skkn sử dụng phương pháp đóng vai trong dạy học bài 12 đặc điểm, tính chất, kỹ thuật sử dụng một số loại phân bón

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
I.

II.

III.

THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và tên: Vũ Thị Kim Thành
2. Sinh ngày: 15 -08 -1982
3. Nữ
4. Địa chỉ: Ấp Trầu, Phước Thiền, Nhơn Trạch, Đồng Nai
5. Điện thoại: 0973682584
6. Chức vụ: Giáo viên
7. Đơn vị công tác:
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị cao nhất: Kỹ sư
- Năm cấp bằng: 2006
- Chuyên ngành đào tạo: Nông học
KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: dạy học môn công nghệ khối10
- Số năm kinh nghiệm: 5 năm
- Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây: Sử dụng hình
ảnh trong dạy học môn công nghệ 10.


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP ĐÓNG VAI TRONG DẠY HỌC

BÀI 12: ĐẶC ĐIỂM, TÍNH CHẤT, KỸ THUẬT SỬ DỤNG MỘT
SỐ LOẠI PHÂN BÓN THÔNG THƯỜNG - CÔNG NGHệ 10
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Trong dạy học nơi chung, trong dạy môn Công Nghệ nói riêng, vấn đề đặt ra là
phải đổi mới chiến lược đào tạo con người. Đặc biệt cần đổi mới phương pháp dạy
học (PPDH) theo hướng phát triển thế hệ mới năng động, sáng tạo, cho học sinh
(HS) tìm tòi khám phá, từ đó tìm ra tri thức và tiếp nhận tri thức một cách chủ động.
Ở nước ta, việc đổi mới PPDH đã diễn ra, nhất là trong thời gian gần đây.Tức là
chúng ta đang dần chuyển từ việc dạy học theo hướng lấy giáo viên (GV) làm trung
tâm sang việc dạy học lấy HS làm trung tâm. Giáo viên chính là những người hướng
dẫn, tổ chức, điều khiển cho HS để các em tự lĩnh hội tri thức.
Tuy nhiên dạy học Công nghệ 10 ở trung học phổ thông (THPT) phần lớn vẫn
còn trong tình trạng thầy đọc, trò chép,… người giáo viên ít chú trọng đến vấn đề
phát huy tính tự học của HS, ít khi đặt ra vấn đề mang tính chất tìm tòi cho HS phát
triển năng lực tư duy, tự học và tư nghiên cứu. Xuất phát từ những lý do đó, tôi
mạnh dạn chọn đề tài: “Sử dụng phương pháp đóng vai trong dạy học Bài 12. Đặc
điểm, tính chất, kỹ thuật sử dụng một số loại phân bón thông thường - Công
nghệ 10” góp phần thực hiện yêu cầu đổi mới nội dung và PPDH theo hướng phát
huy tính tích cực học tập của HS ở phổ thông.
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận
a. Phương pháp dạy học tích cực
PPDH tích cực là một thuật ngữ rút gọn, được dùng ở nhiều nước để chỉ những
phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng
tạo của người học. Tuy nhiên, để dạy học theo phương pháp tích cực thì giáo viên
phải nổ lực nhiều so với dạy theo phương pháp thụ động.
Muốn đổi mới cách học phải đổi mới cách dạy. Cách dạy chỉ đạo cách học,
nhưng ngược lại thói quen học tập của trò cũng ảnh hưởng tới cách dạy của thầy.
Chẳng hạn, có trường hợp HS đòi hỏi cách dạy tích cực hoạt động nhưng giáo viên
chưa đáp ứng được, hoặc có trường hợp GV hăng hái áp dụng PPDH tích cực nhưng

