SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM :
PHÁT HUY VAI TRỊ CỦA ĐỒN THANH NIÊN TRONG CƠNG TÁC
PHỊNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
I. Lý do chọn đề tài:
Trong những năm gần đây, trên các phương tiện thông đại chúng như báo
chí, đài phát thanh, truyền hình, mạng Internet đã liên tục đăng tải thông tin về
các vụ việc liên quan đến tình trạng bạo lực trong học đường như hiện tượng học
sinh tụ tập băng nhóm, gây gổ đánh nhau gây thương tích, nhiều vụ dẫn đến gây
tử vong. Vào trang tìm kiếm của Google chúng ta khơng khó để tìm thấy một
đoạn Video Clip với nội dung học sinh đánh nhau mà khơng ít trong số các đoạn
Video Clip đó cho thấy thủ phạm tham gia các vụ “đánh đấm” là các nữ sinh –
những người được gọi với cái tên “phái yếu”, “phái đẹp”…những vụ việc ấy cho
thấy tình trạng bạo lực đã xâm nhập mạnh vào các cơ sở giáo dục.
Trước tiên, nếu ở mức độ nhẹ thì những vụ việc này cũng đã gây ảnh
hưởng trực tiếp đến nhân phẩm, danh dự của các nạn nhân và nếu ở mức độ
nghiêm trọng hơn là nhiều vụ nạn nhân bị xâm phạm thân thể, gây thương tích
và rất nhiều vụ đã cướp đi mạng sống của các nạn nhân.
Về lâu dài, nếu khơng có các giải pháp nhằm ngăn ngừa, phịng chống thì
tình trạng bạo lực học đường gây nguy cơ tác động, ảnh hưởng đến tư tưởng,
đạo đức, lối sống và việc hình thành nhân cách người học theo chiều hướng
không tốt và làm tăng tình trạng vi phạm pháp luật ở thế hệ trẻ - thế hệ được xác
định là rường cột của quốc gia sau này.
Như vậy, có thể nói tình trạng bạo lực học đường đã thực sự trở thành một
“vấn đề nóng” mà ngành giáo dục và tồn xã hội cần quan tâm tìm giải pháp
phịng chống.
Xuất phát từ thực tiễn trên cùng với q trình cơng tác của bản thân- với vai
trị là người phụ trách cơng tác Đồn thanh niên ở một trường trung học phổ
thông- tôi xin được trình bày một số kinh nghiệm trong việc phát huy vai trị của
Đồn thanh niên trong cơng tác phịng chống tình trạng bạo lực học đường ở
trường trung học phổ thông.
Trang 1
Do thời gian và kinh nghiệm còn hạn chế nên đề tài khó tránh khỏi những sai
sót. Rất mong nhận được sự đóng góp của q thầy cơ và q đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn
Tân Phú, ngày 9 tháng 5 năm 2012
GVTH: Mai Mạnh Hảo
Trang 2
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI:
1 Cơ sở lí luận:
Điều 27 Luật giáo dục đã xác định: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là
giúp cho học sinh phát triển tồn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và
các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo,
hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa, xây dựng tư cách
và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào
cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Để thực hiện mục tiêu trên, ngày 20 tháng 8 năm 2007, Bộ giáo dục đã ban
hành quyết định số 46/2007/QĐ-BGD&ĐT về việc ban hành “Quy định về công
tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội trong các cơ sở giáo dục
thuộc hệ thống giáo dục quốc dân”. Tại điều 3 Chương I: Quy định về các hành
vi không được làm trong trường học đó là:
“1. Truyền bá tơn giáo, tiến hành các nghi thức tôn giáo.
2. Tuyên truyền chống phá Nhà nước; in, sao, phát tán, sử dụng các tài
liệu có nội dung phản động, bạo lực, đồi truỵ; tham gia biểu tình, lập hội, câu
lạc bộ và các hình thức hoạt động khác trái với quy định của pháp luật.
3. Giảng dạy, phát ngơn hoặc có các hình thức, hành vi xun tạc nội dung
giáo dục, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
4. Xúc phạm nhân phẩm, danh dự, xâm phạm thân thể của người học, cán
bộ, nhà giáo và người khác.
5. Sử dụng các loại văn bằng, chứng chỉ trái pháp luật; gian lận trong học
tập, thi, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện.
6. Đánh nhau, gây rối trật tự xã hội.
7. Mang vũ khí, hung khí, chất cháy, nổ, các loại hoá chất độc hại trái
phép vào trường học.
8. Tham gia tệ nạn xã hội như ma tuý, mại dâm, đánh bạc, mê tín dị đoan
và các hành vi vi phạm pháp luật khác.”
Tiếp đó, ngày 22 tháng 7 năm 2008 Bộ giáo dục và đào tạo đã có chỉ thị số
40/2008/CT-BGDĐT về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường
Trang 3
học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 20082013. Tại điểm c, mục 3 của chỉ thị xác định nội dung Rèn luyện kỹ năng sống
cho học sinh bao gồm:
- Rèn luyện kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc
sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm.
- Rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe, kỹ năng phịng,
chống tai nạn giao thơng, đuối nước và các tai nạn thương tích khác.
- Rèn luyện kỹ năng ứng xử văn hóa, chung sống hịa bình, phòng
ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội.
Qua các nội dung trên cho thấy, Bộ giáo dục rất quan tâm đến mục tiêu
giáo dục đạo đức, lối sống, nhân cách của người học trong đó đặc biệt quan tâm
đến cơng tác ngăn ngừa, phịng chống nạn bạo lực trong học đường.
Triển khai cơng tác phịng chống nạn bạo lực học đường, các cấp bộ
ngành đã tổ chức nhiều cuộc hội thảo chun đề với mục đích tìm ra những giải
pháp hữu hiệu, nhiều chuyên gia trong các lĩnh vực cũng đã đóng góp nhiều ý
kiến, đề xuất nhiều giải pháp để giải quyết vấn đề nêu trên trong đó việc phát
huy vai trị của Đồn than niên trong việc tổ chức các hoạt động đồn thể để học
sinh có điều kiện tiếp xúc với môi trường lành mạnh là một trong những giải
pháp nhận được sự đồng thuận của nhiều ý kiến và xem đây là một công tác
trọng tâm nhằm ngăn chặn, phòng chống nạn bạo lực học đường.
* Vị trí, vai trị và chức năng cơ bản của Đồn thanh niên:
- Vị trí:
Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là thành viên của hệ thống chính
trị, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật của nước Cộng hòa Xã
hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Vai trị:
Đồn phối hợp với các cơ quan Nhà nước, các đoàn thể và tổ chức xã hội,
các tập thể lao động và gia đình chăm lo giáo dục, đào tạo và bảo vệ thanh thiếu
nhi; Tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia vào việc quản lý Nhà
nước và xã hội.
Trang 4
- Chức năng cơ bản của Đoàn thanh niên:
+ Chức năng thứ nhất: Đồn TNCS Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản
Việt Nam.
Đoàn TNCS là tổ chức do Đảng trực tiếp sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện.
Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến tự nguyện phấn đấu thực hiện mục
tiêu lý tưởng của Đảng, đồn viên Đồn TNCS Hồ Chí Minh là nguồn bổ sung
quan trọng, đảm bảo cho sự phát triển khơng ngừng của Đảng.
+ Chức năng thứ hai: Đồn TNCS Hồ Chí Minh là trường học Xã hội chủ nghĩa của thanh
niên Việt Nam.
