.30

<0.01

FEF 25-75 (L)

1.30 0,54

1.62  0,46

0.32

<0.01

Các chỉ iêu

Chỉ iêu
h ng khí

và sau PH NHH

Đánh giá sau i u tr th

r ng

t ng 3

300ml, FEF25-75 t ng 3

m,

ngh a th ng

Bảng 4

t qu th o

i ư ng

m,

t ng 33 m ,

t ng

so v i trư

m th i ra sau hi PH NHH

a3

ệnh

nh n áp x phổi
p x th

ư i

(n = 30)

Sau PHCNHH

Trư
PHCNH
H

Ngà

Ngà

1-3

3-6

6-9

9-12

Ngà

Nam (22)

5-10ml

15-20

25-55ml

20-30

10-20

N

5-15ml

15-25

20-45ml

20-30

10-20

Nh n x t: 3
Th o

Ngà

is

08)

a áp x th
ư ng

ư i

m th i ra th

phổi,

tổn thương X

há tương

ng,

3 ngà

ầu t ng -3 ần, 3 ngà ti p th o

8


t ng 5-7 ần, sau
sàng ã ư
Đi u nà
h

ư ng

m th i ra gi m ần

ng v i á triệu h ng

m

i thiện
ho th

ng v i i u tr nội hoa, PH NHH gi p ngư i ệnh ho

m t t hơn, t ng th ng h phổi, gi m á triệu h ng m sàng, o v

gi m ư

s ngà n m viện Ngoài ra ngư i ệnh

u ện t p s gi m ư

á

u

u

B ng 5: Đánh giá v

n ư

hư ng

s

n u trì

t tái phát
u

h

n ng h h p và á triệu h ng m sàng trư

và sau

PHCNHH
Các chỉ iêu

T ƣ c

Sau

Tăng TB

PHCNHH

PHCNHH

p

SVC (L)

1.51 0,65

1.81  0,75

0.30

<0.01

h ti u

FVC (L)

1.48 0,54

1.75  0,50

0.27

<0.01

th ng h

FEV1 (L)

0.76  0,42

1.05 0,42

0.29

<0.01

FEF 25-75 (L)

0.85  0,85

1.20  0,80

0.35

<0.01

m

ộ r t n ng

Nh n x t: Bệnh nh n sau PT
5

ệnh nh n

thu t PH N ư
t ng 3

m,

n PH NHH sau PT tr n

áp

ng nga t ngà th
t ng 7 m ,

Đi u tr PH NHH sau PT
ệnh ư
gh p ư

h ms

r i o n th ng h h n h p

hư ng

tr n t ng ngư i ệnh ũng ần
nh s m trư

à i u tr

h u ph u h h p há ph

tuần ngư i ệnh ã ư
h

sau PT

hi ph u thu t

à nội tr

au PH NHH, á

t ng 9 m ,

ng ngự

vào iệu trình i u tr

n m, 75

th p
t p, o v

iệt, sau PT ngư i
PH NHH ph i

t qu ph u thu t(1,2) Trư

nv

thu t PH NHH, và hi áp

á

h

h s

5-75 t ng 35 m ,

àm t ng
á

á

ng
mổ
ng

nh ph h p Ngư i ệnh ần ư

tuần

9


B ng 6 : Đánh giá h

n ng h h p và á triệu h ng m sàng trư

và sau

PHCNHH

Các chỉ iêu

h ti u
th ng h

T ƣ c

Sau

Tăng

PHCNHH

PHCNHH

TB

p

SVC (L)

2.05  0,65

2.26  0,64

0.21

<0.01

FVC (L)

1.95  0,75

2.15  0,54

0,20

<0.01

FEV1 (L)

1,26 0,38

1,42 0,38

0,16

<0.01

FEF 25-75

1.28  0,42

1.52  0,48

0.24

<0.01

sau g ng s )

