Ứng phó với biến đổi khí hậu và biển dâng ở đồng bằng sông cửu long và duyên hải miền trung một số nhiệm vụ cần triển khai

ng phó v i bi n i khí h u và bi n dâng
ng b ng sông C u Long và
duyên h"i mi$n Trung –
M)t s+ nhi,m v- c/n tri n khai

U

d.

I.M

vn

V i di n bi n hi n nay v bi n i khí h u toàn c u và m c n c bi n
dâng, bài vi t
c p
n nh#ng tác %ng lên môi tr *ng t nhiên và
+nh h ,ng
n s phát tri n kinh t - xã h%i , 1ng b2ng sông C4u
GS.TSKH.
Long (7BSCL) và vùng duyên h+i mi n Trung (DHMT);
ra nh#ng
Nguy n Ng c Trân
nhi m vA c n ti n hành trong các lBnh v c nghiên cCu tri n khai, phát
huy và ào tDo ngu1n nhân l c, qu+n lý nhà n c và hGp tác quHc t
nh2m Cng phó
gi+m thi u thi t hDi, b+o v tHi a thành qu+ lao %ng quá khC và ti p tAc phát
tri n b n v#ng, m%t nhi m vA có ý nghBa sHng còn Hi v i Kt n c trong nh#ng th p kL t i, và
c n Gc nh n thCc úng mCc.

nc

ol

N u , th*i i m hi n nay còn có ý ki n khác nhau
v nguyên nhân cPa s bi n
i khí h u toàn c u
thì vi c khí h u trên hành tinh Trái 7Kt ang nóng
lên, kéo theo nó là vi c tan bTng , BUc và Nam
C c cVng nh m c n c bi n trung bình ang
dâng lên tW hXn m%t th kL qua là m%t th c t mà
nhân loDi ph+i Cng phó.

w

.v

H%i nghY th Gng Znh toàn c u v phát tri n b n
v#ng tDi Johannesburg (C%ng hòa Nam Phi) nTm
2002 ã nh n Ynh r2ng nh#ng h u qu+ cPa bi n
i khí h u toàn c u tr c ti p tác %ng n s sinh t1n cPa loài ng *i, cA th
n Tài nguyên
n c, NTng l Gng, SCc kh_e con ng *i, Nông nghi p và an ninh l Xng th c và 7a dDng sinh
h`c [1]. NTm lBnh v c này lDi có liên quan m t thi t v i nhau.

w

w

Là m%t quHc gia n2m trên bao lXn cPa Bi n 7ông thông ra Thái Bình D Xng, v i hXn 75% dân
sH sHng d`c theo m%t b* bi n dài hXn 3200 km và tDi hai 1ng b2ng sông H1ng và sông C4u

Long, Vi t Nam thu%c vào loDi các n c bY uy hi p nhi u nhKt b,i s bi n i khí h u toàn c u
và m c n c bi n dâng. Câu h_i hi n nay không còn là “Li u các hi n t Gng có +nh h ,ng n
Kt n c ta hay không?”mà là “kng phó nh th nào
gi+m thi u thi t hDi, b+o v tHi a thành
qu+ lao %ng quá khC và ti p tAc phát tri n b n v#ng”.
Bài vi t này
c p n tác %ng cPa m c n c bi n dâng, h qu+ tr c ti p cPa bi n i khí h u,
lên môi tr *ng t nhiên cVng nh +nh h ,ng cPa nó n s phát tri n kinh t -xã h%i cPa vùng
71ng b2ng sông C4u Long và cPa các tZnh d`c duyên h+i mi n Trung. TW ó nêu lên các nhi m
vA c n tri n khai [2]. lnh h ,ng cPa bi n i khí h u lên u ngu1n Himalaya cPa sông Mê-kông
và tác %ng cPa nó lên ngu1n n c sông Mê-kông
vào 1ng b2ng sông C4u Long
Gc gi+
thi t là nh hi n nay. Nh#ng Ya bàn khác sm
Gc
c p
n trong m%t bài vi t sau.
II.D

BÁO V M C N

C BI N DÂNG

Nhi u nghiên cCu trong khuôn kh T chCc liên chính phP v Bi n i khi h u (IPCC) [3] ã ánh
giá th c t quá trình m c n c bi n dâng trên th gi i trong 120 nTm qua, tW 1880
n nTm
2000, và tW ó ã d báo các kYch b+n mCc n c bi n dâng n cuHi th kL XXI, tuq theo các
kYch b+n v hi u Cng nhà kính và tan bTng.