Gv: Vũ Thị Kim Thành

2


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

không thành công vì HS chưa thích ứng, vẫn quen với lối học tập thụ động. Vì vậy,
GV phải kiên trì dùng cách dạy hoạt động để dần dần xây dựng cho HS phương
pháp học tập chủ động một cách vừa sức, từ thấp lên cao. Trong đổi mới PPDH phải
có sự hợp tác của cả thầy và trò, sự phối hợp nhịp nhàng hoạt động dạy với hoạt
động học thì mới thành công.
b. Phương pháp đóng vai
Đóng vai là phương pháp tổ chức cho học sinh thực hành “làm thử” một số
cách ứng xử nào đó trong một tình huống giả định.
 Ưu điểm của phương pháp đóng vai
- Gây hứng thú và chú ý cho học sinh, tạo điều kiện để HS có thể chủ động
sáng tạo trong việc lĩnh hội kiến thức qua lời nói hoặc việc làm của các vai diễn.
- Giúp HS phát huy được khả năng của từng cá nhân cũng như sự phối hợp chặt
chẽ của cá nhân với tập thể nhóm.
 Hạn chế của phương pháp đóng vai
- Mất nhiều thời gian, phải suy nghĩ "kịch bản", "diễn viên"...
- Đối tượng học sinh có tỷ lệ khá giỏi phải nhiều
- Nếu số lượng học sinh nhiều hiệu quả không cao.
 Tiến hành phương pháp đóng vai
Cách thức tiến hành phương pháp đóng vai có thể tóm tắt bằng sơ đồ sau:
GV chia nhóm, giao nhiệm vụ
Các nhóm thảo luận, xây dựng kịch bản

Các nhóm đóng vai
Các nhóm khác theo dõi, nhận xét…
Giáo viên kết luận, nhận xét
Sơ đồ 1. Các bước tiến hành phương pháp đóng vai

Gv: Vũ Thị Kim Thành

3


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

2. Áp dụng phương pháp đóng vai vào dạy học bài 12. “Đặc điểm, tính
chất , kỹ thuật sử dụng một số loại phân bón thông thường” – Công nghệ 10.
Đối với bài này tôi sử dụng đóng vai theo cách sau đây: Học sinh đóng vai
người nông dân đi mua phân bón, người nông dân sử dụng phân bón và một cán
bộ khuyến nông giới thiệu về một loại phân bón mới.
Cách này được tổ chức theo trình tự như sau:
Bước 1: Giáo viên chia lớp thành 3 nhóm (14-15 người)
+ Nhóm 1: Người nông dân đi mua phân bón hóa học tại 1 cửa hàng phân bón
+ Nhóm 2: Bác nông dân A đến vườn nhà bác nông dân B để học hỏi bí quyết
sản xuất để có thể cho năng suất cao mà chất lượng nông sản lại tốt (bí quyết chính
là bác nông dân B sử dụng phân bón hữu cơ)
+ Nhóm 3: Một cán bộ khuyến nông về 1 xã nọ để giới thiệu 1 loại phân bón
mới đó là Phân vi sinh vật
GV sẽ phân công nhiệm vụ cho các nhóm sau khi học xong bài 10 để các nhóm
có thời gian xây dựng kịch bản, phân công diễn viên, tập lời thoại và chuẩn bị các
mẫu vật cần thiết như các loại phân bón (chí phí do GV tự bỏ ra).

Bước 2: Các nhóm thảo luận, xây dựng “kịch bản” và phân công đóng vai.
Bước 3: Thứ tự các nhóm lên đóng vai
Bước 4: Các học sinh khác theo dõi, phỏng vấn, nhận xét, bổ sung (nếu cần).
Bước 5: Giáo viên kết luận, nhận xét, đánh giá
 Lưu ý: phải cho HS chuẩn bị trước vì nếu chỉ với thời gian 45 phút ở lớp
không thể kịp để các nhóm có thể xây dựng kịch bản, phân công diễn viên,
học thuộc lời thoại và trình bày.
Sau đây tôi xin giới thiệu “kịch bản” của 2 nhóm học sinh lớp 10 A 2 trường
THPT Phước Thiền lên đóng vai:
+ Nhóm 1: Tình huống như sau: “Một anh công nhân viên chức sinh ra trong
gia đình làm nông, nhưng từ nhỏ đến lớn chỉ lo học hành nên chưa bao giở phải
tham gia vào việc đồng áng. Hôm nay là ngày nghỉ, bố anh lại đi vắng nên mẹ anh
đã nhờ anh đi mua phân bón dùm, trước khi đi mẹ anh chỉ nhớ dạy con là đi mua
phân hóa học”. tình huống diễn ra như thế nào mời cô và các bạn cùng xem.
Người mua(NM): Chào các bác, hôm nay là ngày nghỉ em tranh thủ giúp mẹ
đi mua phân bón.
Gv: Vũ Thị Kim Thành