Đây là chức năng cơ bản nhất cần được qn triệt trong cơng tác thanh niên nói chung và
trong cơng tác Đồn nói riêng. Hiệu quả giáo dục con người được Đồn TNCS Hồ Chí Minh
coi là “thước đo thể hiện vị trí, vai trị của Đồn trong thanh niên và trong xã hội”.Trường
học XHCN hiểu theo nghĩa rộng là môi trường giáo dục, rèn luyện, định hướng giá trị cho
thanh niên theo lý tưởng của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lựa chọn. Với chức năng này,
Đồn TNCS phải thơng qua các nội dung phương thức hoạt động khác nhau, với nhiều loại
hình giáo dục khác nhau để đoàn kết tập hợp, giáo dục thanh niên.
+ Chức năng thứ ba: Đồn TNCS Hồ Chí Minh là người đại diện chăm lo và bảo vệ quyền
lợi hợp pháp của tuổi trẻ.
Chức năng này quyết định sự tồn tại hay khơng của Đồn Thanh niên, vì bất kỳ một tổ chức
nào ra đời trước hết cũng nhằm mục đích đại diện và bảo vệ lợi ích cho các thành viên của nó.
Nhu cầu và lợi ích ln gắn liền với mỗi con người trong đời sống xã hội. Bất kỳ một tổ chức
chính trị - xã hội nào cũng không thể tồn tại và phát triển được nếu trong thực tiễn những hoạt
động của nó khơng phản ánh được những nhu cầu và lợi ích ở những mức độ nhất định. Vì
vậy, nếu xem nhẹ chức năng đại diện và bảo vệ quyền lợi của tuổi trẻ thì chắc chắn thanh niên
sẽ xa rời tổ chức Đồn, cịn đồn viên sẽ trở nên “chán” Đồn, bỏ sinh hoạt đoàn. Thực hiện
tốt chức năng này là một điều kiện quan trọng quyết định sự tồn tại và phát triển của Đồn
TNCS.
Như vậy, Đồn TNCS Hồ Chí Minh có vị trí, vai trị đặc biệt quan trọng
trong cơng tác chăm lo giáo dục, đào tạo và bảo vệ thanh thiếu niên. Phát huy tốt
vai trò của của tổ chức Đồn TNCS Hồ Chí Minh trong trường học góp phần
quan trọng vào việc hình thành nhân cách, đạo đức và xây dựng lý tưởng trong
sáng cho đoàn viên, học sinh. Một học sinh có đạo đức, nhân cách tốt; có lối
sống lành mạnh, trong sáng; có lý tưởng tốt đẹp; có kỹ năng sống tốt; có sự hiểu
biết về pháp luật và biết hành xử văn hóa thì khó có thể có những hành vi mang
tính chất bạo lực.
* Thực trạng tình trạng bạo lực học đường trên địa bàn tỉnh Đồng Nai:
Trang 5
Để trình bày về thực trạng vấn đề bạo lực học đường trên địa bàn tỉnh
Đồng Nai tơi xin trích những thơng tin trong bài báo “Cảnh báo về tình trạng
học sinh phạm pháp” đăng trên báo điện tử Đồng Nai ngày 10 tháng 10 năm
2011. Theo thông tin từ bài báo “Chiều 20-9, Lã Ngọc Ánh (SN 1996, học sinh
lớp 8) cùng nhóm bạn đang ngồi chơi trước cổng Trường THCS Long Bình
(TP.Biên Hịa) thì thấy Cao Văn Tiến (SN 1997, học sinh lớp 9, Trường THCS
Tam Hiệp, TP.Biên Hòa) đi xe đạp điện đến. Do hỏi mượn xe để chạy thử nhưng
Tiến không cho nên Ánh đã đánh Tiến. Trong lúc giằng co, Tiến đã lấy dao giấu
sẵn trong người ra đâm Ánh 3 nhát vào bụng, khiến Ánh tử vong khi được đưa
đến bệnh viện cấp cứu.
Cùng ngày, trước cổng Trung tâm Giáo dục thường xuyên (GDTX) huyện Tân
Phú, nhiều người dân lẫn học sinh ở đây đã một phen hoảng hốt khi chứng kiến
vụ hai học sinh đâm chết một bạn học. Được biết, xuất phát từ những xích mích
nhỏ nhặt trước đó với Trần Hồi Nam (SN 1994, học sinh của Trung tâm
GDTX), Nguyễn Cao Cường (SN 1995) và Bùi Thanh Sang (SN 1993), đều là
học sinh của Trung tâm GDTX huyện Tân Phú, đã về nhà lấy dao giấu vào
người rồi đến trước cổng trung tâm đợi Nam. Tan trường, Nam vừa bước ra đến
cổng trung tâm đã bị Cường và Sang xông đến dùng dao đâm chết tại chỗ.
Trước đó chưa lâu, tối 31-8, người dân TP.Biên Hịa vơ cùng phẫn nộ khi nghe
tin anh Hồ Đắc Đoàn (SN 1979, nhân viên trực gác chắn cầu Ghềnh) bị một đối
tượng đâm chết chỉ vì anh này giằng lại chiếc mũ bảo hiểm bị cướp. Năm ngày
sau đó (ngày 5-9), mọi người càng bàng hoàng hơn khi biết hung thủ đâm chết
anh Đoàn là Nguyễn Hoàng Nam, học sinh lớp 10 của Trung tâm GDTX tỉnh.
Trên đây chỉ là một vài trong khá nhiều vụ học sinh phạm pháp xảy ra trên địa
bàn tỉnh trong thời gian qua.”
Ngồi những thơng tin mà bài báo cung cấp, trên địa bàn tỉnh cũng đã xảy ra
nhiều vụ bạo lực học đường dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như vụ một học sinh
lớp 10 trường THPT Hồng Bàng huyện Xuân Lộc đã dâm chết bạn học cùng lớp
ngay tại trường vào tháng 3 năm 2010, và gần đây nhất là là ngày 21 tháng 4
năm 2012 một học sinh lớp 8 trường THCS Gia Kiệm đã dùng dao đâm chết
một bạn học cùng khối lớp 8 ngay trước cổng trường khi vừa tan học.
Như vậy, tình trạng học sinh phạm pháp, đối xử với nhau bằng bạo lực đã
xuất hiện khơng ít tại các trường học trên địa bàn tỉnh. Đây thực sự là lời cảnh
Trang 6
báo đối với các bậc phụ huynh và các cơ quan chức năng trong việc quản lý học
sinh và thanh thiếu niên hiện nay.
Về nguyên nhân và giải pháp cho các vụ bạo lực học đường, bài báo viết:
“Từng thụ lý điều tra nhiều vụ án do đối tượng thanh thiếu niên, học sinh gây
ra, một cán bộ thuộc Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (Cơng an
TP.Biên Hịa) cho biết: “Các đối tượng thiếu niên phạm tội, đặc biệt là tội
nghiêm trọng, thường có hồn cảnh xuất thân khá đặc biệt, gia đình thiếu sự
quan tâm, quản lý để con cái sa vào các trị chơi mà qn đi việc học hành.
