skkn tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức các hoạt động ngoại khoá ở trường THCS

Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

PHẦN MỤC LỤC
STT

NỘI DUNG
Phần thứ nhất: Đặt vấn đề
1. Cơ sở lí luận của đề tài
1.1. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới hiện nay của
ngành giáo dục
1.2. Xuất phát từ mục đích của việc đổi mới

1

phương pháp dạy học ở trường phổ thông
1.3. Xuất phát từ tầm quan trọng của hoạt động ôn
tập kiến thức đã học đới với quá trình dạy – học
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thực trạng của hoạt động ôn tập thường dùng

TRANG
3
3
3
4
5
6
6

trong nhiều năm qua

2.2. Lịch sử của vấn đề nghiên cứu
Phần thứ hai: Giải quyết vấn đề

7
9

1. Giải pháp cũ thường làm

9

1.1. Những ưu điểm của giải pháp cũ

9

1.2. Những hạn chế của giải pháp cũ

10

1.3. Nguyên nhân của những hạn chế

11

2. Giải pháp mới cải tiến

11

2.1. Hoạt động ngoại khóa có tích hợp nội dung

11

ôn tập kiến thức văn hóa
2

2.2. Những ưu điểm của việc tích hợp ôn tập kiến

13

thức các môn văn hóa trong các hoạt động ngoại
khóa
2.3. Những chú ý để có thể tích hợp tốt việc ôn
tập kiến thức các môn văn hóa trong hoạt động

15

ngoại khóa.
2.4. Minh họa: Kế hoạch và chương trình tổ chức
hoạt động ngoại khóa tích hợp ôn tập kiến thức

16

cuối năm cho HS trường THCS Ninh Hòa
Phần thứ ba: Kết thúc vấn đề

21

Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

1

Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

1. Hiệu quả đạt được
2. Bài học kinh nghiệm rút ra từ quá trình
trải nghiệm.
3. Điều kiện và khả năng áp dụng
Phụ lục:
I. Phiếu khảo sát tính hợp lí và tính khả thi của

21
23
24
27

sáng kiến
II. Bảng thống kê kết quả khảo sát tính hợp lí và

4

28

tính khả thi của sáng kiến
III. Kết quả khảo sát chất lượng HS khi sử dụng

29

sáng kiến
5
6

IV. Một số gói câu hỏi dùng trong buổi ngoại khóa
Danh mục viết tắt
Tài liệu tham khảo

31
42
43

I. TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
“Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức các hoạt
động ngoại khoá ở trường THCS ”
II. TÁC GIẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Trần Thị Thu Hằng- Hiệu trưởng.
Trình độ: Đại học
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

2


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

Địa chỉ: Trường THCS Ninh Hoà
Hộp thư điện tử:
Điện thoại liên hệ: 0915624885
2. Lê Thị Hồng Thái – Phó hiệu trưởng.
Trình độ: Đại học
Địa chỉ: Trường THCS Ninh Hoà
3. Lê Thị Thanh Liêm – Phó hiệu trưởng.

Trình độ: Đại học
Địa chỉ: Trường THCS Ninh Hoà
4. Nguyễn Thị Thu Hà – Thư ký Hội đồng.
Trình độ: Đại học
Địa chỉ: Trường THCS Ninh Hoà
III. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI

1.1. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới hiện nay của ngành giáo dục
Hiện nay, ngành Giáo dục đang triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần
thứ 8, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI (NQ29) về đổi mới căn bản và
toàn diện Giáo dục và Đào tạo. Quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết đã nêu rõ:
" ...Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển
toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành, lý luận gắn với
thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã
hội...";"... Đổi mới giáo dục theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các bậc
học, trình độ và giữa các phương thức giáo dục...". Để thực hiện đổi mới căn bản
toàn diện giáo dục và đào tạo thì giáo dục phải theo hướng phát triển năng lực cho
học sinh. Quá trình phát triển năng lực luôn gắn với quá trình hoạt động thực tiễn,
tổ chức thực hiện công việc. Vì vậy phương châm gắn học với hành, nhà trường
với xã hội thông qua công việc mà tiếp tục học sẽ mãi có giá trị to lớn. Thực hiện
quan điểm chỉ đạo đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo đòi hỏi người
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

3


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

giáo viên không chỉ nắm vững kiến thức và phương pháp dạy học hiện đại mà phải
biết vận dụng các phương pháp thích hợp để tổ chức dạy học cho từng nội dung
kiến thức cụ thể. Có như vậy mới kích thích được sự say mê, hứng thú học tập,
sáng tạo của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi
mới của đất nước.
Cốt lõi của đổi mới phương pháp dạy - học là hướng tới hoạt động học tập
chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động, được tổ chức thông qua
phương pháp dạy - học tích cực mà đặc trưng của nó là: Dạy - học thông qua tổ
chức các hoạt động học tập của học sinh; Dạy - học chú trọng rèn luyện phương
pháp tự học; Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác.
1.2. Xuất phát từ mục đích của việc đổi mới phương pháp dạy học ở
trường phổ thông.
Dạy - học tích cực ở trường THCS là dạy - học không chỉ đem đến cho học
sinh kiến thức mà còn nhằm rèn luyện phương pháp tư duy logic và khoa học, có
khả năng tự giải quyết vấn đề. Kiến thức phải được khắc sâu trong học sinh để
làm tiền đề cho việc tiếp thu các kiến thức tiếp theo vì kiến thức là một chuỗi kiến
thức nối tiếp nhau, có mối liên hệ hữu cơ với nhau.
Mục đích của việc đổi mới phương pháp dạy học ở trường phổ thông là thay
đổi lối dạy học truyền thụ một chiều, sang dạy học theo “Phương pháp dạy học tích
cực”, với các kĩ thuật dạy, học tích cực nhằm giúp học sinh phát huy tính tích cực,
tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, tinh thần hợp
tác, kĩ năng vận dụng kiến thức vào những tình huống khác nhau trong học tập và
thực tiễn tạo niềm tin, niềm vui, hứng thú trong học tập. Học là quá trình kiến tạo,
học sinh tìm tòi, khám phá, phát hiện, luyện tập, khai thác và xử lí thông tin, tự
hình thành tri thức, có năng lực và phẩm chất của con người mới tự tin, năng động,
sáng tạo trong cuộc sống.
Một trong những nhiệm vụ giáo dục hiện nay là tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và
đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển
phẩm chát năng lực của người học. Dạy học hiện nay không chỉ đơn thuần là

Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

4


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

truyền thụ kiến thức khoa học cho các em mà người thày còn phải giáo dục cho các
em kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp. Bên cạnh đó người thày cũng phải tự tìm tòi,
đổi mới, tích hợp kiến thức liên môn để giúp học sinh nằm kiến thức một cách sâu
hơn, rộng hơn và toàn diện hơn. Phương pháp dạy học tích cực là như thế nào và
học sinh phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo ra sao? Chúng tôi thiết
nghĩ một trong những phương pháp đó là cách thức tổ chức hoạt động dạy học của
người thày như thế nào để học sinh hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động đó.
Mỗi một bài học người thày đều phải tự tìm tòi cách thức truyền đạt kiến thức cho
học sinh, cách thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh.
Xu hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay cho phép người GV được
chủ động tổ chức hoạt động dạy học, dạy học tích hợp liên môn, dạy học tích cực
theo chủ đề đã tạo điều kiện thuận lợi giúp người GV năng động hơn trong việc
tìm tòi thiết kế, tổ chức hoạt động dạy học và thiết bị dạy học sao cho phù hợp với
nội dụng dạy học theo chuẩn kiến thức kỹ năng phát huy được tính chủ động, tích
cực của HS.
Đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học nhằm phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của HS; tăng cường kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào giải
quyết các vấn đề thực tiễn. Đa dạng hoá các hình thức học tập, chú trọng các hoạt
động trải nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học của học sinh.
1.3. Xuất phát từ tầm quan trọng của hoạt động ôn tập kiến thức đã học
đối với quá trình dạy - học
Trong dạy - học việc tổ chức tốt tiết dạy - học ôn tập từng chương, từng phần

hay toàn chương trình môn học của một khối lớp là cực kỳ quan trọng. Tiết dạy học ôn tập giúp học sinh hệ thống lại kiến thức của từng phần, từng chương từ đó
vận dụng vào giải quyết các vấn đề mới, phức hợp được đặt ra.
Trong chương trình giáo dục phổ thông thì ôn tập là nội dung không thể thiếu
cho mỗi bài học, mỗi chương học, phần học và của mỗi môn học. Ôn tập giúp học
sinh hệ thống lại kiến thức đã học trong một bài, một chương, một phần hay một
môn học. Từ đó học sinh có được cái nhìn tổng quát hơn những kiến thức đã học.
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

5


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

Biết hệ thống hoá kiến thức đã học. Từ đó, phát huy khả năng hệ thống, tổng hợp
và khái quát hoá kiến thức.
Trong các khâu của một quá trình dạy học thì khâu ôn tập đóng vai trò hết
sức quan trọng. Ôn tập sẽ giúp HS khắc sâu kiến thức cần ghi nhớ, củng cố kiến
thức đã học, tích luỹ các kĩ năng trong học tập, đồng thời giúp phát triển tư duy và
nhân cách HS một cách toàn diện hơn.
Sau mỗi bài học người thày phải tổng hợp, củng cố kiến thức trong bài cho
học sinh ghi nhớ. Sau mỗi chương hay mỗi phần đều phải ôn tập kiến thức đã học
cho học sinh và đây là khâu vô cùng quan trọng. Vậy dạy học tiết ôn tập, cách
thức tổ chức một hoạt động ôn tập cho học sinh như thế nào để học sinh phát huy
tính tích cực, chủ động, sáng tạo của bản thân, nắm vững kiến thức ôn tập một
cách chủ động.
Cuối một học kì hay cuối năm học tất cả các môn học đều có tiết ôn tập, và
đây là hoạt động vô cùng quan trọng, giúp các em được ôn tập, củng cố, khác sâu
kiến thức chuẩn bị cho bài kiểm tra đánh giá cuối kỳ, cuối năm.
2. Cơ sở thực tiễn

2.1. Thực trạng của hoạt động ôn tập thường dùng trong nhiều năm qua:
Trong những năm qua với mục đích đổi mới phương pháp dạy học hướng
đến dạy học tích cực nói chung và nâng cao hiệu quả giờ lên lớp trong tiết ôn tập
nói riêng ở các nhà trường đã được đề cập đến và triển khai. Các nhà trường phổ
thông đã tổ chức nhiều các chuyên đề, hội thảo... về phương pháp giảng dạy đối
với giờ ôn tập. Đã có những cấu trúc của từng bài ôn tập cho từng môn học, từng
loại hình ôn tập, cho từng đối tượng học tập cụ thể được đề xuất xây dựng và đã
được áp dụng rộng rãi.
Việc đổi mới phương pháp dạy - học, phương pháp đánh giá phù hợp với
tình hình thực tế hiện nay, giáo viên gặp không ít khó khăn khi lựa chọn phương
pháp, tình huống thích hợp để giải quyết vấn đề. Thông thường khi dạy giờ ôn tập
giáo viên chỉ soạn và dạy theo cấu trúc có sẵn hay bài soạn mẫu. Việc động viên
các em học thuộc, nắm vững, hệ thống lại kiến thức cho cả một chương, một học
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

6


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

phần, một học kỳ là rất khó khăn chưa nói đến việc các em còn phải áp dụng thực
tế, làm bài tập, ôn tập lại các kiến thức của lớp dưới, các kiến thức liên môn... Nếu
các em không thuộc bài đặc biệt những em có lực học trung bình, yếu GV thường
chỉ dùng điểm số hay nhắc nhở, kiểm tra lại lần sau, thậm chí mắng mỏ, yêu cầu
chép phạt... để các em phải học do đó tạo ra sức ép cho học sinh.
Với học sinh thì việc ôn tập không phải là điều đơn giản. Các em rất vất vả,
nhàm chán khi phải làm đề cương, học thuộc kiến thức cũ hay vận dụng làm bài
tập dưới áp lực thuộc bài, trả bài cho thày cô trong giờ ôn tập.
Qua phương pháp chuẩn bị cho tiết ôn tập, cách học tập trong tiết ôn tập như

hiện tại cho thấy học sinh chưa thực sự phát huy tính tích cực trong học tập dẫn
đến hiệu quả tiết ôn tập chưa đạt như mong muốn.
2.2. Lịch sử của vấn đề nghiên cứu:
Từ các buổi ngoại khoá do Liên Đội phối hợp với các tổ chức đoàn thể trong
và ngoài nhà trường tổ chức hàng năm với các hoạt động vui chơi như: Tìm mật
mã, hành quân dã ngoại, mít tinh, diễu hành... với các nội dung hoạt động tìm hiểu
về kỹ năng sống, kiến thức xã hội, lịch sử văn hóa địa phương...trong nhiều năm
gần đây và qua quan sát các tiết học tập thăm quan ngoài trời, thực hành ngoài trời
của các môn học trong chương trình chính khóa hay ngoại khóa, giáo dục địa
phương… Chúng tôi thấy HS rất sôi nổi, tích cực, chủ động trong các hoạt động dù
là của cá nhân hay một nhóm, một đội.
Chương trình hoạt động ngoại khoá trong nhà trường rất bổ ích cho các em
học sinh. Đặc biệt chuyên đề "Hội vui học tập " mà hàng năm Liên Đội phối hợp
với ban chuyên môn nhà trường tổ chức cho các em. Tuy nhiên, chuyên đề này chỉ
lồng ghép phần nhỏ nội dung kiến thức các môn học và thường tổ chức tại một địa
điểm như trong phòng Hội trường hoặc ngoài sân khấu của trường theo hình thức:
" Hái hoa dân chủ" hay kiểu " Rung chuông vàng"... với một bộ phận nhỏ (Các
đội chơi từ 2-3 đội với số ít học sinh từ 3-5 em/ đội trong một khối lớp) mặc dù
cũng đã có tác dụng tích cực song chưa thật sự kích thích hứng thú cao độ với tất
cả các em đặc biệt là với những học sinh chưa thật sự ham mê học tập.
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

