Nếu bạn là một người sử dụng UNIX, hãy bắt đầu

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Nếu bạn là một người sử dụng UNIX, hãy bắt đầu
Trong bài này
 Các tiện nghi mạng UNIX
 Các tiện nghi riêng của UNIX
 Các file được kết mạng
 Thư điện tử
 Hệ thống thông tin mạng
Hầu hết các hệ thống UNIX đi kèm với phần mềm Internet hoặc như một
phần của phần mềm trọn gói chuẩn hoặc như một phần bổ sung từ người cung cấp
hệ điều hành UNIX. Đối với những người không kết nối tới Internet hoặc có kết
nối nhưng không trực tiếp thì tất cả các hệ thống UNIX đều đi kèm với một phần
mềm trọn gói cũ nhưng hoạt động tốt được gọi là UUCP. UUCP sử dụng những
modem thông thường và đường dây điện thoại để xử lý các tin thư điện tử và mạng
(Xem chương 9 để biết thêm thông tin).
Mạng UNIX thông thường của bạn
Nếu bạn đang sử dụng một trạm làm việc UNIX thì chắc chắn nó có phần
mềm Internet. Câu hỏi chủ yếu là bạn đã được kết nối với Internet một cách trực
tiếp, gián tiếp hoặc (thật tệ hại) chưa kết nối. Để chắc rằng bạn có phần mềm
Internet đã được nạp, hãy thử đưa vào lệnh sau:
telnet localhost
Bạn có thể có dấu hiệu sẵn sàng login một cách mau chóng (trong vài giây)
từ máy tính của bạn. Hãy tự login vào và sau đó logout. Như vậy tốt rồi đấy. Nếu
màn hình xuất hiện những câu như telnet: not found thì bạn đang sử dụng một
trong số ít những hệ thống UNIX còn sót lại mà không có phần mềm mạng (Bạn
vẫn còn có thể gửi và nhận thư điện tử bằng UUCP).
Bạn cũng có thể kiểm tra các bẫy lỗi của mạng: có cáp mạng nào gắn phía
sau máy tính hay không? (Xem toàn bộ các kiểu cáp thông dụng trong chương 3).
Khi bạn in một đoạn văn bản nào đó thì nó có xuất hiện trên một máy in gắn với
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
một máy tính khác hay không? Đó là một dấu hiệu chắc chắn rằng mạng đang ở

trạng thái hoạt động. Một dấu hiệu chắc chắn khác là bạn có thể gửi thư điện tử đến
những người trên các máy khác.
Giúp tôi với! Tôi bị kẹt trong mạng cục bộ!
Ngay cả khi tất cả các phần mềm mạng của bạn đều phù hợp và máy tính
được nối với một mạng (thường bằng một cáp Ethernet gắn phía sau) thì vẫn còn
vấn đề là liệu mạng đó có gắn với Internet không hay chỉ gắn với một số máy tính
cục bộ. Chi tiết quan trọng này không ảnh hưởng gì đến những thiết lập (setup) của
máy bạn nhưng liệu mạng cục bộ mà máy bạn nối tới có kết nối với Internet hay
không.
Có thể cách dễ nhất để kiểm tra là xem bạn có thể liên lạc với những địa
điểm Internet nổi tiếng hay không. Hãy thử telnet (login như một trạm cuối) tới
rs.internic.net. Trung tâm Thông tin Mạng (NIC) dành cho khu vực trong nước của
Internet bằng cách đánh vào dòng sau:
telnet rs.internic.net
Nếu xuất hiện Connected và bạn thấy các thông điệp từ NIC cho biết rằng
bạn đã ở trên Internet thì bạn đã thành công (Đánh exit để thoát khỏi NIC).
Nếu không, hoặc mạng của bạn không trực tiếp nối với Internet hoặc bạn gặp
một vấn đề gì đó về kết nối - bạn sẽ phải yêu cầu một chuyên viên giúp đỡ. Tuy
nhiên, ngay cả khi mạng của bạn không trực tiếp nối với Internet thì bạn vẫn còn có
thể trao đổi thư tín với những người trên Net.
Để tiện lợi, chúng tôi đã làm mọi thứ hai lần
UNIX chấp nhận hai loại dịch vụ Internet xưa nhất: telnet để login vào một
máy chủ từ xa và FTP để chép file đến và từ máy chủ từ xa. Các tiện nghi mạng
UNIX được viết bởi một nhóm các sinh viên, tuy nhiên họ không chỉ để lại một thứ
này. Họ còn sáng tạo ra một loạt các chương trình tương tự (nhưng khác nhau) với
tên bắt đầu bằng r chủ yếu chỉ hữu ích giữa các hệ thống UNIX.
 rlogin thì gần giống nhưng không hoàn toàn giống telnet
 rsh chạy mỗi lần một lệnh trên các máy từ xa
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
 rcp giống như FTP

