BÁO CÁO TỐT NGHIỆP
- Thưa các thầy cô giáo trong hội đồng bảo vệ
- Thưa các thầy cô, và các bạn
Hôm nay em xin được trình bày tới hội đồng bảo vệ đồ án của em trong đợt thực tập
tốt nghiệp này đó là đồ án “ Xây dựng diễn đàn trên mạng”.
Sau thời gian thực tập thì đồ án của em cũng được hồn thành, đầu tiên em xin được
cảm ơn tất cả các thầy cô giáo đã dạy em trong suốt quá trình học tập của em trong trường
đại học, tất cả các bạn và đặc biêït là thầy Đỗ Như An đã hướng dẫn em trong quá trình
thực tập.
Bây giờ em xin đi vào vấn đề, báo cáo của em hôm nay bao gồm 6 phần:
- Đặt vấn đề
- Các công cụ trợ giúp
- Phân tích chương trình
- Phân tích thiết kế hệ thống
- Xây dựng chương trình
- Kết luận và đánh giá kết quả
Đầu tiên em muốn giới thiệu tổng quan về chương trình của em. Như tất cả chúng ta
đều biết, nếu ai đã từng sử dụng Internet chắc sẽ không ít lần nghe hoặc sử dụng dịch vụ
nhóm thảo luận trên Internet (NewsGroup), đây là dịch vụ khá phổ biến hiện nay. Khi ta
gặp một vấn đề thắc mắc, hoặc đang tìm kiếm một thông tin gì đó, thì NewsGroup sẽ là
người trợ giúp đắc lực cho chúng ta. Dịch vụ này cho phép người dùng gửi lên mạng
Internet những câu hỏi hoặc những thắc mắc của mình, sau đó nếu một người nào đó, ở
đâu đó trên thế giới cũng tham gia vào nhóm thảo luận đó nếu họ đọc được được mẩu tin
của chúng ta và biết về thông tin về vấn đề đó họ sẽ trả lời cho ta và ngược lại ta cũng có
thể trở thành một người trả lời.
Tác dụng lớn nhất của Diễn đàn trên web là mọi người khi tham gia vào mạng có thể
đặt ra một vấn đề gì đó theo một chủ đề nhất định để có thể nhận được câu trả lời của
nhiều người trên tồn thế giới.
Và hướng xây dựng chương trình của em là: Khi nói đến diễn đàn mọi người liên
tưởng đến ngay đến các cuộc bàn luận, phân tích về một vấn đề gì đó của một nhóm người
nào đó. Trong diễn đàn mọi người đưa ra ý kiến của mình, các câu hỏi của mình để mọi
người tham gia phân tích tìm câu trả lời, đó là diễn đàn trong cuộc sống hằng ngày chỉ
diễn ra trong nội bộ một nhóm người.
Ngày nay, với sự phát triển của mạng Internet ý tưởng đưa các cuộc nói chuyện, bàn
luận xung quanh một vấn đề gì đó cũng được đưa lên mạng. Như vậy, khi tham gia diễn
đàn trên mạng các thành viên không cần phải tập trung tại một địa điểm nào đó mà chỉ cần
ngồi tại nhà cùng với chiếc máy tính và tham gia vào mạng là có thể tham gia được diễn
đàn. ưu điểm của phương pháp này là ở chổ sẽ có nhiều người và rất nhiều nơi trên thế
giới tham gia vào diễn đàn và vấn đề đặt ra trên diễn đàn chắc chắn sẽ mau chóng được
giải thích.
Diễn đàn trên web là một chương trình ứng dụng được xây dựng dưới dạng các trang
web. Với web, mọi người sử dụng có thể truy xuất đến các trang ứng dụng này để trao đổi
thông tin với người khác.
Do chương trình xây dựng trên web có trao đổi thông tin giữa các người sử dụng với
nhau nên các trang web của ứng dụng nhất thiết phải là các trang web có nội dung động.
Trong những năm gần đây để xây dựng các trang web động người ta thường hay sử dụng
các ngôn ngữ như: VBScript, Jscript, ASP. Ngồi ra các trang web cho phép người sử dụng
trao đổi thông tin với nhau nên phải có một cơ sở dữ liệu để lưu trữ các thông tin mà
người sử dụng trao đổi với nhau.
Và đây là một số công cụ trợ giúp
1. Môi trường làm việc của ứng dụng:
- PWS (Personal Web Server)
- Cơ sở dữ liệu: Microsoft Access 98
- Chuẩn kết nối: ODBC
Web Server là một chương trình ứng dụng. Trên web server chứa những site mà các
máy con có thể truy xuất đến các site này. Thông thường trên máy có hệ điều hành
Windows 98 thì web server là Personal Web Server, trên máy WindowsNT Server thì
dùng phần mềm IIS 4.0.