7


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

Chúng tôi đã suy nghĩ và tìm cách tích hợp việc ôn tập các kiến thức văn hóa
mà giáo viên giảng dạy cho học sinh trong các giờ học vào các hoạt động ngoại

khóa nêu trên nhằm tạo ra động lực, hứng thú cho các em học tập đồng thời tạo
cho HS tâm thế thoải mái hơn, không bị gò ép trong khuôn khổ giờ học, với
phương châm “Học mà chơi- chơi mà học”.
Trong năm học 2014 - 2015 qua nghiên cứu tình hình chung của đổi mới căn
bản giáo dục cũng như thực trạng dạy học ôn tập ở các môn học trong nhà trường,
chúng tôi đã mạnh dạn đề xuất và thực nghiệm tiến hành giải pháp “ Tích hợp ôn
tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức các hoạt động ngoại khoáở
trường THCS” nhằm củng cố các kiến thức các em đã lĩnh hội trong suốt một năm
học với số lượng học sinh rất lớn (hầu như toàn trường) tham gia.
3. Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức các
hoạt động ngoại khoá ở trường THCS
Như phần trên chúng tôi đã trình bày, các hoạt động ngoại khóa hay tổ chức
hộị học là hoạt động thường niên của các nhà trường THCS. Tùy từng năm và tùy
nội dung mà mỗi lần tiến hành các nhà trường tổ chức theo các hình thức khác
nhau. Vấn đề nêu ra là chúng tôi sẽ tích hợp các kiến thức các môn văn hóa cần
được ôn tập lại cho học sinh trong các giờ ôn tập ở chương trình giảng dạy vào nội
dung các hoạt động ngoại khóa cùng với các nội dung giáo dục khác với hình thức
linh hoạt phù hợp của hoạt động ngoại khóa.
Để tích hợp việc ôn tập kiến thức văn hóa của các môn học vào hoạt động
này chúng tôi yêu cầu các GV dạy vẫn ra đề cương ôn tập hay các nội dung cần
chuẩn bị ôn tập hoặc đã ôn tập trong chương trình giảng dạy cho các em chuẩn bị
trước và đưa việc kiểm tra đánh giá việc ôn tập kiến thức vào luật chơi hay thể lệ
chơi bắt buộc nhóm phải hoàn thành trong hoạt động ngoại khóa.
Mấu chốt của việc tích hợp ôn tập này là các em được phân chia theo các
nhóm( đội chơi) mà trong mỗi nhóm đều có các em ở các khối lớp khác nhau với
trình độ nhận thức khác nhau và lực học khác nhau. Các em phải được tổ chức và
làm quen với nhau trước khi trường tổ chức hoạt động không lâu và sau khi đã nắm
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

8

Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

vững những kiến thức bản thân mình cần được ôn tập và xác định được mình có
thể đóng góp phần trả lời kiến thức ôn tập hay các nội dung khác với nhóm ở
những lĩnh vực nào, bộ môn nào; Những kiến thức phân môn nào nội dung nào
mình yếu cần được người khác giúp đỡ; Những khả năng, thế mạnh, năng lực tiềm
tàng của cá nhân mình có thể đưa ra để mọi người học tập, rèn luyện hay phục vụ
cho mục đích khác của ngoại khóa. Các em sẽ tự mình họp nhóm, tìm hiểu luật
chơi trong ngoại khóa mà nhóm cần thực hiện và các nhiệm vụ cá nhân (Kiến thức
cần ôn tập của cá nhân) phân công trong nhóm các nhiệm vụ cụ thể của từng cá
nhân trong nhóm để hoàn thành phần chơi của nhóm mình và giành chiến thắng.
PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Giải pháp cũ thường làm
- Phương pháp ôn tập thường dùng trong nhiều năm qua là tổ chức hoạt
động ôn tập ngay tại lớp học cho các HS trong lớp trong các giờ học chính khoá.
- Cấu trúc của một tiết ôn tập thông thường là:
+ Hệ thống lại kiến thức lí thuyết đã học.
+ Trả lời các câu hỏi, hoặc làm các bài tập vận dụng ở các mức độ khác
nhau.
- Các hình thức tổ chức thường dùng trong một tiết ôn tập là:
+ Vấn đáp theo các câu hỏi đã chuẩn bị sẵn từ đề cương ôn tập hoặc trong
SGK hay do GV yêu cầu.
+ Thảo luận nhóm
+ Hoạt động cá nhân, lên bảng chữa bài tập.
+ Viết báo cáo thu hoạch
1.1. Những ưu điểm của giải pháp cũ
- Việc ôn tập đã trở thành quen thuộc đối với mỗi giáo viên, giáo viên chuẩn

bị bài độc lập; các trang thiết bị đồ dùng dạy học, câu hỏi bài tập phục vụ cho bài
giảng không nhiều, dễ chuẩn bị.
- Mỗi HS tự mình chuẩn bị trước theo đề cương hay câu hỏi bài tập cho sẵn
của chương trình bộ môn vừa học. Khi thảo luận nhóm cũng chỉ bó gọn trong nội
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

9


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

dung ôn tập của thày cô trực tiếp dạy nên kiến thức không quá dài với những em
lực học khá giỏi, chỉ cần ít thời gian là hệ thống hóa kiến thức và vận dụng dễ
dàng.
- Kiến thức ôn tập là kiến thức mới học xong thuộc một chương hay một kỳ
của một phân môn nên không quá rộng nếu thật sự chăm học các em cũng có thể
thuộc bài.
- Kiến thức ôn tập trong giờ trực tiếp phục vụ cho việc kiểm tra đánh giá các
em bằng bài kiểm tra theo phân phối chương trình nên kết quả kiểm tra cao và nếu
lấy đó làm hiệu quả giảng dạy thì đó là kết quả học tập của học sinh và thành tích
của giáo viên.
1.2. Những hạn chế của giải pháp cũ
Phương pháp tổ chức ôn tập cho HS đã làm trong nhiều năm qua có một số
mặt hạn chế như sau:
+ Kiến thức ôn tập là những kiến thức HS đã học, đã biết nên không ít học
sinh thấy nhàm chán, coi thường, thiếu tập trung trong giờ ôn tập.
+ Về thể chế pháp lý, phân phối chương trình các môn trung học cơ sở quy
định thời lượng ôn tập tương đối hạn hẹp, thường là 1 tiết cho ôn tập chương và 2
tiết cho ôn tập học kỳ nên trong thực tiễn dạy học, GV thường lúng túng trong việc

chọn lựa phương pháp dạy - học tiết ôn tập sao cho học sinh có thể học tập tích
cực và hiệu quả hơn, đồng thời đảm bảo được quy định về thời lượng của thể chế
pháp lý - Phân phối chương trình.
+ Giờ ôn tập với thời lượng cố định ngắn, lượng kiến thức cần ôn tập, hệ
thống hóa và các bài tập ứng dụng nhiều nên hầu như không thể áp dụng với liên
môn khác hay xâu chuỗi nhắc lại kiến thức của lớp dưới chưa nói đến tích hợp các
nội dung giáo dục khác như giáo dục địa phương, bảo vệ môi trường, kỹ năng
sống…hình thành phẩm chất năng lực, bồi dưỡng khả năng tự học, tự ôn tập.
+ Các em ôn tập chủ yếu theo cá nhân nên động lực và hiệu quả của ý thức
trách nhiệm đối với tập thể chưa cao, tính chủ động, sáng tạo, kỹ năng thực

Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

10


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

nghiệm, hoạt động hợp tác… hầu như chưa được đề cập đến trong hoạt động ôn
tập trong giờ ôn tập.
1.3. Nguyên nhân những hạn chế
- Trong các nhà trường từ trước tới nay hình thức ôn tập cho HS vẫn chỉ đơn
thuần là đề cương hay hệ thống câu hỏi ôn tập trong các giờ học trên lớp. Việc học
sinh tự học, tự ôn tập còn rất ít. Bên cạnh đó các hình thức tổ chức hoạt động ôn
tập còn đơn điệu, chưa phong phú cũng như chưa thực sự kích thích được tính chủ
động, tích cực, sáng tạo của HS.
- Môi trường học tập không thay đổi nên đơn điệu, thiếu sinh động. Việc
làm mới hình thức ôn tập cho những kiến thức cũ để tạo cho học sinh thái độ tích
cực, sôi nổi trong một tiết ôn tập là khó khăn không có chỉ dẫn hay phương hướng

cụ thể.
- Động lực cho các em học tập chỉ bó gọn với mỗi cá nhân do đó nếu sức ỳ
của các em lớn, thái độ bất cần không chịu học bài nói chung và trong tiết ôn tập
nói riêng nhất là với học sinh không chăm học thì thực sự khó khăn để giáo viên
hoàn thành mục tiêu giáo dục trong giờ ôn tập.
2. Giải pháp mới cải tiến: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học
sinh trong tổ chức các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”
2.1. Hoạt động ngoại khóa có tích hợp nội dung ôn tập kiến thức văn
hóa
- Hình thức: Tổ chức hành quân dã ngoại qua các địa điểm đặc biệt của địa
phương như nhà văn hóa các thôn, di tích lịch sử, UBND hay trung tâm văn hóa
xã... trong phạm vi dưới 1,5 km quanh trường.
- Đối tượng: Tùy phạm vi tổ chức ngoại khóa mà có đối tượng cụ thể. Nếu
tổ chức ôn tập cuối kì, cuối năm thì đối tượng là học sinh toàn trường (Trừ một số
ít em quá nhỏ, sức yếu, hoặc thể lực không đáp ứng hành quân dã ngoại) chia đều
cho số đội (nhóm) theo số lượng của lớp học của từng khối lớp, theo lực học, theo
giới tính nam nữ... thành những đội từ 25- 35 em (số đội có thể bằng số lớp song
được chia đều nhau để tương đối không khác biệt giữa các đội về mọi mặt).
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

11


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

- Nội dung: Tại mỗi địa điểm mà một đội các em đi qua, các em phải trả lời
các câu hỏi về một môn văn hóa của các khối lớp (Các câu hỏi lấy trong đề cương
ôn tập của bộ môn ở các khối lớp - Câu hỏi có thể là kiến thức của 1 môn học cũng
có thể là kiến thức liên môn - Câu hỏi của khối nào thì HS của khối đó và các khối

lớp trên trả lời - Các câu hỏi và bài tập vận dụng đơn giản có nhiều mức độ khó dễ,
dài ngắn khác nhau đã được cho các em chuẩn bị và phân chia nhau để trả lời). Trả
lời được câu hỏi các em được nhận xét đánh giá và sau đó mới nhận được gợi ý để
tìm mật thư, nội dung mật thư chỉ cho các em địa điểm tiếp theo phải đến. Phần
khuyến khích có thể cho các em chơi trò chơi dân gian, giải đố hoặc trả lời thêm
một số câu hỏi có nội dung về kỹ năng sống, kiến thức xã hội, lịch sử, địa lý, văn
hóa của địa phương hay của chính nơi địa điểm đó.
Hành trình đường đi của các đội là không giống nhau, nhưng số địa điểm
phải đến của mỗi đội (các môn học cần được ôn tập) là như nhau. Các gói câu hỏi
có cho các em lựa chọn sẽ rất đa dạng và tương đương về lượng kiến thức. Trường
hợp các đội chơi không thể trả lời câu hỏi của nhóm đã chọn thì có thể đổi lấy gói
câu hỏi phụ song sẽ bị trừ điểm và giáo viên có thể nhắc lại cho các em nhớ kiến
thức mà các em chưa thuộc khi đã nỗ lực mà không trả lời được các em sẽ nhớ lại
và nhớ được kiến thức đó.
Tại mỗi địa điểm sẽ có 1-2 thầy cô giáo để ôn tập cho các em môn học bằng
cách cho các em chọn và trả lời câu hỏi và là giám khảo chấm điểm trả lời câu hỏi
của các môn. Các nhóm phải trả lời được câu hỏi thì mới được chơi trò chơi và
được GV giao hướng dẫn tìm mật thư giám sát việc tìm mật thư và chỉ dẫn địa
điểm cần đi tiếp.
Mỗi nhóm chơi sẽ có một màn chào hỏi lúc khai mạc tại trường và một tiết
mục văn nghệ hay trò chơi tự chọn khi đến đích.
Thứ tự xếp giải cho các đội căn cứ vào số điểm mà các đội ghi được trong
phần trả lời câu hỏi tại các địa điểm dừng chân (hệ số 5), thời gian về đích (hệ số
3) của các đội, điểm số phần chào hỏi, phần chơi trò chơi và tiết mục văn nghệ dự
thi của các đội chơi (hệ số 1).
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

12

Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

Kết thúc ngoại khóa là những nhận xét, đánh giá, trao giải của Ban Giám
hiệu nhà trường (Đội nào cũng có giải - Đội về cuối cùng là đội có giải "Vượt lên
chính mình") và nhận quà thưởng, chia quà trong nhóm cho các bạn liên hoan, biểu
dương các cá nhân tích cực của nhóm...
2.2. Những ưu điểm của việc tích hợp ôn tập kiến thức các môn văn hóa
trong các hoạt động ngoại khóa.
Qua sự chuẩn bị theo nội dung ôn tập và qua trải nghiệm trả lời các câu hỏi,
làm các bài tập ngắn tại các địa điểm dừng chân trong hành trính dã ngoại các em
sẽ được kiểm tra đánh giá, được ôn tập hệ thống các kiến thức các môn học và liên
môn học tích hợp với các nội dung giáo dục khác, được nghe hay nhắc lại các kiến
thức lớp dưới, kiến thức liên quan, được áp dụng kiến thức trong thực tế trong một
môi trường hoàn toàn mới mẻ, rất sinh động gắn với thiên nhiên, với những địa
danh quen thuộc hay lạ lẫm của địa phương và không hề chịu áp lực nặng nề từ
giáo viên.
Thực hiện việc ôn tập cá nhân của các em trở thành một nhiệm vụ, trách
nhiệm của cá nhân trong việc đi đến đích hoàn thành nhiệm vụ của cả nhóm. Xác
định rõ tầm quan trọng, trách nhiệm trước cộng đồng (nhóm) của mình, trong các
em sẽ tự nguyện, hăng hái thực hiện nhiệm vụ ôn tập của mình để đóng góp sức
mình và tự hào, phấn khởi với thành tích của mình trong việc chinh phục đích đến
và giành chiến thắng của cả nhóm. Áp lực việc học (ôn tập kiến thức) của các em
trở thành hứng thú, động lực của các em trong trò chơi nên trở nên nhẹ nhàng. Các
em nỗ lực phấn đấu phát huy năng lực cá nhân, thế mạnh của từng người trong
cộng đồng và có ý thức trách nhiệm tập thể giúp nhau học tập cũng là giúp cho
mình, cho nhóm mình: Nếu một em không trả lời được cả nhóm sẽ không thể đi
tiếp về đích lúc đó cả nhóm sẽ phải tích cực động não và tất cả đối tượng các khối
lớp trên sẽ phải tập trung vào hoàn thành việc trả lời câu hỏi để được hướng dẫn
tìm mật thư và đi tiếp.

