Bài giảng kinh tế học vi mô (TS trần thị hồng việt) bài 7 thị trường yếu tố sản xuất

BÀI 7

THỊ TRƯỜNG YẾU TỐ
SẢN XUẤT


Giới thiệu
• Thị trường sản phẩm Vs. Thị trường nhân tố
• Đất đai, lao động, tư bản
• Nghiên cứu hành vi của các hãng: thuê mua
lao động, xác định giá nhân tố
• Nghiên cứu hành vi các chủ thể trong mối
liên quan mật thiết giữa thị trường đầu ra và
thị trường đầu vào


Cung cầu nguồn lực: Xác định giá
nhân tố
• Hàm sản xuất: Q = f(K,L,R)
• Cầu đối với yếu tố sản xuất là cầu thứ phát.
• Giá của các yếu tố sản xuất (tiền lương, lãi
suất, tiền thuê đất) được hình thành thông
qua cân bằng trên thị trường yếu tố sản
xuất.


Tại sao giá nguồn lực quan
trọng?
 Giúp phân bổ nguồn lực
 Xác định phân phối thu nhập giữa những
người sở hữu nguồn lực

Số lượng nhân tố sản xuất tối ưu được
xác định như thế nào?
• Việc thuê mua các yếu tố căn cứ trên mục tiêu
tối đa hoá lợi nhuận.

  TR  TC   Max
Q  Q( f )
   TR ( f )  TC ( f )  Max


Nguyên tắc chung
Π=TR(f)-TC(f) → Max
dΠ /df = dTR/df - dTC/df = 0
→ MRPf = MICf
• Nếu thị trường hàng hoá dịch vụ là cạnh tranh hoàn hảo ta
có: MRPf = P.MPf
• Nếu thị trường yếu tố sản xuất f là cạnh tranh hoàn hảo ta
có: MICf = Pf


Nguyên tắc chung
• Sản phẩm doanh thu cận biên: Phần doanh
thu tăng thêm khi sử dụng thêm một đơn vị
f.
 TR
MRP f 
f
 TR  Q

 MRP f 
.
Q f
 MRP f  MR .MP f


Nguyên tắc chung
• Chi phí đầu vào cân biên (MICf) : phần chi phí
tăng thêm khi sử dụng thêm một đơn vị f.

MICf= dTC/df


Nguyên tắc chung
• Trong trường hợp cả 2 thị trường kể trên có
cùng cấu trúc cạnh tranh hoàn hảo, ta có
nguyên tắc thuê mua yếu tố tối ưu:

MRPf  Pf
trong đó MRPf = P. MPf


Thị trường lao động
1. Cầu lao động
2. Cung lao động
3. Cân bằng trên thị trường lao động và tiền lương
tối thiểu


Cầu lao động

Lượng thời gian lao động mà các hãng sẵn sàng và có khả năng thuê
mua ở các mức tiền công khác nhau trong một khoảng tg nhất định
(ceteris parisbus)
Nguyên tắc thuê mua tối ưu: MRPL = w
MRPL = MR. MPL (Nếu thị trường sản phẩm là độc quyền)
MRPL = P.MPL (Nếu thị trường sản phẩm là ct hoàn hảo)
W

W1

MRPL=W

W2

MRPL=W
DL=
MRPL
L1

L2

L


Đường cầu lao động
W, MRPL
Thị trường sp cthh

DL=MPL.P
Thị trường sp

độc quyền

DL=MPL.MR
L

Khi tăng L thì MRPl giảm ít do P không đổi, làm cho đường cầu lao động (cthh) thoải
Khi tăng L thì MRPL giảm nhiều do cả MR và MP L giảm, làm cho đường cầu lao động (đq) dốc


Các nhân tố ảnh hưởng đến cầu
lao động
• Khi giá bán hàng hoá tăng: cầu lao động tăng
• Khi năng suất lao động tăng: cầu lao động tăng
W
MRPL= MPL.P
W1

L1

L2

DL1

DL2

L


Cầu lao động dài hạn của hóng
• Co dãn hơn đường cầu lao động ngắn hạn vì dài hạn hãng có thể thay

