Sáng kiến kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ môn âm nhạc ở trường trung học cơ sở

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN ĐỐNG ĐA
TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRƯỜNG TỘ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
********o0o********

ĐỀ TÀI:
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO BỘ MÔN ÂM NHẠC
Ở TRƯỜNG THCS
===============

Người thực hiện: Trần Thị Hằng
Giáo viên: Âm nhạc

Năm học 2010 - 2011


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

MỤC LỤC
A – GIỚI THIỆU.
I. Lý do chọn đề tài.
II. Mục đích nghiên cứu.
III. Lịch sử vấn đề.
IV. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, tài liệu sử dụng.
V. Phương pháp nghiên cứu.
VI. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn.
VII. Bố cục của đề tài .
B – NỘI DUNG.

CHƯƠNG I . Cơ sở lý luận
CHƯƠNG II . Cơ sở thực tiễn
CHƯƠNG III . Các hình thức ứng dụng và biện pháp khi lồng ghép công nghệ
thông tin vào thực tiễn giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trường THCS gây hứng thú
cho học sinh và nâng cao hiệu quả tiết dạy.
C – KẾT LUẬN
+ Giải pháp
+ Đề xuất
D –TƯ LIỆU THAM KHẢO

Giáo viên: Trần Thị Hằng

2


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

Đề tài:
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO BỘ MÔN ÂM NHẠC Ở
TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRƯỜNG TỘ.
A – PHẦN MỞ ĐẦU.
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Trong su thế hội nhập và phát triển như hiện nay, việc giáo dục
và phát triển toàn diện nhân cách cho học sinh không chỉ là nhiệm vụ của
giáo viên các mơn văn hóa truyền thống như: Tốn, Văn, Lý, Hóa…mơn
Âm nhạc cũng đóng vai trị vơ cùng quan trọng. Âm nhạc là một bộ môn
nghệ thuật – nghệ thuật của âm thanh, nghệ thuật của thính giác, có tính
truyền cảm trực tiếp gồm âm thanh của giọng hát và âm thanh của các loại

nhạc cụ. Chính vì âm nhạc có một sự lơi cuốn kỳ diệu khơng ngờ nên loài
người đã biết vận dụng âm nhạc như một phương tiện để làm cho đời sống
tinh thần thêm phong phú, góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc
sống.
Mục đích của giáo dục Âm nhạc trong nhà trường là đưa âm nhạc
vào đời sống, bắt đầu cho việc giáo dục văn hóa âm nhạc góp phần giáo
dục thẩm mỹ, đạo đức, phát triển trí tuệ, phát triển thể chất cho học sinh,
khích lệ các em mạnh dạn tham gia vào các hoạt động cộng đồng, định
hình nhân cách sống cho các em. Vai trò của âm nhạc từ lâu nay đã được
xã hội thừa nhận như một yếu tố văn hóa lành mạnh. Âm nhạc từ khi xuất
hiện nó đã gắn bó mật thiết cùng với con người đến suốt cuộc đời.
Ngày nay, với sự phát triển không ngừng của kỹ thuật hiện đại và
công nghệ thông tin vượt trội, hỗ trợ thiết thực và vô cùng hiệu quả cho
tất cả mọi mặt của đời sống, âm nhạc cũng khơng thể đứng ngồi su thế
ứng dụng đó.

Giáo viên: Trần Thị Hằng

3


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

Nhằm tạo cho các em học sinh một cách tiếp cận mới với bộ môn
âm nhạc ở trường THCS tôi xin đề ra sáng kiến kết hợp ứng dụng công
nghệ thông tin vào bộ môn Âm nhạc. Là một giáo viên giảng dạy Âm
nhạc tôi thấy dạy học Âm nhạc ở trường THCS là dạy cho tất cả học sinh
không phân biệt học sinh có năng khiếu âm nhạc hay khơng có năng

