Kế toán doanh thu chi phí xác định kết quả kinh doanh tại cty CP sơn ô tô achison

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SƠN Ô
TÔ ACHISON
Ngành:

KẾ TOÁN

Chuyên ngành: KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN

Giảng viên hướng dẫn: Ths.Nguyễn Thanh Nam
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Bích Lam
MSSV: 1154030838

Lớp: 11DKKT02

TP Hồ Chí Minh, năm 2015


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ

KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SƠN Ô
TÔ ACHISON
Ngành:

KẾ TOÁN

Chuyên ngành: KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN

Giảng viên hướng dẫn: Ths.Nguyễn Thanh Nam
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Bích Lam
MSSV: 1154030838

Lớp: 11DKKT02

TP Hồ Chí Minh, năm 2015
i


LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và các số liệu trong khóa
luận tốt nghiệp được thực hiện tại Công ty Cổ phần Sơn ô tô Achison, không sao chép bất
kỳ nguồn nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về sự cam đoan này.

TP. Hồ Chí Minh, ngày......tháng ......năm 2015
Sinh viên thực hiện

ii

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu và Quý thầy cô trường Đại
học Công Nghệ TPHCM đã tận tình giảng dạy và truyền đạt kiến thức trong suốt thời
gian học tập tại trường. Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn thầy Nguyễn Thanh Nam đã
tận tình hướng dẫn em trong suốt thời gian qua.
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Tổng Giám Đốc công ty cổ phần Sơn
Achison, đặc biệt là các anh chị phòng Kế toán – Tài chính, trong đó có chị Nguyễn Thị
Kim Hoanh đã tạo điều kiện để em hoàn thành khóa luận này.
Em xin cảm ơn gia đình, bạn bè luôn ủng hộ và giúp đỡ em trong quá trình thực hiện
khóa luận này.
Kính chúc Quý thầy cô trường Đại học Công Nghệ TPHCM cùng toàn thể cô chú anh
chị trong công ty Cổ Phần sơn ô tô Achison mạnh khỏe và thành công trong công việc
cũng như trong cuộc sống.
Kính chúc Quý công ty gặt hái được nhiều thắng lợi và có nhiều bước tiến mới trong
kinh doanh.
Em xin chân thành cảm ơn!

TP. Hồ Chí Minh, ngày......tháng ......năm 2015
Sinh viên thực hiện

iii


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
TP HCM, Ngày……..tháng ……..năm 2015
Giảng viên hướng dẫn

iv


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BH

Bán hàng

BHTN

Bảo hiểm thất nghiệp

BTC

Bộ tài chính

BP

Bộ phận

CCDC

Công Cụ Dụng Cụ

CCDV

Cung cấp dịch vụ

CN

Công nghiệp

CP

Cổ phần

DNTN

Doanh nghiệp tư nhân

DN

Doanh nghiệp

DTT

Doanh thu thuần

DV

Dịch vụ

HĐTC

Hoạt động tài chính

KQKD

Kết quả kinh doanh

KPCĐ

Kinh phí công đoàn

NH

Ngân hàng

NĐ

Nghị định

NVL

Nguyên vật liệu

PTTH

Phổ thông trung học

PXK

Phiếu xuất kho

SDCK

Số dư cuối kỳ

THCS

Trung học cơ sở

TSCĐ

Tài Sản Cố Định

TMCP

Thương mại cổ phần

TM

Thương mại

TK

Tài khoản

TTĐB

Tiêu thụ đặc biệt

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

VNĐ

Việt Nam Đồng
v


XNK

Xuất nhập khẩu

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Bảng 2.2: Phiếu thu
Bảng 2.3: Phiếu xuất kho
Bảng 2.4: Hóa đơn GTGT
Bảng 2.5: Sổ nhật ký chung TK 511
Bảng 2.6: Sổ cái TK 511
Bảng 2.7: Sổ nhật ký chung TK 531
Bảng 2.8: Sổ cái TK 531

Bảng 2.9: Sổ nhật ký chung TK 515
Bảng 2.10: Sổ cái TK 515
Bảng 2.11: Sổ nhật ký chung TK 711
Bảng 2.12: Sổ cái TK 711
Bảng 2.13: Sổ nhật ký chung TK 632
Bảng 2.14: Sổ cái TK 632
Bảng 2.15:Phiếu chi
Bảng 2.16: Sổ nhật ký chung TK 641
Bảng 2.17: Sổ cái TK 641
Bảng 2.18: Sổ nhật ký chung TK 642
Bảng 2.19: Sổ cái TK 642
Bảng 2.20: Sổ nhật ký chung TK 911
Bảng 2.21: Sổ cái TK 911
vii


Bảng 2.22: Sổ nhật ký chung TK 821
Bảng 2.23: Sổ cái TK 821

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1 : Sơ đồ tổ chức tại công ty
viii


