Bài giảng quy hoạch môi trường chương 2 TS trịnh thành

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

QUY HOẠCH MÔI TRƯỜNG
(Chương trình kỹ sư Quản lý Môi trường 2011)

TS. Trịnh Thành
Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường,
ĐHBK Hà Nội

1


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

CHƯƠNG 2
Nội dung quy trình quy hoạch môi trường

2


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

2.1. Quy trình quy hoạch môi trường
Quy hoạch môi trường cần làm đồng thời với
quy hoạch phát triển kinh tế (nhắc lại)
- Đưa ra “sơ đồ không gian” cần đạt tới và kế hoạch
thực hiện về thời gian để đạt được;
- Có nhiều vấn đề trong đó môi trường, hệ sinh thái,

sức khỏe, … chỉ là một bộ phận;
-Cần biết được các mối liên hệ tương hỗ giữa kinh tế,
phát triển, xã hội và môi trường;
-Quy hoạch luôn cần tối ưu: tuy nhiên đây là bài toán
lớn cần làm rõ “mô hình”;
-Cần đánh giá được trước khi có thể kiểm soát và
quản lý.

3


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

4


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

2.1. Quy trình quy hoạch môi trường
Quy trình quy hoạch môi trường
-Thiết lập một nhóm những người làm quy hoạch môi
trường;
-Phát triển những nét tổng thể cho tương lai;
-Định nghĩa, làm rõ các yêu cầu;
-Xác định các giải pháp có thể;
-Đặt các ưu tiên cho hành động;
-Thực hiện kế hoạch.

5


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

a. Nhóm thực hiện quy hoạch môi trường
Lựa chọn đúng những người có liên quan
- Bất cứ ai liên quan nhiều đến chất lượng cuộc sống
trong dự án phát triển kinh tế;
- Những chuyên gia trong các vấn đề môi trường và
sức khỏe;
-Những người có thể tìm thấy giải pháp bảo vệ lợi ích
của quy hoạch kinh tế và tiết kiệm chi phí;
-Có hiểu biết về quy hoạch;
-Biết cách thực hiện tốt quy hoạch.

6


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

a. Nhóm thực hiện quy hoạch môi trường
Lựa chọn đúng những người có liên quan
- Những người quản lý và vận hành các thiết bị môi
trường: ví dụ hệ thống nước và nước thải. Họ có hiểu
biết về các vấn đề môi trường và các điều kiện tồn tại
các thiết bị;
-Những người lãnh đạo được bầu hoặc các ban lãnh

đạo: đây là công việc của họ;
- Các nhà khoa học, các kỹ sư: cung cấp các thông tin
về môi trường, sức khỏe, liên hệ giữa ô nhiễm và sức
khỏe, …;
- Các cơ quan về sức khỏe.
7


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

a. Nhóm thực hiện quy hoạch môi trường
Lựa chọn đúng những người có liên quan
-Những người đáp ứng yêu cầu giải quyết sự cố;
-Những người cư trú tại địa phương;
-Chủ doanh nghiệp và nông dân.

Vấn đề lựa chọn phù hợp số lượng người,
những người thực sự hiệu quả

8


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

a. Nhóm thực hiện quy hoạch môi trường
Tìm những chuyên gia tại địa phương
Làm việc với các cơ quan chuyên môn của chính
quyền

Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng, vấn đề
lựa chọn phương thức (thảo luận)
- Phân phát thông tin;
- Nói chuyện với các nhóm;
- Công bố các thông tin về các buổi họp;
- Tìm các tình nguyện viên;
- Thăm dò; vvv.
9


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

a. Nhóm thực hiện quy hoạch môi trường
Các vấn đề cần quan tâm (thành viên đại diện)
- Xử lý nước và nước thải;
- Hội đồng địa phương;
- Sức khỏe cộng đồng;
- Rác thải;
- Vấn đề cứu hỏa;
- Khoa học đất;
- Các vấn đề kỹ thuật;
- Nông dân.
10


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

a. Nhóm thực hiện quy hoạch môi trường

Các vấn đề cần quan tâm (thành viên đại diện)
- Nhân viên của thành phố;
- Những người đã nghỉ hưu;
- Nhóm bảo vệ và bảo tồn;
- Đại diện phụ nữ;
- Các tổ chức từ thiện;
- Các nhà thầu xây dựng;
- Đại diện cơ quan môi trường và sức khỏe.

11


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

b. Phát triển những nét tổng thể cho tương lai
Cái gì cần làm trong vòng 10 đến 20 năm sau
- Phải xây dựng nên bức tranh rõ ràng cho tương lai;
- Không chỉ coi vấn đề môi trường là trọng tâm;
- Cần làm rõ tất cả các vấn đề chính cho tương lai:
phát triển kinh tế, giáo dục, sự phục vụ của chính phủ,
chất lượng cuộc sống;
- Cần tạo ra khung giúp lựa chọn về đích môi trường
và các giải pháp về quy hoạch môi trường có thể hiểu
được.
Cần tưởng tượng
12


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software

For evaluation only.

b. Phát triển những nét tổng thể cho tương lai
Đưa những người có trách nhiệm vào công việc
Đặt các câu hỏi hợp lý:
Những cái làm cho cộng đồng (vùng, khu công
nghiệp, vvv) từ những cái hôm nay (Hiện trạng)
- Ai làm nên cộng đồng;
- Cái gì là duy nhất và quan trọng về xã hội, văn hóa,
lịch sử;
- Điểm mạnh, yếu;
- Những đặc tính quan trọng của môi trường tự nhiên.
13


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

b. Phát triển những nét tổng thể cho tương lai
Những giá trị của cộng đồng có tính đến môi
trường, phát triển kinh tế, cách sống
Cái gì thay đổi hoặc cải thiện nên làm
- Môi trường tự nhiên;
- Sử dụng đất;
- Cơ sở hạ tầng;
- Dân số học;
- Phát triển kinh tế;
- Sức khỏe cộng đồng;
- Chất lượng cuộc sống;
- Phòng ngừa ô nhiễm, vvv.