Về cơ sở dữ liệu, các ứng dụng thực tế hiện nay người ta thường hay sử dụng SQL
Server. Nhưng trong chương trình ta chỉ dùng cơ sở dữ liệu để lưu trữ thông tin vào các
bảng nên việc chọn SQL Server hay MS Access là không quan trọng.
Về chuẩn ODBC, ODBC là viết tắt của Open Database Connectivity (hệ thống kết
nối CSDL mở). ODBC được coi như là một giao thức chuẩn để giao tiếp giữa chương
trình ứng dụng với hệ thống các bảng của cơ sở dữ liệu.
Các công cụ lập trình
- Jscript: Jscript được phát triển bởi Microsoft nhằn làm tăng tính năng cho trình
duyệt Internet Explorer.
- Vbscript: Vbscript cũng do Microsoft phát triển. Cũng như Jscript, Vbscript được
chèn vào trang web để làm tăng thêm tính năng tương tác cho trang web.
- ASP: Microsoft Active Server Page (ASP) là một môi trường kịch bản trên máy
chủ dùng để tạo ra những ứng dụng Web động và có tương tác. ASP có một tập các đối
tượng có sẵn với nhiều tính năng phong phú, khả năng hỗ trợ VBScript và JScript cùng
với một số thành phần ActiveX khác kèm theo.
- Visual Inter Dev: Visual InterDev là một phần mềm được phát triển bởi
Microsoft. Đây là một phần mềm có hỗ trợ cho lập trình thiết kế web đặc biệt phần mềm
có cho phép người lập trình có thể nhìn thấy trực tiếp trang web của mình đang thiết kế.
Visual InterDev hỗ trợ rất mạnh cho việc lập trình các trang web có tương tác.
- DHTML: Là sự kết hợp giữa các thuộc tính của HTML, JavaScript và Vbscript.
Sau khi đã trình bày những khái niệm cơ bản cũng như những công cụ trợ giúp
để xây dựng đề án này thì bây giờ em xin được phân tích chương trình:
Phân tích chương trình bao gồm :
Đầu tiên là tổng quát về chức năng: Bao gồm
- Gửi bài lên diễn đàn.
- Xem bài đã được gửi theo các chủ đề khác nhau
- Trả lời bài đã được gửi
- Tìm kiếm một bài
- Đăng ký trở thành thành viên của diễn đàn
- Đánh dấu bài ưa thích
- Xố các bài đã có trên diễn đàn
- Thêm người sử dụng
- Xố người sử dụng
- Thêm chủ đề cho diễn đàn
- Xố chủ đề.
Các vấn đề khi quyết các chức năng này là:
Thiết kế tổng quát ứng dụng: nhằm giúp người lập trình dễ phát triển ứng dụng một
cách có tổ chức, đúng hướng, đúng yêu cầu đã đề ra.
Thiết kế cơ sở dữ liệu: đây là phần quan trọng, có liên quan đến tính tối ưu của hệ
thống.
Xây dựng giao diện: tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng khi gửi các yêu cầu
của mình đến web server.
Viết các trang web để thực hiện các chức năng của chương trình: dựa vào ASP và
các ngôn ngữ script để tạo ra những modul cho chương trình.
Kiểm tra, sửa lỗi chương trình
SƠ ĐỒ QUI TRÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TRANG TRONG ỨNG DỤNG
WEB FORUM
Xem nội dung 1 bài
Gửi bài mới
Về trang hiển thị
Quay về trang
hiển thị
Trang Login
Trang đăng
ký
Thành công
Thất bại
Danh sách
bài ghi nhớ
Ghi nhớ bài
Xem
nội
dung
1 bài
Xem, gửi bài
Tìm kiếm
Đăng ký
Login
Danh sách
bài
Thêm chủ đề
Xoá chủ đề
Danh sách chủ
đề
Xoá
bài
Danh sách
User
Xoá User
Thêm User
U
s
e
r
A
d
m
i
n
Hiển thị các
bài
Nội dung bài
Soạn và gửi bài
Trang nhập ND cần
tìm kiếm
Hiển thị kết quả
tìm kiếm là
danh sách các
bài gửi
Quá trình tìm kiếm
bµi
Hoạt động của User đăng ký
Các chức năng của người quản lý
Quá trình xem, gửi và trả lời
bài
Hình 11: Qui trình hoạt động của các trang web
Cụ thể qui trình hoạt động như sau:
- Qui trình gửi và xem bài: Trang đầu tiên sẽ là trang hiển thị danh sách các bài
được gửi dưới dạng các siêu liên kết. Người sử dụng muốn xem nội dung của một bài nào
đó thì kích vào tiêu đề của bài. ở trang xem nội dung người sử dụng có thể trả lời cho bài
có nội dung vừa đọc. Ngồi ra người sử dụng có thể gửi một bài mới.