4


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

Sao mà nhiều cửa hàng bán phân thế nhỉ, mình biết chọn cửa hàng nào đây,
thôi mình cứ vào thử cửa hàng này xem sao.
Người bán(NB): Chào chú em, chú em mua phân à?
NM: Cái ông này vô duyên thật, vào cử hàng bán phân mà không mua phân thì
mua gì?

NB: xin lỗi, thế chú em mua phân gì?
NM: Thế bác có những loại phân gi?
NB: chú thong cảm nhé, ở đây anh chỉ bán phân hóa học thôi.
NM: Đúng thứ mình đang cần, nhưng mà bác ơi phân hóa học là phân ntn?
NB: “ phân hóa học là loại phân bón được sản xuất theo quy trình công
nghiệp, có sử dụng nguyên liệu tự nhiên hoặc tổng hợp”.
NM: À….
NB: Thế chú em mua phân đơn hay phân đa?
NM: Phân đơn và phân đa là phân ntn?
NB: à, phân đơn là phân có chứa 1 nguyên tố dinh dưỡng ví dụ như: đạm, lân,
kali…, chú em nhìn này, đây chính là phân đơn đấy.
NM: Ồ, chúng có màu sắc đẹp thế nhỉ?
NB chỉ vào phân bón và giới thiệu: dạng tinh thể màu trắng là phân đạm, màu
xanh là phân lân và màu đỏ là phân kali.
NM: Trông này, phân lân giống xi măng quá, còn phân kali thì giống muối ớt,
thế còn phân đa thì sao?
NB: phân đa là phân phân có chứa 2 nguyên tố dinh dưỡng trở lên ví dụ như
NPK...,
NM: là phân có nhiều màu sắc kia đúng không? (NM chỉ vào phân NPK)
NB: đúng rồi
NM: Ồ, thế loại phân hóa học này có những đặc điểm gì?
NB: Loại phân này có những đặc điểm sau: thứ nhất, chứa ít nguyên tố nhưng tỷ
lệ chất dinh dưỡng cao Vd: phân đạm chứa 46% là N, phân lân chứa 60% là P 2O5….
Thứ hai, phần lớn dễ tan (trừ lân) nên cây dễ hấp thụ và cho hiệu quả nhanh.
NM: Thế nó có nhược điểm gì không?
NB: À, loại phân này có nhược điểm là bón nhiều và liên tục nhiều năm sẽ làm
đất chua.
Gv: Vũ Thị Kim Thành

5

Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

NM: Tôi hiểu rồi, thế còn cách sử dụng có dễ không hả bác?
NB: Rất dễ, đối với Đạm và kali do dễ tan nên chú dùng để bón thúc là chính(tức
là bón lúc nào cây cần). Phân Lân khó tan nên chủ yếu dùng để bón lót (bón trước
khi gieo hạt), còn NPK thì có thể bón lót hoặc bón thúc cũng được.
NM: Có cách nào để hạn chế nhược điểm của loại phân này không?
NB: Có chứ, đất dễ bị chua hóa nên cần kết hợp bón vôi cải tạo.
NM: À.
NB: Chú em còn thắc mắc gì nữa không nào?
NM: dạ đủ rồi ạ.
NB: Thế giở chú em mua loại nào, mua bao nhiêu để chị lấy.
NM: Mua loại nào bây giờ nhỉ, mẹ mình có dặn đâu. Chị ơi, chị bán quen hay là
chị tự lấy cho em đi.
NB(ngạc nhiên): chú em dở hơi à, mua phân thì phải tùy thuộc vào loại cây trồng,
loại đất và diện tích nữa chứ.
NM (suy nghĩ): hay là thế này nhá chị, em sẽ về hỏi lại mẹ rồi trở lại mua, chào
chị.
NB: ơ này, từ từ đã, thế là không mua à? Trời ơi! Xỉu……………
Ghi chú: Từ in nghiêng là nội dung chính được HS trình bày trên giấy A0.
+ Nhóm 2:Tình huống như sau: 1 chị nông dân nghe tin người bà con của mình
ở xóm trên vụ mùa vừa qua thắng lợi lớn, năng suất cao mà chất lượng nông sản lại
rất tốt. Chị quyết định lên thăm người bà con của mình
Bác hai đang ở ngoài vườn rau, vừa dọn vườn bác vừa hát nghêu ngao: trên đất
vồng mình trồng khoai lang, trên đất vồng mình trồng ngô khoai…. Thì nghe tiếng
gọi: Cô ba: anh hai ơi anh hai, có ở nhà không anh hai.

