vị trí, vai trò của lực lượng dân quân, tự vệ

A, ĐẶT VẤN ĐỀ
Dân quân tự vệ (DQTV) là lực lượng vũ trang quần chúng không thoát
ly sản xuất công tác, là một bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Việt Nam, sự quản lý, điều hành của Chính phủ và Ủy ban nh©n d©n cao
cấp, sự chỉ đạo, chỉ huy thống nhất của Bộ trưởng Bộ Quốc phßng và sự chỉ
đạo, chỉ huy trực tiếp của cơ quan quân sự địa phương”
Cả nước hiện có khoảng 1,6% dân số tham gia lực lượng dân quân
tự vệ . Đây là sức mạnh của LLVT Việt Nam, là đặc trưng nghệ thuật
quân sự Việt Nam. Tại mỗi địa phương, lực lượng này luôn xung kich
trong mọi phong trào chiến lược về quốc phòng - an ninh.
Lực lượng: Tinh, gọn, mạnh
DQTV giữ vai trò chiến lược trong phát động chiến tranh du kích, chiến
tranh nhân dân địa phương, làm chuyển biến so sánh lực lượng giữa ta và
địch, tiến lên giành thắng lợi cuối cùng. Dân quân du kích tự vệ có nhiệm vụ
nặng nề trong xây dựng và bảo vệ địa phương, là lực lượng nòng cốt bổ sung
và phục vụ đắc lực cho yêu cầu chiến đấu của bộ đội chủ lực
Thực tiễn lịch sử của cuộc đấu tranh cách mạng ở Việt Nam đã chứng
minh rằng, lực lượng dân quân tự vệ luôn luôn giữ vai trò chiến lược trong
chiến tranh nhân dân. Sức mạnh của toàn dân vũ trang là một ưu thế tuyệt đối
của chiến tranh nhân dân. Sức mạnh đó đã đưa dân tộc Việt Nam từ chỗ bị
mất nước đến những thắng lợi rực rỡ trong cao trào kháng Nhật, trong hai
cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân, đế quốc giành độc lập dân tộc,
bảo vệ Tổ quốc. Do vai trò chiến lược, do những thành tích to lớn và sự
1
trưởng thành vượt bậc, dân quân tự vệ đã xứng đáng là một bộ phận trọng yếu
trong lực lượng vũ trang nhân dân anh hùng của Tổ quốc ta.
Trong quan điểm của Đảng ta về việc xây dựng thế trận quốc phòng toàn
dân và chiến lược chiến tranh nhân dân, lực lượng dân quân tự vệ đóng một
vai trò to lớn . Từ khi ra đời, dưới sự lãnh đạo của Đảng, lực lượng dân quân,
tự vệ luôn phát huy tác dụng to lớn trên nhiều mặt công tác và chiến đấu bảo

vệ địa phương, cơ sở, góp phần quan trọng vào thắng lợi của các cuộc chiến
tranh giải phóng và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam Xã Hội
Chủ Nghĩa .
Đánh giá vị trí, vai trò của lực lượng dân quân, tự vệ, Chủ Tịch Hồ Chí
Minh đã nói “Dân quân, tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một
lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ Quốc, vô luân kẻ địch hung
bạo thế nào, hễ đụng vào lược lượng đó, bức tường đó, thì kẻ địch nào cũng
phải tan rã “ . Đặc biệt trong tình hình phức tạp hiện nay, dân quân tự vệ càng
có vai trò quan trọng
2
B, NỘI DUNG
1. Nguyên tắc thứ nhất: Vững mạnh, rộng khắp, coi trọng chất lượng là
chính
Chăm lo xây dựng tổ chức DQTV vững mạnh về chính trị
Việc lựa chọn kết nạp DQTV phải duy trì nghiêm ngặt chế độ xét duyệt
về chính trị và theo hướng dân bàn, dân cử, dân nuôi, dân kiểm tra, dưới sự
lãnh đạo của Đảng; đồng thời phải tăng cường số lượng và chất lượng đội ngũ
nòng cốt chính trị trong DQTV, lựa chọn đảng viên trẻ, đoàn viên, thanh niên,
quân nhân phục viên, xuất ngũ, chuyển ngành tham gia DQTV. Thường
xuyên phát hiện, bồi dưỡng đối tượng Đảng trong DQTV, thanh niên sẵn sàng
nhập ngũ để đẩy mạnh công tác phát triển Đảng nhằm nâng cao tỷ lệ đảng
viên trong lực lượng DQTV và làm nguồn cho đội ngũ cán bộ cốt cán sau
này.
Tăng cường bồi dưỡng, giáo dục bản chất giai cấp công nhân, tinh
thần yêu nước, truyền thống cách mạng cho DQTV:
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, phải đổi mới,
nâng cao chất lượng, chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục chính trị
cho DQTV. Có thể bắt đầu từ những vấn đề chính trị bức xúc hiện nay đang
tác động trực tiếp đến đời sống hàng ngày của họ mà giải quyết những vấn đề
đó bắt buộc phải tư duy qua việc nhận thức, hiểu biết về đường lối đổi mới,

chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta; qua các khâu trung gian cần
thiết, dẫn dắt mọi người nhận biết một cách tự giác, làm cho họ tự lý giải
được những vấn đề nảy sinh hàng ngày, hàng giờ.
3
Nâng cao trách nhiệm và năng lực,trình độ cho đội ngũ cán bộ làm
công tác chính trị đối với lực lượng DQTV.
Để tiến hành tốt công tác Đảng, công tác chính trị (CTĐ, CTCT) ở các
đơn vị DQTV; người chính trị viên (CTV) DQTV phải nắm vững Điều lệ
Đảng, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước,
Pháp lệnh DQTV; chức trách, nhiệm vụ CTV; nguyên tắc tiến hành CTĐ,
CTCT, các Nghị quyết, chỉ thị của Đảng uỷ quân sự các cấp, mệnh lệnh của
người chỉ huy, hướng dẫn của CTV và cơ quan chính trị cấp trên, nắm vững
nhiệm vụ và tình hình mọi mặt của DQTV, tình hình quốc phòng- an ninh ở
địa phương, cùng với người chỉ huy nghiên cứu, quán triệt nhiệm vụ, đánh giá
tình hình, đề xuất với Đảng uỷ (Chi uỷ) chủ trương, biện pháp lãnh đạo công
tác quân sự ở địa phương, cơ sở, có kế hoạch phân công tổ chức thực hiện chủ
trương đó.
Thời gian tập trung học tập chính trị, huấn luyện quân sự hàng năm cho
cán bộ, chiến sỹ dân quân tự vệ được quy định như sau:
Lực lượng tại chỗ từ 5 đến 7 ngày;
Lực lượng cơ động, binh chủng chiến đấu là 7 ngày;
Các phân đội làm nhiệm vụ thường trực sẵn sàng chiến đấu là 10 ngày;
Cán bộ chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn và cán bộ chuyên trách tự vệ các
doanh nghiệp Nhà nước từ 10 đến 15 ngày;
Cán bộ chỉ huy lực lượng tự vệ ở các cơ quan Nhà nước, đơn vị hành chính sự
nghiệp, tổ chức chính trị-xã hội là 5 ngày.
4
Khi có yêu cầu cần thiết hoặc khi có chiến tranh, thời gian huấn luyện
cho các đối tượng nói trên có thể kéo dài hơn do Chính phủ quy định.
Xây dựng và bố tri lực lượng đều khắp trên các địa bàn nông thôn,

thành thị
Sẵn sàng ứng trực, chiến đấu trị an
Ở phường, xã, dân quân được tổ chức thành 1 tiểu đội thường trực, 1
trung đội cơ động trong đó có các phân đội binh chủng; mỗi tổ dân phố có 1
tiểu đội hoặc một phân đội chiến đấu tại chỗ. Còn tại các cơ quan, DN, tự vệ
được tổ chức theo các ban chiến đấu, trực sản xuất. Trong các tiểu đội, trung
đội, DQTV được chia thành nhiều bộ phận chuyên nghiệp như: thường trực,
cơ động, chiến đấu tại chỗ, công binh, y tế, quân báo, trinh sát, thông tin để
sẵn sàng vào vị trí chiến đấu khi có tình huống xảy ra.
Đối với DQTV bận rộn nhất là mùa mưa bão. Cùng với dự bị động
viên, họ sẽ là lực lượng chính, trực chiến 24/24 giờ khi có báo bão. Cơn bão
số 6, số 7 vừa qua, hầu hết các tỉnh miền núi phía Bắc đều huy động DQTV
tại các xã, các cơ quan, xí nghiệp, DN tham gia trực. Nơi nào có mưa lũ xảy
ra, họ cùng tham gia cứu hộ, cứu nạn.
Dân quân ở phường, xã kết hợp với CA, thanh niên để tham gia bảo
đảm ATGT, trật tự địa bàn; phòng cháy, chữa cháy, phòng chống lụt bão. Cái
khó lớn là đối với lực lượng dân quân, vì phần lớn lực lượng là nông dân,
buôn bán nhỏ tham gia nên trình độ văn hóa còn thấp, nhất là tại các vùng
sâu, vùng xa, vùng biên giới... Khả năng nắm bắt, tiếp thu văn bản pháp luật
và ứng xử trước các tình huống xảy ra còn chậm và kém. Hầu hết tại các địa
phương, chế độ chính sách, phụ cấp dành cho DQTV là chưa có. Một số cơ
5