Những gia đình này thường khơng biết con mình đi đâu, làm gì và chơi với bạn
bè nào… Sự thiếu quản lý của gia đình khiến các em dễ phạm tội. Điều đáng lo
là nhiều em bị bắt khi phạm tội thường không nhận thức được mức độ nguy
hiểm về hành vi mình đã gây ra”. Do đó, theo vị cán bộ này, để làm giảm tình
trạng thanh thiếu niên phạm pháp, điều trước hết là mỗi gia đình phải quản lý
con cái một cách chặt chẽ. Ngoài ra, các tổ chức xã hội (đặc biệt là tổ chức
Đoàn thanh niên) tại các địa phương phải phát huy hết vai trò trong việc tổ
chức các hoạt động đồn thể để các em có điều kiện tiếp xúc với môi trường
lành mạnh. Bên cạnh đó, các cơ quan, ban, ngành cũng cần phải quan tâm, tạo
điều kiện để các em học sinh có những sân chơi bổ ích ngồi những giờ học ở
trường. Vị cán bộ điều tra này nhấn mạnh: “Chúng ta không thể mong chờ tình
hình tội phạm ngày càng giảm đi trong khi ngồi xã hội ngày càng ít các điểm
vui chơi lành mạnh, như: các câu lạc bộ văn hóa, thể thao, thư viện… mà lại
xuất hiện nhiều vũ trường, quán bar, điểm chơi game…”.
Cũng theo bài báo: “Trao đổi về vấn đề này, bà Huỳnh Lệ Giang, Phó giám
đốc Sở Giáo dục - đào tạo, nói: “Để ngăn chặn tình trạng bạo lực ở học sinh,
ngành giáo dục đã có những hoạt động nhằm giáo dục, giúp đỡ các em có thêm
những kỹ năng sống để tránh xa những hành vi không tốt. Về công tác quản lý,
đầu năm học các trường đều viết bản cảm kết không để học sinh của trường vi
phạm pháp luật”. Tuy nhiên, theo bà Giang, việc học sinh phạm pháp ngành
giáo dục không thể kiểm sốt hết. Bởi, ngồi thời gian học ở trường, các em cịn
tiếp xúc với xã hội bên ngồi. Trong khi nhận thức của các em chưa đầy đủ thì
những thói hư, tật xấu từ xã hội rất dễ tiêm nhiễm vào đầu óc cịn non nớt của
các em. Với trách nhiệm của ngành giáo dục, để giảm thiểu tình trạng học sinh
phạm pháp, thì: “Ngồi các biện pháp quản lý tại trường học, Sở Giáo dục đào tạo đã thành lập Phịng Cơng tác học sinh - sinh viên để giúp các em có
Trang 7
điều kiện rèn luyện kỹ năng sống tốt hơn. Trước mắt, Sở sẽ phối hợp với một số
đơn vị tổ chức các buổi tư vấn kỹ năng cho các em. Ngành giáo dục cũng
khuyến khích các trường có điều kiện thành lập các phòng tư vấn kỹ năng sống
cho học sinh. Có như vậy mới giúp các em sớm nhận thức và nhận thức đầy đủ
hơn về hành vi của mình trong cuộc sống” - bà Huỳnh Lệ Giang cho biết.”
Từ các ý kiến trên đây có thể xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo
lực học đường là do nhiều gia đình thiếu sự quan tâm, quản lí đối với con cái;
nhiều học sinh thiếu sự hiểu biết về pháp luật; nhà trường và xã hội thiếu những
sân chơi lành mạnh cho học sinh và những tác động từ những thói hư, tật xấu
của xã hội. Bên cạnh đó cịn một số ý kiến cho rằng ngun nhân còn do vấn đề
đạo đức, ý thức và tư tưởng của một số học sinh chưa ổn; một số vụ việc xảy ra
do nhà trường thiếu sự nắm bắt thông tin nên không kịp thời giải quyết những
mâu thuẫn nhỏ và để phát sinh những hậu quả lớn.
Phát huy vai trị của mình, trong những năm gần đây, phịng cơng tác học
sinh – sinh viên của Sở giáo dục – đào tạo Đồng Nai đã tổ chức các buổi tập
huấn giáo dục pháp luật, tập huấn viết kịch bản tiểu phẩm an tồn giao thơng,
hội thi kể chuyện “Gương sáng làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”…
với mục đích trang bị kiến thức về pháp luật cho học sinh, nhân điển hình những
tấm gương người tốt - viêc tốt, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh… Tuy
nhiên, cơng tác của phịng học sinh – sinh viên khó có thể tác động trực tiếp đến
học sinh ở các cơ sở giáo dục mà phải qua sự triển khai, cụ thể hóa các hoạt
động này ở từng trường như thế nào? Trên thực tế ở các trường trung học phổ
thơng, tổ chức Đồn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh đóng vai trị nịng cốt
trong việc phát động, tổ chức các phong trào góp phần giáo dục tư tưởng, đạo
đức, lối sống cho đoàn viên, thanh niên, học sinh. Nếu biết phát huy tốt vai trị
của Đồn thanh niên sẽ góp phần khơng nhỏ trong cơng tác phịng chống nạn
bạo lực học đường.
2.Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài:
Trên cơ sở tìm hiểu những nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo lực học
đường, trong những năm qua, Đồn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trường
trung học phổ thơng Thanh Bình đã áp dụng một số giải pháp sau:
2.1 Thực hiện tốt công tác truyền thơng phịng chống bạo lực học đường:
Trang 8
Đây là hoạt động trọng tâm mang tính thiết yếu trong cơng tác phịng
chống bạo lực học đường, thực hiện tốt cơng tác truyền thơng sẽ giúp cho Đồn
viên, thanh niên nắm được thực trạng và tác hại to lớn, lâu dài của vấn đề bạo
lực học đường, nhận thức được vị trí, vai trị của bản thân và hình thành ý thức
trách nhiệm của mình trong cơng tác phịng, chống bạo lực học đường.
Từ thực tiễn công tác tôi nhận thấy để làm tốt vai trị của mình Đồn
thanh niên ở trường trung học phổ thơng có thể tổ chức thực hiện cơng tác
truyền thơng phịng chống bạo lực học đường qua một số hình thức sau đây:
- Phối hợp với ban ngoại khóa tổ chức “hội thảo tìm giải pháp cho vấn
nạn Bạo lực học đường” hoặc thông qua việc xây dựng kế hoạch tổ chức hội thi
vẽ tranh, hội thi tiểu phẩm phòng chống bạo lực học đường.
- Xây dựng Pa-nơ, áp phích tun truyền phịng chống bạo lực học đường
- Đưa nội dung phòng chống bạo lực học đường vào chương trình sinh
hoạt dưới cờ của Đoàn trường để kịp thời cảnh báo, rút kinh nghiệm cho học
sinh trong việc xử lí các tình huống trong cuộc sống.
- Tích cực hưởng ứng các phong trào, tham gia các hội thi về cơng tác
phịng chống bạo lực học đường do đoàn cấp trên và ngành giáo dục tổ chức.
Lưu ý:
Công tác tuyên truyền phải hướng đến mục đích làm cho học sinh nhận thức
được một cách tồn diện về tác hại của vấn nạn bạo lực học đường, đồng thời
phải lồng ghép việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, giúp các em biết xử lí
các tình huống mà các em có thể gặp trong cuộc sống; tổ chức thảo luận, đóng
góp ý kiến về các giải pháp phịng và chống bạo lực học đường, cơng tác truyền
thông cũng phải chú ý đến việc chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến bạo lực học
đường để học sinh biết và tránh.