Bác hai: tui ở ngoài vườn, ai đó
Cô ba: không nhận ra em sao anh hai
Bác hai: ủa, sao hôm nay rồng lại đến nhà tôm chơi thế này.
Lâu ngày đến thăm anh hai không được hay sao, mà không biết ai là rồng, ai là tôm
đâu đó nha.
Bác hai: Đùa với cô ba tí thôi, vào nhà đi cô ba.
Cô ba: Thôi ở ngoài này nói chuyện cho mát
Gv: Vũ Thị Kim Thành

6


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

Bác hai: Dạo này vườn cô ba thế nào, thu hoạch khá không?
Cô ba: Chán lắm,năng suất nhà em dạo này thấp quá, đất đai lại cứ xấu dần đi, em
đang nẫu cả ruột đây này. Chà nhìn vườn nhà anh hai thấy đã ghê ta, rau thì xanh
mướt, đất trồng thì tơi xốp, màu mỡ, chẳng bù cho đất nhà em ( thở dài).
Bác hai: Tại cô ba lạm dụng phân hóa học nhiều quá đó thôi, tôi đã nói rồi mà cô
ba không nghe.
Cô ba: Thì còn cách nào khác đâu, đất thiếu dinh dưỡng thì mình phải bón chứ
sao. À mà này, anh hai làm thế nào mà đất anh ngon thế, chỉ em bí quyết với.
Bác hai: Có bí quyết gì đâu cô ba, tui sử dụng phân hữu cơ đấy.
Cô ba: Phân hữu cơ là gì vậy anh hai?
Bác hai: Phân hữu cơ là loại phân bón có nguồn gốc từ chất hữu cơ.
Cô ba: Là sao hả anh hai?
Bác hai: Thật ra phân hữu cơ rất quen thuộc với cô mà cô không biết đấy thôi.
Cô ba: Có nghĩa là nó biết em mà em không biết nó sao?

Bác hai: Cô nhìn xem đây là gì? (bác hai đưa cô ba ra chỗ có mớ lá cây bác vừa
dọn lại lúc nãy)
Cô ba: Thân, lá cây đậu, cây mía, cây cỏ hôi, cây điền thanh.
Bác hai: Chưa hết đâu còn đây nữa này (bác hai lại chỉ đến đống phân bò, phân
dê)
Cô ba: Những thứ này để làm gì vậy anh hai?
Bác hai: Đây chính là phân hữu cơ đó cô ba.
Cô ba: Vậy hả, thế mà từ trước tới giờ những thứ này em toàn đem bỏ đi không à,
đúng là lãng phí quá. Mà anh hai này, loại phân này có những đặc điểm gì anh biết
không?
Bác hai: À có chứ, cô ba biết không loại phân này có đặc điểm thứ nhất là Chứa
nhiều nguyên tố dinh dưỡng nhưng thành phần và tỷ lệ không ổn định, thứ 2 là cần
phải có thời gian phân hóa nên hiệu quả chậm (lâu dài).
Nhưng đáng nói nhất là phân này bón nhiều không hại đất mà có khả năng cải tạo
đất tốt. Chính vì vậy mà đất nhà tôi mới ngày càng tơi xốp và màu mỡ đó.
Cô ba: Thế sử dụng ntn, có hôi không anh hai, với lại em chỉ sợ trên cây còn mầm
bệnh, trong phân động vật có các loại giun, sán gây bệnh thì sao?