Sơ đồ 2.2: Sơ đồ bộ máy kế toán tại công ty
Sơ đồ 2.3: Sơ đồ luân chuyển chứng từ
Sơ đồ 2.4: Hệ thống thông tin trong doanh nghiệp
Sơ đồ 2.5: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán TK 511
Sơ đồ 2.6: Quy trình luân chuyển sổ sách tài khoản 511
Sơ đồ 2.7: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán TK 515

Sơ đồ 2.8: Quy trình luân chuyển sổ sách tài khoản 515
Sơ đồ 2.9: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán TK 711
Sơ đồ 2.10: Quy trình luân chuyển sổ sách tài khoản 711
Sơ đồ 2.11: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán TK 632
Sơ đồ 2.12: Quy trình luân chuyển sổ sách tài khoản 632
Sơ đồ 2.13 : Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán TK 641
Sơ đồ 2.14: Quy trình luân chuyển sổ sách tài khoản 641
Sơ đồ 2.15: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán TK 642
Sơ đồ 2.16: Quy trình luân chuyển sổ sách tài khoản 642
Sơ đồ 2.17: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán TK 635
Sơ đồ 2.18: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán TK 811

MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan……………………………………………………………………………...ii
ix


Lời cảm ơn………………………………………………………………………………..iii
Nhận xét của GVHD……………………………………………………………………...iv
Danh mục các từ viết tắt…………………………………………………………………..v
Danh mục các bảng………………………………………………………………………vii
Danh mục các sơ đồ……………………………………………………………………..viii
Mục lục…………………………………………………………………………………...ix
Lời mở đầu………………………………………………………………………………...1
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH......................................................................................................................3
1.1 Một số khái niệm liên quan đến tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh .................3
1.1.1.Hàng hóa ...............................................................................................................3
1.1.2 Tiêu thụ .................................................................................................................3

1.1.2.1 Khái niệm .......................................................................................................3
1.1.2.2 Các hình thức tiêu thụ sản phẩm tại doanh nghiệp .......................................4
1.1.3 Quản lý tiêu thụ thành phẩm ................................................................................6
1.1.4 Nhiệm vụ của kế toán quá trình tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh ..........8
1.1.5 Ý nghĩa của việc tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh ..................................8
1.2 Kế toán doanh thu và các khoản giảm trừ doanh thu .................................................8
1.2.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ................................................8
1.2.1.1 Khái niệm .......................................................................................................8
1.2.1.2 Điều kiện ghi nhận doanh thu ........................................................................9
1.2.1.3 Chứng từ sử dụng.........................................................................................10
1.2.1.4 Sổ sách .........................................................................................................10
1.2.1.5 Tài khoản sử dụng ........................................................................................10
1.2.1.5 Phương pháp hạch toán................................................................................12
1.2.2 Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu...............................................................13
1.2.2.1 Khái niệm .....................................................................................................13
1.2.2.2 Chứng từ sử dụng.........................................................................................13
1.2.2.3 Tài khoản sử dụng ........................................................................................13
x


1.2.2.4 Phương pháp hạch toán................................................................................14
1.2.3 Doanh thu hoạt động tài chính ...........................................................................15
1.2.3.1 Khái niệm .....................................................................................................15
1.2.3.2 Chứng từ sử dụng.........................................................................................15
1.2.3.3 Sổ sách .........................................................................................................15
1.2.3.4 Tài khoản sử dụng ........................................................................................15
1.2.3.5 Phương pháp hạch toán................................................................................16
1.2.4 Thu nhập khác .....................................................................................................16
1.2.4.1 Khái niệm .....................................................................................................16
1.2.4.2 Chứng từ sử dụng.........................................................................................17

1.2.4.3 Sổ sách .........................................................................................................17
1.2.4.4 Tài khoản sử dụng ........................................................................................17
1.2.4.5 Phương pháp hạch toán................................................................................17
1.3 Kế toán chi phí...........................................................................................................18
1.3.1 Kế toán giá vốn hàng bán ...................................................................................18
1.3.1.1 Khái niệm .....................................................................................................18
1.3.1.2 Chứng từ sử dụng.........................................................................................18
1.3.1.3 Sổ sách .........................................................................................................18
1.3.1.4 Tài khoản sử dụng ........................................................................................18
1.3.1.5 Phương pháp hạch toán................................................................................19
1.3.2 Chi phí quản lý doanh nghiệp.............................................................................20
1.3.2.1 Khái niệm .....................................................................................................20
1.3.2.2 Chứng từ sử dụng.........................................................................................20
1.3.2.3 Sổ sách .........................................................................................................20
1.3.2.4 Tài khoản sử dụng ........................................................................................20
1.3.2.5 Phương pháp hạch toán................................................................................22
1.3.3 Chi phí bán hàng .................................................................................................22
1.3.3.1 Khái niệm .....................................................................................................22
1.3.3.2 Chứng từ sử dụng.........................................................................................23
1.3.3.3 Sổ sách .........................................................................................................23
1.3.3.4 Tài khoản sử dụng ........................................................................................23
1.3.3.5 Phương pháp hạch toán................................................................................24
xi