khiếu. Dạy học vốn dĩ mang tính đại trà chứ khơng giống như dạy âm
nhạc ở các trường chun nghiệp. Chính vì cách dạy đại trà này địi hỏi
tơi phải nỗ lực rất nhiều trong việc lôi cuốn thu hút học sinh say mê và
u thích bộ mơn học. Học mà chơi, chơi mà học, đó là một cách giảm tải
trong giáo dục vô cùng hiệu quả.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy địi hỏi tơi phải
đầu tư nhiều hơn thời gian và công sức vào mỗi bài giảng, giúp các em
học sinh cảm nhận được hết những tâm tư tình cảm và ý nghĩa giáo dục
mà mỗi tác giả đã gửi vào bài hát, bài tập đọc nhạc hay âm nhạc thường
thức trong chương trình các em đang được học.
Mỗi người giáo viên khi thực giảng một nội dung nào đó trong
chương trình học đều có một cách cảm nhận khác nhau, cách cảm nhận đó
dẫn đến một tư duy và phương pháp giảng dạy khác nhau…riêng bản thân
tôi, tôi luôn lấy học sinh làm trung tâm, nghĩ như cách nghĩ của học sinh,
thích theo cách thích của học sinh, tưởng tượng theo cách tưởng tượng
của học sinh để biết mình nên làm gì, truyền đạt cái gì thì sẽ hiệu quả và
gây được hứng thú cho các em. Vì muốn học sinh học được mơn học của
mình thì trước tiên người giáo viên cần phải tạo cho các em một niềm vui,
một sự thích thú với mơn học. Chính vì vậy giảng dạy khơng thể giáo
điều, khơng thể chỉ có lý thuyết mà cần thực hành và trực quan sinh động,
đã là âm nhạc thì các em phải được nghe, được nhìn để cảm nhận sâu sắc
hơn nội dung bài.

Giáo viên: Trần Thị Hằng

4


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

Một lần nữa tôi muốn nhấn mạnh việc tôi chọn đề tài “ ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO BỘ MÔN ÂM NHẠC Ở TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ “ là vô cùng cấp thiết của bộ môn. Tôi hy vọng với
những kết quả nghiên cứu của mình sẽ góp phần khơng nhỏ nhằm nâng cao hiệu
quả giảng dạy bộ môn Âm nhạc ở trường THCS Nguyễn Trường Tộ quận Đống
Đa _ Hà Nội

Giáo viên: Trần Thị Hằng

5


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Để khích lệ và thu hút học sinh với bộ mơn Âm nhạc ở trường THCS,
góp phần động viên các em mạnh dạn tham gia vào các hoạt động âm nhạc làm
cho đời sống tinh thần thêm phong phú, lành mạnh tạo điều kiện để các em bộc
lộ và phát triển toàn diện, hứng thú mỗi khi đến giờ học Âm nhạc. Xóa bỏ tư
duy phân biệt mơn chính mơn phụ trong mỗi học sinh và giáo viên. Khẳng định
vị trí bộ mơn Âm nhạc trong trường THCS.
III. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ.
Đổi mới trong giáo dục là su thế tất yếu của sự phát triển đi lên của
xã hội. Trong những năm gần đây, đã có rất nhiều đơn vị, tổ chức, cá nhân và
các nhà nghiên cứu đã quan tâm và đầu tư nhiều cho giáo dục nói chung và với
bộ mơn Âm nhạc nói riêng. Nâng cao chất lượng giáo dục, chất lượng giảng dạy

môn Âm nhạc và trên thực tế đã có một số cơng trình nghiên cứu có liên quan
như: “ Phương pháp dạy học âm nhạc (Hồng Long)”, “Dạy học ứng dụng cơng
nghệ thơng tin _của nhiều tác giả”.
Nhiều giáo viên ở các trường khi giảng dạy các bộ môn học khác cũng
như môn Âm nhạc cũng khơng ngừng tìm hiểu và nghiên cứu vấn đề này. Tuy
nhiên những nghiên cứu trên mới chỉ dừng lại ở mức độ bột phát, cá nhân hoặc
chỉ lý luận một phạm vi nhất định đối với từng đơn vị, từng địa phương mà chưa
mang tính tổng phổ tồn diện rộng.
IV. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU, PHẠM VI NGHIÊN CỨU, TÀI
LIỆU SỬ DỤNG.
1. Đối tượng nghiên cứu.
Đây là đề tài: “ Ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ môn Âm nhạc
ở trường THCS “ nên đối tượng nghiên ở đây là tồn bộ 3 phân mơn của bộ mơn
âm nhạc ở trường THCS và toàn thể học sinh trong trường.
2. Phạm vi nghiên cứu.
Khung giới hạn chương trình cấp học THCS từ lớp 6 đến lớp 9. Tâm
lý lứa tuổi học sinh cấp học và các hoạt động có liên quan trong phạm vi quy mô
tổ chức của bậc học THCS.
3. Tài liệu tham khảo.
Giáo viên: Trần Thị Hằng

6


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

Để góp phần khơng nhỏ cho việc hồn thành đề tài nghiên cứu này
tơi đã tham khảo một số tài liệu liên quan sau:

- Sách giáo khoa âm nhạc lớp 6,7,8,9 ( Hoàng Long – Hoàng Lân)
- Sách giáo viên âm nhạc lớp 6,7,8,9 ( Hoàng Long chủ biên)
- Phương pháp dạy học âm nhạc (Hoàng Long – Hoàng Lân)
- Những vấn đề tâm lý nhớ ( Ngơ Thị Nam – Phan Thị Hịa)
- Thiết kế âm nhạc (Lê Anh Tuấn )
- Website BachKim.vn và nhiều nguồn tư liệu cùng các phần
mềm tiện ích khác…
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Nghiên cứu đề tài này tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
1.Phương pháp phân tích:
Để làm bật lên nội dung tư tưởng và sức cảm thụ sâu sắc đến từng
học sinh thì người giáo viên phải nắm chắc và nắm vững chuyên môn, nhạc lí,
kỹ năng vi tính và kỹ sảo chun nghành cơng nghệ thơng tin, tình cảm của tác
giả từ đó có được phương hướng thiết kế phần ứng dụng công nghệ thông tin
hợp lý cho từng phân môn, từng bài dạy. Qua các trực quan sinh động mà ứng
dụng của công nghệ thông tin mang lại giúp học sinh tự nhận ra được nội dung
tư tưởng của bài học và nắm được kỹ năng học tập, dần dần yêu thích bộ môn.
2. Phương pháp điểu tra:
Để đạt được hiệu quả thực sự của việc ứng dung hay không ứng
dụng những tiện ích vượt trội của công nghệ thông tin, trước tiên người giáo
viên phải tìm hiểu và nắm bắt được tâm sinh lí của từng đối tượng học sinh mà
mình giảng dạy. Thái độ của các em đối với từng phân mơn để có hướng lồng
ghép cái gì thì có hiệu quả cao nhất, giúp học sinh u thích, góp phần giảm tải
kiến thức trừu tượng cho học sinh, từ đó có được biện pháp thích hợp.
3. Phương pháp quan sát:
Là người đứng giảng phải bao quát được các đối tượng học sinh,
luôn luôn tạo ra cái mới và sự bất ngờ trong từng nội dung để học sinh không
cảm thấy nhàm chán khi học. Không những giúp học sinh thấy cái hay, cái diệu
kỳ của công nghệ thông tin mà cịn giúp các em thơng hiểu nội dung bài học một
cách đơn giản và nhẹ nhàng. Từ những gì các em thấy, các em yêu thích, giúp

7
Giáo viên: Trần Thị Hằng


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

các em ghi nhớ mãi nội dung mà các em được học trong một tiết. Giáo viên chú
ý từ cách tiếp thu của học sinh trong tiết học hôm trước để rút ra được kinh
nghiệm tổ chức cho tiết dạy sau.
* Tóm lai; có rất nhiều phương pháp để mỗi giáo viên khi nghiên cứu có
thể vận dụng vào đề tài của mình. Song một vấn đề cốt lõi mang tính chủ đạo
mà mỗi giáo viên khơng thể khơng quan tâm đến đó là phải biết lấy cái đã biết
để dạy cái chưa biết, lấy cái đơn giản để giúp học sinh hiểu cái phức tạp và luôn
lấy học sinh làm trung tâm trước sự chỉ huy của người Thày.
VI. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN.
Đề tài nếu được triển khai và thực hiện tốt, tơi thấy có rất nhiều tiện
ích và sẽ có những đóng góp nhất địch đến nhận thức mới cho giáo viên khi gặp
phải những vấn đề có liên quan đến ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ mơn
mình giảng dạy_ một vấn đề mà nhiều giáo viên cảm thấy bế tắc khi nhắc đến và
muốn làm được.
Xét về cái được trước mắt và lâu dài tôi thấy nổi lên hai vấn đề:

Thứ

nhất, về thực tiễn quản lí đề tài cho chúng ta thấy toàn cảnh thực trạng của việc
dạy học ứng dụng khoa học kỹ thuật công nghệ cao vào bộ môn âm nhạc ở
trường THCS. Qua đó thấy được cái tất yếu phải tiến hành cải cách, hoàn thiện
nguồn nhân lực và hệ thống phương pháp cùng những vấn đề có liên quan giúp