Gv: Vũ Thị Kim Thành

7


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

Bác hai: Phân này sử dụng rất đơn giản cô sử dụng để bón lót, vùi vào đất trước
khi gieo hạt thế là xong, còn mầm bệnh và các loại ký sinh gây bệnh thì cô xử lý
chúng bằng cách ủ cho hoai mục với một ít vôi sống trước khi bón vào đất.

Cô ba: Thế thôi hả anh hai, dễ quá. Thế thôi em chào anh nhé, em phải về làm liền
đây.
Bác hai: Ơ, này vào nhà uống nước đã cô ba…..
Chú ý: nhóm đã chuẩn bị một số mẫu phân hữu cơ như đã nêu trong tiểu phẩm.
+ Nhóm 3: tiểu phẩm của nhóm 3 là một cán bộ kiểm lâm về xã để giới thiệu về
loại phân bón mới đó là Phân vi sinh, và nội dung tiểu phẩm là những câu hỏi và
câu trả lời làm rõ khái niệm, đặc điểm và kỹ thuật sử dụng phân vi sinh.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC BÀI 12: ĐẶC ĐIỂM, TÍNH CHẤT, KỸ THUẬT SỬ
DỤNG MỘT SỐ LOẠI PHÂN BÓN THÔNG THƯỜNG
1. Mục tiêu
a. Về kiến thức: - Kể tên được một số loại phân bón thường dùng trong nông,
lâm nghiệp. Cho ví dụ từng loại.
- Nêu được đặc điểm và tính chất của một số loại phân bón thường dùng trong
nông, lâm nghiệp.
- Nêu được sự khác nhau giữa đặc điểm của phân hóa học và phân hữu cơ.
-Biết được cách sử dụng các loại phân bón và giải thích được cơ sở khoa học
của việc sử dụng. Nêu được ví dụ minh họa.
b. Về kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm, trình bày trước lớp
c. Về thái độ: Có ý thức vận dụng được những hiểu biết về phân bón để tham
gia và vận động mọi người sử dụng phân bón hợp lý, tăng năng suất cây trồng, tăng
độ phì nhiêu cho đất, đồng thời bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe con người.
2. Chuẩn bị bài dạy
- Mẫu một số loại phân bón thường dùng (đạm, lân, kali, NPK, phân bò, phân
dê, lá một số loại cây, 1 loại phân vi sinh…)
- Hình ảnh liên đến bài dạy
- Sách giáo khoa
3. Phương pháp dạy học
- Thảo luận nhóm - phương pháp đóng vai - trình chiếu
Gv: Vũ Thị Kim Thành

8


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

4. Tiến trình dạy học
a. Ổn định tổ chức (2 phút)
b. Vào bài mới (3 phút)
GV hỏi: Trong việc cải tạo 4 loại đất trồng đã học, muốn cung cấp chất dinh
dưỡng cho đất người ta thường sử dụng biện pháp nào?
HS: Bón phân
GV:Em hãy kể tên một số loại phân bón mà em biết?
HS: Phân đạm, phân ure, phân NPK, phân bò, phân heo…
HS trả lời xong → GV chiếu lai 1 lên màn hình 3 loại phân bón:
Phân hoá học gồm: Phân đạm, lân, kali, Phân hỗn hợp NPK
Phân hữu cơ: Phân chuồng, Phân xanh: bèo, cây họ đậu…, Phân rác…
Phân vi sinh vật: cố định đạm
Như vậy, có rất nhiều loại phân bón khác nhau. Muốn sử dụng có hiệu quả thì
chúng ta phải hiểu đặc điểm, tính chất và cách sử dụng của các loại phân đó. Để
hiểu rõ các loại phân này chúng ta nghiên cứu bài hôm nay (Chiếu lai thứ 1: Đặc
điểm, tính chất , kỹ thuật sử dụng một số loại phân bón thông thường)
Thời
Hoạt động của
Nội dung chính
gian
giáo viên – học sinh
GV chia lớp làm 3 nhóm, cử nhóm
trưởng, thư ký và phát mỗi nhóm 1

bút xạ + 1 tờ giấy A0
Nhóm 1: Tìm hiểu khái niệm, phân
loại, đặc điểm và cách sử dụng phân
hoá học.
Nhóm 2: Tìm hiểu khái niệm, phân
loại, đặc điểm và cách sử dụng phân
hữu cơ.
Nhóm 3: Tìm hiểu khái niệm, phân
loại, đặc điểm và cách sử dụng phân
vi sinh vật.
HS: làm việc theo nhóm, viết vào
giấy A0, cử người đóng vai.
(GV đã phân công sau khi học xong
bài 10)
- Đại diện nhóm 1 lên bảng “đóng I. PHÂN HOÁ HỌC
Gv: Vũ Thị Kim Thành