đổi cả đầu vào tư bản k
• Nếu k không đổi thì giảm w làm tăng L đến L2, nhưng vì dài hạn tác
động của giảm w cũng làm giảm MC, từ đó tăng Q, dẫn đến tăng đầu tư
k, làm tăng MPL và tăng MRPL, do đó làm tăng L đến L3
W

W1
W2
D1
L1

L2

L3

D2

DLR
L


Cầu lao động thị trường
• Nếu xem xét trong 1 ngành đơn lẻ. Cầu lao
động thị trường được xác định bằng việc
tổng hợp cầu lao động cá nhân.
• Để xác định cầu lao động thị trường cần xác
định cầu lao động trong mỗi ngành, sau đó
cộng theo chiều ngang các đường cầu lao
động của các ngành.

Đường cầu lao động của ngành
W

W

W1

W1

Dl của ngành khi P
không đổi
D L của ngành
khi P giảm

W2
D2
L1

L3

D1
L2 L

W2
L1

L3

L2

L


Cung lao động
• Lượng thời gian mà người lao động sẵn sàng và có
khả năng cung ứng tại các mức tiền công khác
nhau trong một khoảng thời gian nhất định
(Ceteris Paribus)
• Nhân tố ảnh hưởng: Lượng lao động mà các cá
nhân cung ứng ra thị trường phụ thuộc vào:
– Yếu tố kinh tế: thu nhập, tiền lương
– Yếu tố phi kinh tế: tâm lý xã hội, nhu cầu lao động v.v.


Cung lao động cá nhân
• Có dạng cong trở lại về phía sau:
W
Cung lao động cá
nhân
Ảnh hưởng thu
nhập trộị hơn lám
đường cung vòng
về phía sau

w2

w0
Ảnh hưởng thay
thế trội hơn làm

đường cung dốc lên

w1

L1

L2

L0

L


ẢNH HƯỞNG THAY THẾ VÀ THU
NHẬP CỦA SỰ TĂNG LƯƠNG

Thu nhập/ngày
(I)
24w2

C
24w1

B

U2

A

I1

U1

h2 h1 h3
SE
IE

Khi lương là w 1 , cân bằng A, nghỉ ngơi h1 giờ,
làm việc 24-h1 giờ thu được thu nhập I1..
Khi lương tăng đến w2,, ảnh hưởng thay thế
Làm cho người lao động muốn làm việc nhiều
giờ hơn, và nghỉ ngơi giảm đến h2, mức thoả
mãn ko đổi trên U1. Anh hưởng thu nhập làm
cho người lao động muốn nghỉ ngơi nhiều hơn
(tăng nghỉ ngơi đến h3) và tăng mức thoả mãn
đến U2. ảnh hưởng thu nhập lớn hơn ảnh
hưởng thay thế làm đương cung lao động
vòng về sau

24

Số giờ nghỉ ngơi (h)


Cung lao động thị trường
• Tiền lương tăng vẫn làm tăng lượng cung lao
động thị trường do số cá nhân tham gia cung
ứng lao động ngày càng gia tăng ở mức tiền
lương cao hơn.
• Đường cung lao động thị trường có xu hướng

dốc lên.


Cân bằng thị trường lao động
a. ThÞ tr­êng lao ®éng c¹nh tranh hoµn h¶o
W

W
SL
WE

WE

SL=MICL
DL= MRPL

DL
L

L
L*


Tô kinh tế
• Là phần thu nhập vượt quá mức tối thiểu cần
thiết khiến người lao động làm việc.
w
SL = AICL
E
WE

DL
C
O

Tô kinh tế
LE

L


Thị trường lao động độc quyền mua
MICL

w
SL

E

wC

A

WM
DL=
MRP
L

LM

LC

LM :MRPL=MICL

L


Thị trường LĐ độc quyền bán –
Nghiệp đoàn
w
WM

SL =AICL =MICL

B

w2
wC

A
E
MRL

DL=MRPL

C
O

LM

L2 LC

LM : MRL=MICL

L


Độc quyền song phương trên
Thị trường LĐ
w

MICL

w2

SL

B

Miền mặc cả

wC

A
DL

w1
C
MRL
L2 L1

LC

L