MCc % nghiêm tr`ng cPa bi n dâng tác %ng lên các châu th trên th gi i, tình hình xâm th c
cPa các b* bi n, và tác %ng lên c dân , nh#ng nXi này cVng ã
Gc d báo.
7Hi v i khu v c 7ông D Xng, IPCC d báo nhi t % sm gia tTng +1°C vào 2010 - 2039, và +3°
n +4°C vào 2070 – 2099; vV l Gng sm gi+m 20 mm vào 2010 – 2039, r1i sau ó tTng +60 mm
vào 2070 – 2099; m c n c bi n dâng cao 6 cm/nTm, Dt mCc 20 cm vào 2030, và 88 cm vào
2100.
Qua các o Dc ã
Gc ti n hành, IPCC ã ghi nh n nh#ng bi n
m|t và m c n c bi n , 7ông Nam Á..
Gc li t vào các

Ya bàn bY uy hi p nghiêm tr`ng nhKt.

vn

báo trên, Vi t Nam

c bi n b

w

w

w

.v

nc

ol

d.

Qua các d

i v nhi t % n

D báo +nh h ,ng cPa bi n dâng

n b* bi n và c dân ven bi n

Theo d báo cPa VTn phòng qu+n lý i u tra tài nguyên bi n và môi tr *ng (B% Tài nguyên và
Môi tr *ng), , Vi t Nam m c n c bi n sm dâng cao tW 3 n 15 cm nTm 2010 và tW 15 n 90
cm vào nTm 2070; các vùng +nh h ,ng g1m có Cà Mau, Kiên Giang, Bà RYa-VVng Tàu, Thanh
Hóa, Nam 7Ynh, Thái Bình. CVng theo d báo này, n u m c n c bi n dâng cao 1 mét thì 23%
dân sH sm thi u Kt [4].


vn
d.
ol

III.D

BÁO

TÁC

!NG

c bi n trong khu

nc

Bi n i cPa m c n
v c 7ông Nam Á
C"A

BI N

DÂNG

LÊN

MÔI

TR (NG

T

NHIÊN

.v

Khi m c n c bi n dâng, h u qu+ d thKy nhKt là nhi u vùng sm bY ng p. Nh ng h u qu+ cPa
bi n dâng không ph+i chZ có ng p tBnh.7%ng l c bi n vùng ven b* và c4a sông, sóng v• khi ti p
c n b* sm tác %ng mDnh hXn lên
*ng b*, bãi tri u. B* bi n bY xâm th c và cX s, hD t ng ven
bi n bY e d`a l n hXn.

w

w

€ các 1ng b2ng ven bi n, % ng p sâu hXn, th*i gian ng p kéo dài hXn. Xâm nh p m|n sm vào
sâu hXn, ngu1n n c ng`t khan hi m hXn. Ch % thPy vTn, thPy l c trên tWng Ya bàn và trên
c+ 1ng b2ng sm có nh#ng thay i, khi n cho %ng thái b1i xói b* sông, cù lao, c1n bãi, b1i lUng
phù sa trên h thHng sông chính và vùng c4a sông cVng thay i.
III. 1.VÙNG 7‚NG BƒNG SÔNG C…U LONG

w

71ng b2ng sông C4u Long
Gc hình thành vào kho+ng 11000 nTm tr, lDi ây. Cao trình m|t
Kt t Xng Hi thKp. Trên nhi u vùng khá r%ng, trong 71ng Tháp Mu*i, TC giác Long Xuyên, Bán
+o Cà Mau chˆng hDn, nhi u nXi cao trình chZ vào kho+ng 20 – 30 cm.
V i nh#ng tác %ng ã
c p trên ây, các y u tH thPy nông quy t Ynh cX cKu mùa vA, sinh
thái thPy v c, h sinh thái rWng ng p n c ng`t (trong 71ng Tháp M *i, TC giác Long Xuyên và
trong U Minh th Gng và hD), ... chYu tác %ng mDnh mm, th m chí có nXi e d`a c+ chính s t1n
tDi.
71ng b2ng sông C4u Long tr c ây rKt ít hCng chYu bão. Th nh ng trong m%t th p kL, nTm
1997 ã chYu cXn b+o Linda và nTm 2006 ã bY uôi bão Durion quét qua (Hình 7). Nhi u nghiên
cCu g n ây tìm mHi t Xng quan gi#a vi c bão , Tây Thái Bình D Xng có xu h ng x+y ra
th *ng xuyên hXn sau tháng 10 d Xng lích và i v h ng
*ng xích Do, v i nhi t % n c
bi n trên b m|t tTng, k t qu+ cPa dòng h+i l u bY thay
i b,i bi n
i khí h u toàn c u.