bổ trợ thiết yếu cho bộ mơn Âm nhạc nói riêng và các bộ mơn văn hóa khác
trong cùng một trào lưu phát triển đi lên của xã hội.
Thứ hai, kết quả nghiên cứu của đề tài cả về mặt lí luận và thực tiễn có thể
giúp các trường THCS có thêm cho mình một nguồn tài liệu bổ ích để giáo viên
tham khảo, nghiên cứu và đưa ra những giải pháp cụ thể cho đơn vị mình thực
hiện.
Trên đây là những suy nghĩ đóng góp lợi ích trước mắt. Về lâu dài, đề tài
này sẽ là cơ sở tạo tiền đề và điều kiện thuận lợi cho việc nâng cao chất lượng
giảng dạy bộ môn Âm nhạc đặc biệt là 3 phân mơn ; Học hát – Nhạc lí và TĐN
– Âm nhạc thường thức trong trường THCS.
VII. BỐ CỤC ĐỀ TÀI.
Trong đề tài này, ngoài phần đặt vấn đề và phần kết luận gồm giải
pháp và đề xuất, tiểu luận được tôi chia làm 3 chương.
8
Giáo viên: Trần Thị Hằng


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

Chương I : Cơ sở lí luận.
Chương II : Cơ sở thực tiễn.
Chương III: Các hình thức ứng dụng và biện pháp khi lồng ghép
công nghệ thông tin vào thực tiễn giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trường THCS
gây hứng thú cho học sinh và nâng cao hiệu quả tiết dạy.
Ngoài ra, đề tài cịn có các mục như; tài liệu tham khảo, phụ lục, trang
đầu của đề tài như mục lục.

Giáo viên: Trần Thị Hằng

9


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

B - NỘI DUNG.
CHƯƠNG I . CƠ SỞ LÍ LUẬN
Cuộc sống của mỗi con người khi sinh ra ln địi hỏi cho mình
những nhu cầu thiết yếu, hai nhu cầu thiết yếu và dễ nhận thấy nhất đó là nhu
cầu vật chất và nhu cầu tinh thần. Khi cuộc sống hiện tại đã đảm bảo được một
phần nhu cầu vật chất thì nhu cầu về tinh thần là vô cùng cần thiết và ngày một
nâng cao hơn. Trong vấn đề về tinh thần thì âm nhạc đóng vai trị khơng nhỏ
giúp con người giải trí và thư giãn mỗi khi gặp khó khăn và mệt mỏi.
Tiếp súc với âm nhạc không chỉ thông qua ca hát mà cịn thơng qua nhiều
hình thức khác như nghe và xem biểu diễn âm nhạc. Khi âm nhạc được đưa vào
giảng dạy ở trong trường học thì âm nhạc khơng chỉ là nghe, xem và hát nữa mà
nó đã được nâng lên cao hơn, như một phân môn khoa học thực sự để con người
được khám phá và nghiên cứu.
Hiếm thấy có một loại hình nghệ thuật nào có khả năng truyền bá phổ cập
nhanh chóng và sâu rộng như ca hát nói riêng và nghệ thuật âm nhạc nói chung.
Ca hát đặc biệt gần gũi và phù hợp với lứa tuổi thanh thiếu niên nhi đồng, là một
loại hình hoạt động mang tính cộng đồng rất quan trọng trong chương trình giáo
dục ở các độ tuổi từ nhà trẻ, mẫu giáo đến các trường tiểu học và THCS.
Có thể nói âm nhạc như một người bạn đồng hành của trẻ em lúc học tập,
khi vui chơi, trong những phút nghỉ ngơi giữa những tiết học mệt mỏi, lúc đi
tham quan, cắm trại, trên sân trường và cả khi về nhà…Âm nhạc ln có ở xung
quanh. Việc làm sao để các em tiếp cận với âm nhạc một cách nhẹ nhàng mà

khơng q khó, khơng q trừu tượng thì đó lại là cả một vấn đề khó. Các em
không thể tiếp xúc một cách giáo điều mà cần đơn giản. Thường thì với tâm sinh
lí lứa tuổi các em, các em khơng bao giờ thích nghe thuyết giảng khơ khan và lí
thuyết, các em cần được tận mắt trông thấy, tận tai nghe thấy để cảm nhận trực
tiếp. Chính vì sự nhìn nhận đó mà việc ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ
môn âm nhạc là cần thiết và cũng vơ cùng cấp thiết.
Nhờ có cơng nghệ thơng tin như trình chiếu, các kênh thơng tin sinh động
như nghe và nhìn trực tiếp với những minh họa dẫn chứng cụ thể sẽ làm các em
tập trung hơn và thông hiểu vấn đề dễ dàng hơn. Người giáo viên cũng tránh
10
Giáo viên: Trần Thị Hằng