91,113,40

91,81 3,45

0.70

>0.05

Đi m h th

42

1.0

<0.01

(L)
p

h ti u
ánh giá

32

MRC
Đi ộ 6

376,6193,08 454,4975,57 77,52

Đi m

54,6512,47

<0.01

-

42,9714,23

<0.01

12,68
Nh n x t: Nh m ệnh
à i u tr ngo i tr
6 m,

PD giai o n ổn

au i u tr

t ng

5-75 t ng 4 m Đi m h th

ộng g ng s

t st i ộ 6 ph t

Hoàn toàn ph h p v i hiệu qu
nư

a Đinh Ng

n m

nh

n i u tr PH NHH h

m,

t ng

R gi m

m,

i m,

t ng 77,5 m, i m

R

i u tr PH NHH

tài N

u
t ng

h n ng v n

gi m
H

i m
p nhà

9 (8)

10


V. KẾT U
Nghi n

uh i

u 668 ngư i ệnh PH NHH n m

h ng t i r t ra

t

u n sau:
4.1 PH NHH thư ng ư
PD hi m 38
ng ngự 6
4

h

nh

6 nh m ệnh

Nh m N PP : 7

, trong

nh m ệnh

ao màng phổi:

Nh m PT

Di h ng ao phổi 4

Thự tr ng i u tr :

- Đi u tr PH NHH v i
tr nội tr , ngo i tr
tr

hình th

nội tr và ngo i tr : Trong

hi m 43 , ngà

à 4 8, Đi u tr PH NHH
iai o n

- Hiệu qu

p t nh

nh và

t

i u

à: 7, ngo i
p ti n tri n:

tổng s ngư i PH NHH

i u tr tr n t ng nh m ệnh như sau:

 Nh m ệnh phổi t
t ng trung ình

ngh n m n t nh:
m,

Đi m SGRQ gi m


i u tr trung ình nội tr

giai o n ổn

hi m 7

57

R gi m

,

,

5-75

i m, t st i ộ 6 t ng 77,5m,

i m

Nh m N PP :

,

 Nh m ao màng phổi
 Nh m ph u thu t

,

,
,

ng ngự

,
,
,

5-75 t ng 3

m,

,

5-75 t ng 5 m ,

,

,

5-75 t ng

300ml,
 Nh m i h ng ao phổi: SVC, FVC, FEV1, FEF25-75 t ng trung ình
m,

R gi m

i m, t st i ộ 6 t ng 58,3 m, Đi m SGRQ

gi m 8 68 i m, so v i trư

PH NHH hưa

ngh a th ng

11

TÀ

ỆU T AM K ẢO
guyễn Thị Chỉnh à cộng sự (1990).

1.

ă

r ng cá

ậ

ă
oài B c.
r p ụ

trì

ứ

ă

Y Hà nội,

guyễn

ình

p

r

p

O

hạ

7.

ở ụ

inh

gọc

8.

n

u n v n th

s

h ,

ứ

ă

ô

p

. Bá h

ứ

ă

4 – trang 259.
rì

T p h Yh

r p ụ
u n sự

ồ

ô

8 (33), tr 18-22
ậ

r

p ụ

ồ

ằ

p

ứ

ụ

ồ

ứ

ă

ô

Nội san ệnh ao và ệnh phổi t p , tr 87-96)
p

(2009)
á

h

II

h , Hà Nội

gọc Thạch.1968.

p áp

99

guyễn Văn Tƣ ng T n Thị

guyễn u n ghiên C o Minh Ch u à C
, Nhà xu t

ứ

á
ng

ă

hung (2008)

ấp
ă

ồ

O

ƣ ng T ịnh Bỉnh Dy

hoa thư ệnh h , t p 4,

6.

ứ

9

Dung (2004), T ô
guyễn Viế

ồ

ô ấp p ụ

ô ấp

L

Đ ih

5.

ộ
á

ồ

rở

4.

ậ

Tổng hội Y h

guyễn

3.

ô ấp p ụ

Q Nội san ao và ệnh phổi t p 5 – 1990)

guyễn Thị Chỉnh à cộng sự (1992).

2.

ộ

p áp

p

O
r

Đ tài nghi n

u hoa

p nhà nư

12