skkn một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng dạy học theo mô hình trường học mới (VNEN) tại trường tiểu học lưu phương huyện kim sơn tỉnh ninh bình

MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC THEO MÔ HÌNH TRƯỜNG
HỌC MỚI VNEN TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC.
NHÓM TÁC GIẢ SÁNG KIẾN:
1. HÀ THỊ PHƯƠNG - Phó trưởng phòng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện

Kim Sơn – Tỉnh Ninh Bình.
2. TRẦN THỊ AN - Hiệu trưởng trường Tiểu học Lưu Phương - huyện Kim

Sơn - Tỉnh Ninh Bình.
I. LÝ DO CHỌN SÁNG KIẾN:
Ban chấp hành Trung ương Đảng khóaXI đã ban hành nghị quyết hội nghị
lần thứ 89 số 29- NQ-TW ngày 04/ 01/ 2013) về đổi mới căn bản toàn diện giáo
dục và đào tạo, đáp ứng yêu cấu công nghiệp hoa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh
tế thị trường định hướng xã hội churnghiax và hội nhập Quốc tế.Vấn đề cốt lõi,
trung tâm của công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là tập trung
chuyển mạnh từ giáo dục chủ yếu là truyền thụ kiến thức sang hình thành phẩm
chất và phát triển năng lực người học. Trước tiên phải xuất phát từ yêu cầu phát
triển nhân cách, năng lực người học, tiếp đến là đáp ứng nhu cầu về người nhân lực
cho xã hội.
Năm học 2012-2013, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai thí điểm Mô hình
học mới Việt Nam (VNEN) tại 1447 trường Tiểu học nhằm thực hiện chủ trương
đổi mới về phương pháp dạy, đổi mới về phương pháp học, đổi mới phương pháp
đánh giá học sinh, đổi mới tổ chức lớp học. Sau khi được tập huấn và nghiên cứu
các văn bản hướng dẫn thực hiện mô hình trường học mới Việt Nam, năm học 2013
- 2014 trường chúng tôi đã mạnh dạn đăng ký tổ chức thực hiện và là trường đầu
tiên của huyện Kim Sơn. Song đây là quá trình thực nghiệm nên bước đầu triển
khai chúng tôi gặp không ít khó khăn, vướng mắc về tài liệu, về phân phối chương
trình, về phương pháp và hình thức dạy học và cả về nhận thức của cha mẹ học
sinh.v.v..
Mặc dù vậy, chúng tôi đã từng bước khắc phục và đã đạt được những kết quả

bước đầu khả quan: học sinh mạnh dạn, tự tin, linh hoạt, sáng tạo, tích cực hơn
trong học tập và tham gia các hoạt động. Không khí học tập trong lớp tự nhiên, nhẹ
nhàng, thân thiện. Là những người chỉ đạo chung các hoạt động trong các nhà
trường và mong muốn chất lượng hiệu quả dạy và học trong nhà trường ngày càng
phát triển bền vững. Chúng tôi đưa ra “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất
lượng dạy học theo mô hình trường học mới (VNEN) tại trường Tiểu học Lưu
Phương huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình”.
1


II. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN
1. Giải pháp cũ thường làm.
2.
Bước vào năm học mới PGD chỉ đạo trường thực hiện các nhiệm vụ :
- Làm văn bản báo cáo với Đảng uỷ, UBND xã Lưu Phương về việc triển
khai và thực hiện Mô hình trường học mới năm học 2013- 2014. Họp phụ huynh
học sinh khối lớp 3 triển khai thực hiện mô hình trường học mới:
- Giới thiệu mô hình trường học mới.
- Giới thiệu sách học Mô hình trường học mới: Hướng dẫn học Tiếng Việt;
Hướng dẫn học Toán; Hướng dẫn học Tự nhiên và xã hội.
- Nêu cao vai trò, sự cộng tác của Nhà trường - Cộng đồng- Gia đình cùng
phối hợp triển khai, thực hiện, đánh giá học sinh theo Mô hình trường học mới.Tiến
hành trang trí lớp học.
- Xây dựng kế hoạch triển khai, thực hiện Mô hình trường học mới:
- Chuẩn bị tài liệu, phương tiện, đồ dùng phục vụ dạy học Khối, lớp triển
khai, thực hiện Mô hinh trường học mới (VNEN).
- Triển khai dạy học theo Mô hình trường học mới
1.1. Ưu điểm:
Ban chỉ đạo cấp trường đã bám sát các văn bản hướng dẫn của Bộ, Sở,
Phòng Giáo dục và Đào tạo để tổ chức thực hiện có hiệu quả. Giáo viên đã biết tổ

chức theo “10 bước học tập” để phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác, tự tìm tòi,
khám phá kiến thức của học sinh. Đã chỉ đạo các lớp xây dựng được các hội đồng
tự quản làm việc khá tích cực. Biết huy động sự tham gia của cha mẹ học sinh, của
cộng đồng để trang trí lớp học và xây dựng các công cụ hỗ trợ lớp học. Học sinh đã
quen dần với cách học mới, các em đã biết tự đọc tài liệu, tự tìm tòi, nghiên cứu và
hợp tác, chia sẻ với các bạn trong nhóm để chiếm lĩnh kiến thức. Học sinh ngày
càng mạnh dạn, tự tin và phát triển tốt các kỹ năng sống. Cha mẹ học sinh và chính
quyền địa phương, các ban ngành đoàn thể đã tích cực hỗ trợ nhà trường.
Môi trường giáo dục đảm bảo dân chủ, thân thiện đủ điều kiện cho nhà trường
nhân rộng thêm các lớp trên học theo Mô hình VNEN.
Đội ngũ giáo viên ngày càng được chuẩn hoá về mặt đào tạo đang được trẻ hoá
dần. Đặc biệt là các đồng chí giáo viên trẻ nhiệt tình, hăng say công tác và được
trang bị nhiều kiến thức mới, gặp môi trường sư phạm tốt đã phát huy được khả
năng trong công tác giảng dạy.
1.2. Hạn chế:
Nội dung tập huấn còn chung chung chưa thể hiện rõ được phương pháp mới
của Mô hình VNEN. Công tác tập huấn, bồi dưỡng cho giáo viên còn bất cập do
trong năm học có sự điều động, luân chuyển giáo viên. Việc tập huấn thường tổ
chức tập trung vào đầu năm học, nhưng có những giáo viên được điều động về sau
2