1.3.4 Chi phí tài chính..................................................................................................25
1.3.4.1 Khái niệm .....................................................................................................25
1.3.4.2 Chứng từ sử dụng.........................................................................................25
1.3.4.3 Sổ sách .........................................................................................................25
1.3.4.4 Tài khoản sử dụng ........................................................................................25

1.3.4.5 Phương pháp hạch toán................................................................................26
1.3.5 Chi phí khác ........................................................................................................27
1.3.5.1 Khái niệm .....................................................................................................27
1.3.5.2 Chứng từ sử dụng.........................................................................................27
1.3.5.3 Sổ sách .........................................................................................................27
1.3.5.4 Tài khoản sử dụng ........................................................................................27
1.3.5.5 Phương pháp hạch toán................................................................................28
1.4 Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp .........................................................................29
1.4.1 Khái niệm ............................................................................................................29
1.4.2 Chứng từ sử dụng ...............................................................................................29
1.4.3 Tài khoản sử dụng...............................................................................................29
1.4.4 Phương pháp hạch toán ......................................................................................30
1.4.4.1 Phương pháp kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành ........30
1.4.4.2 Phương pháp kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại ...........30
1.5 Kế toán xác định kết quả kinh doanh ........................................................................31
1.5.1 Khái niệm ............................................................................................................31
1.5.2 Chứng từ sử dụng ...............................................................................................31
1.5.3 Sổ sách ................................................................................................................31
1.5.4 Tài khoản sử dụng...............................................................................................31
1.5.5 Phương pháp hạch toán ......................................................................................32
1.6 Lợi nhuận chưa phân phối .........................................................................................33
1.6.1 Khái niệm ............................................................................................................33
1.6.2 Quy định hạch toán .............................................................................................33
1.6.3 Tài khoản sử dụng...............................................................................................34
1.7 Báo cáo tài chính .......................................................................................................36
1.7.1 Khái niệm ............................................................................................................36
1.7.2 Nội dung và kết cấu của báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.......................37
xii

CHƯƠNG 2:TÌNH HÌNH THỰC TRẠNG TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SƠN Ô TÔ ACHISON ................................39
2.1 Giới thiệu chung về công ty cổ phần sơn ô tô achison .............................................39
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển .........................................................................39
2.1.1.1 Giới thiệu chung...........................................................................................39
2.1.1.2 Quá trình hình thành và phát triển ...............................................................39
2.1.1.3 Quy mô vốn của công ty ..............................................................................40
2.1.1.4 Chức năng, nhiệm vụ và mục tiêu phát triển của công ty ...........................40
2.1.1.5 Bộ máy tổ chức của công ty ........................................................................41
2.1.1.6 Tình hình nhân sự ........................................................................................42
2.1.1.7 Doanh số.......................................................................................................43
2.1.2 Công tác kế toán tại công ty ...............................................................................44
2.1.2.1 Sơ đồ tổ chức ...............................................................................................44
2.1.2.2 Chức năng, nhiệm vụ phòng kế toán tại công ty .........................................45
2.1.2.3 Hệ thống tài khoản đang sử dụng ................................................................46
2.1.2.4 Hình thức kế toán và sổ sách kế toán áp dụng tại công ty ..........................46
2.1.2.5 Các phương pháp kế toán áp dụng tại công ty ............................................48
2.1.2.6 Hệ thống báo cáo tài chính ..........................................................................49
2.1.2.7 Hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp ..........................................49
2.2 Thực trạng công tác doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty
cổ phần sơn ô tô Achison ................................................................................................51
2.2.1 Đặc điểm về hoạt động tiêu thụ tại công ty........................................................51
2.2.1.1 Đặc điểm kinh doanh ...................................................................................51
2.2.1.2 Phương thức bán hàng: ................................................................................51
2.2.1.3 Phương thức thanh toán ...............................................................................51
2.2.1.4 Chính sách bán hàng ....................................................................................51
2.2.1.5 Thị trường tiêu thụ: . ...................................................................................52
2.2.2.Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ..............................................52
2.2.2.1 Nội dung .......................................................................................................52
2.2.2.2 Tài khoản sử dụng ........................................................................................52

2.2.2.3 Chứng từ sử dụng.........................................................................................52
2.2.2.4 Luân chuyển chứng từ .................................................................................55
2.2.2.5 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh .............................................................56
xiii