- Qui trình tìm kiếm bài: Khi người sử dụng muốn tìm kiếm một bài nào đó, sẽ có
một trang tìm kiếm và ở trang tìm kiếm
+ Tìm kiếm theo chủ đề của bài gửi
+ Tìm kiếm theo nội dung của bài gửi
+ Tìm kiếm những bài trong một khoảng thời gian giới hạn nào đó
- Qui trình đăng ký và login của người sử dụng, ghi nhớ bài: Để trở thành một
thành viên của diễn đàn, người sử dụng phải đăng ký một account và sẽ được hệ thống cấp
một tên truy nhập và mật khẩu riêng cho người đó.
Khi yêu cầu được đăng ký, một trang đăng ký bao gồm các ô để nhập thông tin được
hiện ra, người sử dụng sẽ nhập các thông tin vào các ô này và gửi đi, nếu được hệ thống
chấp nhận thì người đăng ký sẽ nhận được một thông báo chúc mừng thành công, nếu
không thành công hệ thống sẽ thông báo lỗi và hiện ra lại trang đăng ký cho người sử
dụng sửa lại các thông tin đăng ký cho phù hợp.
Khi đã trở thành một thành viên của diễn đàn người sử dụng ngồi việc có thể sử
dụng các trang giống như một người sử dụng bình thường còn có thể đánh dấu những bài
mà mình ưa thích.
- Qui trình hoạt động của người quản lý:
Để forum hoạt động tốt cần phải có một người quản lý, chức năng của người quản lý bao
gồm:
+ Xố bài
+ Thêm người sử dụng, xóa người sử dụng
+ Thêm chủ đề, xóa chủ đề
Và em xin tiếp tục được trình bày phần phân tích thiết kế hệ thống của chương
trình
Như đã nói trong phần giới thiệu tổng quan về hoạt động của diễn đàn, người sử
dụng khi gửi một bài lên diễn đàn thì các thành phần của một bài gửi: thông tin về người
gửi, tiêu đề bài gửi, nội dung... đều phải được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu trên máy chủ.
Thông thường người ta thường dùng các mô hình cơ sở dữ liệu quan hệ để chứa các
thông tin về bài gửi như SQL Server hay MS Access.
Trong đồ án này em chọn cơ sở dữ liệu là Access để lưu các thông tin về bài gửi. Do
có liên quan nhiều đến cơ sở dữ liệu, đồng thời các thông tin của bài gửi đòi hỏi phải được
tổ chức một cách hợp lý và chặt chẽ nên trong phần này chủ yếu trình bày về phần phân
tích và thiết kế hệ thống.
Những thông tin cần quản lý trên cơ sở dữ liệu
Thông tin các bài mà người sử dụng gửi lên diễn đàn, mỗi bài phải có mã riêng, cấp
của bài đó, nội dung của bài là gì.
Thông tin về người dùng, khi người sử dụng đăng ký thì các thông tin về người sử
dụng như: tên truy nhập, mật khẩu, cấp của người sử dụng (cấp Admin và cấp User) phải
được lưu trữ trên cơ sở dữ liệu.
Nội dung của bài sau khi gửi sẽ được tách ra thành các từ khố, các từ khố này sẽ tạo
nên các bảng chỉ mục dùng cho mục đích tìm kiếm thông tin về các bài gửi đã gửi lên diễn
đàn. Do vậy các từ khố, các chỉ mục cũng phải được lưu giữ.
Quản lý các chủ đề của bài gửi, các chủ đề này do người quản lý diễn đàn qui định
và có thể thêm bớt.
Quản lý các thông tin ghi nhớ bài của tất cả các thông tin về người sử dụng: họ tên,
e-mail...