vn

CXn b+o NARGIS quét qua châu th IRRAWADDY (Myanmar) tháng 5/2008 và h u qu+ n|ng n
mà cXn b+o ã gây ra là m%t c+nh báo Hi v i 71ng b2ng sông C4u Long. Tàn phá mà uôi cXn
bão Dorion ã gây ra , 71ng b2ng sông C4u Long sm còn l n lao hXn và khUc nghi t hXn nhi u
n u m c n c bi n dâng lên so v i hi n nay.

7uôi bão Durion vào 7BSCL 11/2006

Bão NARGIS vào Myanmar 2/5/2008

d.

III. 2.VÙNG DUYÊN HlI MI•N TRUNG

ol

Vùng duyên h+i mi n Trung Gc cKu tDo b,i m%t d+i Kt kŽp gi#a dãy Tr *ng SXn v phía BUc,
và vùng cao Nguyên Nam Trung B% (Tây Nguyên) v phía Nam, và Bi n 7ông. D+i Kt bY chia
cUt b,i nhi u nhánh núi Tr *ng SXn v Xn ra n t n bi n, và m%t sH con sông ngUn mà l u v c
chu1i v phía Bi n 7ông.

.v

nc

TW vài th p kL g n ây, rWng
u ngu1n phía Tây bY tàn phá nhi u, Ya mDo vùng duyên h+i

Trung B% tr, nên ngày càng không n Ynh, th hi n rõ nhKt là l• núi, lòng các h1 p bY lKp d n
[5], các cXn lV tràn và lV quét
ra Bi n 7ông. Lòng sông, Ya mDo các c4a sông thay i nhi u
sau m•i mùa lV. H u qu+ cPa các cXn bão, các tr n lV quét Hi v i hD t ng cX s, là khá n|ng n
[6].

BÁO *NH H

w

IV.D

w

w

V i m c n c bi n dâng, s không n Ynh cPa Ya mDo còn n tW phía Bi n 7ông nghBa là n
tW hai phía cPa dãi Kt hŽp mi n Trung. Nh#ng nTm g n ây, tình hình b* bi n bY xâm th c x+y
ra nhi u hXn. Khác v i h u qu+ cPa các cXn bão hay lV quét th *ng x+y ra vào mùa m a bão
hàng nTm, s
e d`a cPa bi n dâng lên hD t ng cX s, d`c b* bi n theo mùa, theo kq tri u và
th *ng xuyên hXn.
NG V KINH T,-XÃ H!I C"A BI N DÂNG

IV.1.VÙNG 7‚NG BƒNG SÔNG C…U LONG

D a trên các k t qu+ i u tra cX b+n t ng hGp và Hi chi u v i th c t s+n xuKt, kinh t -xã h%i,
1ng b2ng sông C4u Long g1m có ba ti u vùng : ti u vùng mà quá trình sông chi m u th (A),
ti u vùng nXi quá trình bi n chi m u th (C), và ti u vùng chYu +nh h ,ng cPa c+ hai quá trình
sông và bi n (B). (Hình 8). Có th d báo Ynh tính tác %ng cPa m c n c bi n dâng lên ba ti u

vùng nh sau.
Ti1u vùng n4i 5nh h78ng ngu9n chi:m 7u th: (A). 7ó là các tZnh giáp biên gi i Cam-pu-chia,
là nXi hai nhánh sông Mêkông và sông Bassac i vào lãnh th Vi t Nam và lV sông Mê-kông tràn
b* và tràn 1ng vào 71ng b2ng sông C4u Long. Ti u vùng này chYu tác %ng v môi tr *ng t
nhiên cPa m c n c bi n dâng nh ng không mDnh nh hai ti u vùng B và C. Do quá trình bi n
mDnh lên do bi n dâng, ranh d i cPa ti u vùng sm lùi v phía ngu1n, % sâu ng p vào mùa lV sm


sâu hXn và th*i gian ng p cVng có th kéo dài hXn. B1i l, b* sông, c1n bãi hoDt %ng mDnh hXn.