nên đòi hỏi Ban lãnh đạo nhà trường và tổ chuyên môn phải mất nhiều thời gian để
tập huấn và bồi dưỡng.
Một số giáo viên đã quen với phương pháp dạy học truyền thống nên trong
quá trình tổ chức hoạt động học cho học sinh còn truyền thụ và giảng giải nhiểu.
Việc hướng dẫn học sinh làm và sử dụng các công cụ học tập trong lớp đôi khi còn
hình thức. Một số giáo viên tổ chức lớp học còn rập khuôn, ít sáng tạo. Giáo viên ít
có thời gian để bồi dưỡng thêm kiến thức nâng cao cho học sinh giỏi. Một số học
sinh kỹ năng giao tiếp hạn chế, rụt rè. Một số trưởng nhóm kỹ năng điều hành, chỉ

đạo nhóm chưa tốt. Một số cha mẹ học sinh chưa quan tâm, đôn đốc con em học
tập. Ý thức hợp tác với nhà trường còn thấp.
Giáo viên chưa thực sự vững về kiến thức, việc tự học tự bồi dưỡng chưa
thường xuyên . Do đó việc nắm bắt, tiếp cận đổi mới phương pháp dạy học còn hạn
chế.
2.2. Các biện pháp chỉ đạo đã thực hiện:
2.2.1. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền
Đầu tháng 7 hàng năm, Ban lãnh đạo nhà trường báo cáo với Ban thường vụ
đảng ủy xã những kết quả đạt được về thực hiện kế hoạch năm học và kết quả thực
hiện Mô hình trường học mới VNEN của năm học cũ, nêu những thuận lợi khó
khăn vướng mắc về cơ sở vật chất cũng như công tác chỉ đạo và đề ra những tiêu
chí phấn đấu của nhà trường trong năm học mới và xin ý kiến chỉ đạo của Ban
thường vụ Đảng ủy.
Tại cuộc họp với lãnh đạo Đảng ủy, Ủy ban nhân xã cùng Bí thư chi bộ các
xóm, chi bộ cơ quan và trưởng các đoàn thể như Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể
trong xã như: Đoàn Thanh niên, Hội phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Khuyến học và
cuộc họp phụ huynh đầu năm học. Tại cuộc họp này, trường đã giới thiệu rõ các
văn bản của Bộ Giáo dục, của Sở và Phòng Giáo dục và Đào tạo về mô hình trường
học mới (VNEN) và kế hoạch tổ chức thực hiện của nhà trường để tranh thủ ý kiến
chỉ đạo của cấp ủy và chính quyền địa phương, đồng thời tuyên truyền sâu rộng đến
các lực lượng xã hội.
Hàng tháng, nhà trường luôn tham mưu với cấp ủy đảng chính quyền địa
phương để họ đưa vào nghị quyết và chỉ đạo các ban ngành đoàn thể phối hợp thực
hiện.
Nhà trường kết hợp với ban đại diện Hội CMHS để phối hợp giáo dục, xây
dựng cơ sở vật chất, trang trí lớp học, làm đẹp bồn hoa, cây cảnh để đảm bảo một
môi trường học tập “xanh, sạch, đẹp, an toàn, thân thiện”. Nhà trường chỉ đạo cán
bộ, giáo viên tuyên truyền đến tận các bậc CMHS để họ nhận thức đúng đắn về vai
trò của mình trong nhà trường, giúp phụ huynh thấy được những lợi ích mà mô
hình trường học mới sẽ mang lại cho con em họ để họ đồng tình ủng hộ. Chỉ đạo

giáo viên mời cha mẹ HS đến tham gia vào các hoạt động của nhà trường của lớp
như: : Bầu hội đồng tự quản, dự giờ, thăm lớp, đến với “Ngày hội tiểu học”... Đồng
3


thời chỉ đạo Liên đội lên bảng tin, cho phát thanh viên tuyên truyền các thành tích
và hoạt động nổi bật của nhà trường trong việc thực hiện mô hình trường học mới.
Tổ chức cuộc họp với các đoàn thể và giáo viên trong nhà trường để quán triệt chủ
trương và các công văn hướng dẫn thực hiện, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo
viên.
Với cách làm trên, trường chúng tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ của
Đảng ủy, chính quyền địa phương và các ban ngành đoàn thể, của Hội CMHS để
mở rộng khuôn viên trường, xây dựng thêm nhà để xe, thư viện xanh, một số bồn
hoa cây cảnh và trang trí các lớp học theo mô hình VNEN. Cộng đồng cũng đã hỗ
trợ chúng tôi rất nhiều trong việc hướng dẫn học sinh học tập ở nhà, đặc biệt là hoạt
động ứng dụng.
Cụ thể: Năm học 2013 - 2014 nhà trường đã làm tốt công tác xã hội hóa giáo
dục huy động ngày công lao động và nguồn đóng góp tự nguyện của phụ huynh
trang trí các biểu bảng cho 3 lớp học khối lớp 3 theo mô hình VNEN tổng trị giá
15.000.000 đồng.
Năm học 2014 - 2015 nhà trường tiếp tục huy động nguồn đóng tự nguyện
của phụ huynh trang trí thêm 3 lớp học theo mô hình VNEN và sắm được 15 bộ
bàn ghế đạt chuẩn tổng trị giá 37.000.000 VNĐ.
2.2.2 Biện pháp nâng cao vai trò quản lí và tổ chức tập huấn bồi dưỡng
năng lực đội ngũ giáo viên.
Vai trò quản lí, công tác tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ giáo
viên phải được coi trọng và ưu tiên hàng đầu. Đặc biệt là phương pháp quản lí,
phương pháp tập huân phải được thay đổi kịp thời khác cách thức trước đây tổ
chức. Các buổi tập huấn không tranh luận về lí thuyết nhiều mà yêu cầu giáo viên
cần mạnh dạn tự tin bắt tay làm từ thực tiễn và chia sẻ để thực hành ngay tại lớp tập