2.2.2.6 Ghi vào sổ sách ............................................................................................58
2.2.2.7 Quy trình luân chuyển sổ sách .....................................................................59
2.2.3 Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu...............................................................60
2.2.3.1 Kế toán chiết khấu thương mại ....................................................................60
2.2.3.2 Kế toán giảm giá hàng bán ..........................................................................60
2.2.3.3 Kế toán hàng bán bị trả lại ...........................................................................61
2.2.4 Doanh thu tài chính.............................................................................................63
2.2.4.1 Nội dung .......................................................................................................63
2.2.4.2 Tài khoản sử dụng ........................................................................................63
2.2.4.3 Chứng từ sử dụng.........................................................................................63
2.2.4.4 Luân chuyển chứng từ .................................................................................63
2.2.4.5 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh .............................................................64
2.2.4.6 Ghi vào sổ sách ............................................................................................66
2.2.4.7 Quy trình luân chuyển sổ sách .....................................................................67
2.2.5 Kế toán thu nhập khác ........................................................................................67
2.2.5.1 Nội dung .......................................................................................................67
2.2.5.2 Tài khoản sử dụng ........................................................................................67
2.2.5.3 Chứng từ sử dụng.........................................................................................68
2.2.5.4 Luân chuyển chứng từ .................................................................................68
2.2.5.5 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh .............................................................69
2.2.5.6 Trình tự luân chuyển sổ sách .......................................................................69
2.2.5.7 Ghi vào sổ sách ............................................................................................70
2.2.6 Kế toán giá vốn hàng bán ...................................................................................71
2.2.6.1 Nội dung .......................................................................................................71

2.2.6.2 Tài khoản sử dụng ........................................................................................71
2.2.6.3 Chứng từ sử dụng.........................................................................................71
2.2.6.4 Luân chuyển chứng từ .................................................................................71
2.2.6.5 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh .............................................................72
2.2.6.6 Quá trình luân chuyển sổ sách .....................................................................74
2.2.6.7 Ghi vào sổ sách ............................................................................................75
2.2.7 Kế toán chi phí bán hàng ....................................................................................75
2.2.7.1 Nội dung .......................................................................................................75
xiv


2.2.7.2 Tài khoản sử dụng ........................................................................................76
2.2.7.3 Chứng từ sử dụng.........................................................................................76
2.2.7.4 Luân chuyển chứng từ .................................................................................77
2.2.7.5 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh .............................................................78
2.2.7.6 Quy trình luân chuyển sổ sách .....................................................................80
2.2.7.7 Ghi vào sổ sách: ...........................................................................................81
2.2.8 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp ................................................................82
2.2.8.1 Nội dung .......................................................................................................82
2.2.8.2 Tài khoản sử dụng ........................................................................................82
2.2.8.3 Chứng từ sử dụng.........................................................................................82
2.2.8.4 Luân chuyển chứng từ .................................................................................82
2.2.8.5 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh .............................................................83
2.2.8.6 Ghi vào sổ sách ............................................................................................85
2.2.8.7 Quy trình luân chuyển sổ sách .....................................................................87
2.2.9 Kế toán chi phí tài chính .....................................................................................87
2.2.9.1 Nội dung .......................................................................................................87
2.2.9.2 Tài khoản sử dụng ........................................................................................87
2.2.9.3 Chứng từ sử dụng.........................................................................................88
2.2.9.4 Luân chuyển chứng từ .................................................................................88

2.2.9.5 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh .............................................................89
2.2.10 Kế toán chi phí khác .........................................................................................89
2.2.10.1 Nội dung.....................................................................................................89
2.2.10.2 Tài khoản sử dụng......................................................................................89
2.2.10.3 Chứng từ sử dụng.......................................................................................89
2.2.10.4 Luân chuyển chứng từ ...............................................................................89
2.2.10.5 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh ...........................................................90
2.2.11 Kế toán xác định kết quả kinh doanh ...............................................................90
2.2.11.1 Nội dung .....................................................................................................90
2.2.11.2 Chứng từ sử dụng và luân chuyển chứng từ ..............................................90
2.2.11.3 Sổ sách và tài khoản sử dụng ....................................................................91
2.2.11.4 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh............................................................91
2.2.11.5 Ghi vào sổ sách: .........................................................................................93
xv


2.2.12 Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.................................................................94
2.2.12.1 Nội dung.....................................................................................................94
2.2.12.2 Sổ sách và tài khoản sử dụng.....................................................................94
2.2.12.3 Chứng từ sử dụng và luân chuyển chứng từ..............................................94
2.2.12.4 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh ...........................................................95
2.2.12.5 Ghi vào sổ sách: .........................................................................................95
2.2.13 Lợi nhuận chưa phân phối ................................................................................96
2.2.13.1 Nội dung.....................................................................................................97
2.2.13.2 Chứng từ và luân chuyển chứng từ ...........................................................97
2.2.13.3 Sổ sách và tài khoản sử dụng.....................................................................97
2.2.13.4 Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh ...........................................................97
2.2.13.5 Ghi vào sổ: .................................................................................................98
2.2.14 Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh: .............................................98
CHƯƠNG 3: NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ .....................................................................99