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

được sự truyền đạt khô cứng không mấy hứng thú cho cả người dạy lẫn người
học.
Vậy để có một tiết dạy đạt hiệu quả cao thì việc vận dụng các kênh thơng
tin phục vụ cho nội dung bài giảng là vô cùng quan trọng, cịn việc ứng dụng
như thế nào thì mỗi một đơn vị trường, một người giáo viên giảng dạy cần
nghiên cứu thật chu đáo tình hình thực tiễn của trường mình, đối tượng học sinh
của mình để có những biện pháp lồng ghép sao cho phù hợp nhất. Ở đây, trong
đề tài này tôi muốn các bạn đồng nghiệp thấy được phương pháp nghiên cứu của
tơi để có thể áp dụng vào thực tế của trường mình. Sau đây là thực tiễn trường
THCS Nguyễn Trường Tộ và ở chương 3 là các biện pháp mà theo tôi là cần
thiết để phát huy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ môn
âm nhạc mà tôi và các bạn đang thực giảng.

Giáo viên: Trần Thị Hằng

11


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

CHƯƠNG II . CƠ SỞ THỰC TIỄN.
1. Vài nét về trường THCS Nguyễn Trường Tộ.
Trường THCS Nguyễn Trường Tộ - Quận Đống Đa - Hà Nội là một
trường có truyền thống dậy tốt học tốt, được đầu tư lớn về cơ sở vật chất cũng
như trang thiết bị dạy học. Với quy mô hơn 2000 học sinh trên tổng số 46 lớp và
đội ngũ hơn 100 giáo viên, đây là một ngôi trường lớn trên địa bàn thành phố Hà
Nội. Trường được sự quan tâm lớn khơng những của ngành giáo dục thành phố
nói chung và của ngành giáo dục Quận Đống Đa nói riêng mà trường còn được
sự quan tâm sát sao của các bậc cha mẹ học sinh. Vì vậy học sinh đến trường
được tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt để học tập và phát triển toàn diện. Chủ
trương đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy được đội ngũ ban lãnh
đạo nhà trường rất quan tâm và ủng hộ vì vậy học sinh cũng như giáo viên được
làm việc và tiếp cận sớm với công nghệ thông tin trong ứng dụng vào trường
học.
2. Thực trạng việc dạy và học bộ môn âm nhạc ở trường THCS
Nguyễn Trường Tộ.
Trong thời gian 3 năm công tác tại trường, trực tiếp giảng dạy bộ môn Âm
nhạc của trường tôi luôn suy nghĩ, tìm tịi, học hỏi các bạn đồng nghiệp cũng
như tự mình tìm hiểu thơng qua các kênh thơng tin và tài liệu về phương pháp
dạy học sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Thời gian đầu khi mới về trường tơi ln
lo lắng về trình độ cũng như kinh nghiệm giảng dạy của mình so với các đồng

nghiệp cô chú đi trước, đôi khi làm tôi bối dối trong cách tiếp cận bài giảng và
tiếp cận học sinh. Không biết phải làm sao để lôi cuốn được học sinh với bộ
môn mà xưa nay vẫn bị xem như là bộ môn phụ trong trường, không ai muốn
quan tâm. Tơi muốn được khẳng định mình và khẳng định vị trị của bộ môn Âm
nhạc trước đồng nghiệp và học sinh.
Bằng suy nghĩ đó tơi đã rất cố gắng trong từng tiết dạy, trong từng nội
dung với nhiệt huyết sẵn có của tuổi trẻ. Những năm gần đây, nhờ việc xã hội
hóa giáo dục mà điều kiện dạy và học của trường đã được đáp ứng khá đầy đủ.
Tôi bắt đầu đặt ra cho mình những hướng đi và nghiên cứu cơ bản để dần đưa bộ
môn vốn dĩ bị xem nhẹ và bị coi là phụ được nâng dần vị trí, tìm cho nó một chỗ
đứng vững chắc trong lòng mỗi giáo viên và học sinh.
12
Giáo viên: Trần Thị Hằng