Kiến thức văn hóa mà các em được ôn tập khi tích hợp trong hoạt động
ngoại khóa là kiến thức mở: Các em được chuẩn bị rất nhiều câu hỏi, khi trả lời các
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

13


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

em được tự mình lựa chọn các gói câu hỏi; người trả lời cũng không bắt buộc mà
có thể thay thế hay được sự bàn bạc thảo luận; kiến thức không bó gọn trong một
chương, một khối lớp mà vẫn theo yêu cầu ôn tập. Các kiến thức này đảm bảo tính
hệ thống, phù hợp với nhiều đối tượng trong nhóm do các câu hỏi các GV đưa ra
và lựa chọn trong gói câu hỏi chính và phụ đảm bảo đủ kiến thức cần ôn tập (khi
các em chuẩn bị) với các mức độ khác nhau khi các em trả lời.
Các em được phát huy tính sáng tạo trong việc đặt tên đội chơi của mình hay
dàn dựng màn chào hỏi, dân chủ trong bàn bạc phân công nhiệm vụ chỉ huy đội và
các thành viên, tự xây dựng chương trình hành động của mỗi cá nhân và cả đội
chơi trong các nội dung ngoại khóa như ôn tập kiến thức, tập màn chào hỏi, chơi
các trò chơi, tìm mật thư, tập văn nghệ... nhằm giành chiến thắng.
Giờ ôn tập kiến thức được tích hợp trong các hoạt động tập thể ngoài trời,
hành quân dã ngoại, chơi các trò chơi dân gian... các em vừa được ôn tập kiểm tra
lại kiến thức văn hóa đã học vừa được tham gia rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng
giao tiếp, ý thức tập thể, đồng đội và giáo dục an toàn giao thông, tìm hiểu kiến
thức địa phương, trong đó HS được tìm hiểu rõ các di sản văn hóa địa phương (xã,
huyện, tỉnh…)….
Khi sử dụng phương pháp tổ chức này chúng tôi thấy học sinh tích cực hơn,
năng động hơn, sáng tạo hơn, tính phối hợp trong hoạt động tập thể ngày một tốt
hơn. Học sinh được chủ động trong hoạt động học tập của mình dưới sự hướng dẫn

của GV.
Các em trong nhóm không cùng một khối, không cùng một lớp nên trong khi
tham gia các em phải biết đoàn kết, thống nhất phân công nhiệm vụ, giúp đỡ lẫn
nhau giữa em giỏi và yếu, em lớp khối trên và lớp dưới, em nhanh và em chậm...
để cả nhóm thành công. Sau khi tổ chức xong qua sự đánh giá các nhóm chơi các
em về lớp học không có hiện tượng cay cú, gièm pha, trêu trọc giữa các lớp mà các
em tiếp tục mối quan hệ quen biết trong nhóm chơi ngoại khóa khi gặp nhau trong
sân trường, giờ ra chơi hay ở thôn xóm một cách thân thiện, hòa nhã, đoàn kết tiếp

Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

14


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

tục giúp đỡ nhau và phát huy những thế mạnh của cá nhân mình trong các hoạt
động khác trong và ngoài nhà trường.
Phạm vi tổ chức ngoại khoá ôn tập kiến thức cho HS có thể rất linh hoạt,:
chúng tôi đề xuất và tổ chức một buổi ngoại khóa trong phạm vi học sinh toàn
trường với 8 môn học tại thời điểm chuẩn bị ôn tập cuối năm song hoàn toàn có thể
tổ chức ở phạm vi rộng hơn hay hẹp hơn, nếu trong phạm vị của một trường thì có
thể tổ chức:
+ Tổ chức ôn tập cho 1 môn học với một lớp học (Thường là tiết ôn tập
chương, tiết thăm quan học tập ngoài trời).
+ Tổ chức ôn tập cho 1 môn học với một khối học (Thường là tiết ôn tập
chương, tiết thăm quan học tập ngoài trời).
+ Tổ chức ôn tập cho một lớp, một khối với một môn học hoặc một nhóm
các môn học (Thường là tiết ôn tập cuối kỳ hoặc cuối năm học).

+ Tổ chức ôn tập cho các khối lớp với nhiều môn học khác nhau (Thường là
các chuyên đề “Hội học” và ôn tập cuối kỳ, cuối năm)
+ Tổ chức giờ HĐ NGLL cho một khối lớp theo chủ đề.
+ Hoạt động ngoại khoá ôn tập cho HS có thể được thực hiện do tập thể GV
cũng có thể do một nhóm GV hoặc một giáo viên trong trường tổ chức.
2.3. Những chú ý để có thể tích hợp tốt việc ôn tập kiến thức các môn
văn hóa trong các hoạt động ngoại khóa.
- Căn cứ vào kế hoạch dạy học của môn học, khung chương trình mà người
GV xây dựng các chủ đề ôn tập trong mỗi môn học và các chủ đề tích hợp, liên
môn, đồng thời xây dựng kế hoạch dạy học ôn tập cho phù hợp với các chủ đề theo
hình thức, phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực.
- Để tổ chức tốt hoạt động ôn tập cho HS đòi hỏi người GV phải xây dựng
được hệ thống câu hỏi ôn tập rõ ràng, đảm bảo chuẩn kiến thức kĩ năng, có tính hệ
thống và khái quát hoá các kiến thức đã học. Nội dung kiến thức ôn tập phải có
tính hệ thống, xác định rõ trọng tâm cần ôn tập và phải có đủ ba mức độ: nhận biết,
thông hiểu và vận dụng.
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

15


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

- Để tổ chức tốt một tiết, một buổi ngoại khoá ôn tập cho HS, người GV cần
thực hiện các bước sau:
+ Xây dựng kế hoạch cụ thể chi tiết; Báo cáo bộ phận chuyên môn và BGH
nhà trường;
+ Xây dựng hệ thống nội dung kiến thức cần ôn tập, từ đó ra câu hỏi ôn tập,
giao cho học sinh ôn tập trước (Xây dựng đề cương ôn tập);

+ Chọn địa điểm tổ chức ôn tập, có thể một địa điểm, hoặc nhiều địa điểm
khác nhau trong khuôn viên trường, hay trong địa bàn xã, huyện;
+ Xây dựng thể lệ tham gia và hình thức thi đua giữa các nhóm học sinh;
+ Phân chia nhóm học sinh để tạo hứng thú và sự thi đua giữa các nhóm học
sinh với nhau;
+ Giao nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên và các nhóm chuẩn bị;
+ Lên lịch thực hiện.
2.4. Minh họa: Kế hoạch và chương trình tổ chức hoạt động ngoại khóa
tích hợp ôn tập kiến thức cuối năm cho học sinh trường THCS Ninh Hòa –
Hoa Lư – Ninh Bình

