Bài giảng quản lý công nghệ chương 4

Chương 1: Cơ sở của QLCN

CHƯƠ
NG 4. LỰA CHỌN CN
CHƯƠNG
Nội dung cần nắm được
được::
„ Quan niệm về CN thích hợp;
„ Căn cứ xác định sự thích hợp của CN;
„ Các định hướng xác định CN thích hợp;
„ Các chỉ tiêu cần tham khảo khi lựa chọn
CN thích hợp;
„ Một số phương pháp lựa chọn CN.

I. CN THÍCH HỢP
1. Xuất xứ.
xứ.
2. Khái niệm CN thích hợp.
hợp.
CN thích hợp là các CN đạt được
được các
mục tiêu của quá trình phát triển
kinh tế – xã hội,
hội, trên cơ sở phù hợp
với hoàn cảnh và điều kiện của địa
phươ
ng..
phương

I. CN THÍCH HỢP
3. Căn cứ xác định CN thích hợp.

a. Mục tiêu phát triển:
Tất cả các mục tiêu mà các nhà quản
lý đưa
đưa ra là nhằm:
„ Phát huy tối đa các tác động tích cực.
„ Hạn chế tối thiểu các tác động tiêu
cực.

1


Chương 1: Cơ sở của QLCN

I. CN THÍCH HỢP
3. Căn cứ xác định CN thích hợp.
b. Điều
Điều kiện và hoàn cảnh
cảnh của các
nước hay khu vực tiếp
tiếp nhận CN:
„ Dân số
„ Kinh tế
„ Tài nguyên
„ CN
„ Môi trư
trường sống
„ Văn hóa - xã hội
„ Chính trị - pháp luật

I. CN THÍCH HỢP

3. Định
Định hướng CN thích hợp.
a. Định
Định hướng theo trình độ CN.
Mức độ hiện đại
Truyền thống

Trung gian

Hiện đại

I. CN THÍCH HỢP
3. Định
Định hướng CN thích hợp.
b. Theo nhóm người hưởng lợi mục tiêu
Cơ sở định hướng này là CN thích hợp phải
đáp ứng được nhu cầu của tầng lớp dân cư
đông
đông nhất của đất nước. Tầng lớp dân cư
này là nhóm người hưởng lợi mục tiêu. Cơ
sở của định hướng này là:
„ Nhóm dân cư này quyết định quy mô của
thị trường cả về sức mua và cung lao
động;
„ Khi nhu cầu của nhóm dân cư hưởng lợi
mục tiêu được đáp ứng thì có thể có các
hệ lũy tích cực khác như ổn định về chính
trị và xã hội.

2

Chương 1: Cơ sở của QLCN

I. CN THÍCH HỢP
3. Định
Định hướng CN thích hợp.
c. Theo sự hạn chế các nguồn lực.
lực.
K

K1

K2
L
L1

L2

I. CN THÍCH HỢP
3. Định
Định hướng CN thích hợp.
d. Theo theo sự hòa hợp (không gây đột biến).
biến).
Cơ sở của định hướng này là các quốc gia đang phá
triển rất dễ tổn thương đối với các liệu pháp “shock”
khi chữa bệnh “nghèo đói và lạc hậu”. Vì vậy:
„ Phát triển CN nên tiến hành thông qua quá trình
“tiến hóa” tức là sự phát triển CN phải tiến hành từ
từ, chứ không phải mang tính “cách mạng” tức là

thay đổi đột ngột nhanh chóng.
„ Phải có sự hài hoà giữa sử dụng, thích nghi, cải
tiến, đổi mới. Sự phát triển theo tuần tự, không
gượng ép, không gây ô nhiễm, không mất cân bằng
sinh thái, bảo đảm hoà hợp tự nhiên, kết hợp CN
nội địa và CN nhập, tạo lập sự phát triển nhanh và
bền vững, không mâu thuẫn giữa trung ương và địa
phươ
ng, hoà hợp giữa CN truyền thống và hiện
phương,
đại...

I. CN THÍCH HỢP
4. Các tiêu thức lựa chọn CN thích hợp.
hợp.
„
„
„
„
„
„
„
„
„
„
„
„
„

CNTH có mục tiêu chính là thỏa mãn nhu cầu thiết yếu của nhân dân

(đặc biệt là ở nông thôn).
thôn).
CNTH có khả năng thu hút số lượng lao động lớn,
lớn, đặc biệt quan tâm đến
lao động nữ.
.
nữ
Bảo tồn và phát triển CN truyền thống.
thống.
CNTH đảm bảo chi phí thấp và kỹ năng thấp.
thấp.
CNTH tạo ra khả năng hoạt động cho các cơ sở sx nhỏ,
nhỏ, vừa,
vừa, lớn kết hợp.
hợp.
CNTH tiết kiệm tài nguyên.
nguyên.
CNTH có khả năng thu hút việc sử dụng dịch vụ và NVL trong nước.
ớc.
CNTH phải có khả năng sử dụng được
được phế liệu và ít gây ô nhiễm môi
trư
trường.
ờng.
CNTH tạo cơ hội tăng trư
trưởng KTKT-XH và đông
đông đảo quần chúng nhân dân.
dân.
CNTH không gây xáo trộn đối với VHVH-XH.
CNTH tạo tiền đề để tăng cường xuất khẩu,

khẩu, phân công hợp tác quốc tế.
tế.
CNTH tạo tiềm năng nâng cao năng lực CN.
CNTH được
được hệ thống chính trị chấp nhận.
nhận.

3


Chương 1: Cơ sở của QLCN

II. Các phươ
ng pháp lựa chọn CN
phương
1. Lựa chọn CN theo hệ số đóng góp
của CN.

τ = T βt .H βh .I βi .O βo
2. Lựa chọn CN theo hệ số hấp thụ của
CN.
'

k HT =

τ
τ

II. Các phươ
ng pháp lựa chọn CN

phương
3. Lựa chọn CN theo công suất tối ưu.
C, TR
TC = VC+FC
TR = P*Q
VC
TR*
C*

FC
Q
Qmin

Q*

Qmax

II. Các phươ
ng pháp lựa chọn CN
phương
4. Lựa chọn CN theo nguồn lực đầu
đầu
vào.
vào.
C = wK.K + wL.L

K

Q = f ( K , L) = T .K α .Lβ
Q: đường đẳng lượng

K1

C: đường đẳng phí

K2
L1

L2

L

4


Chương 1: Cơ sở của QLCN

II. Các phươ
ng pháp lựa chọn CN
phương
5. Lựa chọn CN theo chỉ tiêu tổng hợp.
hợp.
„ Liệt kê các chỉ tiêu lựa chọn:
chọn: NPV, IRR, τ , k,…
„ Chuyển các chỉ tiêu thành các đại
đại lượng
lượng không
thứ nguyên.
nguyên.
„ Xác định

định tầm quan trọng của các chỉ tiêu.
tiêu.
„ Công thức xác định
định chỉ tiêu tổng hợp:
hợp:
m

K =

∑

i=1

Pi
V
[ Pi ]
m

∑

i=1

V

i

i

Trong đó
đó :

m là số chỉ tiêu được
được đánh
đánh giá.
giá.
Pi là giá trị đặc
đặc trưng
trưng của chỉ tiêu thứ i.
ng ứng thứ i.
[Pi] là giá trị chuẩn các chỉ tiêu tươ
tương
Vi là trọng số của chỉ tiêu thứ i.

5