3.1 Nhận xét .................................................................................................................99
3.1.1. Ưu điểm..........................................................................................................99
3.1.2. Hạn chế.........................................................................................................101
3.2 Kiến nghị..............................................................................................................102
Kêt luận…………………………………………………………………………………104
Tài liệu tham khảo …………………………………………...……………………………..105
Phụ lục

xvi


GVHD:Th.s Nguyễn Thanh Nam

Khóa luận tốt nghiệp
LỜI MỞ ĐẦU

I. Lý do chọn đề tài
Sau khi Việt Nam đã gia nhập nền kinh tế thị trường, hàng rào hải quan không còn tác
dụng bảo vệ các công ty trong nước nữa, hàng loạt các sản phẩm từ nước ngoài tràn ngập
vào thị trường trong nước, đó là những thách thức rất lớn cho các công ty trong nước.
Bên cạnh đó, chi phí xăng, điện tăng cao, tiền lương của công nhân cũng tăng lên làm cho
chi phí đầu vào của các nguyên vật liệu, hàng hóa ngày càng cao và dẫn đến việc giá
thành cũng nâng lên. Tất cả mọi thứ đều tăng giá dẫn đến tình trạng lạm phát, lãi suất
ngân hàng cũng theo đó mà tăng lên, giá trị đồng tiền cũng bị giảm đi.
Vì vậy, những vấn đề về việc nâng cao chất lượng đầu ra và quản lý lại các chi phí
đầu vào trở thành mối quan tâm lớn cho mọi công ty tại thời điểm này. Các công ty phải
tự mình tổ chức tốt nghiệp vụ tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá đảm bảo thu hồi vốn, bù đắp
các chi phí đã bỏ ra và xác định đúng đắn kết quả kinh doanh sẽ có điều kiện tồn tại và
phát triển.
Thấy được tầm quan trọng trong việc tiêu thụ sản phẩm và xác định kết quả hoạt động

kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời muốn tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này nên em đã
chọn đề tài “ Kế toán tiêu thụ và xác định ết uả ho t đ ng inh oanh t i c ng t
c

h n

n t Achi on

II. Mục đích nghiên cứu
Đề tài được thực hiện nhằm những mục đích sau:
Hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung liên quan đến kế toán tiêu thụ và xác định
kết quả kinh doanh.
Nghiên cứu thực trạng công tác kế toán tiêu thụ và xác dịnh kết quả kinh doanh tại
công ty cổ phần sơn ô tô Achison.
Đánh giá ưu nhược điểm về công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
tại công ty.
1

SVTH:Nguyễn Thị Bích Lam

MSSV:1154030838


GVHD:Th.s Nguyễn Thanh Nam

Khóa luận tốt nghiệp

Đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán nói chung và kế toán tiêu
thụ và xác định kết quả kinh doanh nói riêng tại công ty.
III. Ph m vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu theo không gian: Đề tài nghiên cứu tại công ty cổ phần sơn ô
tô Achison chủ yếu là phòng Kế toán công ty.
Phạm vi nghiên cứu theo thời gian: Đề tài nghiên cứu tập trung vào công tác kế
toán tiêu thụ sản phẩm và xác định kết quả hoạt động kinh doanh Quý 4 năm 2014.
IV. Phư ng há nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện chuyên đề đã sử dụng các biện pháp nghiên cứu như thu
thập thông tin, số liệu tại công ty, tiến hành quan sát và thu nhận ý kiến, kinh nghiệm của
anh chị, các cô trong phòng kế toán.
Đồng thời, tham khảo các thông tư, quyết định của Bộ tài Chính, Luật kế toán, các
sách chuyên ngành kế toán và các giáo trình do các giảng viên biên soạn giảng dạy để có
cơ sở cho đề tài nghiên cứu.
V. Kết cấu đề tài
Nội dung khóa luận được thực hiện trong 3 chương:
Chư ng 1: C

ở lý luận về kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh

Chư ng 2: Tình hình thực tr ng tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh t i công ty
c ph n

