ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT học PHẦN địa CHẤT CÔNG TRÌNH

BỘ GIAO THÔNG VẬN TẢI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GTVT

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
NGÀNH ĐÀO TẠO:CÔNG NGHỆ KỸ THUẬT XÂY DỰNG
Hệ đào tạo: Đại học chính quy
1. Tên học phần:
Địa chất công trình
Mã học phần:
DC2CT31
2. Số tín chỉ:
2
3. Trình độ: Đại học
Sinh viên năm thứ 1
4. Phân bổ thời gian:
- Lý thuyết, bài tập:
29 tiết;
- Kiểm tra:
1 tiết;
5. Điều kiện tiên quyết:
6. Mục tiêu của học phần:
* Kiến thức: Trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về đất đá; nước dưới
đất; các hiện tượng địa chất và các phương pháp khảo sát địa chất công trình.
* Kỹ năng: Nắm vững các dạng địa hình, địa mạo ở Việt Nam, các loại đá, đất và
tính chất cơ bản một số loại đất, đá; tính toán được nước dưới đất; hiểu được các hiện
tượng địa chất; các phương pháp khảo sát địa chất công trình.
7. Mô tả vắn tắt nội dung học phần:

Đất đá; nước dưới đất; các hiện tượng địa chất, các phương pháp khảo sát địa
chất công trình.
8. Nhiệm vụ của sinh viên:
- Nghiên cứu trước giáo trình, tài liệu học tập;
- Tham gia đầy đủ các giờ lên lớp;
- Tham gia kiểm tra giữa kỳ và thi kết thúc học phần.
9. Tài liệu học tập:
- Sách, giáo trình chính:
[1]. Nguyễn Thị Bích Hạnh, Phạm Thái Bình, Lê Văn Hiệp (2014), Địa chất
công trình, NXB Giao thông vận tải.
- Sách tham khảo:
[2]. Nguyễn Sỹ Ngọc, Trần Văn Dương (2010), Địa chất công trình, NXB Giao
thông vận tải.
[3]. Nguyễn Sỹ Ngọc, Nguyễn Đức Mạnh (2006), Bài giảng Khảo sát địa kỹ
thuật, Trường Đại học Giao thông vận tải.
[4]. Đỗ Minh Toàn (2008), Bài giảng Địa chất công trình Việt Nam, Trường Đại
học Mỏ - Địa chất.
1


[5]. Nguyễn Uyên (2007), Thực tập và bài tập địa chất công trình, NXB Xây
dựng.
10. Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên:
- Điểm chuyên cần:
10%
- Kiểm tra giữa kỳ:
20%
- Điểm thi cuối kỳ:
70%
11. Thang điểm: 10 (lấy một chữ số thập phân)

12. Nội dung chi tiết học phần:
12.1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian:
Phân bổ thời gian

Nội dung

Lý
Thảo
thuyết,
luận
Bài tập

Chương 1. Đất đá
Chương 2. Nước dưới đất
Chương 3. Các hiện tượng địa
chất
Chương 4. Các phương pháp
khảo sát địa chất công trình
Tổng

Thực
hành, Kiểm
Thí
tra
nghiệm

6
8
7

1

8
29

0

0

Tài liệu học tập, Tổng
tham khảo
cộng

[1] Chương 1;
[1] Chương 2
[1] Chương 3

6
8
8

[1] Chương 4;

8

1

30

12.2. Nội dung chi tiết:

Chương 1
ĐẤT ĐÁ
a. Mục đích, yêu cầu:
* Mục đích: Trang bị cho sinh viên những kiến thức về địa hình, địa mạo; sự
hình thành và các tính chất cơ bản của một số loại đất, đá.
* Yêu cầu: Nắm vững các dạng địa hình, địa mạo ở Việt Nam và tính chất cơ
bản một số loại đất, đá.
b. Nội dung chi tiết:
Nội dung

1.1. Địa hình, địa mạo
1.1.1. Một vài đặc điểm cơ bản về
Trái Đất
1.1.2. Địa hình, địa mạo
1.1.3. Đặc điểm cấu trúc địa hình, địa
mạo trên lãnh thổ Việt Nam
1.2. Đá

Phân bổ thời gian
Tài liệu học Tổng
tập, tham cộng
Thực
Lý
Thảo hành, Kiểm
thuyết,
luận
Thí
tra
Bài tập

nghiệm

1

1
[1] Tr.5-13
[1] Tr.13-16
[1] Tr.16-19

4

4
2


1.2.1. Khoáng vật tạo đá
1.2.2. Các loại đá
1.2.3. Các tính chất cơ bản của đá
1.3. Đất
1.3.1. Sự hình thành đất
1.3.2. Các loại đất, sự phân bố đất
yếu trên các vùng ở Việt Nam
Tổng cộng

[1] Tr.19-30
[1] Tr.31-48
[1] Tr.48-58

1

1
[1] Tr.59-61
[1] Tr.62

6

0

0

0

6

c. Hướng dẫn thực hiện:
* Trọng tâm của chương: Các dạng địa hình chính trên lãnh thổ Việt Nam; các
loại đá, tính chất cơ bản của đá, đất.
* Kiến thức, kỹ năng cần đạt: Hiểu được các dạng địa hình, địa mạo trên lãnh
thổ Việt Nam; đặc điểm và tính chất cơ bản của đá.
* Đánh giá kết quả: Kiểm tra thường xuyên.