huấn. Với yêu cầu và tiêu chí đề ra của nhà trường nên đầu năm học mới Ban lãnh
đạo nhà trường đã cử một số giáo viên có năng lực giảng dạy vững vàng đã tham
gia lớp tập huấn tại tuyến tỉnh, huyện tổ chức tập huấn lại cho toàn bộ giáo viên
trong trường. Việc tập huấn tại trường được thực hiện một cách nghiêm túc. Lớp
tập huấn được trang bị đầy đủ tài liệu và đồ dùng phục vụ cho việc học. Lớp được
chia thành các nhóm nhỏ để giáo viên được trao đổi, chia sẻ, bàn bạc về tài liệu
hướng dẫn học của học sinh, về phương pháp giảng dạy, về hình thức tổ chức lớp
học và đưa ra những khó khăn, trở ngại để cùng nhau tìm giải pháp khắc phục.
Giảng viên tập huấn phải tổ chức cho các học viên tự nghiên cứu, trao đổi, bàn bạc
để cùng nhau tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc chứ không được thuyết trình,
giảng giải. Ban Lãnh đạo nhà trường phải theo dõi và đánh giá sát đúng ý thức và
kết quả tập huấn của giáo viên. Việc tổ chức tập huấn đã giúp giáo viên có được
những nhận thức cơ bản, những kiến thức cần thiết về Mô hình trường học mới
VNEN để vận dụng trong quá trình giảng dạy và giáo dục học sinh. Bên cạnh đó,
nhà trường đã làm tốt công tác bồi dưỡng cho giáo viên thông qua dự giờ thăm lớp
4


và qua các buổi sinh hoạt chuyên đề như xem băng đĩa, dự giờ, nêu tình huống sư
phạm mọi giáo viên phân tích rút ra bài học kinh nghiệm, tìm giải pháp hiệu quả
nhất. Giúp giáo viên hiểu hình thức sinh hoạt chuyên môn chủ yếu là rút kinh
nghiệm qua quan sát phân tích một bài dạy cụ thể và gồm 4 bước cơ bản sau:
Bước 1- Xây dựng kế hoạch.
Bước 2- Tổ chức minh họa dự giờ.
Bước 3- Thảo luận chung.
Bước 4- Áp dụng vào thực tiễn.
Với cách làm trên, trường chúng tôi đã bồi dưỡng được một đội ngũ giáo
viên có năng lực giảng dạy vững vàng.
Kết quả cụ thể: Năm học 2014 - 2015 nhà trường đã tổ chức được 45
chuyên đề (chuyên đề về phương pháp dạy học mới các bộ môn, cách đánh giá học

sinh theo thông tư 30, chuyên đề về sinh hoạt chuyên môn, ...) Trong đó có 15 tiết
chuyên đề về phương pháp dạy học VNEN được xếp loại tốt và được nhân rộng
phương pháp toàn trường. Hiệu quả nhất là 100% các lớp đã thành lập được hội
đồng tự quản và trưởng ban đối ngoại điều khiển màn chào hỏi giới thiệu về lớp
mình bạo dạn, tự tin, tạo ra không khí lớp học sôi nổi, học tập thoải mái không bị
gò ép và đạt hiệu quả cao.
2.2.3 Nâng cao năng lực và đổi mới hoạt động sư phạm:
Chất lượng giáo dục đào tạo luôn là mục tiêu hàng đầu, là yêu cầu thường
xuyên đối với quá trình phát triển và đổi mới giáo dục. Để thực hiện thành công mô
hình VNEN hơn ai hết bản thân người giáo viên thực sự có mong muốn tạo ra
những thay đổi, tập trung chú ý vào những thay đổi về chiến lược giảng dạy, yêu
thương học sinh và tin tưởng rằng tất cả học sinh đều có tiềm năng thành công nếu
được trang bị những kĩ thuật học tập đa dạng. Vì lẽ đó, tôi đã chỉ đạo giáo viên
mạnh dạn tập trung đổi mới các hoạt động sư phạm của mình như sau:
a. Đổi mới phương pháp dạy giáo viên
Trước hết Ban giám hiệu nhà trường giúp cho giáo viên hiểu rõ đổi mới
phương pháp dạy học theo mô hình VNEN là người thầy giáo không phải là “thầy
dạy” mà là thầy về cách học, cách tiếp cận vấn đề, là người giúp các em cách học
mới, cách tự học. Không phải là người áp đặt tư duy cho học sinh mà là người luôn
phát huy tính dân chủ, là người bạn đồng hành với học sịnh, giảng dạy cái học sinh
cần, là một nhà tâm lí giáo dục, luôn tác động vào học sinh để kích thích những yếu
tố bên trong sự tự tin và độc lập bản lĩnh, để giúp người học phát triển. Phương
pháp dạy học hiện hành đã phần nào phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng
tạo của học sinh. Tuy nhiên một số giáo viên đôi khi vẫn còn nặng về vai trò truyền
thụ kiến thức. Một số bộ phận học sinh chưa mạnh dạn, tự tin tham gia vào quá
trình học tập và các hoạt động giáo dục; kỹ năng sống hạn chế. Bởi vậy, khi thực
hiện mô hình trường học mới, hơn ai hết bản thân người giáo viên phải tích cực đổi
mới hoạt động sư phạm của mình với phương châm “Chuyển đổi từ dạy học truyền
5