vn

V m|t kinh t -xã h%i, khu v c I cPa n n kinh t
bi n %ng nh ng vi c khUc phAc không quá
khó, vì chP y u v’n còn là các h canh tác
n c ng`t. CX cKu mùa vA, h thHng canh tác
có th x+y ra tDi m%t sH Ya bàn và s
i u
chZnh các công trình thPy lGi , nh#ng Ya bàn
này là c n thi t. Khu v c II và khu v c III cPa
n n kinh t có th nh n ph n dYch chuy n u
t và phát tri n ô thY tW hai vùng B và C. M t
% dân sH và quá trình ô thY hóa chYu tác %ng
tW s dYch chuy n m%t ph n dân c , lao %ng
và các cX s, kinh t cPa hai vùng B và C.

nc

ol

d.

Ti1u vùng n4i 5nh h78ng bi1n chi:m 7u th:
(C). 7ây là vùng duyên h+i cPa các tZnh giáp
v i Bi n 7ông và VYnh Thái Lan.Ti u vùng này
chYu tác %ng v môi tr *ng t nhiên cPa m c
n c bi n dâng tr c ti p nhKt. H sinh thái bãi
tri u và rWng ng p m|n qua gánh chYu các tác
%ng sm th hi n vai trò “ m” gi+m sóng,
phòng h% và gi# Kt. Tình hình xói l,
*ng b*
sm mDnh hXn. Tình hình b1i lUng , các c4a
SX 1 ba ti u vùng cPa 7BSCL d i tác %ng
sông sm thay i. 7 *ng ranh v i ti u vùng (B)
cPa bi n dâng
sm bY “ “y lên” v phía ngu1n. Quy hoDch thPy
lGi, ê bao ven bi n c n
Gc tính toán lDi v i
nh#ng tham sH m i cPa phân vùng thPy vTn thPy l c trong ti u vùng.

w

.v

V m|t kinh t - xã h%i, khu v c I tDi ây, ã thích Cng tW tr c v i i u ki n ng p theo tri u và
nhi m m|n h u nh quanh nTm, sm thay i theo h ng “kinh t n c m|n” là chính. Vùng s+n
xuKt lúa sm bY co lai. Khu v c II, khu v c III và *i sHng, sinh hoDt cPa ng *i dân sm khó khTn
hXn do % ng p tTng và khan hi m ngu1n n c ng`t. Ngu1n n c ng`t tDi ây chZ trông ch* vào
n c m a và n c ng m. 7 u t cho cX s, hD t ng
tôn cao và b+o v công trình sm tHn kém

không ít. Vì nh#ng lý do ó, m%t b% ph n dân c có th sm dYch chuy n ra ngoài ti u vùng. VKn
l n nhKt cPa ti u vùng là b+o v
các thành qu+ cPa lao
%ng quá khC.

w

w

Ti1u vùng ch@u 5nh h78ng hAn hBp bi1n và ngu9n (B)7ây là Ya bàn th hi n rõ r t nhKt s
giao thoa gi#a hai quá trình sông và bi n, v i quá trình bi n mDnh lên.Ti u vùng chYu s tác
%ng v môi tr *ng t nhiên mDnh d n theo h ng tW ngu1n ra bi n. Di n tích cPa ti u vùng bY
thu hŽp lDi.lnh h ,ng n kinh t - xã h%i , ti u vùng này rKt to l n do ây là vùng t p trung dân
c
ô thY, có nhi u cX s, kinh t quan tr`ng, mà sinh hoDt và các hoDt %ng kinh t -xã h%i cho t i
nay u d a vào ngu1n n c ng`t d1i dào h u nh quanh nTm.