2.2 Xây dựng cảnh quan môi trường sư phạm để giáo dục đạo đức, tác phong
học sinh:
Một trong các yếu tố góp phần hết sức quan trọng trong việc giáo dục đạo
đức, tác phong học sinh là cảnh quan sư phạm, phải làm sao để nhà trường thật
sự là “nhà trường”, đúng nghĩa của nó là mang yếu tố giáo dục. Giáo dục nhà
trường giữ vai trò chủ đạo vì nó định hướng cho tồn bộ q trình giáo dục hình
Trang 9
thành nhân cách của học sinh, cần khai thác có chọn lọc những tác động tích cực
và ngăn chặn những tác động tiêu cực từ gia đình và xã hội.
- Nội dung xây dựng:
a. Tổ chức sắp xếp, tô điểm bộ mặt cơ sở vật chất, cảnh quan của nhà
trường làm sao cho tồn trường đều tốt lên ý nghĩa giáo dục đối với học sinh.
b. Tạo nên bầu không khí giáo dục trong tồn trường và ở mỗi lớp học,
hình thành nên một phong cách sinh hoạt của nhà trường , biểu hiện như sau:
- Nề nếp tốt: nghiêm túc chấp hành nội quy nhà trường, chấp hành các
quy định của tổ chức đoàn, chấp hành các quy định của ngành giáo dục.
- Có dư luận tập thể tốt, từng học sinh biết ủng hộ cái tốt, cái tiến bộ, phê
phán cái sai, cái lạc hậu, có phong trào thi đua sơi nổi.
- Có quan hệ tốt giữa các thành viên trong trường: giữa thầy với thầy,
giữa thầy với trò, giữa học sinh với nhau. Trong các mối quan hệ phải thực sự
đúng mực, hài hòa; giáo viên thương yêu tôn trọng học sinh. Học sinh yêu mến,
tin tưởng thầy cơ, kính trọng thầy cơ; khơng hỗn xược, tạo bầu khơng khí thân
thiện: Học sinh đối với nhau thì đồn kết, thân ái giúp đỡ nhau cùng tiến bộ,
khơng thù hằn, bè cánh đánh nhau, khơng nói tục chửi bậy, không tham gia vào
tệ nạn xã hội.
- Cách tiến hành:
Đoàn thanh niên của trường cần tiến hành các biện pháp như sau:
- Chủ động phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn tổ chức
tốt phong trào thi đua học tập tốt – nề nếp tốt và chương trình rèn luyện đồn
viên trong thời kỳ mới.
- Đưa ra các mơ hình tốt để chỉ đạo các chi đoàn thực hiện tốt việc tổ
chức sinh hoạt đoàn vào thứ hai hàng tuần, tạo sân chơi lành mạnh cho các em
học sinh.
- Giáo dục tinh thần yêu nước cho các em thông qua việc sưu tầm địa chỉ
đỏ, tham gia tốt hoạt động đền ơn đáp nghĩa tại địa phương.
- Thường xuyên nắm tình hình tư tưởng đạo đức của học sinh, phát hiện
những nhân tố tích cực, những tấm gương sáng để nhân điển hình cũng như
Trang 10
phát hiện những biểu hiện lệch lạc tư tưởng, đạo đức để kịp thời chấn chỉnh,
ngăn ngừa tránh sự lây lan.
- Tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường trong việc tạo cảnh quan, môi
trường sư phạm như trồng cây xanh, hoa kiểng, trang trí các khẩu hiệu, pa-nơ,
áp-phích tun truyền,..
- Thường xuyên tổ chức các buổi lao động vệ sinh trường lớp, trồng cây
xanh… thông qua hoạt động này cần giáo dục đầy đủ mục đích, ý nghĩa cơng
việc cho học sinh, phải có phân cơng nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị lớp, quy
định rõ thời gian và kết quả phải đạt được, phải có kỷ luật, trật tự, khơng khí
tươi vui, biểu dương kịp thời những học sinh tốt, tập thể lớp tốt.
- Tổ chức các phong trào thi đua thường xuyên, liên tục, bảo đảm tính
cơng bằng, trung thực, phù hợp với năng lực và nhu cầu của các em.
2.3 Tổ chức các hoạt động ngoại khóa nhằm tạo sân chơi lành mạnh cho học
sinh:
Theo kết quả phiếu điều tra để tìm hiểu về hứng thú của học sinh đối với các
hoạt động ngoại khóa như hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao (đối
tượng điều tra là các em học sinh khối lớp 10 trường THPT Thanh Bình) thì có
đến 91% số ý kiến của các em học sinh thể hiện các em rất hứng thú với các
hoạt động ngoại khóa do nhà trường tổ chức. Như vậy, với một số lượng học
sinh đơng đảo trong các nhà trường thì nhu cầu về sân chơi cho các em là rất
lớn. Hiện tượng nhiều học sinh sa đà vào game online và các trò chơi bạo lực
trên mạng Internet phản ánh thực trạng: xã hội đang thiếu trầm trọng các sân
chơi lành mạnh cho thanh thiếu niên. Vì vậy, muốn tránh việc học sinh tham gia
vào các hoạt động giải trí khơng lành mạnh, làm ảnh hưởng đến tư tưởng, đạo
đức, lối sống của các em thì điều cần thiết là phải tạo ra các sân chơi lành mạnh
cho học sinh, hút các em tham gia vào các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục
thể thao, các hoạt động này vừa giúp rèn luyện thân thể vừa phát triển về năng
khiếu, thẩm mĩ cho các em học sinh. Từ thực tế việc tổ chức các hoạt động
ngoại khóa ở trường trung học phổ thơng Thanh Bình, vào những ngày có tổ
chức hoạt động ngoại khóa (thơng thường là vào ngày chủ nhật) các em học học
sinh tập trung về trường rất đông để tham gia và cổ vũ cho các bạn, với hoạt
động này đã giảm được một số lượng lớn học sinh “ngồi tiệm nét” hay tham gia
vào các hoạt động giải trí thiếu lành mạnh.
Trang 11
- Cách làm:
- Đầu mỗi năm học Ban chấp hành đồn trường cần phối hợp với Ban
ngoại khóa sớm xây dựng kế hoạch liên tịch về việc tổ chức hoạt động thể dục –
thể thao trong năm học.
- Chào mừng các ngày lễ lớn như ngày nhà giáo Việt Nam (20/11), ngày
học sinh – sinh viên Việt Nam (09/01), kỉ niệm ngày thành lập Đồn TNCS Hồ
Chí Minh (26/3)… đồn trường cần chủ động xây dựng kế hoạch chào mừng với
các hoạt động cụ thể, thiết thực.
Ví dụ:
+ Để chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 đoàn trường phát động các
phong trào như viết báo tường, thi cắm hoa tươi, hội thi văn nghệ…qua đó học
sinh thể hiện tình cảm với bạn bè, trường lớp, thể hiện lòng tri ân đối với thầy cơ
giáo…Tồn thể Đồn viên, thanh niên trong trường đã tích cực tham gia phong
trào, qua các hoạt động này học sinh trong lớp có sự phối hợp, hiểu và gắn bó
với nhau hơn.
* Một số lưu ý:
- Khi xây dựng kế hoạch nên rải đều thời gian tổ chức các hoạt động trong
suốt năm học, không nên sắp xếp “dồn cục” để tránh trường hợp lúc thì “đói”,
lúc thì dư thừa, “bội thực” các hoạt động.
- Trong suốt q trình thực hiện kế hoạch, đồn trường phải cắt cử người
thường xuyên có mặt, theo dõi các giải đấu, kịp thời phát hiện những bất cập,
tồn tại, hạn chế để có sự điều chỉnh phù hợp. Đây là việc làm rất cần thiết vì nếu
những bất cập không được khắc phục sớm sẽ làm giảm sức hút, giảm số lượng
học sinh tham gia phong trào.