thụ của giáo viên sang tổ chức hoạt động tự học của học sinh, quá trình tự học, tự
giáo dục là trung tâm của hoạt động giáo dục”. Giáo viên hướng dẫn học sinh sử
dụng tài liệu hướng dẫn học để tự học, tự khám phá; tổ chức cho học sinh hoạt
động khám phá, phát hiện kiến thức, kỹ năng mới thông qua quá trình học tập mang
tính hợp tác. Giáo viên chỉ hổ trợ và hướng dẫn học sinh khi cần thiết. Giáo viên
phải biết khuyến khích mọi cố gắng, nổ lực, sáng kiến và những tiến bộ dù là nhỏ
nhất của học sinh để những HS vốn rụt rè, nhút nhát dần trở nên mạnh dạn, tự tin
hơn. Chỉ đạo GV thường xuyên gần gũi, quan tâm đến những đối tượng HS đó.
Chỉ đạo giáo viên tổ chức linh hoạt các hoạt động học tập của học sinh,
không nhất thiết phải thực hiện theo tài liệu hướng dẫn học. Giáo viên phải dựa vào
đối tượng học sinh và thực tế của lớp học để lựa chọn phương pháp và hình thức
dạy học phù hợp. Sau đây là một vài ví dụ minh hoạ về cách làm của chúng tôi:
Bài 5: Ôn tập các bảng nhân và bảng chia ( tài liệu Toán lớp 3 trang 15)
Trước khi vào tiết học, GV tổ chức HS chơi trò chơi “Kết bạn”. Các em sẽ
biết nếu “kết 4” mà lớp mình có 24 bạn thì sẽ thành lập được 6 nhóm, nếu “kết 5”
thì lớp mình sẽ thành lập được 4 nhóm còn dư 4 bạn ( bạn bị dư sẽ bị phạt). Thông
qua trò chơi, HS sẽ cảm thấy trò chơi mà mình vừa được tham gia rất gần gũi với
bản thân, không chỉ thế trò chơi còn kích thích tính tò mò, khơi dậy hứng thú trong
học tập giúp các em muốn tiếp tục được trải nghiệm kiến thức mới.
- Đối với bài: “Chia cho số có hai chữ số” Hướng dẫn học Toán 4 tập 1B. Ở
bài tập 1 của Hoạt động thực hành, với lôgô làm việc cá nhân. Đây là tiết học đầu
tiên trong phần chia cho số có nhiều chữ số nên HS rất lúng túng trong việc ước
lượng chữ số ở thương. Do vậy, chúng tôi đã hướng dẫn GV cách tổ chức học sinh
ước lượng chữ số ở thương. GV quan sát, theo dõi và hỗ trợ cho HS, nếu thấy nhiều
học sinh trong lớp không tự làm được bài tập thực hành thì giáo viên cần linh động
tổ chức dạy học cả lớp để hướng dẫn kỹ cho học sinh cách ước lượng thương, sau
đó mới cho các em tiếp tục thực hành.
Mặt khác để phát huy tốt năng lực của học sinh khá, giỏi, tôi đã chỉ đạo GV
yêu cầu các em có năng lực tốt hỗ trợ các bạn trong nhóm. Hoặc GV ra các bài tập

nâng cao hay câu hỏi khó rồi kín đáo bỏ vào hộp thư cá nhân của HS, sau đó nãi
nhỏ với HS: “em có thư” để học sinh xuống lấy và hứng thú giải quyết. Cuối tiết
học, hoặc trong giờ ra chơi cho em đó được nói về bức thư của mình và hướng giải
quyết. Nếu HS làm tốt GV khen ngợi và tuyên dương trước lớp. Nếu HS không làm
được giáo viên giúp HS giải quyết và không quên động viên, khích lệ HS. Có thể ra
thêm bài tập tương tự để HS làm được, giúp em thêm tự tin và hứng thú hơn.
b. Đổi mới về cách học của học sinh
Để chỉ đạo có hiệu quả phương pháp dạy học theo mô hình VNEN. Ban giám
hiệu nhà trường yêu cầu giáo viên chú trọng rèn cho học sinh một số kĩ năng học
tập như kĩ năng tự học theo nhóm, kĩ năng đọc hiểu từ tài liệu, hiểu được các câu
lệnh, các chỉ dẫn các yêu cầu, các dạng hoạt động học tập,các kĩ năn( Kĩ năng làm
6


việc cá nhân theo cặp theo nhóm, kĩ năng sử dụng đồ dùng học tập ở góc học tập,
sử dụng tài liệu, thư viện lớp học, …) Ở mô hình trường học mới, học sinh không
tiếp thu kiến thức một cách thụ động mà ngược lại các em chủ động làm việc độc
lập với tài liệu, thao tác với các đồ vật, quan sát trực tiếp, phân tích so sánh và
tương tác với các bạn cùng nhóm, tương tác với giáo viên và cộng đồng. Giáo viên
hướng dẫn học sinh thực hiện theo “10 bước học tập”. Quá trình chiếm lĩnh kiến
thức được khởi đầu bằng việc học sinh đọc và viết tên bài học, tiếp đến là việc đọc
mục tiêu bài học - đây là việc đầu tiên của HS phải biết mình làm cái gì trong bài
học này. Hoạt động cơ bản là quá trình tự trải nghiệm nghiên cứu tài liệu, bắt đầu
từ cá nhân và trao đổi trong nhóm. Trình tự bài học đến báo cáo kết quả học tập của
cá nhân và nhóm thể hiện tính độc lập tương đối của cá nhân và nhóm. Trong giờ
học, giáo viên tổ chức cho các nhóm trưởng điều hành các nhóm hoạt động. Dưới
sự điều hành của nhóm trưởng, các nhóm nghiêm túc học bài và hăng hái thảo luận
mỗi khi có chủ đề đưa ra.
Chính vì vậy, người giáo viên phải “tập huấn” cho nhóm trưởng về cách điều
khiển hoạt động của nhóm (như một giáo viên). Nhóm trưởng phải biết phân công

nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trong nhóm sao cho các bạn đều được tham
gia, đều được bày tỏ ý kiến, đều được thể hiện. Tránh hiện tượng học sinh ngồi nói
chuyện riêng hoặc không chịu khó suy nghĩ mà chỉ trông chờ vào giáo viên và các
bạn. Đặc biệt, giáo viên phải biết huy động những học sinh khá, giỏi trong lớp để
giúp mình hướng dẫn, hỗ trợ và kiểm tra đánh giá các bạn khác. Với cách làm đó,
chúng ta không còn bắt gặp hình ảnh cả lớp ngồi im lặng nghe thầy, cô giáo giảng
bài nữa, mà thay vào đó là những nhóm học sinh (4-6 em/nhóm) ngồi thảo luận và
làm các bài tập trong tài liệu theo yêu cầu. Qua đó, phát huy tính tích cực, chủ
động, ý thức tự học, tự giải quyết vấn đề và tinh thần hợp tác, chia sẻ của học sinh.
HS ngày càng mạnh dạn, tự tin hơn rất nhiều. Không khí học tập của học sinh rất
sôi nổi và thoải mái.
c. Đổi mới phương pháp đánh giá động viên khuyến khích học sinh:
Việc chỉ đạo kiểm tra đánh giá kết quả học tập cảu học sinh phải được tiến
hành thường xuyên liên tục ngay trong quá trình thực hiện mỗi hoạt động học tập
để kịp thời khuyến khích động viên và nhất là giúp các em điều chỉnh những sai sót
để hoạt động học tập có hiệu quả .Với cách làm đó, chúng ta không còn bắt gặp
hình ảnh cả lớp ngồi im lặng nghe thầy, cô giáo giảng bài nữa, mà thay vào đó là
những nhóm học sinh (4-6 em/nhóm) ngồi thảo luận và làm các bài tập trong tài
liệu theo yêu cầu. Qua đó, phát huy tính tích cực, chủ động, ý thức tự học, tự giải
quyết vấn đề và tinh thần hợp tác, chia sẻ của học sinh. HS ngày càng mạnh dạn, tự
tin hơn rất nhiều.
7


Trước đây việc đánh giá học sinh chủ yếu tập trung vào hoạt động học tập,
còn với mô hình VNEN đánh giá học sinh tập trung vào 3 nội dung sau:
- Đánh giá hoạt động học tập theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình.
- Đánh giá sự hình thành và phát triển năng lực chung của học sinh tiểu học:
a) Tự phục vụ, tự quản;
b) Giao tiếp, hợp tác;

c) Tự học và giải quyết vấn đề.
- Đánh giá sự hình thành và phát triển các phẩm chất của học sinh tiểu
học.Việc đánh giá được thực hiện theo 3 hình thức: Đánh giá thường xuyên, đánh
giá định kì và đánh giá tổng hợp cuối học kì 1 và cuối năm học. Việc đánh giá học
sinh không dùng điểm số mà ghi nhận xét. Lời nhận xét đánh giá của giáo viên phải
hết sức cụ thể, dễ hiểu giúp học sinh biết để phát huy mặt mạnh và khắc phục
những hạn chế; giúp phụ huynh biết được rõ hơn về con em mình để có biện pháp
hỗ trợ. Việc đánh giá học sinh không chỉ dành riêng cho giáo viên mà còn có sự
tham gia của học sinh, phụ huynh và cộng đồng, trong đó đánh giá của giáo viên là
quan trọng nhất.
2.2.4. Chỉ đạo đổi mới tổ chức lớp học:
Lớp học là “hạt nhân” trong “Mô hình trường học mới Việt Nam”. Bàn ghế
không kê theo kiểu truyền thống mà được bố trí lại để học sinh ngồi theo nhóm,
phù hợp với sự tương tác giữa các bạn trong nhóm và giáo viên. Khác với trước
đây, ban cán sự lớp do giáo viên áp đặt và hoạt động theo các yêu cầu của giáo
viên. Trong mô hình VNEN, ban cán sự lớp được đổi mới thành “Hội đồng tự
quản”. “Hội đồng tự quản” được thành lập là vì học sinh, do học sinh và các em
được chủ động tự quản trong các hoạt động của lớp.
Để có một “Hội đồng tự quản” theo đúng ý nghĩa của nó tôi đã hướng dẫn
giáo viên tổ chức học sinh xây dựng kế hoạch một cách rõ ràng. Kế hoạch bầu “Hội
đồng tự quản” phải nêu rõ mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ, đối tượng tham gia, thời
gian tiến hành. Sau đó tổ chức cho các em tiến hành ứng cử, bầu cử. Học sinh được
quyền ứng cử, bầu cử một cách dân chủ để chọn ra một “Hội đồng tự quản” chỉ đạo
lớp hoạt động. Sau khi thành lập được “Hội đồng tự quản” giáo viên cho các em tự
phân công nhiệm vụ. Các thành viên trong lớp được tự do tham gia vào các ban.
Các em có thể ghi tên mình vào mảnh giấy hoặc các hình ảnh mà các em thích rồi
dán vào ban mình đăng kí. “Hội đồng tự quản” cũng có thể được thay đổi trong
năm học. Nếu hội đồng tự quản không làm tốt nhiệm vụ giáo viên có thể cho học
sinh bầu lại. Mặt khác nếu hội đồng tự quản làm tốt, hết học kì I giáo viên cũng có
thể cho bầu lại để cho nhiều học sinh có cơ hội được tập làm lãnh đạo. Những học

sinh đã làm tốt rồi giáo viên khen ngợi và động viên các em làm cố vấn cho các bạn
mới được bầu vào Hội đồng tự quản mới. Như vậy, nhiều học sinh được phát huy
năng lực và sở trường của mình.
8


MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA

2.2.5. Chỉ đạo trang trí lớp học:
9


Ngay từ đầu năm học tôi đã chủ động hướng dẫn giáo viên kết hợp với cha
mẹ học sinh để trang trí lớp học theo mô hình VNEN. Xung quanh lớp học được
trang trí các phương tiện hỗ trợ học tập như: Góc học tập; góc cộng đồng , tủ đựng
sách báo, hộp thông tin “Những điều em muốn nói”; bảng thông tin “Ngày em đến
lớp”, bảng “10 bước học tập”, bảng “Nội quy lớp học”, “Hộp thư cá nhân”,… Tất
cả đã tạo nên một không gian và môi trường học tập thân thiện.
Góc học tập là nơi để các đồ dùng học tập của học sinh và các vật dụng để
làm đồ dùng trực quan trong các môn học. Các vật dụng này không cố định mà
được thay đổi, linh động theo kế hoạch dạy học. Giáo viên cần huy động cả học
sinh và phụ huynh tham gia chuẩn bị các đồ dùng học tập để góc học tập trở nên
phong phú và phục vụ tốt cho việc học của các em. Đây cũng là nơi để trưng bày
những sản phẩm học tập, những bài văn hay, những trang vở đẹp của học sinh.
“Hộp thư cá nhân”, “Điều em muốn nói” là nơi để học sinh được bày tỏ cảm xúc,
chia sẻ những tâm sự của mình với bạn bè, với thầy giáo, cô giáo. Giáo viên hướng
dẫn học sinh dùng giấy hoặc bìa cứng để gấp những phong bì thư, trên đó có ghi
tên học sinh, ngày sinh và sở thích rồi dán vào bảng “Hộp thư cá nhân” của lớp.
Giáo viên nên giải thích kỹ cho học sinh về mục đích của hội thư. Đây là công cụ
giúp học sinh được bày tỏ ý kiến của mình, có thể là những tình cảm, cảm nhận,

mong muốn, đề nghị hoặc bất cứ điều gì các em muốn nói về thầy cô, cha mẹ, các
cô chú nhân viên…Hay mỗi khi một thành viên trong lớp có hành động đẹp, có kết
quả học tập tiến bộ hay hành động chưa tốt…các học sinh khác có thể viết thư cho
vào phong thư của bạn đó để khen ngợi hoặc nhắc nhở. Giáo viên khéo léo tâm sự
với HS để nghe các em chia sẻ những cảm xúc của mình đối với bạn bè, sau đó gợi
ý để học sinh viết thư cho bạn hoặc viết thư bỏ vào hộp thư “Điều em muốn nói” .
Cách làm này đã giúp học sinh thân thiện, quan tâm đến nhau nhiều hơn. Các em
có ý thức hơn khi học tập cũng như khi tham gia các hoạt động để nhận được nhiều
lời khen ngợi từ phía các bạn và cô giáo.
Đối với Hội đồng tự quản khi nhận được thư ở hộp thư “Điều em muốn nói”
cần phải đọc để biết phản hồi từ phía các bạn để có hướng điều chỉnh cho phù hợp
với nhu cầu chung và nội quy của lớp. Nếu những việc các bạn bày tỏ mà Hội đồng
tự quản không giải quyết được thì phải nhờ tới sự can thiệp của giáo viên. Ngoài ra,
giáo viên có thể hướng dẫn học sinh trang trí “Góc sinh nhật” để tạo sự vui tươi
trong lớp học. Giúp HS biết cách quan tâm đến bạn, biết cách tổ chức những buổi
lễ nho nhỏ. Giáo viên cùng học sinh dùng giấy A0 để vẽ cây hoa có 12 bông hoa,
mỗi bông hoa là một tháng trong năm. Trên các bông hoa ghi tên những bông hoa,
mỗi bông hoa là một tháng trong năm.6 Trên các bông hoa ghi tên những sinh nhật
của bạn nào để tổ chức sinh nhật cho bạn. Việc tổ chức không cần cầu kì. Học sinh
có thể tổ chức một chương trình văn nghệ, trò chơi…và nói những lời chúc mừng
bạn. Chính những hoạt động này đã góp phần giúp học sinh phát huy tốt hơn năng
lực tự quản của mình.
10


11


12

13


Trên đây là những biện pháp chỉ đạo mà bản thân chúng tôi đã đúc rút và
vận dụng trong quá trình trực tiếp chỉ đạo thực hiện dạy học theo mô hình trường
học mới VNEN và đã đạt được những kết quả đáng mừng. Giáo viên giảng dạy
nhiệt tình trách nhiệm, sáng tạo say sưa với nghề nghiệp, các phụ huynh đã quan
tâm và có nhận thức đúng đắn về việc học tập của con em mình. Học sinh đều có ý
thức tự học và học theo nhóm có hiệu quả cao, đặc biệt hầu hết các em đều có ý
thức tự quản và tự giác trong mọi hoạt động. Chất lượng học sinh được tăng lên rõ
rệt.
* Kết quả, chất lượng học sinh khối 3 trong năm học vừa qua như sau:
+ Khảo sát đầu năm học 2014 – 2015.
Môn

TSHS

Giỏi

%

Khá

%

T. B

%

Yếu

%

Toán

93

38

41

40

43

15

16

0

0

T. V

93

35

38

36

39

22

23

0

0

+ Khảo sát cuối năm học 2014 – 2015.
Môn

Tổng
số

Giỏi

%

Khá

%

T.
Bình

%

Yếu

%

Toán

93

58

62

28

30

13

8

0

0

T. V

93

38

41

35

38

20

21

0

0

* Danh hiệu khen thưởng cuối năm:
Khối

3

TSHS

93

HS có thành tích nổi bật
trong học tập, hình thành và
phát triển năng lực phẩm
chất

SL
38

%
41

HS có thành tích khá
nổi bật trong học tập,
hình thành và phát triển
năng lực phẩm chất

SL
28

%
49

Khen từng mặt

SL

%

9

10

3. Những nhược điểm của giải pháp cũ mà giải pháp mới đã khắc phục:
Giải pháp cũ

- Nội dung các hoạt động học tập
đơn điệu, nghèo nàn.
- Không khí lớp học căng thẳng,
nặng nề.
- HS thụ động làm theo hướng

Giải pháp mới
- Nội dung các hoạt động học tập đa dạng,
phong phú.
- Không khí lớp học sôi nổi, học sinh hào
hứng
- HS chủ động thao tác, trao đổi, lựa chọn
14


dẫn.
- HS lúng túng, làm theo mẫu nên
chóng quên.
- HS làm việc máy móc, ỷ lại, phụ
thuộc vào giáo viên.

