MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ

Quản lý môi trường không khí Khoa Môi Trường
I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ MÔI TRƯỜNG
KHÔNG KHÍ
Không khí là một thứ vật chất tồn tại xung quanh chúng ta và tồn tại ở thể
khí. Không khí là một thành phần trong môi trường hệ sinh thái. Môi trường
sinh thái đang là vấn đề mà cả toàn nhân loại quan tâm bởi vì: môi trường
bao gồm toàn bộ các yếu tố tự nhiên và nhân tạo bao quanh con người , có
ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới sức khỏe, đời sống con người. Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ X đã khẳng định một trong bốn vấn đề quan trọng và
cấp thiết nhất đối với thế giới là môi trường và hệ sinh thái. Nhưng có một
hiện trạng hiện nay đang diễn ra đó là môi trường của chúng ta đang bị ô
nhiễm và suy thoái trầm trọng. Hiện nay, vấn đề ô nhiễm môi trường không
khí, đặc biệt tại các đô thị không chỉ còn là vấn đề riêng lẻ của một quốc gia
hay một khu vực mà nó đã trở thành vấn đề toàn cầu, Thực trạng phát triển
kinh tế - xã hội của các quốc gia trên thế giới trong thời gian qua đã có
những tác động lớn đến môi trường, đã làm cho môi trường sống của con
người bị thay đổi và ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Những năm gần đây nhân
loại đã phải quan tâm nhiều đến vấn đề ô nhiễm môi trường không khí đó là:
sự biến đổi của khí hậu – nóng lên toàn cầu, sự suy giảm tầng ôzôn và mưa
axít. Ô nhiễm không khí không chỉ ảnh hưởng đến những vấn đề trên mà còn
tác động xấu tới sức khỏe con người (đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp).
Có một sự thật hiển nhiên rằng kinh tế phát triển càng mạnh thì mức độ ô
nhiễm môi trường ngày càng tăng,công nghiệp hóa càng mạnh, đô thị hóa
càng phát triển thì nguồn thải gây ô nhiêm môi trường không khí ngày càng
Đoàn Thị Huế Lớp 2 MA
1
Quản lý môi trường không khí Khoa Môi Trường
nhiều, chất lượng không khí ngày càng giảm, yêu cầu bảo vệ môi trường
không khí ngày càng quan trọng.
Nước ta trong những năm gần đây mặc dù vấn đề môi trường đã
được quan tâm chú trọng nhưng môi trường không khí là một vấn đề khó

quản lý nhất trong lĩnh vực môi trường. Vậy làm gì để quản lý môi trường
không khí và quản lý nó như thế nào? Đó là câu hỏi đặt ra khiến các cấp các
nghành và toàn thể cộng đồng quan tâm.
Vậy ô nhiểm không khí là gì?
"Ô nhiễm không khí là sự có mặt một chất lạ hoặc một sự biến đổi
quan trọng trong thành phần không khí, làm cho không khí không sạch hoặc
gây ra sự toả mùi, có mùi khó chịu, giảm tầm nhìn xa (do bụi)".
II. NGUỒN GÂY Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ
Có rất nhiều nguồn gây ô nhiễm không khí. Có thể chia ra thành
nguồn tự nhiên và nguồn nhân tạo.
* Nguồn tự nhiên:
+ Núi lửa: Núi lửa phun ra những nham thạch nóng và nhiều khói
bụi giàu sunfua, mêtan và những loại khí khác. Không khí chứa bụi lan toả đi
rất xa vì nó được phun lên rất cao.
+ Cháy rừng: Các đám cháy rừng và đồng cỏ bởi các quá trình tự
nhiên xảy ra do sấm chớp, cọ sát giữa thảm thực vật khô như tre, cỏ. Các
đám cháy này thường lan truyền rộng, phát thải nhiều bụi và khí.
+ Bão bụi gây nên do gió mạnh và bão, mưa bào mòn đất sa mạc,
đất trồng và gió thổi tung lên thành bụi. Nước biển bốc hơi và cùng với sóng
biển tung bọt mang theo bụi muối lan truyền vào không khí.
Đoàn Thị Huế Lớp 2 MA
2
Quản lý môi trường không khí Khoa Môi Trường
+ Các quá trình phân huỷ, thối rữa xác động, thực vật tự nhiên
cũng phát thải nhiều chất khí, các phản ứng hoá học giữa những khí tự nhiên
hình thành các khí sunfua, nitrit, các loại muối v.v... Các loại bụi, khí này
đều gây ô nhiễm không khí.
* Nguồn nhân tạo:
Nguồn gây ô nhiễm nhân tạo rất đa dạng, nhưng chủ yếu là do
hoạt động công nghiệp, đốt cháy nhiên liệu hoá thạch và hoạt động của các