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

Quan sát từ thực tế tôi nhận thấy một số vấn đề tưởng như không ảnh
hưởng mấy đến mốn học nhưng thực tế lại gây khó khăn rất lớn đến mơn học,
làm cho mơn học đã khó dành được sự ưu ái lại càng thêm khó hơn:
* Trước tiên cần nhìn nhận về việc phân bố thời gian biểu của môn học.
Môn âm nhạc của trường thường bị đẩy xuống tiết thứ 5 của buổi học,
rơi vào thời gian nhịp độ dạy và học đều mệt mỏi, căng thảng, cảm giác của
người học và người dạy đều muốn nghỉ ngơi. Tâm lý học sinh bị lao động q
mức bởi các mơn văn hóa nặng nề, giờ lại phải hát hị mỏi mệt thì khơng dễ gì
được các em hứng thú.
* Thứ nữa là việc xem nhẹ môn học của đại đa số học sinh của trường,
hầu hết các em chỉ thích học mơn tự nhiên, ngay cả các môn xã hội cơ bản như

môn Văn, môn Sử, môn Địa các em cũng không mấy hứng thú thì việc tiếp nhận
mơn âm nhạc quả thật khơng dễ dàng gì, thậm chí các em cịn khơng hề quan
tâm đến việc giáo viên giảng gì trong giờ âm nhạc gây cho người dạy nhiều ức
chế. Việc thờ ơ với bộ mơn đã trở thành bài tốn khó cho mỗi giáo viên khi thực
giảng, đôi khi làm nhụt giảm ý trí của người giáo viên mỗi khi lên lớp. Đơi khi
dẫn đến việc giáo viên đối phó với bộ môn và không muốn phấn đấu trước đối
tượng học sinh như thế.
Từ đó dẫn đến việc học sinh thụ động trong q trình học tập với bộ mơn,
chỉ chờ vào giáo viên để lặp lại nội dung bài học như một cái máy mà khơng hề
có chút sáng tạo hay tư duy. Việc dạy đi dạy lại các ký hiệu âm nhạc đơn giản
mà đến khi kiểm tra lại học sinh vẫn lúng túng khơng biết xử lí. Các bài TĐN thì
các em viết tên nốt xuống dưới, dần hình thành trong các em một cách học đối
phó, khơng hề có hiệu quả.
* Qua những biểu hiện trên tơi thấy nổi bật lên một số nguyên nhân chính
như sau:
Do nhận thức của người giáo viên đối với ý nghĩa và vai trò của việc giáo
dục âm nhạc trong trường phổ thông chưa cao, chưa thực sự tâm huyết và say
nghề, chưa biết đầu tư đúng mức và đầu tư thật sự đối với bộ mơn, chưa có sáng
tạo về phương pháp dạy, phương pháp tiếp cận học sinh.
Nhà trường và ban giám hiệu chưa thực sự nghiên cứu về đặc thù bộ môn,
chưa thực sự quan tâm.
Giáo viên: Trần Thị Hằng

13


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

Học sinh còn coi nhẹ việc học âm nhạc và khơng u thích mơn học.
Chương trình học của các em cịn học q nhiều mơn nên khơng có nhiều
thời gian cho bộ mơn mang tính đặc thù này.
Nhận thức của xã hội, của các bậc cha mẹ phụ huynh học sinh chưa thực
sự chính đáng, một điều đáng buồn là các em học sinh cũng chẳng mấy yêu
thích các bài hát truyền thống nữa mà chỉ thích các bài hát người lớn, hình tượng
các ca sĩ , các ban nhạc nước ngoài, các bài hát thị trường hời hợt không hề phù
hợp với lứa tuổi mình.
Từ những nguyên nhân chủ quan và khách quan trên tơi mạnh dạn đưa ra
một số hình thức ứng dụng và biện pháp lồng ghép công nghệ thông tin vào bộ
mơn giúp cải thiện tình trạng học sinh khơng mấy hứng thú với bộ môn âm nhạc
để tôi và các bạn đồng nghiệp cùng tham khảo, vấn đề liên quan này tôi đã dành
hẳn một chương riêng sau.

Giáo viên: Trần Thị Hằng

14


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

CHƯƠNG III . CÁC HÌNH THỨC ỨNG DỤNG VÀ BIỆN PHÁP KHI
LỒNG GHÉP CƠNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO THỰC TIỄN GIẢNG
DẠY BỘ MÔN ÂM NHẠC Ở TRƯỜNG THCS GÂY HỨNG THÚ CHO
HỌC SINH VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ TIẾT DẠY.
* Yêu cầu chung:
Ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào dạy học có nghĩa là sử dụng
giáo án điện tử và các kỹ thuật tiên tiến mà cơng nghệ thơng tin mang lại góp