n t Achi on

Chư ng 3: Nhận xét và kiến nghị

2

SVTH:Nguyễn Thị Bích Lam

MSSV:1154030838

GVHD:Th.s Nguyễn Thanh Nam

Khóa luận tốt nghiệp

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ KINH DOANH
1.1 M t ố hái niệm liên uan đến tiêu thụ và xác định ết uả inh oanh
1.1.1.Hàng hóa
Hàng hoá là các loại vật tư, sản phẩm do doanh nghiệp mua về với mục đích để bán (Bán
buôn và bán lẻ). Giá gốc hàng hoá mua vào, bao gồm: Giá mua theo hoá đơn và chi phí
thu mua hàng hoá. Trường hợp doanh nghiệp mua hàng hoá về để bán lại nhưng vì lý do
nào đó cần phải gia công, sơ chế, tân trang, phân loại chọn lọc để làm tăng thêm giá trị
hoặc khả năng bán của hàng hoá thì trị giá hàng mua gồm giá mua theo hoá đơn cộng (+)
chi phí gia công, sơ chế. Đối với hàng hoá của đơn vị nhập khẩu, ngoài các chi phí trên
còn bao gồm cả thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt hàng nhập khẩu (nếu có), thuế
GTGT hàng nhập khẩu (nếu không được khấu trừ), chi phí bảo hiểm,. .
1.1.2 Tiêu thụ
1.1.2.1 Khái niệm
Tiêu thụ là quá trình trao đổi để thực hiện giá trị của hàng hoá sản phẩm tức là để chuyển
hoá vốn của doanh nghiệp từ hình thái vật chất sang hình thái tiền tệ, là giai đoạn cuối
cùng của vòng luân chuyển vốn của doanh nghiệp.
Có 2 phương pháp tiêu thụ sản phẩm: Tiêu thụ trực tiếp và tiêu thụ gián tiếp:
+Tiêu thụ trực tiế : Là phương thức tiêu thụ sản phẩm mà người mua sẽ nhận hàng tại
xí nghiệp (tại quầy hàng, tại kho, tại các bộ phận sản xuất) khi đã thanh toán tiền hàng
hoặc đã chấp nhận thanh toán. Trong trường hợp này sản phẩm đã giao cho khách
hàng được xác định tiêu thụ ngay.
Ưu điểm: Doanh nghiệp quan hệ trực tiếp với người tiêu dùng và thị trường. Điều đó giúp
doanh nghiệp hiểu rõ về nhu cầu của thị trường, kiểm soát và thống kê được giá cả, hiểu
rõ tình hình bán hàng, do vậy có thể thay đổi kịp thời nhu cầu về sản phẩm.

3

SVTH:Nguyễn Thị Bích Lam

MSSV:1154030838


GVHD:Th.s Nguyễn Thanh Nam

Khóa luận tốt nghiệp

Nhược điểm: Chi phí cho công tác tiêu thụ khá lớn. Khả năng phân phối của Doanh
nghiệp không được rộng và không được nhiều, Hoạt động bán hàng diễn ra với tốc độ
chu chuyển vốn chậm.
+Tiêu thụ gián tiế : Là phương thức tiêu thụ sản phẩm mà nhà sản xuất không trực tiếp
giao hàng cho người mua mà giao cho các nhà phân phối, các nhà phân phối có trách
nhiệm bán hàng theo hợp đồng đã ký, kể cả trường hợp gửi hàng cho các đại lý bán.
Trong trường hợp này sản phẩm gởi đi bán chưa được xác định là tiêu thụ, chỉ khi nào
khách hàng thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận thanh toán tiền hàng, lúc đó sản phẩm
gửi đi bán mới được coi là đã tiêu thụ.
Ưu điểm: Doanh nghiệp có thể tiêu thụ hàng hóa trong thời gian ngắn nhất với khối
lượng lớn, từ đó thu hồi vốn nhanh, tiết kiệm được chi phí bảo quản giảm hao hụt. Doanh
nghiệp có thể tập trung vốn sản xuất, tạo điều kiện chuyên môn hóa sản xuất.
Nhược điểm: Doanh nghiệp không thu được lợi ích tối đa do bán buôn và trả tiền hoa
hồng cho các đại lý. Mặt khác do phải qua nhiều khâu trung gian nên doanh nghiệp nhận
thông tin phản hồi từ khách hàng chậm và khó kiểm soát được các khâu trung gian.
1.1.2.2 Các hình thức tiêu thụ sản phẩm t i doanh nghiệp
Trong nền kinh tế thị trường, tiêu thụ hàng hoá được thực hiện theo nhiều phương thức
khác nhau, theo đó hàng hóa vận động đến tận tay người tiêu dùng. Việc lựa chọn và áp

dụng linh hoạt các phương thức tiêu thụ đã góp phần không nhỏ vào việc thực hiện kế
hoạch tiêu thụ và doanh nghiệp. Hiện nay các doanh nghiệp thường sử dụng một số
phương thức tiêu thụ sau:
+Phư ng thức bán bu n
Bán buôn được hiểu là hình thức bán hàng cho người mua trung gian để họ tiếp tục
chuyển bán hoặc bán cho các nhà sản xuất.
Phương thức này có thuận lợi là có thể giúp cho doanh nghiệp thu hội vốn nhanh, đẩy
nhanh vòng quay của vốn do khối lượng hàng hóa tiêu thụ lớn. Tuy nhiên, với phương
thức này doanh nghiệp cũng có thể gặp nguy cơ khủng hoảng thừa trong tiêu thụ do
4