9


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

vai”
HS khác bổ sung → GV tổng kết
Sau đó GV kiểm tra xem HS nắm
kiến thức ntn qua phần đóng vai của
nhóm 1 bằng cách chiếu 1 số câu hỏi
trắc nghiệm để HS lựa chọn đáp án
đúng?
GV lấy ví dụ:

Đạm urê có 46% đạm nguyên chất.
GV hỏi thêm: Vì sao đạm, kali bón
lót lượng nhỏ? Bón lượng lớn thì
sao?
HS: Dễ tan nên có thể cây hấp thu
8
không kịp gây lãng phí.
phút GV bổ sung: Ảnh hưởng đến môi
trường và bón đạm nhiều sẽ cháy lá
GV chiếu hình và giải thích sơ về vai
trò của 3 nguyên tố dinh dưỡng N, P,
5
K đối với cây trồng.
phút - Đại diện nhóm 2 lên bảng “đóng
vai”
HS khác bổ sung → GV tổng kết
- Đại diện nhóm 2 lên bảng “đóng
vai”
Sau đó GV kiểm tra xem HS nắm
kiến thức ntn qua phần đóng vai của
nhóm 2 bằng cách chiếu 1 số câu hỏi
trắc nghiệm để HS lựa chọn đáp án
đúng?

Gv: Vũ Thị Kim Thành

Trường THPT Phước Thiền

1. Khái niệm
- Là loại phân bón được sản xuất theo

quy trình công nghiệp, có sử dụng một
số nguyên liệu tự nhiên hoặc tổng hợp.
2. Phân loại
- Phân đơn nguyên tố: N, P, K…
- Phân đa nguyên tố: NPK…
3. Đặc điểm
- Chứa ít nguyên tố nhưng tỷ lệ chất
dinh dưỡng cao.
- Phần lớn dễ tan (trừ lân) → cây dễ hấp
thụ và cho hiệu quả nhanh.
- Bón nhiều và liên tục nhiều năm → đất
chua hoá
4. Cách sử dụng
- Đạm, kali bón thúc là chính
- Lân chủ yếu bón lót
- NPK: có thể bón lót hay bón thúc
- Đất dễ chua hóa → bón vôi cải tạo
VD: CaCO3 + 2H2O → Ca(OH)2 +
H2CO3
Ca(OH)2 + 2HCL → CaCL2 + H2O

II. PHÂN HỮU CƠ
1. Khái niệm
- Là loại phân bón có nguồn gốc từ chất
hữu cơ.
II. PHÂN HỮU CƠ
1. Khái niệm
Là tất cả các chất hữu cơ khi vùi vào
đất phân hủy và cung cấp chất dinh
dưỡng, giúp cây trồng tăng năng suất.

10


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

8
- Đại diện nhóm 2 lên bảng “đóng II. PHÂN HỮU CƠ
phút vai”
1. Khái niệm: Là tất cả các chất hữu cơ
khi vùi vào đất cung cấp chất dinh
HS khác bổ sung → GV tổng kết
dưỡng và tăng năng suất cây trồng
2. Phân loại: chia làm 2 loại chính
5
Sau đó GV kiểm tra xem HS nắm - Phân xanh: bèo, thân lạc, đậu…
phút kiến thức ntn qua phần đóng vai của - Phân chuồng:
nhóm 1 bằng cách chiếu 1 số câu hỏi Ngoài ra có các loại phân bùn, phân rác
trắc nghiệm để HS lựa chọn đáp án 3. Đặc điểm
đúng?
- Chứa nhiều nguyên tố dinh dưỡng
- Thành phần và tỷ lệ không ổn định
GV hỏi thêm: Vì sao phân hữu cơ - Quá trình phân hóa chậm nên hiệu quả
dùng bón lót là chính? Bón thúc chậm (lâu dài).
được không?
- Bón nhiều không hại đất mà có khả
- Tác dụng của việc ủ hoai?
năng cải tạo đất tốt.
GV chiếu cho HS xem hình ảnh về 4. Sử dụng

