Thảo luận những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa mác lênin

Thảo luận
Những nguyên lý cơ bản của
chủ nghĩa Mác – Lênin
Đề tài thảo luận :
Phân tích định nghĩa vật chất của Lênin và ý nghĩa khoa
học của định nghĩa đó

Nhóm thảo luận : Nhóm 1


A. Định nghĩa
• Quan điểm cố đại
Theo thuyết Ngũ hành của Trung Quốc thì vật chất là kim,
mộc, thủy, hỏa, thổ.


Theo Hy Lạp, Talet lại
cho rằng Nước là cơ
sở vật chất đầu tiên
của thế giới.

Còn theo Heraclit
thì lại quan niệm
đó là Lửa


Cho đến thế kỉ XVII, XVIII quan
niệm về vật chất của các nhà triết
học thời cận đại Tây Âu như
PH.BêCơn, Đềcáctơ,… vẫn không
có những thay đổi căn bản. Họ

tiếp tục những quan điểm về vật
chất của các nhà duy vật thời cổ
đại và đi tìm hiểu sâu cấu trúc vật
chất trong sự biểu hiện cụ thể cảm
tính của nó


• Định nghĩa vật chất của Lênin
Nội dung định nghĩa về vật
chất của lênin
- Trong tác phẩm “ chủ nghĩa
duy vật và chủ nghĩa kinh
nghiệm phê phán “ V.I.Lênin
đã định nghĩa “ vật chất là
một phạm trù triết học dùng
để chỉ thực tại khách quan,
được đem lại cho con người
trong cảm giác, được cảm
giác của chúng ta chép lại,
chụp lại, phản ánh và tồn tại
không lệ thuộc vào cảm giác
“


B. Phân tích nội dung định nghĩa
• Cách định nghĩa: Phạm trù vật chất là
phạm trù rộng. Khi định nghĩa phạm trù
này không thể quy nó về vật thể hoặc một
thuộc tính cụ thể nào đó, cũng không thể
quy về phạm trù rộng hơn phạm trù vật

chất. Do vậy chỉ có thể định nghĩa phạm
trù vật chất trong quan hệ với ý thức phạm
trù đối lập với nó và trong quan hệ ấy, vật
chất là tính thứ nhất, ý thức là tính thứ hai.


Trong định nghĩa này, Lênin phân
biệt hai vấn đề:
• Thứ nhất: cần phân biệt vật chất với tư cách là
phạm trù triết học với các quan niệm về khoa
học tự nhiên về cấu tạo và các thuộc tính cụ thể
của các đối tượng, các dạng vật chất khác nhau.
Vật chất với tư cách là phạm trù triết học nó chỉ
vật chất nói chung, vô hạn, vô tận, còn các đối
tượng, các dạng vật chất khoa học cụ thể
nghiên cứu đều có giới hạn. Vì vậy, không thể
quy vật chất nói chung về vật thể, không thể
đồng nhất vật chất nói chung với các dạng cụ
thể của vật chất như các nhà triết học duy vật
trong lịch sử Cổ đại và Cận đại.


• Thứ hai: là trong nhận thức luận, khi vật chất đối
lập với ý thức, cái quan trọng để nhận biết vật
chất là thuộc tính khách quan. Khách quan theo
Lênin là “cái đang tồn tại độc lập với loài người
và với cảm giác của con người”. Trong đời sống
xã hội, “ vật chất là cái tồn tại xã hội không phụ
thuộc vào ý thức xã hội của con người”. Về mặt
nhận thức luận thì khái niệm vật chất chính là “

thực tại khách quan tồn tại độc lập với ý thức
của con người và được con người phản ánh”.


Như vậy, định nghĩa phạm trù vật chất của Lênin
bao gồm những nội dung cơ bản sau:
+ Vật chất là cái tồn tại khách quan bên ngoài ý
thức và không phụ thuộc vào ý thức, bất kể sự
tồn tại ấy con người nhận thức được hay chưa
nhận thức được.
+ Vật chất là cái gây nên cảm giác ở con người
khi gián tiếp hay trực tiếp tác động lên giác quan
của con người.
+ Cảm giác, tư duy, ý thức chỉ là sự phản ánh
vật chất


C. Ý nghĩa khoa học của định
nghĩa vật chất của lênin
• Định nghĩa vật chất của lênin đã chống lại được
cả quan điểm duy tâm chủ quan, cả quan điểm
duy tâm khách quan về vấn đề cơ bản của triết
học và về phạm trù vật chất
• Nội dung định nghĩa vật chất của lênin đã khắc
phục được tính chất trực quan, siêu hình, máy
móc trong quan niệm về vật chất của chủ nghĩa
duy vật cũ, đồng thời kế thừa, phát triển được
những tư tưởng của C.Mác và Ph.Ănggen

• Định nghĩa vật chất của Lênin cũng trang bị thế
giới quan và phương pháp luận khoa học cho
các nhà khoa học nghiên cứu thế giới vật chất,
động viên cổ vũ họ tin ở khả năng nhận thức
của con người, tiếp tục đi sâu, khám phá những
thuộc tính mới của vật chất. Do vậy, định nghĩa
này đã có tác dụng đưa khoa học tự nhiên và
nhất là vật lý học thoát khỏi khủng hoảng vào
cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 để tiếp tục tiến lên.
• Định nghĩa này còn là cơ sở khoa học cho việc
xây dựng quan điểm duy vật biện chứng trong
lĩnh vực xã hội


Rõ ràng là định nghĩa vật chất của Lênin đã giải
quyết được cả hai mặt vấn đề cơ bản của triết
học trên lập trường duy vật biện chứng.


Cảm ơn cô giáo và các bạn đã lắng nghe bài
thuyết trình của nhóm em.