SVTH:Nguyễn Thị Bích Lam

MSSV:1154030838


GVHD:Th.s Nguyễn Thanh Nam

Khóa luận tốt nghiệp

doanh nghiệp bị ngăn cách với người tiêu dùng cuối cùng bởi người mua trung gian hoặc
bị chiếm dụng vốn do bên mua thiếu thiện chí, chậm thanh toán. Theo phương thức này
có hai hình thức bán buôn.
Bán buôn qua kho:
Bán buôn qua kho là hình thức bán hàng mà bán được xuất ra từ kho bảo quản của doanh
nghiệp. Bán buôn qua kho bao gồm theo hình thức giao hàng trực tiếp hoặc bán buôn qua
kho theo hình thức chuyển hàng.
Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Là hình thức bán hàng trong đó
doanh nghiệp xuất kho hàng hóa giao trực tiếo cho đại diện của bên mua.
Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: Là hình thức bán hàng trong đó doanh

nghiệp căn cứ vào đơn đặt hàng hoặc hợp đồng đã ký kết xuất kho hàng hóa.
Bán bu n vận chu ển thẳng:
Bán buôn vận chuyển thẳng là hình thức bán mà doanh nghiệp thương mại sau khi tiến
hành mua hàng không đưa về nhập kho mà chuyển thẳng đến cho bên mua. Thuộc hình
thức này bao gồm bán buôn vận chuyển thẳng trực tiếp và bán buôn vận chuyển thẳng
theo hình thức gửi hàng.
Bán buôn vận chuyển thẳng trực tiếp: Là hình thức bán mà người mua cử đại diện đến
nhận hàng do doanh nghiệp bán chỉ định theo hóa đơn của người bán đã nhận.
Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức gửi hàng: Là hình thức bán hàng mà bên bán
tự vận chuyển hàng từ các điểm nhận hàng đến địa điểm của bênh mua theo hợp đồng
bằng phương tiện vận chuyển tự có hoặc thuê ngoài.
+ Phư ng thức bán lẻ:
Bán lẻ được hiểu là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng, không thông
qua các trung gian. Thuộc phương thức bán lẻ gồm có các hình thức sau:
Bán hàng thu tiền tập trung: Theo hình thức này, quá trình bán hàng được tách thành hai
giai đoạn: Giai đoạn thu tiền và giai đoạn giao hàng.
5

SVTH:Nguyễn Thị Bích Lam

MSSV:1154030838


GVHD:Th.s Nguyễn Thanh Nam

Khóa luận tốt nghiệp

Bán hàng thu tiền trực tiếp: Theo hình thức này, việc thu tiền và giao hàng cho bên mua
không tách rời nhau. Nhân viên bán hàng trực tiếp thu tiền và giao hàng cho khách hàng.
Hết ngày hoặc ca bán, nhân viên bán hàng có nhiệm vụ nộp tiền cho thủ quỹ và lập báo

cáo bán hàng sau khi đã kiểm kê hàng tồn trên quầy.
+ Phư ng thức hàng đ i hàng:
Theo phương thức này doanh nghiệp dùng sản phẩm hàng hóa của mình để đổi lấy sản
phẩm hàng hóa của doanh nghiệp khác hay còn gọi là phương thức thanh toán bù trừ lẫn
nhau. Khi đó ở doanh nghiệp vừa phát sinh nghiệp vụ bán hàng vừa phát sinh nghiệp vụ
mua hàng.
+ Phư ng thức bán hàng đ i lý:
Là hình thức bán hàng mà doanh nghiệp giao cho các đơn vị hoặc cá nhân bán hộ phải
trả hoa hồng cho họ, số hàng giao vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp. Hoa hồng
đại lý được tính theo tỷ lệ phần trăm trên giá bán chưa có thuế GTGT ( đối với hàng hóa
chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ) hoặc thanh toán bao gồm cả GTGT (đối với
hàng hóa chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp hoặc không thuộc đối trượng chịu
thuế GTGT) và được hạch toán vào chi phí bán hàng.
+ Phư ng thức bán hàng trả gó :
Là phương thức người mua hàng trả ngay một phần tiền hàng và trả góp số tiền còn lại
trong nhiều kỳ. Trong trường hợp này doanh thu bán hàng vẫn tính theo doanh thu bán lẻ
bình thường, phần tiền nguời mua trả góp thì phải trả lãi cho số tiền góp đó.
+ Phư ng thức tiêu thụ n i b :
Là phương thức bán hàng các đơn vị thành viên trong cùng doanh nghiệp với nhau giữa
đơn vị chính với các đơn vị trực thuộc hoặc sử dụng sản phẩm, hàng hóa cho mục đích
biếu tặng, quảng cáo hay để trả công cho người lao động thay tiền lương.
1.1.3 Quản lý tiêu thụ thành phẩm
6