- HS chưa có thói quen tự nghiên
cứu bài học nên giáo viên mất
nhiều thời gian để hường dẫn.

cách làm, tự kết luận thực hành.
- HS tự tìm được cách làm, cách trả lời
nên khắc sâu, nhớ lâu, vận dụng vào hoạt
động thực hành tốt.
- HS tự tìm tòi khám phá sẽ rèn luyện

được tính kiên trì, vượt khó và một số
phẩm chất của người học sinh như tự tin,
tự trọng biết suy luận có cơ sở….
- HS được bồi dưỡng về các kĩ năng giao
tiếp hợp tác nhóm nên giáo viên giành
được nhiều thời gian quán xuyến lớp học.

- HS được rèn luyện, tập dượt nhiều nên
- Một số em hồi hộp, lúng túng khi tự tin khi học theo nhóm.
khi bị nhóm trưởng chỉ định trả lời.
- GV đã kịp thời nắm vững trình độ học
- Có GV chưa linh hoạt phương sinh của lớp mình để giúp học sinh hiểu
pháp để vận dụng vào trình độ lớp bài nhanh nên thời gian làm bài ít, kết quả
học của mình nên có tiết còn kéo đạt được cao hơn.
dài.
- GV được bồi dưỡng về nội dung,
- Có Giáo viên chưa được bồi phương pháp dạy học qua nhiều đợt nên
dưỡng, tập huấn sâu về nội dung tạo được sự đồng đều giữa các lớp, các
nên GV phải tự mày mò tìm hiểu khối về số lượng và chất lượng, tạo nguồn
nội dung cũng như phương pháp để nhân rộng các lớp 5 cho năm học sau.
giảng dạy.
* Điểm mới của sáng kiến:
Việc tổ chức dạy học theo mô hình VNEN trong trường Tiểu học thì vai trò
của người giáo viên được thay đổi thực sự, họ không còn là người truyền thụ, giảng
giải thậm chí là làm thay mà chuyển sang vai trò là người tổ chức, người hướng
dẫn, trợ giúp cho HS. Hoạt động dạy học được thay đổi cơ bản so với dạy học
truyền thống, thể hiện ở hình thức tổ chức lớp học thành từng nhóm. Học sinh chủ
yếu là tự nghiên cứu, hợp tác với bạn và cùng với sự hỗ trợ của giáo viên để tìm
hiểu kiến thức. Học sinh được phát huy tốt hơn các kỹ năng sống, các nhóm năng
lực và phẩm chất.

15


V. HIỆU QUẢ KINH TẾ VÀ XÃ HỘI DỰ KIẾN ĐẠT ĐƯỢC.
1. Hiệu quả kinh tế:
Khi thực hiện sáng kiến này chỉ cần người cán bộ quản lý nhiệt tình, năng
động, sáng tạo, tâm huyết với với nghề và tận dụng thời gian để xây dựng mối quan
hệ với cộng đồng, gia đình, xã hội để tăng cường cơ sở vật chất. Vì khi thực hiện
Mô hình trường học mới, ngoài việc đổi mới phương pháp dạy và học, hình thức tổ
chức lớp học, việc bài trí, xây dựng các góc của lớp học cũng có vai trò rất quan
trọng. Và để phát huy tính cộng đồng trong xây dựng trường lớp học, Ban giám
hiệu nhà trường đã huy động phụ huynh học sinh cùng tham gia xây dựng, trang trí
các góc trong lớp. Các phụ huynh học sinh của trường phần lớn là nông dân, mặc
dù có những thời điểm mùa vụ khá bận rộn song đều rất nhiệt tình, cố gắng thu xếp
thời gian, cùng tham gia trang trí lớp học, sữa chữa bàn ghế, làm rèm cửa, làm các
bộ sản phẩm đặc trưng của địa phương… để trang trí lớp học. Mặt khác chính bản
thân học sinh tự tin khi tham gia học tập, có kĩ năng tự quản, tự điều hành các hoạt
động học tập cũng như các hoạt động giáo dục khác. Có thể thấy chỉ trong thời gian
hai năm học triển khai mô hình trường học mới VNEN đã thực sự mang lại điều
mới mẻ cho thầy và trò trường Tiểu học Lưu Phương huyện Kim Sơn. Đây mới chỉ
là những thành công bước đầu song đã tạo niềm tin, sự phấn khởi để tập thể các
thầy giáo, cô giáo nhà trường tiếp tục đưa mô hình trường học Việt Nam mới đạt
tới những tầm cao nhất định với một mục tiêu cao nhất là vì sự phát triển toàn diện
của học sinh.
Qua 2 năm thực hiện dạy học theo Mô hình trường học mới VNEN nhà
trường đã huy động nguồn đóng góp tự nguyện của phụ huynh và cộng đồng trang
trí 5 lớp học theo Mô hình VNEN tổng giá trị : 25.000.000; Sắm được 15 bộ bàn
ghế tổng trị giá 22.000.000 đồng. Tài liệu 3 trong 1 giáo viên , học sinh, phụ huynh
dùng chung một cuốn tài liệu nên rất thuận lợi trong việc phối kết hợp giữa nhà
trường - gia đình- xã hội để giáo dục học sinh. Giáo viên không mất thời gian, kinh