phương tiện giao thông. Nguồn ô nhiễm công nghiệp do hai quá trình sản
xuất gây ra:
Quá trình đốt nhiên liệu thải ra rất nhiều khí độc đi qua các ống
khói của các nhà máy vào không khí. Do bốc hơi, rò rỉ, thất thoát trên dây
chuyền sản xuất sản phẩm và trên các đường ống dẫn tải. Nguồn thải của quá
trình sản xuất này cũng có thể được hút và thổi ra ngoài bằng hệ thống thông
gió.
Các ngành công nghiệp chủ yếu gây ô nhiễm không khí bao gồm:
Nhiệt điện; vật liệu xây dựng; hoá chất và phân bón; dệt và giấy; luyện kim;
thực phẩm; Các xí nghiệp cơ khí; Các nhà máy thuộc ngành công nghiệp
nhẹ; Giao thông vận tải; bên cạnh đó phải kể đến sinh hoạt của con người
(như đun nấu, đốt lò gạch, nung đá vôi…).
III. HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ:
* Hiện trạng môi trường không khí đô thị:
Với công nghệ sản xuất cũ kĩ lạc hậu lại không có thiết bị xử lý
nước thải rác thải và khí thải, cơ sở hạ tầng đô thị, hệ thống cấp nước thoát
nước giao thông vận tải rất kém đồng thời đô thị lại phát triển quá nhanh gây
ra hiện tượng quá tải. Nhiều nhà máy xí nghiệp ở ngay cạnh khu dân cư hoặc
Đoàn Thị Huế Lớp 2 MA
3
Quản lý môi trường không khí Khoa Môi Trường
quy hoạch không dựa vào tình hình thực tế như là sai lầm về quy hoạch
thành phố Việt Trì, ô nhiễm công nghiệp do nằm cuối hướng gió của khu
công nghiệp, bố trí nhà máy nhiệt điện Ninh Bình ống khói nằm ở “bóng khí
động” của núi cánh diều…
Cần phải từng bước yêu cầu các xí nghiệp lắp dặt các thiết bị,
cộng nghệ xử lý khí thải trước khi thải vào môi trường
Tỷ lệ người mắc bệnh về đường hô hấp ở vùng bị ô nhiễm môi
trường không khí cao hơn 3 đến 6 lần so với vùng không bị ô nhiễm.
Rác thải ở các khu đô thị ngày càng lớn mà phần lớn rác thải lại

được chôn ủ lẩn lộn các bải đổ rác không đúng quy định, quy cách kỷ thuật
nên thường gây ô nhiễm môi trường đất, nước và môi trường không khí xung
quanh. Mặt khác việc thu gom rác thải ở các khu đô thị chưa kết quả cao
lượng rác thải tồn đọng là một vấn đề lớn.
Vấn đề ô nhiễm do các phương tiên
giao thông, sinh hoạt ở các khu đô thị cũng là
vấn đề được các cấp các ngành quan tâm đặc
biệt là các điểm nút giao thông.

* Hiện trạng môi trường không khí các khu công nghiệp nước ta:
Đến năm 2010 nước ta có tổng cộng 68 khu công nghiệp và khu
chế xuất mới , các khu công nghiệp và khu chế xuất mới đã và đang được
hình thanh ở phía bắc.
Theo số liệu thống kê năm 1994 – 1995 ở Hà Nội có khoảng 300
cơ sở SXCN. Trong đó có khoảng 61% nằm ở nội thành. TP. Hồ Chí Minh
có 680 cơ sở SXCN trong đó có 71% nằm ơ nội thành.
Đoàn Thị Huế Lớp 2 MA
4
Quản lý môi trường không khí Khoa Môi Trường
Trước đây các cơ sở SXCN nước ta chủ yếu là công nghệ cũ lạc
hậu đều là công nghiệp vừa và nhỏ, công nghệ sản xuất lạc hậu, một số cơ sở
sản xuất có thiết lọc bụi nhưng hầu như chưa có thiết bị xử lý khí thải độc
hại và đây cũng là một trong những nguồn gây ô nhiễm chính hiện nay.
Các ngành công nghiệp mới đây là các ngành công nghiệp có quy
mô lớn và chủ yếu tập trung vào 68 khu công nghiệp. Tuy được trang bị xử lí
chất thải nhưng với các nguồn thải lớn và tập trung thì việc quản lí môi
trường không tốt sẽ gây tác động xấu đến môi trường và các khu chung cư
xung quanh.
Các ngành công nghiệp như
luyện kim, hóa chất, vật liệu xây dựng, gây

ô nhiễm môi trường không khí chủ yếu là
các chất SO
2
, SO
3
, NO
x
, Cl
2
, hơi kim loại và
các chất khí độc khác. Trong không khí ở
quanh nhiều nhà máy và khu công nghiệp
thường vượt tiêu chuẩn cho phép từ 1,5-2,5
lần riêng đối với các nhà máy hóa chất nồng
độ Cl
2
thường vựơt từ 10-40 lần.
Ô nhiễm không khí ở vùng chế biến và khai thác khoáng sản là rất
nghiêm trọng và đã tới mức báo động đặc biệt là ô nhiễm bụi. Chẳng hạn
nồng độ bụi ở khu khai thác than và vật liệu xây dựng thường từ 20-200
mg/m
3
.
Ô nhiễm môi trường không khí các khu công nghiệp còn ảnh
hưởng lớn đến sức khỏe lao động của công nhân. Ngươi lao động ở các khu
công nghiệp bị ô nhiễm thường mắc các bệnh về đường hô hấp, tim mạch…
Đoàn Thị Huế Lớp 2 MA
5