Và đây là mô hình Sơ đồ dòng dữ liệu
SƠ ĐỒ DÒNG DỮ LIỆU DFD
Qua sơ đồ dòng dữ liệu ta thu thập được :
a. Dữ liệu về bài gửi
Mỗi bài gửi bao gồm các thuộc tính như sau:
- Mã bài gửi
- Cấp của bài gửi
U
s
e
r
C
h
ư
a
đ
ă
n
g
k
ý
U
s
e
r
C
h
ư
a
đ
ă
n
g
k
ý
Gởi bài lên diễn đàn
Admin
gởi yêu cầu
Yêu cầu tìm kiếm các
thông tin trên diễn đàn
Yêu cầu xem các bài
trên diễn đàn
Các bài viết trên diễn đàn
Kết quả tìm kiếm
Các trang Web
Admin Login
Xem các bài
đã được gởi
1
Phân tích bài
được gởi
3
Tìm kiếm
4
Xử lý yêu
cầu của Admin
7
Login
5
A
d
m
i
n
A
d
m
i
n
U
s
e
r
đ
ã
đ
ă
n
g
k
ý
U
s
e
r
đ
ã
đ
ă
n
g
k
ý
Xử lý yêu
cầu của User
đã đăng ký
6
User Login
User gởi yêu cầu
Đăng ký
2
Đăng ký
Bảng chỉ mục, bảng từ khoá
Dữ liệu các bài gởi
Danh sách User
Các chủ đề của forum
User
chưa
đăng ký
User đã
đăng ký
Admin
- Mã bài cha (nếu là bài mới trường này có giá trị là 0, bài trả lời trường này chứa mã
bài của bài được nó trả lời)
- Thứ tự
- Thuộc chủ đề nào
- Tiêu đề của bài viết
- Họ tên người gửi
- Địa chỉ mail của người gửi
- Ngày giờ gửi
- Nội dung của bài gửi.
b. Dữ liệu về người sử dụng
Mỗi người sử dụng khi đăng ký sẽ có những thuộc tính sau:
- Mã người sử dụng
- Tên truy nhập
- Mật khẩu
- Quyền truy cập (Admin hay User)
- Địa chỉ Email
c. Dữ liệu về chủ đề của các bài gửi
Các chủ đề của các bài trên web forum có các thuộc tính sau:
- Mã chủ đề
- Tên chủ đề
Từ đó ta xây dựng Mô Hình Quan Niệm Dữ Liệu:
Và sau đây là phần XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH
ChủĐề Ghinhớbài
BàiGửi
MãChủĐề
TênChủĐề
Mã
Mãbài
MãNgườiSD
MãNgườiSD
TênTruyNhập
MậtKhẩu
QuyềnTruyCập
NgườiSD
MãTừKhoá
TừKhoá
TừKhoá
MãChỉMục
MãBàiGửi
MãTừKhoá
ChỉMục
MãBàiGửi
Cấp
MãBàiTrước
ThứTự
MãChủĐề
Tiêu Đề
NgườiGửi
Email
NgàyGiờGửi
NộiDung
1-1
0-n
1-1
0-n
1-1
0-n
1-n
1-1
1-1
0-n
Phần này gồm hai phần chính:
Phần 1: Phân tích các chức năng chung như thuật tốn quản lý các bài như thế nào,
trật tự cách hiển thị thông tin về các bài lên web.
Phần 2: Đi sâu vào cách viết các trang theo yêu cầu của người sử dụng: ví dụ các
trang đáp ứng yêu cầu của người quản lý, của người sử dụng
Đầu tiên em xin trình bày việc quản lý các bài gởi lên diễn đàn:
Tất cả các bài viết gửi lên diễn đàn đều có đặc điểm chung giống nhau như sau:
- Thuộc về một chủ đề nào đó
- Có thể là câu hỏi hoặc là câu trả lời cho một vấn đề nào đó.
Vậy để quản lý các bài viết trên diễn đàn ta phải biết:
- Bài đó thuộc chủ đề nào
- Phải phân biệt được đâu là câu hỏi đâu là câu trả lời
- Nếu là câu trả lời thì phải biết trả lời cho bài nào
Để dễ hình dung cách quản lý các bài viết trên diễn đàn ta đưa ra ví dụ sau:
Giả sử ta đã có các bài gửi có mã bài từ: 1 đến 8 trong đó có cả các câu hỏi và câu trả
lời. Khi tham gia vào diễn đàn, muốn xem các bài đã gửi chúng ta sẽ thấy xuất hiện một
trang trông giống như hình sau:
Như đã thấy trong hình, một bài viết được hiển hiện lên trang web bao gồm các
thông tin về: tiêu đề của bài viết, người gửi, ngày giờ gửi. Tiêu đề được hiển thị dưới dạng
một siêu liên kết và khi người sử dụng nhắp vào đây sẽ xem được nội dung của bài viết.
Và các bài viết sẽ được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu như sau:
Mãbài Cấpbài Bàicha Thứtự Tiêuđề Chủđề Ngườigưi Nộidung ...
1 1 0 1 ... ... ... ... ...
2 1 0 1 ... ... ... ... ...
3 2 2 1 ... ... ... ...
4 2 2 2 ... ... ... ...
5 3 3 1 ... ... ... ...
6 4 5 1 ... ... ... ...
Hình 20: Trang hiển thị các bài viết