phần hồn thiện bài giảng và giúp cho bài giảng đạt được hiệu quả cao nhất.
Việc ứng dụng các kỹ thuật và các tiện ích tiên tiến đó địi hỏi
người giáo viên phải có một kỹ năng tin học tốt và một thái độ làm việc nghiêm
túc, việc xác định đúng đắn nội dung chương trình và tư tưởng giáo dục trong
mỗi bài học cũng rất quan trọng giúp giáo viên không bị đi lệch hướng mà lạm
dụng quá việc ứng dụng công nghệ thông tin. Phải luôn xác định rằng công nghệ
thông tin như là một cánh tay đắc lực nhằm trợ giảng cho người giáo viên khi
đứng lớp.
1. Các hình thức ứng dụng:
Hình thức thứ nhất và cũng là hình thức chủ đạo khi ứng dụng công
nghệ thông tin vào giảng dạy đó là sử dụng giáo án điện tử. Về cơ bản thì giáo
án điện tử có cấu trúc như sau:

Ở hình thưc này địi hỏi giáo viên phải chủ động thời gian và các nội dung
để thiết kế bài giảng. Nội dung bài giảng có được làm rõ và học sinh có dễ hiểu
hay khơng là do các ví dụ minh họa bằng hình ảnh động hay tĩnh của giáo viên
15
Giáo viên: Trần Thị Hằng


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

khi lồng ghép vào cùng với mỗi nội dung. Ngoài ra với đặc thù của bộ mơn âm
nhạc đó là âm thanh cho nên giáo viên cần thiết phải sử dụng các file âm thanh
bổ trợ cho từng nội dung cần thiết. Chú ý là cũng khơng nên q cầu kỳ hình
thức trình diễn của các slide show, cần thực sự cô đọng thông thống, tất cả phải
làm tốt lên được nội dung chính mà giáo viên muốn hướng đến.
Hình thức ứng dụng thứ hai nữa đó là sử dụng các cơng cụ thơng tin như

một thiết bị trợ giảng cho người giáo viên mỗi khi đứng lớp. Đó là dùng các
thiết bị nghe nhìn như: ti vi, đài đĩa, đầu đĩa, tranh vẽ, truyện kể, băng hình và
các mơ hình trực quan sinh động do các công ti thiết bị trường học thiết kế hoặc
giáo viên tự thiết kế góp phần tích cực vào nội dung bài giảng, giúp bài giảng
đạt hiệu quả. Vì khơng phải bài giảng nào cũng cần phải sử dụng giáo án điện
tử.
Trên đây tôi không đưa ra một bài giảng cụ thể vì có rất nhiều bài giảng
của đồng nghiệp đã công phu thiết kế mà website tư liệu giáo dục đã giới thiệu,
tôi chỉ đưa ra một số hình thức chính để chúng ta cùng bàn luận, hướng chúng ta
cùng thực hiện và mỗi người lại có một cách thiết kế sáng tạo riêng.
2. Biện pháp khi lồng ghép:
Trước tiên để lồng ghép được các ứng dụng khi thiết kế bài giảng hoặc
khi thực giảng một nội dung nào đó về âm nhạc, người giáo viên cần thiết kế
trước từng motip, từng phần nhỏ để khi vao từng nội dung của bài giảng, tùy
từng yêu cầu khác nhau mà lồng ghép sao cho có hiệu quả và đạt được tính thẩm
mỹ cao nhất.
Giáo viên cần thường xuyên tìm hiểu các ứng dụng khoa học, các phần
mềm ứng dụng âm nhạc mà các tác giả tâm huyết đã đưa lên internet. Cập nhật
thông tin thường xuyên là một yếu tố quan trọng giúp người giáo viên không bị
tụt hậu so với thời cuộc.
Giao lưu và trao đổi với bạn bè đồng nghiệp trên khắp bốn phương để có
được một bài giảng hay, một ý kiến đóng góp bổ ích.
Và điều đáng chú ý là không phải nội dung nào chúng ta cũng phải lồng
ghép công nghệ thông tin mà tùy theo yêu cầu từng nội dung mà chúng ta có
cách giải quyết thỏa đáng tránh dườm dà, mầu mè hình thức.
C – KẾT LUẬN.
Giáo viên: Trần Thị Hằng