Mỗi chương trình r này đều có các ưu thế riêng và đều đáng học. Ưu thế chủ
yếu mà tất cả đều có là bạn có thể sắp xếp trên các máy mà bạn có account sao cho
bạn có thể login từ máy này sang máy khác và chép file giữa các máy đó mà không
phải đưa vào tên sử dụng và password mỗi lần bạn muốn làm gì.
Chúng ta thảo luận các lệnh r trong chương này với những lệnh tổng quát
không thuộc UNIX. Bạn có thể tìm thấy rlogin và rsh trong chương 14 và rcp trong
chương 16.
Các file của tôi đâu?
Một đặc điểm mạng khác đặc biệt thông dụng đối với hệ thống UNIX là NFS
(Network File System - Hệ thống file mạng), ban đầu do Sun Microsystems đưa ra
nhưng hiện nay rất phổ biến và sẵn có ở hầu hết những người cung cấp UNIX. NFS
cho phép bạn xử lý các file và thư mục trên đĩa hiện diện trên một máy tính như thể
chúng đang ở trên một máy tính khác. Đặc biệt, điều này có nghĩa là nhiều file
dường như ở trên máy tính của bạn lại thực sự ở trên máy tính ở tầng dưới. Tình
huống này thông thường không tạo ra nhiều khác biệt trên thực tế trừ khi mạng
hoặc máy tính kia bị hỏng, khi đó máy tính của bạn bị đột ngột ngừng lại rất giống
như cách bạn tách rời một ổ đĩa gắn với máy tính.
May mắn thay, NFS bắt đầu lại một cách khá tin cậy từ nơi nó bị ngắt hoặc
khi mạng hay máy tính được sửa xong. Một truyền thuyết kể lại rằng có một
chương trình trên một trạm làm việc đã chờ đợi một cách rất kiên nhẫn khi máy
tính với các file NFS bị hỏng và được tháo rời ra rồi mang trả lại người bán. Chẳng
bao lâu sau một hệ thống khác đến thay thế, server mới được lắp đặt, nạp lại từ các
băng từ dự phòng và được khởi động lại. Sau đó chương trình, khi đó đã phải chờ
đợi khoảng 6 tháng, lại tiếp tục chạy.
Các kỹ xảo NFS
Tuy NFS ban đầu được viết cho các hệ thống UNIX nhưng cũng có những
bản NFS cho rất nhiều loại máy tính khác từ Mac, PC cho đến các máy tính lớn của
IBM. Những bản này cho phép cùng sử dụng file một cách đáng tin cậy. Ví dụ, khi
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
quyển sách này đã được viết, các file có văn bản và đồ họa ở trên hệ thống UNIX