việc ủ hoai phân hữu cơ và hình ảnh - Bón lót là chính
về phân rác và từ đó giáo dục các em VD: Bón lúc cày → bừa lấp đất
về việc phân loại rác trong gia đình.
Bón thúc phải ủ hoai
5
- Đại diện nhóm 3 lên bảng “đóng
phút vai”
HS khác bổ sung → GV tổng kết
Sau đó GV kiểm tra xem HS nắm
5
kiến thức ntn qua phần đóng vai của
phút nhóm 2 bằng cách chiếu 1 số câu hỏi
trắc nghiệm để HS lựa chọn đáp án
đúng?

Gv: Vũ Thị Kim Thành

III. PHÂN VI SINH VẬT
1. Khái niệm
- Là loại phân bón có chứa các loài vi
sinh vật.
2. Phân loại
- Phân VSV cố định đạm
- Phân VSV chuyển hóa lân
- Phân VSV phân giải chất hữu cơ
3. Đặc điểm
- Có chứa VSV sống, thời hạn sử dụng
ngắn.
- Mỗi loại phân chỉ thích hợp với một
hoặc một nhóm cây nhất định.

- Không làm hại đất
4. Sử dụng
11


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

GV hỏi thêm: Đặc điểm có liên quan
gì đến cách sử dụng?
HS: Do phân có chứa vi sinh vật nên
phải sử dụng như trên.

- Sử dụng ngay, không để lâu
- Trộn hoặc tẩm vào hạt, rễ trước khi
gieo
- Có thể bón trực tiếp vào đất

5. Củng cố và dặn dò (4 phút): GV chiếu 3 lai có câu hỏi phần củng cố vào
yêu cầu học sinh trả lời trong 4 phút
Lưu ý: Có đính kèm theo bài Power poin ( bài trình chiếu)
----------------------------------------------------------------III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Bài này được dạy song song cùng thời gian và chéo nhau với 2 loại giáo án:
- Giáo án thực nghiệm có sử dụng phương pháp đóng vai theo cách 1 vào soạn
bài và giảng dạy đối với lớp 10A1, 10A2.(Lớp thực nghiệm)
- Giáo án đối chứng không sử dụng phương pháp đóng vai đối với các lớp còn
lại.(Lớp đối chứng)
Những ghi nhận sau khi dạy thực nghiệm ở 2 lớp 10A1 và 10A2:
 Về không khí lớp học:

Ở lớp thực nghiệm, lớp học diễn ra nghiêm túc, học sinh hứng thú học tập, tích
cực, chủ động “đóng vai”, số lượng học sinh tham gia xây dựng bài nhiều làm cho
không khí lớp học sôi nổi kích thích sự sáng tạo, chủ động nên khả năng hiểu và nhớ
bài tốt hơn.
Còn ở lớp đối chứng, lớp học vẫn diễn ra nghiêm túc, học sinh vẫn chăm chú
tiếp thu bài giảng, nhưng các em tiếp thu thụ động về kiến thức, giáo viên sử dụng
phương pháp truyền thống như thông báo, giải thích nên quá trình làm việc thường
nghiêng về giáo viên.
 Về kết quả:
Tôi tiến hành kiểm tra khả năng lĩnh hội kiến thức của học sinh bằng hệ thống
câu hỏi khảo sát. Kết quả như sau:
Lớp đối chứng (ĐC): 10A3
Lớp thực nghiệm (TN): 10A2

Lớp

Số

Gv: Vũ Thị Kim Thành

Số HS đạt điểm
12


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Lớp 10A2
TN
Lớp 10A3
ĐC

hs
46
46

Trường THPT Phước Thiền

1

2
0

3
0

4
1

5
4

6
6

7
15

8
14

9
5

10
1

0

0

1

3

7

11

13

9

2

0

0

Qua kết quả nghiên cứu ta thấy rằng, ở lớp thực nghiệm tỷ lệ đạt điểm khá giỏi đều
cao hơn lớp đồi chứng. Ngược lại, tỷ lệ điểm trung bình và dưới trung bình của lớp