Chương 2
NƯỚC DƯỚI ĐẤT
a. Mục đích, yêu cầu:
* Mục đích: Trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về nước dưới đất.
* Yêu cầu: Tính toán được các dòng thấm nước dưới đất, lượng nước chảy vào
các công trình tập trung.
b. Nội dung chi tiết:
Phân bổ thời gian
Tài liệu học Tổng

tập, tham cộng
Thực
Lý
Thảo hành, Kiểm
thuyết,
luận
Thí
tra
Bài tập
nghiệm
[1] Tr.63-66
2.1. Khái niệm cơ bản về nước dưới 1

Nội dung

đất
2.1.1. Nguồn gốc hình thành nước
dưới đất
2.1.2. Các loại tầng chứa nước
2.2. Các yếu tố thủy động của dòng
thấm và định luật thấm cơ bản của
dòng ngầm
2.2.1. Các yếu tố thủy động của dòng
thấm
2.2.2. Định luật thấm cơ bản của
dòng ngầm
2.3. Tính toán cho các dòng thấm
nước dưới đất
2.3.1. Tính toán cho dòng nước ngầm
2.3.2. Tính toán cho dòng nước áp lực

1

1

[1] Tr.66-70

1

2

[1] Tr.70-75

2

3


Phân bổ thời gian
Tài liệu học Tổng
tập, tham cộng
Thực
Lý
Thảo hành, Kiểm
thuyết,
luận
Thí
tra
Bài tập
nghiệm

[1] Tr.75-85
2.4. Tính toán lưu lượng nước chảy
2
2

Nội dung

vào các công trình tập trung
2.4.1. Tính toán lưu lượng nước chảy
vào giếng khoan
2.4.2. Tính toán lưu lượng dòng nước
chảy đến các công trình tập trung
nước nằm ngang
Bài tập Chương 2
Tổng cộng

2
8

0

0

2
8

0

c. Hướng dẫn thực hiện:
* Trọng tâm của chương: Tính toán cho các dòng thấm nước dưới đất, lượng

nước chảy vào các công trình tập trung.
* Kiến thức, kỹ năng cần đạt: Tính toán được lượng nước cho các dòng thấm
nước dưới đất, lượng nước chảy vào các công trình tập trung.
* Đánh giá kết quả: Kiểm tra thường xuyên.

Chương 3
CÁC HIỆN TƯỢNG ĐỊA CHẤT
a. Mục đích, yêu cầu:
* Mục đích: Trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về các hiện tượng
địa chất.
* Yêu cầu: Hiểu được các hiện tượng địa chất, biện pháp xử lý các hiện tượng
có ảnh hưởng đến việc xây dựng công trình.
b. Nội dung chi tiết:
Nội dung

3.1. Chuyển động kiến tạo của Trái
Đất
3.2. Hiện tượng động đất
3.3. Hiện tượng phong hóa đất đá
3.4. Hoạt động địa chất của dòng
song
3.5. Hiện tượng Karst
3.6. Hiện tượng cát chảy
3.7. Hiện tượng xói ngầm

Phân bổ thời gian
Tài liệu học Tổng
tập, tham cộng
Thực
Lý

Thảo hành, Kiểm
thuyết,
luận
Thí
tra
Bài tập
nghiệm

1
1
1
1
1
1

[1] Tr. 86-107

[1] Tr. 122-125
[1] Tr. 107-112
[1] Tr. 112-114
[1] Tr. 115-121

1
1
1
1
1
1
4

Nội dung

3.8. Chuyển dịch đất đá trên sườn dốc
Kiểm tra
Tổng cộng

Phân bổ thời gian
Tài liệu học Tổng
tập, tham cộng
Thực
Lý
Thảo hành, Kiểm
thuyết,
luận
Thí
tra
Bài tập
nghiệm

1
7

0

0

1
1
8

1
1

c. Hướng dẫn thực hiện:
* Trọng tâm của chương: Các hiện tượng địa chất.
* Kiến thức, kỹ năng cần đạt: Hiểu được các hiện tượng địa chất; biện pháp xử
lý một số hiện tượng địa chất.
* Đánh giá kết quả: Kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ.