16

Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

* Giải pháp và những đề xuất.
Cơng nghệ thơng tin ngày nay đóng vai trị rất quan trọng đối với mọi lĩnh
vực trong đó có Âm nhạc; Sáng tác, chế bản. phối khí, biên tập âm thanh. Trong
dạy học nếu biết khai thác, áp dụng cơng nghệ thơng tin có hiệu quả thì việc dạy
học sẽ đạt đến một kết quả tốt nhất.
Dạy học là một bộ môn nghệ thuật, người giáo viên thực sự là một người
nghệ sĩ đa tài, với sự trợ giúp của cơng nghệ thơng tin, giáo viên có thể thay đổi,
đổi mới phương pháp, công nghệ dạy học với mục đích cuối cùng là làm cho
học sinh chủ động hơn, giảng dạy bằng giáo án điện tử và ứng dụng các thành
tựu tiên tiến của công nghệ thông tin trong nhà trường mang lại hiệu quả rất
lớn.Mỗi tiết dạy bằng giáo án điện tử chính là một lượng lớn kiến thức, hình ảnh
trực quan sinh động được chuyển tải đến học sinh. Đẩy lùi tình trạng “ Thầy đọc
Trị chép”.
Bản thân là một giáo viên giảng dạy môn Âm nhạc, với sự khám phá và
ham học hỏi về lĩnh vực công nghệ thông tin tôi đã tiếp xúc và tìm hiểu rất nhiều
về việc áp dụng cơng nghệ thơng tin vào việc giảng dạy.
Thực tế đã chứng minh là chất lượng các giờ học âm nhạc có sử dụng
cơng nghệ thông tin đều đem lại hiệu quả rất cao. Sự hứng thú trong học tập của
học sinh thể hiện rất rõ nét, người giáo viên có nhiều cơ hội để nâng cao và mở
rộng lượng kiến thức cần cung cấp cho học sinh. Các dẫn chứng, minh họa chính
xác và hiệu quả hơn, cuối tiết học bên cạnh việc dạy và học mơn Âm nhạc thì
một việc quan trọng hơn đó là học sinh cũng đã một phần nào được giáo dục về
thẩm mỹ, thái độ cảm thụ và thưởng thức âm nhạc. Dạy học ứng dụng công
nghệ thông tin cần có sự chuẩn bị chu đáo và phải có phương án 2 đề phịng mất
điện.

Chính vì vậy mà giải pháp cấp bách và thiết yếu hiện nay đó là mỗi giáo
viện phải tự trang bị cho mình những kỹ năng cơ bản về cơng nghệ thơng tin để
có thể ứng dụng những thành tựu mới vào thực tiễn giảng dạy. Qua đây tôi cũng
mạnh dạn đề xuất với Bộ giáo giáo dục mở thật nhiều các chương trình tập huấn
về công nghệ thông tin cho giáo viên, các đơn vị phòng ban quan tâm và tạo
điều kiện nhiều hơn cho giáo viên âm nhạc, các trường cần quan tâm đích đáng
Giáo viên: Trần Thị Hằng

17


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

cho bộ môn Âm nhạc để giáo viện thực sự được phát huy sáng tạo và lịng say
mê của mình.
Tơi hi vọng rằng, với sự giúp đỡ của các thiết bị giáo dục và việc ứng
dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy sẽ đưa chất lượng giáo dục của chúng ta
thốt khỏi tình trạng khủng hoảng như hiện nay và chắc chắn rằng chúng ta sẽ
thực hiện thành công cuộc vận động hai không với 4 nội dung của Bộ giáo dục
đề ra.
Lĩnh vực thông tin là vô cùng rộng lớn và bao la cũng không kém phần
phức tạp. Tuy nhiên để sử dụng trong dạy học nếu chịu khó đầu tư thời gian thì
người giáo viên cũng có thể sử dụng được trong dạy học bộ môn Âm nhạc ở
trường THCS được tốt hơn.
Trên đậy là một số kinh nghiệm mà tôi đã tự rút ra qua thời gian giảng
dạy, rất mong được sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 15 tháng 03 năm 2011

NGƯỜI VIẾT

TRẦN THỊ HẰNG

Giáo viên: Trần Thị Hằng

18


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

D – TƯ LIỆU THAM KHẢO
- Sách giáo khoa âm nhạc lớp 6,7,8,9 ( Hoàng Long – Hoàng Lân)
- Sách giáo viên âm nhạc lớp 6,7,8,9 ( Hoàng Long chủ biên)
- Phương pháp dạy học âm nhạc (Hoàng Long – Hoàng Lân)
- Những vấn đề tâm lý nhớ ( Ngô Thị Nam – Phan Thị Hòa)
- Thiết kế âm nhạc (Lê Anh Tuấn )

Giáo viên: Trần Thị Hằng

19


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

NHỮNG NHẬN XET,ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG NHÀ TRƯỜNG:

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………....

Giáo viên: Trần Thị Hằng

20