phí để soạn bài, giành được nhiều thời gian để hỗ trợ cá thể hóa đến từng học sinh
giúp các em cùng tiến bộ.
2. Hiệu quả xã hội:
Mô hình VNEN thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo
nguyên tắc lấy HS làm trung tâm, học tập mang tính tương tác và
phù hợp với từng cá nhân HS; chuyển việc truyền thụ của GV
thành việc hướng dẫn HS tự học. Lớp học do HS tự quản và được
tổ chức theo các hình thức, như: Làm việc theo cặp, làm việc cá
nhân và làm việc theo nhóm, trong đó hình thức học theo nhóm là
chủ yếu. Học sinh được học trong môi trường học tập thân thiện,
thoải mái, không bị gò bó, luôn được gần gũi với bạn bè, với thầy
cô, được sự giúp đỡ của bạn học trong lớp, trong nhóm và thầy cô,
16


phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi các em. Học sinh khá giỏi được
phát huy, học sinh còn hạn chế, yếu kém được học sinh của nhóm
và giáo viên giúp đỡ
kịp thời ngay tại lớp.
Góp phần tích cực vào việc đào tạo con người mới tự tin,
năng động, sáng tạo nhằm đáp ứng với yêu cầu của thời đại mới.
Cha mẹ học sinh quan tâm đầu tư, tạo điều kiện cho con em mình
học tập.
.Đến nay, sau 2 năm học, các học sinh lớp 3, lớp 4 của Trường Tiểu học Lưu
Phương đã rất quen thuộc với cách học mới. Năm học 2015- 2016 Phòng Giáo dục
và Đào tạo huyện Kim Sơn chỉ đạo nhân rộng mô hình trường học mới trong nhiều
trường Tiểu học trong huyện.
III. ĐIỀU KIỆN VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
- Cán bộ quản lí, giáo viên, phụ huynh nhận thức được tác dụng của mô hình
VNEN.

- Giáo viên nhiệt tình trách nhiệm, sáng tạo say sưa với nghề nghiệp, được
phân công đúng năng lực chuyên môn.
- Học sinh có ý thức tự học và học theo nhóm và có ý thức tự quản và tự giác
trong mọi hoạt động.
- Nhà trường có CSVC cho học sinh
- Áp dụng trong trường tiểu học.
Tuy nhiên, để đạt được kết quả trên, tôi không chỉ thực hiện một số biện
pháp trên mà luôn luôn xây dựng, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch, cách thức chỉ đạo,
áp dụng các biện pháp sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của các nhà trường
theo từng năm học.
IV. PHẦN KẾT LUẬN
Qua hai năm thực hiện “Mô hình trường học mới” chúng tôi thấy việc đổi
mới phương pháp dạy học ở trường Tiểu học nói chung và các khối lớp dạy theo
Mô hình trường học mới VNEN nói riêng là rất cần thiết. Qua quá trình chỉ đạo và
thực hiện chúng tôi nhận thấy đã có những chuyển biến rõ rệt: học sinh mạnh dạn,
tự tin, linh hoạt, sáng tạo, tích cực hơn trong học tập và các hoạt động. Không khí
học tập trong lớp tự nhiên, nhẹ nhàng, thân thiện. Giáo viên và học sinh tương tác
với nhau nhiều hơn. Học sinh hứng thú tiếp nhận kiến thức. Các em được phát huy
năng lực tự học, học sinh có nhiều cơ hội độc lập suy nghĩ, bộc lộ ý kiến riêng khi
làm việc cá nhân và có nhiều cơ hội phát huy năng lực hợp tác khi học nhóm. Phát
17


huy tốt vai trò lãnh đạo, nhiều em thể hiện được khả năng của mình khi điều hành
các bạn. Khả năng giao tiếp, ứng xử của học sinh tiến bộ hơn nhiều. Học sinh mạnh
dạn tham gia đánh giá quá trình học tập, rèn luyện của mình, của bạn. Một số học
sinh có tính cách nhút nhát đã dần trút bỏ được sự tự ti và trở nên mạnh dạn, tự tin
để thể hiện khả năng của bản thân mình. Cha mẹ học sinh đã hiểu được lợi ích từ
mô hình trường học mới đối với con em họ và nhiệt tình hưởng ứng. Giáo viên
chúng tôi đã quen dần với cách tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh theo mô

hình VNEN.
Qua quá trình thực hiện không tránh khỏi những thiếu sót hoặc những vấn
đề còn mang tính chủ quan. Bản thân chúng tôi rất mong sự đóng góp ý kiến của
quý vị và các bạn đồng nghiệp./.
Lưu Phương, ngày 22 tháng 5 năm 2015
Người thực hiện

HÀ THỊ PHƯƠNG

TRẦN THỊ AN

XÁC NHẬN HỘI ĐỒNG THẨM ĐỊNH SÁNG KIẾN CẤP TRÊN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HUYỆN KIM SƠN

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TỈNH NINH BINH

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO

STT

1

2

3

TÊN TÀI LIỆU

NHÀ XUẤT BẢN

Tổ chức lớp học theo mô hình trường học
mới
Tài liệu tập huấn : Dạy học theo mô hình
trường học mới , Tập 1
Tài liệu tập huấn : Dạy học theo mô hình
trường học mới , Tập 2

Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam
Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam
Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam

Các phương pháp dạy học hiệu quả.
Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam

4
Sách hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 3;4

Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam

5

Sách hướng dẫn học Toán lớp 3;4

Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam

6

7

8

9

Hỏi đáp về phương pháp dạy học ở Tiểu
học
Tăng cường năng lực dạy học của giáo
viên

Đổi mới sinh hoạt chuyên môn
19

Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam
Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam
Nhà xuất bản Đại học sư
phạm


20