7Hi v i khu v c I, , m%t sH Ya bàn giáp v i ti u vùng (C), các h thHng canh tác trên n n n c
ng`t nh canh tác lúa, v *n cây Tn trái bY tác %ng v m|t nTng suKt, v di n tích canh tác; chTn
nuôi gia súc gia c m gi+m mDnh; di n tích nuôi tr1ng thPy s+n n c ng`t bY thu hŽp do bY n c
lG và m|n lKn lên.
Khu v c II, khu v c III, ô thY và dân c bY +nh h ,ng và có th bY xáo tr%n khá nhi u. M%t b%
ph n sm dYch chuy n v ti u vùng A ho|c ra ngoài vùng do thi u ngu1n n c ng`t, do ng p lAt
ho|c do xây d ng k t cKu hD t ng cKp n c ng`t và chHng ng p quá tHn kém. CVng vì nh#ng lý
do này, sCc thu hút u t
ã khó sm càng khó.
Nhìn t ng th , kinh t - xã h%i vùng 71ng b2ng sông C4u Long sm chYu s tác %ng trên các m|t:


- Bi n %ng trong s+n xuKt : N u không có giHng m i chYu

Gc m|n, kinh t lúa và kinh t v *n
sm gi+m sút; kinh t bi n sm tTng tr ,ng nhanh nh ng ch a chUc sm bù Up lDi hai s sAt gi+m
trên;
u t
trong lBnh v c công th Xng nghi p càng khó thu hút hXn.
- Xây d ng k t cKu hD t ng ã tHn kém càng tHn kém hXn.
- Bi n %ng v phân bH dân c , ô thY và các trung tâm, cX s, kinh t sm di n ra s dYch chuy n
trong n%i vùng và ra ngoài vùng 71ng b2ng sông C4u Long.

d.

vn

Nh#ng bi n %ng v môi tr *ng t nhiên và v kinh t -xã h%i nêu lên trên ây sm +nh h ,ng n
s phát tri n b n v#ng cPa 71ng b2ng sông C4u Long n u không kYp th*i có s Cng phó thích
hGp.
1. Cu%c sHng cPa hàng chAc tri u ng *i dân sm g|p nhi u xáo tr%n l n;
2. Vai trò v a lúa cPa c+ n c, ngu1n óng góp quan tr`ng cho t ng kim ngDch xuKt kh“u và
ngân sách nhà n c mà 71ng b2ng sông C4u Long ang +m nhi m sm chYu thách thCc nghiêm
tr`ng;
3. Nhi u khía cDnh v an ninh quHc phòng sm
Gc |t ra, tr c tiên là an ninh l Xng th c cho
c+ n c.

w

w

w

.v

nc

ol

IV.2.VÙNG DUYÊN HlI MI•N TRUNG

lnh v tinh vùng Duyên h+i mi n Trung


Do tính không n Ynh cPa Ya mDo, hXn nh#ng Ya bàn khác, , vùng duyên h+i mi n Trung tác
%ng v m|t t nhiên và kinh t xã h%i gUn ch|t và tr c ti p v i nhau, tW phía 1i núi phía Tây
cVng nh tW phía Bi n 7ông. Nh#ng Ya bàn bY +nh h ,ng mDnh nhKt là các 1ng b2ng ven bi n
và , cuHi các con sông, nXi m t % dân sH rKt cao và ph+i chYu sCc ép tW hai phía bi n và núi.
Sa cKu,
tr1ng. K
b2ng và
m cn

% phì cPa Kt, xâm nh p m|n thay i sm +nh h ,ng n nTng suKt và s+n l Gng cây
t cKu hD t ng kinh t k” thu t, xã h%i, vTn hóa và du lYch t p trung ph n l n , vùng 1ng
ven bi n, các c+ng bi n ã xây d ng d`c mi n Trung sm chYu s uy hi p mDnh mm tW
c bi n dâng.

Nhìn t ng th , kinh t - xã h%i vùng duyên h+i mi n Trung sm chYu s

tác %ng trên các m|t:
u

vn

- Bi n %ng v m|t t nhiên tác %ng lên k t cKu hD t ng, lên kinh t bi n và du lYch; sCc hút
t cho khu v c II và khu v c III có th bY +nh h ,ng.
- Xây d ng và b+o v k t cKu hD t ng tHn kém hXn;

h ,ng

b n v#ng cPa s

phát tri n cPa vùng duyên h+i mi n Trung, mà còn Hi v i c+

c trong chWng m c mà k t cKu hD t ng nHi li n BUc Nam hi n nay

u i qua vùng này.

nc

n

ns

nhiên và v kinh t -xã h%i nêu lên trên ây có +nh

ol

Nh#ng bi n %ng sâu sUc v môi tr *ng t

d.