- Ban Thường vụ đoàn trường phải kịp thời sơ kết các phong trào qua từng
giai đoạn, biểu dương những tập thể, cá nhân có thành tích tốt; Tham mưu cho
nhà trường thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng để kịp thời động viên,
khuyến khích phong trào.
2.4 Thường xuyên nắm bắt tình hình học sinh, trao đổi với giáo viên chủ
nhiệm nhằm giáo dục đạo đức học sinh:
Giáo viên chủ nhiệm có vai trị rất to lớn trong cơng tác giáo dục đạo đức
cho học sinh, vì giáo viên chủ nhiệm là người quản lý trực tiếp và quản lí tồn
Trang 12
diện học sinh của lớp được phân công phụ trách, đồng thời là cầu nối giữa Ban
giám hiệu, các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, các giáo viên bộ môn với tập
thể lớp, là người cố vấn tổ chức các hoạt động tự quản của lớp, đồng thời là
người đứng ra phối hợp các lực lượng xã hội nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo
dục của nhà trường. Do là người quản lí trực tiếp, là người gần gũi, nắm rõ hồn
cảnh, hiểu rõ tính cách và tâm lí của từng học sinh nên trong công tác giáo dục
đạo đức, lối sống của học sinh giáo viên chủ nhiệm sẽ là người dễ tác động đến
học sinh nhất, nắm rõ về từng học sinh nên giáo viên chủ nhiệm là người có thể
đưa ra những biện pháp phù hợp để xử lí những vi phạm của học sinh một cách
“hợp lí, hợp tình” tạo sự “tâm phục, khẩu phục” nhằm uốn nắn tư tưởng đạo đức
khi học sinh có những biểu hiện vi phạm.
Thực tế trong nhà trường phổ thông hiện nay việc giáo dục đạo đức học
sinh chủ yếu là do giáo viên chủ nhiệm phụ trách. Tuy nhiên, thời gian tiếp xúc
với lớp được phân công chủ nhiệm của một số giáo viên quá ít (một số giáo viên
chủ nhiệm giảng dạy các môn lịch sử, địa lí, giáo dục cơng dân… thì thời gian
làm việc, tiếp xúc với lớp chỉ 2 đến 3 tiết mỗi tuần) do đó việc nắm bắt tình hình
của lớp gặp nhiều khó khăn.
Hiểu rõ vị trí, vai trị đặc biệt quan trọng của giáo viên chủ nhiệm, cá nhân
tôi nhận thức: Nếu giáo viên chủ nhiệm kịp thời có thơng tin về tình hình của
lớp thì sẽ giảm thiểu được những vi phạm của học sinh, do đó Đồn thanh niên
với vai trị là tổ chức quản lí, theo dõi q trình rèn luyện của học sinh trong
nhiều lĩnh vực cần có sự hỗ trợ cho giáo viên chủ nhiệm trong cơng tác nắm bắt
tình hình của lớp, tình hình diễn biến tư tưởng của từng học sinh, giúp GVCN
kịp thời có biện pháp tác động, chấn chỉnh uốn nắn đối với những học sinh có
biểu hiện vi phạm.
Cách làm:
- Một số vụ bạo lực học đường trong thời gian qua trên địa bàn tỉnh Đồng
Nai xuất phát từ những mâu thuẫn rất nhỏ nhưng do khơng kịp thời được hóa
giải nên làm mâu thuẫn càng thêm trầm trọng và dẫn đến những học sinh mày
giải quyết bằng những hành động mang tính bạo lực. Để khắc phục tình trạng
này Đồn trường trung học phổ thơng Thanh Bình đã xây dựng đội ngũ đồn
viên nịng cốt nắm bắt tình hình học sinh, kịp thời có biện pháp hóa giải các mâu
thuẫn. Cụ thể: Ở mỗi lớp lựa chọn ra một số đồn viên có ý thức đạo đức tốt làm
Trang 13
nhiệm vụ nắm bắt tình hình tư tưởng của học sinh, những đồn viên này sẽ tiến
hành nhiệm vụ cơng việc như các “trinh sát”, kịp thời cung cấp những thơng tin
về tình hình của lớp mình đặc biệt là những vấn đề mâu thuẫn trong lớp như việc
xuất hiện mâu thuẫn giữa các cá nhân học sinh với nhau, ngồi việc theo dõi ở
trên lớp những đồn viên nịng cốt này cũng sẽ thu thập cả những thông tin cuộc
sống thường ngày của các học sinh trong lớp thường ngày. Thực tế thực hiện mơ
hình này đồn trường đã nhận được nhiều thơng tin về tình hình mâu thuẫn giữa
các học sinh, sau khi nhận được những thông tin này, ban thường vụ đoàn
trường thực hiện việc xác minh thơng tin, nếu nguồn tin đó là chính xác thì lập
tức liên hệ, cung cấp thông tin cho giáo viên chủ nhiệm lớp, cùng với giáo viên
chủ nhiệm bàn bạc cách giải quyết mau thuẫn, minh chứng cụ thể trong học kỳ I
năm học 2011-2012 ban chấp hành đoàn trường đã nhận được 04 thông tin về
các vụ mâu thuẫn giữa giữa các học sinh, ban chấp hành đã kịp thời xác minh
nguồn thông tin và liên hệ với giáo viên chủ nhiệm của các lớp kịp thời giải
quyết mâu thuẫn.
- Ban chấp hành đoàn trường cần theo dõi thật sát phong trào thi đua, kịp
thời phát hiện những học sinh có biểu hiện vi phạm: Phong trào thi đua thông
thường được xây dựng trên cở sở đánh giá điểm tổng hợp của nhiều tiêu chí như
điểm từ việc đánh giá chất lượng từng giờ học ở sổ đầu bài, trong đó thể hiện
tình hình chung của lớp, ý thức học tập của riêng từng cá nhân; Kết quả theo dõi
tình hình học sinh chấp hành các quy định và nội quy nhà trường từ việc theo
dõi của ban nề nếp; tình hình duy trì sĩ số của các lớp trong đó ghi chép chi tiết
những trường hợp học sinh vắng học… Khi làm công việc tổng hợp kết quả các
lĩnh vực này, ban thường vụ đoàn trường lưu ý đến họ, tên, lớp… của những học
sinh hay bị ghi tên trong sổ đầu bài, bị ghi tên trong sổ của ban nề nếp, những
học sinh hay vắng học để kịp thời phát hiện ra những học sinh có nguy cơ sa sút
về ý thức học tập, ý thức đạo đức…từ những thơng tin đó cần trao đổi với giáo
viên chủ nhiệm lớp, tìm hiểu ngun nhân và có biện pháp giáo dục kịp thời vì
đây là nhóm học sinh có nguy cơ cao nhất dễ tham gia vào các vụ bạo lực học
đường.