SVTH:Nguyễn Thị Bích Lam

MSSV:1154030838


GVHD:Th.s Nguyễn Thanh Nam

Khóa luận tốt nghiệp

Có thể nói rằng, thành phẩm có tiêu thụ được trên thị trường hay không là một vấn đề
sống còn tác động tới sự tồn tại, phát triển của doanh nghiệp. Điều này thể hiện phản ứng
của thị trường đối với thành phẩm. Nếu thành phẩm của doanh nghiệp được thị trường
chấp nhận chứng tỏ nó đã đáp ứng được yêu cầu của xã hội về mặt quy cách, chất lượng
và mẫu mã.... vì tính hữu ích của thành phẩm chỉ được xã hội thừa nhận khi kết thúc quá
trình tiêu thụ. Đó là tiền đề để nâng cao khả năng cạnh tranh và uy tín của doanh nghiệp
trên thị trường.
Vì vậy việc quản lý khâu tiêu thụ thành phẩm là một vấn đề hết sức cấp bách.Để quản lý
tốt khâu tiêu thụ cần phải:
Xây dựng kế hoạch về tiêu thụ thành phẩm sát với thực tế tiêu thụ, phản ánh và giám
sát chặt chẽ quá trình tiêu thụ thành phẩm, theo dõi, ghi chép đầy đủ tình hình tiêu thụ
của từng mặt hàng cả về giá bán và số lượng bán.
+ Xây dựng chiến lược, chính sách Marketing phù hợp. Tích cực nghiên cứu thăm dò thị
trường rồi đưa ra kế hoạch phát triển thị trường theo đúng hướng từ đó đẩy mạnh quá
trình tiêu thụ một cách hợp lý.
Ngoài ra doanh nghiệp cần phải tính chính xác giá cả của từng loại sản phẩm đồng thời
với việc đa dạng hoá phương thức bán hàng và có các hình thức thanh toán linh hoạt phù
hợp với từng đối tượng. Xây dựng và mở rộng các chính sách ưu đãi (chiết khấu, giảm
giá) nhằm đẩy nhanh khối lượng tiêu thụ thành phẩm. Song doanh nghiệpcũng cần có
biện pháp vừa mềm dẻo, vừa cứng rắn trong việc đôn đốc các khoản nợ khó đòi, tránh
tình trạng vốn bị chiếm dụng.
Yêu cầu quản lý thành phẩm còn đòi hỏi doanh nghiệp phải thường xuyên cải tiến mẫu
mã mặt hàng (kiểu dáng, hình thức, màu sắc....) kích thích nhu cầu tiêu dùng trong xã hội,
tránh để sản phẩm ứ đọng vì kém phẩm chất, lỗi thời, lạc mốt....Trong điều kiện nền kinh
tế thị trường, việc quản lý tốt thành phẩm sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao cho những bước
luân chuyển sau, thực hiện giá trị thành phẩm quyết định sự tồn tại và phát triển của
doanh nghiệp.

7

SVTH:Nguyễn Thị Bích Lam

MSSV:1154030838


GVHD:Th.s Nguyễn Thanh Nam

Khóa luận tốt nghiệp

Làm tốt công tác quản lý thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm sẽ giúp cho lãnh đạo doanh
nghiệp nắm bắt được những thông tin kinh tế cần thiết về tình hình và mức độ hoàn thành
kế hoạch tiêu thụ, phát hiện kịp thời những thiếu sót của từng khâu trong quá trình lập và
thực hiện kế hoạch, đảm bảo duy trì sự cân đối thường xuyên các yếu tố trong chu trình
sản xuất, tiêu thụ và dự trữ của đơn vị mình.
1.1.4 Nhiệm vụ của kế toán quá trình tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
Hạch toán đầy đủ, chính xác tình hình tiêu thụ các loại sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ
theo 2 chỉ tiêu: hiện vật, giá trị và tình hình thanh toán với khách hàng; cùng với các chi
phí phát sinh trong quá trình tiêu thụ.
Xác định kịp thời kết quả tiêu thụ của từng mặt hàng, từng loại sản phẩm, dịch vụ về
tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ.
Xác định chính xác, đầy đủ, kịp thời các loại doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
của từng hoạt động và của toàn doanh nghiệp trong kỳ hạch toán.
Cung cấp thông tin và lập báo cáo theo yêu cầu quản lý.
1.1.5 Ý nghĩa của việc tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
Tiêu thụ được xem là một chỉ tiêu rất quan trọng không chỉ đối với bản thân đơn vị mà
còn có ý nghĩa đối với cả nền kinh tế quốc dân. Kết thúc quá trình tiêu thụ là khép kín
một vòng chu chuyển vốn. Nếu quá trình tiêu thụ thực hiện tốt, doanh nghiệp sẽ tăng

nhanh vòng quay của vốn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn để thỏa mãn nhu cầu ngày
càng lớn của xã hội. Cũng qua đó, doanh nghiệp thực hiện được giá trị lao động thặng dư
vào việc bù đắp những chi phí bỏ ra để tiêu thụ sản phẩm hàng hóa, trang trải các khoản
chi phí về lao động, đối tượng lao động, tư liệu lao động đã hao phí trong quá trình sản
xuất kinh doanh.
1.2 Kế toán oanh thu và các hoản giảm trừ oanh thu
1.2.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
1.2.1.1 Khái niệm
8

SVTH:Nguyễn Thị Bích Lam

MSSV:1154030838