đối chứng lại cao hơn. Điều đó phần nào cho thấy học sinh lớp thực nghiệm tiếp thu
kiến thức nhiều hơn và tốt hơn.
IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG
1. Kết luận
Từ những kết quả nghiên cứu chúng tôi rút ra những kết luận chính sau:
- Trong dạy học hiện nay việc sử dụng phương pháp đóng vai trong dạy học
Công nghệ 10 theo hướng nghiên cứu của đề tài này có thể áp dụng rộng rãi.
- Bước đầu hệ thống hóa được cơ sở lý luận và thực tiễn của việc sử dụng
phương pháp đóng vai trong dạy học Bài 12. “Đặc điểm, tính chất, kỹ thuật sử dụng
một số loại phân bón thông thường - Công nghệ 10”. Nhằm phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo của học sinh.
- Hệ thống, phân tích được khái niệm, vai trò, ưu nhược điểm và một số lưu ý
khi sử dụng phương pháp đóng vai trong tổ chức dạy học Bài 12. “Đặc điểm, tính
chất, kỹ thuật sử dụng một số loại phân bón thông thường - Công nghệ 10”.
- Xây dựng được quy trình thiết kế và sử dụng phương pháp đóng vai gồm 5
bước trong dạy học Bài 12. “Đặc điểm, tính chất, kỹ thuật sử dụng một số loại phân
bón thông thường - Công nghệ 10”.

2. Kiến nghị
Qua nghiên cứu đề tài này, chúng tôi rút ra một số kiến nghị sau:
- Cần phát huy tối đa vai trò của phương pháp đóng vai
Gv: Vũ Thị Kim Thành

13


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

- Để góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp đóng vai trong dạy học
Công nghệ 10, đòi hỏi giáo viên phải có sự đầu tư thiết kế để tạo cho học sinh hứng
thú và học tập tốt hơn. Giáo viên cần có biện pháp cụ thể để rèn luyện kỹ năng
“đóng vai” cho HS lĩnh hội tri thức trong dạy học Bài 12. “Đặc điểm, tính chất, kỹ
thuật sử dụng một số loại phân bón thông thường - Công nghệ 10”.
- Khi sử dụng phương pháp đóng vai cần dành thời gian phù hợp cho việc xây
dựng “kịch bản” và “đóng vai”. Đồng thời có biện pháp kích thích những học sinh
khác tham gia “chất vấn”, đặc biệt là những học sinh nhút nhát.

Người viết sáng kiến kinh nghiệm

Vũ Thị Kim Thành

Gv: Vũ Thị Kim Thành

14


Sáng kiếm kinh nghiệm công nghệ 10

Trường THPT Phước Thiền

V: TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyên Văn Khôi và các tác giả, công nghệ 10, NXB giáo dục 2006.
2. Nguyên Văn Khôi và các tác giả, Sách giáo viên công nghệ 10, NXB giáo
dục 2006.
3. Nguyễn Ngọc Hiếu, Một số biện pháp tổ chức học sinh làm việc độc lập với
SGK để nâng cao hiệu quả dạy học Lâm nghiệp - Trồng trọt ở trường
THPT, khóa luận tốt nghiệp đại học sư phạm Huế.
4. Nguyễn Minh Đồng và các tác giả, Thiết kế bài giảng công nghệ 10, quyển

1, NXB Hà Nội, 2006.
5. Hoàng Văn Đạt(2006), Sở GD và ĐT tỉnh Hải Duwowngvowis đè tài: Vận
dụng phương pháp thảo luận dóng vai.
6. Đinh Thị Phương Thảo, Vận dụng phương pháp đóng vai trong giảng dạy
môn Tam lí học ở trường Đại học Hải Phòng.
7. www.baigiang.edu.com
8. Nghean.violet.vn
9. Ier.edu.vn

Gv: Vũ Thị Kim Thành

15