2.5 Tham mưu, phối hợp tổ chức các hoạt động giáo dục pháp luật cho học
sinh:
Từ thực tế nhiều vụ bạo lực học đường, những học sinh “thủ vai chính”
rất thiếu hiểu biết về pháp luật, sau khi vi phạm nhiều em không ý thức được
Trang 14
mức độ nghiêm trọng của những hành động đó. Ví dụ một số đoạn clip ghi cảnh
một số nữ sinh hành hung bạn học được phát tán trên mạng Internet, sau khi cơ
quan điều tra vào cuộc tìm ra thủ phạm thì những học sinh này cho biết nguyên
nhân dẫn đến việc hành hung bạn học chỉ là để giải quyết những mâu thuẫn rất
nhỏ, đa số những học sinh này không ý thức được mức độ nguy hiểm của những
hành vi do mình gây ra, các em chỉ nghĩ đơn thuần đó là viêc giải quyết mâu
thuẫn cá nhân chứ khơng hề biết đó là một hành vi vi phạm pháp luật khá
nghiêm trọng. Nhiều em trong số này tỏ ra ân hận về hành vi của mình và tâm
sự nếu các em biết trước được hành vi của mình gây hậu quả nghiêm trọng như
thế thì chắc chắn các em sẽ không làm. Như vậy một nguyên nhân khá phổ biến
trong các vụ bạo lực học đường là do các em thiếu hiểu biết về pháp luật, để
ngăn ngừa các vụ vi phạm xuất phát từ nguyên nhân này thì điều cần thiết là
phải trang bị cho các em kiến thức pháp luật. Trong công tác giáo dục pháp luật
cho học sinh Đồn thanh niên có thể phát huy vai trò của minh cụ thể bằng
phương pháp như sau:
- Tham mưu cho Ban giám hiệu nhà trường thực hiện các biện pháp nâng
cao chất lượng giảng dạy bộ mơn GDCD: Mơn GDCD có vai trị, vị trí rất quan
trọng trong giáo dục nhân cách học sinh cá biệt, đặc biệt trong việc xây dựng tư
cách và trách nhiệm cơng dân cho học sinh THPT, vì thơng qua các bài học
người giáo viên sẽ trang bị, hình thành cho học sinh những phẩm chất, những
chuẩn mực, hành vi đạo đức cần thiết trong cuộc sống một cách có hệ thống,
đúng phương pháp, đúng quy trình.
Trong thực tế hiện nay mơn GDCD chưa được xem trọng, chưa có vị trí vai
trị xứng đáng cần phải có trong nhà trường. Việc đưa ra những biện pháp để
nâng cao vai trò, vị trí và chất lượng giảng dạy mơn GDCD ở trường THPT là
một việc làm có ý nghĩa đến cơng tác giáo dục đạo đức cho học sinh vì vậy
Đồn thanh niên cần tham mưu cho ban giám hiệu nhà trường có những biện
pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của bộ môn giáo dục công dân như tổ
chức hội thảo chuyên đề “công dân với pháp luật”, “Giải pháp cho vấn đề
nóng”… Khi tổ chức các hoạt động này thì tổ giáo dục cơng dân sẽ chịu trách
nhiệm xây dựng nội dung hội thảo, Đồn trường sẽ đóng vai trị nịng cốt về
cơng tác tổ chức.
- Xây dựng các tủ sách tạo điều kiện cho đoàn viên, thanh niên tự trang bị
kiến thức cho bản thân như “Tủ sách pháp luật” để học sinh tìm hiểu về kiến
Trang 15
thức pháp luật, “Tủ sách thanh niên” để giáo dục lý tưởng sống cao đẹp cho
thanh niên, giới thiệu và nhân điển hình các tấm gương tiêu biểu, “Tủ sách kỹ
năng sống” để học sinh trau dồi về vốn sống cho bản thân, biết hành xử có văn
hóa và biết xử lí các tình huống trong cuộc sống,…
- Thường xun cập nhật và kịp thời giới thiệu đến học sinh những văn bản
pháp luật mới liên quan trực tiếp học sinh qua nội dung sinh hoạt dưới cờ đồng
thời sao lưu những văn bản này tại tủ sách pháp luật.
- Hàng tuần Ban thường vụ đoàn trường tổ chức kiểm điểm dưới cờ những
trường hợp học sinh hay vi phạm khuyết điểm để làm gương cho những học sinh
khác.
- Phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức các buổi giáo dục pháp luật
cho học sinh: Công tác này có thể tiến hành bằng cách mời cán bộ phịng tư
pháp triển khai về luật hình sự, luật thanh niên, mời cán bộ phịng giao thơng
huyện tun truyền, phổ biến luật an tồn giáo thơng, đầu mỗi năm học Đồn
trường nên tổ chức phổ biến điều lệ trường trung học phổ thông đặc biệt lưu ý
nhấn mạnh điều 41- Quy định các hành vi học sinh không được làm… thực hiện
tốt cơng tác này sẽ giúp học sinh có những hiểu biết về pháp luật, giảm thiểu
tình trạng học sinh vi phạm pháp luật. Trong năm học 2011-2012 đoàn trường
đã tổ chức 5 buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong đó phối hợp tổ chức 02
buổi phổ biến tuyên truyền luật ATGT đường bộ; tự tổ chức 02 buổi triển khai
luật thanh niên, điều lệ trường THPT; 01 buổi tập huấn về cơng tác phịng chống
ma túy và buổi phổ biến, tuyên truyền luật phòng chống ma túy, các hoạt động
này đã thu hút hơn 8000 lượt học sinh tham gia. Sau khi tham gia các lớp học
này các em học sinh ở trường THPT Thanh Bình đã được nâng cao ý thức trong
việc chấp hành pháp luật, chấp hành tốt nội quy và các quy định của nhà trường.
2.6 Phối hợp chính quyền địa phương, đặc biệt là lực lượng công an xã để
đảm bảo an ninh địa bàn góp phần phịng chống bạo lực học đường:
Trên thực tế phần lớn các vụ bạo lực học đường xảy ra ở ngồi khn
viên nhà trường, sau khi xảy ra mâu thuẫn với bạn học, để giải quyết mâu thuẫn
đó những học sinh này thường có những hành vi như chặn đường để hành hung
bạn hoặc nhờ người ngoài can thiệp, giải quyết bằng vũ lực, rất ít trường hợp
các em giải quyết mâu thuẫn ngay tại trong trường vì các em sợ thầy cô biết và
sợ bị kỉ luật. Một số trường hợp học sinh gọi người ngoài (thường là bạn đang
Trang 16
học tại trường khác hoặc bạn ớ cấp học dưới hiện nay đã nghỉ học) đến ngay tại
cổng trường đề chờ, chặn đánh bạn. Đối với những trường hợp này thì ban nề
nếp của nhà trường và ban chấp hành đồn trường rất khó can thiệp, xử lí do đối
tượng tham gia lúc này khơng cịn là học sinh, khơng phải là đối tượng do ban
nề nếp và đoàn trường quản lí. Lúc này điều cần thiết là phải có sự can thiệp kịp
thời của cơ quan chức năng mà hữu hiện nhất đó là sự xuất hiện của lực lượng
cơng an, thơng thường chỉ cần có sự xuất hiện màu áo cơng an thì những đối
tượng này tự giải tán do đó cần có sự liên hệ mật thiết giữa Đoàn trường, ban nề
nếp, bộ phận bảo vệ của nhà trường và lực lượng công an địa phương.
Để đảm bảo sự liên hệ mật thiết với lực lượng công an địa phương có thể thực
hiện bằng một số cách như sau:
- Tổ chức giao lưu, kết nghĩa với đoàn cơ sở công an huyện, thường
xuyên tổ chức các buổi giao lưu văn hóa, văn nghệ, mời đại diện lực lượng cơng
an nói chuyện chun đề về tình hình an ninh trên địa bàn, trình bày thực trạng
vấn đề học sinh vi phạm pháp luật ở địa phương... Qua đó giáo dục các em ý
thức, trách nhiệm của bản thân trong cơng tác giữ gìn anh ninh, ý thức chấp
hành pháp luật.