Chương 4
CÁC PHƯƠNG PHÁP KHẢO SÁT ĐỊA CHẤT CÔNG TRÌNH
a. Mục đích, yêu cầu:
* Mục đích: Trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về các phương pháp
khảo sát địa chất công trình.
* Yêu cầu: Nắm vững các phương pháp khảo sát địa chất công trình.
b. Nội dung chi tiết:
Nội dung

4.1. Mục đích, nhiệm vụ và nội
dung khảo sát địa chất công trình
4.2. Các phương pháp khảo sát địa
chất công trình
4.2.1. Đo, vẽ địa chất công trình
4.2.2. Khoan, đào thăm dò
4.2.3. Các thí nghiệm hiện trường
4.3. Mặt cắt địa chất công trình
4.3.1. Khái niệm
4.3.2. Cách lập mặt cắt địa chất công
trình

Tổng cộng

Phân bổ thời gian
Tài liệu học Tổng
tập, tham cộng
Thực
Lý
Thảo hành, Kiểm
thuyết,
luận
Thí
tra
Bài tập
nghiệm
[1] Tr. 126-127 1
1

5

5
[1] Tr. 130
[1] Tr. 130-134
[1] Tr. 134147; [2] Tr.
205-206
[4] Tr. 150

1
1
3
2

8

0

0

0

2

8

c. Hướng dẫn thực hiện:
* Trọng tâm của chương: Cách phương pháp khảo sát địa chất công trình, mặt
cắt địa chất công trình.
5


* Kiến thức, kỹ năng cần đạt: Nắm được các phương pháp khảo sát địa chất
công trình, vẽ được mặt cắt địa chất công trình.
* Đánh giá kết quả: Kiểm tra thường xuyên.
12.3. Lịch trình tổ chức dạy học
Mỗi tuần bố trí 02 tiết dạy hết học phần trong 15 tuần (02 tín chỉ). Bố trí dạy vào
học kỳ 2 (năm học thứ nhất).
Tuần
1

2
3

4

5
6
7
8

9
10
11
12

Nội dung chính
Chương 1: Đất đá
1.1. Địa hình, địa mạo
1.2. Đá
1.2.1. Khoáng vật tạo đá
1.2.2. Các loại đá
1.2.3. Các tính chất cơ bản của đá
1.3. Đất
Chương 2: Nước dưới đất
2.1. Khái niệm cơ bản về nước dưới đất
2.2. Các yếu tố thủy động của dòng thấm và
định luật thấm cơ bản của dòng ngầm
2.3. Tính toán cho các dòng thấm nước dưới
đất
2.4. Tính toán lưu lượng nước chảy vào các
công trình tập trung
Bài tập Chương 2
Chương 3: Các hiện tượng địa chất

3.1. Chuyển động kiến tạo của Trái Đất
3.2. Hiện tượng động đất
3.3. Hiện tượng phong hóa đất đá
3.4. Hoạt động địa chất của dòng song
3.5. Hiện tượng Karst
3.6. Hiện tượng cát chảy
3.7. Hiện tượng xói ngầm
3.8. Chuyển dịch đất đá trên sườn dốc
Kiểm tra
Chương 4: Các phương pháp khảo sát địa
chất công trình
4.1. Mục đích, nhiệm vụ và nội dung khảo sát
địa chất công trình
4.2. Các phương pháp khảo sát địa chất công
trình
4.2.1. Đo, vẽ địa chất công trình
4.2. Các phương pháp khảo sát địa chất công
trình (tiếp)

13

Số
tiết

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị

Ghi
chú

2
[1] Tr.5-19

2
2

2

[1] Tr.19-48
[1] Tr.48-58
[1] Tr.59-62
[1] Tr.63-66
[1] Tr.66-70

2

[1] Tr.70-75

2

[1] Tr.75-85

2

2

[1] Tr.86-107

2

[1] Tr.122-125
[1] Tr.107-112
[1] Tr.112-114

2

[1] Tr.115-121

2

[1] Tr.126-127

[1] Tr. 130
6


Tuần

14

15

Số
tiết

Nội dung chính
4.2.2. Khoan, đào thăm dò
4.2.3. Các thí nghiệm hiện trường
4.2.3.1. Thí nghiệm xuyên tiêu chuẩn
4.2.3. Các thí nghiệm hiện trường

4.2.3.2. Thí nghiệm xuyên tĩnh
4.3.2.3 Thí nghiệm cắt cánh
4.3.2.4. Thí nghiệm bàn nén hiện trường
4.3. Mặt cắt địa chất công trình
4.3.1. Khái niệm
4.3.2. Cách lập mặt cắt địa chất công trình

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị

Ghi
chú

[1] Tr. 130-134

2

[1] Tr. 137-142
[1] Tr. 134-137

2

[1] Tr. 142-144;
[1] Tr. 205-206;

13. Yêu cầu của giảng viên đối với học phần:
- Gửi đề cương chi tiết cho sinh viên trước khi giảng dạy học phần;
- Chuẩn bị đầy đủ tài liệu phục vụ giảng dạy cho học phần;
- Giảng dạy toàn bộ nội dung học phần theo đề cương chi tiết được duyệt.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 20

KT.HIỆU TRƯỞNG
PHÓ HIỆU TRƯỞNG

TS. Nguyễn Hoàng Long

7