- Sm di n ra s dYch chuy n dân c , lao %ng, các ô thY và cX s, kinh t trong n%i vùng tW vùng
thKp lên vùng cao, và ra ngoài vùng. Bi n %ng này, n l Gt nó, có th tác %ng n s
n Ynh
Ya mDo n u không tính toán và chu“n bY k” vY trí các Ya bàn ti p nh n.

V. NHENG NHIFM VG C N TRI N KHAI

.v

kng phó v i bi n dâng là m%t nhi m vA có t m quan tr`ng hàng u v nhi u m|t kinh t -xã h%i,
an ninh quHc phòng chˆng nh#ng cPa hai vùng này mà còn cPa c+ n c.

w

Bi n dâng là m%t quá trình ti m ti n. N u nhân loDi không có bi n pháp ngTn ch n quy t li t s
bi n i khí h u , quy mô toàn c u, quá trình m c n c bi n dâng sm di n ra ngày càng nhanh.
Do v y c n có s chu“n bY Cng phó úng mCc và ngay tW bây gi*.

w

w

T ng k t tW nhi u Ya bàn trên th gi i, có ba cách Cng phó v i m c n c bi n dâng: b+o v
(hay chHng ,,
Xng u), thích nghi và rút lui v phía sau. Ba cách này u áp dAng Hi v i
các Hi t Gng: các công trình kiên cH, s+n xuKt nông nghi p, và các h sinh thái, |c bi t các h
sinh thái m l y.
Không có m%t cách Cng phó duy nhKt cho m`i Hi t Gng, , m`i nXi, m`i lúc. 7 Cng phó tHt nhKt
c n nUm rõ tình hình cA th cPa Ya bàn, kh+ nTng b+o v có hay không, tính kh+ thi và hi u qu+
t ng hGp kinh t , xã h%i, vTn hóa cPa ph Xng án Cng phó.

Chính vì v y, ph+i tranh thP th*i gian
i u tra nghiên cCu trên tWng Ya bàn bY e d`a, i u gì
sm n v i các ph Xng án m c n c bi n dâng, tW ó chu“n bY ph Xng án Cng phó tHt nhKt.
7 góp ph n vào vi c chu“n bY Cng phó, xin gGi ý m%t sH nhi m vA c n tri n khai d

i ây:

(1) Làm cho c+ xã h%i nh n thCc y P v tính tKt y u Vi t Nam ph+i Cng phó v i bi n i khí
h u và bi n dâng, và tác %ng cPa nó, tW t nhiên n kinh t , xã h%i và an ninh quHc phòng;
(2) Xác

Ynh và ti n hành s m nh#ng n%i dung nghiên cCu tri n khai c n thi t:


ol

d.

vn

+ L p b+n 1 Ya hình tZ l l n cPa các vùng ven bi n, các vùng trVng; l p b+n 1 các vùng Ya
mDo không n Ynh do phá rWng và do bi n dâng;
+ Phân Ynh các ti u vùng A, B, C cPa 1ng b2ng sông C4u Long theo các ph Xng án bi n
dâng; mô ph_ng các tác %ng v t nhiên, kinh t , xã h%i phAc vA cho vi c Cng phó, trên tWng Ya
bàn trong tWng ph Xng án m c n c bi n dâng;
+ Phân vùng thPy vTn - thPy l c các ti u vùng theo các ph Xng án mCc n c bi n dâng
+ D báo các công trình trong k t cKu hD t ng bY e d`a do bi n dâng. HGp lý hóa h thHng giao
thông thPy b%, k t hGp v i các nhi m vA xây d ng cAm, tuy n dân c và thPy lGi;
+ Nâng cao công ngh hDn ch xâm th c b* bi n, công ngh xây d ng trên n n Kt y u, bY ng p
n c; các v t li u nhŽ, b n trong môi tr *ng n c lG và m|n;