- Thiết lập “đường dây nóng” với lực lượng công an xã, cung cấp số điện
thoại trực của công an xã cho toàn thể các em học sinh để khi cần thiết các em
có thể liên hệ yêu cầu can thiệp.
- Phát động phong trào bảo vệ an ninh trên địa bàn bằng cách hướng dẫn
các em một số biện pháp cụ thể như điện báo cho lực lượng cơng an xã khi thấy
có biểu hiện vi phạm pháp luật.
2.7 Tăng cường các hoạt động tuyên truyền phòng chống tệ xã hội, đặc biệt là
phòng chống ma túy và chất gây nghiện.
a. Thực trạng vấn đề học sinh sử dụng ma túy và chất gây nghiện:
Hiện nay, hiện tượng học sinh sử dụng ma túy và các chất kích thích
khơng cịn là chuyện hiếm, theo số liệu của cục phịng chống ma túy thì trong
“10 năm trở lại đây ở Việt Nam đã có khoảng 10 vạn người nghiện ma tuý.
Trong hồ sơ quản lý trên 70% số người nghiện dưới 30 tuổi, khoảng 5% tổng số
người sử dụng ma túy ở tuổi chưa thành niên (dưới 18 tuổi) đặc biệt trong đó có
khoảng 50% tổng số người nghiện là trẻ em (dưới 16 tuổi).”(Nguồn webside
học viện cảnh sát nhân dân) như vậy tồn quốc hiện có khoảng 5000 trẻ vị thành
Trang 17
niên sử dụng ma túy, nhiều em trong số này vẫn còn là học sinh của các trường
trung học phổ thông.
b. Mối liên hệ giữa ma túy, chất gây nghiện và bạo lực học đường:
Ma túy và chất gây nghiện là một hiểm họa của tồn xã hội, nó làm băng
hoại đạo đức và làm lu mờ lí trí của những người sử dụng nó. Chất gây nghiện
nói chung và ma t nói riêng để lại những hậu quả khơng thể lường hết được
đối với học sinh. Kết quả nghiên cứu cho thấy, các em nghiện ma túy thể chất
phát triển khơng bình thường chậm lớn, gầy cịm, trí nhớ kém, trí thơng minh
giảm, lười lao động, khả năng hoạt động kém ...
Ma tuý, chất gây nghiện còn là nguyên nhân gây mất trật tự an toàn xã
hội, là nguồn gốc của nhiều loại tội phạm hình sự. Thực tế cho thấy ma tuý và
chất gây nghiện là bạn đồng hành của tội phạm, mối quan hệ giữa ma túy, chất
gây nghiện và tội phạm là mối quan hệ nhân quả. Khi bị nghiện người ta sẵn
sàng làm mọi việc miễn là có tiền, có ma t, thậm chí giết người, cướp của...
trên thực tế một số trường hợp học sinh sau khi sử dụng ma túy và chất gây
nghiện đã gây ra một số vụ bạo lực học đường.
Như vậy, để làm tốt cơng tác phịng, chống bạo lực học đường thì một
việc làm cần thiết là đẩy mạnh cơng tác phịng, chống ma túy và các chất gây
nghiện.
c. Làm tốt cơng tác phịng chống ma túy và chất gây nghiện ở trường trung
học phổ thông:
Trong những năm học qua, trường trung học phổ thơng Thanh Bình đã
làm tốt cơng tác phịng chống ma túy và các chất gây nghiện (Đồn kiểm tra
cơng tác phịng chống ma túy của sở GD-ĐT Đồng Nai đánh giá khi về kiểm tra
tại trường).
Với vai trị là người phụ trách cơng tác Đồn thanh niên – Tổ chức đóng
vai trị nịng cốt, góp phần lớn công sức mang lại hiệu quả trong công tác phịng
chống ma túy, tơi rút ra được một số kinh nghiệm để làm tốt công tác này cần
chú ý đến một số hoạt động sau:
- Ban chấp hành đoàn trường cần chủ động xây dựng kế hoạch mở lớp tập
huấn về cơng tác phịng chống ma túy và chất gây nghiện cho đội ngũ cán bộ
cấp chi đoàn và lực lượng đồn viên nịng cốt ngay trong tháng 9 hàng năm. Sau
Trang 18
lớp tập huấn này Ban thường vụ đoàn trường phải chỉ đạo cho các chi đồn tiến
hành cơng tác tun truyền đến từng đồn viên, học sinh thơng qua nội dung
buổi sinh hoạt chi đoàn.
- In sao, cung cấp tài liệu nói về tác hại của ma túy và chất gây nghiện cho
các chi đoàn tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh tìm hiểu về tác hại của ma túy
và chất gây nghiện đối với cá nhân, gia đình và xã hội, đồng thời tài liệu này
phải được lưu trữ trong tủ sách pháp luật của Đoàn trường.
- Đầu mỗi năm học Ban thường vụ Đoàn trường cần thực hiện tốt công tác
tham mưu cho Ban giám hiệu nhà trường về việc tổ chức cho học sinh viết bản
“cam kết không tàng trữ, sử dung, buôn bán chất ma túy” trong đó nhất thiết
phải có phần nhận thức về tác hại của ma túy và chất gây nghiện
- Phát động phong trào tố giác tội phạm ma túy trong học sinh, tiếp nhận,
xử lý thông tin liên quan đến cơng tác phịng, chống ma túy và chất gây nghiện.
- Thường xuyên liên hệ với chính quyền địa phương để trao đổi những
thơng tin về những học sinh có dấu hiệu sử dung ma túy và chất gây nghiện. Xử
lí nghiêm minh những trường hợp đoàn viên, học sinh vi phạm.
Lưu ý:
- Khi thực hiện cơng tác tun truyền phịng, chống ma túy và chất gây nghiện
chỉ nên chú trọng khắc sâu đến vần đề tác hại của ma túy, tránh đi quá sâu vào
phần trình bày sự tác động của ma túy gây khoái cảm cho người sử dụng nhằm
tránh gây cho học sinh tâm lí tị mị về ma túy. Nếu đi quá sâu vào phần này rất
dễ dẫn đến tình trạng phản ứng ngược, tức là người nghe muốn “thử cho biết”.
Trang 19
III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI:
Vận dụng các giải pháp phịng chống Bạo lực học đường đã trình bày
trong phần nội dung của đề tài, trong những năm học qua tình hình học sinh của
trường trung học phổ thơng Thanh Bình tiếp tục có những chuyển biến tích cực,
các giải pháp mà đồn thanh niên trường trung học phổ thơng Thanh Bình thực
hiện đã góp phần kìm chế đến mức thấp nhất số vụ việc mang tính bạo lực liên
quan đến đối tượng học sinh của trường.