Tên ngoại khóa: Hành trình tới tri thức
a. Thời gian:
Tổ chức vào chiều ngày 15/4/2015
b. Địa điểm:
- Trường THCS Ninh Hòa (Khai mạc và tổng kết).
- Một số địa danh trên địa bàn xã: UBND xã Ninh Hòa, Chợ Ninh Hòa,
Nghĩa trang liệt sĩ xã Ninh Hòa, Trường Mầm non xã Ninh Hòa, Đình làng Thanh
Hạ, nhà văn hóa thôn Thanh Thượng, Đình làng Ngô Thượng.
c. Thành phần tham gia:
+ Đối tượng dự thi: 256 học sinh của các lớp (8 lớp, mỗi lớp 32 em)/268
HS toàn trường.
+ Ban tổ chức:
- Trưởng ban: Đ/c Trần Thị Thu Hằng - Hiệu trưởng.
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

16


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức

các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

- Phó ban: + Đ/c Lê Thị Thanh Liêm - Phó hiệu trưởng
+ Đ/c Lê Thị Hồng Thái – Phó hiệu trưởng
- Thư ký : Đ/c Nguyễn Thị Thu Hà - Thư ký HĐSP trường.
- Uỷ viên:
+ Đ/c Giang Thị Thu Hương - Tổng phụ trách Đội TNTP
+ Các đồng chí GV là đoàn viên, các đ/c GV dạy Toán, Vật lí, Hóa học,
Văn, Sử, Địa, Sinh, Anh văn, và các Đ/c GVCN.
d. Thể lệ cuộc thi:
- 256 học sinh của trường tham gia được chia làm 8 đội chơi, mỗi đội 32 em
(mỗi lớp 4 em).
- Các em sẽ được tham gia hành quân dã ngoại mà điểm xuất phát là trường
THCS Ninh Hòa, các địa điểm dừng chân trên hành trình của các em sẽ được ban
tổ chức chỉ dẫn bằng một mật thư, nội dung mật thư sẽ chỉ dẫn địa điểm cần đi đến.
Tại mỗi địa điểm các đội sẽ phải tìm và trả lời các câu hỏi. Các câu hỏi sử dụng
trong chương trình là các câu hỏi ôn tập kiến thức của các môn học trong chương
trình THCS mà các em đang được học ở trên lớp có lồng ghép giáo dục kĩ năng
sống và bảo vệ môi trường. Mỗi đội sẽ bắt thăm ba câu hỏi chính. Nếu trả lời đúng
thì đội chơi ghi được 10 điểm/1 câu, trường hợp đội chơi trả lời sai câu hỏi nào thì
đội chơi phải bắt thăm câu hỏi phụ, số điểm cho câu hỏi phụ trả lời đúng bằng nửa
số điểm của câu hỏi chính. Trả lời đúng đủ câu hỏi (cả chính và phụ) thì đội chơi
sẽ nhận được một lá cờ của ban tổ chức và được tham gia một trò chơi dân gian,
sau đó nhận hướng dẫn tìm mật thư mới, các em sẽ tìm mật thư và đi tiếp đến địa
điểm mới theo hướng dẫn trong mật thư. Cứ như vậy cho đến địa điểm cuối cùng
về đích là trường THCS Ninh Hòa.
e. Tiến trình và nội dung hội thi:
* Điểm xuất phát: Tại trường THCS Ninh Hòa.
• Ổn định tổ chức.
• Khai mạc hội thi.

• Thông qua thể lệ cuộc thi.
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

17


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

• Các đội tham gia màn thi chào hỏi (5-7 phút).
• Giao chỉ dẫn mật thư cho các đội xuất phát.
Địa điểm 2, 3,4: ( Các đội tự tìm địa điểm phải đến của đội mình trong mật thư
nhận được).
• Ổn định tổ chức (xếp hàng, điểm danh, báo cáo sĩ số).
• Bắt thăm câu hỏi theo hướng dẫn trong mật thư.
• Trả lời câu hỏi (từ gói câu hỏi). Nếu câu hỏi nào trả lời sai sẽ phải bắt thăm
câu hỏi phụ để trả lời. Trả lời đúng 6 câu hỏi mới hoàn thành phần thi này.
• Tham gia một trò chơi (nhảy bao bố, nhảy cò cò, bê bóng nước …). Hoàn
thành trò chơi này đội chơi sẽ nhận được một lá cờ của ban tổ chức.
• Nhận hướng dẫn tìm mật thư mới và đi đến địa điểm mới.
*Địa điểm đích: Trường THCS Ninh Hòa
• Ổn định tổ chức.
• Các đội dự thi tiết mục văn nghệ (01 tiết mục).
• Tổng kết hội thi, nhận xét kết quả của các đội chơi.
• Trao phần thưởng cho các đội.
f. Phân công nhiệm vụ cụ thể
* Phụ trách đội chơi:
• Đội 1: Đ/c Lã Đăng Cường – Giáo viên
• Đội 2: Đ/c Hoàng Thị Hà Linh – Giáo sinh thực tập
• Đội 3 : Đ/c Nguyễn Đức Việt – Cán bộ hành chính

• Đội 4: Đ/c Đinh Thị Thêm – Giáo sinh thực tập.
• Đội 5: Đ/c Vũ Trung Thành – Giáo viên
• Đội 6: Đ/c Trần Thị Thu Hiền – Giáo sinh thực tập.
• Đội 7: Đ/c Hoàng Ngọc Sinh – Giáo viên
• Đội 8: Đ/c Nguyễn Thị Diệu Linh – Giáo sinh thực tập.
*Phân công thực hiện:
• Chỉ đạo chung: Đ/c Trần Thị Thu Hằng - Hiệu trưởng
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

18


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

• Lập kế hoạch cho buổi ngoại khoá: Đ/c Lê Thị Thanh Liêm - Phó hiệu
trưởng
• Dàn dựng và biên tập chương trình:
+ Đ/c Trần Thị Thu Hằng- Hiệu trưởng
+ Đ/c Lê Thị Thanh Liêm – Phó hiệu trưởng
+ Đ/c Nguyễn Thị Thu Hà – Thư ký.
• Xây dựng đề cương và biên soạn câu hỏi: Mỗi một môn học ở một khối lớp
đồng chí GV nào dạy thì đồng chí đó hình thành đề cương và ra bộ câu hỏi ôn tập
(Chọn 10 câu hỏi theo ba mức độ của chuẩn kiến thức kĩ năng)
• Duyệt đề cương và bộ câu hỏi ôn tập: Đ/c Lê Thị Hồng Thái - Phó hiệu
trưởng.
• Chọn câu hỏi đưa vào tổ chức ngoại khóa:
Người biên tập
Lê Thị Thanh Liêm
Giang Thị Thu Hương

Nguyễn Thị Thanh Thêu
Nguyễn Thị Thu Hà

Môn học
Vật lí
Tiếng anh
Toán
Hóa học
Văn
Sử
Sinh
Địa
Âm nhạc

Số câu hỏi

Số câu

chính
24
24
32
24
32
24
16
16
0

hỏi phụ

16
16
24
12
16
16
32
32
2

• Chọn ghép gói câu hỏi cho mỗi địa điểm, đóng gói mật thư theo lịch trình
của mỗi đội:
+ Đ/c Lê Thị Thanh Liêm.
+ Đ/c Lã Thị Việt Anh.
• Soạn thảo nội dung mật thư, đặt mật thư:
+ Đ/c Nguyễn Thị Thu Hà - Thư kí HĐ.
+ Đ/c Nguyễn Thị Thanh Thêu - CT CĐ.

Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

19


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

+ Đ/c Vũ Thị Hiền - Giáo viên.
• Soạn trò chơi: Đ/c Lê Thị Thanh Liêm - Phó hiệu trưởng.
• Viết chương trình: Đ/c Vũ Thị Hiền - Giáo viên.
• Dẫn chương trình: Đ/c Vũ Thị Hiền - Giáo viên.

• Khai mạc buổi ngoại khoá: Đ/c Lê Thị Hồng Thái - Phó hiệu trưởng.
• Tổng kết buổi ngoại khoá: Đ/c Lê Thị Thanh Liêm - Phó hiệu trưởng.
• Quyết định khen thưởng, chuẩn bị phần thưởng: Đ/c Giang Thị Thu Hương.
• Thư kí tổng hợp kết quả:
+ Đ/c Nguyễn Thị Thu Hà- Thư ký.
+ Đ/c Lã Thị Thục Anh – Giáo viên.
• Giám khảo trả lời câu hỏi và hướng dẫn trò chơi dân gian tại các địa điểm:
Địa

Môn học

Trò chơi

1

Toán – Vật lí

Lấy bóng

2

Toán – Vật lí

Lấy bóng

3

Văn – Lịch sử

Nhảy bao bố

4

Văn – Lịch sử

Nhảy bao bố

5

Hóa - Sinh

Bê bóng nước

6

Anh – Địa

Đuổi hình bắt chữ

điểm

Giám khảo
1. Nguyễn Thị Minh Tâm
2. Lê Thị Minh Hoa
1. Lã Thị Thục Anh
2. Phạm Thị Phương Lê
1. Phạm Thị Thu Nga
2. Nguyễn Thị Hoa Huệ
1. Vũ Hồng Huệ
2. Phạm Thị Kim Thoa

1. Lã Minh Tuyên
2. Lâm Thị Minh Nguyệt
1. Nguyễn Thị Thu Hà
2. Đinh Thị Phong Thu

• Trang trí khánh tiết - loa đài, 32 giấy cho các địa điểm: Đ/c Vũ Trung Thành
và lớp trực.
• Các đạo cụ phục vụ cho trò chơi (2 bao tải, 30 quả bóng bay, 32 câu danh
ngôn): Đ/c Lã Minh Tuyên.

Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

20


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

• Ổn định tổ chức: Đ/c Giang Thị Thu Hương - Tổng phụ trách Đội TNTP
• Giấy mời, chuẩn bị phần thưởng: Đ/c Giang Thị Thu Hương + Hành chính.
• Biểu chấm của BGK: Đ/c Nguyễn Thị Thu Hà.
g. Lịch cụ thể:
• Từ 27/03/ 2015 đến 02/04/2015: Các lớp ôn tập kiến thức theo hệ thống câu
hỏi của ban tổ chức.
• Chiều 02/04/2015: Phân công nhiệm vụ đến các thành viên, công bố danh
sách các đội chơi và người phụ trách.
• Từ 03/04/2015 đến 08/04/2015: Các đội gặp mặt ôn tập kiến thức, tập màn
chào hỏi và tiết mục văn nghệ (sau các tiết học buổi chiều).
• Ngày 04/04/2015: Duyệt câu hỏi.
• Ngày 10/04/2015 đến 14/04/2015: Hoàn thành các gói câu hỏi và mật thư.

• Ngày 14/04/2015: Hoàn tất các điều kiện cho buổi ngoại khoá.
• Ngày 15/04/2015: Tổ chức ngoại khoá ôn tập kiến thức cho học sinh tại
trường THCS Ninh Hòa.
PHẦN THỨ BA: KẾT THÚC VẤN ĐỀ
1. Hiệu quả đạt được
- Sáng kiến “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho HS trong tổ chức các
hoạt động ngoại khóa ở trường THCS” đã đề xuất một phương pháp tổ chức cho
học sinh ôn tập toàn bộ kiến thức của tất cả các môn ở các khối lớp của bậc học
THCS bằng một hình thức mới vô cùng hứng thú, học sinh tự nguyện và thích thú
được tham gia, hoàn toàn không tạo áp lực cho học sinh mà vẫn đảm bảo tính liên
môn giữa các môn học, các khối lớp đồng thời rèn cho học sinh các kỹ năng sống,
ý thức trách nhiệm với cộng đồng (đội chơi), động viên các đối tượng học sinh
khác nhau cùng hoạt động trong một tập thể cùng phát huy năng lực, chủ động thu
thập cập nhật và ôn tập lại kiến thức.
- Bổ trợ cho kiến thức được giáo viên tổng hợp cho HS trong những giờ ôn
tập do thời gian ngắn, học sinh ngại làm đề cương, ngại học thuộc, quên kiến thức
cũ ...
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

21


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

- Có thể áp dụng linh hoạt để tổ chức các hoạt động và nội dung: thu hẹp
trong một lớp với các phân môn hoặc trong cả trường với chỉ một môn học, thời
điểm ở ôn tập chương, ôn tập cuối kỳ, cuối năm hay mở rộng ở quy mô lớn hơn
với các đội chơi liên trường, các khu dân cư liền kề ...
Có thể nói, ngoại khóa giúp giáo viên và học sinh phát huy tính chủ động

sáng tạo, khơi gợi niềm say mê hứng thú học tập, thực hành rèn luyện các kỹ năng
sống, tổ chức, giao tiếp, định hướng nghề nghiệp,... Theo quan niệm đổi mới
phương pháp dạy học hoạt động ngoại khóa là một hình thức tự học tích cực, bổ
ích và có hiệu quả; nối liền bục giảng với thực tiễn đời sống; vận dụng kiến thức
đã học vào thực tiễn; phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của người học,
kiểm tra lại chất lượng dạy học trong giờ chính khóa. Qua đó, học sinh được phát
triển cân đối về trí tuệ, đạo đức, thể dục và mỹ thuật.
Mặt khác hoạt động ngoại khóa là lúc học sinh có thể học mà không bị gò bó
theo những quy định chặt chẽ của tiết học, các em được phép tự do sáng tạo, thử
sức, được là chính bản thân mình. Góp phần phát triển thái độ tích cực, tự tin trong
học tập và rèn luyện hàng ngày, có ý thức tham gia hoạt động tập thể và hoàn
thành nhiệm vụ được giao.
Khi tham gia hoạt động ngoại khóa các em có thể củng cố và mở rộng
những kiến thức mà mình đã tiếp thu được thông qua các môn học ở trên lớp. Biết
vận dụng kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống, trang bị và bổ sung kiến thức
mới. Giúp các học sinh có thêm sự khăng khít, tình đoàn kết giữa các thành viên.
Trang bị thêm cho các em kinh nghiệm sống tập thể trong gia đình, nhà trường và
ngoài xã hội. Hoạt động ngoại khóa có vai trò hỗ trợ cho hoạt động giáo dục thể
chất và giáo dục kỹ năng sống.
Chúng tôi đã tiến hành khảo sát tính hợp lý và tính khả thi của sáng kiến
“Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức các hoạt động
ngoại khóa ở trường THCS” với các GV trong nhà trường (PHỤ LỤC I). Kết quả

Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

22


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

khảo sát tính hợp lý và tính khả thi của sáng kiến được thể hiện rõ ở bảng thống kê
( PHỤ LỤC II) là rất tốt.