+ Nghiên cCu các giHng cây con, |c bi t các giHng lúa có gien chYu m|n cao, cao thân, ...;
+ Th4 nghi m nh#ng h thHng s+n xuKt nông nghi p có hi u qu+ kinh t cao và b n v#ng, phù
hGp v i bHi c+nh m i trong tWng ti u vùng;
+ 7 xuKt nh#ng mô hình công nghi p hóa trong bHi c+nh m i (di n tích Kt không bY ng p gi+m,
khan hi m n c ng`t, ...) vì s phát tri n b n v#ng;
+ 7 xuKt các ph Xng thCc qu n c thích hGp v i t p quán và hoàn c+nh m i. Ngoài ph ong
thCc qu n c trong ê bao (nh , Sa-rài), trong cAm dân c v Gt lV, nghiên cCu hi n Di hóa
nhà sàn, thi t k các nhà n i và khu dân c n i;
+ D báo các lu1ng dYch chuy n dân c và l c l Gng s+n xuKt khác; d ki n các Ya bàn có th
tái bH trí;

nc

(3) Phát huy và ào tDo ngu1n nhân l c:
+ Ch Xng trình mAc tiêu quHc gia Cng phó v i bi n i khí h u và n c bi n dâng c n phát huy
%i ngV cán b% khoa h`c hi n có thông qua m%t ch Xng trình khoa h`c và công ngh i tW d
báo,
n mô ph_ng và tìm các bi n pháp thích hGp nh2m tích c c khUc phAc các thách thCc;

.v

+ Thi t l p , các tr *ng Di h`c các khoa, b% môn ào tDo liên thông và liên k t tW h+i d Xng
h`c, Ya chKt, %ng l c h`c ven bi n và vùng c4a sông, toán Cng dAng và cX h`c i sâu v bi n
i khí h u và bi n dâng nh2m ào tDo m%t ngu1n nhân l c cho lâu dài cho Kt n c;
+ 7ào tDo thông qua gi+ng dDy và thông qua nghiên cCu th c hi n các

tài mà th c t

|t ra.

w

w

w

(4) V m|t qu+n lý nhà n c:
+ Xây d ng cX s, d# li u (b+n 1, sH li u, +nh v tinh phAc vA cho công tác Cng phó v i bi n i
khí h u và bi n dâng) ho|c xây d ng danh mAc các d# li u hi n có , các cX quan và quy ch s4
dAng chung các d# li u này.
+ Có ch Xng trình b+o v và tr1ng rWng u ngu1n, rWng ng p m|n, rWng phòng h% ven bi n;
+ ThHng kê sH h% và sH dân hi n ang c trú d`c b* bi n mi n Trung nh#ng nXi bY e d`a xâm
th c, và c n
Gc bH trí n nXi c trú m i an toàn trên tWng % cao mà không làm t n hDi n
s
n Ynh cPa Ya mDo;
+ Xác Ynh các Ya bàn c trú m i ti m nTng, mô hình canh tác và k t cKu hD t ng;
+ Qu+n lý nghiêm vi c khai thác và b+o v các t ng n c ng m ng`t , 71ng b2ng sông C4u
Long;
+ T ng k t vi c xây d ng các c+ng bi n trong th*i gian qua d`c duyên h+i mi n Trung;
xuKt
xây d ng 1ng b% m%t sH c+ng bi n n c sâu,
Gc che chUn tHt, t1n tDi b n v#ng;
+ C n quy Ynh tW nay m`i quy hoDch, d án , nh#ng vùng ven bi n, c4a sông u ph+i tính t i
y u tH n Ynh cPa Ya mDo và y u tH bi n dâng m%t cách t *ng minh;
+ C n rà soát lDi các quy hoDch t ng th và quy hoDch ngành tDi các Di bàn ph+i Hi m|t v i
bi n dâng;
+ C n có t m nhìn và quy ch phHi hGp hành %ng liên ngành, liên vùng, trung Xng- Ya ph Xng
(nhKt là gi#a 71ng b2ng sông C4u Long và 7ông Nam B%, gi#a Duyên hãi mi n Trung v i Tây

w

w

w

.v

nc

ol

d.

vn

Nguyên, ...)
chP %ng có l% trình bi n s dYch chuy n m%t b% ph n ngu1n l c m%t cách t
phát tr, thành s phân bH lDi l c l Gng s+n xuKt. Thách thCc bi n dâng ph+i chTng chính là th*i
cX thúc “y Nhà n c suy tính sâu sUc hXn vi c qu+n lý kinh t theo vùng lãnh th ?
+ M`i quy hoDch c n
Gc ph+n bi n nghiêm túc, |c bi t các quy hoDch các vùng duyên h+i và
c n duyên, các công trình u t tW vHn ngân sách nhà n c tDi nh#ng Ya bàn
Gc d báo có
nhi u kh+ nTng bY t n th Xng do bi n dâng, b+o +m công trình b n v#ng, Dt hi u qu+ t ng hGp
cao.


vn

d.