Sự chuyển biến tích cực trong lực lượng đoàn viên, thanh niên của trường
được thể hiện cụ thể thông qua các số liệu sau:
- Số liệu đánh giá xếp loại hạnh kiểm học sinh qua các năm học:
+ Kết quả xếp loại hạnh kiểm năm học 2008-2009:
Trang 20
Tổng số học sinh toàn trường: 1678 học sinh
Mức xếp loại hạnh kiểm
Số lượng
chiếm tỉ lệ %
Hạnh kiểm tốt:
1291
76.94
Hạnh kiểm khá:
356
21.22
Hạnh kiể trung bình:
29
1.37
Hạnh kiểm yếu:
2
0.12
+ Kết quả xếp loại hạnh kiểm năm học 2009-2010:
Tổng số học sinh toàn trường: 1675 học sinh
Mức xếp loại hạnh kiểm
Số lượng
chiếm tỉ lệ %
Hạnh kiểm tốt:
1345
80.30
Hạnh kiểm khá:
295
17.61
Hạnh kiểm trung bình:
35
2.09
Hạnh kiểm yếu:
0
0.0
+ Kết quả xếp loại hạnh kiểm năm học 2010-2011:
Tổng số học sinh toàn trường: 1653 học sinh
Mức xếp loại hạnh kiểm
Số lượng
chiếm tỉ lệ %
Hạnh kiểm tốt:
1274
77.07
Hạnh kiểm khá:
342
20.69
Hạnh kiể trung bình:
37
2.24
Hạnh kiểm yếu:
0
0
So sánh kết quả xếp loại hạnh kiểm của các năm học cho thấy số lượng
học sinh bị xếp loại hạnh kiểm yếu đã khơng cịn, trong khi đó số lượng học sinh
Trang 21
được đánh giá hạnh kiểm tốt đã tăng lên, điều đó chứng tỏ tình hình đạo đức của
học sinh ở trường THPT Thanh Bình ngày càng có sự chuyển biến tốt hơn.
- Số liệu về việc xử lí các vụ vi phạm của học sinh có tính chất bạo lực
học đường trên địa bàn xã Phú Bình, huyện Tân Phú, Tỉnh Đồng Nai: Trên
địa bàn xã Phú Bình có 02 trường tiểu học, 01 trường trung học cơ sở và 01
trường trung học phổ thơng (THPT Thanh Bình). Theo ghi nhận của công an xã
trong 3 năm liên tiếp từ năm 2010 đến năm 2012 số lượng các vụ vi phạm của
học sinh mang tính chất bạo lực học đường như sau:
Thời gian
Tồng số
vụ
Trong đó
HS
HS
HS
Tiểu học
trung học cơ sở
trung học phổ thông
Năm 2010
3
0
2
1
Năm 2011
1
0
1
0
Năm 2012
0
0
0
0
- Số liệu về việc xử lí các vụ vi phạm nội nhà trường của học sinh trong 3
năm liên tiếp từ năm 2010 đến năm 2012. (Ban nề nếp đề nghị giáo viên chủ
nhiệm khống chế hạnh kiểm những học sinh vi phạm nội quy nhà trường)
Thời gian
Tồng
số HS
bị
khống
chế
hạnh
kiểm
Trong đó
Hạ một bậc HK
Khống chế
Khống chế
tối đa ở mức
tối đa ở mức
Trung Bình
Yếu
Năm 2010
3
15
22
2
Năm 2011
2
12
21
0
Năm 2012
2
8
17
0
- Số liệu về số lượng biên bản của phòng cảnh sát giao thông huyện gửi về
trường thông báo về việc học sinh trường THPT Thanh Bình vi phạm luật
ATGT đường bộ trong 3 năm liên tiếp từ năm 2010 đến năm 2012.
Trang 22
(Số liệu của ban nề nếp nhà trường)
Thời gian
Số vụ học sinh
vi phạm ATGT
Năm học 2009-2010
5
Năm học 2010-2011
4
Năm học 2011-2012
1
Ghi chú
Căn cứ vào số văn lượng bản
của công an huyện thông báo
về nhà trường
Số liệu về việc triệu tập hội đồng kỉ luật nhà trường để xử lí học sinh vi
phạm:
Số HS
Ghi chú
bị xử lí
lỗi vi phạm
Hành hung bạn học
Thời gian
Số lần họp HĐ kỉ luật
Năm học 2009-2010
2
3
Năm học 2010-2011
0
0
Năm học 2011-2012
0
0
Phân tích các bảng số liệu trên cho thấy ý thức chấp hành nội quy nhà
trường, chấp hành các quy định của pháp luật về an tồn giao thơng của học sinh
trường THPT Thanh Bình ngày càng được nâng lên. Tình hình học sinh vi phạm
nội quy, vi phạm luật ATGT đang ngày càng giảm dần. Đặc biệt là việc học sinh
của trường tham gia vào các vụ việc mang tính chất bạo lực đã khơng cịn.
Kết luận: Trong những năm qua tình hình học sinh trường THPT Thanh
bình có được sự chuyển biến tích cực như trên là nhờ sự nỗ lực tất cả các em học
sinh, sự chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường, sự phối hợp nhịp nhàng của các
bộ phận, các ban ngành, đoàn thể trong nhà trường. Thành tích của trường
THPT Thanh Bình trong những năm gần đây liên tục tăng lên; Tập thể hội đồng
sư phạm nhà trường ngày càng nhận được sự tín nhiệm, tin tưởng của nhân dân
và các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt là sở Giáo dục – Đào tạo tỉnh Đồng
Nai đã ghi nhận những thành tích đó và đánh giá cao sự tiến bộ của nhà trường.
Thiết nghĩ, để có được những thành cơng đó cũng là nhờ sự góp sức khơng nhỏ
từ tổ chức Đồn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh của trường.
Trang 23
Riêng về tổ chức đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trường THPT
Thanh Bình cũng đã vươn lên đạt thành tích cao trong cơng tác Đồn và phong
trào thanh niên huyện Tân Phú, thông tin minh chứng rõ nhất là suốt 5 năm liền
cho đến hiện nay Đoàn trường luôn được công nhận là đơn vị vững mạnh. Từ
thực tiễn đó ban chấp hành đồn trường đã rút ra được bài học kinh nghiệm:
Phát huy vai trò của tổ chức đồn thanh niên trong việc phịng chống bạo lực
học đường ở trường trung học phổ thông là cách thiết thực nhất để khẳng định vị
thế của tổ chức Đoàn trong nhà trường đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả
giáo dục của nhà trường.
IV. ĐỀ XUẤT – KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG:
- Đối với chi bộ Đảng:
Chi bộ đảng của nhà trường cần chỉ đạo đối với tất cả các ban ngành, đồn thể
trong nhà trường cùng có kế hoạch thực hiện các giải pháp nhằm phòng, chống
bạo lực học đường vì nếu chỉ riêng tổ chức Đồn thanh niên thực hiện cơng tác
phịng chống bạo lực học đường thì rất khó để có thể đạt được hiệu quả cao.
- Đối với Ban giám hiệu nhà trường:
Cần tạo điều kiện thuận lợi cho cơng tác Đồn, cụ thể như tạo điều kiện về cơ sở
vật chất, hội trường, sân bãi và hỗ trợ kinh phí cho Đồn; Sắp xếp, bố trí các
hoạt động của nhà trường một cách hợp lí, giành thời gian cho Đồn có thể triển
khai phong trào thực hiện các giải pháp nhằm đã nêu trong phần nội dung đề tài.
- Đối với giáo viên chủ nhiệm các lớp đặc biệt là những giáo viên chủ nhiệm có
ít thời gian tiếp xúc với lớp cần thường xuyên liên hệ với ban thường vụ Đoàn
trường để được cung cấp thơng tin về những học sinh có biểu hiện sa sút về ý
thức đạo đức và các vấn đề về tình hình của lớp, tình hình của học sinh… trao
Trang 24
đổi ý kiến cùng với các thành viên trong ban thường vụ đồn trường để tìm ra
phương pháp giáo dục, uốn nắn kịp thời.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trang 25