14


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

c. Định nghĩa, làm rõ nhu cầu (tương lai)
Cần trả lời được các câu hỏi
- Cái gì là biên giới của khu vực quy hoạch môi
trường;
- Các tiêu chuẩn môi trường nào ảnh hưởng đến khu
vực;
- Các vấn đề môi trường nào đe dọa sức khỏe cộng
đồng, môi trường hoặc chất lượng cuộc sống;
- Các thiết bị môi trường có hiệu quả như thế nào.

15


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

c. Định nghĩa, làm rõ nhu cầu (tương lai)
Cái gì là biên giới của khu vực quy hoạch môi
trường (lựa chọn biên giới lớn, nhỏ?)
- Các khu vực có vấn đề (hoặc tiềm năng) tới sức
khỏe cộng đồng hoặc tác động sinh thái: nơi thải, khu
công nghiệp;
- Các khu vực và nguồn tài nguyên cần bảo vệ: sông,
nơi cung cấp nước;

- Trang thiết bị bảo vệ môi trường và sức khỏe.

16


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

c. Định nghĩa, làm rõ nhu cầu (tương lai)
Các tiêu chuẩn môi trường nào ảnh hưởng đến khu
vực;
- Các tiêu chuẩn;
- Cần thiết nhưng có thể ngặt hơn;
- Việc lựa chọn có khó khăn vì có rất nhiều tiêu chuẩn;
- Thảo luận các vấn đề quan trọng;
- Tập trung giải quyết trong bài tập lớn.

17


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

c. Định nghĩa, làm rõ nhu cầu (tương lai)
Các vấn đề môi trường nào đe dọa sức khỏe cộng
đồng, môi trường hoặc chất lượng cuộc sống: cần các
đánh giá;
-Các thiết bị môi trường có hiệu quả như thế nào: cần
các đánh giá;
Thảo luận trong bài tập lớn.

18


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

d. Tìm (thấy) các giải pháp khả thi
Các lựa chọn công nghệ và quản lý:
- Phòng ngừa;
- Tính toán giá công nghệ và quản lý;
- Loại bỏ các phương án không khả thi;
- Các ví dụ có được từ bài tập lớn: thường liệt kê đủ,
loại bỏ dần.

19


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

e. Lựa chọn các ưu tiên
Theo nguyên tắc: nhìn bức tranh lớn, tổng thể
- Tìm những việc quan trọng nhất cần làm;
- Làm đồng thời các quy hoạch;
- Hành động là cần thiết;
- Hành động là mong muốn;
- Dựa theo bài tập lớn.

20

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

f. Thực hiện: Đặt từ kế hoạch, quy hoạch đến
hành động và giữ đúng kế hoạch
Theo nguyên tắc: phải thực hiện
- Phát triển một thời gian biểu từ quy hoạch đến hành
động;
- Chi tiền để thực hiện quy hoạch;
- Xác định các vai trò của tập thể;
- Xác định các vai trò của từng cá nhân;
- Đánh giá và xem xét lại quy hoạch nếu cần thiết;
- Dựa theo bài tập lớn.

21


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

2.2. Nội dung quy hoạch môi trường
 Đánh giá điều kiện và tác động môi trường

 Xác định mục tiêu môi trường

 Thiết kế quy hoạch

 Quản lý quy hoạch

22


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

Đánh giá điều kiện và tác động môi trường
 Đánh giá các điều kiện môi trường
- Tương tự như đánh giá “hiện trạng môi trường”;
- Hiện trạng môi trường ở thời điểm hiện tại cần được
làm rõ nét: cần các phương pháp nghiên cứu chuẩn,
cần làm chính xác để có dữ liệu so sánh đối chiếu;
- Tại các thời điểm trong tương lai, cần theo các kịch
bản phát triển, các kịch bản này lại phụ thuộc vào
mong muốn đôi khi chủ quan;
- Phụ thuộc cả vào các điều kiện pháp lý, kỹ thuật,
kinh tế, vvv.
23


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

Đánh giá điều kiện và tác động môi trường
 Đánh giá các tác động môi trường
- Tương tự như đánh giá “các tác động” trong ĐTM
hoặc ĐMC;
- Tác động môi trường ở các thời điểm cần được làm
rõ nét: cần các phương pháp nghiên cứu chuẩn, cần

làm chính xác để có dữ liệu so sánh đối chiếu;
- Tại các thời điểm trong tương lai, cần theo các kịch
bản phát triển, các kịch bản này lại phụ thuộc vào
mong muốn đôi khi chủ quan;
- Phụ thuộc cả vào các điều kiện pháp lý, kỹ thuật,
kinh tế, vvv.
24


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

Đánh giá điều kiện và tác động môi trường
 Đánh giá các tác động môi trường (tiếp tục)
- Mỗi một kịch bản, cần nêu bức tranh tổng quát về
các tác động;
- Các phương pháp nghiên cứu, đánh giá được chấp
nhận theo các điều kiện hiện tại, có tính đến xu
hướng phát triển;
- Thường bao gồm cả phương pháp định lượng, định
tính, bán định lượng;
- Luôn có vấn đề độ chính xác (tính không chắc chắn).

25