nhưng các ví dụ MS-DOS và Windows được chạy trên một máy PC nối mạng. Sau
đó các màn hình sẽ được lưu trữ bằng công cụ NFS vào những file trên máy chủ
UNIX.
Đầu nối và mạng
Nếu bạn đã làm tất cả những điều này và vẫn không được mạng trả lời, một
vấn đề thông thường đến mức đáng ngạc nhiên là trạm làm việc của bạn đã bị ngắt
khỏi mạng. Ba loại cáp Ethernet được biết là thicknet, thinnet và unshielded twisted
pair (UTP). Bạn có thể thấy hình vẽ những cáp này trong chương 3.
Thicknet sử dụng một sợi cáp lớn khoảng ngón tay của bạn. Đầu nối tại cuối
sợi cáp gắn với máy tính bằng một đầu nối dẹp và lớn có một chốt trượt. Bất lợi
duy nhất của chốt trượt là nó không hoạt động tốt lắm. Nó thường bị lỏng và phích
cắm bị tuột ra. Nếu xảy ra như vậy thì chỉ cần cắm cáp lại.
Thinnet (cũng được gọi là cheapernet vì sợi cáp này rẻ hơn thicknet nhiều) là
một sợi cáp mỏng hơn nhiều - cùng cỡ như cáp tivi. Nó sử dụng các đầu nối BNC
có thể xoay chuyển và trượt một cách đáng tin cậy. Vấn đề chính của thinnet là nếu
có nhiều máy tính nối với thinnet thì sợi cáp phải chạy đến máy tính nơi có đầu nối
hình chữ T với jack cắm BNC. Với kiểu thiết lập này, thường có hai sợi cáp - một
đến máy tính và một đi từ máy tính.
Vì kiểu này trông có vẻ bừa bộn nên người ta cố gắng khắc phục bằng cách
đặt một đoạn cáp ở giữa đầu nối T và máy tính. Vì những lý do phù hợp với các
quy luật vật lý, làm như vậy sẽ dẫn đến rất nhiều tiếng ồn điện trong mạng đến nỗi
mà mọi thông tin liên lạc có thể bị ngừng trệ đột ngột. Do đó không chấp nhận
được.
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Nếu máy tính của bạn là máy cuối cùng trên cáp thì một sợi cáp sẽ dẫn đến
đầu nối T được gắn vào phía sau máy và một phích cắm khớp cuối nhỏ sẽ ở phía
kia của đầu nối T. Vậy là được.
Một vài nơi có một cách thiết lập khéo léo với một cáp đặc biệt chạy từ
tường đến máy tính kết hợp cả cáp đến lẫn cáp đi thành một sợi cáp dẫn đến phích
cắm BNC với đầu nối T được dấu trong một khuôn nhựa. Loại thiết lập này cũng

tốt (và rất gọn) tuy nó rất mắc nên không được sử dụng rộng rãi.
UTP sử dụng đường dây điện thoại thông thường và một đầu nối tương tự
nhưng lớn hơn đầu nối điện thoại, do đó bạn ít gặp rắc rối với nó. Vì dây điện thoại
rẻ và dễ sử dụng hơn nhiều so với thicknet và thinnet nên bạn có thể thắc mắc một
cách hợp lý là tại sao ban đầu người ta không sử dụng nó. Những người thiết kế
Ethernet không nhận thức được rằng nó hoạt động được!
Nếu bạn là một trong những địa điểm có mạng Token Ring, bạn nên để ý
rằng mạng Token Ring sử dụng một đầu nối vững chắc ít gây cho bạn bất kỳ rắc rối
nào trừ khi bạn lỡ chân đá mạnh vào nó. Nếu đầu nối này sút ra, bạn phải khởi
động lại máy sau khi đã cắm đầu nối vào lại vì máy tính phải thực hiện một chuỗi
khởi động đặc biệt để trở lại hệ thống.
Nếu bạn sử dụng một nhóm các máy tính khác loại thì NFS thường là cách
duy nhất có thể nối chúng lại với nhau vì NFS chạy trên nhiều loại máy tính hơn
bất kỳ hệ thống phân chia file nào khác.
NFS dựa trên một cặp giao thức truyền thông Internet chuẩn gọi là UDP/IP
(Chương 6 giải thích những giao thức này là gì nhưng bây giờ điều đó không quan
trọng). Nếu máy của bạn sử dụng NFS thì về nguyên tắc bạn có thể sử dụng các file
NFS có ở khắp nơi trên Internet miễn là mà máy chủ chứa những file đó cho phép
bạn truy cập đến chúng.
Nếu máy tính của bạn và máy có chứa các file đó được nối bởi một mạng đủ
nhanh thì bạn có thể sử dụng những file ở cách xa nhiều dặm như thể chúng ở tại