Bài giảng luật kinh tế chương 1 ths trần hữu hiệp

LUẬT KINH TẾ
ThS. Trần Hữu Hiệp
0913143333





Nội dung môn học
Chương 1.Những vấn đề chung về pháp luật kinh tế.
Chương 2. Địa vị pháp lý các loại hình doanh nghiệp
và HTX.
Chương 3. Chế độ pháp lý về HĐ trong kinh doanh
Chương 4. Chế độ pháp lý về phá sản DN, HTX
Chương 5. Chế độ pháp lý về giải quyết tranh chấp
trong kinh doanh.


Giáo trình, tài liệu tham khảo:
1. Giáo trình LUẬT KINH TẾ.
2. Slide bài giảng, ThS. Trần Hữu Hiệp.
/

3. Tham khảo:
- VB luật có liên quan (www.chinhphu.vn)
-Thông tin pháp luật kinh doanh:
/>-


Yêu cầu môn học:
 Trang bị kiến thức cơ bản về:

 Pháp luật kinh tế,
 Địa vị pháp lý của các loại hình doanh nghiệp,
 Chế độ pháp lý về hợp đồng,
 Những vấn đề về phá sản,
 Giải quyết tranh chấp kinh tế.
 Lý thuyết và nghiên cứu một số tình huống
 Kiểm tra, thi kết thúc môn học.


Khái niệm nào?
 Luật Kinh tế
 Pháp luật kinh tế
 Luật Kinh doanh
 Pháp luật kinh doanh …


Các VB luật liên quan lĩnh vực kinh tế


Các VB luật liên quan lĩnh vực kinh tế


 Vốn pháp định?
 Khoản 9, Điều 2. Luật

Đầu tư nước ngoài tại
VN: “Vốn pháp định
là mức vốn ban đầu
của Xí nghiệp liên
doanh được ghi trong

Điều lệ XN”
 Vốn pháp định theo
Luật Công ty, Luật
DNTN: “Là mức vốn
tối thiểu phải có khi
thành
lập
doanh
nghiệp”.
18


Chương 1.
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
VỀ LUẬT KINH TẾ
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.

KHÁI NIỆM LUẬT KINH TẾ
ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHỈNH CỦA LKT
CHỦ THỂ CỦA LKT
CÁC NGUYÊN TẮC CỦA LKT
VAI TRÒ CỦA LKT
NGUỒN CỦA LKT

Chương 1. Những vấn đề chung
về Luật Kinh tế
I. KHÁI NIỆM LUẬT KINH TẾ:

Luật Kinh tế là tổng thể những
quy phạm pháp luật điều chỉnh
các quan hệ xã hội phát sinh
trong quá trình tổ chức, quản lý
và kinh doanh giữa các doanh
nghiệp, chủ thể kinh doanh với
nhau và với các cơ quan quản
lý nhà nước về kinh tế.


Qui phạm PL là gì?
QH XH là gì?
 Là các qui tắc xử sự  Là quan hệ giữa
mang tính bắt buộc
người – người
chung do NN đặt ra phát sinh trong
hoặc thừa nhận, được
cuộc sống (lao
đảm bảo thực hiện
động, học tập,
bằng sức mạnh cưỡng
kinh doanh, sinh
chế nhằm đảm bảo trật
hoạt, vui chơi
tự nhất định, để điều
…)

chỉnh các QHXH.


Pháp luật kinh tế:
Là một hệ thống các
văn bản pháp luật
nhằm điều chỉnh các
quan hệ phát sinh
trong lĩnh vực kinh tế
và quản lý kinh tế.
22


 Pháp luật kinh tế chủ yếu điều

chỉnh những quan hệ kinh tế gắn
liền với quá trỡnh kinh doanh
của các đơn vị kinh tế hoặc với
chức năng quản lý kinh tế của
Nhà nước với tính cách là chủ
thể của quyền lực công cộng.
23


Kinh doanh:
• Kinh doanh là gì?
• Hành vi nào là hành

vi kinh doanh?

22


Kinh doanh?
 Kinh doanh thông
thường được hiểu
đồng nghĩa với mua
bán: SXKD được
dùng trong các BC,
VB luật: HP, Luật
DNNN, Luật HTX …
 Kinh doanh = SX,
DV, mua bán
Cách hiểu theo
Luật DN 2005


18


Kinh doanh là gì?
“Kinh doanh là việc thực
hiện liên tục một, một số
hoặc tất cả các công đoạn
của quá trình đầu tư, từ
sản xuất đến tiêu thụ sản
phẩm hoặc cung ứng
dịch vụ trên thị trường
nhằm mục đích sinh lợi”.
(Khoản 2, Đ4. LDN 2005)

Dấu hiệu của hành vi kinh doanh
Mang tính chất nghề nghiệp
2. Diễn ra trên thương trường
3. Là những hành vi thường xuyên
4. Mục đích sinh lợi
1.


II. ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU CHỈNH VÀ PHƯƠNG
PHÁP ĐIỀU CHỈNH CỦA LUẬT KINH TẾ
• Điều chỉnh pháp luật là gì?

Là việc Nhà nước (các CQNN,
người có thẩm quyền) sử dụng PL để
điều chỉnh các QHXH cụ thể, tác
động theo một hướng nhất định (điều
chỉnh hành vi con người theo hướng
làm hay không làm) nhằm đạt được
mục tiêu đề ra


II. ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU CHỈNH VÀ PHƯƠNG
PHÁP ĐIỀU CHỈNH CỦA LUẬT KINH TẾ
•

Đối tượng điều chỉnh của một ngành luật là gì?
Là nhóm các QHXH mà ngành luật đó điều chỉnh (tác
động tới theo định hướng, nhằm đạt mục đích.

 Cách thức tác động như thế nào là phương pháp điều
chỉnh của ngành luật đó. Phương pháp điều chỉnh của
một ngành luật là cách thức, phương thức tác động của
nó vào các QHXH (đặc thù).
 TD: Phương pháp “Mệnh lệnh-phục tùng” của ngành
Luật Hình sự, Luật Hành chính; phương pháp bình
đẳng – thỏa thuận của Luật Dân sự …

Đối tượng đ.chỉnh, phương pháp đ.chỉnh của LKT?


II. ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU CHỈNH VÀ PHƯƠNG
PHÁP ĐIỀU CHỈNH CỦA LUẬT KINH TẾ
1. Đối tượng điều chỉnh của ngành LKT:3
a. Nhóm quan hệ diễn ra trong quá trình hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp (doanh
nghiệp – doanh nghiệp).
b. Nhóm quan hệ phát sinh trong nội bộ doanh
nghiệp (giữa DN với các đơn vị kinh tế trực
thuộc).
c. Nhóm quan hệ phát sinh giữa cơ quan quản lý
nhà nước về kinh tế đối với DN.


II. ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU CHỈNH VÀ PHƯƠNG
PHÁP ĐIỀU CHỈNH CỦA LUẬT KINH TẾ
2. Phương pháp điều chỉnh:2
a. Phương pháp mệnh lệnh: được sử dụng điều
chỉnh các nhóm quan hệ giữa cơ quan quản lý
nhà nước về kinh tế với chủ thể kinh doanh.

b. Phương pháp bình đẳng: được sử dụng chủ yếu
đề điều chỉnh quan hệ giữa các chủ thể kinh
doanh (DN, HTX) bình đẳng với nhau về quyền
và nghĩa vụ trước PL.


III. CH TH CA LUT KINH T

* Ch th ca LKT:
Chủ thể của Luật Kinh
tế là nhng cá nhân,
cơ quan, tổ chức kinh
tế có quyền và nghĩa
vụ khi tham gia các
quan hệ pháp luật kinh
tế.
-

iu kin chung:
Cú nng lc ch
th (nng lc PL,
nng lc hnh
vi)
Quyn v ngha
v


CHỦ THỂ LÀ CÁ NHÂN
* Cá nhân là những con người riêng biệt, cụ thể.
* Muốn tham gia kinh doanh, cá nhân phải hội đủ điều kiện :

- Từ đủ 18 tuổi trở lên.
- Đủ khả năng nhận thức, điều khiển hành vi
- Không rơi vào các trường hợp bị cấm kinh doanh (đang bị
truy cứu trách nhiệm hình sự, đang chấp hành án phạt tù, trong
giai đoạn bị tước quyền kinh doanh).
- Không rơi vào một số trường hợp bị hạn chế kinh doanh.
- Đã đăng ký kinh doanh nếu PL đòi hỏi.


CHỦ THỂ LÀ “PHÁP NHÂN”
* Pháp nhân chỉ những con người giả định, được đặt ra để
gắn cho những tổ chức hội đủ các điều kiện luật định.

1.
2.
3.
4.

* Điều kiện để tổ chức có tư cách pháp nhân:
Được thành lập hợp pháp
Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ
Có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu
trách nhiệm bằng tài sản này
Nhân danh mình khi tham gia các quan hệ PL một cách
độc lập.


III. CHỦ THỂ CỦA LUẬT KINH TẾ
Điều kiện để trở thành chủ thể LKT
a. Đối với tổ chức:

(1) - Phải được thành lập một cách hợp pháp
(2) - Phải có tài sản riêng
(3) - Phải có thẩm quyền kinh tế
b. Đối với cá nhân:
(1) - Phải có năng lực hành vi dân sự
(2) - Có giấy phép kinh doanh.
1.