Bên cạnh đó, sử dụng sáng kiến “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học
sinh trong tổ chức các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS” trong giảng dạy
thì chất lượng dạy học được nâng lên. Trong năm học 2013 - 2014, chúng tôi chưa
áp dụng sáng kiến này trong việc ôn tập. Đến năm học 2014 – 2015 chúng tôi đã
áp dụng sáng kiến này kết quả được thể hiện qua chất lượng cuối năm học của các
môn học ( PHỤ LỤC III )
2. Bài học kinh nghiệm được rút ra trong quá trình trải nghiệm
- Nhất thiết phải tạo cho các em có một sân chơi mang tính tập thể, qua đó các
em sẽ được giáo dục giá trị sống, rèn luyện kỹ năng sống, cùng các trò chơi dân
gian mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Trên thực tế các trường phổ thông cũng
có thực hiện phong trào này nhưng chưa triệt để chỉ mang tính hình thức vì chỉ chú
trọng vào việc giảng dạy văn hóa trên lớp mà không chú trọng đến việc ôn tập kiến
thức, giáo dục giá trị sống và rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, xem hiệu quả
thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục giá trị sống và rèn luyện kỹ năng sống cho
học sinh là một tiêu chí đánh giá cơ bản của phong trào “Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực” của các trường.
- Khi tổ chức kế hoạch cần hết sức cụ thể chi tiết, có phương án dự phòng
những tình huống có thể xảy ra để giải quyết như thời tiết, đường đi... Chú ý tạo
môi trường cho các em hoạt động an toàn lành mạnh hiệu quả gây được sự chú ý
đồng thuận của địa phương và nhân dân. Địa điểm tập trung, có thể gắn với các di
tích lịch sử, các địa danh đặc biệt của địa phương cần được liên hệ và bố trí trước
để thuận tiện cho giáo viên và học sinh tổ chức học tập vui chơi như phòng ngồi,
nước uống, bàn ghế, cây bóng mát...
- Nhà trường cần thành lập các câu lạc bộ, nhất là các câu lạc bộ chuyên môn
của từng tổ để thu hút học sinh tham gia. Qua đó học sinh có thể khám phá năng
lực bản thân trong nhiều môn, nhiều lĩnh vực và sau đó chọn cho mình môn yêu

thích.
Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

23


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

- Cuối cùng, chúng tôi muốn nói rằng, để nâng cao chất lượng giảng dạy
nói chung và hoạt động ôn tập nói riêng trong các nhà trường THCS, vai trò
của người giáo viên là vô vàn quan trọng, bên cạnh đó sự quan tâm đầu tư của
các cấp lãnh đạo về cơ sở vật chất phục vụ cho việc giảng dạy và học tập là
một yếu tố không nhỏ đem lại thành công.
3. Điều kiện và khả năng áp dụng
Sáng kiến kinh nghiệm "Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh
trong tổ chức các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS" của chúng tôi mới chỉ
dừng lại trong phạm vi áp dụng vào nhà trường THCS.
Sử dụng sáng kiến kinh nghiệm này trong nhà trường phù hợp với cơ sở vật
chất, trang thiết bị dạy học của các nhà trường THCS hiện nay. Phù hợp với đặc
thù, đặc trưng của tâm sinh lý lứa tuổi THCS.
Sáng kiến kinh nghiệm này khi đưa vào áp dụng và tổ chức, đã được giáo viên
hưởng ứng nhiệt tình, Nhà trường và các tổ chuyên môn, các GV áp dụng rộng rãi,
thường xuyên vì tính thực thi cao.
Sáng kiến kinh nghiệm có thể áp dụng một cách thường xuyên, liên tục mang
lại kết quả giảng dạy và giáo dục tốt, khả quan đáp ứng được mục tiêu đổi mới của
ngành giáo dục đào tạo trong giai đoạn hiện nay.
Để thay lời kết chúng tôi xin trích dẫn lời của đồng chí Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận nói về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục
và đào tạo Việt Nam: " Trong đổi mới lần này, cách thiết kế chương trình và

tổ chức biên soạn sách giáo khoa mới sẽ có sự thay đổi lớn, căn bản theo
nguyên tắc: Tích hợp cao ở lớp và cấp dưới; tự chọn và phân hóa cao ở lớp và
cấp học trên. Cách thiết kế này cho phép lựa chọn có chủ đích trong khối kiến
thức rất lớn, rất phong phú của các lĩnh vự khoa học; những nội dung phù hợp
với lứa tuổi( tâm lý, kỹ năng, nhận thức...) của học sinh tiểu học và trung học
cơ sở, gần với cuộc sống thiết thực tham gia quá trình hình thành phẩm chất
và năng lực của người lao động mới..." Chúng tôi hy vọng rằng những dề xuất

Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

24


Đề tài: “Tích hợp ôn tập kiến thức văn hóa cho học sinh trong tổ chức
các hoạt động ngoại khóa ở trường THCS”

của chúng tôi trong đề tài phần nào thực hiện được theo nguyên tắc đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo Việt Nam.
Trên đây là những tìm hiểu, nghiên cứu và những quan điểm mang tính
chủ quan của bản thân được đưa ra để chúng ta cùng trao đổi và bàn bạc,
những vấn đề đã nói ở trên chắc chắn không thể giải quyết một cách đầy đủ và
thoả đáng những vấn đề trong dạy và học, bởi vậy tôi mong được sự góp ý của
các quý thầy, cô giáo, các bạn bè đồng nghiệp để chúng tôi có thể ngày càng
hoàn thiện.
Để hoàn thành đề tài sáng kiến kinh nghiệm này chúng tôi đã nhận được sự
góp ý của đồng nghiệp. Chúng tôi xin chân thành cám ơn những đóng góp quý báu
của tất cả mọi người. Chúng tôi rất mong tiếp tục nhận được ý kiến chỉ đạo của các
cấp lãnh đạo và ý kiến đóng góp của đồng nghiệp để bổ sung và nâng cao hơn nữa
chất lượng của đề tài.
Chúng tôi xin trân trọng cám ơn!

Ninh Hòa, ngày 04 tháng 05 năm 2015
NHÓM TÁC GIẢ

Trần Thị Thu Hằng - Lê Thị Hồng Thái- Lê Thị Thanh Liêm - Nguyễn Thị Thu Hà

XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

Trường THCS Ninh Hòa – Hoa Lư – Ninh Bình

25