(5) 7“y mDnh hGp tác quHc t
kYp th*i có thông tin, sH li u
Gc c p nh t liên quan n bi n
i khí h u và bi n dâng , Vi t Nam; hGp tác trong công tác ào tDo ngu1n nhân l c và hGp tác
trong i u tra và nghiên cCu nh#ng
tài khoa h`c |t ra cho khu v c và th gi i.

ol

(6) Vi t Nam ã tham gia NghY Ynh th Kyoto, Công
c quHc t v a dDng sinh h`c và nh#ng
hi p Ynh quHc t khác có liên quan. Vì v y, và
th c thi các n%i dung ã
Gc
c p trên ây,
c n th ch hóa các chính sách liên quan n gi+m thi u bi n i khí h u và bi n dâng và các h
qu+ cPa chúng vào các lu t và b% lu t. Giám sát vi c th c thi pháp lu t ã ban hành.

[1] Các h u qu+ này

nc

Chú d n.

Gc g`i tUt là WEHAB tW Water, Energy, Health, Agriculture, Biodiversity.

w

.v

[2] Bài vi t này t ng hGp hai báo cáo “71ng b2ng sông C4u Long Hi m|t v i bi n dâng” ã trình
bày tDi H%i th+o khoa h`c Khí t Gng thPy vTn, Tp. H1 Chí Minh, 26-27/6/2008, và “V bi n i
khí h u và bi n dâng tác %ng lên Duyên h+i Mi n Trung. Nhi m vA khoa h`c công ngh c n
tri n khai”, tDi H%i th+o khoa h`c do H%i 1ng Chính sách Khoa h`c và Công ngh quHc gia và
7Di h`c Hu t chCc tDi Hu , 24-25/6/2008.
[3] IPCC vi t tUt cPa Intergovernmantal Panel on Climate Change.

w

[4] VTn phòng qu+n lý i u tra tài nguyên bi n và môi tr *ng, ngày 22/5/2007.

w

[5] € tZnh Bình 7Ynh, theo báo cáo cPa Ts. L Xng thY Vân và Th.s. Nguy n thY Huy n, Khoa 7Ya lý,
7Di h`c Quy NhXn, vi c b1i lUng các h1 chCa, làm gi+m tu i th` cPa các h1 tW 40 - 60% so v i
mCc thi t k ban u tDi các h1 Hòn Gà, h1 ThP Thi n (Tây SXn), h1 Núi Gi2ng (Phù M”), h1
ThDch Khê (Hoài Ân). Các h1 VBnh SXn, H%i SXn, VDn Phú, Núi M%t, Phú Ninh, 71ng Tre …
cVng ang di n ra quá trình b1i lUng lòng h1 v i các mCc % khác nhau.
[6] TW nTm 1951 n 2007, ã thHng kê
Gc 116 cXn bão và áp thKp nhi t
i
b% vào mi n
Trung, tW Qu+ng Bình n Bình 7Ynh, b2ng 37% sH cXn bão ã vào Vi t Nam trong cùng th*i kq.
C *ng % bão ngày càng mDnh, th*i gian hoDt %ng cPa bão s m hXn và k t thúc mu%n hXn, vY
trí
b% cPa bão vào phía Nam tTng d n là nh#ng i u ã Gc ghi nh n.

Tác gi5 nguyên là Phó ChP nhi m ˜y Ban Khoa h`c và K” thu t Nhà n c (1980-1992), ChP
nhi m Ch Xng trình khoa h`c cKp nhà n c “7i u tra cX b+n t ng hGp vùng 71ng b2ng sông
C4u Long”, (1983-1990), 7Di bi u QuHc h%i các khóa IX, X, XI (1992-2007), ˜y viên H%i 1ng
Chính sách Khoa h`c và Công ngh quHc gia (tW nTm 1992).